Oefendictee januari 2017 (8)
1. Mecano's zoon speelde graag met zijn meccanodoosje; vaderlief hield het meer bij zijn studie mechatronica. Heb je nog ge-e-maild dat zo'n stuk vlees niet gemeeld mag worden? Een mercator sapiens is een wijze koopman. Thiol heette vroeger mercaptaan. Terzijde: een mico is een zijdeaap. Doornroosje (de Schone Slaapster) behoort tot de volkssprookjes van de gebroeders Grimm. Er was minnenijd om het minnenloon. De metteur en scène gaat over de mise-en-scène [toneelschikking]. De maffioze overvallers lieten het morose [moroos: droefgeestig] gezin achter. Wie zijn de halvefinalisten? Honderd jaar nadezen zal hij er niet meer wezen. B en W., voor (namens) dezen, de ambtenaar. In de juiste context moet je na ampel beraad 'de [VD] Drie Koningen' schrijven. Over de schrijfwijze 'Hoekse en Kabeljauwse Twisten' valt met VD wel te twisten [2025: ook VD T!]. Bijv. 4 vwo en
5 havo zijn 'spatiewoorden', daarom 4 vwo'er en 5 havoër; 3e eeuw is een woordgroep, daarom 3e-eeuws (afleiding).
2. Ridders: tot ridder slaan, een koene ridder, een ridder zonder vrees of blaam, de ridders van de ronde tafel (of: Tafelronde – bij koning Arthur), een ridder te voet (worden), een ridder van de el(lenstok) [manufacturier of diens bediende], een ridder van de pen, een ridder van de schaar, een ridder van de droevige figuur (bijnaam van Don Quichot de la Mancha, de hoofdpersoon van een roman van Cervantes) = een donquichot, Ridder in de Orde van Oranje-Nassau (volgens overheidssites niet: ridder; RON), bij het ridderschap hoort een bouton!, CON = Commandeur ..., LON = Lid ..., verder: Officier (OON) en Grootofficier (GON), het kruis van de Orde van Oranje-Nassau, die ridderorde, de ridderorde en de ridders van de orde van het Gulden Vlies (ingesteld door Filips de Goede), een Maltezer ridder = ridder van de Orde van Malta, een tak van de johannieterorde, lid of ridder van de blauwe knoop zijn, MWO = Militaire Willemsorde (een Nederlandse ridderorde) en RMWO 3 = Ridder Militaire Willemsorde derde klasse.
3. Binnen artikelen (sub lemma): accolade (omarming), caballero (heer, ridder, ruiter), cavalier (oorspr.: ridder) en chevalier, cavaliere servente = gedienstige ridder, vaste begeleider en minnaar van een gehuwde vrouw, chevalier errant = dolende ridder, chevalier sans peur et sans reproche = ridder zonder vrees of blaam, cordon rouge = ridder in de orde van St.-Louis, ook ridder van het Legioen van Eer, el caballero de la triste figura = de ridder van de droevige figuur, m.n. Don Quichot, graalridder, amaryllis of hippeastrum = de plant ridderster, johannieter – zie Maltezer ridder, KG = Knight of the Garter, Ridder van de Kousenband, kruisridder = kruisvaarder, de leeuwendaalder is een zeker Hollands zilveren muntstuk, een misericorde = een dolk die een ridder gebruikte om ontwapende vijanden te doden als zij niet om genade vroegen, molet = radertje aan de sporen van een ridder, olifantsridder = ridder van de olifantsorde (ridderorde in Denemarken en Thailand), page = dienaar van een ridder en preux chevalier = onvervaard ridder.
4. Ook:
REK = Ridder in de Orde van de Eikenkroon, RON = Ridder in de Orde van de
Nederlandse Leeuw, roofridder, schildknaap, Sint-Joris of Sint-George = de
ridder die een draak doodt, tempelier, tempelridder, tempelheer: hij zuipt of
drinkt als een tempelier, de Orde van de Goede Tempelieren (geheelonthouders),
vliesridder of vliesheer = ridder van de orde van het Gulden Vlies, white
knight = bevriende ondernemer die een bedrijf overneemt, ridderzuring en
Zwaanridder = ridder uit de sage van de Rijnzwaan, Lohengrin (door Bilderdijk
wordt hij 'Elius' genoemd). Een zwaardridder of -broeder is ridder van een
geestelijke ridderorde t.b.v. Lijfland (het huidige Estland, Letland).
