1341 Dictee dinsdag 05 juni 2018 (2): dictee Het Klein Dictee Sint Anthonis 2018 √

Dictee - dictees [1341]

Het Klein Dictee (van) Sint Anthonis 2018

Jubileum, jubileums, jubilea of jubilea's? (auteur: Piet Vloet)

1. Wat een ontzaggelijke [ook: ontzaglijke – andere uitspraak] ramp is het Nederlands: waarom is het lopen – liep – gelopen en waarom dan ook niet kopen – kiep – gekopen?

2. Zelfs een whizzkid of professor ervaart probleempjes bij de spelling van de Nederlandse taal.

3. Maar vind je het gekissebis [ook: gekizzebiz – andere uitspraak] over taal wel de moeite waard nu er twee jubileums [ook: jubilea – andere uitspraak] te vieren zijn? Ik wed dat jij vindt van niet.

4. Tien jaar geleden startte een tweetal enthousiaste neerlandici – opnieuw zo'n on-Nederlands meervoud – Het Klein Dictee [eigennaam], niet vermoedend dat dit dicteetje tot een groot succes zou uitgroeien [een groot succes zou worden].

5. Een zevental jaren later is het Rekendictee [eigennaam] toegevoegd, want niet alleen taalbollebozen maar ook cijfertovenaars en -tovenaressen moeten hun talenten kunnen demonstreren.

6. Onze gastvrouw – want scholengemeenschap is een vrouwelijk woord, rara – gedenkt dat de eerste steen zestig jaar geleden gelegd voor een school met een overbruggingsjaar tussen (de) basis- en (de) vervolgschool.

7. Het Metameer [eigennaam – in het verleden Scholengemeenschap Stevensbeek geheten] van nu is een verrijking voor Noord-Brabant, want vele pupillen uit de naaste regio's en velen [vele kan ook: slaat dan terug op pupillen! – hier moet de eind-n dus per se uitgesproken worden!] uit verre streken, gehuisvest in internaten, hebben hier kennisgemaakt [GB, VD] met de zware of lichte aspecten van de wetenschap.

8. Metameer besteedt intense [sterke, hevige] aandacht aan de mentale en fysieke ontwikkeling van de nieuwsgierige jeugd, opdat zij [ook: hij, jeugd = m/v] openstaat voor de bizarre wonderen van de wereld die haar (hem) omringt.

9. Wij wensen de jubilaresse nog vele onderwijsjaren toe waarin zij de (aan) haar toevertrouwde jeugd opvoedt tot succesvolle wereldburgers.

 
 

1340 Dictee dinsdag 05 juni 2018 (1): dictee Bar Broker Dictee II - op te schrijven woorden √

Dictee - dictees [1340]

Bar Broker Dictee 2018 (20 op te schrijven woorden of uitdrukkingen)

Bar Broker Dictee II

De deelnemers moesten ook nog een aantal (20) woorden opschrijven. Die zijn hieronder vet en onderstreept weergegeven.

1. Zij laat zich niet van haar à propos brengen.

2. Fred Teeven heeft tijdens zijn politieke ambt flink gelobbyd.

3. Na de afwas moet je de glazen poleren. [door opwrijven doen glanzen] 

4. Jan nam het niet zo nauw met het de etiquette van zijn familie: hij at met zijn handen.

5. Chronische alcoholisten kunnen te maken krijgen met het syndroom van Korsakov.

6. Voor de eendenborst namen ze nog een aperitief. 

7. Mieke is heel blij met haar eerste bijbaantje: ze is caissière.

8. Na de turnwedstrijd werd er nog lang gebakkeleid. 

9. Coq au vin is een Frans gerecht.

10. Een crème brûlée is een zeer populair dessert.

11. Henk werd wederom slachtoffer van een eenaprilgrap/1 aprilgrap.

12. Als je angst hebt voor de cijfers 666 het getal 666, heb je hexakosioihexekontahexafobie.

13. Het team werd door een directe concurrent geëlimineerd.

14. Een hunebed is een grafkamer uit de prehistorie.

15. Nadat hij de deadline had gemist, werd hij door zijn baas gelyncht. 

16. Potpourri is [ook] een mengsel van natuurlijke geurende bestanddelen, dat gebruikt wordt als luchtverfrisser. 

17. De coach was na 8 nederlagen flink aan het prakkiseren.

[Ook: prakkeseren, maar dat heeft een andere uitspraak] 

18. Het eten was ondergedompeld in ravigotesaus.

19. Als bewijs kreeg hij een reçuutje.

20. Hij was de schlemiel na de bal (!) in eigen goal.
 

1339 Dictee zaterdag 02 juni 2018 (1): dictee Klein Dictee der Nederlandse Taal Gent 2018 √

Dictee - dictees [1339]

Klein Dictee der Nederlandse Taal 2018 - Gent

Ik ben een zielenpiet (auteur: Christophe Vekeman)

1. Sinds mijn geestesdokter – geen lacaniaanse [niet in wdb.: Jacques Lacan (Parijs, 13 april 1901 – aldaar, 9 september 1981)] psychoanalyticus maar een gestalttherapeut [zie: gestalt = gestalttherapie] – ten prooi is gevallen aan een burn-out, gaat het van kwaad tot erger met mij.

2. De dag begin ik steevast met het nuttigen van een drietal glazen rioja, waarin ik om wie weet welke reden enkele kruimels szechuanpeper gedropt heb, en tegen de middag aan ben ik dan ook gegarandeerd flink in de lorum.

3. Daarna, teneinde te ontnuchteren, bereid ik een gerecht dat deels uit falafel, deels uit pâté de foie gras en deels uit pateekes [BE: gebakje, taartje] bestaat, en ik begin onmiddellijk te dikkedakken [smullen] dat het een aard heeft [flink, terdege, hard], tot ik ten slotte ben verzadigd en mij lui en languissant [smachtend, kwijnend] uitstrek op mijn bordeauxrode chaise longue.

4. Bij tijd en wijle dagdroom ik dan een vrij korte stonde – ik ben ten enenmale een romanticus – en stel ik mij bijgevolg voor dat ik in de een of andere negentiende-eeuwse periode met een winchester [geweer] onder de arm door staten als Mississippi, Missouri of Tennessee struin, maar het geschiedt vanzelfsprekend ook dat ik mij in stede daarvan voetstoots omhelsd weet door de sympathieke Morpheus [uitspraak: ui] en het ermee eindigt dat ik uren later word gewekt door het schabouwelijke [jammerlijk, ellendig], Zuid-Californische stonerrockgeweld dat uit boxen van de buren komt gebast.

5. Ach, wat een bloedhekel heb ik toch aan die allesbehalve poeteloerige [ironisch: schattig, honneponnig], amelodieuze, vaak op StuBru te horen pokkenherrie van zich muzikant noemende patjakkers [smeerlap, deugniet, fielt] en prolurken [ook: palurk = proleet, schurk].

6. Van de weeromstuit barst ik op mijn beurt elke keer weer als de wiedeweerga uit in een zeer malicieus [spottend, spotachtig] gezang en roep ik meer bepaald [= los, VD – bepaald, meer bepaald = bepaaldelijk, meest bepaald] luidkeels: "Ollekebolleke rubisolleke, ollekebolleke knol!" [aftelrijmpje] 

7. Of ik declameer gewoon op volleborstvolume een paar passages boordevol lapalissades [waarheden als een koe = vérités de Monsieur ? de la Palisse] uit mijn cursusboek aangaande zakelijk schrijven [niet: Z; dit is moeilijk als titel te interpreteren].

8. Mijn dagsluiting bestaat er telkens in, kortom, dat ik tot
Onze-Lieve-Vrouw bid en Jezus' moeder verzoek te zorgen voor een spetsnel [pijlsnel] herstel van mijn geëerde zielknijper.

 
 

1338 Dictee vrijdag 01 juni 2018 (1): dictee Oefendictee mei 2018 (4) √

Dictee - dictees [1338]

Oefendictee mei 2018 (4)

1. Salicylzuur werd oorspronkelijk bereid uit salicien (salicoside). Ook bij VD wandel je nu naar Santiago de Compostella. Een
SARS-besmetting verwijst naar het severe acute respiratory syndrome. Een grondstof voor het zenuwgas sarin(e) is DMMP, dimethylmethylfosfonaat. Een schendevente bederft de markt met zijn lage prijs. Sommige bijbeltjes hebben duimgrepen. Schnabbelen is bijklussen, snabbelen is snateren. Een schnitzel kun je eten, snitsel is een verschijningsvorm van de kinabast. Een kina-achtig verhaal: kina(bast) levert veel: als pijpen snitsel(s), ook cinchonidine [n/s] en cinchonine [n/s], kinabitter, kinapoeder, kinatinctuur, kinazuur [ook: chinazuur – officiële naam] en kinine. De Seato was (!) de South East Asia Treaty Organization, NATO: North Atlantic Treaty Organization en OTAN: Organisation du Traité de l'Atlantique Nord. Een scuba is een self-contained underwater breathing apparatus.

2. In BE is een sicav een société d'investissement à capital variable. Ik ben Reinaert de Vos, Reintje, en ik houd van reinardieën; mijn wolf is een iezegrim, een knorrepot. Pasen en Pinksteren zijn roerende feestdagen. De komma is een van de meestgebruikte leestekens. Rohypnol. de vergeetpil, wordt ook wel rooie knol genoemd. Dat snapte ik eerst echt niet: Een tripodie is [letterkunde] een metrische periode die uit drie voeten bestaat, totdat ik bij 'periode' keek: [stijlleer] breed opgebouwde volzin met voor-, tussen- en nazinnen [synoniem: passage]. Pakistaanse hasj noemen ze meestal paak. Een urlicon is een favicon, een pagina-icoon. Ik houd niet van die
jacobse-envanesachtige conferences. Op de Jakobsdag gedenken we de Heilige Jacobus. Ja zeggen is niet per definitie jaknikken. Ik ben me het je-ne-sais-quoi [lebbes, leplazarus] geschrokken.

3. Een keskedi of mutsaap is een kapucijner. Een koeswe [wie] is een anatto(boom). De KM is de Koninklijke Marine, de KMar is de Koninklijke Marechaussee en het KMarns is het Korps Mariniers (allemaal NL). Een consolateur des misères is een trooster bij ellende en de consolatrix afflictorum is troosteres der bedrukten (epitheton van Maria). Een spelcomputer koop je op de consolemarkt [e niet uitspreken]. Ad usum delphini = gekuist, gecastigeerd. Delfi's tempel, die Delfische tempel, staat in Delphi (volgens VD). De dtp'er kreeg d.t.p. [daar ter plaatse] een dtp-prik. Die dinkie speelt graag met dinky toys, de diak trouwens ook. Ergocalciferol is nu eenmaal geen ergotalkaloïde. Ros Beiaard: aan de einder verschenen de pijnders.

4. Gezocht op '*tapa*': datapadbreedte (aantal ineens te verwerken bits), datapakhuis ([data]warehouse – ook: warehousing), mathemata pathemata (ook: pathemata mathemata – wiskunde geeft lijden, de studie van de wiskunde is voor velen een lijdensweg), multa paucis [s] (veel in weinig woorden), patapar (speciaal geprepareerd papier waarin gerechten kunnen worden bereid), tapa (mv. tapa's – ongebruikelijk – of tapas; ook b.v. groentetapas [mv.]), tapageus (rumoerig, lawaaiig, druk), tapassistent [rubber], una giornata particolare (een zeer bijzondere dag), vistapapier (zichtwissel), watapana (dividivi, waaiboom, of peul ervan), pincho (tapa op een stukje brood), aftapapparatuur, tapasrestaurant en Jan Stapallemachtig (!).

5. Dementia is dementie, dementia paralytica hersenverweking (encefalomalacie), dementia praecox schizofrenie, dementia praesenilis dementie op jonge leeftijd en dementia senilis is ouderdomsdementie. Boksers kunnen aan dementia pugilistica lijden (punchdrunk zijn). In een dementiecafé kan een dementiekoor optreden. Daar is 'ouwe jan en jonge jan' in: kast of lade met een ratjetoe erin.

6. De langste (dim)alinea ooit: een benedictijner [ook wel: benedictijnse] monnik [ook: benedictijn, vr.: benedictines, of benedictijnermonnik] woont in een benedictijnenabdij [ook wel: benedictijnerabdij, benedictijnerklooster of benedictijner klooster dan wel benedictijnenklooster], waar een benedictijnerabt [ook wel: benedictijner abt of benedictijnenabt] de scepter [s] zwaait en soms zijn benedictie [zegen (daarbij zingen ze het tanto ergum – titel van een katholieke hymne) – maledictie is verwensing of vloek] geeft, en waar hij geregeld benedictine [fijne Franse kruidenlikeur] drinkt, in correspondentie met (andere) cluniacenzers [monnik van de congregatie van Cluny, een voormalig klooster van de benedictijnen in Bourgondië] achter zijn naam o.s.b. [Ordinis Sancti Benedicti, (lid) van de orde – een benedictijnerorde of benedictijnenorde dus – der benedictijnen] zet, soms denkt aan de 'Allergetrouwste Zoon der Kerk', eretitel van de voormalige Portugese koningen, door paus Benedictus XIV in 1748 verleend, regelmatig de benedictiedoek of het velum [mv. vela] aanschouwt, regelmatig het benedictionale [boek waarin vroeger formulieren van de kerkelijke zegeningen werden samengebracht] bestudeert, met 'dom' [titel van de benedictijnen] wordt aangesproken, kennis heeft van de gezegende distel [een distelsoort uit het gebied van de Middellandse Zee (Middellandse Zeegebied) – Cnicus benedictus], de spreuk van de benedictijnen 'ora et labora' [bidt en werkt – archaïsch – nu: bid en werk] kent, net als de uitdrukking 'rex fidelissimus' [mv. reges fidelissimi – allergelovigste koning (voormalige titel van de Portugese koningen, door paus Benedictus XIV in 1748 aan Johan V verleend)], geen sanbenito [ketterhemd – hemd met o.a. rood sint-andrieskruis, zo genoemd wegens overeenkomst met een hemd met schouderkleed van de benedictijnen] draagt, de spreuk ' Benedictus benedicat' [de Gezegende zegene het] vanbuiten kent, weet dat benedictuskruid nagelkruid is en zich ten slotte stupéfait afvraagt, of de scribent van deze knotsgekke alinea echt wel compleet qua inhoud en mogelijk non compos mentis is.

7. Hou op met calcar addere currenti [nodeloos aansporen] van dat paard. De MCDD (multiple complex developmental disorder) is een soort van autisme. De Guernica is uiteraard Picassoachtig. En de werken van Dalí zijn dienovereenkomstig Dalíachtig. Zij praatten vroeger thuis joods, wel met een Joods accent. Die laideron is echt een lelijkerd. De Lesbische man en vrouw [Lesbos!] zaten onder de lindeboom. Raar stel: zijn moeder is Maagd, hij is Tweelingen. Hun buren zijn een Lesbisch (ook: lesbisch) echtpaar. Pas op: pleeg nooit een crime passionnel, want dan maakt de vierde stand (the fourth estate) gehakt van je. Een verkorting van ied-al-fitrfeest is Ied-al-Fitr.

8. Nogmaals: een yettie = een young entrepreneurial technocrat (jonge internet- of ICT-ondernemer of ook wel jonge ondernemende werknemer in de ICT) en een yuppie (van: young urban professional) = jeugdige carrièremaker met een hoog inkomen en een exclusieve, trendgevoelige levensstandaard. Trouwens: een jappie – een jonge, ambitieuze professional – is een jonge carrièremaker. Toon je toch een yu di Kòrsou [liefhebber van Curaçao], hòmber (kerel)! Niet elke politikon zoön [zoön politikon – politiek dier] is (een) policor [poco]. Als zo'n Antilliaanse snèk mobiel wordt en naar Curaçao verhuist. heet-ie ineens trùk'i pan! Dat was duidelijk een mutahhuwelijk. Op *cine: adriamycine (antibioticum), aureomycine (oraal antibioticum), bleomycine (antibioticum), brucine (giftig alkaloïde), capsacine (capsaïcine, o. a. in paprika), coccine (rode teerverfstof), erytromycine (antibioticum), fascine (takkenbos hellingen), fettuccine (lintpasta), garancine (rode verfstof meekrap – meekraprood), glycine (o.a. blauweregen), (iso)leucine (aminozuur mens), mucine (slijmstof), natamycine (= pimaricine = schimmeldodend), niacine (nicotinezuur), oxytoxine (knuffelhormoon), piscine (vijver visteelt), plasticine (plastiline = kneedbaar), psilocine (hallucinogene stof paddenstoelen), rapamycine (tegen afstoten transplantaten), resorcine (resorcinol), ricine (dodelijk giftig eiwit), streptomycine (bacteriedodend), terramycine (antibioticum), vaccine (vaccin), vancomycine (antibioticum bij resistentie), viomycine (tegen tbc) en ten slotte L-leucine.

 
 

1337 Dictee dinsdag 29 mei 2018 (1): dictee Oefendictee (oud) 533 √

Dictee - dictees [1337]

Ook het oude Oefendictee 533 maak ik maar vast publiek (en de maaltijd soldaat).

Dictee 533 (DXXXIII) Specialistendictee (33)

1. De kwartfinalist klasseerde zich, na al eerder de achtste finales te hebben overleefd, voor de halve finale (demi-finale, semifinale) – en werd dus met de halvefinaleplaats halvefinalist – door de tegenstander te declasseren (overspelen, overklassen). Marinepersoneel van lagere rang werd Jan Kaas genoemd, Jantje Kaas was de spotnaam voor koning Willem I. Heb je een kabas [hengselmand] nodig om te kabassen (ww. niet meer in VD: (gewestelijk) 1) (overgankelijk werkwoord) listig stelen, wegmoffelen, 2) (onovergankelijk werkwoord) gearmd gaan, synoniem: insteken)? Op een kaas-en-wijnavond wordt de kas gespekt. De Kaas-en-Broodoorlog speelde in 1491 in
Noord-Holland. Hollanders worden kaaskoppen genoemd. Katjangs [pinda, ook: erwt, boon] kun je in kadjang [palmbladeren] verpakken. Zit er een kaftje [kahf-juh] om je schrift? Dat dit dictee geen kakografie [geschrift met grove taal- en stijlfouten] moge zijn. Bij een kalief hoort een kalifaat, bij een markies een markizaat. Je kunt schrijven 'Kamper ui', maar ook 'kamperui'. Hou je kanis [je mond: zwijg!], wil je? De fanate [fanatieke] fanate [fanatiekelinge] nam wraak. Clenbuterol is een tot de bèta-agonisten behorend antihoestmiddel.

2. Wil de konstabel-majoor mij even een kontje geven? Kratesen zijn misvormde mensen. Kirren is met een kluitje in het riet sturen (afkorting: k.i.r.). Neem nog een kir royal [kir met champagne i.p.v. witte wijn]. Van kunst tot kitsch is een bekend tv-programma. Een klappei is een babbelaarster, een kwaadspreekster. De kiyu is een leerlingengraad bij budo. Een kiur [kie-joer] is een uitgestorven reuzenvogel van Madagaskar. Wat is het verschil [uitroep drijvers] tussen 'kiro kok' [haan] en 'kiro hen' [hen]? Kloekgebouwd is forsgebouwd. Mag je bij een aneurysma [uitstulping slagader] eigenlijk een klysma [darmspoeling] zetten? Opzoekwoorden: charisma [uitstraling], chrisma [(zalving met) wijolie], Groot [Rome – Avignon] en Oosters Schisma [Rome en de Grieks-katholieke kerk]. Een knickerbocker [wijde kniebroek] is geen drollenvanger (plusfour). Het knäckebröd komt uit Zweden. De klos van Ruhmkorff of ruhmkorffklos is een inductieklos. Een knicksje is een reverence, knots-boem is
pats-boem (tegenwoordig ook: rats-boem) en een knotszwam behoort tot de koraalzwammen. Waar liggen de Koerilen [Russisch, betwist door Japan] en Sachalin [Russisch].

 3. Het onzelieveheersbeestje behoort tot de knotssprietigen. Het koekoeksspog wordt afgescheiden door het schuimbeestje. Ik laat me niet koeioneren. Met een kokardebloem in de hand zei de Jood 'lechajim' (proost). Een karikel is ook een vehikel. Een kazakkeerder is een windvaan (iemand die van de ene partij naar de andere overloopt). Een kauwgek houdt van chewinggum, een kaugek is een zeezwaluw. Een kat zonder oren is een katschip. Hij kocht kat-in-de-zak [zacht linnen, voeringstof], maar dat was een kat in de zak [miskoop]. We gaan keet schoppen. De wicketkeeper speelde slecht. Het kemalisme komt van Kemal Atatürk. Een kelvingolf [rond de evenaar] is geen rossbygolf [ten noorden en ten zuiden van de evenaar]. Honderd kelvin (100 K) is honderd graden op de schaal van Kelvin. Kelkkafjes staan aan de voet van een aartje (niet: een aardje naar zijn vaartje!). Na de late kerstmis (het was een groene kerst) aten wij kerstomaten. Tien bevlogen kerstmannen kunnen nooit de enige echte Kerstman vervangen. Wat is een awningdek [boven hoofddek, ter beschutting]?

4. Grootmogol is de door de Nederlandse compagniesdienaren gebruikte titel voor de alleenheerser van het Mughalkeizerrijk        [Zuid-Azië]. Het is ook (met kleine letter!) de naam van een zekere diamant (orlow). De uitroep van de papegaai was 'koppie-krauw' en zijn baasje had koppiekoppie [een goed verstand] en zei 'koppie krauw' terug tegen de papegaai. Jeuk leert klauwen en armoede leert huishouwen. Een vrije-uitloopkip is in: dat is een buitenloopkip. Een jeu de théâtre is een toneeltruc, een jeu d'esprit is een spel waarbij men aangewezen is op scherpzinnigheid, een jeu de prince is een spel waarmee een vorst zich vermaakt en met het jeu de mots wordt een woordspeling bedoeld [mv.: jeux]. Valt dit onder force majeure [overmacht]? Boccia is een soort jeu de boules dat veel als gehandicaptensport wordt beoefend. Het flos juvenum (juventutis) is de bloem der jeugd. Vroeger stond KAJ voor Katholieke Arbeidersjongeren, thans voor Kristelijke Arbeidersjongeren. Fidelisme is (was) castroïsme [Cuba]. 

5. Dat vieux jeu [die oude kost] kennen we nu wel. Zijn optreden was schrimpeljeuzig (schrimpeljeus = beschroomd, angstvallig). Je kunt een deur intrappen en ergens in trappen, letterlijk of figuurlijk. Een korakora is een vaartuig in de Molukken. We kennen Koninginnedag (thans: Koningsdag) en koningendag (Driekoningen). Kun je met congadrums een kongeraal [zeepaling] verjagen in de Congo? En hoe zeg ik dat in het Kikongo of Kongo? Zij koutte en hij heeft gekout. De laagstbetaalden zullen niet snel een kongsi [kliek t.b.v. voordeel] vormen. Is de colaplant werkelijk identiek aan de kolaboom? Voor kwaadspreken moet je liefst een kwaaddenkende kwaaddoener zijn. In de bekende Kristallnacht hield de SS in Duitsland een grootscheepse pogrom tegen de Joden.

6. Op het gebied van 'play' hebben we: airplay (popnummers via de ether), display (beeldscherm), downplayen (bagatelliseren), fair en foul play (eerlijk en oneerlijk spel), galleryplay (bal fraai rondspelen), global player (wereldspeler), matchplay (versus strokeplay, bij golf), mediaplayer (mediaspeler), multiplayer (computerspel voor meer dan één speler), in een playbackshow moet je playback zingen (playbackzingen), playboy (jongeman in societyleven), pleeboy
(wc-borstel), playdown (bepaling degradanten), playing hard to get (moeilijk te veroveren), playlist (lijst met uit te zenden muziek), playmate (pin-up), play-off (eindronde in een sportcompetitie),
plug-and-play (bijvoeglijk naamwoord, pc's), ponyplay (bij sm), powerplay (manmeersituatie), replay (beslissingswedstrijd), screenplay (scenario), teamplayer en visual display (visualisatie). 

7. Een plug-in breidt de werking van een computerprogramma uit. Bij pleinvoetbal speel je soms met een vliegende kiep. Tegen kippen schijn je te moeten roepen 'kiep kiep kiep'. Een kindplaats is duidelijk, maar wat is een kindraad [kin!, sommige vissen]?
Kindjes-op-moeders-schoot zijn kinderplantjes. Een kerstkind is een op Kerstmis geboren kind; het Kerstkind is ook qua datum op het kerstfeest geboren. Hoeveel kimduiking [opschuiven van de horizon] heb je op de top van de Eiffeltoren [die ligt niet in de Eifel]? Kilometerslang sjokten we over het zestig kilometer lange voetpad. Bij een besloten Oranjetraining (Rode Duivelstraining) zijn kijk-in-de-potten [ongewenste toeschouwer] niet gewenst. Hij rookte een kingsize [bnw.] sigaar. Ezelsbruggetje: poelet heeft met soep te maken, poulet niet [kip]. Bij de Klaagmuur werd een klaagpsalm gereciteerd. Kies maar: hij kiteboardde, hij kitesurfte (kitesurfde) of hij kiteskatete. De KISS- [letsel aan de bovenste nekwervels, dat is ontstaan in de baarmoeder of tijdens de bevalling] en KIDD-syndromen [idem met dyspraxie – gerichte handelingen niet uit kunnen voeren – en dysgnosie – defect in het denkvermogen, tot 2 jaar KISS geheten] zijn verre van helemaal hetzelfde.

8. Kan een kiepkar kipptoestellen [lab: zuur + vaste stof = gas] vervoeren? De klappei [roddelaarster] maakte veel stampij (ook: stampei). Een son et lumière is een klank-en-lichtspel. De
klaar-overtjes [verkeer] hebben hun werk goed gedaan: klaar is Kees! De val van Griekenland heeft veel van een kladderadatsch [economische of morele instorting]. Een zevenzeiker is een klepzeiker [lastig mens]. De clergé, de clerus [geestelijkheid], houdt niet van klessebessen [kletsen]. Het fonds werd op de beurs gecoteerd (en dus genoteerd). Hij doet aan klifduiken (cliffjumpen). In de tv-film (teeveefilm) was het shot van deze klifhanger een duidelijke cliffhanger. Klok-en-hameren is het klok-en-hamerspel spelen. Klinge (niet meer in VD) is kleefkruid. Hij kneippte regelmatig [kneippkuur, met koud water]. Een kneuter is een vlamsijsje. Bij knip-en-plakwerk wordt geknipt en geplakt (zoals op de kleuterschool), bij knip-en-plakwerk wordt ook geplakt wat geknipt wordt (zoals bij tekstverwerking). Zijn knutten knijten? Ja, kleine mugjes. Een vrouwelijke kniesoor is een kniesster. Met 'cosy' troffen we aan: cosy (theemuts), cosy corner (hoeksofa), ecosysteem en teacosy (ook theemuts).

9. En met 'cosi': antracosilicose (antracose, mijnwerkerslong), chalcosien (kopersulfide), cosinus(regel), Escosijnse (blauwe) steen (blauwe arduin, uit de groeve van Ecaussinnes), glucoside (met suikermoleculen), glucosinolaat, glycoside, leucosis (leukose, leukemie), loco sigilli (formule die lak- of waszegel vervangt), narcosine (narcotine, noscapine, opianine), psittacosis (papegaaienziekte), salicoside (salicien), sarcosine (afkorting: Sar, een methylderivaat), varicosis (varicose, spataderen, varicositas) en viscosimeter [bepaling viscositeit]. Een rolkromme is een epicycloïde. De krommetenenoorzaak was duidelijk: een tenenkrommend probleem. De belastingsstroomsterkte als functie van de bekrachtigingsstroomsterkte geeft een V-vormige grafiek, een V-kromme. Je kunt krompraten wat je wilt, maar ik heb me krom gelachen om de anekdote van de kromgebogen en -getrokken spijker. De kwanza is de munt van Angola [AOA]. 

10. Hout kan kromtrekken, mensen kunnen kromlopen en kromliggen voor iets of iemand. De taliban hebben in de kruidhof een kruitvat verstopt. Een kylix is een ogenschaal, een Griekse drinkschaal. Kyaniseren [voor bederf bewaren] van hout doe je met kwik-II-chloride. Quanten zijn kwanta. De penozediscussie werd in het Bargoens en koeterwaals gevoerd. Koenjit is kurkuma [oe] als specerij. Kijk, daar vliegen kob- en kapmeeuwen. Zullen we na het koffie-uur de koffer in duiken? De koh-i-noor behoort tot de Engelse kroonjuwelen. Velen komen erop af.

 

1336 Dictee zondag 27 mei 2018 (3): dictee BeNeDictee 2018-04 √

Dictee - dictees [1336]

BeNeDictee 2018-04

De 66 woorden in vet en onderstreept moesten worden ingevuld.

Een next best oplossing [bnw.] (auteur: Rien Wisse)

1. Vertoonde de vijfenzestigenhalfjarige man
dementia-praesenilissymptomen [d p - jong beginnend]? Menig gaazspecialist [NL: ge­ri­a­tri­sche af­de­ling van een al­ge­meen ziekenhuis] vroeg het zich af, maar waagde zich niet aan pronostikeren [prognosticeren, voorspellen]. Wel kreeg de patiënt psychoanaleptica [pepmiddel, doping - mv.], die zijn sombere humeur remplaceerden [vervingen] door een prima de luxe stemming [bnw.].

2. Kort na Drievuldigheids(zon)dag [eerste zondag na Pinksteren,
r.-k.] bezocht hij een geriatrieaios [aios = arts in opleiding tot specialist]. De wachtkamer was zo vol als mut [vgl. mudvol]. Een declassee [aan lagerwal geraakte, m. = declassé], wier [= vr.] rhinophyma [aardbeienneus] nogal opviel, las een méritoire [verdienstelijk - altijd e] geëdite [redigeren] teasestrip [met naakt]. Ter verjeugdiging van de meatspace [fysieke wereld vs. cyberspace] toonde een widescreen [tv-scherm] een vrolijkejongedeernentafereel en sierde een poster van de Antwerpse band dEUS de sycomorenhouten [vijg] wand. De plantenbak met het gele snavelhauwtje [hauw = plant, houw = slag bv. van sabel] en
de baard van Mozes [slaapkamergeluk, plant] viel uit de toon.

3. De net-nietspecialist, die hem in zijn spreekkamer ontving en hem met verwaten [aanmatigend trots, hoogmoedig] blik door zijn
so easy'tje [knijpbril] aankeek, droeg een ruimvallend toetoeppak [met toetoep(jas), hoog gesloten, opstaande boord]. Door zijn bruinverbrande huid leek hij wel wat tanorexia-achtig [verslaving aan zonnebaden]. Hij speelde met zijn standalonescrollwieltje [standalone = pc, niet in netwerk - ww. scrollen] en zei: "U lijkt beresterk van inhout oftewel stevig gebouwd [oorspr.: van schip], maar volgens onze covaartest [cognitieve vaardigheden] lijdt u aan korsakov [alcoholdementie] annex spleen [weltschmerz, taedium vitae]. Als u Koning Alcoholadept blijft, moet u veilig opgenomen worden."

4. De patiënt leek getroffen door een schroodbeitel [schrooibeitel] en rantte [roepen en tieren]: "Zeg gijsje goochem [goochemerd, slimme, handige jongen], dat slaat als kut op dirk [nergens op]. Ik ben soms uit de ket [uitgelaten, brooddronken] maar niet wous [gek]. In het gekkenhuis is geen knijt [niets, kriebelmugje] te beleven. Geen vits [ook: vis – niets] stelt het voor. Wil je mij de wijtenwagen [lijkwagen, wijte + n = huif van huifkar] in krijgen? Dan haal ik Opa-en-omadag [als: Moederdag, 4 juni, o is iets anders!] niet en krijg ik als beb [opa = pake, beppe, niet: bep - grootmoeder: bep, bebbe, bomma, etc]
van jonge jan en van lange jan [= slaag]. Ik heb niet eens een
ik-opatestament [erfrecht: direct aan kleinkinderen]. Dus hoezo
dik van zoute [dik oké]?"

5. De dokter zei: "U hoort van mij." Een week later ontving de patiënt de volgende brief. Na het lezen ervan was hij
van 't Lam Gods geslagen [verbijsterd].

6. L.S. [Lectori salutem, den lezer heil!]

Boe roepen [wel: boeroeper] dan wel begijne maken [drukte] terwijl wij bijeenwaren, compromitteerde [in opspraak brengen] uw kovet [goede naam, prestige, eer]. Ge schiept te veel [ww. scheppen] een sfeer van soupçon [argwaan, verdenking]. De door mij geconsulteerde taskforce [tijdelijke groepering] re-integratie, bestaande uit
collega-psychen [psych = psychiater], raadt u bij wijze van alternatief een Sluis [bnw., wel: Sluis' bgm.] woonproject aan. Het vlijt mij bijzonder goed u daarnaar te verwijzen. U kunt zich op meerdere manieren aanmelden. Zie aanmeldingswijzenbijlagepakket. 

Hoogachtend, G. Aas, arts 

PS [postscriptum] In Van Dales geboorteplaats [= Sluis]  trakteerden [mv.] de souschef [adjunct-chef] et al. [afkorting, et alii = en anderen] vroeger maandelijks op pek- of alantswijn, tegenwoordig wekelijks.

 

 
 

1335 Dictee zondag 27 mei 2018 (2): dictee BeNeDictee 2018-03 √

Dictee - dictees [1335]

BeNeDictee 2018-03

De 70 vet en onderstreepte woorden moesten worden ingevuld. Toelichting in groen of blauw.

Boontje komt om zijn loontje (auteur: Lizi van Vollenhoven)

1. Met een kater van heb ik jou daar werd Appie W. wakker in zijn cel. Hoe was hij in godsherejezusnaam in deze vermaledijde situatie terechtgekomen? Geleidelijk begon het hem te dagen. Zijn plan was toch van een aan fielterigheid grenzende vermetelheid geweest. Een sterrenrestaurant annex zwartgeldwitwasserij starten en tegelijkertijd zijn overbuurman en rivaal op haute-cuisinegebied uitschakelen. Hoe kon hij weten dat tegenwoordig zowel dubbelgepromoveerde microbiologen als halfanalfabete [VD] straatschoffies zo torpide [med.: traag en sloom] waren dat ze geen kwartel van een patrijs konden onderscheiden? Als het nou om een quokka [kangoeroe] versus een tafa [buidelspitsmuis] was gegaan, had hij er begrip voor kunnen opbrengen. Maar dit?

2. Zijn instructies voor Mitchel P. waren duidelijk geweest: Schaf vijftienhonderd nog levende cicaden [ook: s - krekel] aan in de insectenspeciaalzaak en vijftig muizen in een gewone dierenwinkel. Om dit te financieren geef ik je carte blanche [geen mv., onbeperkte volmacht] met mijn creditcard. Ga zaterdag a.s. om 18.00 uur naar restaurant 'De gepluimde Patrijs', verschaf je toegang tot de frigidaireruimte [elektrische koelkast, mv. s] en laat alles daar los. Het restaurant is makkelijk herkenbaar aan het uithangbord met daarop een patrijs.

3. Voor de illustere doch van dubieuze moraal voorziene microbioloog Frederick M. was het consigne [opdracht] al even duidelijk geweest: Kweek voldoende E. colibacteriën [darmen, buikloop, infecties, ook aan urinewegen] om daarmee minstens honderd mensen een langdurige gastro-enteritis [maag-darmcatarre] te bezorgen, ga naar 'De gepluimde Patrijs' en zorg dat deze enterotoxineproducerende eencelligen in de hors-d'oeuvre [voorgerecht] terechtkomen. Ook voor hem zou hier een prettige pecuniaire [geldelijk, financieel] tegenprestatie volgen.

4. Tegelijkertijd zou in zijn etablissement 'De koddige Kwartel' de grande opening plaatsvinden. Vanaf vijf uur des namiddags werd een uitgelezen gezelschap van gourmands verwacht voor een cocktailparty, gevolgd door een veertiengangenamusediner [amuse + s]. Uiteraard waren journalisten van de landelijke dagbladen, alsook columnisten van societymagazines van harte uitgenodigd. De Amsterdamse onderwereld zou ook een geanonimiseerde afvaardiging sturen. Bij binnenkomst zou men vergast worden op een Aperol spritz in een ge-3D-print [ww. 3D-printen] cocktailglas. Nadat Appie een toost [heildronk] had uitgebracht op de aanwezigen, niet in het minst om de vertegenwoordiger van het college van B en W te imponeren, zouden de toastjes [geroosterd brood] met coquilles Saint-Jacques [meervoud - jakobschelpen], [crème de] chayote [pompoen, ook: labusiam] of aspic [koude gelei] van casselerrib [ge­zou­ten en gekookte var­kens­rib zon­der been] rondgebracht worden. Een creusetapa [creuse = Japanse oester, mv. n/s - VD/GB: tapa, mv. tapas/tapa's] kon uiteraard niet ontbreken, en voor de liefhebber was er zelfs een kopje kruudmoes [kruidmoes]. Dranken, van grapefruitsap tot Veuve Clicquot zouden doorlopend getapt kunnen worden uit fraai geciseleerde [zeer fijn bewerkt] vaten.

5. En toen was de grote dag aangebroken. Om vijf uur verzamelde een bont gezelschap van dames in chanelpakjes [little black dress, Coco Chanel] en heren in rokkostuum of frak [rokjas], soms zelfs met een gibus [hoge hoed], zich op het terras voor de wijd openstaande serredeuren. Een cocasse [zot, koddig] jongedame converseerde geanimeerd met een koketterende [flirten] oude taart, terwijl zij zich de petits-beurres (meervoud - zeker biscuitje) met crème fouettée [slagroom] en cassata-ijs [met vruchten] goed lieten smaken. Een loensende [scheel kijken] drinkebroer raakte geleidelijk aan sjikker [ook: sikker - dronken] door het teveel aan charoset [zoet gerecht op seideravond, joden] en probeerde met hand en tand antroposofische [levensleer Rudolf Steiner] homeopathie [alternatieve geneeswijze] te propageren als panacee [wondermiddel, tegen alle kwalen] tegen alcoholgeïnduceerde malaise. Een in taupe [donkergrijs als een mollenvel] zijde geklede charlatan [oplichter, kwakzalver] gooide daar echter wat bach(bloesem)therapie [bloesems met effect op de menselijke psyche] tegenin. Achter de coulissen [schuifwand toneeldecor] koutten (verleden tijd - ww. kouten = babbelen), met een aardbeiencoulis [vloeibare massa groenten en vruchten] in de hand, enkele ongure typen van laag allooi over de beste manier om een rivaal af te persen. Desniettegenstaande was het alleszins geslaagd totdat om zes uur het noodlot toesloeg.

6. De niet goed snikke Mitchel P. liet op hetzelfde moment zijn ongedierte los in het verkeerde restaurant als waarop de hautaine [hooghartig] Frederick M. zijn microben over de lekkernijen in 'De koddige Kwartel' uitstrooide. Het werd een pandemonium [hels lawaai]. De immer waakzame onderwereldfiguur Rocco B. betrapte Frederick bij zijn bezigheden en gaf hem een flinke watjekouw [oplawaai]. Mitchel, weliswaar niet goed snik maar wel loyaal, kon dit heterdaadje [betrappen tijdens het plagen van een vergrijp] niet accepteren en gaf Rocco een uppercut [opstoot, bij boksen]. Hierop mengden vastgoedmagnaat Harrie van der T. en bordeeleigenaar cum pooier [cum is hier: annex, en tevens] Eusjèn A. zich ook in de strijd. De eerdergenoemde (GB) coquette [behaagzieke vrouw, zie: koketterende in alinea 5] trok hierop haar uzi [machinepistool, ook: schot voor schot] onder haar vicuñawollen [verwant met ama en alpaca] jas vandaan en begon in het wilde weg te schieten. De sterkedrankcontainers [sterkedrank is al aaneen] veranderden in evenzovele danaïdenvaten [vat der Danaïden = bodemloos, hier: lek]. Terwijl de journalisten driftig aantekeningen maakten, probeerde Appie zo veel mogelijk van de Chateau Montifaud te redden door onder een vat te gaan liggen en gewoon zijn mond open te houden.

7. De via het C2000-systeem [niet in wdb.: communicatie politie] opgeroepen ME [mobiele eenheid] arresteerde onder het motto 'eerst meppen, dan uitzoeken' de hele bups en slingerde de goegemeente in het cachot. Naar het schijnt snakt Appie inmiddels naar de meest simpele McDonald's-maaltijd.

Shoot-outwoorden:
1. stafylokokkentonsillitis [sam. VD]

[bacterieën, amandelontsteking]
2. cervixdysplasie [idem]

[baarmoederhals, abnormale celgroei]

3. prosopagnosie [VD: gezichten niet herkennen = gezichtsblindheid].