Dictee - dictees [1393]
Hierbij het gereviseerde Oefendictee 623 (oud)
Dictee 623
(DCXXIII) Dictee Specialisten (03-06-2013)
1. Hij was
een popehater [n/s], maar wel een rasechte
popipopiejopieaanhanger. Dat is geen porem [gezicht].
Dat is quenastporfier [granietsoort] en geen
diabaas (doleriet – basaltgesteente). Een pornoster
in een paternoster[lift]? Hij zit in de
portakabin [merk, GB en VD]. Hij is een kei
in portretschilderen. Dat is een uitdagendeposeverbeelding.
Hij is op-en-top een positivo. Ze zijn al 25 jaar postbode-echtpaar. Stuur maar poste restante. Een postrekening
is geen Postbankrekening. Postpositie: baan bij de post? Is het woord 'pot'
mannelijk of vrouwelijk [m., ook een lesbienne! –
VD, GB heeft v.]: potteuze [lesbische]
gedachtesprong? De tram, was dat de premetro?
Prediken lijkt me geen prediceren [voorspellen,
waarzeggen]. De preëminente [boven andere(n) voortreffelijk]
theoloog genoot van zijn pre-emeritaat. Ken je het woord 'preëmptief' [preventief]? Hij zal wel weer veel praats hebben.
Een practical-joker maakt practical jokes. Hij prakkiseert (ook: prakkeseert) me te veel [wel alleen: afprakkeseren]. Is een powisi (GB) een gewone, zwarte of gekuifde hokko (Crax alector)? Ja.
Zie ook: powies en pauwies in VD [2018: niet meer]!
Dat lijkt wel een potemkinfaçade [schijn].
Een potlatch is een indiaans feest [bijdragen naar
vermogen]. Wat is een potmeter [potentiometer:
spanningsdeler of potentiaalverschillenmeter]? Zij potloodden [geslachtsgemeenschap hebben] toen.
2. Een
graue Eminenz is een éminence grise [grijze
eminentie]. We hebben een nieuwe Koning (in
staatsrechtelijke zin met een hoofdletter), koning Willem-Alexander (vergelijk ook: de Koning met deszelfs gevolg). En
dus voortaan een Koningsdag i.p.v. een Koninginnedag. Ik heb eens even gezocht
in VD op '*koning*': bergkoning, boeienkoning [zich
bevrijden van boeien], boonkoning (op het
driekoningenfeest, de koningendag, Driekoningen – daarbij ook:
dertienavondkoning), Burgerkoning (bijnaam
van koning Louis-Philippe van Frankrijk), bijenkoningin, Christus-Koning
(rooms-katholiek feest op de laatste zondag van het
kerkelijk jaar), commissaris der (van de)
Koning(in), eenoog (koning
der blinden), elfenkoning (Oberon),
haringkoning (zonnevis, petrusvis),
hemelkoningin (Juno, (de maagd) Maria),
jazzkoning, de Koning der Joden (INRI, Iesus
Nazarenus Rex Iudaeorum, Jezus van Nazareth), de Koning der hemelen (God), en Koning Voetbal.
3. Verder:
de Koning der koningen (Christus), de koning
der hel (Lucifer), Koning Alcohol, Koning
Winter, de koning van Rome (een grote meikever,
naast die echte eerste: Romulus), koningin van de nacht (een grote nachtcactus), de koningin der aarde (de pers), de koningin van de Maas (Rotterdam), de koningin der steden (Parijs), koninginnenkroon,
koningin-regentes, koning-keizer, koningspython, Koning-Stadhouder, de Lamme Koning (Lodewijk
Napoleon), meikoning(in) op het
meifeest, Och was koning van Bazan, rooms-koning, rotswinterkoning,
septemberkoning (soort van vetkruid),
Sneeuwkoning (VD: nog s – nu, 2018: hoofdletter!)
of Winterkoning (Frederik V van de Palts, die na
zijn nederlaag op de Witte Berg bij Praag in de sneeuw naar Nederland vluchtte),
Soldatenkoning (bijnaam van Frederik Willem I),
zevenstuiverskoning (arme souteneur) en de
alom bekende Zonnekoning (Lodewijk XIV).
4. Een
premonstratenzer [znw.] is een
premonstratenzer [bnw.] monnik [ook wel: aaneen]. De kroon heeft bepaalde
prerogatieven [voorrecht]. GB, wat is een
preparé (zie ook alinea 5!)? Een prequel [wat voorafging] gaat aan een sequel [vervolg] vooraf. Dat ligt onder die presse-papier
[papierdrukker]. De presides (presessen) van de diverse studentencorpora kwamen
bijeen. De presentatieruimteverdeling verloopt
goed. Dat is een pressante [dringend, spoedeisend]
kwestie. Het Nederlands heeft geen specifieke aoristus [zekere
werkwoordsvorm die die de handeling voorstelt als plaatshebbend in het verleden,
maar zonder gedachte aan voltooiing of voortduring]. Deze pretoriaanse [pretoriaan: lijfwacht Romeinse keizers] lijfwacht
komt niet uit Pretoria. Is het priapisme een bepaalde sekte? Nee, aanhoudende hinderlijke erectie. Hoeveel
priesterstudenten zijn daar? Ze gingen prijsschieten, naar een prijs schieten.
Dat koop je voor een prikkie. Prima facie [op het
eerste gezicht] was de prima de luxe [zeer
lux, goed] prima donna [eerste zangeres van
een opera, favoriete] een prima [uitstekende]
prima ballerina [eerste danseres van een ballet].
Zijn stem heeft primauteit [doorslaggevend belang],
is doorslaggevend. Is dit een reine prime [c-c,
afstand van nul tonen] of een overmatige prime [afstand
c-cis]? Primer [aaj]
is grondverf. Het prinsbisdom is het gebied van een prins-bisschop. Op
Prinsjesdag leest de Koning ieder jaar weer de troonrede voor.
5. Het privatiseringsrondeoverleg
verliep stroef. Ontbolsteren is een privatief werkwoord: het drukt een beroving
uit. Lisp is List Processing, een programmeertaal, EDP is electronic data
processing. Dat schrijf ik altijd fout: procrustesbed (Op
een procrustesbed
kom je altijd tot rust, moet je maar denken!). Het woord 'procope' heeft
drie meervoudsvormen (GB, VD), die je
verschillend uitspreekt. De productiefase-indeling is nog niet rond. Wat is
een pro-Deaan [wordt bijgestaan door een
pro-Deoadvocaat]? De
productiemethode-evaluatie
is nu voltooid. Wat is proeflezen [drukproeven]?
Filet americain noemen onze Vlaamse broeders preparé. Waarom heeft
landbouwmachinefabrikant John Deere een hert in
zijn logo? Antwoord: het Engelse 'deer' is hert.
6. Wat vind je van Berliozs (Berlioz') [beide: oos]
oeuvre? Zou ik je mobielnummer (mobiel nummer)
mogen hebben? Zij zijn van de heuvel af geroetsjt (afgeroetsjt).
De schilder in Ollie B. Bommel, Terpen Tijn, had van dat heel fijne fustein (bombazijn – thans van katoen) een prachtig doek
gemaakt. De commissaris van de Koning heet in Limburg nog steeds gouverneur.
Profanatie is heiligschennis. Zij is een geprofeste zuster [kloostergeloften afgelegd]. Een profiler maakt
daderprofielen van met name seriecriminelen. Het progesteron [voorbereiding ontvangst eicel] is een zeker
hormoon behorend tot de klasse van de steroïden. Zou GB met een progressist een
aanhanger van de vooruitgang bedoelen, net als VD? Ja. Leg het verschil uit tussen een pro- [meestal eencellig micro-organisme zonder celkern en organellen]
en een eukaryoot [biologie: uit een of meer cellen
bestaand organisme waarvan de celkern van het cytoplasma is gescheiden].
Inleidende opmerkingen zijn prolegomena. Bij 'morgen denk ik naar Amsterdam te
gaan' is er sprake van prolepsis [woord of zinsdeel
te vroeg plaatsen]. Een taser is een stroomstootwapen. Een
teasercampagne werkt met lokkertjes. Deze post is p.m., pro memorie, het is een
pro-memoriepost, een p.m.-post.
7. De man is promiscue,
hij is een promiscue vent, hij lijdt aan
promiscuïteit [volledig vrij seksueel verkeer].
Een glas pinot grigio [It.] is een glas
pinot gris. Een pineautje [drank – pinot: meestal wijnstok] is overigens een
likeurwijntje uit de Charente, gemaakt op basis van cognac. Beid [archaïsch: + t] uw tijd, want
die tijd schrijdt voort en verglijdt. Dertienenhalf
[uhn] plus achttienenhalf
[uhn] maakt tweeëndertig
[uhn]. De SOV-volgorde slaat in sommige
talen op subject-object-verbum [onderwerp, (lijdend) voorwerp,
werkwoord]. Met soevereine minachting
toonde hij de beginnende collectioneur zijn sovereignsverzameling [munt, ook: soeverein]. Soevereinen is overigens
sofreinen [schroefgaten schuin opboren t.b.v. de
kop] en sovereign wealth funds zijn staatsinvesteringsfondsen. Wij
hebben een promootje [promo] op Omroep
Zeeland. De SoW-kerken zijn [waren] de
Samen-op-Wegkerken. GB, wat betekent het dat je promilitaire kenmerken hebt? Rara. Couplet 6 van het Wilhelmus begint met
"Mijn schild ende betrouwen, zijt Gij, o God, mijn Heer". Het is nu
om ende bij vijf jaar geleden, dat ongeluk.
8. Ze was
tot schreiens toe aangedaan en bewogen. Ik hoop toch niet dat dit ein Ende mit
Schrecken [met verschrikking] zal krijgen.
Ik laat jullie dit zien ter lering ende vermaak. Hij is praeter propter [om ende bij, min of meer] zo'n beetje geschift.
Stuitend, zijn grappenmakerij und kein Ende (tot
vervelens toe). Morgen komt ons ouwegetrouwenclubje weer bijeen. Na de
eerste paring is een vrouwelijk hert meteen ouddier. Speelt zij al lang
mondharmonica? Een limerick heeft vijf regels met rijmschema aabba. Het metrum
is vastgelegd: eerst twee drievoetige amfibrachen (kort-lang-kort), daarna twee
regels met elk een amfibrachys en een jambe (kort-lang) en ten slotte weer een drievoetige amfibrachys. De inhoud kan
dubbelzinnig of grof zijn en de laatste regel is een soort pointe of
uitsmijter. Voorbeeld van een limerick hierna. / Een kanjer in spellen
bedreven, / trok op naar, dat dacht hij zo-even, / een kroeg vol vertier. / Hij
zit nu dus hier. / De Tol *: daar is veel te
beleven. * Eede, Zeeland, gens met België – bij het
Nederlandse Aardenburg en Heille en het Belgische (!) Middelburg.
9. Dat was
een close call [Engels: op het nippertje],
op het kantje af, kantje boord. In Breskens heb je een grillrestaurant La Casa. Daar hebben ze huisgemaakte,
eigengemaakte, pizza's, döner kebabs [aan een verticaal
draaiende spies geroosterd] en grillgerechten. Andere woordenboekfähige
producten van deze pizzeria zijn: koffie verkeerd [warme
melk met scheutje koffie], cappuccino [met
bruisende melk en cacaopoeder] , decafé (deca,
decaf, decafeïne), espresso (bereid door een
barista), café crème [lijkt op espresso],
(latte) macchiato, ristretto [sterke espresso], spa (blauw,
rood, groen, bruis, een spaatje), yoghurtdranken, icetea, bitter lemon,
cola light, rum-cola, cola-pils, cola-tic, een Hoegaarden, een Heineken, een
Jupiler, kir [aperitief], kir royal [champagne i.p.v. witte wijn], martini, campari,
amaretto (amandellikeur), blackjack (met cointreau, etc.), grand marnier (VD Wiki), dame blanche, kindercoupe (niet van koningskinderen! – coup), peperoni [peper, pepperoni = saus], pizza mozzarella
speciaal, pizza hawaï, pizza gorgonzola, pizza cambozola, calzones (calzone's), tagliatelle [lintvormige
pasta] bolognese, lasagne [zekere pasta]
bolognese, vissticks, kipfilet champignonsaus, kalfsbrochette, mixed grill,
köfte [Turks gerecht] en fetakaas.
10.
Chillaxen staat voor chillen en relaxen. Onderscheid wel propyleen (propeen: de onverzadigde koolwaterstof C3H6,
bestanddeel van kraakgassen) en propyleeën (propyleum:
monumentaal portaal van Griekse tempels en paleizen, soms met gevel en colonnade).
Wordt de syllepsis [Dikke Dinges was gestorven in
zijn Heer en lits-jumeaux] veel gebruikt? Je zal maar een proscriptie (vogelvrijverklaring) aan je broek hebben. Zij
baden pro salute animae (voor het zielenheil).
Bij proscenium moet je aan scène denken, bij een prosector aan sectie.
Prostaglandine is een bloeddrukverlagend middel.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten