zondag 5 oktober 2014

0309 Dictee woensdag 01 okt 2014 (6): dictee 787 (deel 2) √

Dictee - dictees [0309]

Oefendictee 787 (deel 2)

Hierbij de alinea's 4, 5 en 6 van dictee 787.

4. We ondergingen een wraakroepende vernedering. Met een wordprocessor kun je een Worddocument bewerken. Een woedeaanval kan leiden tot een woede-uitbarsting. 'Who's who?' heeft in het Nederlands als titel 'Wie is wie?' Was Radio Oranje [GB] de voorloper van Radio Nederland Wereldomroep (RNW - de Wereldomroep)? We moeten maar een vof [initiaalwoord! - vennootschap onder firma] oprichten. Het waren vlotgaande onderhandelingen. Dat verafgelegen oord is ver verwijderd. Die grapjurk heeft wel iets van een uilenspiegel. In welk land ligt die turkooismijn? De furor teutonicus is de teutoonse razernij. Met TeV wordt de tera-elektronvolt aangeduid. In 'spot' zit een s'je en een t'tje. In onzekere tijden leunen we op jannen-stavast. Kennen ze in Sri Lanka Sri Krisjna wel? Na het achtuurjournaal komt de STER-reclame [Stichting Etherreclame]. Een kleuter met een spaatje.
 

5. Met een beddenspreitje is je bedje gespreid. Van die speelfilmlange ellende word je niet vrolijk. Het mes schaardde (schaarde - ww. schaarden = scharen). Ze zijn al scheep gegaan. Een scheutist is lid van de Congregatie van het Onbevlekte Hart van Maria. Hij bezoekt momenteel de slums van Bombay. Spaatjes kun je drinken of hanteren. 'Réussite' [succes] heeft vast met 'reüsseren' [succes hebben] te maken. Par renommée [bij geruchte] heb ik vernomen, dat hij een renommee [goede naam] had. De refuseniks waren zekere Joodse Sovjetburgers. Boven een brief betekent L.S.: Lectori salutem. Zij zijn echte profi's [professionals]. Wanneer schrijf ik dat nou eens goed: procrustesbed? Voor raad geven moet je soms anderen raadplegen. Let op: poulet is kip en poelet is soepvlees [oe, oe]. Waar is de polaroidcamera?
 

6. De Poolster wordt ook wel stella polaris genoemd. De pre-implantatie genetische diagnostiek wordt afgekort tot pgd. De digitale fraude pharming [omleiden naar valse, gelijkende site] heeft veel van phishing [Eng.: fishing = vissen]. Met een phablet [phone + tablet] kun je ook bellen. Bij een PET-scan moet je denken aan positron emission tomography. Zou dat aanslibsel ooit echt land worden? Een ander woord voor overreding is 'persuasie'. Moet ik daar nu ook nog achteraan lopen? [In de rij moest hij achteraan lopen en bij sommige dingen moet je erachteraan gaan]. Die flessen moet je achter halen. Voor achterop zijn moet je eerst achteropraken. We zullen affichetjes laten maken. Het panafrikanisme koestert het pan-Afrikaanse gedachtegoed. Zijn uitleg is hoogstzelden glashelder, klaar helder, niet: kraakhelder. Bij het alloceren [s] vindt allocatie [k] plaats. Hij is een Oceanisch [uit Oceanië] onderzoeker van de oceanische fauna. Wat heb je een leuk matelotje [ronde strooien hoed] op!
 
 

0308 Dictee woensdag 01 okt 2014 (5): dictee 787 (deel 1) √

Dictee - dictees [0308] 

Oefendictee 787 (deel 1)

Hierbij de alinea's 1 t/m 3 van dictee 787

1. De aurora australis is het zuiderlicht (en de aurora borealis …). Hindeloopen, het Fries Venetië, was ooit een Zuiderzeestad(je). Ik heb zukke leuke buren. Je bent toch niet doof, zulle? Je krijgt zure zult op de boterham. Morgen gaan we zumbaën. Een zummara [houten blaasinstrument] kan op twee wijzen bespeeld worden. Heeft die zustersschool banden met zijn zusterschool? R&D is de zuurstof voor de economie. Met de afkorting aka [ee-kee-ee] wordt een alias bedoeld (also known as). Zuurstofstaal is LD (Linz en Donawitz). De zuurzak heet ook wel guanabana, de zuurzakboom ook wel nangka. Het zwaartillende zwaarhoofd had er een zwaar hoofd in. De zwacri [zware criminaliteit] moet coûte que coûte, koste wat het kost, bestreden worden. Het meest bekend is de zwangerschapsreactie van
Aschheim-Zondek. Bij het zwanzen hoor je vaak een zwans.
 

2. Pyrosis is zuurbranden. Die Zwarte Hoop [bende onbetaalde soldaten, 16e eeuw] verspreidde beslist geen hoop. Wanneer vierden de rooms-katholieken Zwarte Zondag [tweede zondag voor Pasen]? De pest wordt ook wel ‘zwarte dood’ genoemd. Specifiek die van de veertiende eeuw is de Zwarte Dood. Respect is er ook niet meer: gaat Zwarte Piet zijn hoofdletters verliezen? Een zwartjan is een schoorsteenveger. Zou je dit als zwartwerk willen doen? Oleum wordt ook Nordhäuser zwavelzuur genoemd. Met die zweed [dikke spijker van Zeeuws ijzer] is het goed timmeren. De Heilige Veronica hanteerde de zweetdoek. Een scooper is een zwenklaadschop. Fugue is zwerfdrang. Een zwingliaan hangt Zwingli aan of is lid van de Zwinglibond. Bierbrouwers zijn keien in de zythologie. Zzz [zoemgeluid], bijen! Morituri te salutant: zij die gaan sterven [aan een zware taak beginnen], groeten u. Onze verdediging heeft standgehouden. De johannisberger is een heerlijke rijnwijn. Een Euraziër komt uit Eurazië.
 

3. Een johannes is een man vervuld van broederlijke mensenliefde. De johannieters zijn (ook) lid van een vereniging van adellijke personen voor liefdewerk (met name ziekenverpleging). De ruwharige honden liepen door de ruwarige tarwe. Met zijn geshampoode haar haalde hij de grootste gesleede [sleeën, ook: geslede - van sleden] afstand. De duivel wordt ook als de Zwarte aangeduid. Haar bedstedegedrag is opmerkelijk. Dat bedgenotengeklets van die internaatsmeisjes hangt me de keel uit. De beriberipatiënt werd per berrie vervoerd. Beril is een mineraal: beryllium-aluminiumsilicaat. Met haar bergère (kapsel) dronk ze in haar bergère (leunstoel) een bergerac. De bergamotten [citroen] komen uit Bergamo. Op 25 november wordt in Suriname de Onafhankelijkheidsdag gevierd. Hij zweedt de huiden i.v.m. de ontharing ervan. Wat is jullie zwaarstwegende argument? Ze zouden later goede zaken doen [goed zakendoen].
 
 
 

zaterdag 4 oktober 2014

0307 Dictee woensdag 01 okt 2014 (4): dictee JeeBee √

Dictee - dictees [0307]

JeeBee dictee 2014 (vrijdag 03-10-2014)

1. In de hofstad kwam het kortgeleden tot trammelant tussen twee groepen radikalinski's: de ene representeerde het oranje-blanje-bleu, de andere zwaaide met Al Qaidavlaggen. 

2. Het was geen clash tussen een fascistische falanx en
Saoedi-Arabisch [ook: u] geïnspireerde stadsguerrilla's, noch tussen sympathisanten van de jammerlijk verspreide jezidi's en mensen die net als oud-minister-president Van Agt opponeren tegen de beweerdelijk pro-Israëlische Midden-Oostenpolitiek van de regering.


3. Goed beschouwd leken het eerder adolescenten uit de lagere blanke bourgeoisie, vooral rancuneuze kleinburgers dus, en daartegenover Marokkaanse, althans islamitische lompenproletariërs – een analyse die overigens niet gebaseerd is op diepgravend onderzoek onder gerandomiseerde geënquêteerden.

4. Ee n freelancejournalist zou een gemillimeterde hooligan hebben gezien die over een touchscreen swypete *; tezelfdertijd had een gedistantieerde waarnemer een mediterraan type zijn smartphone zien opbergen, waarmee deze zo-even zijn in nikab gehulde partner een bericht had gewhatsappt of ge-cc'd.
* Dat is eerder swipen; letters typen = swypen.

5. Vooralsnog is men geëmotioneerd over de rol van de burgemeester, maar te zijner tijd zullen wel wat contestanten in de rechtszaal terechtkomen ter zake van belediging, en dan zullen sommige advocaten de politieke missie van hun cliënten te berde brengen als ging het om heuse verzetsstrijders – zij het vooral voor de bühne.

6. Andere, minder geïnspireerde pro-Deoadvocaten uit dezelfde confrérie beperkten zich tot een staccato geuite monoloog waarin de niet-ontvankelijkheid van het Openbaar Ministerie wordt bepleit, hoewel het een fait accompli is dat voor een officier van justitie de weerlegging van zo'n verweer doorgaans appeltje-eitje is.

7. Toch rijst steeds weer de vraag: hoever (!) mag men gaan in het choqueren van anderen? De officier van justitie haalt daarvoor ongetwijfeld het mierenneukersarrest [ook: M - als eigennaam] van de Hoge Raad aan en zal wijzen op het belang van de context, maar uiteindelijk zal hij zelfs voor de habitué niet het (!) bagno [gevangenis, niet: de banjo] rekwireren.

8. Wat het befgajes zal beslissen is een enigma, een mysterie waaraan conform het lex-certabeginsel ** toch ooit een einde moet komen.
** Duidelijkheid over wat strafrechtelijk vervolgd wordt.
 
 

donderdag 2 oktober 2014

0306 Dictee woensdag 01 okt 2014 (3): dictee 786 (deel 3) √

Dictee - dictees [0306]

Oefendictee 786 (deel 3)

Hierbij van dictee 786 de alinea's 7, 8, 9 en 10.

7. Ik vermoed, dat ze dacht: mijn God, waar moet dat met deze verdorven generatie naartoe? Mon Dieu, mijn hemel, dit tart elke beschrijving. Ze waren uitgeput, op en tenden. Een grilhulp [werkwoord - ook: ll] kan nuttig werk doen in een grillhouse [znw. - ook: l]. De lichtgeraakte jager had de vogel maar lichtgeraakt. Zeptometer geef je weer met zm, zettameter met Zm. Zmp'er zijn lijkt me lastiger dan zzp'er. Een zmok-school is een school voor zeer moeilijk opvoedbare kinderen. Met SEO wordt search engine optimization, zoekmachineoptimalisatie, aangeduid. Het is kennelijk zoentje-pepermuntje (koek en ei) tussen die twee. Een kiss-and-ride (K+R) is een zoen-en-zoefstrook. Heb je daar nu al je tijd mee zoetgebracht? Kun je van zoeteveentjes ook appelmoes maken? Die werkstukken moeten allemaal ook nog gezoetschaafd worden.

8. Zij herkent zoette en zoutte duidelijk minder dan anderen. Hij schildert net zo goed als zijn grootvader, die al zogoed als dood is. Die zoïlus is nog een fitte vitter. Die schminkattributen zijn gezolderd. Met een zombieblik keek hij me aan. Een zomerklimop is een tante mientje. Je moet er de zomerpatjes op doen. Een wiphala, een vlag? Ja,
Zuid-Amerikaanse indianen.
Wip 'm, Keesje [daar ga je, leegdrinken glas]. Toppunt van instabiliteit: een wipkip op een wipschip. De WISC is de Wechsler Intelligence Scale for Children (een bepaalde intelligentietest voor kinderen). Hij is valuta-arbitrageant bij die bank. De sneeuwuil is een soort van uil uit het Hoge Noorden. De zijdestaarten vormen een familie van zangvogels, in het hoge Noorden van Europa en Amerika. Wat doe je: wit- of zwartwerk? Wanneer het weer wat opgezomerd is, kunnen de bewoners die straat eindelijk opzoomeren. Die heiligedag [kale plek baard] moet nodig opgekalfaterd worden.


9. Zonam solvere is letterlijk de gordel ontbinden. Het eten was karig: een halve zondaar [een hal­ve bief­stuk zon­der aard­ap­pe­len]. Een armezondaar heeft een armezondaarsgezicht. Op een zondagochtendwip zitten geen kinderen. De zondagsletter van 2014 is de E [ABCDE - de vijfde dag is de zondag]. Heerlijk, die zondoorstoofde tomaten! Een zony is een kruising van een zebra en een pony. De benaming voor een aantal bacteriën die gezamenlijk verbonden zijn door een slijmachtige substantie, voortkomend uit de gezwollen celwanden, is zoögloea [uitspraak!]. De Zoon des hemels, de keizer van China, is heerser over de zonen van het Hemelse Rijk, de Chinezen. Christus is de Zoon des Mensen. Aristoteles ziet de mensen als sociale dieren, zoa politika. Hij houdt wel van een zopie. Hij laat de fiolen zorgen [zich nergens om bekommeren]. Zorgwet is de benaming voor de Wet Gezondheidszorg en Maatschappelijke Dienstverlening.

10. Zostraks komt moeder thuis. Op sherryflessen zie je nog vaak een zorrocape. Zo de zotten geen brood aten, 't koren zou goedkoop zijn. Desiderius Erasmus schreef Laus Stultitiae (vertaald: Lof der zotheid). Zotteklap is zottenpraat. De wind kwam uit het Z.O.t.Z. Op de Cariben hoor je vaak zouk. Zeewater is zout water, geen zoet water. In het Nederlands én Bargoens zeggen ze: dat is dik van zoute (uitdrukking, voor mekaar, in orde, veilig). Met zoutevis wordt gezouten kabeljauw oftewel labberdaan bedoeld. De Zoutzee is de Dode Zee. De zucchetti is een soort eetbare pompoen. Dat staat in de hand-out!
 
 

 

0305 Dictee woensdag 01 okt 2014 (2): dictee 786 (deel 2) √

Dictee - dictees [0305]

Oefendictee 786 (deel 2)

Hierbij de alinea's 4, 5 en 6 van dictee 786.

4. Een composer is een zetcomputer. Couch- of sofasurfen is populair. Kun je de Bokma [merk] koud zetten, dan ga ik thee- en koffiezetten. Zullen we dat op sterkwater zetten? Een zevend'halfje is een pietje. Wist je, dat de Heren Zeventien ook wel de Zeventienen werden genoemd? Hij heeft dat kunstwerk mee gemaakt. De afkorting z.g.a.n. staat voor zogoed als nieuw. De zib's [daarmee ligt de uitspraak vast] vinden we in de psychiatrie. Het smidsvuur was ziedendheet. Hij ziegezaagde over het weer. Wie werd met de Zieke Man bedoeld? Het Ottomaanse Rijk. Ziekeneren schijnt van chicaneren te komen. In 1964 verving de Ziekenfondswet het Ziekenfondsenbesluit. Werd toen ook de Ziekenfondsraad ingesteld? De ziekenhuiskokken worden niet door een ziekenhuiskok bereid. Je zult wel de ziekte inhebben over die teleurstelling. Spreek (goed) uit: 'ziektegen'.


5. De ziekte van Bornholm wordt ook wel duivelsgreep genoemd. Die zielenpoot verkeert in zielennood. Hij heeft er zijn hele ziel en zaligheid (zielenzaligheid) in gelegd. Ik had zielsveel met hem te doen. Zielsgelukkig is diep gelukkig en zielsalleen is moederziel alleen. Mijn zielzak [lichaam]  gaat het begeven. Ik herken zigeunse klanken. Wist je dat de Hollandse Noordzeekust de Zijde genoemd wordt? Een zijdeaapje is een ouistiti of sagoïentje. Wat zou dat zijn, een zijdezijdecolleté? Akon is zijdekapok. Onze dominee heeft iets van een zije sok (hij is dus zijig). De getroffen soldaat zou neerzijgen. Misschien kun je in een zijlsloot [uitwatering] ook nog wel zeilen. Hij had zijn verhaal op een zijtje papier geschreven. De mico [zilveraap] 'sprak' in de mike [microfoon].

6. Zij droeg een bontjas van zilverbisam. We kennen de alpendistel, maar een zilverdistel komt écht uit de Alpen. De Zilveren Camera is de jaarlijkse wisselprijs van de Nederlandse Vereniging voor Fotojournalistiek. Met zilverschub heb je psoriasis. De zilverstad in Nederland is Schoonhoven. Een zilversmid loopt licht argyrie [zilververgiftiging] op. De Zilvervloed, daarmee wordt de Rio de la Plata aangeduid. Piet Hein maakte de Zilvervloot buit. Met betaling in zimdollars [1980, Zimbabwe] zou ik beter af zijn. Wie heeft de zippo [gas- of ben­zi­ne­aan­ste­ker met schar­nie­ren­de klep] uitgevonden? Iemand vroeg aan me, hoe je omega 3- en 6-vetzuren schreef (preciezer: omega 3-vetzuren en omega 6-vetzuren). Ik heb toen verwezen naar een havo 4-klas. Hij verkaste [verkassen] en al gauw daarna vergastte [vergasten] hij ons op een lucullische housewarmingparty. In onder andere chattaal staat OMG voor: oh my God.
 
 

0304 Dictee woensdag 01 okt 2014 (1): dictee 786 (deel 1) √

Dictee - dictees [0304]

Oefendictee 786 (deel 1)

Hier de eerste drie alinea's van dictee 786.

1. Met zeehond [bnw.] laarsjes ben je toch wel ongevoelig voor een zeehondenblik? In de poolzeeën zie je veel zee-ijs. Zo'n zeekakkelobbes is megagroot. Een zeeknob is een brilduiker, een zeekob een stormmeeuw. In de negende en tiende eeuw had je jarls, zeekoningen. Leg uit: Zeeland is zeeland. Zeeldraaien is touwslaan. Wie heeft De Kleine Zeemeermin geschreven? Hans Christiaan Andersen! Zeemleer is hetzelfde als chamois of wasleer. Maar goed dat die zeemeeuwmanager weg is! Een zeepaling (Conger conger) is een kongeraal. Zou je oweeër (zeepbaron) ook als ow'er mogen schrijven? Ja. Een zetpil van zeep is een zeeppil. Een zeepplant is geen zeeplant. De zeepvis is een zeevis. Een zee-ui is een zeeajuin. Met een zeeuw kon je vroeger betalen. Hendrik de Zeevaarder was prins van Portugal. De scheiding van Kerk en Staat is een feit. Hier correct, ook vaak met kleine letters in VD.

2. Met Mozes en Aäron bedoelt Van Dale staat en kerk. De Staat der Nederlanden is een van de staten van Europa. Kun je kort de Zegelwet samenvatten? Is er iets leuker dan keilen, kiskassen (zeilderen)? Een latijnzeil is een Latijns zeil. Kijk eens (ver) omhoog naar het Zeil van het Schip. De zeisenman (de dood) ligt altijd op de loer. Zelatrices zijn meestal ijverige vrouwen met een goed hart (zo niet, dan ijveraarsters), het heeft helemaal niets met verkoop te maken (colportrices) of met een zelote (met onverdraagzame of blinde ijver). Het zal hem wel niet meer bijstaan of ze dat gezegd heeft. Bij 'selfservice' in GB gaat VD wat patriottischer te werk - ook: zelfservice. Hij is een zelfverklaard deskundige. Een van de apostelen was Simon de Zeloot. In mentosjes zit menthol, en hoe schrijf je 'yoghurt'? De Zend-Avesta (heilig boek van de oude Perzen dat de leer van Zarathoestra bevat) is in het Zend (ook: Avestisch) geschreven. Loopmeditatie wordt kinhin genoemd. Die kun je in een karesansui heel goed beoefenen.

3. Vuile zenuwlijer, je hoort nog van me! Een zenuwbaan is iets anders dan een zenuwenbaan. Als je een zenuwschok hebt, ben je in shock. Het lijkt wel een soap: hij deelt alleen maar zeperds uit. Rinse appelstroop is zerpzoet. Croches zijn achtste noten [doubles croches zijn 1/16 noten]. Een twaalfbouts- lijkt veiliger dan een zesboutshelm. Wat heeft een zesentwintiger (26'er) fout gedaan? Rijden onder invloed! Een ironische verbastering van Seyss-Inquart is
Zes-en-een-kwart. Eén zesde van de wereldbevolking is analfabeet. Op vijf zesde (ongesneden) van de taart zaten maar kersen. Op vijf zesden (gesneden) van de taart zaten kersen. Zoek maar eens op wat de zesmeterklasse bij zeilen inhoudt. De Zestien is de ambtswoning van de premier in België (Wetstraat 16 in Brussel). Op het ophanden zijnde fête champêtre zal ruim voldoende feta voorhanden zijn.

 

maandag 29 september 2014

0303 Dictee woensdag 24 sep 2014 (20): dictee mobiel, mobiel(e) en mobile] √

Dictee - dictees [0303]

Mobiel, mobiel(e) en mobile

1. Bij mijn tandarts hangt een briefje: wilt u bij wijziging van uw mobiel nummer dit doorgeven? Wat ik daarvan vind: zie verderop. 'Mobiel kan een zelfstandig naamwoord zijn en een bijvoeglijk. We beginnen met dat laatste: beweeglijk, in de bouwkunde een mobiele belasting – die niet steeds aanwezig is, verplaatsbaar: een mobiele telefoon en een mobiel netwerk – deze term is misleidend, want niet het netwerk is verplaatsbaar, dat is echt vast, alleen de mobiele telefoons waarvoor je dat netwerk gebruikt, zijn beweeglijk, en mobiel banditisme: de Roemeense criminelen die naar Nederland komen, etc. Verder: voorzien van eigen transportmiddelen zoals een mobiel leger en de mobiele eenheid (ME). Ten slotte: betreffende de mobiele telefonie (*) zoals in (toch weer) mobiel netwerk, mobiele operator, mobiele aanbieder, mobiele beller en mobiel bereikbaar zijn.

2. Mobiel als zelfstandig naamwoord kan zijn 1) een mobiele telefoon en 2) een mobile (komt ook als bijwoord in de muziek voor: beweeglijk), maar verder als znw.: decoratief voorwerp dat door luchtstromingen of trillingen in beweging blijft (synoniem, zoals reeds opgemerkt: mobiel). Rest ons te kijken naar mobiel als znw. in de betekenis 1) – mobiele telefoon. Overigens mis ik 'mobiel' in betekenissen zoals scootmobiel, automobiel, pausmobiel, brommobiel, elektromobiel, patsmobiel (SUV - sport - GB: + s - utility vehicle), sneeuwmobiel en velomobiel (ligfiets).

3. Mobieltje komt meer voor, vroeger zeiden we gsmglobal system for mobile communications (internationale standaard voor mobiele telefonie). Nog een paar termen met mobiel als znw. binnen artikelen: belbundel, mobi (informeel), murfen (mobiel internetten, de m van mobiel + (s)urfen), nulzes, nulzesnummer en 06-nummer. Ten slotte de hamvraag: is het nu mobielnummer (klemtoon op mobiel) of mobiel nummer (klemtoon op nummer)? 

4. Voordat ik aan deze column begon was ik er heilig van overtuigd: mobiel = znw., nummer ook, dus de samenstelling wordt mobielnummer. Nu, na deze column, ben ik niet zo zeker meer. Als je bij (*) kijkt, zie je dat mobiel (betreffende de mobiele telefonie) wel degelijk in die betekenis ook als bnw. gebruikt mag worden. Dat 'mobiele nummer' van die tandarts was dus helemaal zo gek nog niet, al is mijn keuze ook zeer wel verdedigbaar.