Dictee - dictees [0280]
Oefendictee 777 (deel 3)
Hierbij het derde deel van dictee 777, alinea's 7, 8, 9 en 10.
7. Het thortveitiet is een scandium bevattend mineraal. Zo'n T-huis is geen gewoon theehuis. Een thuja is een levensboom, de ricinus is de giftige wonderboom. In de Oekraïne is een crashsite een rampplek. Van thujon wordt absint gemaakt. Voor japonnen wordt wel tibet gebruikt. Je kunt een tic douloureux hebben, maar ook een tic convulsif (zoals bij het syndroom van Gilles de la Tourette, het
gilles-de-la-tourette- of tourettesyndroom, tourette of gillesdelatourette). Het haareten komt meestal als tic voor. Zeelieden zie je nog weleens tidoren [slapen, 'n tukkie doen]. Die bikkels lieten de tichels aan diggelen vallen. Je zult maar kiebitzer bij een tiejij(t)skraak zijn. Die vent is echt zo gek als Tielebuis. De winnaar was drie tienden sneller dan nummer twee. Mijn tweevingersysteem voldoet. Vertel eens, wat tier 1-, 2- en 3-kapitaal zijn. Waarom wordt tieretein niet meer gebruikt? Tiens, wat een verrassing!
8. Een coup d'état is een staatsgreep, een raison d'état een staatsraison (de wet geldt niet voor de staat) en de Tiers-Etat is de derde stand: burgers en boeren. Ook die tiesjebofs vieren Tiesjebof (Tisja Beav, joodse vastendag, ter herinnering aan de verwoesting van de tempel). Een tiff-bestand (tagged image file format) is een beeldbestand in TIFF-formaat. Berberschrift is Tifinagh. Een lemen Berberkasteel is een tighremt. Wat bij de tijd (bijdetijds) is, is
up-to-date, du jour. Bijtijds is ten behoorlijken tijde. Het is al tijdenlang tijdeloos stil. Na een tijdlang ontstond er enig leven. Een tijdgenoeg komt meestal te laat. Spelletjes zijn tijdkorters (net als boeken). Die tijdrijder is kampioen tijdrijden. Wie gaat er als tijdsnelste naar de finale? Dat krijg je mooi in geen tijdstijden van me. De tijgermug verspreidt dengue [knokkelkoorts] en het westnijlvirus. Je krijgt tikka [kip tikka masala] uit de tandoorioven.
9. De tijgerreigers vind je in Afrika en Midden-Amerika. Bij de tickertapeparade moet ik altijd aan de tikker [het hart] denken. Een
tik-op-de-schaal is een oneerlijke kruidenier. De tiktaaliks zijn al 380 miljoen jaar uitgestorven. Hoeveel bedraagt hiervoor de
time-to-market? Tiltslaan is op tilt slaan. Tiples [lijkt op kleine gitaar] hebben meestal 12 snaren. Een tipsy cake is met kirschcrème gevuld en een tipsyschotel is een ovenschotel van kolombijntjes (zeer zachte cakejes) met rumvla en schuim. Deze tiran met een snavel zingt mooi. Heerlijk, zo'n tisanedrankje [kruidenthee]. Geef mij maar saté tjampoer. Jij tjauwmin? Tjeempie, tjeminee, jeminee, is dat balen! Ze hadden me niet moeten vragen: ik zit er voor tjomme bij. Met TJS wordt de Tadzjikistaanse (Tadzjiekse) munt somoni aangeduid. Op een radkaart (T-kaart) hebben Middellandse Zee en Nijl samen de vorm van een T. Een tjeef [scheldnaam CD&V'er] vertoont tjeverij. Nou, tjuus dan. Hij is erin getippeld.
10. Met die tips en tricks kun je ver komen. De tm is de transcendente meditatie (meditatietechniek die rond 1960 door de Indiaër Maharishi Mahesh Yogi buiten Azië werd geïntroduceerd). De afkorting TM staat voor 'trademark'. De TMM is de Turkmeense manat. Het TNI is het Tentara Nasional Indonesia, het Nationaal Indonesisch Leger. De Maatschappij Tot Nut van 't Algemeen wordt afgekort tot TNv'tA. Een toast kannibaal is een toast met filet americain. Hij is een echte tobberd. De tobintaks is belasting op financiële transacties. Een arme tobias is al blij met een tobiasvisje. Een tobogan is een
Canadees-indiaanse slee.
zaterdag 13 september 2014
0269 Dictee woensdag 17 sep 2014 (8): dictee 777 (deel 2) √
Dictee - dictees [0269]
Oefendictee 777 (deel 2)
Hierbij het tweede deel van dictee 777, alinea's 4, 5 em 6.
4. Met terra mater wordt Moeder Aarde aangeduid. Let op de uitspraak bij: terrasiena [sjèh], siena [idem] en terra di Siena [?]. Waarvoor wordt terra sigillata gebruikt? Laag-bij-de-grondse, platvloerse humor noch terre-à-terregein wordt op prijs gesteld. De oefening vond op het terreplein [binnen vesting] plaats. Voor de Rode en Witte Terreur (terreur blanche) moet je in het vroegere Frankrijk zijn. Ik vind die terribles simplificateurs terribel. Voilà, jullie terrientje soep. Wij leveren alleen terroirwijnen. Die terroristen strijden onder de Al Qaidavlag. Zij zijn de tertii gaudentes, de lachende derden. Is dit stuk in A-groot of a-klein geschreven? We moeten dat boek terugvragen. We moeten onze chef na dat bezoek wel terugvragen. De Germaanse p gaat terug op een Indo-Europese b, vergelijk lip en Latijn: labium. Tesjoeva (bij joden) is berouw.
5. 'Tête-bêche' is een soort kop-aan-staartbegrip. Wat verstaat men onder tethering? THF is tetrahydrofuran. Past die Wacht am Rhein bij de Rijn ook op Rein? Nee, dus. De afkorting van grosso modo is gr.m [ruw geschat, ongeveer]. De Italiaanse term 'mosso' betekent in de muziek overigens 'beweeglijk'. Hoe sterk zijn die eustatische schommelingen? De thangka is een banier bij een boeddhistisch huisaltaar. Als de thars [himalayageit] daar maar niet aan vreten … Is er een thaumaturg [wonderdoener] nodig om een thaumatroop [snel draaibaar, voor- en achterkant] te bedienen? Het prototype van een volmaakte butler is The Admirable Crichton. De theatijnen (theatijner monniken) komen oorspronkelijk uit Chieti. Waren er Thebaanse [Thebe] thebaïden (thebaïdes - kluizenaarsdorp)? Uit een theepad [pèht] komt één kopje thee. Thenardsblauw is kobaltblauw.
6. We leerden (het) theeplukken en zagen hoe de inboorlingen theeplukten [GB]. Beauty is in the eye of the beholder. John Steinbeck heeft ons the grapes of wrath, de druiven der gramschap, nagelaten [titel boek: The Grapes of Wrath]. Voor ons was hij the great Unknown, mister X. Cricket is the king of sports. The Mohicans waren de Mohikanen. Een themafeest kan de middeleeuwen of het Wilde Westen betreffen. Een themakanaal is een zekere radio- of tv-zender. Theocons [VS, conservatief en christen]? Waar wordt theofylline [in de geneeskunde] voor gebruikt? Een theologoumenon [oe] is erg persoonlijk [ervaring of visie]. De theremin is een wel heel bijzonder elektronisch instrument. Er worden nu geen thespiswagens meer gebruikt. Met the two nations worden armen en rijken bedoeld. Ze zongen The Star-Spangled Banner mee. Hij is een man van thomasstaal. De thomaschristenen zijn geen ongelovige thomassen.
Oefendictee 777 (deel 2)
Hierbij het tweede deel van dictee 777, alinea's 4, 5 em 6.
4. Met terra mater wordt Moeder Aarde aangeduid. Let op de uitspraak bij: terrasiena [sjèh], siena [idem] en terra di Siena [?]. Waarvoor wordt terra sigillata gebruikt? Laag-bij-de-grondse, platvloerse humor noch terre-à-terregein wordt op prijs gesteld. De oefening vond op het terreplein [binnen vesting] plaats. Voor de Rode en Witte Terreur (terreur blanche) moet je in het vroegere Frankrijk zijn. Ik vind die terribles simplificateurs terribel. Voilà, jullie terrientje soep. Wij leveren alleen terroirwijnen. Die terroristen strijden onder de Al Qaidavlag. Zij zijn de tertii gaudentes, de lachende derden. Is dit stuk in A-groot of a-klein geschreven? We moeten dat boek terugvragen. We moeten onze chef na dat bezoek wel terugvragen. De Germaanse p gaat terug op een Indo-Europese b, vergelijk lip en Latijn: labium. Tesjoeva (bij joden) is berouw.
5. 'Tête-bêche' is een soort kop-aan-staartbegrip. Wat verstaat men onder tethering? THF is tetrahydrofuran. Past die Wacht am Rhein bij de Rijn ook op Rein? Nee, dus. De afkorting van grosso modo is gr.m [ruw geschat, ongeveer]. De Italiaanse term 'mosso' betekent in de muziek overigens 'beweeglijk'. Hoe sterk zijn die eustatische schommelingen? De thangka is een banier bij een boeddhistisch huisaltaar. Als de thars [himalayageit] daar maar niet aan vreten … Is er een thaumaturg [wonderdoener] nodig om een thaumatroop [snel draaibaar, voor- en achterkant] te bedienen? Het prototype van een volmaakte butler is The Admirable Crichton. De theatijnen (theatijner monniken) komen oorspronkelijk uit Chieti. Waren er Thebaanse [Thebe] thebaïden (thebaïdes - kluizenaarsdorp)? Uit een theepad [pèht] komt één kopje thee. Thenardsblauw is kobaltblauw.
6. We leerden (het) theeplukken en zagen hoe de inboorlingen theeplukten [GB]. Beauty is in the eye of the beholder. John Steinbeck heeft ons the grapes of wrath, de druiven der gramschap, nagelaten [titel boek: The Grapes of Wrath]. Voor ons was hij the great Unknown, mister X. Cricket is the king of sports. The Mohicans waren de Mohikanen. Een themafeest kan de middeleeuwen of het Wilde Westen betreffen. Een themakanaal is een zekere radio- of tv-zender. Theocons [VS, conservatief en christen]? Waar wordt theofylline [in de geneeskunde] voor gebruikt? Een theologoumenon [oe] is erg persoonlijk [ervaring of visie]. De theremin is een wel heel bijzonder elektronisch instrument. Er worden nu geen thespiswagens meer gebruikt. Met the two nations worden armen en rijken bedoeld. Ze zongen The Star-Spangled Banner mee. Hij is een man van thomasstaal. De thomaschristenen zijn geen ongelovige thomassen.
0268 Dictee woensdag 17 sep 2014 (7): dictee 777 (1) √
Dictee - dictees [0268]
Oefendictee 777 (deel 1)
Hierbij het eerste deel van dictee 777, alinea's 1, 2 en 3.
1. De tawaaf is de (zevenvoudige) rondgang om de Kaäba tijdens de hadj. Wie zijn de nieuwe bhv'ers? Deze tbc-patiënt heeft open tbc. TBD is Tick-Born Disease, tekenencefalitis en TBT is tributyltin (giftig, zit in scheepsverven). Wat mag een t.c. (télégramme collationné) * wel zijn, VD? Wat zijn de regels van tchoukbal? Tezen [treuzelen] doe je niet met een laser. Hier te lande wordt ten plattelande nog volop geboerd. Een teak behoort tot de ijzerhardfamilie. Is die teboekstelling al voltooid? Een taks kan een teckel zijn. Tecum habita: trek u in uzelf terug. Bij golf gebruiken ze een teepeg, een T-vormig pennetje. Een teenager is een tiener. Wielrenners hebben een toeclip, teen- en zoolgangers niet. Zij gedraagt zich nog als een teenybopper. Ik koester mijn teerbeminde kinderen. Stervenden krijgen het viaticum, de Heilige Teerspijze.
* Collationeren is vergelijken met de oorspronkelijke tekst.
Oefendictee 777 (deel 1)
Hierbij het eerste deel van dictee 777, alinea's 1, 2 en 3.
1. De tawaaf is de (zevenvoudige) rondgang om de Kaäba tijdens de hadj. Wie zijn de nieuwe bhv'ers? Deze tbc-patiënt heeft open tbc. TBD is Tick-Born Disease, tekenencefalitis en TBT is tributyltin (giftig, zit in scheepsverven). Wat mag een t.c. (télégramme collationné) * wel zijn, VD? Wat zijn de regels van tchoukbal? Tezen [treuzelen] doe je niet met een laser. Hier te lande wordt ten plattelande nog volop geboerd. Een teak behoort tot de ijzerhardfamilie. Is die teboekstelling al voltooid? Een taks kan een teckel zijn. Tecum habita: trek u in uzelf terug. Bij golf gebruiken ze een teepeg, een T-vormig pennetje. Een teenager is een tiener. Wielrenners hebben een toeclip, teen- en zoolgangers niet. Zij gedraagt zich nog als een teenybopper. Ik koester mijn teerbeminde kinderen. Stervenden krijgen het viaticum, de Heilige Teerspijze.
* Collationeren is vergelijken met de oorspronkelijke tekst.
2. Een nee-stem is nu eenmaal geen voorstem. Een tekke is een klooster voor soefi's. We hebben de brokstukken veiliggesteld, maar we willen wel voor de reparatiekosten worden schadeloosgesteld. De Teleac-cursussen (Televisie Academie) worden momenteel verzorgd door Teleac/NOT. Teledoes zijn Indische stinkdassen (niet om te dragen). Ze zitten nu in de teleferiek. Het cubitaletunnelsyndroom is de telefoonelleboog. In de theologie kennen ze het teleologische bewijs van het bestaan van God. Met die Verrekijker (Telescoop, Telescopium) kun je helemaal niet kijken. Mooi hoor, zo'n videoconferencing, maar geef mij maar het (!) gewone face-to-facevergaderen. Ik zie sommige figuren vaak face to face vergaderen. Een telluris inutile pondus is een nietsnut. Tel père tel fils: zo vader zo zoon. Ik ben op en tenden.
3. Tussen Olympus en Ossa ligt de Tempe. Je kunt de zooi kopen, maar wel tel quel. Waardoor is de Orde van de Goede Tempelieren bekend? Met een thermometer meet men temperaturen. Een tempeest [stormweer] is tempestatief. Hij heeft nostalgie naar de temps perdu (tempus actum). Een tenore drammatico is een heldentenor. Zoek op: TENS, transcutane elektrische neurostimulatie. Noord ten oosten en noord ten westen zijn tenstreken. In de Tent in Den Haag werden vroeger concerten gegeven. De inktvis is een tentaculair dier. Op te zoeken: thelitis [tepelontsteking] en thelalgie [tepelpijn]. In de Tachtigjarige Oorlog had je nog tercio's. Krijg nou de ftisis [tering]! Kan een terme de droit ook een terme de grâce zijn? En dan maar hopen dat je de terminator [Engels, meedogenloze robot] niet ontmoet. Wat is het verschil tussen een terra-aquarium en een aquaterrarium? Subtiel, hoor!
0267 Dictee woensdag 17 sep 2014 (6): dictee 776 (deel 3) √
Dictee - dictees [0267]
Oefendictee 776 (deel 3)
Hierbij het derde deel van dictee 776, alinea's 7, 8, 9 en 10.
7. Hij frequenteert de table d'hôte. Bekend zijn vooral de maçonnieke tabliers. Het tabloid is half zo groot als het broadsheet. In taboulé (GB) zit ook couscous en munt. Waren de Tachtigers met zijn tachtigen? Zowel tachy- als bradycardie zijn niet plezierig. Taciti, soli, sanza compagnia: zwijgend, eenzaam, zonder geleide (Italiaans, Dante, Inferno). Een tacitus consensus is een stilzwijgende overeenkomst. Tactel wordt toegepast bij sportkleding. Taddarts zijn rechthoekige huizen met één verdieping in Noord-Afrika. Wat doe je tegen tafefobie [beklemmende vrees om levend begraven te worden]? Wat doen de Eerste en Tweede Tafel van de Algemene Rekenkamer? De stenen tafelen zijn de tafelen der Wet. Is er nog getracht bij dat conflict te cohenniseren? Beginnen jullie maar vast met tafeldekken. Een disgenoot is iemand die medeaanzit aan een eettafel.
8. Is ratafia [likeur] hetzelfde als taffia [rum uit suikerriet]? Wat is de tagline [kernachtige slagzin ter aanbeveling] van deze film? Met tafsir wordt Koranexegese bedoeld (aan de hand van de Hadith). Inktkoelies zijn Tagelöhner mit dem Geist. De taikiken [Japanse vechtkunst] berust op tai chi. Zij zijn taillables et corvéables à merci: naar believen aan belasting en herendienst te onderwerpen. Zij droeg een prachtige tailormade. Het TAK is het Taal Aktiekomitee. Takahe's kunnen niet vliegen. Die taferelen zitten in dezelfde take. De takfir is de ontmaskering van een kafir [islam: ongelovige]. Een takkewijf is een pokkenwijf. Met tala's, genormeerde valuta-aanduiding: WST, betaal je in West-Samoa en de Tokelaueilanden. Op Mallorca en Ibiza vind je talayots [torenvormig gebouw]. Het concern wordt tale quale, zoals het reilt en zeilt, verkocht. Is er voor tallolie een toepassing? Een tamarau is een dwergbuffel. Tam arte quam Marte: zowel door slimmigheden als door geweld. Hoeveel wijn gaat er in een tamezaantje [tot 16 l]?
9. Hij volgde mij tamquam alter idem: als een tweede ik. De Tanganyikaanse zwaaide naar me. Zou die tanker ook T-ankers in zijn motoren hebben? Een tankini is een bikini met een tanktop (mouwloos T-shirt). De tantalus, de nimmerzat, is de Ibis ibis. Door een tantaluskwelling word je getantaliseerd. Tant bien que mal: zo goed en zo kwaad als het gaat. Ik had tante Betje te logeren en die wilde naar Tante Betje. Waar betaal je met shilingi's [Tanzania]? Het taoïsme is gebaseerd op het geschrift 'Tao Te King' van Lao Tse. Het taolu [au, oe] is een Chinese sport. Die tapster zat toen nog op een tapplaats, in de TAP [Regeling Tijdelijke Arbeidsplaatsen]. Een taqiyah is een islamitisch klein rond kapje, vergelijk een keppeltje bij de joden. De targoem is de Aramese vertaling van de Hebreeuwse Bijbelteksten. Voedsel dat niet koosjer is, is tarfes. De Apulische tarantel is een jachtspin in Italië en Spanje.
10. Die charlatan sjoemelt met de verkoop van tarlatan [katoenen stof]. De TARP (Troubled Asset Relief Program) is een programma in de Verenigde Staten om noodlijdende banken van hun slechte leningen af te helpen. De kleine Tartaartjes lustten vroeger ook wel tartaartjes, de oudere Tartaren hadden liever biefstuk à la tartare. Hoe zijn de tartes tatins eigenlijk ontstaan? Jij tartuffe, jij huichelaar! De tarzans zijn bekend om hun oer- of junglekreet. Het TAS (Tribunal Arbitral du Sport) is het CAS (Court of Arbitration for Sport). De tasliem is het islamitische uitspreken van de vredeswens. Ze heeft een tat [tattoo, tatoeage] laten zetten. Een zeugma is een syllepsis, voorbeeld: hier zet men koffie en over.
Oefendictee 776 (deel 3)
Hierbij het derde deel van dictee 776, alinea's 7, 8, 9 en 10.
7. Hij frequenteert de table d'hôte. Bekend zijn vooral de maçonnieke tabliers. Het tabloid is half zo groot als het broadsheet. In taboulé (GB) zit ook couscous en munt. Waren de Tachtigers met zijn tachtigen? Zowel tachy- als bradycardie zijn niet plezierig. Taciti, soli, sanza compagnia: zwijgend, eenzaam, zonder geleide (Italiaans, Dante, Inferno). Een tacitus consensus is een stilzwijgende overeenkomst. Tactel wordt toegepast bij sportkleding. Taddarts zijn rechthoekige huizen met één verdieping in Noord-Afrika. Wat doe je tegen tafefobie [beklemmende vrees om levend begraven te worden]? Wat doen de Eerste en Tweede Tafel van de Algemene Rekenkamer? De stenen tafelen zijn de tafelen der Wet. Is er nog getracht bij dat conflict te cohenniseren? Beginnen jullie maar vast met tafeldekken. Een disgenoot is iemand die medeaanzit aan een eettafel.
8. Is ratafia [likeur] hetzelfde als taffia [rum uit suikerriet]? Wat is de tagline [kernachtige slagzin ter aanbeveling] van deze film? Met tafsir wordt Koranexegese bedoeld (aan de hand van de Hadith). Inktkoelies zijn Tagelöhner mit dem Geist. De taikiken [Japanse vechtkunst] berust op tai chi. Zij zijn taillables et corvéables à merci: naar believen aan belasting en herendienst te onderwerpen. Zij droeg een prachtige tailormade. Het TAK is het Taal Aktiekomitee. Takahe's kunnen niet vliegen. Die taferelen zitten in dezelfde take. De takfir is de ontmaskering van een kafir [islam: ongelovige]. Een takkewijf is een pokkenwijf. Met tala's, genormeerde valuta-aanduiding: WST, betaal je in West-Samoa en de Tokelaueilanden. Op Mallorca en Ibiza vind je talayots [torenvormig gebouw]. Het concern wordt tale quale, zoals het reilt en zeilt, verkocht. Is er voor tallolie een toepassing? Een tamarau is een dwergbuffel. Tam arte quam Marte: zowel door slimmigheden als door geweld. Hoeveel wijn gaat er in een tamezaantje [tot 16 l]?
9. Hij volgde mij tamquam alter idem: als een tweede ik. De Tanganyikaanse zwaaide naar me. Zou die tanker ook T-ankers in zijn motoren hebben? Een tankini is een bikini met een tanktop (mouwloos T-shirt). De tantalus, de nimmerzat, is de Ibis ibis. Door een tantaluskwelling word je getantaliseerd. Tant bien que mal: zo goed en zo kwaad als het gaat. Ik had tante Betje te logeren en die wilde naar Tante Betje. Waar betaal je met shilingi's [Tanzania]? Het taoïsme is gebaseerd op het geschrift 'Tao Te King' van Lao Tse. Het taolu [au, oe] is een Chinese sport. Die tapster zat toen nog op een tapplaats, in de TAP [Regeling Tijdelijke Arbeidsplaatsen]. Een taqiyah is een islamitisch klein rond kapje, vergelijk een keppeltje bij de joden. De targoem is de Aramese vertaling van de Hebreeuwse Bijbelteksten. Voedsel dat niet koosjer is, is tarfes. De Apulische tarantel is een jachtspin in Italië en Spanje.
10. Die charlatan sjoemelt met de verkoop van tarlatan [katoenen stof]. De TARP (Troubled Asset Relief Program) is een programma in de Verenigde Staten om noodlijdende banken van hun slechte leningen af te helpen. De kleine Tartaartjes lustten vroeger ook wel tartaartjes, de oudere Tartaren hadden liever biefstuk à la tartare. Hoe zijn de tartes tatins eigenlijk ontstaan? Jij tartuffe, jij huichelaar! De tarzans zijn bekend om hun oer- of junglekreet. Het TAS (Tribunal Arbitral du Sport) is het CAS (Court of Arbitration for Sport). De tasliem is het islamitische uitspreken van de vredeswens. Ze heeft een tat [tattoo, tatoeage] laten zetten. Een zeugma is een syllepsis, voorbeeld: hier zet men koffie en over.
0266 Dictee woensdag 17 sep 2014 (5): dictee 776 (deel 2) √
Dictee - dictees [0266]
Oefendictee 776 (deel 2)
Hierbij het tweede deel van dictee 776, de alinea's 4, 5 n 6..
4. Vervolgens: pneumoconiose (stoflong), kyfose (versterkte achterwaartse kromming van de wervelkolom), jenseits von Gut und Böse (letterlijk: voorbij goed en kwaad (Nietzsche)), helcose (verzwering), footloose (van organisaties: niet gebonden aan een vestigingsplaats), een famille-rosevaas van famille rose, een exposé geven, ehrlichiose (genoemd naar Paul Ehrlich), ecchymose [èh-kie] (bloeduitstorting onder de huid), cyanose (blauwzucht: blauwachtige verkleuring van huid of slijmvliezen), Curaçaose, coxartrose (slijtage van het heupgewricht), couperose (huidaandoening gekenmerkt door een netwerk van verwijde bloedvaatjes in het gezicht), couleur de rose (rozengeur en maneschijn), antracosilicose (mijnwerkerslong), CMC: carboxymethylcellulose en biocoenose [ee] (levensgemeenschap).
5. Ten slotte: atheromatose of arteriosclerose (aderverkalking), de hele chose, ankylose (gewrichtsverstijving), anhidrose (het ontbreken van zweetsecretie), amaurose (zwarte staar), amitose, amylose en acidose (te hoge zuurgraad van het bloed). Ook nog maar even gekeken naar '*oze': babyroze, de Boze, booze (zekere alcoholhoudende drank), een brandspinoze(r), een godloze (specifiek uit de Sovjet-Unie? = bestrijder godsdienst sinds 1917), verkeren in de penoze, een oranjeroze of oranje-roze pakje, ze stond een poze in een ongemakkelijke pose en in een psychiatrisch centrum vind je veel zinnelozen. Bij een ooibos (moerasbos, vooral met zwarte populieren en witte wilgen) moet ik onwillekeurig aan de Ooypolder bij Nijmegen denken.
6. Een TA is een technologyassessment. Bij CF [cystic fibrosis, taaislijmziekte] wordt taai slijm afgescheiden. We kennen de adjectieven dik- en dunvloeibaar, half- en taaivloeibaar. Ze sprak geen woord creolen- of Eskimotaal, maar wel de tale Kanaäns. Een taaltuinier is een taaltovenaar in zijn taaltuin. Had u die flantaart besteld? Zouden ze daar niet bálen tabak van krijgen? Hé, jij daar, hou eens op met carotte [peen] trekken! Iemand een karot trekken = beetnemen. Dat geldt ook voor alle andere karottentrekkers [fopper, lijntrekker]. Bij het zien van die bloeiende adonis (het kooltje-vuur = plant) bedacht hij dat het kooltje vuur nog in de vuurtest gelegd moest worden. Het Tabernakelfeest is het Loofhuttenfeest. De down- en autipas zijn nog erg recent. Tabes (dorsalis) is ruggenmergstering. Tabla's zijn dubbele trommen. Toen kwam hij tevoorschijn. Tableau! [= kun je je voorstellen!] Van een bouilloire en een rechaud heb je als komfoor veel comfort.
Oefendictee 776 (deel 2)
Hierbij het tweede deel van dictee 776, de alinea's 4, 5 n 6..
4. Vervolgens: pneumoconiose (stoflong), kyfose (versterkte achterwaartse kromming van de wervelkolom), jenseits von Gut und Böse (letterlijk: voorbij goed en kwaad (Nietzsche)), helcose (verzwering), footloose (van organisaties: niet gebonden aan een vestigingsplaats), een famille-rosevaas van famille rose, een exposé geven, ehrlichiose (genoemd naar Paul Ehrlich), ecchymose [èh-kie] (bloeduitstorting onder de huid), cyanose (blauwzucht: blauwachtige verkleuring van huid of slijmvliezen), Curaçaose, coxartrose (slijtage van het heupgewricht), couperose (huidaandoening gekenmerkt door een netwerk van verwijde bloedvaatjes in het gezicht), couleur de rose (rozengeur en maneschijn), antracosilicose (mijnwerkerslong), CMC: carboxymethylcellulose en biocoenose [ee] (levensgemeenschap).
5. Ten slotte: atheromatose of arteriosclerose (aderverkalking), de hele chose, ankylose (gewrichtsverstijving), anhidrose (het ontbreken van zweetsecretie), amaurose (zwarte staar), amitose, amylose en acidose (te hoge zuurgraad van het bloed). Ook nog maar even gekeken naar '*oze': babyroze, de Boze, booze (zekere alcoholhoudende drank), een brandspinoze(r), een godloze (specifiek uit de Sovjet-Unie? = bestrijder godsdienst sinds 1917), verkeren in de penoze, een oranjeroze of oranje-roze pakje, ze stond een poze in een ongemakkelijke pose en in een psychiatrisch centrum vind je veel zinnelozen. Bij een ooibos (moerasbos, vooral met zwarte populieren en witte wilgen) moet ik onwillekeurig aan de Ooypolder bij Nijmegen denken.
6. Een TA is een technologyassessment. Bij CF [cystic fibrosis, taaislijmziekte] wordt taai slijm afgescheiden. We kennen de adjectieven dik- en dunvloeibaar, half- en taaivloeibaar. Ze sprak geen woord creolen- of Eskimotaal, maar wel de tale Kanaäns. Een taaltuinier is een taaltovenaar in zijn taaltuin. Had u die flantaart besteld? Zouden ze daar niet bálen tabak van krijgen? Hé, jij daar, hou eens op met carotte [peen] trekken! Iemand een karot trekken = beetnemen. Dat geldt ook voor alle andere karottentrekkers [fopper, lijntrekker]. Bij het zien van die bloeiende adonis (het kooltje-vuur = plant) bedacht hij dat het kooltje vuur nog in de vuurtest gelegd moest worden. Het Tabernakelfeest is het Loofhuttenfeest. De down- en autipas zijn nog erg recent. Tabes (dorsalis) is ruggenmergstering. Tabla's zijn dubbele trommen. Toen kwam hij tevoorschijn. Tableau! [= kun je je voorstellen!] Van een bouilloire en een rechaud heb je als komfoor veel comfort.
0265 Dictee woensdag 17 sep 2014 (4): dictee 776 (deel 1) √
Dictee - dictees [0265]
Oefendictee 776 (deel 1.
Hierbij het eerste deel van dictee 776, alinea's 1, 2 en 3.
1. Het reliëf van de stèle [tablet, pilaar] was bijna onzichtbaar geworden. Door de ophanden zijnde hausse zal ze wel veel omhanden hebben. Wat vinden de Franstalige gewesten daarvan? Moet je de Oekraïense munteenheid (sinds 1996), UAH, nu schrijven als 'grivna', 'grivnya' of 'hrivnya'? Alle drie! Heerlijk, zo'n pêche-melba-ijstaart! In Zuidwest-Frankrijk zie je veel blondes d'Aquitaine. Een selectie van interessante woorden met '*oos': aarzelloos, ambteloos, beginselloos, belangeloos, Borneose houtsoorten, een culpoze zaakbeschadiging, een doloze handeling, fransoos, groos, jerichoroos (roos van Jericho), wat mij betreft: o zo Koos!, laurierroos, Moos (maat van Sam), polyantharoos, provenceroos, provincieroos, rugosaroos, sirihdoos, een spinoze (of spinoos: brandkast), wie van de drie ziet er het meest Togoos uit? En trukendoos (Togo's president?). Tot de maffioze praktijken in de penoze hoort onder andere het op een achteloze en argeloze manier openen van een oranje-roze of zuurstokroze spinoze. Een maffie [kwartje] voor een maffe spinozer (brandkastkraker), die op zoek is naar oude maffies.
2. Verder: tuberculoos (vergelijk: tuberkelbacterie), tv'loos, vadoos water is in de bodem gedrongen regenwater, zo'n redenaar is een verboos man, volmatroos, voorbeeldeloos, zedeloos en levenloos. Vervolgens gezocht op '*ose' (een vrij willekeurige selectie): zymose (gisting, met name bij ziekteprocessen), zoönose (infectieziekte die van een dier op de mens kan overgaan), xylose (houtsuiker), visceroptose (toestand waarbij de ingewanden een zakking vertonen), triose (suikersoort die drie koolstofatomen bevat), spondylartrose (van de gewrichtjes tussen de wervels), shigellose (bacillaire dysenterie), sferocytose (vorm van bloedarmoede), rickettsiose (door rickettsia veroorzaakte ziekte, zoals vlektyfus) en varicose (of varicosis: aanwezigheid van spataderen).
3. Ook nog: trichinose (trichinenziekte), roze rosé, glucose is een voorbeeld van pyranose, prose (zekere tekst in de mis), psittacose (papegaaienziekte), post-partumpsychose (kraampsychose), posé geportretteerd zijn, nivôse, pluviôse en ventôse (sneeuw-, regen- en windmaand, vierde, vijfde en zesde maand tijdens de eerste Franse Republiek van 1793 (*)), piroplasmose (babesiosis), peu de chose (niet veel zaaks, een kleinigheid), parafimose (parafimosis, Spaanse kraag), otosclerose (zekere oorziekte), onychomycose (schimmelnagel), myxomatose (meestal dodelijke, zeer besmettelijke virusziekte onder konijnen), myocardose (zekere aandoening van de hartspier, geen ontsteking), mucoviscidose (taaislijmziekte), meiose (of meiosis: (begin van) reductiedeling), lymeborreliose (lyme, ziekte van Lyme) en lipoïdose (stoornis in de vetstofwisseling).
(*) NB De overige maanden van de republikeinse kalender zijn: vendémiaire (wijnmaand), brumaire (nevelmaand), frimaire (rijpmaand), germinal (kiemmaand), floréal (bloei- of bloemenmaand), prairial (grasmaand), messidor (oogstmaand), thermidor (warmtemaand) en fructidor (vruchtmaand).
Oefendictee 776 (deel 1.
Hierbij het eerste deel van dictee 776, alinea's 1, 2 en 3.
1. Het reliëf van de stèle [tablet, pilaar] was bijna onzichtbaar geworden. Door de ophanden zijnde hausse zal ze wel veel omhanden hebben. Wat vinden de Franstalige gewesten daarvan? Moet je de Oekraïense munteenheid (sinds 1996), UAH, nu schrijven als 'grivna', 'grivnya' of 'hrivnya'? Alle drie! Heerlijk, zo'n pêche-melba-ijstaart! In Zuidwest-Frankrijk zie je veel blondes d'Aquitaine. Een selectie van interessante woorden met '*oos': aarzelloos, ambteloos, beginselloos, belangeloos, Borneose houtsoorten, een culpoze zaakbeschadiging, een doloze handeling, fransoos, groos, jerichoroos (roos van Jericho), wat mij betreft: o zo Koos!, laurierroos, Moos (maat van Sam), polyantharoos, provenceroos, provincieroos, rugosaroos, sirihdoos, een spinoze (of spinoos: brandkast), wie van de drie ziet er het meest Togoos uit? En trukendoos (Togo's president?). Tot de maffioze praktijken in de penoze hoort onder andere het op een achteloze en argeloze manier openen van een oranje-roze of zuurstokroze spinoze. Een maffie [kwartje] voor een maffe spinozer (brandkastkraker), die op zoek is naar oude maffies.
2. Verder: tuberculoos (vergelijk: tuberkelbacterie), tv'loos, vadoos water is in de bodem gedrongen regenwater, zo'n redenaar is een verboos man, volmatroos, voorbeeldeloos, zedeloos en levenloos. Vervolgens gezocht op '*ose' (een vrij willekeurige selectie): zymose (gisting, met name bij ziekteprocessen), zoönose (infectieziekte die van een dier op de mens kan overgaan), xylose (houtsuiker), visceroptose (toestand waarbij de ingewanden een zakking vertonen), triose (suikersoort die drie koolstofatomen bevat), spondylartrose (van de gewrichtjes tussen de wervels), shigellose (bacillaire dysenterie), sferocytose (vorm van bloedarmoede), rickettsiose (door rickettsia veroorzaakte ziekte, zoals vlektyfus) en varicose (of varicosis: aanwezigheid van spataderen).
3. Ook nog: trichinose (trichinenziekte), roze rosé, glucose is een voorbeeld van pyranose, prose (zekere tekst in de mis), psittacose (papegaaienziekte), post-partumpsychose (kraampsychose), posé geportretteerd zijn, nivôse, pluviôse en ventôse (sneeuw-, regen- en windmaand, vierde, vijfde en zesde maand tijdens de eerste Franse Republiek van 1793 (*)), piroplasmose (babesiosis), peu de chose (niet veel zaaks, een kleinigheid), parafimose (parafimosis, Spaanse kraag), otosclerose (zekere oorziekte), onychomycose (schimmelnagel), myxomatose (meestal dodelijke, zeer besmettelijke virusziekte onder konijnen), myocardose (zekere aandoening van de hartspier, geen ontsteking), mucoviscidose (taaislijmziekte), meiose (of meiosis: (begin van) reductiedeling), lymeborreliose (lyme, ziekte van Lyme) en lipoïdose (stoornis in de vetstofwisseling).
(*) NB De overige maanden van de republikeinse kalender zijn: vendémiaire (wijnmaand), brumaire (nevelmaand), frimaire (rijpmaand), germinal (kiemmaand), floréal (bloei- of bloemenmaand), prairial (grasmaand), messidor (oogstmaand), thermidor (warmtemaand) en fructidor (vruchtmaand).
0264 Dictee woensdag 17 sep 2014 (3): dictee Insula College √
Dictee - dictees [0284]
Groot Insula Dictee 2014
Het Insula College in Dordrecht bestond 100 jaar. Daarom hielden ze een dictee.
Wie vernieuwt, verdient de toekomst!
1. Dat de historie van onze school ooit startte in De Toekomst [gebouw, eigennaam] mag dan door neerlandici beschouwd worden als een onvervalste contradictio in terminis, menig historicus zal deze opvatting laconiek logenstraffen en mildironisch wijzen op allerlei bijzondere gebeurtenissen uit 1914, het jaar waarin onder leiding van de gereformeerde predikant Vonkenberg een comité in het gebouw met de veelzeggende naam De Toekomst besloot tot oprichting van de Christelijke H.B.S. te Dordrecht, zoals die toen heette [eigennaam].
2. In dat jaar van het vorige millennium brak een wereldoorlog uit die verscheidene wereldburgers, van franciscaner monniken tot maffiose [2020] Sicilianen, ook heden ten dage nog de wenkbrauwen doet fronsen, terwijl in ons land door verschillende denominaties
uit-en-te(r)-na gediscussieerd werd over het privilege om eigen scholen te stichten, hetgeen zelfs leidde tot installatie van de zogenaamde Bevredigingscommissie [eigennaam].
3. De vernieuwing van het onderwijs heeft sinds die tijd geleid tot felle discussies en heel wat wauwelaars doen verzuchten dat rust de vereiste usance [usantie] is in onderwijsland, echter in een moderne 24 uurseconomie vol fluctuaties is deze gedachte alleen al hilarisch en volstrekt achterhaald, hetgeen onder meer geïllustreerd wordt door het volgende.
4. Grote vernieuwingen als de Mammoetwet en de tweede fase hebben de toekomstbestendigheid van ons onderwijs door de decennia heen gecontinueerd, waardoor adolescenten van babyboomers tot generatie Einstein een bij hen passend curriculum aangeboden krijgen in een goed geoutilleerde omgeving, voorzien van hypermoderne faciliteiten, door een tot in de haarvaten gemotiveerd en veelal academisch opgeleid docentenkorps
5. Bij dit alles rijst wel onmiddellijk de vraag hoe de huidige, gemêleerde generatie smartphonegebruikers, die zich al facebookend kenmerkt door een enorme flux de bouche, de schooljaren ervaart
6. Uit empirisch onderzoek blijkt dat onze ambitieuze leerlingpopulatie thema's als authenticiteit, respect en zelfontplooiing van essentieel belang vindt en het bepaald niet apprecieert als naïeve docenten door middel van een venijnige multiplechoicetest de spelling van woorden als yuppificatie of zenboeddhisme onder hun aandacht trachten te brengen
7. Door de, soms turbulente, jaren heen heeft de huidige locatie van het Insula College aan het Halmaheiraplein zich gekenmerkt door een no-nonsensebeleid ten aanzien van allerlei mallotige veranderingen en tegelijkertijd flink aan de weg getimmerd, waardoor er nu, in het belang van zowel de havoleerling als de vwo'er, volop aandacht is voor aspecten als leerstrategieën en didactisch repertoire
8. Zo zal onze school gegarandeerd ook de komende honderd jaar vooral de plek zijn waar jongeren de basis leggen voor respectabele carrières, waarbij we in alle bescheidenheid denken aan bijvoorbeeld het beroep van flamboyante anchorman of joviale verslaggever voor het Koninklijk Huis bij RTL. Leve de 100-jarige! Hoera, hoera, hoera!
Groot Insula Dictee 2014
Het Insula College in Dordrecht bestond 100 jaar. Daarom hielden ze een dictee.
Wie vernieuwt, verdient de toekomst!
1. Dat de historie van onze school ooit startte in De Toekomst [gebouw, eigennaam] mag dan door neerlandici beschouwd worden als een onvervalste contradictio in terminis, menig historicus zal deze opvatting laconiek logenstraffen en mildironisch wijzen op allerlei bijzondere gebeurtenissen uit 1914, het jaar waarin onder leiding van de gereformeerde predikant Vonkenberg een comité in het gebouw met de veelzeggende naam De Toekomst besloot tot oprichting van de Christelijke H.B.S. te Dordrecht, zoals die toen heette [eigennaam].
2. In dat jaar van het vorige millennium brak een wereldoorlog uit die verscheidene wereldburgers, van franciscaner monniken tot maffiose [2020] Sicilianen, ook heden ten dage nog de wenkbrauwen doet fronsen, terwijl in ons land door verschillende denominaties
uit-en-te(r)-na gediscussieerd werd over het privilege om eigen scholen te stichten, hetgeen zelfs leidde tot installatie van de zogenaamde Bevredigingscommissie [eigennaam].
3. De vernieuwing van het onderwijs heeft sinds die tijd geleid tot felle discussies en heel wat wauwelaars doen verzuchten dat rust de vereiste usance [usantie] is in onderwijsland, echter in een moderne 24 uurseconomie vol fluctuaties is deze gedachte alleen al hilarisch en volstrekt achterhaald, hetgeen onder meer geïllustreerd wordt door het volgende.
4. Grote vernieuwingen als de Mammoetwet en de tweede fase hebben de toekomstbestendigheid van ons onderwijs door de decennia heen gecontinueerd, waardoor adolescenten van babyboomers tot generatie Einstein een bij hen passend curriculum aangeboden krijgen in een goed geoutilleerde omgeving, voorzien van hypermoderne faciliteiten, door een tot in de haarvaten gemotiveerd en veelal academisch opgeleid docentenkorps
5. Bij dit alles rijst wel onmiddellijk de vraag hoe de huidige, gemêleerde generatie smartphonegebruikers, die zich al facebookend kenmerkt door een enorme flux de bouche, de schooljaren ervaart
6. Uit empirisch onderzoek blijkt dat onze ambitieuze leerlingpopulatie thema's als authenticiteit, respect en zelfontplooiing van essentieel belang vindt en het bepaald niet apprecieert als naïeve docenten door middel van een venijnige multiplechoicetest de spelling van woorden als yuppificatie of zenboeddhisme onder hun aandacht trachten te brengen
7. Door de, soms turbulente, jaren heen heeft de huidige locatie van het Insula College aan het Halmaheiraplein zich gekenmerkt door een no-nonsensebeleid ten aanzien van allerlei mallotige veranderingen en tegelijkertijd flink aan de weg getimmerd, waardoor er nu, in het belang van zowel de havoleerling als de vwo'er, volop aandacht is voor aspecten als leerstrategieën en didactisch repertoire
8. Zo zal onze school gegarandeerd ook de komende honderd jaar vooral de plek zijn waar jongeren de basis leggen voor respectabele carrières, waarbij we in alle bescheidenheid denken aan bijvoorbeeld het beroep van flamboyante anchorman of joviale verslaggever voor het Koninklijk Huis bij RTL. Leve de 100-jarige! Hoera, hoera, hoera!
Abonneren op:
Posts (Atom)