1890 Dictee donderdag 04 juni 2020 (1) dictee Vierde online BeNeDictee 2020-04 √

Dictee - dictees [1890]

Vierde online BeNeDictee 2020-04

De 73 woorden in vet en onderstreept moesten worden ingevuld.

Mevrouw Corona (auteur: Huib Boogert)

1. Chinezen zijn ondoorgrondelijk. Ze leverden aan onze taal tal van woorden, zoals chopstick [eetstokje], kongsi [kliek t.b.v. gezamenlijk voordeel], lychee [ee/ie – vrucht], yin [passieve vrouwelijke …] en yang [actieve mannelijke beginsel in de kosmos] et cetera [voluit: geen komma ervoor, bij etc. wel, vgl. enzovoort(s) en enz.], en dan moet er per se [dat uit het Latijn] ook nog een virus bij.

2. De ongenode virale gast infiltreerde als corona, maar moest
zo nodig verdergaan als COVID-19 [GB, VD]. Terwijl toch eerder MERS [Middle East respiratory syndrome (besmettelijke, ernstige longziekte) = kamelenhoest] en SARS [severe acute respiratory syndrome (besmettelijke, ernstige longziekte)] zich op wereldschaal al warmliepen! China lijkt gespecialiseerd in de export van vieze virussen: bijlo [ook: bilo, andere uitspraak, uitroep ter bekrachtiging], het lijkt wel een kondratieffcyclus [lange conjunctuurgolf, economie, 50 jaar]!

3. Met grote vreze [VD, lemma ‘vrezen’] mogen we a vista [op zicht, op vertoon, eigenlijk van wissels] wel vaststellen, dat de Chinezen er om de paar jaar in slagen, de wereldsamenleving te verlammen vanuit hun dubieuze umwelt [alles wat de mens omgeeft], die qua hygiëne met zielige flosstouwtjes [floss = tandzijde - ook: flostouwtjes - ww, flossen, niet bij dictee] bij elkaar lijkt te worden gehouden.

4. Chinezen zijn maniakale [maniak: iemand met een manie = bevlieging, gril, ook: ziekelijke toestand] smeerpoetsen. Ze hebben geen idéé, wat ze in de wereld aanrichten met, plankgas [bijw.], de verspreiding van corona vanuit hun stinkende beestenmarkten en hun knurftig in elkaar geflanste [flansen = haastig in elkaar gezette] yurta's [tent, ook joert(e), mv.: n – andere uitspraak – of ger]. Met als gevolg: ophokplicht alhier voor mensen driehoog-achter, plus het sluiten van goed beklante [wel: welbeklante, drukbeklant] zaken: je bent verdorie aan de turken [‘turk’ = lemma VD, equivalent van moslim] overgeleverd!

5. En wat moeten we nu, nu we pik à pik [VD, op gespannen voet staan, BE en geen standaardtaal] zijn met mevrouw Corona? We kunnen met opgestoken fokkenzeil [alleen in VD sub lemma bij botteloef] optrekken naar Peking, maar ja, dat is een heel eind zwemmen. Ik hoor dat er mensen zijn, die als een dholehond [dhole = hond, vgl. doussié(hout) en apk(-keuring)] in een doolhof ronddwalen. Ik hoor dat er des nachts veel wordt geflenst [flensen = ‘het’ doen + walvis aan stukken snijden, flenzen = neersmijten]. Ik hoor van mijn ouweheer [ook oudeheer – andere uitspraak, beide = vader, geen standaardtaal] dat hij zijn auerhaan [= auerhoen = Eurazisch groot wild hoen] weer altemets [= zo nu en dan, somwijlen – wel standaardtaal, niet: altemet, dat heeft ook andere uitspraak] vertroetelt. In ziekenhuizen worden PET-scans [PET = positron emission tomography = positronemissietomografie (bepaalde techniek om een scan te maken)] van petflessen [letterwoord, pet = polyethyleentereftalaat] gemaakt [grapje, uiteraard]. En een enkeling pakt zijn studie sosiodontie [conserverende tandheelkunde] weer op.

6. En ikzelf? Mijn vrouw en ik zijn géén lulletje rozenwater
[n niet uitspreken] en tepeltje taptemelk [sullige, onmannelijke man c.q. onvrouwelijke vrouw]. We houden van onderwaterklaverjassen en polsstokhoogskiën, en ook van hapsnap [terloops] het snip-snapspel [ook: snip-snap, vgl. eerder apk-keuring] spelen. We geven leiding aan twee kinderen en zes kleinkinderen, ze zijn onze genantjes [genan = genant = naamgenoot, niet: gênant – NB mv. genantjes = kameraden, makkers]. Wel houden we in de winkels afstand. Immers, beter blo [ook: blode – andere uitspraak, = voorzichtig] Jan dan dô [= dode] Jan.

7. We zien overal om ons heen de mensen appen [= whatsappen], kleppen en beppen. De youtubers [ww.: youtuben] slaan op hol als een kudde buffels. Op gsm’s zit weliswaar een aan-en-uitknop
[GB, ook aan-uitknop – andere uitspraak], maar die wordt kennelijk spaarzaam gebruikt. Totus in illis [geheel in die gedachten of zaken (verdiept)]!

8. Mijn vrouw heeft zich sinds de pandemie-uitbraak [wereldwijde besmettelijke epidemie] ontpopt als een culinaire creabea (vrouw met creatieve hobby – werken houdt je jong, vindt ze). Gedurfde agnèssorelsoep [zekere kippenroomsoep, genoemd naar Agnès Sorel (1422–1450), de maîtresse van de Franse koning Karel VII], heerlijke kip kerrie [wel: kipkerriesalade], gebakken kookaburra's [grote ijsvogel, lachvogel], hete quissen [n uitspreken, enk.: quisse – uitspraak kwies, mv. -en of -es]: we laten het elke dag met liefde, mazzel en broge [VD: vaste uitdrukking bij lemma 'broge'– vgl. bv. pais en vree, brooche is hier fout *] langs onze tonsillen [amandelen] glijden. Want wat [ondw.] houdt je tegen? Thalassotherapie
[d.m.v. zeelucht, zeeklimaat, zeebaden enz.] helpt in elk geval níét tegen corona …

* Echter: bij de etymologie van 'brooche' - mazzel en brooche - daarom kan 'brooche' hier moeilijk fout gerekend worden.

* Vgl. ook: gril(l)restaurant (GB) en stres(s)symptoom (nu nog wel met sss) - gebruik de ww.-variant (1 l, 1 s) niet in dictee!

9. Maar hoe bereid je je voor op het postcovidium (© Jeroen – staat in coronawoordenboek van Taalbank – ook: postcoronatijdperk)? Je kunt niet ten eeuwigen dage bij je keppekinderen [VD, lievelingetjes, troetelkinderen – geen standaardtaal] blijven vragen, of alles kits
[in orde, oké] is met de kids [yuppentaal: kinderen] en hun keds [Antillen: gymschoenen]: het platgetreden vraag-en-antwoordspel, dat de maximale gespreksinhoud is bij een tweederdemeerderheid van onze burgerij. Het is een weinig eloquente vorm van
voor-de-gek-houderij. Maar daarover spreek ik liever niet: st/sst [GB – geen s, VD: s en sst, geen st]!

10. Laten we hopen dat de tamboer-majoors van de virusbestrijding, te weten onze eerste minister met zijn vice-eersteministers
[beide: BE, NL: premier, mp, minister-president, vicepremier, vice-mp, viceminister-president], ons spoedig zullen rapporteren, dat we gedebugd [ww. debuggen, letterlijk: ontvlooien, fig.: fouten uit computerprogramma halen] zijn. Kan-niet [VD: lemma ‘kerkhof’] ligt op het kerkhof. Gauw zal daarom weer de paean [loflied, overwinningslied] klinken. Wijders [verder, geen standaardtaal] zullen we dan hèhè verzuchten, en zullen we het virus – blij van zin – afgroeten [niet in wdb., kennelijk soldatenterm] met een zegevierend heui [begroeting, net als hé, ha, hoi, hai en hoi] en een welgemeend houdoe [ook: oudoe, andere uitspraak]. Tot nooit meer!