1010 Dictee vrijdag 02 dec 2016 (1): dictee Oefendictee december 2016 (2) √

Dictee - dictees [1010]

Oefendictee december 2016 (2)

1. Als niet het deux-chevauxtje is (de auto), zou ik in termen van paardenkrachten gewoon 2 pk schrijven. Zo zou ik ook 50PLUS'er schrijven op grond van het donorprincipe en de betreffende partij. Ze kon haar kousen niet aankrijgen. Als verkeersleider moet je heel wat aankunnen. Dat zal je vast niet tegen- maar aanstaan. Je abo is verlengd. Wat is nou toch een achterporch [tsj]? Bij het tellen komt duizend en een na duizend en honderdeneen na honderd. Is hier een aed? Je kunt je hoed afdoen, iets van de prijs afdoen en bepaalde taken afdoen. Afingi(soep) bevat cassavemeel en vis. Een agame behoort tot de diktongige hagedissen. Een aguinaldogroep hanteert een muziekstijl waarbij motieven uit het kerstverhaal worden bezongen. Een akanswari is een veelvraat en een alakondre (SR) een zekere traditionele ketting. Een alatapepre is (SR) een kleine rode chilipeper. Een alawiet (ook: alevi, alawiet) ten slotte is een aanhanger van het alevitisme (alawisme).

 2. De uitdrukking 'ex dividend' korten we af tot 'xd'. Ene X is opgepakt. De xantippe had xanthelasmata. Een x-aantal mensen weet hoe groot een X-eenheid is. Maak even een xeroxje, wil je? Met een x-factor ben je beter af dan met een nixfactor. De afkorting x.p. staat voor exprès payé. De atletenxystus was overvol. Een yep is een young ethnic professional (jeugdige allochtone carrièremaker), een yettie een young entrepreneurial technocrat (jonge internet- of ICT-ondernemer of ook wel jonge ondernemende werknemer in de ICT) [GB ook: ict], een yippie is de benaming voor een politieke hippie en een yuppie is een young urban professional (jeugdige carrièrema­ker met een hoge, trendgevoelige levensstandaard). De YMCA is de welbekende Young Men’s Christian Association.

3. Geven we ytteraarde nu weer met Y of Yb? Is er verband tussen yuppificatie en yuppieziekte? Een cotyl is een zaadlob. Een zaadteeltbedrijf heet ook zaderij. Was zij nou dat meisje met de zaadvragende ogen? Waar staan de zaaiuien? Zág, kaerel, loop eens deur! Zakoeski komen uit de Russische keuken. Waar kan ik zandergymnastiek volgen? Wat hield het Zandsteenbesluit in? Een zawiya is een islamitisch klooster. Bij die zebraoversteekplaats geeft de verlichting een zebra-effect. Een zedenkomedie is een comédie de moeurs. Een gnome (mv. n) is een zedenspreuk, een gnoom(pje) een berggeest(je). Een zwarte zee-eend is vooral zwart. Beschrijf de zeeknob en de zeekob eens.

4. De ziltheid van de zee is de zeeziltte. Een baba is een in Indonesië geboren Chinees. Een baisait is een maîtresse, een bijzit, een concubine. Voor baithak (gana) moet je in de muziek zijn. Een bakra is een blanke en een bakru een bosgeest. Wat doet een balayagroep? Het bangkirai is een zeker hardhout. Het harthout daarvan zal toch wel niet hard zijn? Onder haar baret droeg ze een baretje (barettetje). Bij een barre kun je geen barrégreep toepassen. Een basya assisteert de dorpskapitein. Een batéman is een goudwasser. Bij het baankampioenschap was een belle nodig. Wat doet de Bemiddelingsraad? Waar lokaliseer je, wat is de locatie van
BES-burgers? Dat is een van zijn bestgeslaagde moppen. Wie van jullie is bhv'er?

5. Het bestpracticebegrip omschrijft het begrip 'best practice'. Een bigismadei is een seniorendag voor Surinamers. Een bigiyari is een lustrumfeest. Zeg, biná, kun je dat eten? Hij blouwde stevig op zijn geblauwde jak. Hij kreeg een blanket (blanc-seing) om onbeperkt blanketten te kopen. Een blekero is een blikslager en een blenchi een kolibrie. Je weet bliksemsgoed, dat zoiets niet mag! Brr, wat koud! Waar houd de bruapraktijk zich mee bezig? Bruheria is toverij. Wat zou 'bruya' zijn? En 'bugru'? Buní is tonijn. Een buru is een blanke Surinamer die ... Heb jij een bvz-verzekering? Blush is rouge. Bellettrie over een boletri? Hij is boven Jan en woont boven Piet. Boyo is een ovengerecht. Een bredebon ten slotte is een broodboom.
 

1009 Dictee donderdag 01 dec 2016 (4): dictee Groot Castricums Dictee 2016 √

Dictee - dictees [1009]

Groot Castricums Dictee 2016

Waar moet het heen met onze democratie? (auteur: Gerard Wortel)

1. Geen besogne is heden ten dage zo fascinerend en zo excessief profijtelijk als filosoferen over de portee van de democratie, of je dat nu in je eentje doet vanuit je biedermeier crapaud (ook: biedermeiercrapaud - GB: alleen znw.; VD: znw. en bnw.), ondertussen een pistolet met half-om-halfgehakt verorberend, dan wel het democratische gedachtegoed bediscussieert met een stel Europagezinde vegetarische pensionado's in een à-la-carterestaurant.

2. Het feit dat het volk, dat wordt vertegenwoordigd door parlementariërs met een premier als primus inter pares, deel uitmaakt van de macht, geeft de burgerij [v.] een geprivilegieerde positie, waarin het opportuun is om coûte que coûte alle knowhow over onze gelauwerde staatsvorm scrupuleus te absorberen en van alles wat het landsbelang aangaat op-en-top haar [!] pakkie-an te maken.

3. Nochtans geven onze mandatarissen, mogelijk ten gevolge van een te grote distantie tussen Tweede Kamerleden en de
doorsnee-Nederlander, ons niet te allen tijde het gevoel dat we au sérieux genomen worden, zodat het vertrouwen in elkaar bijwijlen schabouwelijke contouren tentoonspreidt. Als we niet willen dat ons staatsbestel versjteerd wordt en het electoraat ervantussen gaat, moet eenieder constant op zijn qui-vive zijn.

4. Het allerbelangrijkst voor onze parlementaire deputatie is dat ze verbaal feeling blijft houden met de achterban, hetgeen inhoudt dat ze redundant taalgebruik of koeterwaals vermijdt, het chicaneren van de opponent reduceert tot het strikt noodzakelijke en nooit ofte nimmer met dedain reageert op ingezondenbrievenschrijvers.

5. Een primordiale reflectie op de wijze waarop onze actuele staatsvorm fungeert kan ertoe leiden dat de democratie een contemporain cachet krijgt, waarbij het accent komt te liggen op courage, confidentie en engagement, met als gevolg dat er in ons land minder polarisatie en meer coöperatie zal zijn.

6. Wil de politiek haar relatie met de burgers niet voorgoed vernachelen, dan is het van belang dat de veelal degoutante en machiavellistische betogen van het Haagse politieke establishment als de wiedeweerga veranderen in attractieve, appellerende  en ter zake doende debatten waarbij de burgers zich thuis voelen en waarin ze niet als Jut en Jul worden afgeschilderd. Zo kan ook een
normen-en-waardendebat weer plausibel gaan klinken.
 

1008 Dictee donderdag 01 dec 2016 (3): dictee Oefendictee december 2016 (1) √

Dictee - dictees [1008]

Oefendictee december 2016 (1)

1. De quasi-intellectuele en quasivisionaire fysiotherapeut – kortweg: fysio – [BE: kinesitherapeut, ook wel: kinesist] was volledig visie- en tv'loos. Is een chiropractor met zijn chiropraxie trouwens ongeveer hetzelfde? De darter miste het bull's eyegebied. Een c-klarinet heeft uiteraard geen A-snaar. Ik maak vaak ck-fouten. Er werden veel cola's light en cola-tics gedronken. Ik was aan het whappen en toen kreeg ik een nepapp. De who's who van de dicteewereld bevat tevens de ranking. De wibocri had het tekort in een wibbussie overgemaakt. Wacht je voor die ewigweibliche wichtigmacherei! Met een wiedvorkje kun je geen wiet (weed) eten. Mediwiet is voor velen een zegen. Het wie-met-wietje was het gesprek van de dag.

 2. Het woord 'wigger' komt van 'white nigger'. De wigw's behoeven onze zorg. Wiiën leidt tot, en wie wiit of wiide, lijdt vaak aan wiiitis. Zijn prolixe (wijdluftige) redevoeringen zijn alom bekend. Hoe zag dat wijepigram eruit, wijfie? Se party's versterkten ons wij-gevoel. Zijn stiel is wijn bouwen. Een wijnnapje is een taste-vin. De oenoloog vond die wijngaarddrank na het wijnpersen uit de kunst. Hij kwam met de kinder- en ging met de wijtenwagen. Hij sloeg in het wilde weg. Wat moeten we nu met die gieser wildemannen? Uit de witte willem kwam plotsklaps een gouden willempje tevoorschijn. Die technerds zijn keien in het williewortelen.

3. Toe maar: WiMAX is worldwide interoperability for microwave access. Heerlijk, die krostels! Het was windeloos weer. Bestaat dat: ootbrood? Windjaks zijn nu eenmaal geen windjacks. Waartoe dient een cowpertoren? Een drie-tien is een winkeldief. Statten is winkelskijken. De Winterkoning wordt ook wel Sneeuwkoning genoemd. Wat is de winterprijs van deze winterprei, nodig voor de Surinaamse wintiprei? Wiseguys debiteren wisecracks. Wat doen valuta-arbitrageanten? Ze speelden stuivertje-wisselen. Zo'n wizard kan het je echt niet uitleggen. Een WLAN is een wireless local area network.

 4. Hij bekrachtigde zijn woorden met 'woela' (wollah). Ze deed een scrunchie om haar staartje. Je moet de Grijze Wolven niet verwarren met de jonge wolven. Niet om aan te horen, zo'n wolfskwint. Die
wortel-en-stokmethode helpt. De sutuur is weer opengegaan. Die vent is wous. Leidt dat wullie-hullie-denken de tenondergang in? Zoek op: wushu, wüstung en wu wei. Zo schattebout, neem jij de fazantenbout? In het bistrootje dronk ik een bordeauxtje en een cointreautje. Bij wijze van relax relaxt hij relaxed in zijn relaxstoel. Zijn vrouw had al eerder gerelaxt. Vergelijk ook: chill, chillaxen en laidback.

5. Ze zullen allebei, herstel: alle drie, dus ook die alto, aanwezig zijn. Een Alukusprekende Aluku vind je in Suriname. Een angalampu is een Surinaamse Chinese (!) roos. Een angisa is een zekere hoofddoek. Met anitriberi eet je o.a. witte rijst en bakkeljauw. "Geen woorden maar daden ..." is een anthem. De antruwa is verwant aan de aubergine. Een anyumara is een zekere grote zoetwaterroofvis. Een apinti (pinti) is een soort trommel. En een apis een heilige stier van de oude Egyptenaren. Een aquifer is een ondergronds waterbassin. De woorden 'Arbowet' en 'Arboraad' [GB] hebben een hoofdletter. Een arepa is een broodje. Een aromanis is een steenvrucht. Voor 'artisanaat' kun je ook 'handwerksnijverheid' of 'kunstambacht' lezen. Een aspidistra is een blarenplant. Het werkwoord 'assessen' betekent: afnemen van een assessment. Een atrako (GB ook: c) is een roofoverval. VD schrijft 'audiotour', Gb ook nog: audiotoer. Hoe zag zo'n australopithecus er nu uit? Auxine is een groeistof (hormoon) bij planten. Een awari is buidelrat, een awara een vliesvleugelige of een palm en een awasa een feestelijke dans van bosnegers. De ayaka (ook: c) is een gerecht van maismeeldeeg. In het Surinaams betekent 'ayó' 'tot ziens'. De aytkanti ten slotte is de lederschildpad.

 
 
 

1007 Dictee donderdag 01 dec 2016 (2): dictee Hof van Twente december 2016 √

Dictee - dictees [1007]

Dictee Hof van Twente december 2016

Over Pieten (ook: pieten) en Plan Mooi Markelo

1. Of ik de tekst voor het Groot Hofdictee wil schrijven? Bij een dictee denk ik al snel aan moeilijke woorden als przewalskipaard, pseudobancaire en uitentreuren. Maar ik moest verder denken dan dat, werd mij verteld. Zo gezegd, zo gedaan. zou je denken. Mooi niet.

2. Het werd een pennenstrijd met mezelf. Een heroïsche strijd. Ik wilde bijna stante pede de handdoek in de ring werpen. Het
pietje-preciezerige kwam weer eens in me naar boven. Het moet pico bello in orde zijn. Het op z'n janboerenfluitjes doen is niet iets wat bij mij past.

3. En ja, dan is het ongelooflijk moeilijk om zo'n tekst te fabriceren. Aangezien ik multilinguaal ben en een aardig woordje over de grens spreek, heb ik zelfs een x-aantal vrienden uit de voormalige
Sovjet-Unie ge-sms't. Qua dataroaming misschien niet de meest voor de hand liggende keuze, maar zo'n tekst moet bijna architectonisch goed zijn, vind ik. Zo consciëntieus ben ik dan ook wel weer. Contact had ik ook met een vriend uit Sebastopol, Oekraïne. U weet wel, een plaats in de Krim ['De' is niet goed: Taalunie; ook VD! In Nederland diverse plaatsen 'De Krim'!], een regio die nog niet zo lang geleden werd geannexeerd door Rusland.

4. En toen kwam het welbekende eurekamoment. Het is het leukst als de tekst over een onderwerp gaat dat ten huidigen dage een hot item is. Dan beland je al snel in de Zwarte Pietendiscussie [ook: zwartepietendiscussie]. Dat is sowieso een leuk woord voor een dictee, want moet je dat nu aaneenschrijven of niet? Enfin, de voor- en tegenstanders vliegen elkaar in de haren. Ik vind het een in- en intrieste bedoening. Volwassenen die bakkeleien over nota bene een kinderfeest. De een blèrt nog harder dan de ander. De jij-bakken vliegen je om de oren. Het sinterklaasfeest is uitgegroeid tot een groot gejeremieer.

5. Als ik een lokaal onderwerp moet pakken, kom ik al snel uit bij de realisatie van Plan Mooi Markelo. Daar zijn, zo blijkt uit financiële rapporten, heel wat eurootjes ingepompt. Dat mag ook wel, want het idee lag er al lang [ook: allang]. Het plein kan worden gebruikt voor braderieën of een leuke vrijmarkt. Het moet wel een eyecatcher zijn, vind ik. Met mooi geciseleerde emaillen beelden, waar toeristen die een klein vakantietje [= wel erg klein!] in Markelo vieren, een kiekje van kunnen nemen. Dan kunnen zij, net als alle Markeloërs, nog decennialang genieten van Plan Mooi Markelo.
 

1006 Dictee donderdag 01 dec 2016 (1): dictee Kees Stip Dictee 2016 √

Dictee - dictees [1006]

Kees Stip Dictee 2016

Moorddadig (auteur: Gerrit Berkhoff)

1. “lJzingwekkend en ongehoord”, vermeldt een kwatrijn van de elf coupletten gewijd aan de brute moord op een jongeman geïdentificeerd als Bareld Komduur, 24 april anno Domini 1923 in het Nulbos.

2. Een week nadien verschijnt er een konterfeitsel van het slachtoffer in De Telegraaf en Ter Apel is voorpaginanieuws.

3. De dader wordt gearresteerd en in zijn requisitoir is het openbaar ministerie geenszins excessief.

4. De pro-Deoadvocaat leest consciëntieus zijn pleitrede. Desalniettemin luidt het verdict: 15 jaar achter slot en grendel.

5. Na het cachot bleef hij in de Monden [nu: met spreekuur voor allerlei organisaties] tot zijn verscheiden in de tachtiger jaren.

6. Als je nu halverwege de Nulweg al whatsappend je ditjes en datjes nietsvermoedend doorseint, zul je de vermaledijde plaats delict faliekant missen.

7. A fortiori nestelt zich een vermoeden van voor-de-gek-houderij, maar dat is ten onrechte.

8. Het kruis gekerfd in de eikenbast komt niet uit de apocriefe trukendoos van het VVV-kantoor!

9. Reminiscenties aan de gewelddadige dood van Komduur leidden tot lichthysterische [met klemtoon op 'licht', anders: licht hysterische] maar nodeloze vermijdingsdrang van de apocalyptische locatie.

10. Eerst de bouw van het NAVO-depot vlakbij schijnt de geshockte gemoederen half en half [Zie GB: geen koppeltekens, mét is het een drank of vlees!] gekalmeerd te hebben.
 

1005 Dictee dinsdag 29 nov 2016 (2): dictee Oefendictee november 2016 (13) √

Dictee - dictees [1005]

Oefendictee november 2016 (13)

1. Guelfen zijn Welfen; vergelijk: Ghibellijnen. Zijn wellbeing is van hoog niveau. Bien cuit is well done, en dus niet: bleu, saignant of à point. Hoe ziet een wenkkrab eruit? Een hordijs doet algauw aan een machicoulis denken. Een werpgoot is een soort schudgoot. Wat is een pop-uptent? Spondylitis is wervelontsteking. Een westbouw is een avant-corps. W.L. is westerlengte. Kijk, dat is nou een aardig wist-je-datje. Een madhhab [maa-dahp] is een wetschool. Fraus legis, dat moet je toch niet willen.

2. [cijfers] Deze 20-tonner heeft een 20 tonslast. Hij heeft [half cijfers] 20-duizend euro betaald. Hij heeft [cijfers] een 6 minresultaat behaald, een 6-minnetje dus. Zoals altijd zal hij wel een goede snee aan hebben. Het geheim van de smid is in zijn vrije tijd een buitenmodel jas [ook: buitenmodeljas] van goede snit (coupe). Vrouwlief draagt geen omajurk, maar een little black dress naar de snee van Coco Chanel. Je zult die schade aan de Académie française (vergelijk: Théâtre-Français en Comédie-Française) betalen: à bis ou à blanc! De achtsteleerlingen hebben vrij vandaag.

3. Hebben jullie abbé Pierre nog gekend? De Aidavertolkster [Aida niet in wdb.] droeg een kleed van aïdaweefsel. Voor sommigen is Feyenoord alleenzaligmakend. Ainsi soit-il: dat akkevietje (ook: f) gaat niet in je kouwe kleren zitten. Zet jij ajb. de verwarming wat hoger en doet u a.u.b. de ramen dicht. De bonheur-du-jour was à la bonne heure. Die amishjongen een amfitryon? Ammenoela! Amok maken: dat doet zelfs een amokmaker niet met zijn amor proximi. Hoe kun je nu 'amphigouri', 'amoxicilline' en het meervoud 'amuse-gueules' verkeerd schrijven?

4. Orleaan of bixine komt van de anatto. De Anglaise danste de anglaise. De ansichtkaart was van een geanonimiseerde anonymus. We hebben wat afgebloemleesd. Van de AOW-uitkering die de AOW'ers volgens de Algemene Ouderdomswet ontvingen, konden ze heel wat anyumaraatjes bekostigen. De angwantibo was pauwentrots op 'zijn' apenbroodboom. Die apenkop deert me niet meer: heengegaan aan het cotardsyndroom! Met 'eind' [afko] i.p.v. 'einde' creëer je een apocope.

5. In de Griekse archipel vind je weleens een architraaf. Een archeopteryx komt uit het juratijdperk. Après tout, after all, zijn we in Arabia petraea, de Sinaï, terechtgekomen. Wat heeft musivisch met muziek te maken? Voor dat apoplectisch insult was een goed dicteeresultaat wel bereikbaar geweest. De fakir maakte een apotropaeïsch gebaar. Apperpo, noemen ze dat nou [een]
appeltje-eitje? Hij is een kei in aritmetica. In Vlaanderen werken ze met as-builtplannen. Ze stopte hem met zijn ascites onder de asclepiaswol.

6. Au pis-aller moeten we hem maar au sérieux nemen. Door de ayahuasca zag hij de ayeaye dubbel. Azulejo's zijn blauwe tegels. Bekken trekken is trekkebekken, maar wat is trekkebenen? Ik heb het niet op Mabelia's en belies. Wat is nu een stad zonder belvedère? De benedictijnermonniken wonen in een benedictijnerklooster, een benedictijnerabt in een benedictijnerabdij. Bifurqueren leidt tot bifurcatie, zoals confisqueren tot confiscatie. Ik mag ze wel, die bird's eye viewjournalisten [zie TH, pag. 99]. Alle blije bleitjes kunnen zwemmen.

7. Mijn ex heeft niet alleen de bloemetjes buitengezet, maar ook mij buiten( )gezet (buiten de deur gezet). Speelden die Boksers met hun boxers een rol bij de Bokseropstand? Wie heeft mijn cache-sexeje gezien? O(h), heb ik die om? Die captain's dinnerbereider ['captain's dinner' niet in wdb.] bakt er niets van. De auto van de carillonist is gecarjackt. Hij is gespecialiseerd in castellologie en vexillologie. Kun je van sellotape of cellofaan cellulitis krijgen? Op de Olympische Spelen vinden heel wat cérémonies [GB: ook zonder deze s] protocolaires plaats. We zien elkaar op het divalifeest (vergelijk: Divali).
 

1004 Dictee dinsdag 29 nov 2016 (1): dictee Groot Dictee Wezep 2016 √

Dictee - dictees [1004]

Groot Dictee Wezep 2016

Tussen 'googlekids' (ook: googelkids, ww.) [niet: Googlekids: hebben niet met de merknaam Google van doen] en geraniumzitters

1. U ontkomt er niet aan: taal scheidt hele generaties. Als een kind met aplomb zijn moeder vraagt of ze in haar onesie mag snapchatten en treitervloggen over haar pandapunten, antwoordt moeder veelal bevestigend: "Natuurlijk, schattebout, ben je wel op tijd thuis voor het eten?"

2. Je mag deze trend gerust vind-ik-niet-leuken. Nochtans, als een mediocre aardbeving de beide eilanden van Nieuw-Zeeland twee meter dichter tot elkaar kan brengen, zou de taal in een doordeweeks dictee dan niet in staat zijn om de gapende kloof tussen generaties te slechten?

3. Laten we een en ander hieronder in omgekeerde chronologie enumereren aan de hand van contemporaine zinnen: (.) 

4. De 'alfakids' houden als smombies en web-only wiebelzielen wandelzoektochten naar digitale beestjes en verstopeieren tot ze last krijgen van een appnek.

5. De technerd behoort tot de Z-generatie en houdt een hackathon tegen de tefalpremier en zijn juichaapjes.

6. De echoboomers maken deel uit van de millenniumgeneratie en zijn opgegroeid in het de internetera. Ze zijn weliswaar capabel in het navigeren in de virtuele wereld, (;) daarentegen ervaren ze keuzestress vanwege het continue gebrek aan analytische capaciteiten om digitale bronnen te bekritiseren.

7. De flexiseksueel behoort tot de pragmatische generatie, maar als iemand een fervent klimaatontkenner, harteloze terreurbroer of een weinig scrupuleuze poenpakker blijkt te zijn, vindt hij het tijd voor een bail-out. Scriptedrealityshows over panseksualiteit zijn echt zijn guilty pleasure.

8. In een gecapitonneerde kamer zit de babyboomer zijn tijd te verbeuzelen, mijmerend over zinnen als: "De druk gesticulerende freule trok een geëpileerde wenkbrauw op, toen ze werd verrast door de aanblik van de nieuw geëmailleerde vestibule en paradeerde koket op haar Vuittonlaarzen door de pronkkamer voordat ze neerzeeg op de chaise longue."

9. De gedesillusioneerde voorouder beantwoordt het lawaaipapegaaien van lokpubers met een gezonde dosis scepsis en gaat met eloquentie mcdonaldisering te lijf.

10. Met het verstrijken van de jaren slijt het geëxalteerde jeremiëren van de indolente geraniumzitter; hij netflixt, ubert [van taxiclub Uber] en youtubet er, evenals zijn jongere pendant, op los. Kijk, dat verbroedert!