Dictee - dictees [1478]
Nou vooruit, dan ook 700 maar ...
Dictee
700 (DCC) Dictee Specialisten (22-12-2013)
1.
De hartree [ie]
is de atomaire eenheid van energie (Eh).
Deze afmeting is hart-op-hart. Een evaatje is een hartvormig schort. Hij viel van de steiger en
was hartstikke dood, morsdood. Je mag
'hart-vaatziekte' schrijven maar ook
'hart- en vaatziekte'. In plaats van hartzeer kennen we ook: afflictie, hartenleed, hartenpijn,
zielensmart en zielsverdriet. Eén haruspex [Romeins priester, voorspeller], twee haruspices [als: index, indices]. Hij harvestte [verzamelen in een databestand, een corpus] heel
wat bij elkaar. Wat kunnen die harzers [om zijn
zang gekweekte variëteit van de kanarie] mooi zingen … Is dat een
hashcode [hakt bv. een wachtwoord in bitjes]?
Hoe schrijf je 'hasjiesj' [alleen zo]?
Japanse eetstokjes heten hashi. De haskala was de Joodse verlichting (geen lamp dus). Dat heb ik in de hasjshop
gekocht. Hasta la vista [Spaans: tot weerziens]!
Een hateenheid is huisvesting
voor alleenstaanden en tweepersoonshuishoudens
(een- of tweepersoonsappartement). Beschrijf
de hathayoga [lichaamsoefeningen
en adembeheersing staan centraal] eens. Doe dit haud mora, zonder
dralen.
2.
Haud passibus aequis: (van
navolgers) ver achterblijvend bij hun voorbeeld. Haud sine gloria: niet
zonder roem. Een haussier is een speculant à la hausse, een stier [vgl. baissier, à la baisse, beer, contramineur].
Hautes contres zijn zangers. Hava is hoogactief vast afval [vgl.: lava]. De wilde havanna's [niet afgesneden sigaar] stammen
uit Havana. Eén havdala [ritueel
ter afsluiting van de sabbat of feestdag], twee havdalot. Een havenzate [verhoging in water]
is nat, een havezate [havezaat,
grote hofstede] droog. Haver wordt ook oot of aat genoemd. Een paard is
een havermotor. Hoe spreek je 'hazelskink' [skihnk]
uit? Het toppunt: een hazewind die als een haas
hazenwinden laat. Je hebt hbo- en wo-bachelors.
Ooit was de HDO de Hilversumsche Draadlooze Omroep. Hèhè, is dat lopen. Een hearsay is een
on-dit [gerucht]. Dat gadget [hebbedingetje] is een must have. Met een
misvatting moet je het wel mis hebben. Deze hebe is een bevallige schenkster (niet van wijn). Hechsjers (hechsjeirem) zijn onder andere koosjerverklaringen.
3.
Bij huidwonden kun je een agrafenhechting
toepassen. Die hecklers [voortdurend roepen en
kritische vragen stellen] verstoren het debat opzettelijk. Hoeveel is
een hectostère [100 kuub]? Veel
tenniswedstrijden worden beslist via best of
fives. Dat weet elke harpeniste. Het werd hem de
but en blanc [op de man af] gevraagd. Ik zou
zelf zeker nooit blanc-seings (blankets = blanco
volmachten) afgeven. Overigens: blanketten [peer]
eet ik graag. Het eau des carmes [geen mv.] (ook: karmelietenwater) was vroeger een
huismiddeltje tegen diverse kwalen, zoals koliek en lethargie. Een
heitjespiejijzer is een kwartjesvinder [bedrieger
die je uitnodigt met hem te kaarten]. Ondernemingsraden en olympische
records heten or's. Bessemeren is werken volgens het bessemerproces [staalproductie]. Zoeken op '*code*': zebracode (streepjescode), vocoder (elektronische
stemvervormer) en toxicodermie (uitslag door
inwerking van giftige stoffen op de huid). Op (en)coderen
volgt decoderen.
4.
Laten we elkaar geen mie(tje) noemen [dingen zeggen zoals ze zijn] [(afko] n.a.v. synonymie!]: alchimie (alchemie – oude geheime wetenschap, op zoek naar goud),
bacteriëmie (aanwezigheid van bacteriën in het
bloed), antonymie (tegengestelde van
synonymie), amimie (uitdrukkingsloosheid van
het gezicht), hyponatriëmie (watervergiftiging),
antroponymie (persoonsnaamkunde), athymie (athymisme: het ontbreken van de thymus = zwezerik),
atimie (verlies van burgerrechten, eerloosheid),
natriëmie (het voorkomen van natrium in het bloed),
cyclothymie (cyclofrenie= manisch-depressieve
psychose – antoniem: schizothymie = gespletenheid van gemoed), boulimie (of: boulimia - eetbuienstoornis), hypermimie (ziekteverschijnsel met overdreven sterke gezichtsuitdrukking), hypomimie (te weinig), dysthymie (depressieve
neurose), hetero- [varken en zwijn],
homo- [vorst en vorst] en hodonymie [straatnaamkunde], hyperthymie (ziekelijke vrolijkheid) en toponymie (plaatsnaamkunde).
5.
En het laatste staartje: hyponymie of subordinatie (voorkomen
van een woord waarvan de betekenis door een ander woord gedekt wordt),
metonymie of metonymia (Hemmerechts lezen …)
en parathymie (verstoring van het gevoelsleven).
Verder met 'code': tancode (authenticatiecode bij elektronische betalingen: transaction authentication number), met de
short- of snelcode haal je documenten op uit een computergeheugen, nicodemiet (iemand die in het geheim tot de Reformatie was
overgegaan, maar in het openbaar
rooms-katholiek bleef), de DNA-code is
een genetische code, de dresscode [kledingvoorschrift]
is nog niet vastgesteld.
6.
De codex constitutionum is een van de vier delen van het onder keizer
Justinianus tot stand gekomen Corpus Juris Civilis [codificatie
van het Romeinse recht onder keizer Justinianus], verbindend sedert 534.
De codex argenteus is het enige handschrift van Wulfila's Gotische
Bijbelvertaling. De Code Napoléon of Code Civil was het Franse Burgerlijk Wetboek
(1804), dat van 1810 tot 1838 ook in ons
land gebruikt werd. Codeïne is methylether van morfine, een alkaloïde dat in
opium voorkomt (onder andere werkzaam tegen hoest).
Een cacodemon is een boze geest. We moeten back to basics [terug naar de basis] gaan. De soldaat blancode [blancoën = met blanco, onderhoudsmiddel, behandelen] zijn uitrustingsstukken.
Een kerkelijke wet vastgelegd in de Codex Iuris
Canonici wordt wel canon genoemd. Hij cheatte [valsspelen,
sjoemelen, frauderen] nogal eens. Een compiler vertaalt broncode [vb. C of Pascal] naar objectcode [machinetaal computer]. Wat doet de cryptoanalyse [cryptanalyse: het oplossen van geheimschriften, van codes]?
Met DigiD's heeft men een digitale identiteit [en
inlogcode voor overheidsdiensten].
7.
Spionnen schrijven ook weleens en clair [geen code].
Het junk-DNA is het DNA dat niet codeert voor erfelijke eigenschappen. Aan de
nettiquette [etiquette voor internet] dient
men zich te houden. Alle opensourcesoftware komt uit een open source [broncode daarvan voor iedereen – gratis – beschikbaar en
te veranderen]. Een password of paswoord is persoonlijk. De RAL is de
ReichsAusschuss für Lieferbedingungen, een coderingssysteem om verf- en
coatingskleuren (RAL-kleuren) te definiëren.
Verkoopt u ook Coburger hammen [in een rechthoekige
vorm gepekelde, en vervolgens gerookte ham – Coburg = stad in Beieren]?
De schulplijn [conchoïde, mossellijn is een kromme
schelpvormige lijn] is door de wiskundige Nicodemus uitgevonden. Een rtf-bestand
heeft de extensie rtf (rich text format).
Een scrambler scrambelt [berichten, tekst,
vervormen = coderen]. Wat zijn tokens [computer:
reeks tekens]? De Code Noir uit 1685 was een voorbeeld van
slavenwetgeving. In de online-VD wordt 'Code Pénal' (CP)
inmiddels correct geschreven. Een html-bestand in HTML-code kan tags [bv. <vet>] bevatten, die moet je niet
verwarren met hashtags [zoals #MeToo in een T/twitterbericht].
8.
Zachtschilden hebben een week chitinepantser. Hier volgt een greep uit de meest
interessante ISO-landcodes: AS (Amerikaans-Samoa),
AZ (Azerbeidzjan), BD (Bangladesh), BA (Bosnië
en Herzegovina), BF (Burkina Faso),
BT (Bhutan), CC (Cocoseilanden),
CK (Cookeilanden), CV (Kaapverdië), FO (Faeröer),
GQ (Equatoriaal-Guinee), GP (Guadeloupe), HM (Heard-
en McDonaldeilanden), KM (Comoren),
KN (Sint Kitts en Nevis), LC (Saint Lucia), MH (Marshalleilanden),
NU (Niue), PM (Saint-Pierre
et Miquelon), QA (Qatar), RE (Réunion), TV (Tuvalu),
UG (Uganda – GB ook Oegandees --- > Oeganda),
VC (Saint Vincent en de Grenadines), YE (Jemen), YT (Mayotte),
ZA (Zuid-Afrika), UZ (Oezbekistan), LY (Libië),
DO (Dominicaanse Republiek), BN (Brunei), AQ (Antarctica)
en EH (Westelijke Sahara).
9. Het woord 'swaffelen' [ooit Woord van het Jaar] is een typisch voorbeeld
van Hedenlands taalgebruik. In Indië roken ze graag hollanders [sigaar]. Een heelgoedhollander wordt gevuld met
lompen. Ook om acht uur hoor je een heelslag; om halfacht [GB ook: half acht] niet. De vier Heemskinderen
zijn de vier zonen van Heymijn van Ardennen, Ritsaart, Writsaart, Adelaart en
Reinout, bekend uit het volksboek 'De vier Heemskinderen'. Krijg nou het
heen-en-weer [val dood]. De Heren van
Zuilichem waren geen gemakkelijke. Met witheren of witte (!) heren worden de dominicanen (norbertijnen) aangeduid. Wie of wat is de heer (ook: koning) der schepping? [De man, maar gelukkig: de kroon der schepping is de
vrouw.] Als uitroep van verbazing uitte hij: heremijntijd. De Here der
heren is de Here der heerscharen. Een van de negen engelenkoren heet
Heerschappijen. Wat heeft die heet bloed zeg; ze is, zeg maar, beregeil.
10.
Als je 'Heere' [eee]
hoort, weet je dat er een orthodoxe protestant over zijn godheid (Godheid) spreekt. De hefnerkaars is een oude
eenheid van lichtsterkte [nu: candela]. Kap
toch met die hegelarij [irreëel gefilosofeer, zogenaamd
op basis van de filosofie van Hegel]! Hei, 't was in de mei, zo blij. 't
Is (altijd) hei of fij met hem [hollen of stilstaan]. Het heibeiige type heibeit [tieren, schelden] als een viswijf. Ze draagt haar
heidipakje [erotisch speelpakje], nou, dan
weet je het wel. Is er verschil in smaak tussen hei- en duinhazen [laatste
smaakt naar zand]? Een heikind (oplanger,
opzetstuk) is een verlengstuk, [afko]
o.a. voor een heipaal bij het heien. Ze is bij het heilsleger, het Leger des
Heils (LdH). De Heilige Alliantie is het in
1815 door Rusland, Oostenrijk en Pruisen gesloten bondgenootschap. Hij is
roomser dan de paus [zeer orthodox of fanatiek].
Met de heilige uit Assisi wordt Franciscus bedoeld. De eerste christenen
vormden de gemeenschap van de heiligen. Denk utopiaans (utopisch,
niet te verwezenlijken).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten