Dictee - dictees [0375]
Negende Groot Wezeper Dictee (auteurs: docenten Agnieten College)
1. Ons onderwijs gaat naar de filistijnen. Een teveel aan kinderen verkommert in openleercentra (op internet meestal: open leercentrum, evt. hoofdletters) of zit achteruitlerend in een ouderwets ingericht lokaal. In lerarenkamers wordt veel gedubd. De bedrijfsvoering is kaduuk, de bleinen staan op de portemonnees. De onderwijsbranche is zo langzamerhand kreupel geworden. Zo hoorde ik laatst iemand jeremiëren.
2. Toch willen didactici niet ten eeuwigen dage blèren over het feit dat onderwijsinnovatie nauwelijks rendeert. Integendeel, het is een kolfje naar de hand van hen, die gespitst zijn op progressie: de
aspirant-innovator, ofwel de leerling.
3. Zij kunnen hun onderwijs heden ten dage zelf inrichten, met utiliteiten als schootcomputers, gsm’etjes en smarthorloges, die onbegrensde mogelijkheden in zich herbergen.
4. De crux is echter, dat voor een enkele docent deze verandering nog een ver-van-mijn-bedshow is. Maar daar wordt hard aan gewerkt.
5. Blijmoedig werken de jongeren nu aan hun ontplooiing en ze kunnen naar hartenlust gebruikmaken van hun nieuwste gadgets, zonder dat superieuren zaniken over het gebruik ervan. Slechts zelden wordt er onvrede geuit, want eenieder heeft het zienderogen naar de zin.
6. Je kunt dus zeggen dat het crescendo gaat. Want hoe je het ook wendt of keert, ze doen in elk geval meer dan vroeger. Toen zaten we vaak als brave hendriken lijdzaam toe te zien hoe de leraar zich uitsloofde om de les zo interessant mogelijk te maken. We hoefden alleen maar te luisteren en dat is nu niet meer voldoende.
7. De economische malaise veroorzaakt een fikse
haal-de-broekriem-maar-aanmentaliteit, dus ook in het onderwijs. We moeten roeien met de riemen die we hebben, de hand op de knip houden en meer van die malheureuze clichés.
8. Maar wat men aan het zaad spaart, verliest men aan de oogst. Daar zijn we ons in Wezep terdege van bewust. Wij bezigen het motto: “Alles sal regkom!” [VD]
9. En dat het hier al goed zit, bewijst vanavond: in groten getale trekt men naar school voor het goede doel. ’s Avonds zitten ouders,
gt-leerlingen (*), havoleerlingen en vwo-leerlingen, gewapend met een blocnote en schrijfgerei, zich in het zweet te werken om als een hbo’er of als academicus uit de verf te komen.
(*) vmbo-gt: gemengde/theoretische leerweg ook apart: vmbo-g en vmbo-t
10. Als we in ogenschouw nemen dat we hier massaal bijeengekomen zijn om de kansen op genezing van kinderen met kinderkanker te vergroten, valt er over de participanten aan het onderwijs weinig te meieren.
zaterdag 15 november 2014
vrijdag 14 november 2014
0364 Dictee woensdag 12 nov 2014 (4): dictee - Klein Dictee van Gent
Klein Dictee van Gent
Quatsch!
Het land van La Mancha staat niet alleen bekend om zijn wolfachtigen maar ook om zijn ridder van de droevige figuur. Deze edelman is het zinnebeeld geworden van de naïveteit waarmee een ideaal wordt nagestreefd. De donquichotterieën zijn echter de wereld nog niet uit. Laten we vandaag eens een lans breken voor de klare taal.
Maar voor alle duidelijkheid: hier geen pleidooi voor jip-en-janneketaal of een partijtje poldercatenaccio tegen elke vorm van taalvernieuwing. Dialecten, neologismen en de al bestaande taal moeten vredig kunnen co-existeren. Het probleem ligt vooral bij krom taalgebruik waarvoor Van Kooten en De Bie ooit het porte-manteauwoord ‘krommunicatie’ bedachten.
Een eerste voorbeeld hiervan zijn zeker geen windmolens waarheen de donquichot van de zuivere taal in maliënkolder vierklauwens zou kunnen galopperen. En toch maken ze veel wind. Het gaat hier om preëminente zakenlui die denken meer performant te zijn door het veelvuldig gebruik van Angelsaksische uitdrukkingen. Een taskforce om door middel van een roadshow proactief de synergieën van out of the box denken te stimuleren? Hebben ze echt iets geïmplementeerd of zijn ze tot risee geworden geinponems? Geëpibreerd waarschijnlijk! Vooral te kapittelen zijn dus luitjes die weinigzeggende dure woorden hanteren en terzelfder tijd wel hun daarbij behorende ideeëloze mores opdringen.
Anderen hebben wel bepaalde gedachtekronkels maar uiten zich in zodanig bedekte termen dat de boodschap velen siberisch koud laat, soms zelfs zo koud als ter hoogte van de Barentszzee. Het wetstratees is hier een mooi voorbeeld van. Cliché-uitdrukkingen zijn een andere plaag. De top drie hiervan: allereerst het gratuite ‘ik heb zoiets van’ dat het liefst met veel aplomb gedebiteerd wordt. Heeft men het vervolgens dan ook over een verhaal dat ze willen schrijven, wordt meestal geen bellettrie maar een heus businessplan bedoeld. Rock-‘n-roll als non-conformistische levenshouding ten slotte is ook zo’n uitgehold begrip. Om daaraan te voldoen, moest je vroeger minstens als drummer ladderzat en qat kauwend je sportwagen in het zwembad parkeren.
We moeten hiervoor vooral op ons qui-vive zijn in broeihaarden als reality-tv, soapseries en kookprogramma’s et cetera. Denk bijvoorbeeld eens aan populaire mediakoks in onze contreien die onder het bereiden van een entrecoteje of een karbonaadje in hun keuken tekeergaan als brullende beëlzebubs. Toen er uitentreuren over de cuisson gejeremieerd werd, kon je er rattenkruit op innemen dat sommigen het zouden overnemen alsof het linguïstieke twee-eiige tweelingen waren van elkaar. Dit alles laat een weeïge smaak na, als een sliptong die uit een zwaar vervuilde modderbodem is gebaggerd. Hoewel het gastro-enterologisch op een mens inwerkt, en sommigen per se lemmeten zouden beginnen te slijpen, wordt je niet aanbevolen er een moord met voorbedachten rade om te plegen. Dan mag je met een pro-Deoadvocaat ruggespraak houden. Deze aberraties met niet-aflatende ijver via kattebelletjes onder de aandacht brengen, kan wel volstaan. Liefst in klare taal en goed gespeld!
Van dit dictee is geen uitgebreide annotatie beschikbaar!
1. Het is 'Land van Cuijk' en 'Landje van Cadzand', dus lijkt 'Land van La Mancha' eventueel mogelijk.
2. 'Naïviteit' zou kunnen, maar dat wordt anders uitgesproken.
3. Hier 'krom taalgebruik' en geen 'kromtaalgebruik'.
4. Hier 'out of the box denken' (ww.) en niet 'out-of-the-boxdenken' (znw.)
5. Hier 'wel bepaalde' en niet 'welbepaalde'.
6. Populaire mediakoks: de koks zijn populair, niet de media!
Quatsch!
Het land van La Mancha staat niet alleen bekend om zijn wolfachtigen maar ook om zijn ridder van de droevige figuur. Deze edelman is het zinnebeeld geworden van de naïveteit waarmee een ideaal wordt nagestreefd. De donquichotterieën zijn echter de wereld nog niet uit. Laten we vandaag eens een lans breken voor de klare taal.
Maar voor alle duidelijkheid: hier geen pleidooi voor jip-en-janneketaal of een partijtje poldercatenaccio tegen elke vorm van taalvernieuwing. Dialecten, neologismen en de al bestaande taal moeten vredig kunnen co-existeren. Het probleem ligt vooral bij krom taalgebruik waarvoor Van Kooten en De Bie ooit het porte-manteauwoord ‘krommunicatie’ bedachten.
Een eerste voorbeeld hiervan zijn zeker geen windmolens waarheen de donquichot van de zuivere taal in maliënkolder vierklauwens zou kunnen galopperen. En toch maken ze veel wind. Het gaat hier om preëminente zakenlui die denken meer performant te zijn door het veelvuldig gebruik van Angelsaksische uitdrukkingen. Een taskforce om door middel van een roadshow proactief de synergieën van out of the box denken te stimuleren? Hebben ze echt iets geïmplementeerd of zijn ze tot risee geworden geinponems? Geëpibreerd waarschijnlijk! Vooral te kapittelen zijn dus luitjes die weinigzeggende dure woorden hanteren en terzelfder tijd wel hun daarbij behorende ideeëloze mores opdringen.
Anderen hebben wel bepaalde gedachtekronkels maar uiten zich in zodanig bedekte termen dat de boodschap velen siberisch koud laat, soms zelfs zo koud als ter hoogte van de Barentszzee. Het wetstratees is hier een mooi voorbeeld van. Cliché-uitdrukkingen zijn een andere plaag. De top drie hiervan: allereerst het gratuite ‘ik heb zoiets van’ dat het liefst met veel aplomb gedebiteerd wordt. Heeft men het vervolgens dan ook over een verhaal dat ze willen schrijven, wordt meestal geen bellettrie maar een heus businessplan bedoeld. Rock-‘n-roll als non-conformistische levenshouding ten slotte is ook zo’n uitgehold begrip. Om daaraan te voldoen, moest je vroeger minstens als drummer ladderzat en qat kauwend je sportwagen in het zwembad parkeren.
We moeten hiervoor vooral op ons qui-vive zijn in broeihaarden als reality-tv, soapseries en kookprogramma’s et cetera. Denk bijvoorbeeld eens aan populaire mediakoks in onze contreien die onder het bereiden van een entrecoteje of een karbonaadje in hun keuken tekeergaan als brullende beëlzebubs. Toen er uitentreuren over de cuisson gejeremieerd werd, kon je er rattenkruit op innemen dat sommigen het zouden overnemen alsof het linguïstieke twee-eiige tweelingen waren van elkaar. Dit alles laat een weeïge smaak na, als een sliptong die uit een zwaar vervuilde modderbodem is gebaggerd. Hoewel het gastro-enterologisch op een mens inwerkt, en sommigen per se lemmeten zouden beginnen te slijpen, wordt je niet aanbevolen er een moord met voorbedachten rade om te plegen. Dan mag je met een pro-Deoadvocaat ruggespraak houden. Deze aberraties met niet-aflatende ijver via kattebelletjes onder de aandacht brengen, kan wel volstaan. Liefst in klare taal en goed gespeld!
Van dit dictee is geen uitgebreide annotatie beschikbaar!
1. Het is 'Land van Cuijk' en 'Landje van Cadzand', dus lijkt 'Land van La Mancha' eventueel mogelijk.
2. 'Naïviteit' zou kunnen, maar dat wordt anders uitgesproken.
3. Hier 'krom taalgebruik' en geen 'kromtaalgebruik'.
4. Hier 'out of the box denken' (ww.) en niet 'out-of-the-boxdenken' (znw.)
5. Hier 'wel bepaalde' en niet 'welbepaalde'.
6. Populaire mediakoks: de koks zijn populair, niet de media!
donderdag 13 november 2014
0363 Dictee woensdag 12 nov 2014 (3): dictee Honderd, duizend en honderdduizend √
Dictee - dictees [0363]
Honderd, duizend en honderdduizend
1. Op een recent dictee moest ik 1614 – ongebruikelijk – in letters schrijven. Ik wist dat zestienhonderdveertien kon en misschien mag zelfs zestienveertien wel. Er werd echter gelezen 'zestienhonderd en veertien', waarvan de jury vond dat je dat los moest schrijven. Ik had 'zestienhonderdenveertien' aaneen. Ik wilde niet al te moeilijk doen over die mogelijk vermeende fout van mij, maar ben natuurlijk wel aan de studie gegaan. GB is op zich strikt duidelijk: we schrijven een getal in één woord, tot en met het woord duizend.
2. Na het woord duizend volgt een spatie. De woorden miljoen en miljard schrijven we los. Voorbeelden: drie (3), negentien (19), honderddertig (130), tweeduizend achthonderd(en)negen (2809, ook: achtentwintighonderd(en)negen), drieëndertigduizend tweehonderd(en)twaalf (33.212), vierhonderdduizend driehonderd (400.300), acht miljoen zeshonderdduizend negenhonderdtweeënzeventig (8.600.972).
3. Tot zover geen probleem, u begrijpt dat het hem zit in 'en'. Met getallen rond de honderd en duizend gaat het vaak net een beetje anders. We hebben in Nederland een officiële Taaladviesdienst en die zegt het volgende (met als uitgangspunt dat na de honderd alles eraan vast komt en dat na duizend een spatie komt). Wel, die dienst zegt: de getallen 101 t/m 112 mag je op twee manieren schrijven: honderdeen of honderdeneen t/m honderdtwaalf of honderdentwaalf. Vanaf 113 mag 'en' niet meer en moet je honderddertien schrijven. Echter: als iemand dat bewust fout doet en honderdentwintig schrijft, kan dat natuurlijk alleen aaneen. Duizend blijft los, daar geldt net zoiets: 1001 t/m 1012 mogen op twee manieren: duizend een of duizend en een t/m duizend twaalf of duizend en twaalf. Vanaf 13 mag 'en' niet meer, maar als iemand het al dan niet bewust fout doet, moet die wel duizend en veertig schrijven voor 1040 in plaats van het correcte duizend veertig.
4. Mijn slotconclusie: alles achter honderd komt eraan vast, en mijn zestienhonderdenveertien aaneen is dus de juiste schrijfwijze. Een paar nabranders nog. De bekende sprookjesverzameling
Duizend-en-een-nacht heeft een eigen schrijfwijze, net als
duizend-en-een dingen of vragen: dat zijn er niet precies 1.001, maar het betekent gewoon: een bijzonder groot aantal. Ook honderd-en-een problemen slaat op een groot aantal. Ik vond drie twijfelgevallen in VD: bij lemma 'honderd': het is daar honderd en twintig, het is daar hommeles (ik denk dat dit honderdtwintig moet zijn - anders: archaïsche, zeg maar 'vaste' uitdrukking), ook bij lemma 'honderd': iemand uitmaken voor honderd en tien, hem uitschelden voor al wat lelijk is (ik denk: honderd(en)tien - anders: vaste uitdrukking) en bij lemma 'gek': (spreekwoord) honderd schoolmeesters (of kosters), negenennegentig gekken (of honderd en een gekken – ik denk dat dit honderd(en)een moet zijn: het gaat echt om 101 hier - anders: vaste uitdrukking), want er is een dubbele bij (gezegd ter aanduiding van hun pedanterie, waanwijsheid).
Honderd, duizend en honderdduizend
1. Op een recent dictee moest ik 1614 – ongebruikelijk – in letters schrijven. Ik wist dat zestienhonderdveertien kon en misschien mag zelfs zestienveertien wel. Er werd echter gelezen 'zestienhonderd en veertien', waarvan de jury vond dat je dat los moest schrijven. Ik had 'zestienhonderdenveertien' aaneen. Ik wilde niet al te moeilijk doen over die mogelijk vermeende fout van mij, maar ben natuurlijk wel aan de studie gegaan. GB is op zich strikt duidelijk: we schrijven een getal in één woord, tot en met het woord duizend.
2. Na het woord duizend volgt een spatie. De woorden miljoen en miljard schrijven we los. Voorbeelden: drie (3), negentien (19), honderddertig (130), tweeduizend achthonderd(en)negen (2809, ook: achtentwintighonderd(en)negen), drieëndertigduizend tweehonderd(en)twaalf (33.212), vierhonderdduizend driehonderd (400.300), acht miljoen zeshonderdduizend negenhonderdtweeënzeventig (8.600.972).
3. Tot zover geen probleem, u begrijpt dat het hem zit in 'en'. Met getallen rond de honderd en duizend gaat het vaak net een beetje anders. We hebben in Nederland een officiële Taaladviesdienst en die zegt het volgende (met als uitgangspunt dat na de honderd alles eraan vast komt en dat na duizend een spatie komt). Wel, die dienst zegt: de getallen 101 t/m 112 mag je op twee manieren schrijven: honderdeen of honderdeneen t/m honderdtwaalf of honderdentwaalf. Vanaf 113 mag 'en' niet meer en moet je honderddertien schrijven. Echter: als iemand dat bewust fout doet en honderdentwintig schrijft, kan dat natuurlijk alleen aaneen. Duizend blijft los, daar geldt net zoiets: 1001 t/m 1012 mogen op twee manieren: duizend een of duizend en een t/m duizend twaalf of duizend en twaalf. Vanaf 13 mag 'en' niet meer, maar als iemand het al dan niet bewust fout doet, moet die wel duizend en veertig schrijven voor 1040 in plaats van het correcte duizend veertig.
4. Mijn slotconclusie: alles achter honderd komt eraan vast, en mijn zestienhonderdenveertien aaneen is dus de juiste schrijfwijze. Een paar nabranders nog. De bekende sprookjesverzameling
Duizend-en-een-nacht heeft een eigen schrijfwijze, net als
duizend-en-een dingen of vragen: dat zijn er niet precies 1.001, maar het betekent gewoon: een bijzonder groot aantal. Ook honderd-en-een problemen slaat op een groot aantal. Ik vond drie twijfelgevallen in VD: bij lemma 'honderd': het is daar honderd en twintig, het is daar hommeles (ik denk dat dit honderdtwintig moet zijn - anders: archaïsche, zeg maar 'vaste' uitdrukking), ook bij lemma 'honderd': iemand uitmaken voor honderd en tien, hem uitschelden voor al wat lelijk is (ik denk: honderd(en)tien - anders: vaste uitdrukking) en bij lemma 'gek': (spreekwoord) honderd schoolmeesters (of kosters), negenennegentig gekken (of honderd en een gekken – ik denk dat dit honderd(en)een moet zijn: het gaat echt om 101 hier - anders: vaste uitdrukking), want er is een dubbele bij (gezegd ter aanduiding van hun pedanterie, waanwijsheid).
0362 Dictee woensdag 12 nov 2014 (2): dictee Cuijk √
Dictee - dictees [0362]
Cuijk al zeventig jaar bevrijd
1. De dagen vóór 10 mei 1940 deden voor de Cuijkse bevolking die zelfs toen nog volhardde in het chicaneren over allerlei pietluttigheden, welhaast kafkaësk aan: een pantser- en goederentrein met sardonisch lachende infanteristen reed zonder enige consideratie linea recta door de Maaslinie, waardoor het toch al dilettanterige verzet een compleet echec werd.
2. De reikwijdte van de waargebeurde bronzenklokkenroof in 1942 door het Duitse rapaille, daarbij geassisteerd door een tweetal Cuijkse chantabele schlemielen dat een kat-en-muisspelletje speelde met de slecht uitgeruste bewakers van de vlakbij gelegen rivierenkazemat, mag geenszins gebagatelliseerd worden.
3. Twee Amerikaanse parachutisten, deel uitmakend van het geallieerde leger, werden op 17 september 1944 euforisch begroet door een surveillerende patrouille toen ze per abuis uit hun vliegtuig sprongen en zieltogend landden vlak achter een beganegrondwoning ergens tussen Cuijk en Haps; Cuijk leek bevrijd!
4. In de zestiger jaren werd Cuijk, op voorstel van een gemeenteambtenaar, een pietje-precies die niet hield van
ad-hocbeslissingen, bevrijd van het opzichzelfstaand raadhuisje dat wegens zijn rolstoelonvriendelijkheid weg moest, hetgeen weliswaar niet een-twee-drie, maar op de lange duur toch rigoureus geschiedde.
5. Het was alle hens aan dek toen totaal geshakete jongetjes,
spring-in-‘t-velds nog, die marihuana dealden in het rattenhuis, zich met grote vreze met een delirium meldden bij heilbrengende boeddhistische monniken, waarna men door het pand ijlings te laten imploderen, Cuijk terzelfder tijd bevrijdde van een aftands gebouw en van een drugsprobleem.
6. Meer dan een decennium geleden zijn we ook bevrijd van de deplorabele restanten van het Homburgcomplex met als resultaat een braakliggend terrein waar fanatieke botanici op zoek gaan naar appetijtelijk guichelheil, gecraqueleerde oeroude herfstbladeren en naar het tot dusver nooit gevonden kruidje-roer-mij-niet.
7. Tot ons aller ontgoocheling zijn we echter nog lang niet bevrijd van het foeilelijke, aaneengeflanste gebouwencomplex van Nutricia in het centrum van Cuijk, van de overlast door de vele hybride auto’s en colonnes emissierijke trucks in het centrum van het altijd weer querulante Haps, van het motorcrossen op het Lomboks circuit en van het naoorlogse hapsnapbeleid met betrekking tot de inrichting van het Louis Jansenplein.
8. En ten slotte zij vermeld dat we ook nog niet bevrijd zijn van het eeuwige raadslid Siroen dat zichzelf en ons zo nodig wilde bevrijden van het in de pittoreske beeldentuin geplaatste scandaleuze sculptuur van een vrouw met een fascinerend voluptueuze façade.
Cuijk al zeventig jaar bevrijd
1. De dagen vóór 10 mei 1940 deden voor de Cuijkse bevolking die zelfs toen nog volhardde in het chicaneren over allerlei pietluttigheden, welhaast kafkaësk aan: een pantser- en goederentrein met sardonisch lachende infanteristen reed zonder enige consideratie linea recta door de Maaslinie, waardoor het toch al dilettanterige verzet een compleet echec werd.
2. De reikwijdte van de waargebeurde bronzenklokkenroof in 1942 door het Duitse rapaille, daarbij geassisteerd door een tweetal Cuijkse chantabele schlemielen dat een kat-en-muisspelletje speelde met de slecht uitgeruste bewakers van de vlakbij gelegen rivierenkazemat, mag geenszins gebagatelliseerd worden.
3. Twee Amerikaanse parachutisten, deel uitmakend van het geallieerde leger, werden op 17 september 1944 euforisch begroet door een surveillerende patrouille toen ze per abuis uit hun vliegtuig sprongen en zieltogend landden vlak achter een beganegrondwoning ergens tussen Cuijk en Haps; Cuijk leek bevrijd!
4. In de zestiger jaren werd Cuijk, op voorstel van een gemeenteambtenaar, een pietje-precies die niet hield van
ad-hocbeslissingen, bevrijd van het opzichzelfstaand raadhuisje dat wegens zijn rolstoelonvriendelijkheid weg moest, hetgeen weliswaar niet een-twee-drie, maar op de lange duur toch rigoureus geschiedde.
5. Het was alle hens aan dek toen totaal geshakete jongetjes,
spring-in-‘t-velds nog, die marihuana dealden in het rattenhuis, zich met grote vreze met een delirium meldden bij heilbrengende boeddhistische monniken, waarna men door het pand ijlings te laten imploderen, Cuijk terzelfder tijd bevrijdde van een aftands gebouw en van een drugsprobleem.
6. Meer dan een decennium geleden zijn we ook bevrijd van de deplorabele restanten van het Homburgcomplex met als resultaat een braakliggend terrein waar fanatieke botanici op zoek gaan naar appetijtelijk guichelheil, gecraqueleerde oeroude herfstbladeren en naar het tot dusver nooit gevonden kruidje-roer-mij-niet.
7. Tot ons aller ontgoocheling zijn we echter nog lang niet bevrijd van het foeilelijke, aaneengeflanste gebouwencomplex van Nutricia in het centrum van Cuijk, van de overlast door de vele hybride auto’s en colonnes emissierijke trucks in het centrum van het altijd weer querulante Haps, van het motorcrossen op het Lomboks circuit en van het naoorlogse hapsnapbeleid met betrekking tot de inrichting van het Louis Jansenplein.
8. En ten slotte zij vermeld dat we ook nog niet bevrijd zijn van het eeuwige raadslid Siroen dat zichzelf en ons zo nodig wilde bevrijden van het in de pittoreske beeldentuin geplaatste scandaleuze sculptuur van een vrouw met een fascinerend voluptueuze façade.
0361 Dictee woensdag 12 nov 2014 (1): dictee Groningen √
Dictee - dictees [0361]
Dictee Groningen
Op woonboot Jozephina van auteur Bob van Dijk
De koning, de zwaan en de valk
1. Exact vier centennia geleden, in het jaar onzes Heren zestienhonderdenveertien, beschreef professor doctor Ubbo Emmius, de eerste van de vele rectores magnifici die onze jubilerende rijksuniversiteit kent, de aanleg van Groningens nieuwste en zevenentwintigste straat: de Zwanestraat. Zo genoemd naar de stadsherberg “In de Witte Swaen” alwaar de waard wildbraad, sterkedrank en een slaapplek verschafte voor een schelling (maar dan wel met z’n vieren samen in één bedsteetje). Nóg een schellinkje erbij en er bleek veel meer mogelijk: aan de gevel hing tenslotte een witte zwaan, het jeroenboschachtige teken van zinnenstrelende zedeloosheid. Beschouw maar eens diens schilderij “De Marskramer” waarop behalve een zwaan ook de zinnebeeldige duiventil afgebeeld is. Nog decennia later vermeide ook Bredero zich graag te midden van prostituees, die hij zijn zwaantjes noemde.
2. De Lage Landen kenden toentertijd vele etablissementen met de zwaan in de naam waar wilde wieven en pederastische prostitués garant stonden voor sodom en gomorra. Ook Ameland had zo’n zwanenherberg met courtisanes, in het verleden nota bene aangedaan door een hoogstaristocratisch persoon.
3. Onze huidige monarch laat zich niet door zwaantjes verleiden. Laatst prefereerde hij de koninklijke valkensymboliek toen hij in “Herberg in de Valk” [eigennaam, internet] te Middelstum (inmiddels ook alweer anno Domini MDCXXX = 1630) een charmeoffensief tentoonspreidde aan gedupeerden van gaswinningsgeïnduceerde aardschokken. Een zeer geapprecieerde meesterzet, geheel onverwacht, top secret voorbereid in de diepste catacomben van het provinciaal kabinet. Bij aankomst van de AA-limousine stond er dan ook geen hond, hoogstens enkele limousins en hooglanders. De tavernier, onwetend, was blij verrast maar geneerde zich enigszins voor de gênante snelfilterkoffie en
petits-beurres van de buurtsuper in plaats van cappuccino met petitfours. Het deerde de majesteit duidelijk geen sikkepit, gezien zijn hoffelijke dankbetuiging bij vertrek. Chapeau, sire !
4. Genoemde pleisterplaats was voorheen een herberg super-de-luxe: het bedsteetextiel werd elke maand verschoond (sic!). En sinds de ontsluiting via wegen en koetsen was er ook een doorrit:
drive-inlogement avant la lettre. Zij kent daarnaast een rijke historie. Er werd rechtgesproken, gestemd, geballoteerd, getrouwd en getreurd. Maar ’s lands hoogste persoon in hoogsteigen persoon op visite? Dat kan zelfs “De Koningsherberg” van de familie Koning in Anloo niet zeggen. Die bezit evenmin het inmiddels zelfbenoemde reliek: de royale thonetstoel [niet in wdb.] waarop uw dicteetor vanwege zijn qualitate-quafunctie momenteel zijn bips mag neervlijen, in het vleiende besef dat ’s konings derrière hem voorging. Hij (de zetel) is onderwijl getaxeerd, stevig geassureerd en daarenboven voorzien van een micro-elektronisch volgsysteem. Geen Roemeen gaat ermee heen!
Dictee Groningen
Op woonboot Jozephina van auteur Bob van Dijk
De koning, de zwaan en de valk
1. Exact vier centennia geleden, in het jaar onzes Heren zestienhonderdenveertien, beschreef professor doctor Ubbo Emmius, de eerste van de vele rectores magnifici die onze jubilerende rijksuniversiteit kent, de aanleg van Groningens nieuwste en zevenentwintigste straat: de Zwanestraat. Zo genoemd naar de stadsherberg “In de Witte Swaen” alwaar de waard wildbraad, sterkedrank en een slaapplek verschafte voor een schelling (maar dan wel met z’n vieren samen in één bedsteetje). Nóg een schellinkje erbij en er bleek veel meer mogelijk: aan de gevel hing tenslotte een witte zwaan, het jeroenboschachtige teken van zinnenstrelende zedeloosheid. Beschouw maar eens diens schilderij “De Marskramer” waarop behalve een zwaan ook de zinnebeeldige duiventil afgebeeld is. Nog decennia later vermeide ook Bredero zich graag te midden van prostituees, die hij zijn zwaantjes noemde.
2. De Lage Landen kenden toentertijd vele etablissementen met de zwaan in de naam waar wilde wieven en pederastische prostitués garant stonden voor sodom en gomorra. Ook Ameland had zo’n zwanenherberg met courtisanes, in het verleden nota bene aangedaan door een hoogstaristocratisch persoon.
3. Onze huidige monarch laat zich niet door zwaantjes verleiden. Laatst prefereerde hij de koninklijke valkensymboliek toen hij in “Herberg in de Valk” [eigennaam, internet] te Middelstum (inmiddels ook alweer anno Domini MDCXXX = 1630) een charmeoffensief tentoonspreidde aan gedupeerden van gaswinningsgeïnduceerde aardschokken. Een zeer geapprecieerde meesterzet, geheel onverwacht, top secret voorbereid in de diepste catacomben van het provinciaal kabinet. Bij aankomst van de AA-limousine stond er dan ook geen hond, hoogstens enkele limousins en hooglanders. De tavernier, onwetend, was blij verrast maar geneerde zich enigszins voor de gênante snelfilterkoffie en
petits-beurres van de buurtsuper in plaats van cappuccino met petitfours. Het deerde de majesteit duidelijk geen sikkepit, gezien zijn hoffelijke dankbetuiging bij vertrek. Chapeau, sire !
4. Genoemde pleisterplaats was voorheen een herberg super-de-luxe: het bedsteetextiel werd elke maand verschoond (sic!). En sinds de ontsluiting via wegen en koetsen was er ook een doorrit:
drive-inlogement avant la lettre. Zij kent daarnaast een rijke historie. Er werd rechtgesproken, gestemd, geballoteerd, getrouwd en getreurd. Maar ’s lands hoogste persoon in hoogsteigen persoon op visite? Dat kan zelfs “De Koningsherberg” van de familie Koning in Anloo niet zeggen. Die bezit evenmin het inmiddels zelfbenoemde reliek: de royale thonetstoel [niet in wdb.] waarop uw dicteetor vanwege zijn qualitate-quafunctie momenteel zijn bips mag neervlijen, in het vleiende besef dat ’s konings derrière hem voorging. Hij (de zetel) is onderwijl getaxeerd, stevig geassureerd en daarenboven voorzien van een micro-elektronisch volgsysteem. Geen Roemeen gaat ermee heen!
zaterdag 8 november 2014
0360 Dictee woensdag 05 nov 2014 (15): dictee 800 (deel 3) √
Dictee - dictees [0360]
Oefendictee 800 (deel 3)
Dictee 800 (jazeker), alinea 7 - 10.
7. Rundboks (synoniem van rundsbox?) is boxcalf. Wat een SS-teken is, vermeldt VD niet (aangetroffen bij lemma's 'rune' en 'runenteken'). Langdurige training kan het runner's high opleveren. Een running gag [grap] wordt door herhaling leuk. Wie is de running mate van presidentskandidaat X? Een rumpie is een rup, een rural professional (yup die op het platteland woont). Tom Poes, verzin een ruse de guerre, een krijgslist! Dat heb ik me altijd al gewenst: een rus in urbe, een woonplaats die de voordelen van stad en land verenigt. Rus ire: naar buiten gaan, naar het platteland gaan. Ze hebben hem rut [blut] gespeeld. Ruth was met Boaz getrouwd. Een ruwaard [landvoogd] kan niet ruwarig [van tarwe] zijn, een hond wel ruwharig. Ruzzelen is ruzzle [online woordspel of onlinewoordspel] spelen. Ook Rx betekent recipe: men neme. Met rvs wordt roestvrij staal bedoeld [ook: bnw. - roestvrijstalen].
8. Rypofobie is smetvrees. Ryoliet of lipariet is een uitvloeiingsgesteente met fluïdale structuur van het alkali-granitisch magma. Een ryton is een hoornvormige drinkbeker, gewoonlijk eindigend in een dierenkop. De rzb is de roerendezaakbelasting en de rzs was de rijkszuivelschool. Het krediet is al een halfjaar oud. Die overwinning was al weer twee jaar geleden. Ik heb haar een half [vgl. 2] jaar geleden leren kennen. Deze kleine korsetterie betrekt haar negotie van een grotere korsettenwinkel in Frankrijk. Verder gevonden: baleinkorset, corsage, corselet, corsetière (korsettenmaakster), jarretel of jarretelle en jarretellengordel, paresseuse (antoniem van korset), planchet (platte balein dienend tot sluiting van een korset), reformbeweging (betreft met name de hervorming van vrouwenkleding en voedsel), rijglijf en step-in. Ook Corsicaansen regen zich vroeger in een veterkorset.
9. Zijn continu seksueel getinte opmerkingen passen helemaal bij zijn promiscue gedrag. Een prolixe redenaar is prolix [breedsprakig]. De Soesoehoenan at soesjes, dronk souchon en riep 'couche' tegen de hond, die braaf op de couch naast hem ging liggen, niet wetend dat daar een couche [laag verf] opgesmeerd was. Het kwitantieblok met de souches lag al eerder op de grond. Ik zeg het je nog maar één keer: verwar het hutchinson-gilfordsyndroom nou toch niet met het
guillain-barrésyndroom! Prima facie zag het er allemaal goed uit. Op haar jak had ze een mooie jakafbeelding. Eerst jammen [jamsessie] en dan aan de yamswortels? Jan is een van onze soliedste backs, maar Piet is toch nog even solider. Op grond waarvan zou je ook 'solieder' mogen schrijven? Een pseudoniem is een pennennaam. Ik zou het zo weer fout schrijven: procrustesbed. Puce [puus] is vlokleurig.
10. De (Nederlandse) Protestantenbond hield zijn protestantendag. Pro nunc, voorshands, hebben B en W de voorstellen niet overgenomen. Het publiek genoot van de publicatie over de puissant rijke man, wiens hond wél Mops heette, en dus geen Fikkie of Blom. Bij een walk-over hoeven die cricketers hun pullover zeker niet uit te trekken. Dat heeft Defensie zo bepaald. Het verhaal ging over drie heren, laten we zeggen: A, B en C. Van cabernet (franc, sauvignon - wijn of wijnstok) kun je geen wijn maken. Duidelijk: ptca, dotterbehandeling, CABG, coronary artery bypass grafting, bypassoperatie? Zij is conferencière. In België krijg je een C4'tje [ontslagbrief].
Oefendictee 800 (deel 3)
Dictee 800 (jazeker), alinea 7 - 10.
7. Rundboks (synoniem van rundsbox?) is boxcalf. Wat een SS-teken is, vermeldt VD niet (aangetroffen bij lemma's 'rune' en 'runenteken'). Langdurige training kan het runner's high opleveren. Een running gag [grap] wordt door herhaling leuk. Wie is de running mate van presidentskandidaat X? Een rumpie is een rup, een rural professional (yup die op het platteland woont). Tom Poes, verzin een ruse de guerre, een krijgslist! Dat heb ik me altijd al gewenst: een rus in urbe, een woonplaats die de voordelen van stad en land verenigt. Rus ire: naar buiten gaan, naar het platteland gaan. Ze hebben hem rut [blut] gespeeld. Ruth was met Boaz getrouwd. Een ruwaard [landvoogd] kan niet ruwarig [van tarwe] zijn, een hond wel ruwharig. Ruzzelen is ruzzle [online woordspel of onlinewoordspel] spelen. Ook Rx betekent recipe: men neme. Met rvs wordt roestvrij staal bedoeld [ook: bnw. - roestvrijstalen].
8. Rypofobie is smetvrees. Ryoliet of lipariet is een uitvloeiingsgesteente met fluïdale structuur van het alkali-granitisch magma. Een ryton is een hoornvormige drinkbeker, gewoonlijk eindigend in een dierenkop. De rzb is de roerendezaakbelasting en de rzs was de rijkszuivelschool. Het krediet is al een halfjaar oud. Die overwinning was al weer twee jaar geleden. Ik heb haar een half [vgl. 2] jaar geleden leren kennen. Deze kleine korsetterie betrekt haar negotie van een grotere korsettenwinkel in Frankrijk. Verder gevonden: baleinkorset, corsage, corselet, corsetière (korsettenmaakster), jarretel of jarretelle en jarretellengordel, paresseuse (antoniem van korset), planchet (platte balein dienend tot sluiting van een korset), reformbeweging (betreft met name de hervorming van vrouwenkleding en voedsel), rijglijf en step-in. Ook Corsicaansen regen zich vroeger in een veterkorset.
9. Zijn continu seksueel getinte opmerkingen passen helemaal bij zijn promiscue gedrag. Een prolixe redenaar is prolix [breedsprakig]. De Soesoehoenan at soesjes, dronk souchon en riep 'couche' tegen de hond, die braaf op de couch naast hem ging liggen, niet wetend dat daar een couche [laag verf] opgesmeerd was. Het kwitantieblok met de souches lag al eerder op de grond. Ik zeg het je nog maar één keer: verwar het hutchinson-gilfordsyndroom nou toch niet met het
guillain-barrésyndroom! Prima facie zag het er allemaal goed uit. Op haar jak had ze een mooie jakafbeelding. Eerst jammen [jamsessie] en dan aan de yamswortels? Jan is een van onze soliedste backs, maar Piet is toch nog even solider. Op grond waarvan zou je ook 'solieder' mogen schrijven? Een pseudoniem is een pennennaam. Ik zou het zo weer fout schrijven: procrustesbed. Puce [puus] is vlokleurig.
10. De (Nederlandse) Protestantenbond hield zijn protestantendag. Pro nunc, voorshands, hebben B en W de voorstellen niet overgenomen. Het publiek genoot van de publicatie over de puissant rijke man, wiens hond wél Mops heette, en dus geen Fikkie of Blom. Bij een walk-over hoeven die cricketers hun pullover zeker niet uit te trekken. Dat heeft Defensie zo bepaald. Het verhaal ging over drie heren, laten we zeggen: A, B en C. Van cabernet (franc, sauvignon - wijn of wijnstok) kun je geen wijn maken. Duidelijk: ptca, dotterbehandeling, CABG, coronary artery bypass grafting, bypassoperatie? Zij is conferencière. In België krijg je een C4'tje [ontslagbrief].
0359 Dictee woensdag 05 nov 2014 (14): dictee 800 (deel 2) √
Dictee - dictees [0359]
Oefendictee 800 (deel 2)
Dictee 800 (jazeker), alinea 4 - 6.
4. Wat mag toch wel royal jelly [koninginnengelei] zijn? Glacékoek wordt ook roze koek genoemd. In Indië zag je bij een row [rau] (ruzie) rowdy's [agressieve jongeman in openbaar]. Dit pralinedoosje is wel leeg. De rozennobel is een oud-Engelse munt. Rozerood is minder rood dan rozenrood. Dat meisje heeft rozerode, blozende wangen (rozenwangen) en een prachtige rozige mond. Ze draagt een tweekleurig roze-rood jumpertje. Een rozensteker [bloemenschaal; rozen insteken] steekt geen rozen. Rrrt, daar schoot het weg. De RSI – repetitive strain injury – wordt tegenwoordig ook wel KANS (klachten aan arm, nek en/of schouder) of CANS (complaints of arm, neck and/or shoulder) genoemd. Wil je Pickwick- [nog merknaam] of earlgreythee? Daar heb ik nou een fokking (fucking) hekel aan. Het RS-virus (RSV) is het respiratoir syncytieel virus. We moeten nog even langs die rtv-zaak. De RUG (Rijksuniversiteit Groningen) is een sprekend voorbeeld van een ru [rijksuniversiteit]. Rubberclub: spottende benaming voor de NVSH.
5. Rubberen handschoenen zijn ook rubberhandschoenen. De Indische jam karet of rubbertijd heeft wel wat van ons academisch kwartiertje of van de loodgieter: "Ik zei toch dat ik morgen kom!". In de jaren zestig heeft de term ‘misstwiggyfiguur’ opgeld gedaan, later was er ook sprake van het (de) totaal verschillende misspiggyfiguur. Wel zonder werk, maar rude donatus [eervol ontslagen]. Een slechte encyclopedie mag je wel een rudis indigestaque moles (een ruwe, ongeordende massa) noemen. Rufenen [uu] zijn verwoestende slijkvloeden met bergpuin in de wilde beken, met name in Zwitserland. Mag ik met rufiyaas [Malediven, MVR] betalen? Na een rufmord [karaktermoord] ben je uitgeteld. Een ruggie is fervent liefhebber van (oosterse) tapijten. Je kunt hogerugpijn en ook lagerugpijn hebben. Gewestelijk noemen ze onkruid ook wel rugt.
6. Hij heeft die postzegels geruilebuit [verkwanselen]. Ze hebben een ruim bemeten appartement. Debris is ruimteafval, débris is puin. De tijdruimte wordt ook wel met ruimte-tijdcontinuüm aangeduid. Hij is sterk in ruimtezien. Een ruisdaellucht is een typisch Hollandse lucht, met grote wolkenpartijen. Wat versta je onder de Vlaamse ruit [het verstedelijkte gebied tussen Antwerpen, Leuven, Brussel en Gent]? Het gajes is niet wars van ruitentikken. Een vedette- is een sterrenparade. Wist je dat het vedettebegrip eigenlijk teruggaat op de schildwacht? Dat de belastingdienst aan ruling doet … Een platenspeler kan rumble voortbrengen. Rummyen is niet rummikuppen. Rumor in casa betekent: lawaai, drukte in huis, opschudding. Rumpitur invidia: hij barst van nijd. Een rumpsteak is een lendenbiefstuk. De RUN is de Radboud Universiteit Nijmegen. De duatlon is de run-bike-run.
Oefendictee 800 (deel 2)
Dictee 800 (jazeker), alinea 4 - 6.
4. Wat mag toch wel royal jelly [koninginnengelei] zijn? Glacékoek wordt ook roze koek genoemd. In Indië zag je bij een row [rau] (ruzie) rowdy's [agressieve jongeman in openbaar]. Dit pralinedoosje is wel leeg. De rozennobel is een oud-Engelse munt. Rozerood is minder rood dan rozenrood. Dat meisje heeft rozerode, blozende wangen (rozenwangen) en een prachtige rozige mond. Ze draagt een tweekleurig roze-rood jumpertje. Een rozensteker [bloemenschaal; rozen insteken] steekt geen rozen. Rrrt, daar schoot het weg. De RSI – repetitive strain injury – wordt tegenwoordig ook wel KANS (klachten aan arm, nek en/of schouder) of CANS (complaints of arm, neck and/or shoulder) genoemd. Wil je Pickwick- [nog merknaam] of earlgreythee? Daar heb ik nou een fokking (fucking) hekel aan. Het RS-virus (RSV) is het respiratoir syncytieel virus. We moeten nog even langs die rtv-zaak. De RUG (Rijksuniversiteit Groningen) is een sprekend voorbeeld van een ru [rijksuniversiteit]. Rubberclub: spottende benaming voor de NVSH.
5. Rubberen handschoenen zijn ook rubberhandschoenen. De Indische jam karet of rubbertijd heeft wel wat van ons academisch kwartiertje of van de loodgieter: "Ik zei toch dat ik morgen kom!". In de jaren zestig heeft de term ‘misstwiggyfiguur’ opgeld gedaan, later was er ook sprake van het (de) totaal verschillende misspiggyfiguur. Wel zonder werk, maar rude donatus [eervol ontslagen]. Een slechte encyclopedie mag je wel een rudis indigestaque moles (een ruwe, ongeordende massa) noemen. Rufenen [uu] zijn verwoestende slijkvloeden met bergpuin in de wilde beken, met name in Zwitserland. Mag ik met rufiyaas [Malediven, MVR] betalen? Na een rufmord [karaktermoord] ben je uitgeteld. Een ruggie is fervent liefhebber van (oosterse) tapijten. Je kunt hogerugpijn en ook lagerugpijn hebben. Gewestelijk noemen ze onkruid ook wel rugt.
6. Hij heeft die postzegels geruilebuit [verkwanselen]. Ze hebben een ruim bemeten appartement. Debris is ruimteafval, débris is puin. De tijdruimte wordt ook wel met ruimte-tijdcontinuüm aangeduid. Hij is sterk in ruimtezien. Een ruisdaellucht is een typisch Hollandse lucht, met grote wolkenpartijen. Wat versta je onder de Vlaamse ruit [het verstedelijkte gebied tussen Antwerpen, Leuven, Brussel en Gent]? Het gajes is niet wars van ruitentikken. Een vedette- is een sterrenparade. Wist je dat het vedettebegrip eigenlijk teruggaat op de schildwacht? Dat de belastingdienst aan ruling doet … Een platenspeler kan rumble voortbrengen. Rummyen is niet rummikuppen. Rumor in casa betekent: lawaai, drukte in huis, opschudding. Rumpitur invidia: hij barst van nijd. Een rumpsteak is een lendenbiefstuk. De RUN is de Radboud Universiteit Nijmegen. De duatlon is de run-bike-run.
Abonneren op:
Posts (Atom)