Dictee - dictees [1464]
Willekeurig uitgekozen: herziene Oefendictee 681 (oud).
Dictee
681 (DCLXXXI) Dictee Specialisten (29-10-2013)
1.
Biscotti di Prato zijn cantuccini [amandelkoekjes].
Het capoeira [uitspraak!] is een
Braziliaanse zelfverdedigingstechniek. Capots zijn motorkappen. Een
capotje [oo] is dus geen kapotje (vergelijk: capote anglaise). Een captcha is een
completely automated public Turing-test to tell computers and humans apart. De
capuce is een monnikskap [plant]. Bij de
captatio verborum [jacht maken op fraaie woorden]
scoor je flink met onuitspreekbare woorden als paraskevidekatriafobie [angst voor vrijdag de dertiende] en
hexakosioihexekontahexafobie [angst voor het getal
666]. Wat vroeger cara was, is nu uitgesplitst in astma en COPD (chronic obstructive pulmonary disease). Caramba [uitroep gespeelde verbazing], dat is kras! Caput
Nili quaerere: aan een onbegonnen werk beginnen [lett.:
de bronnen van de Nijl zoeken]. Hoe verging het de markies van Carabas in het sprookje De gelaarsde kat? Carbamazepine is een geneesmiddel tegen
epilepsie. Carbone (atro) notare (niet meer in VD) is iets zwart afschilderen. CMC
is carboxymethylcellulose.
2.
Een carbonkopie is een doorslag, een carbon copy (copie
conforme) een cc. Is cordiaal [hartelijk]
hetzelfde als cardiaal [het hart betreffend]?
Nee, dus. Wees blij, dat je niet weet wat
carding [diefstal en illegaal gebruik van
creditcardgegevens] is … Cardiostriptease [therapeutisch
...]: mijn hart nog gezonder? Cardiotocografie [registratie hartslag foetus] is ctg. In aam (voor adem) zit geen caret (weggevertje). De carnavalsschlagers
schalden door de feestzaal. Het carobe is het johannesbrood. De carottentrekker (carottier -
lijntrekker) blonk uit in het carottespel [biljarten:
verdedigend]. Hij sprak carrément, ronduit (of
beter: vierkant?). Carrouselfraude is een zekere btw-fraude. Een cartel
nodigt uit tot een duel. Die cassandravoorspellingen [somber,
door niemand geloofd] blijken vaak juist te zijn. Cassis is limonade,
crème de cassis een likeur. Cassoulet is een
zekere ragout. Heeft een castraat nou nog castratieangst? Wanneer valt casual
friday [informeel gekleed naar kantoor] dit
jaar? Beschrijf de catachrese [tegenstrijdige
beeldspraak, onjuist gebruik van een woord]. Van hem is er een catalogue
raisonné [systematische catalogus].
3.
Cassante kritiek is gezouten. Catatonie is 'iets met de spieren'. Dat is catarrale enteritis [ontsteking
van een slijmvlies, gepaard gaand met veel afscheiding van slijm – enteritis =
darmvliesontsteking]. Herinner jij je nog een tv-catchphrase [ee] (typerende
uitspraak zoals: oogjes dicht en snaveltjes toe (Fabeltjeskrant)]? Het catgut [medisch:
hechtdraad] verdwijnt vanzelf. Een cathetus of kathete is een loodlijn.
Waar vind ik het cattuig [voor kleine scheepjes]?
Die cause célèbre [beroemd rechtsgeding] vergeet
ik nooit meer. Cava is Spaanse volgens de méthode champenoise gemaakte
mousserende wijn. Een cavaliere [jèh-ruh] servente is een gedienstige ridder,
vaste begeleider en minnaar van een gehuwde vrouw. Wat is nou toch die CCD, de
colony collapse disorder (verdwijnziekte – bijen!)?
Een CCU is een coronary care unit, een hartbewakingseenheid. Cave [kaa-vee]: pas op! Cave canem: pas op voor de
hond! Een CCO is een chief commercial officer (directeur
verkoop). CD&V staat voor Christendemocratisch en Vlaams. De cecemel
is een chocoladedrank. In de biochemie kennen ze het cellysaat [preparaat, afkomstig van cellen waarvan het celmembraan
verbroken is].
4. En dat komt dan door cellysis [kunstmatig of natuurlijk]. Hij moet schoolexamen (se) en centraal examen (ce)
doen. Een Celtic field is niet het voetbalveld van Celtic [maar akkertjes met lage walletjes] … Centaurie en
santorie (die laatste niet meer in VD) zijn
dezelfde plant. Het honderdste deel van een frank (franc)
is een centimetje (centiempje). De Centralen
waren Duitsland en zijn bondgenoten in de Eerste Wereldoorlog. De Stichting van
de Arbeid sloot centrale akkoorden af. Centrafrika is de Centraal-Afrikaanse
Republiek. Omschrijf een centre d'intérêt [zaak die
belangstelling trekt]. De cera is continuous erythropoiesis receptor
activator, een op epo lijkende soort van bloeddoping. Een certosa is een
kartuizerklooster. Het centrum van Broca (brocacentrum)
is het spraakcentrum. Celotex is dik karton. Een cerberus
[s] is een norse, waakzame wachter. Is de
cérémonie protocolaire [Frans] al geweest [en protocollair geheel verantwoord]? Een CVA is
een cerebrovasculair accident [beroerte].
5. Dat geldt alleen ceteris
[s] paribus [als
al het overige gelijk is]. De CF (cystic
fibrosis) is een aangeboren ziekte, de taaislijmziekte. De
CFA-frank is
gerelateerd aan de Communauté Financière Africaine, de Afrikaanse Financiële
Gemeenschap. Een chachumber is een frisse salade. De chado is een Japanse
theeceremonie. Chaerofobie is afkeer van vrolijkheid en vreugde. Wat houdt
chagas, de ziekte van Chagas in [trypanosomiasis
veroorzaakt door bloedparasiet]? Bij joden is chai
[tsj] vers, niet gekookt. Maar ook: symbool
voor het leven, gevormd van de letters chet en joed. Een chaitya is een
heiligdom van de boeddhisten. Een chakchouka is
een groenteomelet (Noord-Afrika); is dat net
zo lekker als shakshuka? Ja, sinds kort hetzelfde in VD! Het chambray is cambric (batist, kamerdoek) en een chambree is een
slaapzaal. De chambertin is een rode bourgognewijn.
6. Duitse champagne is sekt. Je drinkt die uit een champagneflûteje. En erbij
eet je soms kastanjechampignons. Ken je het chanboeddhisme
[tsj – zen-]? Brengt champost [sj] nog wel wat op
[overblijfsel champignons telen]? 'Een
hoofse buiging' is een erg verraderlijke dictee-uitdrukking. Een chanson de
geste is een Oudfrans heldendicht. In chantillycrème zit vanille-extract. Een
chape is een slijtlaag. De chappezijde wordt van afval gemaakt. Een charango [tsj]
is een snaarinstrument. Charedim (enkelvoud:
charedi) zijn ultraorthodoxe joden, zoals de chassidim [vroom]. Hij is een kei in charlatanerie. Wil je
montagne russe [nagerecht van vanillevla met puddingbiscuits]
of charlotte-russe [room(ijs)pudding met gelei en
een rand van biscuits]? In de charonsboot vervoerde Charon de zielen
over de Styx [voor een (één) obool]. De
Olympische Spelen hebben een charter [grondwet]
en we kennen ook het Pacific Charter [1945:
doelstellingen van de oorlog]. In een chartreuse [kartuizerklooster] drinken ze zelf ook chartreuse [likeur]. Die chasses-patates [mislopen achtervolging op de kopgroep, wielrennen]
zijn onuitroeibaar. Een chateaubriand [biefstuk]
is voor twee [of meer] personen.
7.
Een chattra is de bekroning van een stoepa. Chattri's zijn gedenkgebouwen. Ze
stonden cheek to cheek [wang tegen wang],
anderen rug tegen rug (dos-à-dos). Die chef
lege dozen moet er wel bij zijn: alleen in zijn bijzijn hoor je de nodige
gouwe-dozen-met-blikken-randen [vervormde bastaardvloek]
. Een chef de cuisine is een chef-kok. Chet, get, gad, chetsie, gadsie, wat doe
je nu weer? De (het) cheviot is een fijne
Engelse wollen stof. De chicagoblues is geen bloes (blouse).
Chiaroscuro is clair-obscur [werken met licht en
schaduw]. Chijm (chymus – spijsbrij in maag)
en chijl (chylus – lymf(e) in de darmvlokken)
haal ik altijd door elkaar. De chikungunya is een virusziekte. Ik heb pas nog
gechillaxt [chillen + relaxen]. Chimes [tsjaajms]
zijn klokkenspellen, het chimes is (ook) een
klokkenspel. Het chinees is Chinees porselein en het (oud)
delfts is Delfts porselein. En eten doen we bij de chinees in Delft. Het
chineesrestaurantsyndroom krijg je van ve-tsin [glutamaat,
ajinomoto]. Doe maar 10 chin-ups [optrekken
aan rekstok].
8.
Het CHIO is het Concours Hippique International Officiel. Met RFID wordt radio
frequency identification bedoeld (vergelijk:
RFID-chip). Het chi-rho [hoofdletters: P en
X] is het Christusmonogram. De ene specialist deed hoofd- en
halschirurgie, de andere maag-darmchirurgie. Een chiton is een onderkleed bij
de oude Grieken, chlamydia is een geslachtsziekte, de chlamydia (enkelvoud: chlamys) zijn wijde korte mantels.
Kaliumchloraat heet ook wel chloras kalicus. Chlorofylline wordt uit
brandnetels gewonnen en chloroquine is een antimalariamiddel. Een botsing van
meningen is een choc des opinions. Choemasjim (enkelvoud:
choemasj) is de niet-inhoudelijke aanduiding van exemplaren van de vijf
boeken van Mozes, de Thora, in de vorm van een gebonden boek. Eén choppe of
choepa, twee choppes of choepa's: dat is een Joodse huwelijksplechtigheid.
9.
Goede cholesterol is hdl (high) en slechte
cholesterol is ldl (lipoproteïne, low density
lipoprotein). Clafoutis [klaa-foe-tie]
is flan met vruchten. Een zeker voorgerecht van rauwe en geblancheerde groenten
wordt crudités genoemd. Een choliambe (choliambus)
is een hinkjambe. De chole of cholos is de gal. Chortens
[boeddhistisch gedenkteken] kom je in de
Himalaya tegen. Noem eens enkele sympetalen [mv.,
zekere tweezaadlobbige planten]. Handig, die chrestomathieën [bloemlezing]. Een chrismon (christogram) is een Christusmonogram [zie boven]. De Chronologie der Vaderlandse Geschiedenis is een nuttig boekje. Een
chullo [tsjoe-joo] is een Peruaanse wollen muts met
oorflappen. Een retabel [achterwand altaar] zal
maar churrigueresk [barok met overdadige
versiering] zijn … Ken je de methode Galin-Paris-Chevé [zekere muzieknotering met cijfers i.p.v. noten]?
Zij zweert bij ciceroniaans Latijn [het zuiverste
klassieke Latijn]. Een sima is (ook) een
cimaas. Een cimetière des arts is een museum. Kan dat: 'gewast'? Ja: van linnen
of stof.
10.
De cinéma vérité is heel echtheidsgetrouw. Een cingulum is een albenkoord. De CIO, de chief information officer, is de
directeur ICT (GB ook wel: ict). Zij zijn
circe's: onweerstaanbare verleidsters. Dat is een circulus in probando, een
cirkelredenering. Het is wel circumstantial evidence [bijkomstig
bewijs], maar toch … De cire perdue is de verlorenwastechniek. De cirlgors
komt uit Zuid-Amerika. Een cisiojaan is een middeleeuws hulpmiddel voor de
kalenderinrichting. Het Cités zou een straattaal zijn [in
de mijnstreek]. In deze Cito-toets komt het begrip 'citorecept' [spoed] niet voor. Sereh [èh] is citroengras. Zit in citronnade [citroendrank]
ook citronine [citroengele
kleurstof]? Vast wel. Wat is het Civiele
Huis [het gedeelte van de hofhouding dat niet tot
het Militaire Huis behoort]? Het circassienne is het halflaken.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten