3803 Dictee maandag 24-11-2025 (2) – dictee BeNeDictee 101 Diest Bob √ x

Dictee – dictees [3803]

BeNeDictee 101 Diest Bob

De 80 vet, rood en genummerde items moesten worden ingevuld.

Commentaar in blauw.

Een ¹ kruiwagenvol [VD, net als handvol] punten (auteur: Bob van Dijk)

(maar waarom er juist geen punt staat achter Drs. P)

1. Ik had mij vanmorgen overslapen [BE] en was zodus [BE: dus] aan de late kant toen ik vandaag naar Diest ² toe reed [ergens naartoe rijden] voor de presentatie van dit dictee. Toen ik ³ ei zo na [bijna] op mijn voorganger ⁴ toereed [BE: toerijden, wielersport] werd ik staande gehouden door twee
⁵ schabletters [veldwachter, sj, ook: schabeletter, sch]. De vermeende overtreding leidde niet tot een
⁶ knak [bekeuring] maar wel tot een ademanalyse – om halftien ‘s morgens; snapt u de Vlaamse logica? – die door de adjes [politieagent] tot mijn verbazing blaastest werd genoemd. ⁷ Niet, dus. Een stelletje ⁸noobs [newbie, beginneling – noe:p] en ⁹ wacho’s [watje + macho] waren het. Ik heb hen als domme maar ¹⁰ HWN’er [hardwerkende Nederlander] uitgelegd dat ik juist de dag ervoor door mijn urologe aan een cystoscopie onderworpen was. Ik speelde de onderliggende partij met mijn ¹¹ klabanus [mannelijk geslachtsdeel] in deze ¹² cringe [gênant] situatie, terwijl zij met vaardige handen het blaasinstrument bespeelde. Dát was tenminste nog eens een blaastest! De champetters [veldwachter] konden er wel om monkelen [meesmuilen]. Ik heb zowel de ademtest ¹³ alsook de adamtest met glans doorstaan en ontving nu eens niet de [ook: het] bekende gele ¹⁴ keycord met logo maar een fraaie ¹⁵ bobbic [balpen, bic, met boblogo … voor Bob en de bob], waarmee ik deze alinea op het laatste moment nog heb kunnen toevoegen aan de dicteetekst.

2. Awel, genoeg gedold. To the point om tot de pointe van dit puntige verhaal te komen.

3. U kent mijn ¹⁶ geschwärm [gedweep] voor de
¹⁷ Griekse ij, neergepend in mijn gelijknamig boekske dat overigens nog slechts na scrutineus [uiterst grondig en zorgvuldig] speurwerk en met een ¹⁸ goedgevulde [GB, VD] buidel bij een

¹⁹ oudeboekhandel [het boek is oud, niet de handel] te bemachtigen is. Met ²⁰ eerder vermelde [wel: bovenvermeld, etc. – maar eerdergenoemde – 63] ij bedoel ik dan overigens de gestipte ij zoals die in Vlaanderen zo beeldend en beeldig is vermomd. Wij Ollanders zouden dat heel chauvinistisch de Hollandse ij kunnen noemen, maar meestal zeggen wij lange ij. Klopt die benaming echter wel? Even een ²¹ dtp’erig [desktoppublishing – ook: difterie, tetanus, polio] filosofietje.

4. Zoals uitgebeeld in de titel van dit pamflet – en u dacht vast al: daar gaat-ie weer met zijn
²² Griekse-ij-ijdeltuiterij – neemt in een moderne, elektronisch weergegeven tekst de zogeheten korte ei ruimtelijk gezien bijna anderhalfmaal zo veel schrijflengte in beslag als de vermeende lange ij. Let wel: schrijfléngte; het is maar vanuit welk perspectief je het bekijkt. Of, zoals Drs. P [wijlen]
²³ olewesjolem het in zijn veerpontlied ‘Heen en weer’ formuleerde: Als de pont zo lang was als de breedte van de stroom / dan kon hij blijven liggen, zei me laatst een econoom. De lange ij is dus eigenlijk helemaal niet lang maar juist kort, en de korte ei is daarmede juist lang. Door ²⁴ nudging [onnadrukkelijke beïnvloeding van het menselijk gedrag, bv. vlieg in urinoir] probeer ik u te overtuigen dat we het voortaan dan ook moeten hebben over de gestipte korte ij wanneer we de digraaf [combinatie van 2 letters tot één klank: ch, oe] ij bedoelen (hé, wat grappig: de naam Dijkgraaf bevat een digraaf).

5. Met deze mathematisch-filosofische prelude zoomen we nog verder in op de nieuwgevormde gestipte ij, namelijk op de puntjes ervan: de hoofdrolspelers van dit dictee.

6. De punt, stip of tittel is volgens Van Dale een leesteken. Paulien Cornelisse voegde daar laatst in de Volkskrant nog een betekenis aan toe: misschien is de punt op de i wel een diakritisch teken. De Turken kennen immers juist de stiploze i: de Stichtse acteur met Ottomaanse roots Sadettin Kırmızıyüz heeft er wel drie. Ze kennen daarnaast blijkbaar ook de gewone gestipte i zoals in Sadettin, maar dat is hogeschoolgrammatica over ongeronde gesloten voor- en achterklinkers; vraagt u daarover maar aan ²⁵ rasneerlandicus drs. Bert Jansen, een
²⁶ ras-Bussumer en dus ook ²⁷ raslandgooier
[in de stad Naarden wonen de erfgooiers, in de Gooise dorpen de landgooiers] (hetgeen hij misschien een ²⁸ locofaulisme [scheldwoord voor de inwoners van een bepaalde plaats of streek] vindt).

7. De punt dus. Die kent een kortere geschiedenis dan het geschreven woord.

8. Na het minoïsche en myceense ²⁹ Protogrieks, onder kenners van de klassieke filologie gekscherend ook wel het ³⁰ Lineair non-A non-B genoemd, gingen de Oude Grieken modern ³¹ Oudgrieks spreken en zelfs schrijven, het laatste op hun eigen wijze:

DUISENDVOORCHRISTUSCORTOMMAC

MAARDATVANIESUSWISTENZETOEN

NOGNIETSCHREEFMENACHTEREEN

DOORINCAPITALENSPATIESENLEES

TECENSBESTONDENNOGNIET

9. Een lastige ³² aanwenst [aanwensel], dat vonden ze zelf ook wel. Omdat geschreven teksten bedoeld waren om te declameren (³³ hoi polloi [massa, gewone volk, gepeupel] was als de huidige
³⁴ Krethi en Plethi [Jan Rap en zijn maat] van de PVV: niet zelf kunnen lezen maar voorgelezen moeten worden), bedacht Aristophanes van Byzantium rond 200 voor Christus – plaats en datering zijn bekend, dus het is zeker niet ³⁵ s.l.e.a. [sine loco et anno, ook: s.a.e.l.] te noemen – drie leestekens die aangaven hoeveel adem iemand nodig had om het volgende fragment voor te dragen, te weten: de komma, een middelhoge punt (-) vlak voor een kort fragment; de kolon, een laaggeplaatste punt (_-) voor een langer stuk; en de periodos, een hoge punt (^-) voor een nog langer stuk met een pauze vooraf. Wij noemen dat nu respectievelijk komma, dubbelepunt en punt. Een baanbrekend novum dat – zelf blind – Homerus’ werken met diens ³⁶ epea pteroënta [gevleugelde woorden] vleugels liet krijgen. De ³⁷ steilorige [eigenwijs, nukkig, dwars] Romeinen vonden dit systeem
³⁸ Ilias post Homerum [iets volkomen overbodigs]: ze zouden ³⁹ ad calendas graecas
[met sint-juttemis, nooit] hun Griekse buren volgen en volhardden met ⁴⁰ caligare in sole
[ziende blind zijn]. Zo bleven ze ten eeuwigen dage INDEKASTMETDEOUDEBOVENKASTELLENDE. Laten wij ons trouwens niets verbeelden: in die tijd waren wij, gehuld in berenvellen, nog bezig om met een
⁴¹ kruiwagen vol [hier los!] zwerfkeien ⁴² cromlechs [door een foutje was dit woord al ingevuld: laatneolithische steencirkel] in elkaar te flansen terwijl we tegen elkaar brabbelden in het ⁴³ Ingveoons
[= zie *] of een ⁴⁴ dupe [nepversie van een duur merkproduct – djoe:p] van dit
* Noordzee-Germaans.  

10. We slaan een aantal eeuwen over.

11. Het gevleugelde ‘Hebban olla uogala’ uit 1083 is – terecht of onterecht want er zijn Vlaamse professorandussen die het wagen te bekampen –
⁴⁵ te boek gesteld [te boek stellen] als oudste ganzenpennenproef van de Hollandse
⁴⁶ canaux, canards, canaille [kanalen, eenden, schelmen, typering van Holland en de Hollanders]. De rest van dit ⁴⁷ hoogmiddeleeuwse [net als laat- en vroegmiddeleeuws] ⁴⁸ billet-doux [liefdesbriefje, mv. billets-doux] zoekt u overigens zelf maar op.

We zijn met dit vogelgedicht inmiddels twaalf eeuwen later dan Aristophanes’ baanbrekende en puntige taaluitvinding en wat zien we bij Neerlands eerste regel? Die begint met een majuskel, er komen onderkastjes, hij kent woordscheidingen, en de zin wordt afgesloten met onze jeune premier of, zo u wilt, onze ⁴⁹ prima donna: de punt. Het begint al wat te lijken.

12. In de 15de eeuw verschenen er veel teksten van drukkers uit de stad van dogen, ⁵⁰ bucentauren [galei, vanwaaruit de doge een ring in zee wierp] en de ⁵¹ zijderoute: Venetië dus (apperpo: tegenwoordig kennen we ook de
⁵² Nieuwe Zijderoute en zelfs de Kunstzijderoute langs welke onze Rembrandts en Picasso’s hun weg vinden naar de Chinese ⁵³ fils à papa [rijkeluiszoontje] voor wie elke vorm van luxe algauw ⁵⁴ toujours perdrix [zelfs het beste gaat vervelen, als je er te veel van krijgt] is). Er werd door hen druk geëxperimenteerd met komma, vraagteken, puntkomma en dubbelepunt, de nieuwe sibben [gezamenlijke verwanten] van de punt. Ook het uitroepteken werd door de gondeliers gecreëerd vanuit de (pauze)punt: ze voegden daar een accentteken voor stemmodulatie aan toe. Het werden de punto esclamativo in het Italiaans en het point d’exclamation in het Frans: een duidelijke verwijzing naar de punt dus. Wij zouden het uitroepteken zomaar eens uitroeppunt kunnen gaan noemen!

13. Alweer skippen we een aantal eeuwen.

14. Terwijl men zich in de 19de eeuw enorm
⁵⁵ druk maakte over het gebruik van te veel punten (de zogenoemde style coupé of hijgstijl, zoals Hij kwam te huis. Hij zette zich aan tafel. Hij at. Hij dronk. Hij leide mes en vork neer. Hij stond op. Hij stopte eene pijp. Hij ging in den tuin.), woedde er in de 20ste eeuw tot zelfs bij Tweede Kamerleden zoals Henk Tilanus van de ⁵⁶ Christelijk-historische Unie (VD – CHU), later opgegaan in het
⁵⁷ Christendemocratisch Appel (VD – CDA), een ware puntenstrijd: de kwestie ging over het gebruik van de afkortingspunt. Die zou alleen gebruikt mogen worden wanneer de laatste letter van het afgekorte woord niet dezelfde was als die van de afkorting: bij het woord ingenieur zou het dus ir zonder punt, maar ing. juist mét moeten zijn, en alle verboden punten zouden moeten worden ⁵⁸ getipp-ext [onjuiste tekst op papier met correctievloeistof verwijderen]. Het werd in 1960 zelfs een chefsache, en nog in 1993 werd in het Nederlands Juristenblad gedreigd met
ƒ 15.000 boete wanneer men punten plaatste achter mr, dr en drs hetgeen ik hierbij dan ook maar niet doe. Overigens werd de kwestie ⁵⁹ à bis ou à blanc [hoe dan ook] in de Kamer positief beklonken met een punt chefsachertorte en een goed glas goede
⁶⁰ malvezijwijn [zekere wijn].

15. Deze afkortingspuntenkwestie brengt ons dan
⁶¹ e vestigio [op staande voet] via het modieuze bruggetje bij hetgeen mij leidde tot het ⁶² leitmotiv [geen L, vernederlandst Duits, ook: leidmotief] van dit dictee: de punt. De kwestie is namelijk: waarom betitelde ⁶³ eerdergenoemde [maar: eerder vermelde – 20] Drs. P – voluit: Heinz Polzer – zichzelf zo puntloos, zonder punt achter de p? Mede geholpen door een zeer informatief essay van prof. dr. Nicoline van der Sijs in het werkje ‘Drs. P en de punt’ daagde het mij dat dit bij de introductie van
⁶⁴ Heinz P. in 1964, tijdens de tv-show van Willem O’Duys, door beide heren én ⁶⁵ O’Duys’ goudvis in kom als artiestennaam zo werd geïntroduceerd: drs. met een grote d en een punt erachter, en een grote p juist zonder punt. Dat dat laatste echt van groot belang was voor deze ⁶⁶ niet zozeer hooggeleerde maar ⁶⁷ wel hooggeletterde heer, met zijn
⁶⁸ alom geprezen en ⁶⁹ alomtegenwoordige
⁷⁰ copia verborum [woordenschat] – een sterkzinnige en min of meer ⁷¹ alleenwonende [idiot] ⁷² savant [geestelijke stoornis] met
⁷³ jarenzestigdogearsoverhemden die het
⁷⁴ alleen-zijn prefereerde; bepaald geen
⁷⁵ lebemann [bon vivant, levensgenieter, zinnelijke genoegens] dus – blijkt uit een opmerking van een Stad-Utrechtse acadeem [academicus] die ik op het spoor kwam via prof. Van der Sijs: dr. Marjolein Kool. Deze wiskundige, neerlandica, dichteres en
⁷⁶  vijftiger [50+’er – de Vijftigers vormden een zekere groep dichters rond 1950 – Marjolein is geboren in 1958!] werkte vaak samen met Polzer. Zij, beslist geen femme savante, ⁷⁷ bas-bleu [blauwkous, geen huishoudelijke zaken] of 
⁷⁸ bluestocking [blauwkous], meldde mij desgevraagd het volgende: “En nu het teleurstellende slot van dit bericht. Ik weet dat Drs. P zonder punt achter de P geschreven wordt. Dat is inderdaad geen toeval, want toen ik dat per vergissing een keer wel had gedaan, werd ik daar door Heinz fijntjes, beleefd maar onverbiddelijk op gewezen. Maar ik weet niet waarom dat zo is. Helaas!” En daarom staat er geen punt achter ⁷⁹ Drs. P. [maar hier: einde zin!] Zo is het punten- en kommawerk dan toch tot een einde gekomen: punt uit! Punt aan de lijn, zeggen de Belgen: point à la ligne. Basta, finito, ⁸⁰ abis perkara [in Indië: basta!], en daarmee punctum!

 

3802 Dictee maandag 24-11-2025 (1) – dictee Groot Waterlands Dictee 2025 √ x

Dictee – dictees [3802]

Groot Waterlands Dictee 2025

Mooie entourage, gezellige middag, leuke tekst.
Het was jammer dat er zoveel spelling(s)fouten in de tekst stonden … (😊)
Ik heb ze aan de jury doorgegeven. Ná de onderlinge correctie. Vrijwel alle verbeteringen zijn door de jury overgenomen bij de eindcorrectie!
Resultaat: beste plaatselijke deelnemers 12, 11, 11, 11 en 10 fouten.
Aparte categorie voor Rein (met boekenbon): 5 fouten, in werkelijkheid maar 2 (waarbij een heel domme), zie de toelichting bij de rode A, B, C, D en E.

Commentaar in blauw
(geen titel, auteur: Abdelkader Benali)

1. Eén [je zou hier ‘uhn’ kunnen lezen, daarom is het accent nodig – in het Nederlands krijgt een hoofdletter geen accent] keer in het jaar rij [dat werd voorgelezen en dan is ‘rijd’ dus fout; wel goedgerekend overigens] ik over een curieus weggetje naar een spijshuis in de feeërieke Beemster alwaar ik met mijn gezinnetje de plaatselijke delicatesse [mv. met n zou kunnen maar niet voorgelezen] savoureer.

2. Voor mij geen foie gras [ganzenleverpastei], bouillabaissesoep [sterk gekruide Provençaalse vissoep met tomaten, figuurlijk ook: ratjetoe] of vitello tonnato [Italiaans gerecht]. Ook geen wagyuentrecote [wagyu = een Japans rund – uitspraak: koot – u-e is geen klinkerbotsing, geen streepje] gecamoufleerd met klodderige hollandaisesaus [met eieren gebonden warme botersaus = Hollandse saus].

3. De overdadige bourgondische [uitbundige – een Bourgondische keuken en dan letterlijk vind je alleen in Bourgondië, Frankrijk en niet in Noord-Holland, dat is dus fout!] keuken is me te geëxalteerd [overdreven]. Veel liever eet ik alhier de pannenkoek met rinse [zuurachtig] appelstroop, voorzien van een knapperig karamelrandje [A: inderhaast vergeten door te geven dat ‘caramel’ fout is – mijn fout, maar ik had het dus wel goed!]. Dit is ons twaalfuurtje.

4. Daarna bewonderen we de diktromachtige huisjes [niet van Dik Trom zelf – dan wel: Dik Tromachtige huisjes – maar à la Dik Trom, niet hijzelf dus]. We vergapen ons aan de vele watertjes die als aquarellen [waterverfschilderij] tussen het gras liggen.

5. We verwonderen ons over een [je kunt geen ‘uhn’ lezen, accenten onnodig en dus fout, vgl. ‘een en ander’, etc.] en hetzelfde meertje: de Ley [als vreemdeling werd mijn ‘Lij’ niet foutgerekend ] en de Lei [ze mogen natuurlijk ook verwisseld worden]. Uiteenlopend geschreven maar een en hetzelfde water.

6. We bezoeken de woonstee van Betje Wolff en Aagje Deken. De twee majestueuze scribenten van de verlichting [B: Rein eerst v, toen V = fout – GB en VD kennen hier geen hoofdletter – beide v als tijdperk – wel bv. Aufklärung] die samen penvoerden [dubieus: niet in woordenboeken, wel penvoerder en penvoering, mogelijk los: de pen voerden] en toch verschillend van karakter waren.

7. Dit landschap roept herinneringen op aan de Verkadealbums [geen streepje, vgl. Philipslamp, ook geen klinkerbotsing] van Jac. P. Thijsse [een Nederlands schrijver, onderwijzer en natuurbeschermer]. De natuur vlijt [C: Rein – vleit – dom – ik was van plan het te veranderen; het is er niet van gekomen … betekenis vlijen = zich voegen] er [’r = uhr voorgelezen – leek dus op vleiter/vlijter of zoiets] in een weids verband.

8. En dit hebben we te danken aan Jan Adriaanszoon Leeghwater. Zijn uitvinding van het droogmalen doet zijn illustere naam eer aan.

9. Niets [D: wel zo voorgelezen – Rein: Niet voor niets = een vaste uitdrukking: niet zonder reden, dat past hier, niets voor niets beslist niet, dus eigenlijk geen fout] voor niets staat de Beemster op de Unesco/UNESCO-Werelderfgoedlijst [E: Ik gaf door dat het Unesco moest zijn, maar VD heeft Unesco en GB UNESCO – als GB vóórgaat zou het met allemaal hoofdletters moeten; overigens stond UNESCO niet in het papieren GB, en nu pas sinds een paar weken in november in het online-GB. Moet je in ieder geval niet willen in een dictee. GB kent ook ‘Werelderfgoedlijst’. Het streepje na Unesco/Unesco moet omdat het een afkorting is met een of meer hoofdletters, vgl. Cito-toets]. Wie er ook op staan zijn de Macchu Picchu [ruïnestad van de Inca’s, telde niet mee], Abu Simbel [tempelcomplex Egypte, telde niet mee], Stonehenge [beroemde verzameling stenen – vgl. onze hunebedden – in Amesbury, Engeland, telde niet mee] en het Djeema el-Fna plein in Marrakech [ook met iets andere schrijfwijzen … Marrakech komt wel voor in VD – niet in de ANS – telde niet mee].

10. Reden tot trots maar ook prudentie. Wie wat moois heeft, moet het goed bewaren.

11. Als nieuwkomer in de Hollandse polder [aardrijkskunde, dus geen h!] las ik het leesplankje van Hoogeveen [dat is een persoonsnaam: schoolmeester in Deventer!] met de woorden aap, noot, mies [zo in VD, in GB: aap-noot-mies – oorspronkelijk stonden ze in de dicteetekst tussen quotes, aanhalingstekens, maar die hadden dan wel voorgelezen moeten worden – op zich had het wel gekund met die quotes, vanwege ‘de woorden’], [eigenlijk moet die komma er niet! – maar de leestekens telden verder niet mee] enzovoort. Mies was een poes en does [hond, oorspronkelijk met ‘’] werd later waf [evt. met ‘’], want taal is nogal grillig.

12. De reis door de Beemster roept herinneringen op, maar waar is teun [van het leesplankje, evt. met ‘’ – Teun lijkt in deze context niet te verdedigen] gebleven? En is er ook een plek voor Azzedinne [voornaam Noord-Afrika] of Fatima Zohra [nazaat van Mohammed] [telden beide niet mee!]?

13. Abrupt wordt de rêverie [dromerij] [er werd
‘ree-fuh-rie voorgelezen] tot stilstand gebracht wanneer ik zachtjes op de rem trap.

14. Waar de zeventiende-eeuwse Draaioorder windmolens [Google spreekt van Draaioorder molens aan de Draaiordersloot = een water] stonden, meen ik giganteske windturbines te zien. Steeds sneller gaat de tijd en de wind neemt ons mee.

3801 Dictee zondag 23-11-2025 (1) – dictee Groot Radio Dictee 2025 √ x

Dictee – dictees [3801]

Groot Radio Dictee 2025

Het dorp (auteur: Wim Daniëls)

1. Deurne, de huidige dicteelocatie, is een van de uitvalsbases voor een dagje Groote Peel [eigennaam], een fascinerend nationaal park, waarvan de naam gespeld wordt – ik neem u niet in het ootje – met twee o’s in een open lettergreep, wat overigens meer voorkomt bij toponiemen, bijvoorbeeld bij Hoogeveen.

2. Het is ook Deurne, dacht ik – maar houdt u mij ten goede als ik de plank missla – waar in een snackfabriek de frikadel evolueerde tot frikandel.

3. Het Zuidoost-Noord-Brabantse dorp glorieert evenwel vooral als de plaats waarnaar een goudomrande evergreen van Wim Sonneveld is gemodelleerd, die als singletje [VD ook: singeltje, 45 toerenplaat] is grijsgedraaid op talloze pick-ups.

4. De tekst ervan gaat over een ansichtkaart die leidt tot mijmeringen over het dorpse jarenvijftigleven met karren ratelend op de keien, boerenkinderen en touwtjespringen tegenover de zestiger jaren met meisjes in minirok, jongens met beatlehaar en dressoirs met plastic rozen.

5. Sonnevelds partner Friso schreef de weemoedige tekst, die in het geheugen gegrift staat van babyboomers en zelfs millennials, terwijl veel gen Z’ers, toch nog niet behept met nostalgische gevoelens, het refrein vlotjes kunnen meeneuriën.

6. Friso was een zoon van de excentrieke, soms controversiële Deurnese huisarts Hendrik Wiegersma, ook expressionistisch kunstschilder, die daarenboven bekendstond als breischeicollectioneur [breischei = breihoutje], omdat hij breinaaldkokers verzamelde.

7. Het was, een privéontboezeming tot slot, dicht bij het tuinpaadje van Friso’s vader, waar ik decennia terug – terwijl ik de hoge bomen zag staan – verkering kreeg met een ravissant meisje uit een nabijgelegen dorp, een liaison waarvan ik meteen vermoedde dat die nooit voorbij zou gaan.

3800 Dictee vrijdag 21-11-2025 (2) – dictee Groot Larens Dictee 2025

Dictee – dictees [3800]

Groot Larens Dictee 2025

[geen titel, auteur: Frits Spits]

Commentaar in blauw.

Wat een ramp, wat een narigheid, wat een ellende! Was ik maar naar Zutphen gegaan, net zoals de meeste van mijn conculega's. De winnaars zouden 5 en 6 fouten hebben [maar dat is zeer dubieus, zie het vervolg]. Mij, Rein, werden 9 fouten aangemeten. Op zich al onbegrijpelijk, want op mijn blaadjes stond 5 maal een rood kruis en eenmaal een rood vraagteken. Dat zouden dus maximaal 6 fouten kunnen zijn [zie A, B, C, D, E en F – ook: X – in rood in de tekst]. Maar wat veel erger is: 5 van die 6 gevallen waren geen fout: de jury zat ernaast – zie de toelichting op die zes gevallen. Alleen B was een echte fout, die mij als niet-kenner van het Larense gebeuren, moeilijk te verwijten valt [zie aldaar]. Kijk, een foutje mag, maar 5 bloopers van fouten in een dictee is toch wel het toppunt. Ik had dus maar 1 fout. En de jury heeft alles braaf met die 5 aperte fouten na zitten kijken. Eigenlijk zinloos, want de echte score zou voor iedereen dus zomaar 5 hoger of lager kunnen uitvallen. Wie van 2 deelnemers, waarvan de vastgestelde scores minder dan 10 schelen het beste is, is op voorhand echt niet te zeggen. En de neerlandica, die het dictee heeft gecontroleerd, heeft dus echt niet in de geëigende onlinewoordenboeken gekeken, volgens mij is ze op haar intuïtie afgegaan. En intuïtie is natuurlijk niet een goed middel om een dicteetekst te controleren, die onlinewoordenboeken zijn dat wel! Maar goed, genoeg daarover!

1. Ons enigszins avant-gardistische dorp Laren telt zo’n vijfendertig beelden die met elkaar vertellen over de geschiedenis van deze Noord-Hollandse provincieplaats die in vroeger tijden een brink- of esdorp was.

2. Inmiddels is onze gemeente getransformeerd in een chic woongebied voor de nouveau riche [A – grammaticaal lijkt het meervoud nouveaux riches [GB/VD] beter: dat kan dus zeker niet fout gerekend worden – de correctie leek aan te duiden dat nouveau riche aan elkaar zou moeten of een streepje krijgt – dat is niet juist], waarin de negotiërende middenstand het moeilijk heeft om zich te kunnen handhaven, wat blijkt uit de gapende gaten in de Nieuweweg [B – Rein wist niet dat dit een eigennaam-straatnaam was een schreef: nieuwe weg] die het winkelhart enigszins doet versjteren.

3. In vroeger dagen waren daar relaxte winkels waar je terechtkon [X – volgens mij stond er op het correctievel ten onrechte ‘terecht kon’ maar aaneen bij mij niet fout gerekend (scheidbaar ww. terechtkunnen – ik kon/kan terecht, maar: … dat ik terechtkon/kan) voor een goede entrecote [C – beslist niet met ô zoals volgens de jury – zie VD/GB], een gepaneerde kotelet [NL, vgl. côtelette suisse FR] of een salade waarin radijsjes, uitjes maar ook haricots verts en schorseneren waren verwerkt, of er was een schoenwinkel die modieuze pumps en bikerboots [D volgens de jury los! – op zich niet in de wdb. – daarom hebben we het op de dicteeavond zelf nog even aan Google en ChatGPT gevraagd, los of vast; antwoord: mag allebei, voorkeur voor vast; overigens staan biker en boot als znw. in VD en daarom moet die ‘Nederlandse’ samenstelling aaneen] te koop aanbood.

4. Er is veel weg, maar gelukkig hebben we de beelden nog die vertellen van vervlogen tijden, waarbij ik vooral het Weefgetouw met wever [cursief, eigennaam beeld, ook goed: ‘Weefgetouw met wever’] dat naast de hervormde kerk [E jury H K; de naam van de instelling was Nederlandse Hervormde Kerk – thans: PKN, die had volgens VD een hervormd(e) predikant, een hervormde kerk en een hervormde gemeente – overigens is ‘hervormd’ een verkorting van Nederlands-hervormd, dus een Nederlands-hervormde kerk – met kleine k – zou ook kunnen] staat onder de aandacht wil brengen, omdat het zo’n met liefde gemaakte en ingenieus geconstrueerde weergave biedt van een wereld die alleen nog maar in ons onderbewustzijn aanwezig is.

5. En heeft u weleens even halt gehouden [F volgens de jury aaneen, maar volgens GB en VD ‘halt houden’ en dus ‘halt gehouden’] voor wat de gelauwerde kunstenaar Eduard Jacobs [Rein: c goed gegokt] heeft gecreëerd, dat is gemaakt van hardsteen en deels in brons is gegoten, en dat de herinnering levend moet houden aan Anton Mauve, de verafgode schilder die deel uitmaakte van een exquis kunstenaarscollectief dat ons dorp voordat het veranderde, tot een verzamelplaats maakte van excentrieke individuen en meesters van creativiteit.

6. Als u dat kunstwerk dat op de Brink [straatnaam: Brink] staat en de Mauvepomp heel aandachtig bekijkt, zult u ontdekken dat er de reliëfs in zijn geëtst van een authentieke Larense schaapherder en schaapherderin wat maar weer eens bewijst dat wat werkelijk betekenis heeft voor een samenleving, altijd rijp is voor een renaissance.

 

3799 Dictee vrijdag 21-11-2025 (1) – dictee Groot Vlaardings Kinderdictee 2025

Dictee – dictees [3799]

Groot Vlaardings Kinderdictee 2025

1. Tijdens de Kinderboekenweek zijn er op mijn school tweeduizend tweeëntwintig boeken gelezen. Alle kinderen zijn als de wiedeweerga naar de bibliotheek geracet.

2. Terwijl de juf haar espresso dronk, schreven wij een dictee op onze blocnote. De woorden waren zo lastig dat ik de directeur heb ge-e-maild.

3. Doe mij maar een dictee in jip-en-janneketaal, zodat ik tussendoor nog wat kan fröbelen en een debacle kan voorkomen.

4. Het liefst maak ik tekeningen van bloemen op witte A4’tjes. Narcissen en orchideeën zijn mijn favoriet.

5. ’s Avonds kruip ik in de oude fauteuil met een heerlijk boek. Wegdromen bij een idyllisch verhaal of een spannende thriller.

 

 

 

3798 Dictee dinsdag 18-11-2025 (1) – dictee Groot Oegstgeester Dictee 2025 √ x

Dictee – dictees [3798]

Groot Oegstgeester Dictee 2025

De rode woorden of woordgroepen moesten worden ingevuld.

Homo faber

1. Daar zit u dan, ten langen leste. De pennenpunt gescherpt, de werking gedubbelcheckt. Vergeef me, u bent allang gefossiliseerd.

2. Laten we eerlijk zijn, de AI-revolutie heeft de dicteetijgers naar het pleistoceen verwezen. Wie kan überhaupt nog spellen? En waarom zou je het leren? Wij hebben immers artificiële intelligentie. 

3. Tja, AI, je bent ervoor of er mordicus tegen. Houdt u het bij de spellingchecker voor whatsappjes, een sporadisch dm’etje, of doomscrolt/doemscrolt u zich door de dag als sneue iPhoneverslaafde    boomer met een gehackt
Facebookaccount/facebookaccount en vergevorderde brainrot? Bent u het nog wel zelf, of bent u een avatar van een chatbot, die allang is voorbijgegaan?

4. Als alles artificieel is, wat is dan in godsnaam nog van waarde? Alles van waarde is weerloos, dichtte Lucebert. Van alles is weer waardeloos, plagieer ik deze grote Vijftiger een tikje gratuit.

5. Maar er is hoop. De contrarevolutie is ingezet en verdikkeme nog aan toe, door de generatie Z
nota bene! Die consumeert geen
kant-en-klaarmaaltijden maar kokkerelt weer zelf. Die leest papieren non-fictieboeken en draait platen. Hifiapparatuur, lp-hoezen/elpeehoezen en
pick-upnaalden zijn niet langer het domein van kapotgeblowde vinylfetisjisten en andere wandelende clichés uit de jaren zeventig/jaren 70.

6. Maar met de hand schrijven, is dat nochtans een verloren metier? Wie is nog bekend met de capillaire werking van de ganzenveer?

7. Onlangs volgde ik een kosteloze demonstratie perkament maken/perkamentmaken op een Twentse wellnessboerderij, waarbij een aimabele     tukker een negende-eeuws ambacht uit benedictijner- en cisterciënzerkloosters     minutieus uitoefende.
De donkere middeleeuwen herleefden.

8. Met een lunellum, ook wel halvemaanmes genoemd, schraapte hij de poriën van de huid van een doodgeboren kalf, die hij daarna met kalk en puimsteen bewerkte. Je moet van goeden huize komen voor zoiets. Ik ben te veel een flierefluiter en te weinig een langeafstandsloper. Toch heb ik
ervan genoten, het na-apen van dat monnikenwerk.

9. Passé of niet, wij zijn de homo faber, de makende mens, en straks als wij onze sisyfusarbeid volledig geoutsourcet hebben aan chatbots en big tech, kunnen wij ons te allen tijde onledig houden met onze archaïsche     hobby’s: sousafoon spelen, grammofoonplaten draaien, macrameeën, of dictees kalligraferen met Oost-Indische inkt. Ik wens u daar veel genoegen mee!

3797 Dictee vrijdag 14-11-2025 (1) – dictee Alfabetisch door het vernieuwde online-GB √ x

Dictee – dictees [3797]

Alfabetisch door het vernieuwde online-GB

Heel globaal ben ik even die lijst doorgefietst; zeker niet elk woord, laat staan elke letter langer dan een oogopslag bekeken …

Met * krijg je in principe alle items van dat GB. Maar door capaciteitsproblemen stopt die opsomming na 5000 pagina’s met ‘conjugaties’, na te zijn begonnen op pagina 1 met ‘007’. Hoeveel pagina’s zijn er eigenlijk met cijfers (CC), dus voor a en A? Nou, vanaf die 007 gewoon even doorklikken op de knop ‘Volgende’. De a/A verschijnt op pagina 115. Er zijn dus 115 pagina’s, waarop alles met een cijfer begint …

Zoeken met A* geeft alle woorden die met een A beginnen. Hieronder de complete lijst met erachter het aantal pagina’s:

CC    0115
A*    1709
B*    2478
C*    1033
D*    1497
E*    0736
F*    0654
G*    1745
H*    1231
I*    0817
J*    0222
K*    1735
L*    1081
M*    1429
N*    0646
O*    1942
P*    1759
Q*    0033
R*    1269
S*    2961
T*    1522
U*    0411
V*    2213
W*    1411
X*    0008
Y*    0015
Z*    0784

Totaal, opgeteld: 31.456
Om met * alles te tonen, zou een 7 tot 8 keer grotere capaciteit dan nu (5.000) nodig zijn!

Op een pagina staan 20 woorden, dat zouden er ruim 600.000 zijn. GB geeft zelf 845.573. Dat verschil kan ik niet verklaren ...

Nog een opmerking/waarschuwing:
Als je steeds op ‘Volgende’ drukt en eens een pagina terug wilt, en op ‘Vorige’ drukt, is de kans aanwezig dat je per ongeluk op 1 of op de laatste pagina klikt. In dat geval moet je weer eindeloos klikken om op de plaats te komen, waar je gebleven was. Om die hoeveelheid werk aanzienlijk te verkleinen, kun je i.p.v. C* ook kiezen voor CA*, CB*, CC*, etc.

Toegift

Dit zijn de aantallen woordvormen, die ik als gebruiker bij het alfabetisch doornemen van het vernieuwde online-GB constateerde [CC betreft de pagina's die met een cijfer beginnen (vooraan de lijst)]:

 

 

Totalen:

 

Op de site geeft GB:

Trefwoorden: 233.258, woordvormen 845.573

(verschil hiervan: 612.315)

Dat is me dus allemaal niet duidelijk: opheldering gevraagd aan GB ...

GB weet het ook even niet ...

Begin van een oplossing/antwoord: Bij mijn telling telt ABU maar voor één: je krijgt echter 2 betekenissen: Algemene Bond Uitzendverenigingen en l'Association des Bibliophiles Universels. Het aantal 'verschijningen' is dus hoger dan mijn totaaltelling (628.822). Blijft de vraag: wat is bij GB de definitie van een 'woordvorm' resp. een 'treffer'? De term 'woordverschijningen' zou wellicht beter zijn: dan kan je die 'ABU' wel voor 2 tellen ...