Dictee - dictees [0904]
Oefendictee
mei 2016 (7) – voor, maar niet alleen voor,
specialisten
1. Een prognose wordt geprognosticeerd (GB ook:
geprognotiseerd). Rips is ribbetjesgoed. Voor het gereivervoer rukte het gerij
uit. Een
get-together is (SR) een gezellige bijeenkomst. Een GevMin is een
gevolmachtigd minister. Een gîte is een vakantiehuisje. Een giveaway is een
weggevertje. De kling moest nog geglad worden. Een glotoetsboekje zul je in
Nederland niet aantreffen. De glykemie (GB ook glycemie) is de
bloedsuikerspiegel. Alles goed- en welbeschouwd, ben ik het ermee eens.
2. Goh, wat mooi! Die gortenteller lust er wel gortepap van.
Een totonero is een (Italiaanse) bovengrondse illegale voetbaltoto. De
gotong-rojong is de onderlinge solidariteit. Met gourdes betaal je in Haïti [HTG]. De
economie beleefde een groei-explosie. De GroenLinkser stemde tegen. In SR is
gropesi taugé. Een groupie, is die altijd op reis? Op de plaatjes lijkt guiambo
wel op soep. Hij volbracht de taak met veel gusto. Op het gyrokompas lag nog
een broodje gyros.
3. Een haarstilist of hairstylist noemt GB ook een
haarstylist. Hou op met haatzaaien! Ik heb mijn hadith (vgl. mijn bijbel(tje)) niet bij me (mijn hagada
ook niet trouwens). Halteren van een bus is halt houden bij een halte. Hij
verleende hand-en-spandiensten bij het hang-en-sluitwerk, maar dat was wel
kunst- en vliegwerk. Door het handsfree bellen kon hij verder hands-on aan de
slag. De havoër kon van de hbo'er een klap op zijn harses, op zijn kanis,
krijgen. Bij GB kijk je hd-tv (ook wel: hdtv) , bij VD hdtv. Op de plaatjes is hedera een soort van
klimop. Ik word gek van dat heen-en-weergeloop!
4. De he-man was gek op helleborussen. Had u alle
hogervermelde woorden goed geschreven? Volgens GB mag je heriheri ook wel als
herheri schrijven. Het hic et nunc is het hier-en-nu [GB, VD: het hier en nu]. Er was reden genoeg om te
highfiven. Kom op, swa, wees een hòmber! Wat een hòfi is, weet je vast wel. Ik
ken hospikken, die later monniken geworden zijn. We zouden in Nederland toch de
dakjes gewoon handhaven? GB heeft 'hotelier' [ier] en 'hôtelier' [jee], VD alleen het laatste! - 2020: GB ook beide! Nou houdoe (VD ook: oudoe), tot morgen dan maar! Een houwtouw (BE) is
een sleutelkoord en zeker geen houtje-touwtjejas! Een huppeltrut is (pejoratief) een licht
onnozel meisje. Omschrijf het hurling eens.
5. Hebben ze op de Filipijnen ook lipizzaners en przewalskipaarden?
Ach, met die dictees heb ik wat omhanden. Dit is een interessante imprint. Bij
de gijzeling werd een indeplaatsstelling overeengekomen. Wat voor bomen zijn
ingipipa's? Innuendo's zijn insinuaties. Met ino's worden neutrino's,
gravitino's, fotino's en andere soortgelijke superkleine deeltjes bedoeld. Heb
je die iPodduim (ook wel: ipodduim) nog steeds? Plaatselijke bloedeloosheid
wordt ischemie genoemd. Zijn dochter zit (NL) op het ivo [individueel voortgezet onderwijs]. Met isomo (BE) wordt
piepschuim bedoeld.
dinsdag 10 mei 2016
0904 Dictee dinsdag 10 mei 2016 (2): dictee Oefendictee mei 2016 (7) √
0903 Dictee dinsdag 10 mei 2016 (1): dictee Oefendictee mei 2016 (6) √
Dictee - dictees [0903]
Oefendictee mei 2016 (6) – voor,
maar niet alleen voor, specialisten
1. Veel 1-op-1-relaties (een-op-eenrelaties) luisteren heel
nauw. Met ecarteren wordt ook ecarté spelen bedoeld. De E. colibacterie heet
voluit Escherichia coli. Een tijdlang, zeg maar tijdenlang, leven ze al in
onmin. Hoezo, eerdergenoemde perikelen? In de eersteklascoupé kreeg je
eersteklas service. Een eID is een e-ID [GB]. Zet 'm op: éksito, succes!
2. Hier is de elektroshocktherapie nodig, zei de
geneesheer-directeur. Dat kwam je alleen in elizabethaanse tijden tegen. Hij
organiseert altijd emmese feestjes. Het lijkt erop dat empaná's gewoon
empanada's zijn. De EMS is de enhanced messaging service, althans volgens GB.
Het moet toch niet gekker worden: de engelsebol (VD gelukkig: Engelse bol)
naast de berlinerbol ... In Noord-Nederland kennen ze de Groninger kroon (een
appel) en elders de deventerkoek en Deventer koek (zie bv. de Deventer
latten).
3. Met epi wordt episiotomie (een inknipping bij de
gynaecologie) bedoeld. Voor het eraan toe zijn moet je eerst eraan toekomen. De
ERP is de enterprise resource planning, een term uit de ICT (GB ook wel: ict). Eerst
was het ertegen aankijken, maar later zijn ze ertegenaan gegaan. Voor het ervan
af zijn, moesten ze ervan afzien. Eternietresten in de ether kunnen
ziekteverwekkend zijn.
4. Met een Facebookaccount [f minder goed] kun je facebooken. Hij werkt bij
een factoringmaatschappij. Het was maar een fade soepje. Hoe zou een Falasha
'falafel' uitspreken? Een fasyong is een Chinese worst. Hoeveel favo's heb jij
wel niet? Een fayalobi is een sierheester. In Egypte en Noord-Afrika tref je
fellahs aan. Hoe spreek je in vredesnaam 'feng shui' uit? Van GB mag je geen
'Foenicisch' (heeft ook een andere uitspraak dan Fenicisch!) meer schrijven [van GB wel!]. Een fermette [wel: 'tuh' uitspreken] is een boerderij.
5. In de fifties werd er vaak fiftyfifty gedaan. Fijn stof
(BE) of fijnstof (NL)? Klaar, uit, basta, fini! Ik vind dat je reinste
flauwekul. Jazeker, sherryflor. Wanneer was die fluwelen revolutie? Gooi
maar in de foetsie! Een fond de teint is een foundation (mv.: fonds de teints, of - of!). De fowrudoti is (SR) een groene, halfparasitaire
plant.
6. Funchi is een Antilliaans gerecht van maismeel, een soort
gebakken polenta. Een fyofyo is een tropische bedwants of een magische ziekte
(in het wintigeloof). De wand was fraise geverfd. Een frangipane is een taart
of een vulling, een franchepane een boomstruik [GB; VD - alles: frangipane]. Die fransman werkt maar heel
tijdelijk in Frankrijk. De frappe (GB mv. n, VD mv. s) is de pointe, de clou. Een free podium levert
free publicity op. Hij genoot van zijn fricandon (vleesbrood). Een frittata is
een omelet. In de fundi-realodiscussie ging het er heet aan toe. Een
fruitbarkje kan varen.
7. Op Fuikdag – de eerste zondag van het jaar – stikt het
van de boten in de Fuikbaai. Gaandeweg, werkende weg werd het duidelijk.
Gadodede: (SR) commelina, een lastig te bestrijden onkruid, gadogado:
Indonesisch gerecht en gadotyo: (SR) godsvogeltje. Een gaita is een soort van populair kerstlied. Ik schrijf heel voorzichtig galapagosschildpad (GB - ook in VD geen á meer). GB wil
iets naar de gallemiezen helpen, VD kan dat met of zonder eind-n. De ganache viel
in de gamasche. Het schandaal zou geheid uitdijen.
8. Ze hebben me gesjareld, gejost. In het gemengd dubbel
bereikten ze de gemengddubbelfinale. Eindelijk, na jaren weer eens een
genevertje [zj]. De buurt werd opgezoomerd (GB; VD bij 'Woordvormen', echter sub lemma 'geopzoomerd!) door gentrificatie. Hij had wat
gedronken en zong geolied!
Taalunie: opgezoomerd is goed, scheidbaar werkwoord.
maandag 9 mei 2016
0902 Dictee maandag 09 mei 2016 (1): dictee Oefendictee mei 2016 (5) √
Dictee - dictees [0902]
Oefendictee mei 2016 (5) – wel, maar
niet alleen voor specialisten
1. Elsje werd veel getreiterd, dat maakte haar tot een boos
wicht. Het pinkstervuur is de heilige geestdrift: ik zou dat aaneenschrijven [VD 2020: los - kennelijk: geestdrift + heilige].
Het refereert mijns inziens aan de Heilige Geest.
2. Dank je wel, dat je mijn dank-je-wel wilde overbrengen. Het
Surinaamse tussenwerpsel is 'danki'. De afkorting voor daaraanvolgend is dav.,
die voor daaraan voorafgaand d.a.v. en die voor daaropvolgend dov. De
DNA-voorzitter moest DNA-materiaal afstaan.
3. Met dagublad en knoflook kun je heerlijke gerechten
maken! Wanneer vindt jullie volgende liefdadigheidsdansbathon – een soort dansi
dus – plaats? Wel grappig, zo'n datuhaag [datu = een cactus]! Hoe onderscheid je débris [puin] van
gewoon debris [ruimteafval]? Een dedoso (GB ook: dedeoso) is een zekere wake en rouwceremonie
(SR). DEET is, zoals bekend: di-ethylmetatolueenamide (GB) of
N,N‑di-ethylmetatolueenamide
(VD).
4. Zijn zus, ooit een gerespecteerd en gedelegeerd déléguéetje,
is verworden tot dégénéréetje. Is delocatie een kwestie van delokaliseren? Demyelinisatie
is een soort van prikkelgeleidingsaandoening. Je zult wel de pee inhebben, dat
de problemen de pan uit rijzen. Een derde-betaler kan best dokken voor een
derde-belanghebbende. Is diabaas hetzelfde als doleriet?
5. Dieperiken van filosofen kunnen ook best de dieperik in
gaan. Hoe kan ik je dat verder nog diets maken? Een dg is een
directeur-generaal.
De dizzy dj (deejay) wilde toch nog doordeejayen. Hij werd compleet gedist:
kwestie van diss.
6. Op feestdagen gebruikt Google een doodle. Een afkorting
van doommetal is doom. Hij wordt gelinkt aan een door- en doorlinke (door en
door linke) website. Wat heeft mijn dushi een lekkere dosi [nagerecht] gemaakt! Een dradu
is een dorade, een goudmakreel. Een dr-lid is lid van de districtsraad. Een
dyade is iets uit de chemie. Wie weet wat drecheren is? Antwoord: repareren! Hij miste zijn driehonderdste
overwinning op drie honderdsten na.
7. Een droga is een zeker verdovend middel. De drogetijd
(GB) komt vast na de moesson. Mag ik aannemen dat een drive-thrucambio een
soort McDonald's-achtig wisselkantoor is? Een (d)jaran kepang is een zekere
Javaanse dans met dierenimitaties. Djoinen is meedoen: sloeg ooit op Bouterse.
Alleen (met) een auto kan (je) djorken. Djus (mv. djuses) is onder andere sap. Een
dogla is (SR) een persoon van gemengd creools-Hindoestaanse afkomst en een
dokun een versnapering van in bananenblad gestoofde geraspte cassave en kokos.
8. Domen (? raar met het doomt, het heeft gedoomd) is onder
andere dampen. Een dongel schijnt in een printerpoort geplaatst te worden. Dit
is de duizend (en) tweede editie van deze courant. Een doño, zou dat een
eigenaar zijn of zoiets?
9. De dumbbell werd met ducttape bijeengehouden. Jullie
moeten niet zo veel dyugudyugu (SR: gedoe, drukte, ophef) maken. De dyul is
(SR) een kinderspel waarbij een rechthoekige figuur op de grond wordt getekend.
10. De dyompofutu is (SR) een hinkelspel waarvoor een figuur
met genummerde vakken op de grond wordt getekend.
vrijdag 6 mei 2016
0901 Dictee vrijdag 06 mei 2016 (2): dictee Oefendictee specialisten mei 2016 (4) √
Oefendictee mei 2016 (4) – wel, maar niet alleen voor specialisten
1. Vanuit een helikopter heb je een helicopterview. De koetsier van een cab (die heette vroeger een aapje) droeg een cap (een toque). Elke caesar zou van een caesarsalade genoten hebben, al dan niet met cesartherapie.
cessantia-uitkering toe.
NB Taalunie: compactdisc, compactcamera, compacte disc, compacte camera.
warming-up). De smokkelwaar werd per corbillard (lijkwagen) vervoerd. Het voert te ver om de herkomst van het woord 'cortenstaal' uitvoerig weer te geven.
0900 Dictee vrijdag 06 mei 2016 (1): dictee Oefendictee mei 2016 (3) √
Oefendictee mei (3) – wel, maar niet alleen voor specialisten
uit-de-tijdse kamperuien (ook: Kamper uien)?
2. Ze oefende liever barrevoets aan de barre [geen 'ruh' uitspreken] dan dat ze aan de smoothiebar met de barista over het barre Noorden zat te redekavelen.
3. Ik ben weer in Suriname geweest: bangkirai (hardhout, uit
Oost-Azië), bara (platte, ronde koek van urdimeel), bakra (blanke, Nederlander), bakru (kleine, boosaardige bosgeest), batéman (goudzoeker of -wasser), basya (assistent-dorpskapitein),
BES-dollars (Bonaire, Sint-Eustatius en - & - Saba), bario (monotypisch geslacht van straalvinnige vissen), bigiyari (lustrumfeest), bewiest (betoverd) en bigismadei (seniorendag voor Surinamers).
4. De nieuwste haartrend onder de fashionista's is ombre [niet in wdb.] of balayage.
5. Ben je belazerd? Ze werden echt belaserd! De verbindingssnelheid had veel weg van een [letters] dertigbaud(s)verbinding [boht] (afko: 30 Bd). Vergelijk: 24 uur(s)service. Ook: 30 baudverbinding en
30Bd-verbinding.
6. De beeldendekunstuitgeverij beleefde een
over-de-kop-gaanervaring.
7. Een baarse knoop is een hielingsteek, een badding (ook: batting) een meskant bezaagde balk, baf, daar ging-ie! Een baisait is natuurlijk een bijzit, een maîtresse.
8. Met baithak (gana) wordt traditionele Hindoestaanse volks- en dansmuziek bedoeld. Rara: met 'te' erachter wordt dit hoofddeksel een staafvormige broche. --- > baret + te!
9. Hij haalde de limiet bij lange na niet. Wil je biná- of hertenbiefstuk?
10. Een blanquette is een soort van ragout, een blanket een peer of blanc-seing.
11. Een blekero is een blikslager, een blenchi een kolibrie, blush is rouge en een boeboelaas is een boeman. De bellettrie kan zich uitleven op de bolletrie, het paardenvleeshout.
12. Een bruya dilemma is gruwelijk en moeilijk. Die boomstam(men) kun je wel eten: buche(s). De laatste piemeltrend: bugru's ! Een brushcutter is een soort van bosmaaier.
13. De gemeentelijke BOB was na de boppartij de bob. De rechtsback werd door de linkshalf buitenom gepasseerd. In Suriname is de botica (ook: botika) een apotheek.
14. Ik wilde bouillon met bouillie erin, maar kreeg bouillie bordelaise op mijn bordje.
15. Mijn oom heeft gymnasium A of alfa, zelf koos ik de B-richting: ik heb hbs B.
16. Brr, wat koud! In een bruapraktijk krijg je met magiërs van doen. En zul je bruheria (toverij) ervaren. Er bestond een breedgedragen weerstand tegen de praktijk.
17. Brakefluid (SR): als je remvloeistof bedoelt, zeg dat dan! De boyo is een zeker ovengerecht. In een bouquetreeks – zou VD de obscure uitgever ervan kennen? – zitten bouquetromans. Als eigennaam (internet) ook: Bouquetreeks (VD).
18. Zou een boor theoretisch van boor (borium, B, 5) gemaakt kunnen zijn? En van bohrium (Niels Bohr, Bh, 107 )? Hoeveel bohr (symbool: ao) [in VD gezien de vorm zeker de letter o, op internet echter ook wel het cijfer 0!] gaan er trouwens in een meter? Wist je, dat tonijn buní is?
19. Een bursalenvlucht is een charter met studenten uit Curaçao die in Nederland gaan studeren (met een beurs).
20. Een buru is een blanke Surinamer, afstammend van immigranten uit Nederland die zich in 1845-1850 als boeren in Suriname vestigden. De bycatch wordt meestal teruggegooid in zee: byebye, bijvangst!
woensdag 4 mei 2016
0899 Dictee woensdag 04 mei 2016 (1): dictee Uitnodiging 5e Holland-Belgiëdictee 16 juni 2016 √
Dictee - dictees [0899]
Dictee
Eede (ZL) donderdag 16 juni 2016
1. Alweer voor de vijfde keer vindt in Eede (ZL) het
Holland-Belgiëdictee plaats.
Nou ja, Eede, een paar kilometer daarvanaf en wel – op een steenworp afstand
van de grens en vlak bij het nabijgelegen (Vlaamse!!!) Middelburg – in
café-restaurant De Tol, Tol 1, NL 4529 PT Eede, telefoon (0031) (0) 117-491391,
e-mail: info@detol.eu. U kunt er na afloop ook lekker eten!
2. De
inloop is om 14 uur, het dictee start om 14.30. Good old mevrouw Marie Bakx
zorgt met een hele rits medewerkers voor een perfecte organisatie, Rein
Leentfaar heeft het dictee geschreven en eega Hanneke leest het voor. Voor alle
duidelijkheid: het dictee is in gewoon Nederlands (Groene Boekje en Van Dale 2015)
en niet in dialect ... Als bijdrage in de kosten betaalt u 5 euro. Opgaven:
leentfaar@zeelandnet.nl, 0117-381895 of 06 1234 2466!
3. Het
dictee is inmiddels gereed. Voor de 'gewone man en vrouw' is het dictee heel
goed te doen. De lokale deelnemers krijgen een invuldictee voorgeschoteld,
waarbij ze in 5 alinea's steeds 10 woorden of woordgroepen moeten invullen.
Voor hen is dat heel goed te doen, het is niet al te moeilijk, per invulplaats
wordt je maar hoogstens één fout aangerekend en je aantal fouten wordt niet
publiekelijk bekendgemaakt, tenzij je tot de winnaars behoort. Er zijn leuke
prijzen te verdienen, maar dat is slechts bijzaak: het deelnemen is
belangrijker dan het winnen!
4. Uit
heel Nederland en ook uit Vlaanderen wordt een aantal dicteespecialisten
verwacht: voor hen is een 6e alinea toegevoegd, zij strijden in een aparte
categorie om bescheiden prijsjes. In die alinea moeten zij 20 wat moeilijker
woorden invullen.
5. We
hopen dat ook uit Eede, Aardenburg, Sluis, Breskens,
Zeeuws-Vlaanderen en
Zeeland een flink aantal mensen de handschoen op wil nemen. Het leukst is om
een paar mensen te komen, dan kun je ook onderling de competitie aangaan!
6. Ter
oefening een aantal woorden (voor de 'gewone' deelnemers!) uit het 4e dictee
van 2015: 20 decennia lang (zó los!), beregezellig, pokkenhekel,
achttienveertien (in letters), Staatscourant, groothertog (van Luxemburg),
pseudowetenschappelijk, cohesie, gecreëerd, remarquabel, trauma's,
gefusilleerd, pakweg, (de volgende) wereldoorlog en Ardennenoffensief.
Meedoen
dus! Tot ziens op 16 juni!
dinsdag 3 mei 2016
0898 Dictee dinsdag 03 mei 2016 (1): dictee Oefendictee mei 2016 (2) √
Oefendictee mei (2) - wel, maar niet alleen voor specialisten!!!
1. De man was niet alleen hovaardig, hij was ook boosaardig; hij was een wreedaard.
50-plussers.