Dictee - dictees [1323]
Ook Oefendictee 515 (oud) verdient het om gezien, gelezen, gedicteerd en herhaald te worden.
Dictee 515
(DXV) Specialistendictee (15)
1. Gezocht
op '*ui' (selectie): horror vacui (de afschuw der natuur van het ledige), socii
individui (onafscheidelijke genoten), zee-ui
[zeeajuin], heui (groet),
meui (moei = tante, beide niet meer in VD, net als
meu en meuje), feng shui (zekere Chinese
kunst), zaaiui [ant.: pootui], malgré
lui (tegen wil en dank), ennui (verveling), point d'appui (steunpunt), quasi umbra persequi (iemand
volgen als zijn schaduw), Kamper ui (kamperui),
compos sui (zichzelf meester) en in sudore
vultus tui (in het zweet uws aanschijns).
Gezocht op '*vi': peccavi (ik heb gezondigd),
kokkelevi (kuifleeuwerik), in brevi (binnenkort), manu brevi (brevi
manu: zonder omhaal), dividivi (peulen),
het KIvI [NL: Koninklijk Instituut van Ingenieurs]
en de uvi (uitvoeringsinstantie – zoals GAK, GSD,
GUO, SFB, USZO en UWV). Gezocht op '*wi': Kawi (Oudjavaans,
taal), wewi (wetenschapswinkel) en
kiwi (vogel, vrucht). Gezocht op '*xi': in
praxi (in de praktijk), flexi (flexwerker), dixi (formule
beëindiging rede) en buxi (combinatie van
bus en taxi). Restant op '*zi': nazi [nationaalsocialist],
lazzi (mv., kwinkslagen), uzi [machinepistool, ook schot voor schot] en jacuzzi [bubbelbad].
2. Waarom
heet bilzekruid ook malwillempjeskruid? Vanwege giftigheid? In België waren tripartites,
tripartiete regeringen, gebruikelijk. Dit bedrijf heeft te veel bleeders [verlieslijdende onderdelen]. De blanc-bec [melkmuil, lafbek] genoot zichtbaar van het
blanc-manger [nagerecht]. De witte verf was
vergeven van de blanc fixe [kunstmatig
bariumsulfaat]. Black boxes (GB, VD: vluchtrecorder; Ned. box - boxen) zijn oranje. Bordeauxse pap wordt ook aangeduid
met bouillie bordelaise; verwar het niet met soepvlees uit één stuk, bouilli.
Hij zou het bijdehandste jongetje bij de hand nemen. De bijbehorende landerijen
zullen erbij horen. De verf was afgebeten. De huiseigenaar zou bij de
afrekening flink van zich af bijten. In een
bijna-thuishuis (!) heb je al gauw een bijna-doodervaring (bde). Toen de comicus quasi bijkwam uit de
verdoving, zouden we niet meer bijkomen van het lachen. Eentje oké, maar twee
billets-doux [liefdesbrieven]?
Hij droeg een billentikker [kort jasje] en
ging met de billenwagen [te voet]. Op het
billboard [groot reclamebord] werden
bilborden [ankervoering] te koop aangeboden.
3. Het
bird's eye view (!) [vogelperspectief]
van de roman werd gepresenteerd. Dit is vlees met bite [mondgevoel,
pittigheid]. Het was in- en in-, ijs- en
ijs- en steenkoud, zeg maar bitter koud. Aan blanquette komt roux te pas (een blanket is trouwens een peer).
Veel koeien heten Blaar of Bles, veel hondjes Fikkie, Mops of Blom. Vorige week
vluchtten zij halsoverkop. De SEH is de Spoedeisende Hulp en daar werken
SEH-artsen. Die vader-zoonrelatie is danig verstoord. Bijna-geld [op korte termijn te gelde te maken producten] is
near money. Patchoeliolie [kruid van de lipbloemen]
is goed voor het vrijgebeuren [krachtig erotiserend
dus]. Hij savoureert [met smaak nuttigen]
teppanyakigerechten (Japans,
niet te verwarren met teriyaki, sukiyaki en souvlaki). Hij lust graag doppertjes (doperwten). Het synoniem van 'mouches volantes'
is 'muscae volitantes' [zwarte vlekjes, oog].
Deze kwalificatie is qua context slecht getimed. De man had een tijdelijke
breakdown [geestelijke inzinking], maar
leefde op toen zijn basketbalploeg de wedstrijd met een geslaagde break-out [uitbraak, tegenaanval] winnend afrondde.
4. Ze kreeg een letale [dodelijk]
dosis gif. Zijn (wenk)brauwen [brauw, brauwe] waren nogal harig. Een brave
crillon is een apostrof [aanspraak] aan een
strijdmakker. Hij had bühneangst [Ned.: n/s]. Waarom moet ik bij høken [uit zijn dak gaan] toch altijd aan brønstedzuur [moleculen kunnen
een proton afstaan aan een base] denken? In de brousse [jungle] moet je jezelf vaak behelpen met een
broes [sproeier, douchekop]. In de brocante [znw.],
(deels in cijfers:) die 2e-handswinkel
[anders ook: tweedehandswinkel of
tweedehands winkel] verkochten ze ook broccatello [een marmersoort]. Ik voel me bluesy [bloe-zie] [melancholiek, bluesmuziek]. De
dakgoot had een buitenboeiing (boeiboord(en)). In de
overvliegende Boeing 747 vond de boeiing [het
boeien] van een terrorist plaats. Je gebruikt odeur tegen de bodyodour [oo-dər]
(lichaamsgeur, lijflucht]. Vanwege de vele bonussen leefde de man nu in
bonis [gegoed, welgesteld]. Samen
verorberden ze twee bombes glacées [ook bombe: bij
banketbakkers, halfbol ijsgerecht in twee kleuren]. Naast de bocconia [siertuinplant] stonden begonia's [scheefblad. idem]. Het bleue [bedeesd, schuchter, timide] meisje en haar nog
blodere zus walgden van Danish blue [blauwgeaderde
schimmelkaas]. Een blinde daas is een blindaas [steekvlieg].
Het motto van Dolle Mina [de beweging] en
blijf-van-mijn-lijfhuizen is 'blijf van mijn lijf'. Dit drachtige paard komt
uit Drachten. Blousons noirs waren nozems.
5. Een BMX
is een bicycle motocross. Je hebt al twee bo's [boterham]
op. Maar wil je nog een bootje? Een bodhisattva belichaamt een soort uitgesteld
boeddhaschap (het nirwana). Niet alle Stanfriezen
spreken zowel Boeren- als Stadsfries. In de boekerij
stonden vele boekenrijen. Hij en zij droegen
beiden een boernoe [ook: boernoes,
Arabische ruime lange mantel, mv. boernoesen]. De geur van het
bloemenboeket en het bouquet van de wijn bedwelmden hem bijkans. Hij lijdt aan
een
ik-complex. Was da kreucht und fleucht, wat daar kruipt en vliegt. Een copepode is een roeipootkreeftje, een langoustine is een
nieroogkreeft en kreeften eet ik à la nage [in het
kookvocht opgediend]. Deze wijk is gebouwd in de stijl van de Nieuwe
Truttigheid.
6. Toppunt
van decadentie: een truttemie [truttig meisje]
in een truttenschudder [DAF, DAF'je]. Hij
truutte [schertsen, flauwe grappen] en
maakte dus een truterij [flauwe grap, scherts].
Gezocht op '*zy': crazy [gek, dol], fuzzy [vaag], jazzy [jazzachtig],
dizzy [duizelig] en feedingfrenzy (honger naar nieuws, leidt tot 'opblazen' ervan).
Op '*xy': acetoxy [organisch-chemische groep],
hydroperoxy [idem], methoxy [idem] en ethoxy [idem],
alkoxy (eenwaardige zuurstofhoudende alifatische
radicalen), epoxy(hars), proxy (hulpprogramma, vergelijk firewall) en sexy (met veel sexappeal). Showy is opzichtig. Op
'*vy': groovy (met herhalende muziek), heavy
[zwaarwichtig, emotioneel beladen], navy [marineblauw] en de kooi van Davy (lampenkooi, daviaan, daviaanlamp). Op '*uy':
badguy, goodguy, GUY (op motorrijtuigen Guyana),
uy (internetadressen Uruguay), UY (landcode) en wiseguy [denkt
alles beter te weten]. Op '*ty' (selectie):
afterparty, arty [pretentieus kunstzinnig],
celebrity [beroemdheid, ook: celeb], civil
society [de burgerlijke cultuur], commodity [grondstof voor verwerkende industrie], community [groep mensen met verwante interesses], corporate
identity [corporate image, beeld van een
onderneming], employability [(flexibele) inzet van
werknemers], de kansen staan fiftyfifty [voor
ieder de helft], free publicity [gratis
reclame, via de media], high fidelity (hifi
– getrouwe geluidsweergave), high society (beau
monde, upper ten, elite), moiety (een van de
twee exogame onderdelen van een stam), nifty [handig,
slim , met aantrekkelijk uiterlijk], nifty fifty [aandelen New York], novelty [nieuwtje,
snufje], permissive society [waarin (te)
veel getolereerd wordt] en
quick-and-dirty [snel,
mindere kwaliteit, goedkoop].
7. Ook: royalty [voor
schrijver boek], shanty [gangspillied],
shitty [lullig, waardeloos], the victim of
connubiality (het slachtoffer der trouwerij),
varsity [roeiwedstrijd], videonasty [hard pornografische videofilm], virtual reality (cyberspace), warranty [toezegging
verzekerde aan verzekeraar], working majority [in
parlement] en zloty (de Poolse munt – PLN).
Op '*sy': classy [stijl hebbend], cosy [theemuts], daisy [biscuit
met madeliefje], ecstasy (lovedrug,
liefdespil, xtc), fantasy [kunststijl film,
lit(t)eratuur],
gipsy [zigeuner], glossy [chic tijdschrift], sissy [homo,
slappeling], so easy [knijpbril, geen randen
om glazen], speakeasy [clandestiene
drankgelegenheid], stressy [stresserend],
sy (internet Syrië), SY (landcode Syrië), teacosy [theemuts],
the very pink of courtesy (het toonbeeld van
beleefdheid) en tipsy [licht dronken,
aangeschoten]. Op '*ry' (selectie):
alt.country [moderne muziek – met country],
ariary [munt Madagaskar, MGA], better safe
than sorry [het zekere voor het onzekere – nemen],
(but) that's another story [maar dat is een ander verhaal], captain of
industry [topman bedrijfsleven], cattery [kattenfokkerij], cash-and-carry [zelfbedieningsgroothandel], comstockery [zedenmeesterij t.a.v. lit(t)eratuur], cranberry [(vrucht) lepeltjesheide],
crosscountry [veldrit], curry [kerrie(saus)], dirty harry [rouwdouw,
rouwdanus – GB ook: rauwdouwer en rouwdouwer], dory [open roeiboot kabeljauwvisserij], gentry [lage adelstand Engeland], God's own country [vinden Amerikanen en Nieuw-Zeelanders van hun eigen
land], henry (eenheid van zelfinductie),
hickory (notenboom), in een hurry [in haast], lavatory [toilet,
wc zonder wasgelegenheid], military [zwaarste
onderdeel paardensport], mimicry [camouflage],
minor poetry [tweederangspoëzie],
mockumentary [mockumentaire = film als
documentaire], neverending story [oneindig],
nursery [nursing: seksueel verpleegstertje spelen],
old glory [oude roem, Amerikaanse vlag],
query [informatieverzoek aan een databank],
recovery [verkoeverkamer], Rotary, scenery [scenerie, coulissen], short story [kort verhaal, novelle], slurry (schlamm - kolenslik) en een sobstory [tranentrekker].
8. Verder:
spread-eagle oratory [bombastische nationalistische
retoriek in de VS], scullery [keukentje, kooknis],
succes- en suspensestory [GB ook: successstory,
suspense = spanning], tapestry (sterke
geweven stof), the age of machinery [eeuw
van de machines], tilbury [rijtuig: 1 paard
twee personen], tory's en whigs [conservatieven
en liberalen in Engelse parlement] en wherry (lichte
sportroeiboot). Een stoppy [achterwiel in de
lucht bij remmen] is het tegenovergestelde van een wheelie [voorwiel in de lucht]. Geef de betekenissen van
playboy [versieren vrouwen] en pleeboy [standaard voor wc-rollen]. De b-boy [breakdance-boy] verzamelde dinky toys [speelgoedautootjes].
Geef een definitie van: back-wounding calumny [in
de rug wondende laster], holdingcompany [houdstermaatschappij
– van aandelen], close harmony [meerstemmige
zangstijl, geen mv.], hominy [dikke pap],
tawny (port – alternatief: ruby), tiffany [decoratieve jugendstilstijl in de glassierkunst] en
de vang van Prony [toestel om mechanische arbeid te
meten]. Hoe schrijf je lammy(coat) [mouton
retourné(s)
= BE: jas van lamsleer met de vacht aan de binnenkant], tommy [Britse soldaat] en slummy mummy [ploetermoeder]? Wat is: royal jelly [koninginnengelei], rockabilly [mengvorm rock en country], hillbilly [= country], een brouilly [zekere
beaujolais] en een grizzlybeer [heel groot]?
Met '*ky*' selecteren we: spooky [griezelig, eng],
sneaky [gluiperig, uitgekookt], husky [poolhond] en de jansky (afkorting:
Jy – eenheid radiostraling). Kiyu is een leerlingengraad bij budo. Met
'*hy*' kiezen we: de wet van Murphy [alles wat mis
kan gaan, gaat mis], touchy [delicaat,
hachelijk], kitschy [kitscherig],
flashy [flitsend], dinghy [jol, rubberboot], catchy [goed
in het gehoor liggend] en acouchy [staartagoeti].
Geen opmerkingen:
Een reactie posten