1439 Dictee maandag 26 november 2018 (1): dictee Groot Dictee der Leuvense studenten 2018 √

Dictee, dictees [1439]

Groot Dictee der Leuvense studenten 2018 

Rood was fout in de tekst, blauw is toelichting.

(Geen titel, auteur: Geert Claessens)

1. Als een buitenissige neanderthaler ramde hij op de touchscreenmonitor. Moest hij zijn computer nu van promiscuïteit (vrij seksueel verkeer) of van lasciviteit (wulpsheid) beschuldigen, of zat er gewoon een relaistje (elektronisch schakelelement) verkeerd? Als 60+'er (ook: zestigplusser of 60-plusser) met buddyhollybril had hij meer fiducie in boeddhisme dan in booleaanse (wiskunde, logica) operatoren, hoewel hij elektricien van professie was. Anciënniteit had er hoegenaamd niets mee te maken, maar papier-macheeën (vgl. macrameeën) of een lidmaatschap van de kynologenclub (hondenkenner of -liefhebber) ware allicht een betere hobby voor hem dan de digitale carrousel waaraan hij nu participeerde. Had hij de helpdesk al ge-e-maild of was dat voornemen in het labyrint van zijn gedachten verdwenen? De werking van een vandegraaffgenerator (soortnaam. vgl. dieselgenerator – Robert van de Graaff, begin 20e eeuw) was voor hem geenszins enigmatisch (raadselachtig), voor het digitale nirwana (boeddhisme: toestand van volkomen rust) moest hij nog geüpgraded worden.

2. Het riep reminiscenties (gedachte(n) aan iets uit het verleden) op aan zijn catechisatie, van jaren her, in het souterrain van de parochiezaal in Scheldegotiek (VD, Scheldestreek, hoofdletter twijfelachtig). De laag-bij-de-grondse kapelaan met zijn missaal (misboek) in marokijnen (marokijnleer) band stond hem nog helder voor de geest. Zijn expositie op de tekst van het Paternoster (naam, Onzevader) was even gênant als de man chagrijnig (sacherijnig, andere uitspraak) was, een didascalische (m.b.t. de didascalia, een zeker theologisch geschrift uit de 3e eeuw) zelateur (ijveraar, kerkelijk) en gedebaucheerde (ontuchtig) proselietenmaker (bekeerlingen) met een predilectie (voorliefde, voorkeur) voor proskynese (voetval of de bodem aanraken), dat was hij. Wel herinnerde hij zich dat onderweg daarheen de ketting van zijn derailleur (versnelling fiets) was gelopen toen hij zijn lodderig oog op een schaatsster liet vallen, wier kek (vlot, modern) pardessustje (overjas) in turquoise (zeker weefsel) een ravissante (betoverend) verfraaiing had gekregen met een broche in de vorm van een rembrandtieke (à la Rembrandt) tamboerijn (rinkelbom, kleine handtrom). Zij was een gecertificeerde wilhelmina-vooruit (met grote boezem), maar hij belandde tussen het look-zonder-look (knoflookkruid), de herfstasters en het guichelheil (lijkt op de plant muur). Fietsen en flirten is belabberd voor de oxygenatie (verzadiging met zuurstof) en leidt zelden tot de consummatie (door geslachtsdaad) van het huwelijk.

3. Maar rumineren (herkauwen) over de vergane glorie lost geen intricate (moeilijk, netelig) puzzels (puzzles is beslist fout) op. Het guetteren (beloeren, bespieden) van cohabiterende (geslachtsgemeenschap hebben) jan-van-gents (ook: jan-van-genten, andere uitspraak) evenmin. Hij greep zijn overjas, die leek op Sinterklaas' tabberd (ook: tabbaard, andere uitspraak, toga) opgedirkt met japonaiserieën (japannerie: Japanse snuisterijen) en voorzien van guipures (soort van reliëfkant), en nam zijn stalen ros (de fiets). Hij had liever gecarpoold, maar het rapaille (gepeupel) van het supplementaire (aanvullend, extra) comiteit (comité) had een abjecte (volstrekt verachtelijk), lamentabele (ellendig, beklagenswaardig) attitude (houding), niet zijn pakkie-an (zorg). De contiguïteiten (het in samenhang zijn met elkaar) van zijn computerconfiguratie baarden hem zorgen, hij begreep er geen yottabyte (voorheen 10^24 byte, YB, tegenwoordig yobibyte, YiB, 2^80 byte, thans ook wel – VD – yobibyte = yottabyte is dus 1.208.925.819.614.629.174.706.176 bytes) van. Had hij zich maar tot de prerafaëlitische (van voor Raphaël) periëgetische (m.b.t. rondreizen) literatuur (tt mag ook!) beperkt, aleatoir [onzeker, wisselvallig] van aard, maar minder dubieus als het debacle dat nu zijn precaire (onzekere) existentie (bestaan) bedreigde. Axillaire (m.b.t. de oksels) exsudatie (uitzweten) en zijn opspelende presbyopie (ouderdomsverziendheid) escaleerden (verergerden) zijn perturbatie (stoornis, verwarring) extraordinair (buitengewoon).

4. Achteraf bleek het diagnosticeren van de obstructie in zijn spreeuwenkist (hilarisch voor radio, pc of tv: herrie, geluid) een fluitje van een cent te zijn: het correct appliceren van de netvoedingsadapter (VD ook: adaptor) bespoedigde de convalescentie (herstel) van het mechaniek en bracht de flux de bouche (radheid van tong) billijkerwijs terug in zijn peccadilles (kleine zonden) online. Bij terugkeer op de horst (nest van grote roofvogels), in zijn vertrouwde ommekreits (= omkreits, kring, omgeving), keek hij reikhalzend uit naar enige alimentatie. Geen fysieke exercitie zonder culinaire gratificatie. Een kaassouffleetje als hors-d'oeuvre zou er wel ingaan, gevolgd door tagliatelle met truffel en een tournedostje. En als dessert een tiramisu'tje of toch liever iets met mascarpone (Italiaanse roomkaas) en gemengde bosbeziën (bosbessen)? Maar zijn eigen table d'hôte (open tafel) moest niet dionysisch (Dionysos, god van de wijn, Romeins: Bacchus), exuberant (overdadig) of somptueus (weelderig) worden, excessieve lucullische (overdadig van voedsel en drank) uitspattingen leiden tot periculeuze (gevaarlijk, hachelijk – perikuleuze is beslist fout) antiperistaltiek (tegengestelde van de darmen voortstuwende bewegingen). Afronden met een jan-in-de-zak (au bain-marie bereid meelgerecht) is zonder meer een raisonnabele (redelijk) en exquise (uitgelezen, voortreffelijk) slotscène van een remarquabele (merkwaardige) dag.

 
 

1438 Dictee zondag 25 november 2018 (7): dictee Groot Heemsteder Dictee 2018 √

Dictee - dictees [1438]

Groot Heemsteder Dictee 2018

(Geen titel, auteur: Bart Jonker)

1. Tijdens de opening van Plein1 in oktober jongstleden, vond er een akelig akkefietje/akkevietje plaats met een provocerende cabaretier, die een suggestieve conference hield over burgerparticipatie en zijn acte de présence dusdanig vernachelde, omdat hij te veel had geparticipeerd in het aperitief.

2. De burgemeester van Heemstede verzocht de sociaal werker van WIJ Heemstede kopieën te maken uit de nieuwe seizoenbrochure, zodat de krantenredacteur van de Heemsteder, die nog met een ganzenveer schreef, genoeg kopij had om enkele columns te initiëren over de excursies met ouderen.

3. Op een van deze gezellige en educatieve excursies nam in de touringcar een reisgezellin uit West-Vlaanderen deel, die alleen niet geënthousiasmeerd was door het Hollandse eten en zei: "Amai, dit is niet naar mijn goesting en ook mijn bord is niet proper en slecht gekuist; ik ga subiet op zoek naar een tof frietkot."

4. De kapsoneslijer stapte op de Binnenweg zonder enige gêne uit zijn gepolijste bolide, deponeerde zonder flair de peuk van een cubaan nonchalant op het trottoir, maar de primaire proleet werd onmiddellijk voor deze ongewenste attitude berispt door een oudere Heemsteedse douairière.

5. De virtuoze klavecimbelspeler uit 's-Hertogenbosch, wilde per se een interpretatie doen van een klassiek niemendalletje in de Oude Kerk, maar moest terstond zijn spel staken, omdat hij onwel was geworden van een alternatief tournedostje in een veganistische
kant-en-klaarmaaltijd, die hij zo-even had genuttigd.

6. Hij werd gesubstitueerd door een poëet, die acuut door de aanwezigen werd uitgejouwd, omdat hij met een abominabele poëem voorzien van redundante woorden, eerder de bühne in Theater de Luifel had bestegen en een lofzang op ondeugdelijke magnetronmaaltijden had geproclameerd.

7. Op de percelen van Kom In Mijn Tuin aan de rand van wandelbos Groenendaal, werd tijdens het oogsten door de leidsters van Casca Kinderopvang Heemstede een minutieus insect waargenomen op de courgettes, dat een excentrieke bioloog al spoedig als rariteit etiketteerde en in een weckpot deed om deze vervolgens in de Burgerzaal van het raadhuis tentoon te stellen.

8. Een week later vond in het raadhuis de aftrap plaats voor de Kunstlijn, waar vooral pointillisme op vele niveaus de boventoon voerde en waar enkele tableaus stante pede naar het souterrain werden gebonjourd, omdat zij verfoeilijke en dubieuze taferelen impliceerden.

9. Via WhatsApp/whatsappen met de socialemediakanalen Facebook, Messenger en Instagram, werden stiekem foto's van juist deze schilderijen mondiaal gedeeld en massaal geliket, zodat die uiteindelijk een groep Taiwanezen en enkele Chinese filmmakers bereikten, die de kunstwerken interessant genoeg vonden om er een realitysoap van te maken.

10. De Heemsteder deed met klaroen- en hoorngeschal verslag van het online platform We Helpen, dat vraag en aanbod bijeenbrengt en plaatste het vergrote artikel op de voorpagina, dat de zonet opgeknapte, doch solitaire klavecimbelspeler te elfder ure onder ogen kreeg en hem dusdanig aangreep, waardoor hij een flinke teug jonge klare moest degusteren.

Was het te doen?
Dank u wel voor uw deelname aan het Groot Heemsteder Dictee!

 
 

1437 Dictee zondag 25 november 2018 (6): dictee Groot Brummens Dictee 2018 √

Dictee - dictees [1437]

Groot Brummens Dictee der Nederlandse Taal 2018

Brummense bombarie (auteurs: Mieke van Nieuwstads, Hannie Elfrink, Oliver Gee en Marguerite Tuijn)

1. In den beginne was het dictee. Dat jaarlijks(e) chef-d'oeuvre (meesterwerk) van een clique/kliek spellingmasochisten is telkenmale een aha-erlebnis van infantiele dorpsschoolnachtmerries. Ook ditmaal bediscussiëren wij weer onze oer-Nederlandse gemeente Brummen, waarin de godganse participatie-innovatie vrolijk geëntameerd wordt door alle politieke partijen. Daarbij zijn outsiders ook welkom om onze civilisatie te verrijken, zoals onze lokale BN'er, burgemeester Alex van Hedel, ad rem in de gemeentegids vermeldde. Die foliant specificeert verder de namen van paadjes en alleeën, zoals het Meester Jan Pannekoeklaantje [pad] en de (hoort niet bij de naam) Weg naar het Ganzen Ei [straatnaam].

2. Langs dergelijke straten wonen de Brummenaren [Brummen], Eerbekenaren [Eerbeek], Hallenaren [Halle], Leuvenheimers [Leuvenheim], Empenaren [Empe], Tondenaren [Tonden] en Oekenaren [Oeken] die, ieder met zijn eigen politieke preferenties, mee-eten aan (van) het gemeentelijk dejeunertje. Het communale electoraat werd in de opmaat naar de ballotage laatstleden voorjaar royaal voorzien van ammunitie door de lokale sufferdjes. Die stonden vol met aantijgingen, gedachtewisselingen en interne strubbelingen binnen de partijen. Wellicht noodde dat enkele kiezers ertoe, zich afzijdig te houden. Anderzijds biedt deining van dit kaliber gelegenheid tot discussiëren en leidt het tot vergrote geëngageerdheid van zowel (de) bourgeois als Jan met de pet.

3. Als na de aldus gepromote tocht langs de relazen [relaas] van de gouvernementele equipes nog behoefte bestaat aan enige kitteling van de hersenfuncties, kan een baantje als volontair worden overwogen. Organisaties als Amnesty International, het [niet deel van de eigennaam] Rode Kruis of de lokale afdelingen van het Nationaal Comité 4 en 5 mei kunnen altijd actieve participanten gebruiken. Zeker als je een mensenmens bent, goed bent gefinetuned en de scope [reikwijdte] in het oog wilt houden, zal de (een) succesvolle sollicitatie een fait accompli zijn.

4. Sommige werkers in de wijngaard zullen zich echter niet door de in cortenstaal [metaallegering met roestlaag] geklonken kreten van de Noord-Amerikaanse businessterminologie laten verdoven, maar liever de ducttape van de classicistische culturele traditie implementeren om de japen [snijwond] van geestelijke leegte in het hersenweefsel van de generatie Z [VD: ook Z-generatie] te dichten. Zij kunnen ervan uitgaan dat onze gemeente adequaat gefourneerd is met cultureel-literaire toerustingen, die zelfs de meest doorgewinterde scepticus een apollinisch [Apollo] vonkje artisticiteit kunnen verschaffen.

5. De spreekwoordelijke cyperse kat [vrij grote,
zwartbruin-grijsgestreepte korthari­ge huiskat] zal uiteindelijk op zijn pootjes terechtkomen, zodat de bewindslieden aan de Engelenburgerlaan [gemeentehuis!] in fine [aan het eind] het sein 'brand meester' kunnen geven.

 
 

1436 Dictee zondag 25 november 2018 (5): dictee Groot Leiderdorps Dictee 2018 √

Dictee - dictees [1436]

Groot Leiderdorps Dictee 2018

De blauwe woorden of woordgroepen moesten worden ingevuld, de 7 rode dito moesten na afloop worden onderstreept wegens grammaticale of andere fouten, de groene zijn de verbeteringen en toelichtingen.

Het jaar van Leiderdorp (auteur: Tanneke Schoonheim)

1. 2018 was weer een gevarieerd jaar in Leiderdorp die (dat) op 6 januari, Driekoningen, begon met een gemeentelijke nieuwjaarsreceptie. Veel goedevoornemenslijstjes werden echter snel daarna alweer geprullenmandeerd.

2. Het sportschoolabonnement werd geannuleerd, omdat de fitnesssessies een stuk vermoeiender waren dan gedacht, de gezondereceptenwebsite vervangen door het gemak van de
kant-en-klaarmaaltijd en Stoptober (28 dagen niet roken in oktober) was sowieso nog ver weg.

3. De gemeenteraadsverkiezingen gooiden (wierpen) hun schaduw vooruit met het sportverkiezingsdebat in februari. Vertegenwoordigers van diverse sportverenigingen debatteerden enthousiast met de ambitieuze lijsttrekkers over de plaatselijke sportperikelen.

4. Ook was er een heuse verkiezingsmarkt in de Winkelhof, waar alle partijen present waren om de laatste weifelaars aan zich te binden.

5. De huldiging van de paralympiër Jeroen Kampschreur, de goudenmedaillewinnaar op de reuzenslalom tijdens de Paralympische Winterspelen 2018, gaf maart op den (de) valreep een goudgerand einde.

6. Met een gedigitaliseerde textielcontainer had Leiderdorp in april als eerste (moet weg, dubbelop) de Nederlandse primeur. Deze beloftevolle uitvinding levert minder restafval en meer recyclebare kleding op.

7. Net voor Bevrijdingsdag (NL: 5 mei) werd het coalitieakkoord gepresenteerd. Met LPL'er (Lokale Partij Leiderdorp) Beekhuizen (vrouw, eigenlijk LPL'ster dus) als eerste locoburgemeester en haar cobestuurders Joosten en Gardeniers kon het college weer vier jaar vooruit.

8. In juni was het tijd voor de reconstructie van het kruispunt Acacialaan-Persant Snoepweg-van [niet als 1 van de 7 fouten aangemerkt, maar moet wel Van zijn, eigennaam] der Valk Boumanweg, wat onder andere gepaard ging met een langdurige afsluiting van de Stierenbrug.

9. Zomermaand juli deed zijn naam eer aan. Wekenlang stond er een stralende zon aan de wolkeloze hemel. Subtropische temperaturen stimuleerden de verkoop van airco's en ventilatoren.

10. Op de tweede zondag van augustus stonden er honderden verwachtingsvolle triatleten aan de start van de jaarlijkse
zwem-fiets-loopwedstrijd. Allemaal waren ze erop uit om hun persoonlijkerecordtijd te verbeteren op het minutieus uitgestippelde parcours (parkoers, hangt mede van de uitspraak af).

11. In september was er jaarmarkt, een kraampjeslint verbond de Winkelhof met de Santhorst. Het gelijktijdige foodtruckfestival (het, onzijdig) met haar (zijn) exotische etenswaren was het begin van een mooie traditie.

12. Terwijl men in Leiden het 3 oktoberfeest (ook: drieoktoberfeest) vierde, werd bekendgemaakt dat een extern bureau de kansen en bedreigingen van een gemeentelijke herindeling gaan (gaat) onderzoeken. Een
kosten-batenanalyse maakt deel uit van dit onderzoek.

13. Het moment suprême van november is voor menig Leiderdorper vanzelfsprekend het Leiderdorps dictee. Wie wil zich immers niet een avond lang het hoofd breken over de spelling van geüpdatet, scrabbelen en przewalskipaard? Dicteeamateurs en professionals zitten zij aan zij de ellenlange zinnen te noteren.

14. De decembermaand brengt ondanks de zwartepietendiscussie toch weer gewoon het sinterklaasfeest. De sint (ook Sint – VD – is goed verdedigbaar, een sint (GB) vermeldt VD als een 'heilige') lijkt echter meer en meer verdrongen te worden door zijn dikbuikige concurrent in de arrenslee.

15. Na de cadeaus onder de boom volgt het zesgangendiner, dat voor velen dan al geruime tijd tot kerststress heeft geleid. Daarna alleen nog oud en nieuw met zelfgebakken oliebollen en een al dan niet alcoholvrije fles (niet de fles, maar de inhoud is alcoholvrij) (fles alcoholvrije) champagne. Wat zal 2019 ons brengen?

 
 

1435 Dictee zondag 25 november 2018 [4): dictee Oefendictee (oud) 650 √

Dictee - dictees [1435]

Nou, vooruit, dan 650 ook maar, geheel gereviseerd (vooral betekenissen toegevoegd), nog 206 te gaan!

Dictee 650 (DCL) Dictee Specialisten [oud] (05-09-2013)

1. De partes orationis zijn de woordsoorten en de partes posteriores de billen. Je particeps tori [bedgeno(o)t(e)] kan best je particeps criminis [medeplichtige, partner in crime] zijn. Bij appelen en peren kan parthenocarpie [vruchtvorming zonder bevruchting] voorkomen. Het participium praesentis is het tegenwoordig deelwoord, het participium perfectum het verleden deelwoord. Een partie carrée is een gezelschap van vier personen in twee paren: twee dames en twee heren. Hij koos de wijste partij, maar heeft verder geen partij getrokken voor iets of iemand. Was dat een crime passionnel? Partners in crime zijn onafscheidelijke metgezellen. Dat is part of the deal, of the game, of the job [dat hoort er nu eenmaal bij]. Een partyflock [groep mensen] attendeert elkaar op house- en dancefeesten. Laat maar zitten, parum refert: er is weinig aan gelegen, het komt er weinig op aan. Een parurier [uu-rjee] is een handelaar in sieraden. Een pasanggrahan is een zeker gouvernementsgebouw in Indië. Gewestelijk is Jan van pas de verlangde bruidegom.

2. Hocus pocus pilatus pas! Hij woont nog geen twee passen hiervandaan. Aanvaard dit als een parvum non parvae amicitiae pignus: een klein bewijs van een allerminst kleine vriendschap. Een parvenu is volgens VD een nouveau riche [mv. nouveaux riches]. Parva componere magnis is niet altijd gepast: het kleine met het grote vergelijken. Een der hogere programmeertalen is Pascal. De passen: pas de charge (militaire stormpas), pas de deux (balletdans voor twee personen), pas de géant (reuzenstap of vrijgeleidebrief) en pas des patineurs (gang van schaatsenrijders, snelle gang). Het is Pasen en Pinksteren bij hem [het gaat hem goed]. Dit boek heeft een dos passé [vlakke, vierkante rug]. De passé défini [handeling als afgesloten voorstellen] heeft als antoniem de imparfait [imperfectum. o.v.t., onvoltooid verleden tijd]. Is een passeerzeef een passe-vite? Ja: roerzeef. Bij het volleybal (niet baseball!) is de verleden tijd van hij passt hij passte. Passepoileren is paspelen [omboorden]. Met deze Passer [sterrenbeeld] kun je geen cirkels trekken, die staat aan het zuidelijk halfrond.

3. Het chemisch element erbium, een lanthanoïde, atoomnummer 68 (symbool: Er), is genoemd naar Ytterby. We hebben een vierpersoonscottage gehuurd. Over een passerelle [loopbrug voor voetgangers] kun je lopen. Kun je een passevolant [maakt getal vol, hoort niet bij de troep] zijn bij wijze van passe-temps [tijdverdrijf]? De arma Christi zijn de passiewerktuigen. Pacifisme [streven naar duurzame vrede] is beslist geen passivisme [lijdelijkheid]. Een passpiegel is een psyché, maar wat doet een passloper bij volleybal (en was Hannibal een pasloper)? Pastastrikjes worden farfalle genoemd. Emser [geneesmiddel] en Drostes pastilles ['t is gewoon lekker] dienden verschillende doelen. Het decanaat of dekenaat is het gebied van een deken. Het diaconicum [diakonikon – ruimte, rechts van de apsis, kleedruimte] en de prothesis [links, offergaven] vormen de pastophoria [verzamelnaam van die twee]. De zesde symfonie van Beethoven is de pastorale. Een pastor fidus animarum fidelium is een trouwe herder van de gelovige zielen. Is Clinton ook past president? Ja. Die schaakpartij is past praying for [verloren, niet meer te redden]. Een pastor loci is een lokale pastoor. Een pataat of bataat is een zoete aardappel. Ik wil alleen patat met, een patatje met.

4. Pata negra is fijne Spaanse gedroogde ham van varkens met zwarte poten. Pâte kun je niet eten – denk maar aan pâte de verre [glaspoeder met fixeermiddel], paté wel – denk maar aan pâté de foie gras (ganzenleverpastei). Kruimeldeeg is overigens pâte brisée. Patentgeel wordt ook Turners geel genoemd. Patentlood of Thomsons lood is een loodtoestel [peillood met aflezing]. Je hebt paters jezuïeten en paters goedleven [gemakkelijk leven en welgedaan]. Een patertje kun je dansen. Geleende dingen moet je als een pater familias, een (goed) huisvader, beheren. Gelieve geen Frans Paternoster te bidden [vloeken]. Ook Cicero was vader des vaderlands, pater patriae (P.P.), maar wij hebben onze eigen Vader des Vaderlands (Prins Willem I). Pathemata mathemata: door pijnlijke ervaringen en schade wordt men wijs (vergelijk: mathemata pathemata: wiskunde is lijden). Komt het epd (elektronisch patiëntendossier) er nog? Volgens Seneca zijn vrouwen geboren om te lijden: pati natae.

5. Hij is een gladjanus [gewiekste vent] van een patjakker [smeerlap]. De evangelist Johannes beleefde zijn patmos [onaangenaam oord waar je afgezonderd zit] op Patmos [eiland ten westen van Samos]. Een algemene uitdrukking voor vroede vaderen is patres conscripti (P.C.) De vaderlijke macht wordt patria potestas genoemd. Voltaire was de patriarch van Ferney. Het Patrimonium Petri is het gebied van Vaticaanstad. De chef-kok is de patron-cuisinier. Wat is een patronymicum [patroniem, vadersnaam]? Een giberne is een patroontas [voor jagers]. De ChristenUnie, een fusie van GPV en RPF, was tegen. Akkebah, wat een vies eten! Het Akkadisch [taal] werd in het oude Mesopotamië gesproken. Een arcadisch gedicht is landelijk en eenvoudig zoals in Arcadië (Arcadia landschap op de Peloponnesus, in de lit(t)eratuur voorgesteld als het land van onschuld en vrede).

6. Een akant is de acanthus [doornachtige plant]. Een Ajacied speelt in Ajax. De afkorting ajb. betekent alsjeblieft. Met gesloten deuren is à huis clos. Hulpen: aide de camp (adjudant), aide de cuisine (hulpkok), aide-mémoire (geheugensteuntje) en aide-ménage (hulp in de huishouding, interieurverzorgster). A (ab) incunabilis: van de wieg af. Ainsi soit-il: het zij zo. Een airshot is een whiff [bal niet raken bij golf]. Hij is expert in het zich gewichtig voordoen: air d'importance. Geef de patchoeliolie eens aan, wil je? Zijdekapok wordt akon genoemd. Het Parthenon is op de Akropolis op Perzenpuin [resten van door de Perzen verwoeste tempels] gebouwd. Op de wijze van: à la baisse (short gaan), à la belle étoile (in de openlucht, onder de blote hemel), à la barbe de (voor de baard van, in weerwil van, ondanks), à la bonne heure (nou, vooruit dan maar), à la carte (volgens de menukaart), à la crème (met room: chocolat, café, spinazie), à la façon (op de manier van; façonneren is fatsoeneren) en à la minute [onmiddellijk, terstond, meteen].

7. Verder: à la façon de Venise (zoals een façon-de-venisekaraf), à la fanfare (term uit de boekbinderij), à la fortune du pot (wat de pot schaft), à la guerre comme à la guerre (men moet zich naar tijd en omstandigheden weten te schikken), à la jardinière (met groenten opgemaakt), à la meunière (voor het bakken door de bloem gehaald), à la mode (volgens de vigerende mode), à la nage (in het kookvocht opgediend), à la page (op de hoogte van de laatste ontwikkelingen), à la recherche du temps perdu (frase ter aanduiding van de herbeleving van een lang voorbije tijd, vooral door triviale aanleidingen), à la rigueur (als het beslist moet), à la sardine (zoals men een sardineblikje openmaakt), à la tartare (met pikante saus), a latere (volledige bevoegdheid – van de paus – tot onderhandelen hebbend) en als laatste à la veille d'un grand événement (aan de vooravond van een grote gebeurtenis).

8. Hier voor mij liggen twee albums: een album [liber] amicorum [boekje van of voor de vrienden] en een album studiosorum [naam van alle studenten ooit]. Hij is albus in albis, wijs onder de wijzen. Al dente (bijtgaar, niet-papperig) is niet te zachtgekookt, zó dat men erop moet kauwen bij het eten. Een alderman is vergelijkbaar met een wethouder [pardon, BE: of schepen]. De aleppo-inkt is een Aleppisch product. Al fresco: op verse, natte kalk, aliena vivere quadra: klaplopen, alieni temporis flores: bloemen van een vroegere tijd, a limine: van het begin af, reeds onmiddellijk, à l'improviste: onvoorbereid, à l'immortalité: aan de onsterfelijkheid, zie: Académie française, à l'instar: naar de wijze van, aliquis in omnibus, nullus in singulis: iemand die een beetje thuis is in alles, maar niets geheel beheerst, a little more than kin and less than kind: iets meer dan verwant en minder dan bevriend, aliud et idem: iets anders en toch hetzelfde en ten slotte alius et idem: een ander en toch dezelfde.

9. Zouden pekans [vismarter] pecannoten [dessertnoot] lusten? Hij dient slechts als alibiali [excuusallochtoon]. Alive-and-kicking is nog steeds goed functionerend (in weerwil van wat men zou verwachten). Hij weet alles à livre ouvert [waar je het boek ook opent, zonder je voor te bereiden]. Ze riepen in koor: 'Allahoe akbar' [bij moslims: God is de grootste]. De allemande is een Duitse dans in driekwartsmaat. Voor de uitspraak van 'alliancering' [echt een ring!] zou een koppelteken niet misstaan. Het is all in the game [erbij horend]: all-over [patroon of weefsel], all right [prima, afgesproken], allrisk(dekking) [autoverzekering], allrounder [beheerst alle onderdelen van vak of sport], allseason [geschikt voor alle jaargetijden], all the way [tot het bittere einde], alltime high [record bij beurskoers] en all'unisono (op dezelfde toon). De kinderen speelden op de aloenaloen [ruim vierkant grasplein voor de woningen van de regenten en hoofden op Java, stadsplein]. All the perfumes of Arabia is een hyperbolische formule met als waarde 'niets ter wereld'. 'One dollar, one vote' (niet in wdb.) is de symbolisering van de almighty dollar [in de economie vormen de dollars een soort van 'stemmen']. Al secco (a secco) is op een droge ondergrond (geschilderd). De alstroemeria (incalelie) en de althea (zeemaluwe) bloeiden. Alta mente repostum: diep in de ziel bewaard. Altera pars Petri: het verstand.

10. Alterum tantum: nog eens zoveel. Zonder ambages [omhaal van woorden] beëindigde hij het gesprek. De AMB is de Acht Meibeweging. Ik heb een Amati [originele viool] gekocht. De afkorting a.m. betekent mede: amica manu, door vriendenhand (bezorgd). Gewapenderhand is à main armée, a majore ad minus is van het grote tot het kleine, een amant attitré is een officiële minnaar en een amant de coeur een geliefde. Ze zouden weer veel ambras [drukte, ophef, poeha – ook: embarras] maken. Ook in Qatar is er een Ambassade van het Koninkrijk der Nederlanden. Wat houdt ambushmarketing [rond een evenement van de concurrent] in? Je bent een âme de boue, een verachtelijk wezen. Een amelanchier is een krentenboompje. Amabile is liefelijk (lieflijk).

 
 
 

1434 Dictee zondag 25 november 2018 (3): dictee Oefendictee (oud) 649 √

Dictee - dictees [1434]

Dictee 649 (DCXLIX) Dictee Specialisten [oud] (04-09-2013)

Moeilijke dicteewoorden in een moeilijkewoordendictee

1. Wilt u mij dit als gunst (par faveur, p.f.) toestaan? Een hoofd met uitslag is een parg of parag, een zeer hoofd, een kletskop. Een actio Pauliana (meervoud: actiones Paulianae) is een vordering wegens benadeling van schuldeisers of rechthebbenden. Een actio popularis (meervoud: actiones populares) is een rechtsvordering ingesteld door een willekeurig lid van een publieke rechtsgemeenschap. Voor 'akoestiek' mag je van VD ook 'acustica' schrijven. Een reductio ad absurdum is een bewijs uit het ongerijmde. Voor 'iets ad acta leggen' zou je het ronde archief kunnen benutten. Ad altiora: tot hogere zaken (bevorderd worden), ad amussim: nauwkeurig, zorgvuldig, ad aperturam libri (aperto libro): bij de (in het wilde weg) opgeslagen bladzijde, ad arbitrium: naar welbehagen, ad arma: te wapen (figuurlijk: aan het werk!), ad assem: tot de laatste cent, a dato: (a.d.) van heden af en ad corpus: alles bij elkaar.

2. Ook: ad bene placitum: naar welgevallen, ad captandum vulgus: om de grote hoop voor zich te winnen, ad deliberandum: om zich over te beraden, ad diem (dictam): op de bepaalde, vastgestelde dag, à demi: voor de helft, half, a Deo solo: van God alleen, ad exempla majorum: naar het voorbeeld der ouden, der vaderen, ad exemplum: naar het voorbeeld (van het genoemde), ad extremum: ten uiterste, ad extremum virium: met de uiterste krachtsinspanning, ad finem: tot het einde, ad fundum: tot de bodem (van het glas), ad hoc negotium = ad hoc: voor dit specifieke doel, ad hominem: op de man af, zonder omwegen, rechtuit = ad personam, ad hunc locum (a.h.l.): te dezer plaatse = hoc loco, a die: van de dag af, ad incitas redactus: tot het uiterste gebracht, in het nauw gedreven, vastgezet, ad inferos: naar of in de onderwereld, ad (in) infinitum: tot in het oneindige en ad instar: evenals.

3. Verder ook nog: ad libitum: naar welgevallen, zoveel men wil, ad limina (apostolorum), ad-liminabezoek: eens in de vijf jaar door de bisschoppen aan de paus en de graven van Petrus en Paulus te Rome gebracht, ad litteram (ad verbum): letterlijk, naar de letter, ad majorem Dei gloriam (A.M.D.G., ook: in maiorem Dei gloriam): tot meerdere eer van God, ad mandatum: volgens mandaat, ad manus mortuas: in de dode hand (goederen die niet vererven), ad mensuram: precies afgemeten, ad metam: naar het doel, de eindpaal, ad misericordiam: een beroep doend op medelijden of genade, ad modum Minellii: op de wijze van Minellius (vertaald en/of geannoteerd), ad multos annos: nog vele jaren!, ad nauseam (usque) of usque ad nauseam: tot walgens toe en ad notam: ter opmerking, ad nutum: waarvan de beëindiging is overgelaten aan de vrije wil van een of ieder van de betrokkenen.

4. En vervolgens: ad mortem: tot in de dood, ad oculos: voor de ogen, zodat men het zien kan, ad vocem (a.v.): bij het woord, d.i. zoek of sla op dat woord, advocatus diaboli: advocaat van de duivel (vergelijk: advocatus Dei), ad vivum, naar het leven, ad vitam: voor het leven (benoemd, aangesteld), ad vitam aeternam: tot het eeuwige leven, voor de eeuwigheid, aequo animo: kalm, aere perennius: duurzamer dan brons, ad speciem: voor de schijn, ad summam: om kort te gaan, ad superiorem judicem: op een hogere rechter, ad tempus: tijdelijk, ad tempus vitae: levenslang, ad ultimum: ten laatste, ad unguem: zorgvuldig, grondig, nauwkeurig, ad usum: ten gebruike, ad (in) usum Delphini: gekuist, gecastigeerd, ad usum publicum: ten algemenen nutte, voor de openbare dienst, ad valorem: naar waarde (geschat), ad veritatem: overeenkomstig de waarheid en adverso flumine niti: vergeefse moeite doen.

5. Verder ook nog: adversus aerem certare: vergeefs vechten, à double usage: voor tweeërlei doel (geschikt), ad patibulum: naar de galg, ad patres gaan: overlijden, ad (in) perpetuam (rei) memoriam: ter eeuwiger nagedachtenis, ad personam: zie ad hominem, ad pias causas (ad pios usus): voor vroom gebruik, voor een goed doel, ad propositum: ter zake, ad referendum: om er verslag over uit te brengen, adscriptus glaebae: (van lijfeigenen) gebonden aan de bodem, aes alienum: geleend geld, aeternum vale: vaarwel voor eeuwig en een esculaap.

6. De ADD duidt de attention deficit disorder aan [maar ook iets met cd's], de ADHD (ook wel: adhd) de attention deficit hyperactivity disorder. Hij heeft nog Addis Abebitische familie. Adelaide ligt in Australië. Dat is a deed without a name [zo gruwelijk, zo vreselijk]. Adenieten hebben Adenitische gebruiken (niet in wdb., wel in ANS, betreft: plaats Aden). De adonische verzen zijn genoemd naar Adonis. Hij staat onder aegide van de gouverneur: die biedt hem aegis, bescherming. Dit is gebouwd in Aeginetische stijl. Is dat de affabriekprijs? De god van de geneeskunst bij de Grieken is Aesculaap. De aeschrologie is het uiten van ontuchtige taal, het gebruiken van vieze woorden. Het aes triplex is een sterke wapenrusting. We kennen nogal wat affaires: de affaire-Barabbas: zie de Bijbel, een affaire d'amour: een liefdesgeschiedenis, een affaire de coeur: een liefdesaangelegenheid, een affaire d'honneur: een erezaak en een affairette: onbeduidende liefdesgeschiedenis. Zij is een fervent Real Madridaficionada.

7. Ik ben afgepeigerd. De foto was van AFP, Agence France Presse. We gaan dit à fond, tot op de bodem, uitzoeken. De koop van lijfrenten vindt in se [in wezen] à fonds perdu [zonder uitzicht op vergoeding of terugbetaling] plaats. Een afreier werkt de straat vlak af. Zijn er
Afro-Surinamers in de zaal? Een beroepschauffeur moet heel wat afrijden. Hij wil wel DNA [deoxyribonucleic acid, GB, VD] afstaan. After all, tenslotte, viel het allemaal best mee. Aftersales noemen de Vlamingen dienst na verkoop. Hij heeft lekkere aftershavelotion. Je hebt een beforeparty, de party zelf en de afterparty. Had ik nou maar aftersun opgedaan! Stop nu maar met hem afzeiken. Agadir is een plaats in Marokko, de Aga Khan was het hoofd van de nizari's, een richting binnen de sjiitische islam, agaragar is gedroogd zeewier en een agekey is een elektronisch slot op automaten. Agile is vlug en beweeglijk in de muziek. Als bij klaarlichte dag is a giorno. Het Agnus Dei is als lam het symbool van Jezus' zoenoffer.

8. Dit kan alleen à grands frais, tegen grote kosten. Die drie dames zijn agrégés (!), in Frankrijk bevoegd voor een functie bij het middelbaar of hoger onderwijs. Ik heb waarachtig keine ahnung [geen benul, idee]. Ik kwam er par hasard, bij toeval, achter. 'Paria paribus referre', 'paria paribus respondere', 'par pari respondere' en 'par pari referre' betekenen allemaal: met gelijke munt betalen. Met het noords Parijs wordt Stockholm bedoeld. De koers is momenteel a pari [100%]. Een Parijzenaar is een Parisien. Het eiland Paros heeft ons het Parisch marmer doen geworden. Hun lonen dienen pari passu – in dezelfde verhouding – verhoogd te worden. Daar kom je op pari ratione, volgens overeenkomstige redenering. Hier geldt de paritas rationis, gelijkheid van rechtsgrond. De gaven werden pariter – gelijkelijk – verdeeld onder de armen (nee, geen sousbras!). Zet de auto maar op de P+R, de park-and-ride. Hij lijdt al lang aan parkinsonisme [lijkt op parkinson, maar gevolg andere aandoening].

9. Het Franse 'sous' betekent trouwens 'onder': sousafoon (John Philip Sousa), sousmain (vloeimap), souschef (adjunct-chef), sous-entendu (bedekte uitdrukking), sous-vide (gegaard en gekoeld in vacuümverpakking), souterrain (kelderverdieping) en sousbras (onder de oksels). Het parket is in Nederland het bureau van het Openbaar Ministerie en in België van de procureur des Konings. Wat houdt het acrobatische spel parkour in? Freerunning! Par le droit du plus fort, volgens het recht van de sterkste, zou hij moeten winnen. Ze praatten gisteren over koetjes en kalfjes, over kleren en opschik, dat is: parler chiffons. Hun mannen parlesantten [redetwisten, zwetsen] ondertussen. Hij ontving me in de parloir [spreekkamer] met parmaham. Hij ging bij wijze van spreken, par manière de dire,
kopje-onder. Deze planten groeien ook op de Parnassus [berg Griekenland, symbolisch: woonplaats der dichters]. Waar vindt men nog paria nobilia fratrum, edele broederparen? In dit kerkressort [gebied] bevinden zich drie resorts [luxueus verblijfscomplex].

10. Hij heeft een sf-parodie [science fiction] geschreven. Op mijn parole d'honneur, mijn erewoord. Met parousie wordt wederkomst bedoeld. Deze biljartstoot was par pistolet [uit de losse hand (pols)]. Par renommée, bij geruchte, is hij qi dao [tsjie-dau] gaan beoefenen [Tibetaans mediteren]. In de astrologie is een pars fortunae een gelukspunt. Het grootste deel (pars major) van de uitgaven zit bij Onderwijs. 'Zijn gastvrij dak' is een pars pro toto voor 'huis'. 'Zijn fiets plakken' voor 'zijn band plakken' is een totum pro parte. Pars minima sui: dat wat in de bedoelde persoon de minste waarde heeft. Pars virilis: een mans aandeel of plichtmatig deel. Welk lied was dat ook alweer: onder de restauratie in Frankrijk het herkenningsteken van bonapartistische gezindheid, onder het Tweede Keizerrijk een officieel vaderlands lied, nadat de Marseillaise was verboden? Partant pour la Syrie!