1891 Dictee vrijdag 05 juni 2020 (1) dictee Oefendictee juni 2020 (2) √

Dictee - dictees [1891]

Oefendictee juni 2020 (2)

1. Deze ambtenaar is vertuid aan het schip van staat. VD, rookopium: opium die bereid is om gerookt te worden. RL: wat aardig van die opium! Een roomdivider is een meubelstuk. Laat één ding duidelijk zijn: rooms is katholiek en Rooms is Romeins. Sub rosa werd het mij wel verteld. Roosvingerig (rozenvingerig) is een epitheton van de dageraad. Ropeskippen is touwtjespringen als sport. Die rootsrock kun je best rootsy noemen. Roastbeef noemen wij gewoon rosbief. Van rosacea krijg je rode vlekken. Bij het rosé lamsvlees dronken we rosé. Met een snebschuit kon je rammeien. Gibraltar wordt aangeduid met de Rots (ook: de rots – van – Gibraltar). In Jordanië is Petra een rotsstad. Een rotstempel is meestal geen slecht stempel.

2. Biljarderen noemen ze ook wel een rotterdammertje. Een roturier [roo-tuu-rjee] is van niet-adellijke afkomst. Een roulade zing je, een vergelijkbare rollade eet je. Rounders wordt door twaalf spelers gespeeld. In een poule van 6 ploegen speelt bij round robin elke ploeg 5 wedstrijden. Deze routier is routinier. In Indië was een row [rau] een relletje. Wij aten rowti (dikbuikje), de buren roti (gegeten met vlees en groente). Het Rozenkransfeest wijst terug naar 1571. De Rozenoorlog ging tussen de Rode en de Witte Roos. RSS is really simple syndication, ook wel rich site summary: een XML-bestand met een samenvatting van nieuwe informatie op verschillende sites, m.n. nieuwssites en weblogs. Een RSS-feed is een webfeed die d.m.v. RSS informatie geeft over nieuwe content op een website. RSV is het
RS-virus: het respiratoir syncytieel virus (luchtweginfecties). Is het nieuwe rtv-blad er al? Rude donatus: eervol ontslagen. Een ruggie houdt van oosterse tapijten. Met een rugt wordt een ruigte of onkruid aangeduid. De Nederlandse Ruimtewet is een ro-wet.

3. Die film vind ik ruk. Een rumpie is een rup, een rural professional (yup die op het platteland woont). De RU [lijkt officiële naam] is de Radboud Universiteit (gevestigd in Nijmegen), de RUN de Radboud Universiteit Nijmegen. Het rundboks is boxcalf (rundleer – ook: rundsbox). Ruzzelen is online ruzzle spelen. Een recessie wordt aangeduid met het r-woord. Een ryton is een hoornvormige drinkbeker. Zullen we er nog een 0.0’etje [VD, april 2020] op drinken? Een captcha [completely automated public Turing-test to tell computers and humans apart] houdt mens en robot uit elkaar (bv. moet een slecht leesbaar woord worden overgetikt). Genoemd voor een politieke functie: professor Akkermans. Onderscheid goed: saaimans en Simpelmans. Beulemans Frans is slecht Brussels Frans. Sabellen zijn buiswormen.

4. Aan dovemans deur kloppen is net zoiets als voor dovemansoren spreken. De zevendedagsadventisten zijn sabbattariërs (sabbattisten). De grote sabon is een 48 puntsletter. Een sacd is een super audio compact disc. We kennen click-, home-, sack- en carjacking (autokaping). Op Sacramentsdag wordt het sacramentsfeest gevierd. Dat moet het sacrarium, het heilig putje, in. SAD staat voor seasonal affective disorder (winterdepressie) of social anxiety disorder (fobie voor situaties waarin met mensen moet worden omgegaan). De salchov is een schaatssprong. Een salmanazar kan 9 liter wijn bevatten. Hij was sans comparaison de snelste. Sans compliment is sans façon, zonder omhaal. Ze gingen sans dot, zonder omwegen, naar hun doel. Sans le sou, dat was die sans-papiers. Een santon is (verouderd) een gekleurde gipsfiguur voor een kerstkribbe. Daar heb ik geen sappie (savvie) van. Een S.A.R.L. (société à responsabilité limitée) is een soort van bv (besloten vennootschap). Tja, VD’s Sassanieden VD (GB: Sassaniden). Sassie, saffie, sigaret.

5. Er was satis superque: genoeg en meer dan genoeg. Sat est (het is genoeg): basta! Ook met een tomtom gebruik je satnav. Sausjes zijn curasausjes (sousies – olienoten). De savanneolifant plette de hele zwik. Hij is een IT-savvy. Een sawpaw of bapao is een snack. Ze probeerden sazzenjazz te produceren met de baglama. Bij de belastingaftrek voor giften moet je in NL wel onderscheiden de anbi's (algemeen nut beogende instelling) en de sbbi's (sociaal belang behartigende instelling). Een curfew is een avondklok. Bij het basketten maak je lay-ups en heb je baskets nodig. Kipkap heet ook hoofdkaas, zult of cervelaatworst. SCADA is supervisory control and data acquisition (methode voor het geautomatiseerd verzamelen, uitwisselen en verwerken van meetgegevens). Een scala caeli is een jakobsladder. Coeliakie [see] is een ongeneeslijke stofwisselingsziekte, veroorzaakt door een glutenintolerantie.

6. De eco-elite heeft geld genoeg voor de klimaatmaatregelen. Sub tecto coeli is onder de blote hemel. Rorate coeli desuper = dauwt, hemelen, uit den hoge – archaïsch. Een coeloom [see] is een lichaamsholte. Een coenobium [see] is een klomp van samenhangende eencellige organismen. Van coenocarpe [see] planten zijn de vruchtbladen vergroeid. Een cofferdam gebruik je in de tandheelkunde. Een coil is een spiraaltje voor in een ader en coir [koh-juhr] is de handelsnaam voor kokosvezels als stof. Een coitus interruptus is een onderbroken coïtus. Cokesslakken kun je niet eten. Col. is Colombia en Kol. is (de brief van Paulus aan de) Kolossenzen (Bijbelboek). Dat blijf ik raar vinden: een colaplant is een kolaboom (= kola met kolanoten, waaruit het kola-extract). Uit kolanoten komt ook de
3,7-dimethylxanthine. Geblesseerde sporters krijgen vaak een coldpack om. In die kolchoz eten ze vaak kolbaszworstjes. Koleire [èh] is hetzelfde als kolere [ee].

7. Hij kende het verschil niet tussen een kolbeitel, een kolbijl en een kolblei. De Kolenzak is een zwarte vlek aan de zuidelijke sterrenhemel. Een kollenbloem is een gewone klaproos. De kolibrietjes vlogen vrolijk rond. Bij een scansie wordt er gescandeerd. Een scapin is een intrigerende knecht. Een SCEN-arts is een tweede arts bij steun en consultatie bij euthanasie in Nederland. Door scha en schande word je wijs. Scenisch [see-nies – toneelmatig] constateer ik dat scenerie
[sèh-nuh-rie] en scenery [sie-nuh-rie] (bijna-)synoniemen zijn. Leg dat maar eens op de schaal van Themis. De schaalheer vond je in de kerk, de schaalknecht bij een waag. Schaarkunst is psaligrafie. In BE dragen ze soms een blauwgeruite schab(be). Een schab(e)letter is een veldwachter. De schad(e) is de schaduw.

8. Een lijkopgraving is een exhumatie. Bij de pizza Margherita dronken we een margarita als cocktail. Het is een schand(e). Schandaleus is scandaleus. De ultieme schandekoop is voor tjomme. Is dat nou schand- of brandmerken? We kennen o.a. het Groningerschap, het zzp-schap, het pg-schap [procureur-generaal], het dg-schap
[directeur-generaal] en het lul-de-behangerschap (van een
lul-de-behanger). De Schapeneilanden zijn de Faeröer. Een scharde is een stuk te branden heidegrond. Scharige ossen tellen voor vol(wassen) (bij het weiden op de meent). Scharreren is frijnen. Golgotha: Schedelveld, Schedelplaats, Kruisberg, bekkeneelberg, Calvarieberg, berg van Calvarië of hoofdschedelplaats. Scheel kijken is scheelzien. Een schei is een scheiding en een scheid is een grens of afscheiding. Mooie woorden: scheizeil, scheiwei. Zo’n scheitrechter doet eigenlijk net zoiets als een scheidsrechter. In de Scheldestad vind je veel Schelderomaanse en Scheldegotische gebouwen. Bij de Rode Zee vindt men de Schelfzee. Gebruik schellak als coating.