0507 Dictee woensdag 04 feb 2015 (10): dictee 816 (deel 2) √

Dictee - dictees [0507]

Oefendictee 816 (deel 2]

Dictee 816, alinea 4 t/m 6.

4. Een inductieklos is een ruhmkorffse(!) klos. Aan dat bedrijf is indult (respijt) verleend. Pas na elk dictee blijkt dat het een infans in utero matris, een onvoldragen pennenvrucht, was. Infectief schelden is smaden met ziekte-invectieven zoals klerelijer. Knap: hij leegde de laars bier in einem Guss. Is het 'infectieus' of 'infectueus'? Beide. De infideles [mv., ongelovigen, heidenen] moeten nodig bekeerd worden. In het inferno heersen infernale toestanden. Hij is geïnfluenceerd door de rococoschilders. Iemand met infofobie moet zich niet bezighouden met infobesitas op de infobahn. We zullen u de informatie-cd toesturen. Mag een SD-kaart [SD-card - secure digital card] ook? Hou je dat staande in foro conscientiae [voor de rechtbank van het geweten]? Hij vindt dat infra dig(nitatem) [beneden zijn waardigheid]. Hem wacht een in-morastelling [ingebrekestelling], hij is in gebreke gebleven. Die ingénue ingénue draagt een ingénuekapsel. Die gedachte heeft de Boze hem ingegeven.

5. Wie zijn er ingezetene(n) van het Rijk? Een ingot [uh] is een baar [bv. goud]. Er wordt wat afgeleden in hac lacrymarum valle, in dit – aardse – tranendal. In de naam van Jezus, in nomine Iesu, I.N.I. De iniquiteit [onbillijkheid] werd ongedaan gemaakt. Hier is een
CO₂-injectie noodzakelijk. Dit wordt in octodecimo gedrukt. Het barstte er van de BN'ers (bekende Nederlanders) en BV's (bekende Vlamingen). Leg eens uit wat de vergelijkbare begrippen ki [kunstmatige inseminatie], k.i.d. [donor] en kie [echtgenoot] inhouden. Begrijp ik het goed: één inseparabel(s), twee inséparables? In silvam ligna ferre: water naar de zee dragen (letterlijk: hout naar het bos dragen). In sudore vultus tui, in het zweet uws aanschijns, zult ge uw brood verdienen. Australisch Insulinde is de Papoease eilandengroep. Het insz-nummer staat voor iden­ti­fi­ca­tie­num­mer so­ci­a­le ze­ker­heid.

6. De intangible is de immateriële waarde, bijvoorbeeld de waarde van een merknaam. Met veel IQ en wat AI kom je tot een verantwoord ID (intelligent design). Het begrip 'intelligence du coeur' [uit het hart voortkomend begrip] en de uitdrukking 'intellegenti pauca' [een goed verstaander ...] intrigeren me. Hij had de intentie de intensie [begripsinhoud van een term] van dit begrip te expliqueren (expliceren). Hou op met die interessantdoenerij. Heb je mijn interlockje gezien? Inter pocula [onder het drinken van een glaasje] zullen we het wel eens worden. Inter nos gezegd en gezwegen: ik twijfel altijd weer over de schrijfwijze van 'transoceanisch' en 'interoceanisch'. [en midoceanisch, Oceanisch = uit Oceanië] Intituleren is van een intitulé [opschrift] voorzien. Een introïtus is wel iets anders dan een introitus vaginae [schede-ingang]. Spreek uit: 'invalsas'. Waar ging de Investituurstrijd [strijd keizerlijk en pauselijk gezag] over? Wat bedoel je met
cis-transisomerie [stereo-isomerie? Daar heb je weer zo'n it-girl. Eindelijk kon hij naar zijn ithaca [vaderland] terugkeren. Zijn
cum-laudepromotie was opvallend.

 

0506 Dictee woensdag 04 feb 2015 (9): dictee 816 (deel 1) √

Dictee - dictees [0506]

Oefendictee 816 (deel 1)

Dictee 816, alinea 1 t/m 3.

1. Het Huis ten Bosch staat in het Haagse Bos. Met huil-tv worden vast smartlappen, tranentrekkers en tearjerkers bedoeld. De Huisorde van Oranje is in 1905 ingesteld. Mao Zedong was verantwoordelijk voor de hukou, een zeker sociaal systeem in China. Op de SEH wordt spoedeisende hulp verleend. Een hulpkok, een aide de cuisine, is verantwoordelijk voor de mise-en-place in de keuken. Een hulprib is een tierceron. Wat is het e-mailadres van die hulpsinterklazen- en -pietenpool? In het hulzebos [hulstbos] lagen nog hulzen van de Eerste Wereldoorlog. De hummus wordt wel als tussendoorhapje gegeten. Valt er nog wat te huttemannen [versieren, seks hebben]? Wie wil er nog hüttenkäse? Tegen een bravo [huurmoordenaar] ga je toch niet 'bravo' roepen? De god van het huwelijk is Hymen. Moet uitgesproken ik het huwelijksbed rein houden?

2. Hij is behoorlijk kritisch, maar ook hypocritisch [schijnheilig]. Het iaido is de Japanse schermkunst. Een i-ad is een interactieve reclamespot, uitgezonden via een (digitaal) tv-kanaal. Met ideeënarmoede ben je ideeëloos. Een idee-fixe is meestal geen idée reçue. Op-en-top is identiek aan op end' op. Zijn er nog idisten [kunsttaal Ido] in de zaal? Mijn opoe ging naar het openluchtspel in Diever (Drenthe), mijn beppe ging naar het iepenloftspul in Jorwerd (Friesland). In Leeuwarden is er tijdens de zomer onder de iepen een iepenloftspul dicht bij een loft [loftwoning, bovenverdieping industrieel pand], waar voortdurend spul [ruzie] is. Vergelijk ietsisme eens met niksisme. De Grote IJsbarrière is de loodrechte muur van ijs in de Rosszee, het begin van de ijskap van de Zuidpool. De ijzerhart [boom, lucht] ontnam de (het) ijzerhard [plant, grond] alle zonlicht. Waar staat die IJzertoren? Bij een ik-bv zijn alle aandelen in handen van de eigenaar-grootaandeelhouder. Wat is een ik-opatestament? In die
ik-roman hadden ze het soms over iksterns. Mosterd na de maaltijd is zoiets als een Ilias na Homerus.

3. Een synoniem van ikz is TQM. Hadden we nu croquembouche of île flottante besteld? Instant messaging wordt afgekort tot IM. Implacabel [k] is onverzoenbaar. Klinkt verheven, is banaal: impotentia coeundi [onvermogen krijgen erectie]. Dat lijkt me een imprakticabel plan. Imprudent [onvoorzichtig] zijn, en dan nog impudent [brutaal] ook? Zij waren kompanen in Baccho et Venere. Karel is in between jobs. Succes met je examen: in bocca al lupo [in de bek van de wolf]. Die beslissing van Napoleon Bonaparte was in bonam partem [goedbedoeld, in gunstige zin]. Incarnatie en reïncarnatie, importeren en re-importeren. Bij het comptoneffect vindt incoherente verstrooiing plaats. Indices (aanwijzingen, vingerwijzingen) zijn geen indices (zoals daar is de prijsindex) [ook: indexen]. Dat Indo-Maleise indomeisje is heel mooi en houdt van indorock. Zo'n touche-à-tout dringt zich overal in en drinkt zich vervolgens behoorlijk in.

 

0505 Dictee woensdag 04 febr 2015 (8): dictee Franse werkwoorden √

Dictee - dictees [0505]

Franse werkwoorden in de Nederlandse taal

1. Zomaar nieuwsgierig hoe het met Franse werkwoorden in de Nederlandse taal (lees: VD) zit? Ik begin met '*savoir*': faire de la prose sans le savoir – proza schrijven zonder het te weten, dat komt uit een stuk van Molière, waarin mijnheer Jourdain in vrije bewoordingen deze uitspraak doet. Deze Molière kom ik trouwens naast molière als schoen - lage (heren)schoen met vetersluiting, genoemd naar de tijd van Molière – nog meer dan 10 x tegen binnen artikelen: 1) amfitryon, gulle gastheer uit een blijspel van Molière, 2) collegeschoen, bepaald type molière, 3) de Delftse school, bouwkunde: de stijlrichting van de afdeling bouwkunde van de Delftse Technische Hogeschool (Granpré Molière en zijn leerlingen), 4) dorer la pilule, de pil vergulden (uit het stuk 'Amphitryon' van Molière), 5) eponiem, soortnaam die op een eigennaam teruggaat, zoals molière, 6) een harpagon, een vrek, naar de figuur Harpagon in 'De vrek' van Molière, 7) la grande règle de toutes les règles, theater: de grote regel van alle regels, d.w.z. de regel dat een toneelstuk voor alles in de smaak moet vallen (naar Molière), 8) malade imaginaire, ingebeelde zieke, naar een blijspel van Molière, 9) pour leurs beaux yeux, om hun mooie blauwe ogen, d.w.z. uit pure liefde, zonder bijbedoeling, naar een stuk van Molière, 10) république des lettres, republiek der letteren, vergelijk: res publica litteraria, 11) sans dot, zonder omwegen, ook uit 'De vrek' en 12) een tartuffe, huichelaar, schijnheilige uit een beroemd blijspel van M.

2. Omdat ik niet '*molière*' gedaan had, miste ik trouwens molièreveter, maître Jacques: manusje-van-alles, monsieur Jourdain: hoofdfiguur uit Molières ‘Bourgeois gentilhomme’, (formeel) type van de rijke burger die als gelijke in de kringen van de adel wil verkeren en zich daarbij belachelijk maakt, precieuse: naam voor de leden van een damesgezelschap in Parijs in de zeventiende eeuw, dat de smaak en de taal wilde verfijnen; getekend in Molières ‘Les précieuses ridicules’, scapin: type van de intrigerende knecht, die van zijn meester zijn werktuig maakt en sosie: dubbelganger, sosius (uit: Amphitryon).

3. Enfin, terug naar '*savoir*', savoir-faire: het weten hoe te handelen in bepaalde maatschappelijke omstandigheden, synoniem wereldkennis en savoir-vivre: de kunst zich in de maatschappij te bewegen en met mensen om te gaan, synoniem wellevendheid (ook: levenskunst). De opbrengst van '*vivre*', douceur (plaisir) de vivre: het zachte genot van het leven, joie de vivre: levensvreugde en vivres (meervoud, weinig gebruikt): levensmiddelen, mondbehoeften voor een militaire eenheid of garnizoen, of voor een expeditie.

4. Laten we ook '*laisse*' nog even meepakken, dan slaat de titel van deze column niet helemaal als een tang op een varken (of als kut op dirk): 1) à prendre ou à laisser: take it or leave it, 2) delaissement: een term uit het verzekeringswezen, 3) het laisser-aller [2020]: achteloosheid, 4) het laisser-faire [2020]: het vrijlaten van de mensen, m.n. in hun economische handelingen en 5) het laissez-passer [2020]: vrijbrief voor het overtrekken van de grens. Nabrander: 'ergens' in VD staat 'savoir-vivre' zonder koppelteken, waar? 2020: niet meer gevonden, dus waarschijnlijk verwijderd.

 

0504 Dictee woensdag 04 feb 2015 (7): dictee 815 (deel 3) √

Dictee - dictees [0504]

Oefendictee 815 (deel 3)

Dictee 815, alinea 7 t/m 10.

7. Als het er ergens hoeks en kabeljauws aan toegaat, verwijst dat naar de Hoekse en Kabeljauwse twisten. De Bosjesmannen en de Lappen zijn hoekvolken [uithoek]. Hoeneer komt bomma? Wat denken die hogen wel? Gebruik je ho-ijzers beter! Een hogedefinitietelevisie is een hdtv, hogedichtheidpolyethyleen is HDPE. Holebi-jongeren hebben het moeilijk. Is Holland verworden tot Hollandistan? Hominy [dik­ke pap van maisgries met kou­de slag­room] als ontbijt: graag! Al mijn homies [vriend uit wijk, buurt] komen morgen. Ook de hommies [homo]. Honden kunnen de ziekte van Carré hebben en we kennen ook de ijsmachine van Carré. In welk jaar zaten de Honderd Dagen van Napoleon? 1815.En wanneer was de Honderdjarige Oorlog? De Magyaar reed op een hongaar [paard]. De fringale [uitspraak! -
frèhn-gahl - g van goal] heet ook wel hongerklop. Ik prefereer bretagnehoning. De derdehonkman liet het vreselijk afweten.

8. Het hoofddeksel is het belangrijkste deksel, toch? Een speciale eau de cologne is de hoofdeau-de-cologne, die ook in een speciaal
eau-de-cologneflesje zit. Zij heeft in haar leven een Doel met een hoofdletter (vergelijk de Kunst met een grote K). De (Brusselse) Hoofdstedelijke Raad is het parlement van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De ehs, ook EHS, is de ecologische hoofdstructuur. Het merinosschaap behoort tot de hooglandse [algemeen] schapen. De titel van Prins Carnaval in Maastricht is Zijne Hooglustigheid. Een hooisteker of hooidokter moet natuurlijk wel een hooi-ijzer hebben. De hooiwulp is een rosse grutto en hookahs zijn waterpijpen (net als nargilehs). De (Arumer - dat niet in wdb.) Zwarte Hoop was het Friese rebellenleger dat door Pier Gerlofs Donia werd gevormd om zich te verzetten tegen Habsburgers en Saksen.

9. Wie spreekt er nog Hooghollands? Somalië is de Hoorn van Afrika. Men moet de hop-over [oversteekplaats] gebruiken. Hopi is de naam van een Noord-Amerikaans indianenvolk. Het Hoornse Hop is totaal iets anders dan de Haagse hopjes. Bij de hoquetus hoor je altijd maar één partij tegelijk. Horae subsicivae zijn snipperuren. Uit het rijk van Djenghis Khan (13e-15e eeuw) is (het los samenhangende rijk van) de Gouden Horde ontstaan. Is horiatiki [Griekse salade met schapenkaas] smakelijker dan fetasalade? Hij is zo horny [geil] als een bok, een bos uien of als boter. Eddy Merckx was hors catégorie. Waarom heet een horsmakreel ook wel marsbanker? Tegen een geit zeg je: "Hort sik", tegen andere dieren "Hortsik" (tenminste, totdat VD anders beslist heeft - 2020 nog niet). In mijn hortus conclusus heb ik een bijzondere hortus siccus [verzameling gedroogde planten]. Het hotel de Houten Lepel is nu eenmaal geen hotel mama.

10. In een hôtel garni kan de hotelier (VD ook: hôtelier) toch zeker zelf wel eten? Wat was hot or not in 2015 (zo'n dictee en de oVD verouderen vanzelf)? De Hottentotten zijn de Khoikhoi, verwant aan de Bosjesmannen. Hij valt op hotties [seksueel aantrekkelijk], zeker als ze in een hottub zitten. Houd links, dan links voorsorteren en vervolgens linksaf gaan, links afslaan. Hij werd in de Leidse Hout vermoord. Die argumenten lijken me houtsnijdend. Is dat bidden van die valk of leeuwerik in de lucht zoiets als hoveren [zweven]? Wil je vrijen, heb je HSDD: hypoactive sexual desire disorder, een opwindingsstoornis. Eén huib, twee huipen, één huiben [steenuil], twee huibens. Heeft u bloeiende hoya's? Pas op voor barracuda's [zeer vraatzuchtige vis]!

 

0503 Dictee woensdag 04 feb 2015 (6): dictee 815 (deel 2) √

Dictee - dictees [0503]

Oefendictee 815 (deel 2)

Dictee 815, alinea 4 t/m 6.

4. De Deense wiskundige Piet Hein heeft hex [bordspel] uitgevonden. De heks had seks met haar ex. Voor de nylon-6,6-fabricage [VD: nylon-6,6] gebruiken ze hexamethyleendiamine. Wormkoekjes bevatten hexylresorcinol. Een hezbollah is een Hezbollahstrijder. Een hibakusha herinnert ons pijnlijk aan Hiroshima of Nagasaki. De calcaneusspoor is de hielspoor. Hierbenevens zend ik u een bijbel. Hangt het hiervoormaals samen met de reïncarnatie? In het hiernavolgende wordt het uitgelegd [dit is een geïsoleerde zin!]. Zo'n high-end stereo-installatie is wel je van het (je het van dat). De HIJSM was de Hollandsche IJzeren Spoorweg-maatschappij. Een hillula is een feestdag ter nagedachtenis van het overlijden van een tsadiek [Hebreeuws - rechtvaardige, mv. tsadikim]. Het barstte er van de himbo's [man met ordinair schoonheidsideaal] en bimbo's [idem, vrouw]. De liefde was hinc inde (juridische term), wederzijds. Wij zouden hem een jonge kluizenaar noemen, maar Japanners noemen hem een hikikomori, je ziet hem nooit meer buitenshuis. Een hinkjambe is een choliambe.

5. Mag dit wel volgens de Hinderwet? Deze religieuze hindoes houden wel van hindipop. Hipo's zijn high potentials, hypo's niet. De Hippocreen (Hippocrene) was de hengstenbron. Al ben je door hem geobsedeerd, je hoeft nog niet his master's voice te zijn! Wat voor een sissend geluid in hoge frequenties is hiss [band- of FM-ruis tussen stations in] eigenlijk? Heel bekend zijn Hoofts Nederlandse Historiën. De historikerstreit ging over de interpretatie van de historie. De Hiswa is de Nederlandse Vereniging voor Handel en Industrie op het gebied van Scheepsbouw en Watersport. De tabloids bedienen zich van
hit-and-runjournalistiek. Een hittepetit op een hittenwagen die hittekramp krijgt: laat me niet lachen! De hiziki is een zekere zeewiersoort.

6. Het hiv is het human immunodeficiency virus en verantwoordelijk voor hiv-infecties (haa-ie-vee - ook hivinfecties - hihf). De afkorting h.l.q.c. staat voor hora locoque consuetis (op de gewone tijd en plaats). De internetextensie hm is die van de Heard- en McDonaldeilanden. Hoarding is verzamelwoede en hoaxen is onjuiste of misleidende informatie verspreiden, met name via internet. Heb ik je toch mooi te pakken: hoc habet [die zit!]! Hou eens op met dat hocus-pocusgedoe [hocus pocus]. Hipperdeklinken zijn vlooien. Dit hoefijzertje is een porte-bonheur. Ik zit regelmatig midden in het hoefijzerverkeer [zoek maar op - Zeeuws-Vlaanderen: via België naar Nederland], ik zit daar dan middenin. Ook 'hoekerker' spreek je vast verkeerd uit. Aan het woord 'hoefverwijder' ontbreken echt geen letters! Alles lag er hoeks en dwars, kris en kras, kriskras (schots en scheef). Je bent alweer je hoffmann(s)druppels vergeten.

 

0502 Dictee woensdag 04 feb 2015 (5): dictee 815 (deel 1) √

Dictee - dictees [0502]

Oefendictee 815 (deel 1)

Dictee 815, alinea 1 t/m 3.

1. De hellevorst is Satan. De gestrengheid van winters wordt uitgedrukt in het hellmanngetal. Kan dat: een hell's angel met een
Hellp-syndroom? Een helmbasilisk of jezushagedis kan over water lopen. Helminthocecidiën zijn aaltjesgallen. Een Chinese is als hemelinge dochter van het Hemelse Rijk. De Griekse goden leefden in de Olympische hemel. Op welke dag valt in 2015
Onze-Lieve-Heer-Hemelvaart (O.L.H.-Hemelvaart)? Laat de leeuw niet in zijn hempie (hempje, hemdje, hemmetje) staan! Hemeralopie [nachtblindheid] en nyctalopie [dagblindheid] hebben een onverwachte betekenis. Hoe betrouwbaar is de hemline-indicator (en hoe mooi de hemlockspar)? Alleen als je Grieks kent is in 'hendekasyllabe' elf te herkennen. Wij vonden hem een gekke henkie, maar zelf zei hij: "Ik ben gekke Henkie niet, nee, en ook geen malle eppie (appie); en zo je wilt: ik ben overigens wél een malle pietje". Op het hennekleed [lijkkleed, ook: heneklreed] lagen een hennenei en een hennepplant. Heno- [één god, maar andere goden niet geloochend] is iets anders dan monotheïsme [verering van één god].

2. Deze ebolapatiënt is past praying for. De uitdrukking 'alle hens (aan dek)' komt van 'all hands'. Het schip stond trouwens in de hens. Gaan we nog op hepivakantie? Pentateuch plus Jozua en Richteren is Heptateuch. Ze heeft twee herretjes [herexamen]. Met Herculeus labor wordt herculeswerk bedoeld. Een ecloge [éhk-loo-chee - klemtoon op ec of lo] is een herders(ge)dicht, een bergerette een herderslied. Een hereditas jacens is een nog niet aanvaarde erfenis. Wel goed uitspreken: 'hereditie'. In natuurgebieden zie je soms herifords
[hèh-rie-fuhts]. De Kroaten droegen ze al: kravatten, de cravate blanche en de cravate noire. En vergeet ook de lavallière niet! Nietzsche heeft de herenmoraal (herrenmoral) geïntroduceerd, maar wie de termen 'herenvolk' en 'herrenvolk'? Helpt herfstbock tegen de herfstblues? Wist je, dat een repêchage een herkansing was?

3. De heilige hermandad waakt over ons. Een hermelijntram is een lagevloertram van de Vlaamse vervoersmaatschappij De Lijn. Hermes, je weet wel: die van de hermeszuil en -staf. Hij werd ontmaskerd als handelaar in heroïen (ook: heroïne). Elke heros verdient zijn heroön [monument]. Een CVA is een cerebrovasculair accident. Wie was er toen directeur van de Herstelbank? Wat weet je van de Herulische geschiedenis? Niets! De Herulen of Herulers zijn een Ger­maan­se volks­stam]. Ik zweer bij Hervese kaas. Door herverfransing is het woord 'vanielje' weer vanille geworden. Met oud en nieuw heb ik een hesperidenfontein gezien. Op de oude hessenweg zag hij een Hessische vlieg, een hessenmug. Proost, van hetzelfde! Een collumfractuur is een heupbreuk. Bij heuristiek moet ik altijd aan
trial-and-error denken. We gingen heuvelop, richting heuveltop. Een trebuchet is een oud-militaire hevelblijde.

 

0501 Dictee woensdag 04 feb 2015 (4): dictee Ditjes en datjes (23) √

Dictee - dictees [0501]

Ditjes en datjes (23)

A. Ik schreef aan VD: raar dat 'adenoïde' alleen bnw. is (adenoïde vegetatie), dat het geen znw. is en dat er toch (VD) een woord als 'adenoïdenlijder' bestaat. Als ik VD goed begrijp, wordt 'adenoïde' nu toegevoegd als znw. met meervoud 'adenoïden'. Waarvan akte. 2020: toegevoegd adenoïden [mv.]  = adenoïde vegetatie.

B. Ooit schreef VD 'Sao Tome en Principe'. In de nieuwere uitgaven staat 'Sao Tomé en Principe'. En daar woont een Santomees, zelfs meerdere Santomezen.

C. Ik heb ooit gedacht dat het lul-de-behanger was, maar luldebehangerig. Echter: het grondbegrip is al een samenkoppeling en dan blijft dat bij de afleiding ook zo: lul-de-behangerig.

D. In een shoot-outzin van Diest kwam voor 'a-snaar'. Ik twijfelde: moest het niet 'A-snaar' zijn? Nu zijn enquêtes niet het beste middel om spellingkwesties op te lossen, maar voor de aardigheid heb ik maar eens een enquête onder de participanten op mijn 'verzendlijst' gehouden. De opinies bleken fiftyfifty verdeeld te zijn. De juiste oplossing kwam van Johan de Boer. Ik had verzuimd even met '*snaar' te zoeken. Doe je dat wel, dan vind je e-snaar en g-snaar. Het is dus overduidelijk ook a-snaar, waarvan akte!

E. Ik vroeg me af waarom er in 'kyrie' en 'kyrie eleison' geen trema komt. Dat lijkt immers wel nodig voor de uitspraak. De Taalunie verwijst naar de Technische Handleiding, ik citeer: "Ofschoon we hier met twee lettergrepen en dus met klinkerbotsing te maken hebben, wordt geen trema geschreven in uitheemse woorden die als uitheems ervaren worden en die hun oorspronkelijke spelling behouden. Enkele voorbeelden: clientèle (naast cliënteel), dies, Inuit, maestoso, paella, bel paese". Pakken we meteen even mee dat 'paese' in 'bel paese' (zachte Italiaanse kaas) wordt uitgesproken als 'pah-ee-zuh' of
'paa-ee-zuh'.

F. Ezelsbruggetje voor chijm of chymus (spijsbrij in de maag): de m van maag. Voor chijl (de door de darmvlokken opgenomen en in de chylusvaten afvloeiende, vet bevattende lymfe) of chylus: de l van lymfe (lymf).