Oefendictee april 2024 (2)
1. Zoeken
bij oGB op *aaaa* t/m *zzzz* levert niks op. Bij oVD wel: (bril)zee-eend,
twee-eenheid en AVV/VVK
(Alles voor Vlaanderen, Vlaanderen voor Kristus). Hier nog
wat leuke woorden: jazz-zzp’er, rufiyaa-aandelen en payrollllanero. Een
joris-goedbloed is een zacht, goedaardig of al te goed persoon. Op internet kun
je berichten (weg)jorissen. Ken je het legendarische verhaal van Sint-Joris (St.-Joris) en de draak? Gijs-oom is de naam die de
Hollanders vroeger aan de Portugezen gaven. Een hongerige, een hollebolle gijs
is een veelvraat; een dik, zwaarlijvig persoon. Een gijsje goochem is een slimme,
handige jongen, goochemerd. Je zou van het eten van een filet americain bij een
stock américain bijna de mal américain krijgen … Een babs
is in NL een buitengewoon ambtenaar van de burgerlijke
stand. Denk aan
rechts-populisme, links-populist
en een links-progressief (znw.).
2. Je kunt ergens (figuurlijk) buiten staan, maar ook buitenstaan, en in de kou staan (te) wachten. De normale taal leidt in drieledige samenstellingen tot normale mensentaal, gewone mensen echter spreken gewonemensentaal. Dat meisjes ouders gaan scheên. Die meisjes’ ouders gaan scheên. Gouwenaars eten vaak Goudse kaas [die van 6 kg heet amsterdammertje] = gouda. Kaas, verder: appenzeller [met gruyère: bergkaas, Alpen] = Appenzeller kaas, licht belegen en jong belegen kaas, bel paese (zacht, Italiaans), blauwschimmelkaas, bluefort [variëteit van roquefort], boekelscheuren zitten (ook) in Edammer kaas (edammer), brie, brokkelkaas (zeer oud), buche (kaas/gebak/marsepein in vorm van boomstronk), buffelkaas – kaas van buffelmelk, bv. mozzarella en provola, burrata (mozzarella, room), camembert, cantal, Parmezaanse kaas, parmezaan of parmigiano.
3.
Verder: cheddar (pikant), chesterkaas, cheshirekaas,
commissiekaas (Edammer kaas, 4 kg), cottagecheese,
hüttenkäse, derby (uit Derbyshire), feta,
fontina (Aostadal, kaasfondue), fransje (Goudse kaas, 8 á 9 pond), gorgonzola (blauwdooraderd), grana padano, groene kaas (Zwitserland, Texel), Hervese kaas: sterkruikende
en
-smakende(!) kaas, Jantje Kaas (soldaat na 1830), Jan Kaas (blanke Nederlander), kaas-en-wijnavond, aan zelf
kazen doen, komijnekaas, de leerdammer lijkt op Goudse kaas (met grote gaten), ook de maasdammer lijkt op
Goudse kaas, manchego (Spaanse schapenkaas),
manouri (bijproduct feta), meikaas,
muizenkaas (met gaten), Friese nagelkaas,
ootje-bot = ootje, bootje, kaas = het kinderspel boter, melk, kaas, orloffgebraad
= met ham en kaas, pecorino, deze kaas is veertig plus (40+, veertigpluskaas, 40+’kaas) en potkaas, (Texel, in Keulse potten).
4. Ook
nog: reblochon (Savoie), rommedoe (Limburg, blokvorm), roodkorst: vanbuiten
roodgeverfde Edammer kaas, roodschimmelkaas (bv.
taleggio), saliekaas, scheikaas (tussen
staltijd en weiden), stolwijker (uit
Stolwijk), texelaar (rauwmelkse kaas),
tilsit of tilsiter (Oost-Pruisen), trappistenkaas,
vijftig plus (kaas, persoon), volvette kaas
(of nog erger: roomkaas), Zwitserse kaas,
zelfkazend, zelfkazerij en zelfkazer. Pierogi zijn Pools [deegballetjes] en pirosjki is Russisch [pasteitje]. Het
at-teken is @, het et/en-teken &. Tig duizend, dat kan best
tienduizend zijn. Veel vijftigplussers (50-plussers,
50+’ers) zijn lid van die partij; ze zijn 50PLUS’ers en dus
50PLUS-lid (GB). Als je een café aandoet, kun je het beter
rustig aan doen. Ad patibulum is naar de galg (met
hem/haar)! Bij het atten voer je een adje uit (tot
op de bodem glas leegdrinken). Ad bene placitum is formeel: naar welgevallen.
5. Ad calendas
graecas is met sint-juttemis, nooit. Gelukkig is die ruimte met de airfryer ook
nog airconditioned. Nee, burchtrots is geen trots … Een BMX is een bicycle motocross. De anticlinaal/ale
(zekere plooi in gesteente) werd klinisch
ingetekend. Bij een ollekebolleke moet je aan Drs. P denken. Heeft die
onderzeeboot wel asdicapparatuur? Het
doom-and-gloomverhaal (GB) liep over van de doom en gloom (VD – onheilsdreiging). De bamis of baafmis komt
van de St.-Bavomis (1 oktober). Vgl. ook de
bamis- of mastpruim. Dragen ze in de bantoestans ook bantuknots? In plaats van
barking up the wrong tree kun je misschien beter de kat uit de boom kijken. Op
Bevrijdingsdag wordt het bevrijdingsfeest gevierd. Een birgittin of birgittines
is een brigittines (lid brigittenorde). Een
bireem is een galei met twee rijen roeiers boven elkaar (vgl. trireem en quadrireem). Een birdstrike is in
de luchtvaart een vogelaanvaring. Een (afko)
dam is 100 (afko) dm.
6. Werkte
die boerentrien bij de post echt met een boerentri [sorteerkast]?
Leden van de Vereniging van Vrouwelijke Studenten Leiden (VVSL) werden
èles genoemd. Ken je de Loonse en Drunense Duinen (nationaal
park – als eigennaam ook N P)? Denk ook aan de gemeente Loon op Zand. Op
*zz (VD): veel met jazz, de buzz (ww. buzzen – ik buz),
EE.ZZ. (Eerwaarde Zusters), gin-fizz, showbizz, zz (zeer zeldzaam), zzz (uiterst
zeldzaam) en zzz (zoemend geluid of in
cartoons aanduiding van slapen). GB: niets nieuws. Wist je dat
tsjernozem zwarte aarde is? Met *xx exx. = exemplaren en xxx = kusjes of de
seksextensie op internet. Met *ww: AWW (Algemene Weduwen- en Wezenwet),
deeltijd-WW [Werkloosheidswet of
WW-uitkering, ook: Wegenwacht = organisatie ANWB, daarnaast: wegenwacht(er), persoon] en
WW (GB). Bij VD: www
= world wide web, ww. = werkwoord(elijk)
– ook GB, tww = tww’er
= tewerkgestelde werkloze (BE), gww (grond-, water- en wegenbouw), NWW [NL: Nieuwe Werkloosheidswet] en RWW (Rijksgroepsregeling Werkloze Werknemers). Een mvv
is een machtiging tot voorlopig
verblijf (van
asielzoekers).
7. De
brett is de aantasting van (de smaak van)
wijn door brettanomyces (geslacht van wilde gisten).
Met *tt: watt (elektrische eenheid van vermogen)
etc., schnitt (gebak), PTT [Posterijen, Telegrafie, Telefonie], GATT [General Agreement on Tariffs and Trade], pitch-and-putt
[van golf afgeleid spel, kortere afstand tussen
afslag en hole], de putt [putten bij
golf, ik put] en kerbschnitt = kerfsnijwerk. De birr is de munteenheid
van Ethiopië en de torr is de eenheid van druk in de vacuümtechniek. Met q.q. wordt qualitate qua bedoeld. Met *pp: webapp etc. en je kunt een
in-appaankoop doen. Een KOPP is/zijn kind(eren) van ouders met psychische problemen. GB vermeldt nog de wc-app [zoeken naar dichtstbijzijnde toilet], yo-app [daarmee kun je volgens sommigen alleen het woord ‘yo’ versturen],
e-mailapp en 112-app. Wat wordt er gemeten op de beaufortschaal (wind, maar geen beau désordre) en de celsiusschaal
(temperatuur)? En op de petrischaal [kweken micro-organismen] … niets! Zij hebben
ge-MeTood * [seksueel grensoverschrijdend gedrag].
Kan die bugelspeler [trompetachtig instrument]
ook flügelhorn spelen? Uiteraard: synoniemen, ook:
kornet. Dat was een mooie bull’s eyescore. De beurs maakt een bullrally [aanhoudend
stijgende koersen, vgl. bearrally: dalend] mee.
* Niet in wdb.; mogelijk: metooën en gemetood.
8. Wat
denken die boertjes van buut’n wel? Met *aa: rufiyaa
(munt Malediven, MVR). Met *dd: odd (enkelvoudige
kans bij Amerikaanse roulette). De PvdD
is de Partij voor
de Dieren. Met
*ff: bff (best friends forever, hartsvriendin), bob-off, face-off etc.,
buff (bruingeel hoen), der kühne Griff (de vermetele ingreep), fuck off [rot op], gitaarriff etc., mastiff (Engelse dog), sheriff, skiff [zeker roeivaartuig, één persoon], skuff (NL-hasj), biefstuk stroganoff [met stroganoffsaus], stuff (drugs), teff (glutenvrije
graansoort uit Ethiopië), tiff (tagged image file format, beeldbestand in TIFF-formaat),
whiff (airshot: de bal misslaan bij golf),
*gg: Riagg [in NL: Regionale Instelling voor Ambulante Geestelijke Gezondheidszorg – vero],
de kawaii is een uit Japan afkomstige levensstijl, de ASCII is een (digitale) codetabel van letters, cijfers en
tekens, de wkk is de warmte-krachtkoppeling, *mm:
schlamm = kolenslik; zeg maar kaddisj = zand erover (Schwamm
drüber), *nn: [GB] Dáil Éireann [kamer van afgevaardigden Ierland – Franrijk: K v A, VS:
Huis van Afgevaardigden], djinn [goede of boze
geest, gesitueerd tussen engelen en mensen], dobermann(pincher – terriër), [VD]
der langen Rede kurzer Sinn [de kort samengevatte
zin van deze lange redenering], hoffmann = hoffmanndruppels, immelmann [figuur bij het kunstvliegen, een halve looping, gevolgd
door een halve tonneau], lebemann [leeft
zich uit in zinnelijke genoegens], nordmann(spar),
tussen-n en V-Mann [tijdens WO II Vertrauensmann, betaalde
verklikker in dienst van de SD = Sicherheitsdienst], met *oo: shampoo, tattoo [tatoeage], boogaloo (Zuid-Amerikaanse
dansmuziek), coo (computerondersteund onderwijs), didgeridoo (blaasinstrument
Aboriginals), hoodoo (rotspilaar),
kazoo (soort mirliton, kinderfluit), loo (bos, vgl. Het Loo),
MeToo-ervaring, vindaloo (in de Indiase keuken
zekere curry = kerriesaus), voodoo (rituele
magie op Haïti), zijn Waterloo vinden (vgl.
een waterloo en de Slag bij Waterloo), Woo
(Wet open overheid) en zoo (dierentuin –
uitspraak: oo). Met *ue* (geen klinkerbotsing!) o.a. actueel en actuele.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten