vrijdag 7 november 2014

0351 Dictee woensdag 05 nov 2014 (6): dictee Schiedam 2014 √

Dictee - dictees [0351]

Groot Schiedams Dictee 2014

Ziek en zalig: Liduina  van Schiedam

1. Op Palmzondag 18 maart 1380 geschiedde het: Liduina van Schiedam zag het levenslicht, als vijfde kind van negen en enige dochter van Peter Janszoon en Pieternel, terwijl toevallig genoeg de kerkgangers zich in groten getale naar het godshuis spoedden om daar Jezus' lijdensverhaal te beluisteren.


2. Dankzij de pennenvruchten van chroniqueurs en biografen is onze kennis over Liduina geüpgraded: ze was van kindsbeen af hartstikke vroom, op haar twaalfde helemaal niet van zins te zoenen en ze smeekte God stiekem om een ongeneeslijke ziekte, waarna ze op de dichtgevroren Maas ten val kwam, wat leidde tot een gebroken rib en een opengebarsten gezwel in haar rechterzij, zodat ze was veroordeeld tot platliggen.


3. Liduina – zeker geen huilebalk – kon zich geenszins onmiddellijk met haar situatie verzoenen, maar de pastoor wist te bewerkstelligen dat ze Christus' passie ging overdenken, waarna het devotionaliseringsproces kon beginnen met haar consecratie en transsubstantiatie tot gevolg; te harer ere begonnen wonderen plaats te vinden.


4. Een van de archivarissen van het gemeentearchief van Schiedam heeft in 2006 gecheckt bij medewerkers van het Vaticaanse archief van de Congregatie voor de heilig- en zaligverklaring van dienaren Gods of er persuasieve bewijsstukken zijn voor de canonisatie van Liduina van Schiedam.


5. Hoewel het archief van de pauselijke nuntius nochtans geen papieren bewijsstukken voor haar heiligverklaring bevatte, raakte de archivaris niet gestrest, want volgens de Confirmatio cultus  (de verklaring van paus Leo uit 1890) mag Liduina als heilige worden vereerd.


6. Het is sowieso miraculeus dat Liduina's hagiografie niet per se ten gevolge heeft gehad dat Schiedam als Lourdes met zijn talrijke souvenirtjes is geworden; eveneens is het verbazingwekkend dat de relikwieën van de patrones van de zieken de stad niet tot een ongeëvenaard bedevaartsoord als Santiago de Compostela hebben gemaakt.


7. Maar ook zonder pelgrimage zou Schiedam de geschiedschrijving van de bekendste Nederlandse heilige moeten kunnen aanwenden voor commerciële doeleinden door de mystiekste openluchtschaatsbaan van de Lage Landen te exploiteren en daar de gemaniëreerde barokke Liduinatrofee uit te reiken aan de doerak die dat jaar de scheefste schaats heeft gereden.

 

donderdag 6 november 2014

0350 Dictee woensdag 05 nov 2014 (5): dictee Santiago... √

Dictee - dictees [0350]

Santiago...

1. Nee, in dit geval niet Santiago (voluit: (1) Santiago de Chile), de hoofdstad van Chili. Al doende leerde ik alvast dat Santiago een verbastering is van Heilige (Sint, sant) Jakob ('iago'). Sint-Jacobus (niet in VD) dus, of Sint-Jakob (ook wel: Sint-Japik), nergens: Sint-Jacob. Ook ontdekte ik dat er op Cuba een (2) Santiago de Cuba is, bij die plaats ligt Daiquiri, waarnaar onze drank daiquiri (cocktail van rum, citroensap, vruchtensuiker en geklopt ijs) genoemd is.


2. Wat dan wel? Men vroeg me naar de spelling van (3) Santiago de Compostel(l)a in Spanje, dat bekende bedevaartsoord. Een pelgrimspad daarnaartoe is een camino, de bedevaartgangers zijn vaak getooid met een jakobsschelp (ook: sint-jakobsschelp, wat daarin zat heet ook wel coquille Saint-Jacques) als pelgrimsschelp of pelgrimsinsigne (op jas of hoed) op hun pelgrimage. Maar goed, het antwoord op de vraag. Bekende plaatsen zijn allemaal in het Nederlands vertaald: zo wordt London Londen, Berlin Berlijn, Napoli Napels en Paris Parijs. In andere gevallen handhaven we gewoon de buitenlandse naam (New York, ik ken tenminste geen vertaling daarvan, en Nîmes, Saint-Tropez en Perth).

3. Nu wordt het spannend: in dictees moet je in ieder geval Santiago de Compostela (de Spaanse naam) schrijven, want zo staat het enkele malen binnen artikelen in de Dikke Van Dale. Maar in het dagelijks leven zijn er buiten dictees geen regels voor … Of je dus (buiten dictees) ook het vernederlandste Santiago de Compostella met dubbel-l zou mogen schrijven? Geen idee. Wel kan ik nog melden dat googelen op 'Santiago de Compostela' 2.410.000 treffers (hits) oplevert en op 'Santiago de Compostella' 166.000, dus er is enige hoop voor de 'Nederlandse' schrijfwijze.

4. Ik kon het niet laten nog even in VD op '*compost*' te zoeken. Dat bracht me niet veel verder dan 'compost' (landbouw – meststof van fecaliën en allerlei andere dierlijke en plantaardige stoffen, met huis- en straatafval vermengd) en 'composteren' (tot compost maken of worden), wel nog: champost = champignoncompost en compostaal (geen aal dus!) = compoundstaal (plaatstaal uit verschillende lagen van hard en zacht staal vervaardigd – gebruikt voor pantserplaten). Voor de quizzers (GB, VD: quizzen en kwissen) onder u ten besluite nog een quizvraag: in welke drie landen kent u uit VD een plaats die Santiago heet? Antwoord: zie boven! (1) (2) (3) Nabrander: in het Spaans spreek je één l echt uit als l, dubbel-l als lj, zoals in paella.
 

woensdag 5 november 2014

0349 Dictee woensdag 05 nov 2014 (4): dictee Hardenberg 2014 √

Dictee - dictees [0349]

Groot Hardenbergs Dictee 2014

1. De boodschap die de flamboyante sprekers over het amorfe gezelschap heaoërs en andere hbo'ers uitstortten, luidde kort en goed, dat robotisering geen sciencefiction is, maar een futuristisch fenomeen dat zich met rasse schreden ontwikkelt.

2. Ik weet in deze contreien heg noch steg en de kaarten die ik gisteren downloadde, heb ik vanmorgen per abuis en bloc gedeletet.

3. De gesoigneerde bejaarde negeerde het geblèr van het ongeïnteresseerde canaille en bracht met geaffecteerde stem te berde, dat er te pas en te onpas wordt gejijd en gejoud, terwijl uen soms veel sympathieker overkomt.

4. De achterdochtige en een tikje schizofrene goochelaar bewaarde de ingenieuze attributen voor zijn indrukwekkende trucs in een kartonnen trukendoos.

5. Deze discussie framet mij als een wereldvreemde freak, sprak de goedheilig man [GB ook aaneen] en dreigde zijn mijter, tabberd en staf aan de wilgen te hangen, nu de ongezouten kritiek op zijn zwartgeschminkte * en zwartgekouste * partner exceptionele proporties kreeg.

6. Na zich het apezuur te hebben gefitnest, pakte de schattebout onmiddellijk haar tablet en meldde haar Facebookvrienden *, dat ze nu ging aerobiccen en overwoog later nog te gaan frisbeeën met haar Schotse collie.

7. Als je het e-mailtje nou forwardt met het jpegje, dan kan ik dat fotootje hier fotoshoppen, whatsappte hij mij.

8. De PvdA'ster, zelf gekleed in een djellaba, verraste het perplexe publiek met een boud statement inzake het dragen van een boerka of een nikab.

9. (Reserve) De spoedeisendehulparts [SEH-arts] kon zich geen nattevingerwerk permitteren en begrootte eerst exact de schade.

10. (Reserve) Het toernooi werd gespeeld op traditionele gravelbanen en na een enerverende vijfsetter waarin hij nipt zegevierde, was de atletische Dokkumer enigszins verrassend opgeklommen tot halvefinalist met een riant uitzicht op het winnen van de wisseltrofee.

* Mogelijk beter: facebookvrienden, zwart geschminkt, zwart gekoust.
 
 


dinsdag 4 november 2014

0348 Dictee woensdag 05 nov 2014 (3): dictee 797 (deel 3) √

Dictee - dictees [0348] 

Oefendictee 797 (deel 3)

Hier volgt dictee 797, alinea's 7 t/m 10.

7. Vanwege het personen- en familierecht kun je een récompense [bij onttrekking aan gemeenschap van goederen]  verschuldigd zijn. Sommige geluidsdragers zijn recordable. Na reconvalescentie [herstel ziekte] treedt soms recrudescentie [verergering na tijdelijke verbetering] op. Een recruiter is een rekruteerder. Recta prava facere [k]: wat krom is recht praten. Wil je dit even recto verso kopiëren [dubbelzijdig]. Een idée reçu van velen is geen idee-fixe van één iemand. Is die recueil militaire [verzameling besluiten, wetten, etc.] al compleet? Hij heeft een maand recuup [recup, inhaalverlof]. Een redan [klein veldwerk] heeft twee facen [zijde]. Hij zei het met recht en reden met rede [verstand]. Hij had zo zijn redenen om als rekenkundige redens 3 en 5 te gebruiken. De verklaring die hij gaf, was redenrijk. Zijn welbespraakte rederijkheid is alom bekend. Als tegenstander is hij redoutabel [geducht]. Redox is een samentrekking van reductieoxidatie. Meiose is (het begin van) reductiedeling. Die reductio ad Hitlerum vind ik niet zo geslaagd. Door vergelijking ermee als verwerpelijk kwalificeren.

8. Een reduit is een vluchtschans. Alles ree, alles oké (OK)? Een reefer [ie] is een marihuanasigaret. Een reeltje zit aan een hengel.
Re-enacten is een historische gebeurtenis opnieuw in scène zetten. Een scooter werd ook reesplee genoemd. Een voorbeeld van een referentie-elektrode is een kalomelelektrode. De référérechter schrapte de aanstelling van die referee voor aanstaande zondag. Jaren na de vasotomie vond refertilisatie plaats. Hier scheiden onze wegen: jij gaat naar het refodome, ik naar het motodroom. Een reformateur wordt ook wel Rijnsburger genoemd: die lustte de rijnsburgers [groentesoort] rauw. Een reformkorset is een contradictio in terminis. Zij was als refugiee naar Zeeuws-Vlaanderen gekomen. Hij heeft een refuusje [blauwtje, wegering] (op)gelopen. Hij gaat als regel, in de regel, naar de kerk. Dat is in régencestijl uitgevoerd.

9. Hij heeft een regenbui tussen de benen. De Hyaden vormen het Regengesternte (de Regensterren). De regenheilige is Sint-Margriet, piesgriet, pisgriet, piskous. Waarom benoemt VD de regenzondag apart? Regis ad exemplar: naar het voorbeeld van de koning. Regium donum: koninklijke gift en regius professor: aan Engelse universiteiten een professor die een door de koning (met name door Hendrik VIII) ingestelde leerstoel bekleedt. Waar reigt [speuren, azen] die reiger naar? Is het reïmponeren in de boekdrukkerij gere-importeerd? Ik ben Reinaert (Reintje) de Vos en sta bekend om mijn reinardieën [sluwe, listige streken]. At de reine du bal nu een reine-claude of een reinette [goudrenet]? Reining is dressuur in western style. Ze lieten Gods water over Gods reinsteen [grenssteen - op akker] lopen. Er is daar een invaliden-, beter: een mindervalidentoilet. Hebben we de reis- en kredietbrief meegenomen?


10. Ik doe aan reiki [therapie met energie uit de handen] en ik eet reishi [paddenstoel]. Zijn die reis- en verblijfkosten al overgemaakt? Ik typte dat op mijn portable. Het economyclasssyndroom heet ook wel reistrombose [DVT]. Op die mislukte reis was hij de reisleider. Bij tweedeklasreizen wordt er tweede klas gereisd. Hij is REK, Ridder in de Orde van de Eikenkroon. Was jij die patiënt voor de rekanalisatie [ongedaan maken sterilisatie bij de man]? Hij is rekenblind, dyscalculisch, en lijdt dus aan dyscalculie. De ecu was tot 1999 in de Europese Unie rekeneenheid. In België controleert het Rekenhof de rijksuitgaven (in Nederland de Algemene Rekenkamer). Rekeningen van Jan Kalebas worden daarbij niet geaccepteerd.
 
 
 

0347 Dictee woensdag 05 nov 2014 (2): dictee 797 (deel 2) √

Dictee - dictees [0347]

Oefendictee 797 (deel 2)

Bijgaand dictee 797, alinea's 4 t/m 6.

4. Is dat nu van peau de pêche of peau de suède gemaakt? De salarissen zijn payabel [éh, aa] gesteld. Aan de zuidelijke hemel kun je de Pauw zien. Wat is hij verworden tot een pauvre sire, een stumper(d). Hoe werkt een pebblebedreactor [kernreactor]? Veilig, zo'n paumellesluiting [geen 'luh' uitspreken] [scharnier, pen en gat]. Heerlijk, zo'n paupiëttemaaltje [blinde vink]. Je zult nu wel de pee (p) inhebben. Is afpeigeren minder erg dan peigeren [doodgaan]? Niet echt. Een realo bedrijft realpolitik. Eén reb [? joden: meneer], twee raboisai. Een rebec is een- tot viersnarig, een rebab tweesnarig. Het rebbebegrip duidt een rabbi aan en rebbes staat voor winst of woeker bij de joden. Een (evt. Engels: A) rebel without a cause mist een opstandsdoel. Vijftienmaal '*ika'. Eerst de aardrijkskundige termen: Afrika, Amerika, (het) Centrafrika (de Centraal-Afrikaanse Republiek), Midden-Amerika, Moffrika, Verenigde Staten van Amerika en Zuid-Afrika. Costa Rica klinkt wel als 'ika', maar is vanzelfsprekend met een ‘c’.

5. Verder nog ‘*ika’ in: balalaika (Russisch driehoekig snaarinstrument met vlakke klankbodem), laika (Russische eskimohond), Laika (het eerste levende zoogdier, een Russische hond, dat 57
jaar geleden [= in 2014 gedateerd, beter: 1957] rond de aarde cirkelde in de Spoetnik II), paprika, puntpaprika, rebetika (melancholieke Griekse volksmuziek), sjeika (vrouwelijk sjeik of vrouw van een sjeik), swastika (hakenkruis) en wika (werker in kerkelijke arbeid). NB Er is niet gezocht op '*ika*' (222 trefwoorden in 2014 waaronder 'karikatuur'). Overigens '*ica' geeft 264 lemma's in 2014 en '*ica*' maar liefst 923 in 2014. Leg de begrippen ebitda [earnings be­fore in­te­rest, taxes, depreciation and amortization] en rebitda [r = recurrente] eens uit. Rebus sic stantibus [onder deze omstandigheden] gaat de deal niet door. Een récamier is een rustbank. Een chiconomic (Jaarboek 2010, nu geschrapt) is een recessionista. Is het recetteboek helemaal bij? Een rechte jozef is een ware jakob. Rechthebbenden zullen recht hebben. Deze zaak is nog steeds sub judice [onder de rechter] wegens appel.

6. Er zijn rechter- en linkerdenkers. Hij wil wat krom is, rechtmaken. Erge fouten kun je niet recht maken. Niet op reageren, Lena! Ze woont rechtover de kerk. Een rechtsbinnen mag niet rechtsbuiten spelen, een rechtsbuitenspeler wel. Een rechts-extremist is extreemrechts. We onderscheiden sinistro- [linkshandigheid] en dextromanie [rechts-]. Links afslaan is linksaf gaan. Het rechts-populisme is in opkomst, het rechts-radicalisme ook. Roerganger: rechtzo die gaat! Wist je dat een ronggeng een (Indisch) inheems dansmeisje is? Op recipés stond vaak: recipe (R, men neme). Reclamenlettergrepen(!) dienen als custode of bladwachter (als 'laatste' lettergreep voor de boekdrukker). Een recluse [kluizenaar voor het leven] kwam er nimmermeer uit. Vanmiddag is de reco [reconstructie] van die roofoverval. Het is niet recommandabel om veel te commanderen. Deze brief is recommandé [aangetekend]. Wanneer begon de reconquista precies?
(Tijd­perk van) de chris­te­lij­ke her­ove­ring van het Ibe­risch Schier­ei­land op de Mo­ren, van­af het jaar 800 n.Chr.


0346 Dictee woensdag 05 nov 2014 (1): dictee 797 (deel 1) √

Dictee - dictees [0346]

Oefendictee 797 (deel 1)

Hierbij dictee 797, alinea 1 t/m 3.

1. Had ik al gemeld dat je voor 'r&b' in het oVD-zoekvak gewoon 'rb' moet typen? Om digitaal tekstinformatie aan radioprogramma's toe te voegen is de techniek RDS (radio data system) nodig. Met 'il re galantuomo' werd koning Victor Emanuel (1820-1878) aangeduid. Een nandoe, een rea, is een Zuid-Amerikaanse struisvogel. In een gaaz zie je veel oudedamesschoenen. De verzorgster had thuis juist veel oude damesschoenen weggegooid. Het ovisme (omne vivum ex ovo: alle leven komt uit het ei) staat recht tegenover het animalculisme. In Tonga betaal je met pa'anga's [TOP]. Met Oud Europa wordt West-Europa bedoeld. Het zou die dag oude wijven met klompen regenen. Al regent het (handspaken en) oude wijven, al is het nog zulk slecht weer, ik kom je opzoeken. Vanavond hebben we lekkere oudewijven bij de koffie (niet: op de koffie).

2. Het out-of-the-boxdenken was toen een soort out-of-the-bluebegrip. Het wittepaillettenlapje [zijden weefsel] viel in de rode paillet [blekerd, clairet]. Er werd erg gesold met het verzorgend personeel: het werd in diverse paazen [
psy­chi­a­tri­sche af­de­ling van een al­ge­meen zie­ken­huis] en gaazen te werk gesteld bij wijze van tewerkstelling. Die paco's [soort lama] kunnen toch moeilijk als pacotilles [vrachtvrije goederen voor kapitein en schepelingen] dienen, niet? Zijn er ook in Nederland blondes d'Aquitaine [vleesrund]? Alleen bij de gratie van uit het ambt te zijn gezet, kan een oud-emerituspredikant bestaan. Daar liepen een berg koeien, echte bergkoeien. Is dat een goede combinatie: karwijzaad op karweivlees [ingewanden]? Op een houtenjassenpark vind je een hele houtenpaletotverzameling [korte overjas]. Het insectendodende parathion is di-ethylnitrofenylthiofosfaat. Myxomyceten zijn slijmzwammen. Loopt je pancartenfabriekje [affiche] een beetje? Mag dit affichetje [suh-(t)juh] voor uw winkelraam hangen?

3. Ik vind die papiers collés [collage] mooi. Een parisappel is wel naar Paris genoemd, Parisch marmer niet (wel naar Paros). De Parisienne droeg een parisiennejurk en de vechtlustige Parisien een parisien [stootdegen]. De uitdrukking ' l'art de grouper les chiffres' doet me denken aan die andere uitdrukking: there are lies, damned lies and statistics (Mark Twain). Boven op de heuvel was er een bellevuetje. Hij heeft al vaker een bévuetje begaan. Node, echt noodgedwongen, noodde hij me ten aanhoren van eenieder te gast. Het Parthenon is de tempel van de maagd Pallas Athene, daaraan kun je bijvoorbeeld 'parthenogenese' ('parthenogenesis' - voortplanting zonder bevruchting) onthouden. De computer parsete [doorzoeken] dat hele corpus [verzameling teksten]. Je moet niet zo vaak een Frans Paternoster [vloeken] bidden, hoor. Hij patiencet heel verdienstelijk. Die passerelleoplossing (smalle loopbrug) [geen 'luh' uitspreken] is fraai. Drostes en Emser pastilles?

 

zondag 2 november 2014

0345 Dictee woensdag 29 okt 2014 (2): dictee - Aalsmeer 31-10-2014

Dictee - dictees [0345]

Dictee Aalsmeer 2014

Vreemde veranderingen 

1. Verandering is in al haar facetten een rijkgeschakeerd begrip: zij kan geleidelijk ontstaan door minuscule aanpassingen die er bij tijd en wijle insluipen, maar zij kan ook rigoureus zijn en à la minute ontstaan.

2. Een nieuwe woon- of werkomgeving is meestal enerverend en soms een ondoordachte keuze: zie de quasi-intellectueel die tot over zijn oren verliefd wordt en met zijn maîtresse halsoverkop naar
Guinee-Bissau vertrekt.


3. Uniek is de intrigerende roeping van de West-Friese arts-assistent die zijn werkgebied verlegt van een academisch ziekenhuis in de Pyreneeën naar Sierra Leone om aldaar een panacee te ontwikkelen voor ebolapatiënten.

4. Veranderingen kunnen daarentegen ook opgelegd worden van buitenaf en zodoende voor stresssituaties zorgen: denk aan een acute evacuatie als gevolg van excessief natuurgeweld of na de ontsnapping van een grizzlybeer in de dierentuin.

5. Onfortuinlijk kan verandering ook zijn: zoals voor de presentator die vlak voor de liveshow zijn coiffeur vroeg om een coupe soleil, maar fluorescerend oranje haar kreeg toen de kleurstof en de waterstofperoxide bleken te zijn verwisseld bij wijze van eenaprilgrap.

6. Inspirerend is het bizarre levensverhaal van de atleet die zijn hardloopcarrière abrupt moest beëindigen na een dwarslaesie, maar daarna goudenmedaillewinnaar werd bij het rolstoeldansen in De Kwakel.

7. En wat te denken van de gemillimeterde luitenant-ter-zee die na een akkefietje stante pede zijn congé kreeg en vervolgens besloot zijn rentree te maken op een majesteitelijk cruiseschip in de Golf van Biskaje?

8. Jaloersmakend zijn de chronische koukleumen, ook wel overwinteraars genaamd, die na tweede kerstdag een lastminuteaanbieding naar Andalusië boeken om daar maandenlang te bivakkeren in fuchsiaroze villa’s, geflankeerd door bloeiende bougainville(a)s [trinitaria].

9. Dichter bij huis is er verandering door de herinrichting van de Zijdstraat met achtentwintighonderd vierkante meter meer winkelruimte en vierendertig nieuwe appartementen die spic en span zijn: een nieuwbouwproject waarin het authentieke Boekhuis mooi geïntegreerd is.

10. Dicteeschrijven * is geen sinecure en na deze mogelijk zenuwslopende queeste, waarin uw talenkennis en schrijfvaardigheid werden beproefd, sluit ik af met het credo: “Oost west, thuis best”.
* Als: tekstschrijven, boekenschrijven en geschiedschrijven.

11. [Extra, specialisten] Tijdens de biënnale voor haute couture in Genève liep de schoenenfetisjist op flatteuze brogues, maar moest door een EHBO’er opgevangen worden in een amorfe bedoeïenentent toen hij onderuitging op de catwalk.