1144 Dictee dinsdag 04 juli 2017 (2): Oefendictee Het grote plantendictee (264 van de 856 Oefendictees) √ x

Dictee - dictees [1144]

Zomaar ... een dictee uit de oude 856 Oefendictees, in dit geval nummer 264.

Dictee 264 (CCLXIV) Het grote plantendictee

1. Gezocht met '*plant*' naar woordvormen. Een allotransplantatie is er een binnen het menselijk ras, een xenotransplantatie niet. We noemen de arrowrootplant, de aspergeplant en de aloëplant – die vind je niet op een bacoveplantage. De fuchsia is de bellenplant. De bitterplant is de cichorei. Ook de bergamotplant en de boekweitplant zijn planten. Colaplant is een andere naam voor de kolaboom. De cellofaanplant is een soort van waterweegbree. Ken je de dollekervel(plant)? Eurotransplant is de naam van een Europese organisatie [transplantaties]. Een anthurium is een flamingoplant. Een gastplant is een epifyt. Welke insectenetende planten zijn er? De jalappenplant is een Mexicaanse plant. Het artillerieplantje schiet stuifmeel weg. Juteplant en kaliplant zijn geen kina-achtige planten. Het kinderplantje heet ook wel kindje-op-moeders-schoot.

2. Op een kokosplantage vind je geen komijnplanten of krokusplanten. De kwartjesplant is de judaspenning. De lampionplant is een soort van jodenkers. Een leiplant gaat tegen een muur of schutting op. De maggiplant is de lavas. De olifantsplant is de ivoorpalm. Van de papyrusplant maakte men papier. De penisplant (penisbloem) lijkt vast ergens op. Plantaardig is vegetaal. De plantage-employé leed onder de plantagementaliteit (niet meer in VD: (ongunstig) koloniale mentaliteit, die gekenmerkt wordt doordat de dominante bevolkingsgroep zijn normen en waarden opdringt aan minderheden). Jazeker, dat bestaat ook: planten-DNA. Een plantenbus is een botaniseertrommel. Plantenboter is palmine. Plantenanatomie is fytotomie. Een plantenalbum is een herbarium. Plantenetende dieren zijn herbivoren, vleeseters carnivoren en alleseters omnivoren. Plantengineering kan leiden tot genetische manipulatie. Plantenkaasstof is legumine. Botanie is de plantenleer. Nyctinastie is de plantenslaap. Een hortus (botanicus) is een plantentuin.

3. Pokon is plantenvoedsel. Plantenziektekunde is fytopathologie. Plantlore is folklore betreffende de planten. Een putplant
(in de woestijn) is een freatofyt. Een rubberplant is de ficus. Een schildpadplant is het hottentottenbrood. Het sigarenplantje is de tiengebodenplant. Kun je 'sirihplant', 'sisalplant', steppeplant', 'stinsenplant' (VD/GB ook: z) en 'spinazieplant' correct schrijven? Cryptogamen planten zich door sporen voort. Een tredplant kan tegen veelvuldig betreden. De vaderplant komt uit de commelinafamilie. Onze tuin heeft een vasteplantenborder. De Japanse aralia is de vingerplant. Een vochtplant (waterplant) is een hygrofyt. Een waterplantje is een vlijtig liesje. Wedeplant en weeuwplant doen me denken aan weduwen en wezen. Een volksnaam voor kefirkorrels is het yoghurtplantje. De zerehandenplant is de kegelsleutelbloem. De zwaardplant is de sanseveria (sansevieria). Een zoutplant zoals zeekraal is een halofyt.

4. Vervolgens gezocht op '*plant*' binnen artikelen: een selectie. Het aardappelcysteaaltje veroorzaakt aardappelmoeheid. De aardpeer heet ook knolzonnebloem, topinamboer of jeruzalemartisjok. Abscisinezuur is een groeiremmend plantenhormoon. Abutilons zitten in de kaasjeskruidfamilie. De zachte acanthus (akant) is de berenklauw. Acotyledonen zijn cryptogamen, bedektbloeiende planten. Het adiantum is het venushaar. Aerotropie is de neiging van groeiende planten om zich te ontwikkelen in de richting van zuurstofrijkere lucht. Het afgodskruid (twaalfgodenkruid) is een sierplant onder de sleutelbloemen. De grote afrikaan kan niet trouwen met het afrikaantje [kleine afrikaan]. Agame voortplanting is ongeslachtelijk, oögame geslachtelijk.

5. De welriekende agrimonie is een zekere bosplant. De aigrette is onder andere de haarkuif bij plantenzaden (het pluimpje). Het akkerklokje is het duivelsnaaigaren. De alant is een plantengeslacht. Albicatie is witbontheid. De alfalfa is de luzerne (rupsklaver). De algoede ganzenvoet is de brave hendrik. Allogamie is kruisbestuiving. De alstroemeria [eu] is een geslacht van sierplanten. De althea is de heemst (zeemaluwe). De amaryllis komt uit de narcisfamilie. De amfimixis is de versmelting van twee geslachtscellen bij de voortplanting. In een amyloplast worden zetmeelkorrels opgeslagen. De zalm is anadroom (vanuit de zee een rivier opzwemmend om zich daar voort te planten; antoniem: catadroom).

6. De anastatica is de jerichoroos, de roos van Jericho. Vergelijk ook de ster-van-bethlehem (GB). De plantaardige kleurstof anatto heet ook orleaan of bixine. Aneuploïdie is het voorkomen van een afwijkend aantal chromosomen in de celkernen van planten of dieren. De angelica (angélique) is de engelwortel. Angiospermen zijn bedektzadige planten (bedektzadigen). Anisogamie is de versmelting van twee voortplantingscellen van ongelijke grootte. Een annuel is een eenjarige plant. Een ankylosaurus is een plantenetende dinosaurus met een lengte tot circa 10 meter. Apocarp is met onvergroeide vruchtbladen. De arabica is de koffieplant. Araceeën komen uit de aronskelkfamilie. De asparagus is de sierasperge.

7. Een archeofyt is een oude cultuurplant (antoniem: neofyt). De aubrietia is een tuinsierplant. De azolla is het kroosvaren. De ballote is de stinknetel. Ze genas door de bachbloesemtherapie. De toerako is de bananeneter. De bast wordt ook het floëem genoemd. De Belgische vlag is een kas- en kamerplant. Gaultheria is de bergthee. De biastrepsis is de klemdraai. De bignonia is de trompetbloem. Ken je het bitter barbarakruid, de bittere boleet, de bleke hemelsleutel en de bleke zegge? De bocconia is een grote siertuinplant. De borstbezie is de jujube. Bracteeën zijn schutbladen. De deutzia heet ook bruidsbloem. Bryologie is moskunde. De buddleja is de vlinderstruik. Een chimaera is een entbastaard. Een cochleair implantaat is een inwendige gehoorprothese. De colchicaceeën zijn de tijloosachtigen. De cotoneaster is de dwergmispel.

8. De courgette is de zucchino, de cranberry de lepeltjesheide. Desertificatie is verwoestijning. De djaripesi is een vlinderbloemige plant. De echeveria is een vetplant met bladrozetten en rood-oranje bloemen. Uit de efedra wordt efedrine gewonnen. Een exsiccaat is een gedroogd exemplaar van een plant. Een flox is een vlambloem. Gibberelline is de stof die de groei en bloei van planten reguleert. De gloxinia komt uit Zuid-Amerika. De blauwe godsgenade is het glidkruid. Goeni is jute. De grenache is een soort van wijnstok. Het guichelheil werd gebruikt tegen zenuwziekten. De haoma is een plantaardige roesdrank. Ook de gelede hauw is vrucht van de kruisbloemenfamilie. De hertshoorn is de wolfsklauw, de hibernakel de winterknop en de hevea een rubberleverancier. Verschillende planten heten
hoe-langer-hoe-liever.

9. Een hortus siccus is een verzameling gedroogde planten. De hoya is de wasbloem. De jojobastruik is een woestijnplant. Juffertje-in-'t-groen is de naam van een sierplantje, maar ook die van een likeur
(met curaçao en persico). De kalketrip is de wilde ridderspoor. De keik is de knopherik. De ketjoeboeng komt uit het geslacht van de doornappels. De kolokwint is een niet-inheemse komkommerachtige plant. Het kooltje-vuur (niet: kooltje vuur!) is een sierplant. De koriander behoort tot de schermbloemen. De krimlinde komt uit Zuid-Rusland. Het kruidje-roer-mij-niet is van de Antillen afkomstig. Een labiaat is een lipbloemige plant. Lignose is een bestanddeel van de celwanden van houtige planten. Het look-zonder-look is een tweejarige, kruisbloemige plant. De drielobbige malope is een inheemse sierplant. Het mariëtteklokje is een tweejarige plant. Een mexicaantje wordt ook wel levensbalsem genoemd.

10. De mozes-in-het-biezen-mandje is een bekende kamerplant uit Mexico. Het nimfkruid is een waterplant. Nitrofiele planten hebben een voorkeur voor een stikstofrijke bodem. Obionen behoren tot de ganzenvoetachtigen. Pariëtaal is (bij planten en dieren) op de wand van het lichaam of van organen betrekking hebbend. De patchoeli is een lipbloemige. De PD [pee-dee] is de Plantenziektekundige Dienst. Polemoniaceeën zijn tweezaadlobbigen. De pubescentie is de beharing. Het pyretroïde is een insecticide. Het rapunzelklokje floreert op zandgrond. Rek-op is een van de vele namen van het bitterzoet. Een rizoom is een wortelstok. Tot de scheuchzeriafamilie behoort de veenbloembies. Een terofyt is een eenjarige plant. Thyllen zijn uitgroeisels van het parenchym. Het tocoferol is een vruchtbaarheidsvitamine (E). Yucca's zitten in de agavefamilie. Het voorafgaande betreft een minimale selectie uit bijna 5.000 lemma's.

 

 
 

1143 Dictee dinsdag 04 juli 2017 (1): dictee Groot Alkmaars Dictee 2017 √ x

Dictee - dictees [1143]

Groot Alkmaars Dictee 2017

Een Rotdictee (auteur: Jan Rot)

1. Rots roots zijn deels Noord-Hollands. Pater familias P. Rot uit Westzaan activeerde in de negentiende eeuw een handeltje in zowel tropisch djatihout als Scandinavische coniferen. Hij en zijn collega in comestibles Albert Heijn, hielpen elkaars karretje over de brug, toentertijd dat je pannenkoek, beregoed en Alkmaarsche Courant nog schreef zoals je het uitsprak. De Alkmaarse connotatie thans.

2. Ik zwijg over historische amoureuze escapades in een nabijgelegen souterrain, die als feeërieke hiërogliefen mijn complexe hersenen stante pede afleiden van meer homeostatische lichaamsfuncties als ademhalen. Maar ik gedenk een publieksparticiperend handgemeen in de Heer van Jericho [café in Heerhugowaard] in de postpunkperiode [curieus: in een bepaald schermformaat krijg je in de oVD
post-punkkapsel, maar die vorm is afgebroken ...] en een gescheurde achilleshiel op de kaasmarkt door een verblinde provoost met zijn zilveren berrie [draagbaar].

3. Mijn laatste cd is gemasterd en gemixt in geluidsstudio Het Gemengd Bedrijf [eigennaam] in Limmen van geluidsmagiër Frans Hendriks met (-)ks [streepje onnodig en absoluut niet afdwingbaar], ook anderszins geen Jimi Hendrix. In Castricum woont de frequent gevisiteerde keyboardspeler Jakob Klaasse [eigennaam], en alleen popprofessoren en anderszins misleide en vermaledijde lijders aan dyslexie worden nu niet coûte que coûte en rigoureus het Alkmaarse bos ingedreven [vee indrijven].

4. Na dit dictee volgt het langverbeide An & [volgens internet niet &, maar +] Jan Vakantiealbum. Zonder folkloristische Hawaïaanse guirlandes, lederhose, dirndl, knickerbockers of kilts, maar met een melancholiek chanson van Alkmaars enfant terrible Gerard J., en een Catalaans akkefietje [ook: v] over de onager Borriquito [eigennaam,
uit Spaans kinderrijmpje]. Het ombouwen van vacante vakantieteksten tot harmonieuze vocale bellettrie is geen sinecure, maar – fotografen let op – ik zwoegde als het beruchte przewalskipaard en tantaluskwelling, sisyfusarbeid noch pyrrusoverwinning bedreigen nog een Alkmaarse victorie!

 

 

1142 Dictee zondag 02 juli 2017 (1): dictee Oefendictee juli 2017 (1) √ x

Dictee - dictees [1142]

Oefendictee juli 2017 (1)

1. Met kalos k'agathos [schoon en goed] wordt rechtschapen naar lichaam en ziel bedoeld. Er is zelfs een overeenkomstig znw.: kalokagathia. Zowel caliet [le­ge­ring van fer­ro­alu­mi­ni­um en nik­kel] als kalomel [kwik-I-chlo­ri­de (mer­cu­ro­chlo­ri­de), be­kend (gif­tig)
ge­nees­mid­del (o.a. bij wa­ter­zucht) (Hg2Cl2 - subscript!)] verwijzen naar het Griekse 'kalos' [slecht]. De agathologie is overigens de leer van het hoogste goed(!). De paarden gingen zich hoorbaar aan lekker neien [hinniken] te buiten. Sjalotjes [ui] moet je niet in de (BE) chapelure [paneermeel] leggen en al helemaal niet in de chevelures [mv.  -venushaar]. Na lange tijd weet ik nu dat het symbool voor de bohr(straal) a₀ (met letter o) is. Niet verwarren: boor of borium (B) met atoomnummer 5 en bohrium (Bh) [h = hoog] met atoomnummer 107. Er zitten vragen in het tentamen over de elliottgolf en het dopplereffect. Zij was gebensjt [gezegend] met die bench [kamerkennel]voor haar buldog. Het studentencorps kan best voor later een docenten- of lerarenkorps voortbrengen. Onze groep vertoonde altijd al een korpsgeest, een esprit de corps. Als je over de grens wilt, is een sûreté [suur-tee] de corps wel plezierig. We hebben en corps [gezamenlijk] naar het avant-corps [uitspringend gedeelte hoofdgevel] gekeken. Weinigen kunnen die vangelder [ringoefening - niet meer in wdb.] aan de ringen uitvoeren. 

2. Hij is terug van weggeweest. De president heeft een precedent geschapen. Met een 'cheerio' [proost] zette hij het adje, de ad fundum in. Hij atte dus en had daarna geat (niet: gegeten). Uit de chemie kennen we de begrippen ionisch en ionair [ion], uit de bouwkunde de begrippen Dorische, Ionische, Korinthische en Egyptische kapitelen [bekroning van een zuil]. Met de 3, 4 en 5-steek kun je een rechte hoek uitzetten [rechthoekige driehoek: 3 kwadraat + 4 kwadraat = 5 kwadraat, stelling van Pythgoras]. Dat heeft alles met een vijfsteek te maken. Het breedbladige lazerkruid bezit maagversterkende kracht. Binnenkort gaat ook VD het Chinees Nieuwjaar vieren ... met hoofdletters! Wanneer komt de Assemblee van de Verenigde Naties weer bijeen? Joepie: VD spelt [speldt ons] nu ook het Bamboegordijn of Zijden Gordijn [op de mouw]! Wat herdenken we op klaproosdag? [Her­den­kings­dag - begin zin! -van het ein­de van de Eer­ste
We­reld­oor­log (11 no­vem­ber), waar­op pa­pie­ren klap­ro­zen wor­den ver­kocht voor een lief­da­dig doel, thans ook ter her­den­king van de Twee­de We­reld­oor­log] .Rare aanduiding: A/N voor alfanumeriek. Het hb-kind [hoogbegaafd kind] zat vroeger op de rijks-hbs (hogere burgerschool - VD: aaneen!) en werkte daar met HB-potloden [niet in wdb.].

3. Na hole 14 stond hij een dormie (in dat geval: 4 slagen) voor. Die loerahs waren dorpshoofden. In België wordt de Dorpsstraat wel tegenover de Wetstraat geplaatst. Is ie weer aan het hooidorsen
[niet meer in VD, wel: hooidorser - doet overbodig werk]? Het toetje was dosi [oh, ie] [zeker nagerecht]. Het boek had een dos passé [doo] [vlakke, vierkante rug]. Zo schrijf je dat: het dossier Bouwfraude [zaak], het dossier-Dutroux [p.]. De nomadengroep bivakkeerde in een douar (tentenkamp). Bij doublechecken worden double checks uitgevoerd. Wat doet een doula? Niet-medische kraamverzorgster. Na het bericht van down-under waren we weer helemaal down-to-earth. Doza's
[begin zin! - donderdag - zaterdag] zijn vaak vakkenvullers. Ik kom zo dra mogelijk. Op 21 juli is de drache nationale [BE, regenbui] eerder regel dan uitzondering. In het Papiaments is een dradu een goudmakreel. Een massagebed kan wel een gebed zijn
[ook: massagebed], een aspergebed niet. Sommige moslims dragen tijdens het gebed een taqiyah [kapje]. In Bijbeltaal is een bath [baht]
36 liter (l). De codex argenteus is een uniek handschrift [van Wulfila’s Go­ti­sche Bij­bel­ver­ta­ling]. In de theologie is Vita Adae het Leven van Adam (apocrief Bijbelboek).

4. Als jij me onderdak bezorgt, ben ik onder dak. Als bob
[be­wust onbeschonken be­stuur­der] drink ik licht- of zwakalcoholische dranken, anderen beperken zich tot niet- of non-alcoholische dito. Het dicteewoord 'neverippie' [condoom] komt van de merknaam Never Rip. Dit is preëminente [boven andere(n) voortreffelijk]  proteïne. Je moet je door de moeilijkheden heen slaan, je moet je erdoorheen slaan. Wolven moet je heenjagen. Nog altijd is die Drang nach Osten
[tra­di­ti­o­ne­le nei­ging tot ex­pan­sie naar het Oos­ten bij Duit­se po­li­ti­ci] latent aanwezig. Bij die drarrie [vriend, ook: drerrie] zie je vaak draperies d'amour [mv., wallen onder de ogen]. Waarin verschillen scatologie [uitwerpselen] en eschatologie [leer van de laatste dingen]? Aldrin [begin zin!] en dieldrin zijn drins. De CEO [chief exe­cu­tive officer = pre­si­dent-di­rec­teur, be­stuurs­voor­zit­ter] zit in de driver's seat. De chimères [hersenschimmen] hadden hem in de greep. Hij zei dat ze eruitzag als drolletje drie van Overschie. Wilt u aldaar een makartboeket bezorgen? Zijn dat nou shiraz- of syrahdruiven? Dat is hetzelfde! Druivensteen is botryoliet oftewel botryt. Je hebt me behoorlijk in den drum [benauwdheid, moeilijkheden] gebracht. De dubstep [Britse stijl popmuziek] is is beïnvloed door o.a. drum-'n-bass, dub en 2 step [muziekstijl, twostep = dans]. Een flamencozanger moet duende [bovennatuurlijke inspiratie] hebben. Het ijs is drie duimen dik. De Duinkerker kapers droegen soms duinkerkers [zwa­re, rui­ge
zee­mans­jas]. De Satan is de Prins der Duisternis.

5. Dat wonder is du jamais vu [nooit eerder vertoond]. Brood doop je in dukkah [doe-kaa] (dipsaus). Zij was d'un certain âge [van een zekere - middelbare - leeftijd]. Du moment dat ze vertrok, sloeg de kerkklok. Dura lex (lex dura), sed lex: wet is wet. Een duro was 5 peseta's waard. Dat was niet mooi, die DVT: diepveneuze trombose. Gebruikt ze nog steeds DXM, dextromethorfam? Dat kun je eten: dyarpesi [zekere zaden als groente]. Hij is een gevreesde dynamitard [= dynamiteur - iemand die dy­na­miet­pa­tro­nen legt of dy­na­miet­aan­sla­gen pleegt]. De kinderen speelden dyompofutu [een hinkelspel] – andere dyul
[recht­hoe­ki­ge fi­guur op de grond te­kenen] –, de vaders leegden hun dyogo [literfles voor of met bier] en de moeders – waaronder dyuka's [GB ook djoeka, marron], bosnegers in het algemeen – maakten veel dyugudyugu [drukte]; opgehitst door een dyumbi [oe - dwaalgeest], een ketter? Zo, dat was dan weer het einde van de d.

 

 
 

1141 Dictee zondag 25 juni 2017 (1): dictee Oefendictee juni 2017 (3) √ x

Dictee - dictees [1141]

Oefendictee jun 2017 (3)

1. Het brittanniazilver komt uit Britannia. VD schrijft nu correct: sjwalettergreep. De hoefsmid gebruikt een raps, de huisvrouw een rasp. De ampèrage geeft het aantal ampères weer. Een anyumara is een zekere grote Surinaams-Nederlandse zoetwaterroofvis. Een van de hervormers was Philippus Melanchthon. Ook op Sint-Maarten wordt het sint-maartensfeest gevierd. De TH [Technische Handleiding - van de NTU - de Nederlandse Taalunie] heeft ons weer zoals altijd verblijd: tijdens de goedevrijdagviering werd het Goedevrijdagakkoord [eigennaam] gesloten. En tijdens de jomkipoerviering werd de Jomkipoeroorlog ontketend [begonnen]. Hij is à peu près [ongeveer] veertig (40). Ik had geen compassie met de ter dood veroordeelde misdadiger, die terdoodveroordeelde. De beriberilijder wist dat chrysoberil en beryllium iets van doen hadden met beril. Een onomstreden meervoud is toilettes de soirée, ambigue dito zijn eaux de toilette en eau de toilettes [zelfde uitspraak] met diminutief eau de toiletteje. Totoks zijn [in Indië] volbloed Nederlanders.

2. Hij berijdt vaak een pur sang lipizzaner, zijn kok bereidt vaak crème fraîche [geen mv.]. Borium heeft een lager atoomnummer [B, 5] dan bohrium [Bh, 107]: zelfde ezelsbruggetje als bij clairet (rode wijn) en clairette (witte wijn) [alfabetisch: - en te, r en w]? Het tetrahydrofuran wordt afgekort tot THF. Is 'ex tacito' met een mond vol tanden [staan]? Ja. Tribunesprekers praten voor de bühne, tribunenmanipulatoren/s waren volksverlakkers [in het oude Rome - VD]. Als je je mond vol hebt, mag je niet praten; wel als je een hele mondvol wilt uitbrengen. Ze waren op dezelfde dag jarig: van 't zelfde! Als je ruggelings gebonden bent, kun je niet dos-à-dos (rug tegen rug - rug-aan-rug) dansen! De HMTR was de Hogeschool voor Muziek en Theater Rotterdam, maar heet nu: Hogeschool voor Muziek en Dans (HMD). Ze dansten de lanciers [sjee]. De fieteldans (sint-vitus- of sint-veitsdans - neurologosche aandoening bij kinderen) kun je moeilijk aanleren. Die baithak [geen h uitspreken] gana klinkt aangenaam [SR: traditionele Hindoestaanse volks- en dansmuziek]. Heden ten dage zie je weinig sirtaki's [Griekse volksdans] meer.

3. Welke eenmansdansen ken je zoal? Het bubblin' is best lastig
(te schrijven). Schrijf goed: café dansant, dîner dansant en soirée dansante. Een t.d. is overigens een thé dansant. De simadan [oogstfeest, muziek- en dansstijl] komt van Curaçao. Hij vibede vaak. Ook bij een wodanseik kun je dansen (!). De zonnedans, zouk en zumba sloten het dansfeest (een soort dansi) af. Ik wil niet grootspreken, stoefen of schwadronneren, maar ik beheers toch heel wat dansen: de awasa [SR], de boogiewoogie en de bourree, de flamenco, de française en de gigue [zj], de haka, de ländler, de rigaudon en de passacaglia [uitspraak; ook: passacaille], de seú
[see-joe] van Curaçao, de soca, de twostep (bij de 2 step = muziekstijl), de tyrolienne en ten slotte de sema, een werveldans van de derwisjen. Ik kijk graag naar de zwaarddans en de zevensprong. Heb je bij de wintiprei [dansfeest voor de wintogoden] een pochetta [ook: pochette - zakviooltje met 3 snaren] nodig? Knap hoor, dat voltigeren [gymnastiek + paarden] bij die voltigefiguren! Denkend aan Vogue [modeblad], voguede hij vaak. Dat heet dus: vogueing.

4. Hoe kom je van de woordendiarree af? In die partie carrée
[ge­zel­schap van vier per­so­nen in twee pa­ren: twee dames en twee
he­ren] zullen ze toch niet allemaal steatorree oftewel vetdiarree hebben? Een Bolognezer hond is een bolognezer en een Bolognese fles is een springkolf: daar doe je geen bolognesesaus in! De man met trimvest (stabjack) viste op skipjack, de echte bonito dus. Die laatste is geen boniet of albikoor [echte bonito = vis]. Sodemakreel, dat is kras! Er zijn verder nogal wat makreelachtigen: de dorade of dradu [oe], de goudmakreel (ook: koningsvis), de hors(makreel) of marsbanker
(ook: noordenwind), een pelagische en schoolvis, het Indonesisch visgerecht ikan bali, de trawlvisserij op tonijn, de zeilvis, de zwaardvis en de zonnevis is de petrusvis. Schattig toch, zo'n bonobobabyoogjesfoto! Takahe's zijn niet-vliegende vogels. Het 'liberté, égalité' van 1789 werd in 1848 uitgebreid met 'fraternité'. De bramahpers drukte bankbiljetten met een brahmapoetrakip erop. Dinkies zijn geen diaks en spelen vaak met dinky toys en namaakdino's [dinosaurussen]. Doe mij maar kiwiyoghurt. Beauty is but skin-deep = De schoon­heid (m.n. van een vrouw) gaat niet die­per dan de huid. In de kerk eet je muntebollen. Een guiro [goe-wie] is een klein slaginstrument.

 

 

1140 Dictee zaterdag 24 juni 2017 (1): dictee Groot Utrechts Kerkdictee 2017 √ x

Dictee - dictees [1140]

Groot Utrechts Kerkdictee 2017

Hier sta ik, ik kan niet anders (auteur: Manon Uphoff)

1. Aanschouw, gelovigen, agnosten en ongelovige thomassen! Bij een fornuis als een brandend braambos geeft de authentieke denker Luther acte de présence, neuriënd "Hier sta ik, ik kan niet anders!" [hoofdletter wegens aanhalingstekens, denkbaar is kleine h, maar dan dubbelepunt – dubbele punt, dubbelpunt en geen aanhalingstekens] 

2. Voorwaar, deze eersteklas [bnw. – GB, VD alleen znw. bij trein, voetbal en ziekenhuis – aaneen mag dus niet] rauwdouwer [ook: rouwdouwer = rouwdanus] die in 1517 [spelregels: in cijfers] zijn vijfennegentig [spelregels: in letters!] boude thesen aan de deur van een Saksisch godshuis [G is fout, zie GB, VD] nagelde, onderscheidde zich van de doorsneemonnik [klemtoon op znw. doorsnee, kan ook los met klemtoon op monnik, dan is doorsnee een bnw.] met zijn gedachte-exercities over hypocriete kanunniken en simonie bedrijvende pausen onder het adagium "Alleen de Schrift" [een adagium kan heel goed met kleine letters, maar moeilijk als er aanhalingstekens omheen staan – Schrift = Bijbel hier sowieso met hoofdletters, Latijn: sola scriptura].

3. Gedachtegangen die op de index [hoofdletter denkbaar, maar VD bijv. index librorum prohibitorum = voorheen een lijst van de door de Romeinse curie verboden boeken – spelregels!] kwamen, maar die - ware hij kind van dit millennium geweest - zeker eindeloos heen en weer ge-e-maild en ge-cc’d terug te vinden zouden zijn op tal van fora, waar op apegapen liggende luieriken die zich het apelazarus zouden schrikken van de abyssale diepte van Luthers blikverruimende ideeën en zielenroerselen, er eindeloos over zouden jeremiëren.

4. Echter, deze pleitbezorger van een consciëntieuze gerichtheid op de Bijbel wist ook de divertissementen van het leven te appreciëren.

5. Het is een ten enenmale onjuiste benadering van deze illustere geest om hem te diagnosticeren als een insectenetende [GB, VD] Johannes de Doper die zich tot een matig calorierijk dieet van sprinkhanen, honing dan wel waterige bouillabaisses of, curieuzer, minuscule gekonfijte mieren beperkte. Dan zou hij eruitzien als een bonenstaak.

6. Diens voorkomen vertoont meer verwantschap met een gevulde bulterriër [maar: pitbullterriër] – die wel houdt van een lascief [wulps, wellustig] dinertje – dan met een donquichotachtige [Rubensachtig: Rubens zelf, rubensachtig = à la, idem Kafka-achtig en kafka-achtig; Don Quichotachtig zou denkbaar zijn (persoon zelf), maar ook omdat GB en VD 'een donquichot' hebben, ligt donquichotachtig voor de hand] uitgemergelde figuur [niet de persoon zelf], die na het nippen aan kolokwint lijdt aan dysenterie [uitspraak vooraan: ih].

7. Bechamelsaus, boekweitebrij, compote, frambozenroze fricandeau: luxueuze ingrediënten naast hemelse spijzen vormen de achtergrond voor causerieën over de queeste naar de ware genade, uitmondend in een fascinerend demasqué van de tenhemelschreiende praktijk der aflatenhandel [beter: aflaathandel - VD].

8. Bohemien, bourgondiër of bon vivant is als titulatuur voor deze met een cisterciënzerin gehuwde exceptionele middeleeuwer zonder meer een clicheetje.

Reservezin (in geval van een ex-aequo – niet gebruikt), schrijf de onderstreepte woorden op:

Waren wij, deze anachronistische ambiance voor ons geestesoog optrekkend, gelijk de bruiloftsgasten te Kana genood aan zijn dis of als introducé(s) [mnl. introducé, vrl. introducee, indien niet bekend: mnl. dus introducé en i.v.m. wij en bruiloftsgasten ligt het mv. voor de hand: introducés. NB Vrl. meervoud: introducees, verkleinwoord voor beide kunnen: introduceetje] aan zijn tafel gezeten, dan zouden wij volledig van ons à propos zijn door de weelderigheid van het geserveerde dionysische lucullusmaal.

 

 

 
 

1139 Dictee donderdag 22 juni 2017 (2): dictee 6e Holland-Belgiëdictee 2017 √ x

Dictee - dictees [1139]

Zesde Holland-Belgiëdictee (do 22 juni 2017)

Liefhebbers: 3 alinea's met elk 20 is totaal 60 onderstreepte woorden. De vierde alinea bevat voor de Specialisten 20 extra onderstreepte moeilijke woorden.

Guido Gezelle (auteur: Rein Leentfaar)

1. Deze priester-dichter heeft uiteraard een rooms-katholieke afkomst. Hij is geboren in achttienhonderddertig [in letters], een jaar voor de Tiendaagse Veldtocht van koning Willem I en negen jaar voor de autonomie (in Suriname noemen ze onafhankelijkheid trouwens srefidensi) en ook in economische zin autarkie van België. Zijn moeder was hypergevoelig en erg godvruchtig en zijn vader opgeruimd en welbespraakt. Terzijde: Guido was de oom van Stijn Streuvels (pseudoniem voor Frank Lateur). Zijn wijding vond plaats in Roeselaere, waar hij licentiaat werd aan het kleinseminarie aldaar, en waar hij ook zelf als studax leerling geweest was. Hij kreeg daar een poësisklas en werd in MDCCCLX [1860 in Romeinse cijfers] overgeplaatst naar Brugge, het Venetië van het Noorden.

2. Daar werd hij corector van het een korte tijd bestaand hebbende Engels College en later vicerector bij een andere opleiding. Hij produceerde ook behoorlijk wat christocentrische poëzie. Zijn onorthodoxe, zeg maar: niet-verheven taal werd in West-Vlaanderen niet gewaardeerd; zulks leidde tot aanvallen van antiklerikale liberale zijde. Hij werd ook bekend als hekel- of satiredichter. Via tabloids, bepaald avant la lettre, werd er – net als in Roeselaere – veel kwaadsprekerij over hem verspreid. Hij dichtte wat af en de eerdergenoemde [GB/VD] aanvallen, alsmede ziekte en financiële perikelen deden hem in 1872 vluchten naar een bevriende deken in Kortrijk, alwaar hij kapelaan werd in de Onze-Lieve-Vrouwekerk. Hij overleed in 1899.

3. Er zijn heel wat gezelliana overgeleverd. Een van de meest bekende is Het schrijverke, een gedicht in de stijl van de romantiek dat niet gaat over een auteur, maar over een slootschrijvertje, een waterkever en wel een uitgestorven (extincte) soort uit het lias, oudste tijdperk (era) van de jura. De dichter verbaast zich over het gedrag van dit creatuur en ziet er een lofprijzing (doxologie, laudatio) van God in. Hij verbindt zijn liefde tot God met die voor de natuur, een veelvoorkomend thema. Gerrit Komrij noemde het 'een schoolvoorbeeld van retorica, met zijn vraag-en-antwoordspel, met zijn iteraties en crescendo's en climaxen, alles zo doorzichtig van structuur en zo knap gezwaluwstaart dat de totaalcompositie weer gladjes en vloeiend lijkt'.

4. [Alleen voor de specialisten: een aantal prangende vragen!] 

a) Wordt wort door gisten echt bier? Of is er dan ook nog maische nodig? 

b) Is een spudpaal een soort stutpaal voor schepen? 

c) Lost een troubleshooter trubbels op? 

d) Is clairet inderdaad rode wijn en [met zelfde uitspraak] clairette witte wijn? 

e) Kunnen tijdens het schutjassen de kaarten ook geschut worden? 

f) Kun je in een onderzeeër met asdic ook een duiker met stabjack traceren? 

g) Werden van die laatste lootjes ook de souches verkocht? 

h) Kneippte hij regelmatig in zijn XXL T-shirt? 

i) Blokkeerde het writer's blockverschijnsel zijn verhaal over de kobmeeuw? 

j) Zag de serow hen vanaf de heuvel op zee vissen met behulp van de sero's?

 

 
 

1138 Dictee donderdag 22 juni 2017 (1): dictee Groot Haags Kinderdictee 2017 √ x

Dictee - dictees [1138]

Groot Haags Kinderdictee 2017

Beste finalisten, of moet ik zeggen: betreurenswaardige slachtoffertjes?

1. Ik heb de onnoemelijke eer om deze editie van het Haags dictee aan jullie voor te lezen.

2. Ze hadden Paul van Loon als eerste gevraagd, maar hij weigerde. "Ik geef nog liever een uitgehongerde vampier een zoentje dan dat ik de – toch al oververmoeide – kindertjes van groep 8 onnodig laat lijden door het neerpennen van heel lange, netelige zinnen", aldus de bekende kinderboekenschrijver.

3. Ik heb er zelf inmiddels ook behoorlijk spijt van. Er blijken allemaal moeilijke woorden in deze tekst te staan, zoals kangoeroe, beurtbalkje en carrière. En ik moet alles voorlezen, ook als er bijvoorbeeld billendoekje staat. Dat wilde ik helemaal niet zeggen! Welke pannenkoek heeft dit gedrocht eigenlijk geschreven? Ik vind het een blamage!

4. Desalniettemin zal ik mijn uiterste best doen om deze taak zo waardig mogelijk te voltooien. Hottentottententententoonstelling. Nou ja zeg, dit meen je toch niet? Ik neem ontslag!