2115 Dictee zaterdag 27-02-2021 (1) dictee Dictee van de dag (132) √

Dictee – dictees [2115]

Oefendictee 725 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (132)

1. Mag je een viervoetige (niet: tetrapodische – tetrapodie = vers van vier enkele voeten(!) tetrapode = viervoeter!) ijslander [pony] ook eilander noemen? Dubieus. Schrijf je weids met een ij'tje of een ei'tje? Hij wilde er weer zijn neus in steken, maar zij wil er echt geld, tijd en energie in steken. Lastig, al die d'tjes en t'tjes. Die sergeant en die arbitrageant waren echte intriganten. Isoniazide [middel tegen tbc] en isocyanide [organische verbinding] zijn bijna woordgelijk, maar werkingsongelijk. Ik moet mijn ismeverzameling eens bijwerken. Er zijn vier isomere butanolen: 1- en 2-butanol en 2-methyl-1-propanol (isobutylalcohol) die alle drie vloeibaar zijn, en 2-methyl-2-propanol, een naar kamfer ruikende kristallijne stof die geproduceerd wordt door katalytische additie van water aan isobuteen, toch? Bepaalde derivaten van butanol dienen als antioxidantia. Een jab [dzjèhp] is een punch in de vechtsport. Een kazoo [oe, meervoud: kazoos] is een soort van mirliton [kinderfluit]. En een gambade? Dat is een luchtsprong van paarden of een bokkensprong.

2. Hij sudokut vaak, hij lost vaak sudoku'tjes op. Bij een oefendicteetje voor Goes waren de 10 invulwoorden (onderstreept): Rotaryclub, een teveel aan daadkracht, te veel daadkracht, crapaudje, circuitje, taxirit, taxi's, taxietje, de kleinkinderen en hun Cito-toets, en in Sotsji hadden Zijne Koninklijke Hoogheid, koning Willem-Alexander en Hare Koninklijke Hoogheid, koningin Máxima plaatsgenomen op de viptribune. Met 'mai*': maidenspeech, maieutiek (verloskunde), maikara > makaira (blauwe marlijn), maiko (jonge geisha), maillot (broekje met lange kousen), maina (treurspreeuw), een mainteneur met zijn maintenee [buitenechtelijke minnares; haar verblijf wordt betaald], die maire [Franse burgemeester] heeft een buitengewoon goed maintien [houding, het zich weten te gedragen], maische (bierbeslag), maison [huis zoals in modehuis], maison de passe (bordeel), ook: maison de rendez-vous [bordeel] en maison de santé (particulier ziekenhuis voor geesteszieken).

3. Verder: maisonnette [appartement, 2 verdiepingen], maison de société (bordeel), maître (chef-kok of schermmeester), maître-chanteur (beroepsafperser), maître Jacques (manusje-van-alles), maître d'[hôtel] (intendant), maîtresse, maître-tambour (tamboer-majoor), maitriseren (meester spelen) en maitta (ik geef op – bij budo). Gezocht op '*stoel*': (Sint-)Pieterspenning (vrijwillige gift der gelovigen voor de Heilige Stoel), sedesvacatie (het vacant zijn van de pauselijke of een bisschoppelijke stoel), sedes apostolica (r.-k.: de Heilige Stoel), paddenstoel, grand foulard (groot kleed om over een bank of stoel te leggen), de drievoet van de Pythia [waarop de priesteres van Delphi zat, als zij de godsspraak van Apollo uitte], dos-à-dos (stoel met een leuning in het midden voor twee personen), dagobertstoel (niet m.b.t. Dagobert Duck, maar middeleeuws meubel met gebogen zitting) en aartskanselier van de Heilige Stoel: opperste kanselier van het pauselijke hof.

4. Een waterdokter [doet aan hydrotherapie], is dat een aqualoog [? – staat niet in VD]? Vreemd: jacana's [kaa] worden ook wel jaçana's [saa] genoemd (het zijn steltlopers). Het is hier Jantje Contantje: hier betaalt een jan-contant handje contantje. Een jan-in-de-zak is een
au bain-marie bereide koek. Een janjaweed [dzjahn-dzjaa-wiet] is lid van een gewapende Arabische militie in Darfur. De jaren [in cijfers] 90 (van die eeuw) lopen van '90 tot en met '99. Yasser Arafat had zelf toch zeker wel een jasser [aardappelschilmesje]? De jan-weetal en het
lijsje-weetal zongen een prachtig duet. De Jakobsdag is de feestdag van de Heilige Jacobus, 25 juli. Jeetjemina, wat een je-m'en-foutisme [onverschilligheid], zeg. Jouer des coudes is niet netjes: met je ellebogen werken. Kun je jouïsseren [genieten] van een action de jouissance [bewijs van deelhebberschap]? Vast wel. Kan joosjesthee, buskruitthee, parelthee, wellicht kwaad? Nee, gewoon zeer fijne soort van Chinese thee. Hij zal wel weer Joppie [kind van de rekening] zijn. Hij heeft een joppie [lichte baan, karweitje, job].

5. Is jugendstil hetzelfde als art nouveau? Ja. Juffertjes-in-'t-groen zijn sierplantjes of likeurtjes [curaçao en persico – en niet: een juffer in het groen!]. Het zij je vergeven: zeg maar kaddisj [zand erover – Schwamm drüber]. Een taxidermist is een preparateur [opzetter van dieren]. Een kalief bestuurt een kalifaat, een markies een markizaat. Een
ka-kom-eruit is een bijdehante ka [bazige vrouw]. Hij is aan de kakkerij. Op de markt kon de kakadoris [kwakzalver, kakkedoris] de kakofonie [geheel van vele slecht samenklinkende klanken] van schreeuwende kaketoes [papegaaiachtige vogel] niet overstemmen. Zo'n kanis [kop, hoofd] is geen ponem [gezicht, porem], maar je kunt er wel kano's mee eten. Voor canderen heb je kandij nodig. Het kandidaat-Eerste Kamerlid ontmoette de kandidaat-vicepresident van de Verenigde Staten. Kardaus (kardoen) kun je als groente eten. Ze behoort tot de kanunnikessen van het Heilig Graf. De Hollandse kantonnier [ie] huwde de Brugse kantklosster.

6. De bintjes, dorés en irenes [aardappelen] waren bij karrenvrachten in de aanbieding. Met die linnen voeringstof, dat kat-in-de-zak, kocht ze een onverwachte kat in de zak [bedrogen uitkomen]. Aan de voet van een aartje kunnen kelkkafjes staan. Heb je weleens een kast- [komt niet voor geaardheid uit] of relnicht [homo, strijdbaar, confronterend] met een kastoren [van kastoor of bevervilt] hoed gezien? Nooit van gehoord: krambamboeli [punch, jenever] en kajapoet(ih)olie [lichtgroene etherische olie, als middel tegen allerlei kwalen]. Die kettingrokende zenuwpees is vertegenwoordiger in kevlar, een soort aramidevezel [merk]. Doet u er wat kappersaus [eiersaus met in het zuur gelegde kappertjes] bij? Het werd een keizersnedebevalling. Kauwen en wouwen zijn vogels. Cava is Spaanse volgens de méthode champenoise [dus niet: traditionnelle] gemaakte mousserende wijn en een kava (kawa) is een peperstruik [levert een bedwelmende drank]. Zo'n kingkong [groot en sterk monster] kun je beter niet tegenkomen. Die klappei [babbelaarster, kwaadspreekster] maakte veel stampij (vaste uitdr., anders ook: stampei). Wanneer was de kleine ijstijd [1200-1800, met strenge winters]? Je moet dat alleen maar puur klinischbiologisch [volgens de klinische biologie] benaderen.

7. Clerus klinkt beter dan clergé [èh]. Het stikt daar van de kap-, kob- en kokmeeuwen. Deze skiester is een ware skister! Wat is het verschil tussen koeterwaals en Bargoens? De Koerd ging op vakantie naar de Koerilen. De kondee is de haardracht met een wrong. In dat oude verhaal stond dat kooltje vuur [stukje gloeiende kool in bijv. stoof of test] steevast naast de sierplant, het kooltje-vuur. Een effectentrommel wordt ook wel blikkendoos genoemd. Is iemand discrediteren hem of haar in diskrediet brengen? Ja. In dat wassenbeeldenmuseum zijn ook kratesen [misvormd mens] opgenomen. Bij een kouros (gestileerde naakte jongens- of mannenfiguur, mv. kouroi) moet ik altijd aan een korè (gestileerde meisjes- of vrouwenfiguur, mv. korai) denken. Er was geen koutje aan de lucht, maar we zagen wel een kauwtje in de lucht vliegen (geen kruitschip in het geding!). Hé krullenbol, laat die kuddegeest eens varen. Enige oudgereformeerde gemeenten worden aangeduid met Kerk/Gemeente onder het Kruis.

8. Een must-have is een hebbedingetje. Verkopen ze bij het Kruidvat ook lonten? Kyaniseren [hout voor bederf bewaren] doe je met
kwik-II-chloride. We hebben ons krom gelachen om zijn krompraten. Gurkha's strijden met kukri's [oe] (mes met gebogen lemmet). Kunnengenoten zijn niet van beiderlei kunne. Kwaad vertellen na kwaad denken en kwaad willen is zoiets als kwaadspreken. Labskous heet ook wel lapkous [(losse) p ligt tussen b en s in]. Onze vakantie gaat naar la città eterna [Rome, de Eeuwige Stad]. Ik kan de langue d'oc [beneden de Loire, Occitaans] en langue d'oïl [boven de Loire – moderne Frans] nooit uit elkaar houden. De lansier [ie] [lansiers = ridders, nu: tanktroepen, de lanciers – sjee – is een oude dans] lanceerde een nieuwe rijstijl. Omdat dit Latijn voor me was, ben ik nu aan het eind van mijn Latijn (au bout de mon latin). Gebruik die lastminuteaanbieding dan toch! Niet te vreten, dat lauwebrijprutje. Ligt seculariseren [religieuze achtergrond verliezen] niet dicht aan tegen laïc(is)eren? Ja. Geloof die lijpo's [lijper(d), lijperik] maar liever niet! Sterk verhaal: met die lepels-en-vorken [plant, herderstasje] kun je niet eten …

9. Hij was lek- en leeggereden. Ik wil liever geen mok, maar een
kop-en-bak [kop-en-schotel]. Een lis sub judice is een rechtszaak die nog aanhangig is. Zo'n links-extremistische figuur zal wel lid zijn van een extreemlinkse (extreem linkse) partij. Die loeris (van lotje getikt) moest zich het schompes, de pleuris, werken. Hij heeft wel een
los-vaste relatie met Mientje. Zijn mond staat niet stil: hij lijdt aan logorroe. Een literair historicus verricht literair-historische (GB bij beide ook: tt) arbeid. Moet je 'losschroeven' los schrijven? Nee. Lorkenbomen zijn geen sporkebomen, maar lariksen. Dat veertje is een ludibria ventis, een speelbal van de winden. Het devies in het wapen van de provincie Zeeland is 'luctor et emergo' [ik worstel en ontzwem]. Met lucrum sessans wordt gederfde winst bedoeld. Aan het begin van dementie zijn er nog weleens lucide [heldere] momenten. De soldaten kregen allemaal lupa's [lunchpakketten] mee.

10. Als een lupus in fabula [de wolf in de fabel, volkomen onverwacht(s)], een duveltje-uit-een-doosje [ook: duiveltje], dook hij op uit het niets. Die lulla [vrouwelijke kletsmajoor] vond de lullepijpspeler maar een lulleman [ww.]; die moest echter wel naar een brand als lullenman [lul = straalpijp brandweer]. Heel, heel lang geleden vond je aan de Maasoever de maaseend en de maashagedis. Leefden er al magelhaenpinguïns in het magdalénien [voorlaatste periode van het paleolithicum]? Op Sicilië vind je veel maffioze maffiosi. Meisje, het valt niet mee om je maagdom te behouden. Het lsd is, zoals bekend, het lysergeenzuurdi-ethylamide (ook: lysergamide, ook: lyserg(ine)zuur). Wat doe je met een Lyonse kwast? Die gebruiken kunst- en letterschilders. Een [heel matig] ezelsbruggetje: het ontplofbare lyddiet onderscheid je van lydiet door aan DDT [maar dat is geen plofstof! – wel: insectendodend middel] te denken.

 

2114 Dictee vrijdag 26-02-2021 (1) dictee Dictee van de dag (131) √

Dictee – dictees [2114]

Oefendictee 726 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (131)

1. De maderawijn en het maderarund komen oorspronkelijk van Madeira (net als Madoerezen). Zijn er kenmerkende verschillen tussen een macfarlane [overjas met kap, zonder mouwen, om over een herenrok te dragen] en een mackintosh [waterdichte regenjas] (enne … macadam of madapolam)? De malste biefstukken waren voor de malste clown. Helpt een filet americain tegen de mal américain [dysthymie]? Nederlagen bij judo heten make's [ee]. Wie was in China ooit de grote man-te-roer [roerganger, Mao Zedong]? In VD is 'marketingmix' nu een echte samenstelling geworden. Een beaujolais komt van tussen Mâcon en Villefranche. Een matahari(!) [oorspronkelijke spionne: Mata Hari] is een femme fatale die een dubbelleven als spionne leidt. Dat kippetje zou ik wel iets mee willen, maar of haar benen ook meewillen, dat weet ik niet. Hoeveel medressenleerlingen zijn er? De boer is naar Melkes gegaan. Waaraan denk je zoal niet bij 'menseneten' [kannibaal: mensen eten] en 'mensenetend' [slaat op kannibaal]?

2. Bij een ménage à trois moet ik aan een manege en een menage denken, soms zelfs aan een ménagère. Deze Mercedesgarage bankiert bij een merchantbank. Te gek: een mico [zilveraap] met een mike [microfoon]! Dat is niet te verenigen: milchig en fleisjig [bij joden]. Je hebt bliep- en typ(e)miepen. Al heb je een mond vol goud, je kunt best met een mond vol tanden staan, je kunt met de mond vol praten, en je kunt een mondvol boerenkool verorberen. Elk mooimeisje [vis] kan voortreffelijk zwemmen. Met mms(!) [multimedia messaging service – mms was ook: middelbare meisjesschool] kun je mms'en, met msn [messenger – The Microsoft Network] kun je msn'en. Zouden de wederdopers uit Münster ook munster [kaas] gegeten hebben? De regering heeft nog met geen woord verluid [ww. verluiden – laten doorschemeren] over de komende defensiebesparingen. Zijn de laatste negenmaands cijfers al bekend? Nargilehs zijn Turkse waterpijpen. Napi's zijn eetbare yamsknollen. Hoe is het niet-lopen van dat bedrijf te verklaren? Een ney is een bamboefluit.

3. Een nixer nikst niet, maar is van de generatie nix. Een nivometer meet het niveau van de sneeuw (ook in de sneeuwmaand: nivôse). Een newbie is nieuw op het internet. De neushoorn nijtte [stoten met hoorn] behoorlijk. Hij heeft genijt. Hij zag al gauw dat het een nijlgau was. Notes gaies zijn grappige bijkomstigheden van overigens ernstige zaken. Het NOS Journaal (VD: NOS-journaal) wordt vanuit een
NOS-studio uitgezonden. Alleen studenten kennen het novitiaat, nonnen kennen ook nog het noviciaat. Wie speelt hier oboe
[oo-boo-wee] d'amore? De oeioeimachine krijgt thans bij VD de schrijfwijze die deze verdient … Je moet goed op de leylijnen [ie] letten: die verbinden prehistorische locaties en heilige plaatsen met elkaar. Onwelvoeglijke taal is mij onwelgevallig. Oölithisch erts moet eiersteen bevatten. Onychitis is ontsteking van het nagelbed.

4. De oöloog heeft zijn ei gelegd; eerst kon hij het niet kwijt. Vreemd: een open haard in de openlucht. Op de(n) duur, op de lange duur, zal dit wel succes hebben. Ik zal (wel)eens een boekje opendoen en daarbij een fles opentrekken. De foto waar jij op staat, is die waarbij je opstaat. Hij heeft zijn laatste oortje (verkleinwoord van 'oord'; 2020 ook: oordje!) versnoept. Verslaggevers hebben vaak een oortje in. Ook een aurikel – de sleutelbloem – is naar een 'oortje' genoemd. Speelde hij nou eufonium of ophicleïde? Het zou niet in me opkomen dat hij er niet kon opkomen. Komisch, dat je naast 'opéra comique' en 'opéra bouffe' bijvoorbeeld ook 'opera buffa' mag schrijven. Met ornithose (ornithosis) wordt de papegaaienziekte bedoeld. De uitdrukking 'gij vondt' moeten we beslist tot de ouden-van-dagentaal rekenen (de generatie Van Agt).

5. Als het oude wijven regent, is het tijd voor oudewijven (kruidkoek) bij de thé complet. Wat is dit voor ouzoachtige drank? Ouistiti's
[oe-wies-tie-ties] zijn penseelaapjes. Die familie heeft oudadellijke roots. De Burkinese hoofdstad (van Burkina Faso dus) is Ouagadougou. Wat doen oudpapierophalers? Jazeker: oud papier [GB ook aaneen!] ophalen! Hij bekleedt thans de overstenrang. De animalculist en de ovist staan recht tegenover elkaar. Het overwinningslied, de paean, werd aangeheven. Een potvis is nu eenmaal geen padvis. De palaestra was bij de oude Grieken het sportveld (bnw.: palestrisch!). Drank gaat er bij een pappert in als pap. Wat is het verschil tussen papier-maché (geen mv. – deeg) en papier collé (collage – meerv.: s s +)? Een krach is een crash.

6. Een selectie van '*ette': aigrette (zilverreiger of pluimpje), andouillette (worst van varkensingewanden), anisette (anijslikeur, een anisetje), baguette (stokbrood), barquette (bakje van bladerdeeg, voor ragout), billetté (term uit de heraldiek), bisette (boerenkant), blanquette (ragout op basis van gekookt wit vlees), brochette (vleesspies), dcc: digitale compact cassette, divette (operette- of café-chantantzangeres), fouetté (verlengde pirouette), gloriëtte (prieeltje), moquette (fluweelachtig trijp), orecchiette (pasta in de vorm van oorschelpjes), pochette (zakviooltje), raquette (sneeuwschoen), salopette (tuinbroek), sanisette (openbaar toilet), serinette (kanarieorgeltje), soubrette (lichte sopraan), suffragette (militante voorstandster van het kiesrecht voor vrouwen), vinaigrette(saus) en zoette (en zoutte – maar: dik van zoute).

7. Het panikkoren (niet meer in VD) is de hanenvoet (ranonkel,
pied-de-poule). De bewijsstukken zijn penes me, in mijn bezit. Paraenese is opwekking tot deugd. Heb jij die fiets echt pekaan geslagen [stelen]? Wat is die peper pedis [puh-dihs], heet, zeg. Het penchant [zwak, voorliefde] is mij geheel vergaan. Ezelsbrug: pencee heeft de c van 'cake', een pensee is dus een viooltje (met de s van Kaaps viooltje). 'Peloton' spreek je echt met ‘uh/oo’ uit. Egeltjes doen het heel penages [voorzichtig]. Het peroxideblondje dronk een pernodje. De phi is de eenentwintigste letter van het Griekse alfabet. Met een phablet kun je ook telefoneren. We verblijven in pico bello etablissementen. Doen jullie aan bhaktiyoga, rajayoga, poweryoga of hathayoga? Die cordon(s) bleus hebben al vaak cordon(s) bleus bereid. Een postcoïtum treedt post coitum op. Hoeveel items staan er op die polllijst?

8. Prima facie [faa-sie-jee], op het eerste gezicht, denk ik wel akkoord te kunnen gaan. Een coati is een neusbeer. Zoeken op '*kozakken*' levert op: boerka (ronde viltwollen mantel van de Kozakken en Kaukasiërs), hetman (hoofdman van de kozakken), kozak (ruw, bereden militair), Kozak (lid van een van de volksstammen in de zuidelijke streken van Rusland en het zuidoosten van Polen, vooral bekend als ruiters in het Russische leger), kozakkendans (nationale dans van de Kozakken, van een matige beweging, in driekwartsmaat, door twee personen uitgevoerd), Kozakkenkorps (afdeling Kozakken in het vroegere Russische leger, met name onder de tsaren), kozakkenleider, kozakkenmantel, kozakkenmuts en sotnie (ook: sotnia; eskadron van 100, later 150 kozakken). Weet je wat het stupiedst van al was? Nee.

9. Ik verwar het hutchinson-gilfordsyndroom (progeria: vroegtijdige veroudering) altijd met het guillain-barrésyndroom. Deze laatste aandoening kan chronisch zijn: het wordt dan inflammatoire demyeliniserende polyneuropathie oftewel CIDP [niet in wdb.] genoemd. Hem nu toch een prijs geven, leidt dat niet tot het prijsgeven van onze principes? Tot aan hun ontslag daaruit troostten die vrouwen elkaar in het ziekenhuis met hun beider fausses couches [+]. Is er ooit een Protomiddelnederlands geweest? Zijn levenswandel en gedrag zijn promiscue. Hij heeft een prolixe [breedsprakig] manier van spreken. Zullen we wel op die medewerker aan kunnen? De Jamaicanen, Hawaïanen en Haïtianen waren oververtegenwoordigd. Moet ik al die problemen aankunnen? Wat je aanbeveelt, recommandeer je. Zou hij al die drank wel aankunnen?

10. Remblai is aanaarding, het antoniem is déblai. ADHD (ook wel adhd) is een aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (of: alle dagen heel druk). Een golden share is een gouden aandeel. Een aandeelhouder-directeur is geen employé-directeur. De shareholdervalue is de aandeelhouderswaarde. Bij een split-up neemt het aandelenaantal toe. Ze heeft haar sieraden aangedaan. Hoeveel soa's [seksueel overdraagbare aandoening] ken jij wel niet? Mag ik mijn laptop hier aandokken (in een docking station plaatsen)? Dat is een knipperlicht-, een aan-en-uitrelatie (aan/uit-relatie). Hij spreekt dit altijd uit met aangeblazen h. Miscere [k] utile [uh] dulci: het nuttige met het aangename verenigen. Is er geen Nederlands woord voor trigeminusneuralgie? Ja: aangezichtspijn.

 

 

2113 Dictee donderdag 25-02-2021 (1) dictee Dictee van de dag (130) √

Dictee – dictees [2113]

Oefendictee 727 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (130)

1. De aangezichtsschedel wordt splanchnocranium of viscerocranium genoemd. Jouw terhandneming komt als geroepen. De aanhangigmaking komt eraan (volgt). Ik neem het van je over met den aankleve van dien. Op Annunciatie [Maria-Boodschap] wordt de annunciatie [aankondiging geboorte Christus – door engel Gabriël aan Maria] herdacht. De titel van de commandant van de Koninklijke Militaire Academie is gouverneur. In Limburg is dat ook de commissaris van de Koning. Vroeger had je ook nog gouverneurs-generaal. In België heeft de gouverneur de leiding van de Bestendige Deputatie (BD, van een provincie). Het moderne Turkije heeft 81 provincies met elk een gouverneur (v/wali). Een aanraking (bij het schermen) is een touche. Dat erts moet in de loop der eeuwen behoorlijk aangerijkt zijn. Het toucher van die pianist is werkelijk tot een kunst verheven. Een aanvattertje is een pannenlap.

2. Het Aansprekers- of Biddersoproer vond in 1696 in Amsterdam plaats. Dat zal je niet aan-, eerder tegenstaan. Wat aanstootgevend is, is shocking, choquant, choquerend (ook: shockerend). Ze heeft nu eenmaal veel (sex)appeal. Een erfenis kun je beneficiair [onder voorwaarde van positief zijn] aanvaarden. 'Attaque' kun je niet anders schrijven. De aan- en afvoertroepen worden met AAT aangeduid. In de tuinbouw heet een nieuw gekweekte variëteit van een bolgewas een conquest. Is er in wetstaal een speciale benaming voor wetstaal? Die embouchure [vaardigheid met blaasinstrument] kan beslist beter. Niet volkomen van voren en niet volkomen van terzijde is trois-quarts. In België is het AAP het assisterend academisch personeel. De
oud-Indische godheid Hanuman had de gedaante van een aap. Bidelots [vormpje om das te strikken] worden ook aapjes genoemd. Een zoete aardappel is een bataat. Hou jij van aardappelcroustade [warm voorgerecht, ragout in een knapperig gebakken korst]?

3. Een huurrijtuig in Amsterdam werd aapje genoemd naar de
grijs-met-rode kleding van de koetsiers. Vroege aren, een slechte Sint-Jakob (25 juli, het begin van de roggeoogst, ook: Sint-Japik). De aardamandel wordt ook wel knolcyperus genoemd. Ken je De aardappeleters van Vincent van Gogh? Wanneer vond het Aardappeloproer plaats? Aardappelrooien is aardappels rooien. De aardappelziekte wordt ook fytoftora [uh] genoemd. Pas op voor aardbeimijten en aardbijensteken. Weet jij een Brusselseaardevindplaats? De aardetekens zijn Stier, Maagd en Steenbok. Een aardgod is een chtonische godheid. De aardkern heet ook wel barysfeer. De lokus(t)boom scheidt aan de penwortel aardkopal af. Wat zijn de precieze atoomnummers van de lanthanoïden? 57-71! Een aardstralenkastje schermt quasi aardstralen af.

4. De wereldslang Jormungandr of Midgardslang, is de grote slang die midden in de oceaan ligt en de aarde omsluit. Ceresine is ozokeriet en aardveil is hondsdraf. Frustratie in stripverhalen wordt geuit met 'aargh' ('argh'). Ik had het me gans aârs [anders] voorgesteld. Wat is dat een aartsstomme aartsschelm, zeg. Michaël, Gabriël, Rafaël en Uriël zijn de bekendste aartsengelen uit het achtste van de negen engelenkoren. De Aartshertogen zijn Aartshertog Albrecht van Oostenrijk (1559-1621), landvoogd van de Spaanse Nederlanden en zijn vrouw Isabella Clara Eugenia van Spanje (1566-1633). Het Criterium der Azen wordt niet meer verreden [wielerwedstrijd met gangmakers]. Een vulturefund is een aasgierfonds. De Aa. Ss. zijn de Acta Sanctorum (Levens der Heiligen, sedert 1643). A.A.S.: Acta Apostolicae Sedis (Handelingen van de Heilige Stoel).

5. Dat quasiduplicaat lijkt mij een falsificaat. In welke periode speelde het shogunaat? Waar staat 'a.a.u.b.' [antwoord] voor? Medici noemen het ABO-systeem ook wel het AB0-systeem. Volgens GB is het echt 'abracadabra' [VD ook: aba-]. Leg dat maar eens ab acia et acu, haarfijn, uit. Die redenering lijkt me ongerijmd, a baculo ad angulum. Zo'n abalonengerecht lijkt me wel wat. De mens wil als een ballon: ab alto ad altum, steeds hoger (excelsior). Dat abat-jour [bovenlicht, raam boven voordeur] moet nodig gerepareerd worden. Abaxiaal is dorsaal [kant van de hoofdstengel af] en adaxiaal is ventraal [kant naar hoofdas gekeerd], toch? Kantonrechters gebruiken soms de ABC-formule (Aantal gewogen dienstjaren, Beloning, Correctiefactor). Abcederen is veretteren. We hebben pas een abbatiale [door abt gecelebreerd] mis bijgewoond. In Kiev staat het er momenteel beroerd voor.

6. Een abderiet is een onnozele hals. De AAT doen aan adduceren [aanvoeren] en abduceren [afvoeren – t = troepen]. Op A schieten en B raken is een aberratio ictus [juridisch]. Ze spraken over koetjes en kalfjes, ab hoc et ab hac. Ab hodierna (die) [vanaf heden] zal ik mijn leven beteren. Die stinkerd lijdt duidelijk aan ablutofobie [beklemmende vrees voor wassen]. De afkorting ABM staat voor anti-ballistic missile (antiballistische raket). Absit omen: even afkloppen. De kolonels reden achter de colonne aan. Ik verzoek u dat comiter, sed fortiter: dringend, maar beleefd. Hij zit in een ac (aanmeldcentrum – asielzoekers). Pas op: a.C. is ante Christum en A.C. is anno Christi. Een Academy Award is een Oscar. De açaibes is rijk aan vitaminen en antioxidanten. Voldoet zo'n carbidlamp? De Academische Raad moet het Academisch Statuut respecteren. Op het keurmerk A.C. – appellation contrôlée – moet je kunnen vertrouwen.

7. Hij was van top tot teen, a capite ad calcem, gewapend. Raar: acatalectisch is juist volledig. Een aa
(accountant-administratieconsulent) is geen registeraccountant, maar een persoon met hbo-opleiding accountancy. De acerola is de barbados- of West-Indische kers. In ACE-remmer staat de afkorting voor angiotensin converting enzyme. Aceto balsamico is balsamicoazijn. Djenghis Khan en Kublai Khan waren kans (die besturen een kanaat). Aspirine is gewoon acetylsalicylzuur. Die zwartkijker heeft achluofobie [vrees voor duisternis, donker]. Een achromaat vertoont achromasie [totale kleurenblindheid]. Door zo'n achitofel [niet te vertrouwen raadgever] laat ik me liever niet raden. En, heeft onze Holland acht gewonnen? Een achel (achtel) cognac sla je maar niet zo even naar binnen (maar zo-even nam ik er wel eentje). Moet achterbanks per se achterbaks zijn? Nee: stiekem, in het geheim. Het abdomen is het achterlijfssegment van een insect. Ook: onderbuik mens.

8. Een beyoncévlieg heeft een goudkleurig achterlijf. Omdat we achteropgeraakt waren, moesten we hen achteropfietsen. Hij behoort tot de état-major. Volgende week ben ik a costi [in uw stad, te(n) uwent]. Dat was in een acht-tweecafeetje. Zij verscheen à corps perdu, halsoverkop. Ik zit slecht bij kas, à court d'argent. Hij zei het in bedekte termen, à couvert. Wat kost zo'n actino-fotometer? Een actielijst is een to-dolijstje. De meeste pacifisten zijn geen passivisten [met passieve houding]. Ook een vrouwelijke dégénérée telt vier acutussen. De facebestorming [fahs] verliep dramatisch. Een jongere vond: dit moeten we maar facen [onder ogen zien]. Heeft die face-to-face-enquête nog wat opgeleverd? Zij toonde zich faciel, inschikkelijk. Aan het faciësfossiel kent men de afzetting. Facings [plaatje of schildje] vind je op een tand. Ik ben geboren anno Domini 1944. De cokesfabricage is achtergebleven.

9. Een berekening kan geen twee facits [uitkomst, som] hebben. Hij won met afstand: facile princeps. Een factum illicitum is een onrechtmatige daad. Een fadozanger of -zangeres is een fadista [m/v]. Niet lullen maar poetsen: faire sans dire. Ik vind dat heel unfair. De croupier moet vaak uiten: faites vos jeux, uw inzet graag. Zijn
fake-epistel is nogal doorzichtig. Een fakbar is het café van een faculteitskring [BE]. De fajr [fah-dzjuhr] is het ochtendgebed. Fajita's zijn Mexicaanse gerechten. Zijn faits et gestes – handel en wandel – moeten acribisch worden nagegaan. Een falanx van relschoppers trok op naar de entree. Een falanger is een opossum. Nog twee broodjes falafel, graag. Dat is fallacia optica: gezichtsbedrog. Een non leidt een stil, verborgen leven: fallentis semita vitae. Wat wordt met de fallopische buis, de trompet van Fallopius, bedoeld [baarmoedertrompet]? En wat met die van Eustachius (de eustachiusbuis – verbindt neus-keelholte met trommelholte oor)? Geef mij maar slowfood [traditioneel, aan tafel].

10. Blauwe baby's hebben de tetralogie van Fallot. Je kunt me nog meer faribolen [gekheid] verkopen. Is de zwarte prins van de farmacopee [heroïne] niet eerder wit? In dit fascikel [aflevering, boek, tijdschrift] wordt in een artikel fasciitis [ontsteking bindweefselvlies] beschreven. Een fastfoodcorner, daar moet je echt niet zijn. Een equus publicus claimt het etiket 'algemeen nut' [in schijn of werkelijkheid]. In de fata morgana's herkende hij zijn utopieën. Een voltaire is een zekere fauteuil. Deze was met hocker [voetenbankje]. Zij trouwde hem (een faux naïf – iemand die schijnbaar onnozel is), faute de mieux [bij gebrek aan beter], maar het werd een faux ménage [personen passen niet bij elkaar]. Hij bleek ook nog een faux dévot [huichelaar]. Faux amis: false friends [bij vertalingen].

 

2112 Dictee woensdag 24-02-2021 (1) dictee Dictee van de dag (129) √

Dictee – dictees [2112]

Oefendictee 728 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (129)

1. Hij was de fax et tuba [aanvoerder] van de belhamels. Tot befs: tot we elkaar nog eens bellen, e-mailen, faxen, sms'en! Dat beffen is bellen, e-mailen, faxen. Ook met een all-in-one [o.a. pc met processor in de monitor] kun je faxen. Op schilderijen betekent 'fecit' (afkorting: fec.): heeft het gemaakt. Een ander woord voor 'feces' is 'fecaliën'. De biddag voor gewas en arbeid valt in Nederland op de tweede woensdag in maart. De Biddag is een rooms-katholieke aangelegenheid, maar niet algemeen. We zitten hier niet pour ses beaux yeux. Met '*fae*' vond ik: alfa-effect, Faeröerder, faëton (vogel of rijtuig), faex populi [ee oo oe ie] (de heffe des volks, het gepeupel), nymfaeum (fontein) en prerafaëlitisch. Varietas delectat: verandering van spijs doet eten. Een folade is een steenboorder. Bij een societas leonina (leonina societas) krijgt de een alles en de ander niets.

2. Hij barst van nijd: rumpitur invidia. Die uitdrukking komt van de fabel met daarin 'rana in fabula' (de kikker in de fabel). Hij was praecepto monitus: gewaarschuwd door een goede raad. De ipecacuanha is een kina-achtige plant uit Zuid-Amerika. Dat is niks voor hem – asinus ad lyram – hij is ervoor geschikt als een ezel tot het bespelen van een lier. Acalefen zijn zeekwallen, aferesis is het wegvallen van een letter: 't in plaats van het. We gingen theeën in het thee-etablissement [teaën]. De brandnetelfamilie bestaat uit urticaceeën [uh]. We eten tamme-eendenborst. Poe-ee, jongejonge, allemachtig. De familie van de polemoniaceeën behoort tot de tweezaadlobbigen. Hij is zo lauw als een laodiceeër. Kastanje-eek is schors van kastanjeboom. Morgen vieren ze het halve-eeuwfeest (wel helemaal). Breek 'fierljeppen' eens goed af! Fier-ljep-pen!

3. Hij ging met zijn doorsnee-echtgenote op diepzee-expeditie; ze zagen nog een brilzee-eend ook. Een Atjeher en een Atjehse kookten voor hen. Het zijn malefijten [stormvogel] die regen en wind schijten. Konfijtedalen zijn gekonfijte vruchten (confituren, ook: Franse vruchten, bigarreaus). Het is een feit, dat hij fijt (panaritium) had. De feniks vloog door de sfinxenlaan. 'Feta' [kaas] vind je ook in (meth)amfetamine, cafetaria-uitbater en taffetas. Hij fêteerde ons op een rondje feta. De efeten oordeelden in het oude Athene over burgerlijke rechtszaken. Op het fête galante [mv. s + s] werd een fête champêtre [idem] uitgebeeld. Te(n) nutte is ten profijte. Een feuille [mv. s] de chou is een minderwaardige krant. Een feuille morte (dwarrelvlucht, mv.: s + s) is een toer in de luchtacrobatiek. Zouden er op een fetisjparty ook artisjokken genuttigd worden?

4. De feut (België: schacht) was getuige van haar zelfeuthanasie. Zo'n maffiastaat is toch een fiasco. Het fiat executie maakt de uitvoering van het vonnis mogelijk. Wat in te voegen is, krijgt het predicaat 'fiat insertio' (in te voegen, f.i.). Een fichu (fichuutje) is een driekantige halsdoek voor dames. Wat zijn grafiches? De grafici en de rectores magnifici kregen ficussen. Een pastor fidus animarum fidelium is een trouwe herder van de gelovige zielen en een fidus Achates een trouw metgezel. Hij is fijnbesnaard en fijngevoelig. In het entrefilet [ingevoegd bericht krant] werd verwezen naar contrefilet [vlees achterbil rund], filet americain, filet mignon, filet d'anvers en filet pur. Hij houdt van films noirs [+]. De AAA is de triple A voor financiële instellingen (en PPP is Triple P: people, planet, profit). Respice finem (let op het einde), want sub finem (in fine) trekt hij een belangrijke conclusie. Is dat nou de fine fleur van Nergenshuizen?

5. Hij streed ad finem [tot het einde]. De duchennepatiënten missen dystrofine [eiwit spiercellen]. Zo'n eenzaam confinement valt om (voor) de(n) drommel niet mee. Ik stuur dit ter/n fine van jullie eindrapportage. Is dit mijn finest hour? De toekomst zal het leren. De tuinlieden vormen het adamsgild [Adam als patroon]. Hij heeft het ad amussim [zorgvuldig] overwogen. Van GB moet je adapter schrijven (VD ook: adaptor). Hij zal dat ad assem, tot op de laatste cent, betalen! Bij rokeren voer je een korte of lange rokade uit [bij schaken]. U mag dit ad bene placitum – naar welgevallen – wijzigen. Een adc is een aide de camp, een adjudant. De ADCA is de autosomaal dominante cerebellaire ataxie (ziekte waarbij een degeneratie van de kleine hersenen optreedt). Al die ellende, en dan ook nog ad corpus, alles bij elkaar, ineens.

6. Tegen de verkiezingen doen politici alles ad captandum vulgus, om de grote hoop voor zich te winnen. Franc-tireurs zijn gewapende vrijbuiters. Vivant: lang zullen ze leven! De viva vox (het gesproken woord) wordt viva voce (mondeling) overgebracht. Een mens heeft niet veel nodig: vivere parvo. Vivere pericolosamente (gevaarlijk leven) kun je beter niet doen. Dat old finish interieur vind ik mooi. Het jozefinisme wil de kerk ondergeschikt maken aan de staat. Is het 'nog is Polen niet verloren' of 'finis Poloniae' (de hoogste graad van wanhoop). Bij een close finish kan een fotofinish helpen. Ik vind dat de finishing touch ontbreekt. Wie heeft bedacht om in het Nederlands 'phishing' te schrijven (en phablet)? De uitdrukking 'op de flacon [= fles] gaan' [een bankroet] maakt een flaconneur (flessentrekker) toch heel veel sympathieker dan 'op de fles gaan' en 'flessentrekker'?

7. Met de style [ie] flamboyant wordt de flamboyante gotiek bedoeld. Flappen tappen doe je aan een flappentap(per). Teflon is gewoon polytetrafluorethyleen. Wie weet er nog wat prévôts zijn? Antwoord: niveaus bij het schermen! Als toetje kregen we allebei île(s) flottantes. Het kemalisme is gegrondvest door Mustafa Kemal Atatürk. De wenteling der verschijnselen is der Erscheinungen Flucht. De Flucht in die Öffentlichkeit is de vlucht in de openbaarheid. Een fluctus in simpulo is een storm in een glas water. Motos componere fluctus is de opgejaagde golven tot kalmte brengen. Auf Flügeln des Gesanges is op de vleugels van het lied. Een stuka is een bepaald type duikbommenwerper. Fluor albus: witte vloed (leukorroe). Je zult maar refluxesofagitis [slokdarmontsteking door terugstromen] hebben. Newton sprak van fluxierekening. Zijn 'flux de bouche' en 'flux de paroles' synoniemen? Ja: radheid van tong, welbespraaktheid.

8. Trichloorfluormethaan tast net als andere cfk's de ozonlaag aan. Een flügelhorn is een bugel. Hij is flutkundoloog [pseudowetenschap] . Butterfly's zijn vlinderdasjes, het butterflyeffect treedt op in de chaostheorie, fly-and-drive is hetzelfde als fly-drive, politici verspreiden flyers (als ze de kiezer weer van node hebben), de Flying Dutchman is de Vliegende Hollander, een fly-over is een kruisingsvrij verkeersknooppunt en hoflyriek en no-flyzone [met vliegverbod]: zoek die maar op! In een casus foederis [eu – een verdrag treedt in werking] moet gewapende hulp verleend worden. Gezocht op 'four': Balfour Declaration, Big Four, déjeuner à la fourchette (in plaats van een gewoon dejeuner – met vlees of vis), fourball [vierbal, golf – 2 paren], four in hands [rijtuig, 4 paarden van de bok bereden], fourneren [verschaffen], fournituren [benodigdheden voor handwerk], fournisseur de la Cour [hofleverancier], fourragères [schouderkwasten met koorden op uniform], fourré(s) [koekje, middenlaag crème], fourth estate [vierde stand, pers], fourwheeldrive [awd, fwd, 4wd], petitfour [fijn koekje, papieren bakje], plusfour [drollenvanger, golfbroek], de winter of our discontent [misnoegen] en volgefourneerd [volgestort, aandelen].

9. Uit een flûte drink je champagne. Duivelsdrek is asafoetida [ee], een specerij. Een sjanfoeter is een schelm, een deugniet. Vandaag praten we over de noord- en zuidföhn. Ganzenleverpastei kun je benoemen als (pâté de) foie gras, een overheerlijke paté. De uitspraak van 'focaccia' correspondeert met die van 'carpaccio' en 'capriccio', die van 'Pinokkio' met 'macchiato'. De voorzijde van blad 11 wordt aangeduid met folio 11 recto (afkorting: r^o of r.), de achterzijde met folio 11 verso (afkorting: v^o of v.). Iets recto verso bedrukken is dubbelzijdig. Met folio recto wordt de voorzijde van een blad (bij een opengeslagen boek is dat de rechterpagina) bedoeld (afkorting: f^or^o). Ik heb u ratione officii (ambtshalve) aangeslagen voor dat bedrag. Een netsuke is een zegeldoosje, inro of gordelknoop. De Folketing is het Deense parlement.

10. Hij draagt een norfolkpakje. Is folky folktronica hetzelfde als electrofolk? Ik ga dat niet in folle [voetstoots] aannemen. De folle du logis is de benaming van de verbeelding. Denken jullie aan de
follow-up? Fonduen is fondue nuttigen. Vleesfondue is fondue bourguignonne en kaasfondue is fondue savoyarde. Chinese klokjes heten forsythia's. Je kunt ATP (adenosinetrifosfaat) als fosforylerend agens gebruiken. Oxidatieve fosforylering vindt in levende cellen plaats. Een morgue is een soort lijkenhuis. Zwavelzuurvergiftiging heet sulfoxysme. Heb je die foxy [aantrekkelijk] chick gezien? Immortels zijn leden van de Académie française (devies: à l'immortalité – de onsterfelijken). Die hechten aan la clarté française en vergaderen meestal met veertig personen (de veertigen).

 

2111 Dictee dinsdag 23-02-2021 (1) dictee Dictee van de dag (128) √

Dictee – dictees [2111]

Oefendictee 729 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (128)

1. Hij woont er nu 10 jaar en is al helemaal gefranciseerd [verfransen]. Een porto franco is een vrijhaven. Hij frequenteert dit cafeetje (te) frequent. Quid rei: wat is er gaande, wat is er? Wat zijn Brugse reien eigenlijk? Stadsgrachten! Het Cimetière du Père-Lachaise (niet in wdb.) is de grootste begraafplaats van Parijs. Toch wel gezellig, zo'n déjeuner sur l'herbe [picknick]. Pommes allumettes [mv.] zijn heel fijne pommes frites [mv.]. Met een plooi-ijzer kun je betonijzer buigen. Een frikadel [BE: gehaktballetje] is geen frikandel, en zeker geen open ruggetje (schertsend: frikandel speciaal). Afritti zijn zaadhaartjes van de Egyptische katoen, een frittata is een omelet, frit(te) is een halfgesmolten glasmassa en de schicksalsstunde is het noodlotsuur. Frisee is krulandijvie. Wordt er nog fröbelonderwijs [knutselen] gegeven? Fronsen (ww.) is fronsen (znw., ook: fronzen) vertonen. Lekker toch, die witte wijn uit juffrouw Eenarm [water, de pomp]? Een frunzing is een kruising tussen een fret en een bunzing.

2. Wat is een foks [fuchsia, ook: goud – Bargoens]? Met RGB [rood, groen, blauw - beeldscherm] kun je een reproductie in full colour verkrijgen. Met CMYK (cyan, magenta, yellow, key = zwart  - drukkerij) kan door kleurmenging full colour worden gedrukt. Het venijn (gifspog) zit in de staart (van een adder; in cauda venenum). Een add-on is voor hard- of software. De Holocaust was a deed without a name. Was er ooit een oorlog tussen de Franse [Frankrijk] of Pruisische Adelaar [Pruisen] en de dubbele Adelaar [Oostenrijk of Rusland]? Goed, ik doe mee: à demi [half, voor de helft]. ATP is adenosinetrifosfaat, ADP adenosinedifosfaat en AMP adenosinemonofosfaat. Dit komt a Deo solo: van God alleen. Aderhout is draads hout [volgens de vezel]. Zo de ouden zongen, zo piepten de jongen: ad exempla majorum, naar het voorbeeld der ouden, der vaderen. De ontsnapping leidde tot een sprint à deux [eindsprint tussen 2 (wiel)renners]. Wat is aderplaque precies? Vetafzetting in de aderen. Een ad-hocbeslissing geldt alleen ad hoc negotium [= ad hoc].

3. Ad incitas redactus (tot het uiterste gedreven, in het nauw gebracht) doet denken aan het damspel: vastgezet. Een voorzitter ad interim is een ad-interimvoorzitter. Wanneer was het laatste ad-liminabezoek [ad limina] van de Nederlandse bisschoppen [elke 5 jaar naar de paus]? Wat noemen studenten een adje (atten! – ad fundum, glas tot de bodem leegdrinken)? Klassieke schrijvers bestuderen is ad modum Minellii [letterkunde op de wijze van Minellius (vertaald en/of geannoteerd)] wel gemakkelijk. Zij wenste hem ad patibulum, naar de galg. Zoek eens op wat de arts-and-craftsbeweging [Engeland: herwaardering van het ambacht – eind 19e eeuw] inhield. Lijfeigenen zijn adscriptus glaebae [bnw.], gebonden aan de bodem. Doe je dat alleen ad speciem [spee-kie-jèhm, ook: sie], voor de schijn? Na onderzoek ad unguem [op de nagel – grondig, nauwkeurig, zorgvuldig] werd hij vrijgesproken. Voor de jongeren is er een versie ad usum Delphini [gekuist, gecastigeerd]. Adventieve [er toevallig terechtgekomen] planten zijn pothoofdplanten [Pothoofd, Deventer]. Dat is adverso flumine niti (vergeefse moeite doen): het besluit is toch al genomen. Dat is – begrijpelijk – adversus aerem certare (vergeefs vechten – tegen de wind).

4. Worden rechters ad vitam [voor het leven] benoemd? Bij dat collectief zijn ze dol op een advocateborrel. De advocatus Dei [godsadvocaat] en de dito diaboli [advocaat van de duivel] staan lijnrecht tegenover elkaar [bij een proces tot heiligverklaring]. Je vindt dat ad vocem (a.v. – bij dat woord). Met een A.E. (Archi-Episcopus) wordt een aartsbisschop aangeduid. Twee pilaren en een puntgevel vormen een aedicula. 'Aeneïde' is synoniem met 'Aeneis' [heldendicht over Aeneas door Vergilius]. De AEX is de Amsterdam Exchanges Index. Een toekomstig kanaal afbakenen is het demarqueren. Zo'n afbakening heet ook demarcatie. Je zult maar lijden aan de afasie van Broca [onvermogen tot spreken, schrijven] of Wernicke [onvermogen tot verstaan, lezen]. Wat is een plongee [flauw hellend bovenvlak van de borstwering]? Moet ik naar de kno- [keel-neus-oorarts] of de
EHBO-afdeling [eerste hulp bij ongelukken/ongevallen]? Deze aandoening verloopt meestal febriel [met koorts gepaard gaand]. Is dat geen afgestelde heiligedag [vieren niet meer verplicht]? Zo'n afgescheidene is lid van de Christelijke Gereformeerde Kerk, vroeger Afgescheiden Christelijk-gereformeerde Gemeente.

5. Ze zullen hem daar wel à faire [geducht onder handen] nemen, denk ik zo. Kijk, een afghani (munt = AFN)! Tussen het afgodskruid [twaalfgodenkruid] zat een afgodslang [bv. koningsslang, boa constrictor]. Hij zal het alleen niet afkunnen. Dat moet à fond [tot (op) de bodem] onderzocht/uitgezocht worden. Het Middelindische Prakrit [taal] is nauw verwant met het Sanskriet. Is die afreehekel [verder verfijnen van vlas en hennep] al gemaakt? Het africano is een bonte marmersoort. De Africus (a?) is de zuidwestenwind. Een afrodite [beeldschone vrouw] is afrodisie [lust] opwekkend [lustopwekkend dus]. De Afscheiding: het uittreden van zekere groepen uit de Nederlandse Hervormde Kerk in 1834, waaruit de Christelijke Gereformeerde Kerk is voortgekomen. VD bevatte indertijd maar liefst 70 pagina's met lemma's die allemaal met 'af' beginnen [2020: 74]!

6. 'Entre chien et loup' moet je natuurlijk wel goed schrijven, evenals 'inter canem et lupum' [in de avondschemering]. Die princesse lointaine [onbereikbare geliefde] heeft mij veel ludduvuddu (afko: ldvd) bezorgd [liefdesverdriet]. Bananenrelish [gekookt mengsel als bijgerecht] is lang houdbaar en de afkorting t.h.t. staat voor ten minste houdbaar tot. Er zijn heel veel woorden op '*iseren', echter maar weinig op '*yseren': analyseren, dialyseren [bv. nierdialyse], elektrolyseren [chemisch ontleden met elektriciteit], hydrolyseren [chemisch: opnemen van water], katalyseren [als katalysator werken], metanalyseren [woordverbindingen verkeerd analyseren] en paralyseren [verlammen]. Hij wilde bij haar aangaan, maar heeft slib (bot) gevangen. Jouw deelname aan de enquête wordt geanonimiseerd. Hij helpt alles naar de gallemieze (VD ook: +n, GB alleen n), daar word ik gallisch [erg slechtgehumeurd, korzelig] van. Gevonden op '*asche*': gamasche [enkelstuk tussen schoenen en broek], gaschemie, kascheque, massascheiding, panoramascherm [radarbeelden van schepen], plasmascherm [plat tv- of computerscherm] en sojascheuten (taugé). Het calicivirus kan gastro-enteritis veroorzaken. We gaan straks nasjen, lekker eten.

7. Bij hoog opgetuigde raschepen heb je een scheizeil [het hoogste]. Een garçonnière [vrijgezellenwoning/kamer] is voor garçons en garçonnes. Een schijtwortel is van de ganzerik [plant] en tegen diarree. Gazeuse is een gazeuze drank (gazeusedrank). Naar aanleiding van '*bler*': accableren (overstelpen), geblèr, cobbler (drankje), ramblers (klimrozen), scrambler (cryptofoon), troebleren (verontrusten) en tumbler (soort bekerglas). De brooche (broge, mazzel), hè! Het craquelé vertoont craquelures [haarscheurtjes]. De Zonnekoning is de/Le Roi-Soleil (Lodewijk XIV). In België en Nederland kennen we het bicamerisme [tweekamerstelsel]. Hoe spreek je 'hummus'
((c)hoe-moes – puree van gekookte kikkererwten) uit [humus = teelaarde]? 'Geëikel' komt van 'eikelen' [eikelig doen]. Het pad gelijk- of gladmaken is het pad effenen. Zijn verdriet is langzaam weggeëbd. Weifelen is twijfelen. Deis je, hou(d) je gedeisd! Goedendagzeggen (goedendag zeggen) is groeten.

8. Je kunt iemand ook gedag zeggen of iemand een goedendag zeggen. Is dat geen gefundenes Fressen [buitenkansje] voor hem? Dat recept wordt geheimgehouden. De beurs startte maar wat lauw in de louwmaand (januari). Het was voor hem even een hard gelag, nadat we om het gelag [drankrekening] speelden, maar al spoedig klonk zijn harde lach weer. Hij heeft een zwak voor geishaatjes. Ooit was die man Gestapo-chef [Geheime Staatspolizei]. Je generen zorgt voor gêne in gênante situaties. Het was een gemêleerd gezelschap. Logenstraffen is gefundeerd loochenen. Hij heeft gewag gemaakt van een goedkope aanbieding glühwein. Prachtig, die gitaarriff! Het syndroom van Gilles de la Tourette (het (gillesdela)tourette(syndroom)) kun je niet bij de retourette [ter recycling] inleveren, hoor. Goede Vrijdag valt in de Goede [Heilige, Stille] Week. Voor mij twee broodjes gyros [met vlees of vis] met saté, alstublieft

9. Het begrip 'chochme' is veel ruimer dan het (voetbal)gogme. Ik heb dat via Google bijeengegoogeld. Een renet wordt ook wel 'reinette' [geen 'tuh' uitspreken] genoemd. Het adjectief van 'gratie' is gracieus. Grinten (grinden) is met grind (VD ook: grint) bestrooien. Die grilles [rooster aan auto] kun je moeilijk als grills gebruiken, motorkappen wel (in de tropen). Grauwwit is grauwachtig wit. Die boude (boute) en gratuite [twie] bewering is doorspekt van gratuïteit [tuu-wie – ongegrondheid]. Een graue Eminenz is een éminence grise [grijze eminentie]. Grannysmithappels worden kortweg granny smiths [ook: granny's] genoemd. Welke van deze wijnen hebben grand cru's (ook: grands crus [+])? Grande(s) dames zitten graag op grand(s) foulards [groot kleed over bank]. Hoeveel grands prixs [of], hoeveel
grand-prixtoernooien [grandslamwedstrijden], heeft hij nu al gewonnen? Het woord 'jeep' [dzj] komt van G.P. (General Purpose – dzjie pie). Dat is nog eens grove wol. Eén Guinees biggetje, twee Guinese (GB ook: Guineese – Guinea, Guinee) biggetjes.

10. Is dat nu de g-sleutel [solsleutel, vioolsleutel – vooraan notenbalk]? Die gruyère(kaas) is met Zwitserse gründlichkeit [grondigheid] gemaakt. Voeren jullie vaker van die pas de deux [balletdans voor twee personen – mv. pas de deux(s)] uit? Je zult wel geen benen meer overhebben. Hij zal wel geen goed woord overhebben voor zijn buurman. Zou zij nog iets overhebben voor dit goede doel? Chiffon is een fijn zijden weefsel in tafbinding met grègedraden. Als het geen eigennaam was, zou je Rabo-bank moeten schrijven [i.p.v. het nu correcte Rabobank]. Hij doet regelmatig aan skeet [skeetschieten, kleiduivenschieten – projectielen op één hoogte, maar in verschillende richtingen] op een trapbaan, terwijl zijn zuster skatet [o.a. rolschaatsen] op de skatebaan. Diana heeft haar huiswerk maar halfhalf, zozo, afgeraffeld. Een halfanalfabeet is half analfabeet. Kom niet weer met die halfvergeten gebeurtenis. Halfluid is half stil. Een halflange jurk is half kort. Daar liep hij in zijn half ontblote bassie [bast, lichaam].