Dictee – dictees [2369]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee 540 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee van de dag (317)
1. In Het Steen, de petoet [gevangenis] van Antwerpen, werd je opgesloten. Is de kerst het feest van de Steenbokken? De zuider- of Steenbokskeerkring is een zuivere cirkel. Een steenbrak is een parforcehond. Een knoldragende steenbreek (ook: het steenroosje) is een Haarlems klokkenspel [plant]. Een concasseur is een steenbreker. Een steenburrie is een kruiwagen, een sclereïde een steencel. Een steendog is een berenbijter [hond]. Een steeneik is een altijdgroene eik in het Middellandse Zeegebied. Gresbuizen zijn steengoed [bnw.] steengoed [znw.]. Hij heeft gegrild op een steengrill. De grond was steen- en steenhard. Ze konden zich redden met steenkolenengels en -nederlands. Houille blanche is witte steenkool. Zijn hart is steen- en steenkoud. We kennen de Aziatische en de Barbarijse steenpatrijs. Het barbarakruid heet ook wel steenkruid of winterkers. Stafylokokken veroorzaken furunkels [steenpuist]. Een steenrotskers is een weichselboom.
2. Ziedaar, een brique [steenrood] baksteen. Een steense rat is een Guinees biggetje. Alleen chirurgen kunnen echt steensnijden [blaas- of nierstenen]. Hij woont twee steenworpen hiervandaan. Een steeplechase [hindernisrace] voerde vroeger naar de kerktoren. Die steile calvinist [GB, een strenggelovige] had steile haren. Dat is mijn stijl niet. In hout kunnen wormsteken zitten. Hoe ging dat in zijn werk, het turfsteken? Een levade is gecontroleerd steigeren [paard]. We moeten de stekker eruit trekken. Waar is het olie-en-azijnstel? Een stelle of stelberg is een vluchtheuvel voor het vee. Het geuite bezwaar tegen de uite kachel werd gegrond verklaard. N'en déplaise [in weerwil van] de recessie gaat het ons bedrijf goed. De Nazareeërs kwamen als regel uit Nazareth. Als je Benjamin heet, heb je een Schriftuurlijke naam. Een narthex was een voorhal, het portaal van de kerk. Hij kon zijn nauwverholen jaloezie op het naverwante (nauw verwante) familielid nauwelijks onder controle houden.
3.
Een nazireeër [gelofte:
geen drank, geen haren knippen]
oefende in Israël het nazireaat uit. Een jazegger (jabroer)
is een karakterloos persoon. Het waardepatroon
speelde mee in het
normen-en-waardendebat.
Met de Nisskakam
[merknaam]
kan je kinderen in Suriname ontluizen. Het in gebreke stellen is een
ingebrekestelling. De catechismus beïnvloedde uiteraard de
katholieken, de Statenvertaling de protestanten. Zijn tact houdt zijn
grote faam intact. Ik zit dagelijks op het world
wide web
[www – vgl. W3C
– consortium].
De Koning(in) hield zijn (haar) jaarlijkse troonrede. De
jarendertighuizen zijn in de jaren dertig gebouwd. Van het
jonggehuwde stel is de vrouw helaas ook heel
jong gestorven. De PKN is de
Protestantse Kerk
in Nederland. De priester werd door de
Kerk [van
Rome] in de ban gedaan. Vlamingen
gaan naar de kinesitherapeut (kinesist).
Kruisen met een onbetwistbare schrijfwijze zijn kruistekens,
lichaamsdelen en muziektekens [verder
veel s/z]. Een x-jarige heeft
zeker al meer dan een x-aantal volle jaren geleefd.
4. Ga je nu naar het Nabije Oosten, het Midden-Oosten of het Verre Oosten? Het was te merken dat ze enkele eaux de vies [of] [brandewijn] en ouzo's gedronken hadden. Zijn hoog alcoholhoudend en hoog alcoholisch synoniemen? Briller par son absence [schitteren door afwezigheid] wil nog niet zeggen dat je een absence (petit mal) hebt. Zouden alle Knickerbockers [Hollandse bewoners New York] knickerbockers [wijde samengebonden kniebroek] hebben gedragen? Een keskedi is een mutsaap (zwarte of bruine kapucijner). Het chemisch element tantaal [73, Ta] is naar Tantalus genoemd. Deze grammofoonplaat is helemaal grijsgedraaid. Zijn er ook licht alcoholische (lichtalcoholische) dranken? Een van de keukenkruiden is tijm. Gaan ze weer de bloemetjes buitenzetten? Mijn compagnon is tevens mijn kompaan. Een café-restaurant is nog geen café chantant. We dronken een pousse-café [poesje, na kop koffie]. Waar het Jantje Contantje is, wordt een jan-contant als eregast geadoreerd. Met montee [geen mv.] worden de riviermonden optrekkende glasaaltjes of elvers bedoeld.
5. Ik zou monsieur de Paris [de beul] niet als suikeroom willen hebben, monsieur Jourdain [rijke burger, maakt zich belachelijk bij de adel] eventueel wel. Dat klussie is in een wibbussie [wipje] geklaard. Wie mag monsieur (Joseph) Prudhomme wel zijn? Een prud'homme is overigens een vertrouwensman. Het monopolyen bevordert het monopoloïde bewustwordingsproces. Monoklonale lichamen zijn afkomstig van een en dezelfde kloon. We hebben letterlijk een mooimeisje gevangen [en figuurlijk een mooi meisje]. Het verhaal had een grandguignoleske [griezelig, luguber] afloop. Ze serveerden pantagrueleske [overdadig] maaltijden. Wat zijn picareske romans [als van schelmen]? Hij had een statuesk [als van een standbeeld] voorkomen. Het was een rocambolesk [fantastisch, onwaarschijnlijk] verhaal. Hij had een simiësk [aapachtig] voorkomen.
6. Hij is een regelmatig arabeskenproducent [versieringen]. De helpdesks werden overspoeld met vragen. Hij gaf uitleg over het burlesken- [klucht], grotesken- [fantastische figuur met dieren- en mensengedaanten], humoresken- [kort humoristisch verhaal] en moreskengebruik [Moors versieringsmotief] . Wat is die moquette gangloper (moquettegangloper) [fluweelachtig trijp] van jullie mooi! Een moppentapper wil alsmaar moppen tappen. Organdie of glasbatist is dichter dan gangbare van mousseline gemaakte mousselinen kledingstukken. Mousselinesaus [vissaus] op mousselineglas [vensterglas met dat patroon]: dat is slordig. Met mouliné wordt moulinetgaren bedoeld. De munster [domkerk, kaas] komt uit het Munsterdal, ver van Münster. Als een du(i)veltje-uit-een-doosje was de poëzie-uitgever daar. De musique-concrète-uitvoering [musique concrète] viel in het water. Mouchards zijn verklikkers. Ze hebben mijn ziel inmiddels murw gebeukt. Bij de uitleg van 'neomist' wordt verwezen naar de mysten [mv., ingewijden]. Mythologie is een kwestie van mythen. Het was geheimzinnig als achter een mystère [lang overgordijn]. Zijn myriapodenkennis [duizendpoot] was onvoorstelbaar groot.
7. Hoeveel is één procent van een myriadendrietal (GB + n, VD + n/s)? 300! Ze is acht en een halve maand zwanger. Wat hebben Maassluise inwoners, de Goese jaarmarkt, de Sluise avondmarkten, de Overmase dorpen en Sint-Niklase cadeaus met elkaar te maken [geen s-verdubbeling]? Die Siamese katten vormden een Siamese tweeling. De aadler [adelaar] is het symbool van vorstelijke macht. Een RA is een registeraccountant, een BSc een bachelor of science en een PhD [pie-jeetsj-die] de doctor of philosophy (ph.d., phil. dr.). We komen met z'n beidjes naar jullie honingbijtjes kijken. Hé jongens, waar gaan we naartoe? Naar verluid wordt, hebben we niets te duchten. Wat hebben 'fermiteit' en 'naïviteit' gemeen? De i mag ook e zijn! Wat draagt die Costa Ricaan een leuk Los Angelessouvenir! Wat een leuk affichetje [GB], zeg. Wat vind je van de nieuwste GB-schrijfwijze van lipizzaners? Wijziging t.b.v. ezelsbruggetje 'pizza'? Bij 'daar gaat-ie' is sprake van enclise (enclisis, meervoud: enclises, VD ook: enclisissen). Ze droegen opvallend donkere butterfly's [vlinderdasje].
8. Bij ''k was' is er sprake van proclise (proclisis, meervoud: proclises, GB en VD ook: proclisissen). Ze hebben meerdere faux pas [ook mv., misstap] begaan. Hoe schrijf je 'zuiveringschap', 'invrijheidstelling' en 'ingebruikstelling'? Mag ik tien golden delicious [appel]? De hezbollahs [Libanon: Hezbollahstrijder] trokken ten strijde. De kapitein-vliegers vlogen uit. Hij gooide een klavervier op. Hoeveel klavervieren zitten er in één kaartspel? Op websites vindt men vaak FAQ's. Hij plukte een klavertjevier, zij zelfs meerdere klavertjesvier. Met laissez-passers(!) [vrijgeleide] komen ze de versperring vast wel voorbij. Ik zeg je dat nu al ten tweeden, herstel: ten derden male. Taleggio's spellen we nu vast anders dan ooit in een zeker Breskens dictee. Smaakt deze zelfbereide maaltijd je? Het voltooid deelwoord van 'taggen' is 'getagd'. Een hooglopende ruzie kan behoorlijk hoogoplopend zijn. 's Zaterdagsavonds en 's zondagsavonds gaan we altijd dansen. De merknaam van botulinetoxine is Botox (ww. botoxen).
9. Hij is een erkend komma- en mierenneuker. De mondhygiëniste is afwezig. De flamboyante kunstenaar houdt van geflambeerde flensjes (crêpes). Krijgen 'pina colada' [drank] en 'donna' [dame] een tilde? Ze maakten vaker pas de deuxs [ballet voor twee]. Gaan de HWN'ers (hardwerkende Nederlanders) ons land uit de crisis helpen? Bekend zijn de (sterren)stelsels van Copernicus en Ptolemeus. Een steuntrekker is een steun trekkende werkloze. De vlaggen werden ter halver steng gehesen. Een cauloom is een stengellid. De man was stemmeloos, de gentiaan stengelloos. De fokkenstag dient mede om de mast overeind te houden. Stenocardie is angina pectoris [hartkramp]. Stenografie is kortschrift. Hij loopt als een steppekieviet (ook: kievit). Hier heerst een semiaride [halfdroog] klimaat. Een steppelynx is een caracal, een steppemarmot een gerbil, een steppewolf een coyote, een steppezebra een quagga en een steppeschaap een urial. Vox populi, vox Dei (de stem des volks is de stem van God = de stemme Gods).
10. Zijn stentorstem klonk als een klok. De Ster van het Zuiden [diamant] vindt men in Brazilië, de grote ster van Afrika [idem] niet. De STER is de Stichting Etherreclame. De stère (of wisse) wordt met st of S afgekort [kubieke meter]. Waar is de stereo-installatie? Een stereotype is een stereotiep beeld. Wat is het sterfjaar van Goethe? De naastgelegen woning is de meest nabijgelegen woning. Er bestond gerede twijfel of de gelede bus wel aan de normen voldeed. Je moet je kleren nog gereedhangen. Dat is van a tot z gelogen. Er zal geen TNT (trinitrotolueen) gebruikt worden.
