Dictee – dictees [3680]
Leiderdorps Scholierendictee 2024
Er moesten een aantal woorden worden ingevuld, die zijn hier niet vermeld.
450 jaar Leidens Ontzet (auteur: Eric Filemon)
1. Voor het beleg en ontzet van Leiden door de Spanjaarden in 1574 moeten we een heel eind in de geschiedenis gaan om te begrijpen wat de Spanjaarden hier te zoeken hadden. Ook Leiderdorp werd niet verschoond van de belegering van het Spaanse legioen onder de bezielende leiding van legeraanvoerder Francisco Valdez.
2. Karel
de Vijfde was koning van Spanje en Heer der Nederlanden. De zoon van Karel,
Philips de Tweede, volgde zijn vader Karel de Vijfde op en was streng
katholiek. Hij vond het maar niks dat er Nederlanders waren die niet meer
katholiek wilden zijn en overstapten naar een nieuwe godsdienst. Zij werden
hervormers genoemd
3. Philips ging heel anders regeren. Hij ging de prijzen verhogen en de belastingen werden zwaarder. Ook stelde hij flinke straffen in tegen protesterende hervormers en het was schering en inslag dat hij overging tot het vermoorden van deze groep die hij ketters noemde.
4. De bevolking van Leiden werd boos en kwam in opstand. Op 25 augustus 1566 zijn de burgemeesters van Leiden aan het vergaderen over maatregelen tegen de ordeverstoorders om de rust te bewaren.
5. Tijdens de vergadering komt de koster van de Pieterskerk binnen. Hij vertelt de vier burgemeesters, die het bestuur vormden van de stad, dat er een paar kerels in de kerk bezig zijn met het neerhalen van de beelden en de hele boel verruïneerden. De koster weet ook wie de aanvoerder was, Jacobus Vos. Hij draagt zelfs een Geuzenpenning om de hals.
6. De Beeldenstorm werd de aanleiding van de Tachtigjarige Oorlog want Philips de Tweede werd heel woest en wilde de Nederlanders weer in het gareel brengen en stuurde zijn vriend, de Hertog van Alva, in 1568 met een groot leger naar de Nederlanden.
7. Een van de vier burgemeesters in Leiden was Pieter Adriaansz en samen met zijn broers stond hij op een lijst van Alva van te arresteren personen. De schout van Leiden, Jan van Berendrecht, waarschuwde hen voor het gevaar en zij vluchtten ook onmiddellijk naar Duitsland.
8. Prins Willem van Oranje, die ook gevlucht was naar Duitsland, heeft tot tweemaal toe met een huurleger geprobeerd de Spanjaarden te verdrijven. Maar dat mislukte helaas. Tot 1572 gebeurde er verder weinig. Burgemeester Pieter Adriaansz raakte bevriend met de Prins en ging fondsen werven om de soldaten een uitkering te kunnen geven.
9. De Prins wist de gevluchte Geuzen bij elkaar te brengen om samen tegen de Spanjaarden te gaan vechten. Geuzenleider Lumey wilde eigenlijk aan de Prins laten zien dat hij met zijn mannen beter was dan het leger van de Prins. Dat lukte hem ook en zo wisten de Watergeuzen op 1 april 1572 Den Briel te bevrijden van de Spanjaarden.
10. Alva was na de inname van Den Briel alleen maar kwader geworden en veel steden werden dan ook flink gestraft. Zutphen en Haarlem en vervolgens Alkmaar. Maar bij Alkmaar werden de Spanjaarden in 1573 op 8 oktober verslagen. Bij Alkmaar begon de Victorie, 451 jaar geleden.
11. Na
de nederlaag bij Alkmaar werd Valdez naar ons land gestuurd. Dit was de man die
na gevechten bij Haarlem bedacht om Leiden te omsingelen. Niet vechten dus maar
gewoon de tenten rond de stad opslaan en belegeren. Dit noemen we het beleg van
Leiden dat begon op 10 september 1573 en eindigde op 3 oktober 1574
12. Het verhaal is bekend, maar niet dat Valdez een vriendinnetje had in Leiden. Zij heette Magdalena Moons, een Haagse mevrouw die Valdez regelmatig bezocht en zij werd verliefd op hem en hij op haar. Magdalena zou zeker invloed uitgeoefend hebben op de mildheid bij zijn beslissingen rond het beleg.
13. Burgemeester Pieter Adriaansz werd direct na het ontzet van Leiden door de Prins van Oranje ontslagen en werd naar Engeland gestuurd om opnieuw geld in te zamelen voor de strijd tegen Spanje. Een paar jaar later kwam hij terug in Leiden en ging hij zijn achternaam dragen, Van der Werff, genoemd naar de werf waarop het bedrijf van zijn familie stond aan de Hooglandse Achtergracht.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten