0179 Dictee woensdag 9 april 2014 (1): dictee – 700 oefendictees

Dictee - dictees [0179]

Oefendictees[algemeen]

Ooit ben ik begonnen van woordjes die ik tegenkwam, oefendictees te maken. Geen verhaaltjes, maar allemaal losse zinnen. Wel hondsmoeilijk natuurlijk. Het is zo'n tweede natuur geworden dat ik inmiddels aan dictee 742 toe ben. De nummers 701 t/m 741 zijn nog niet zorgvuldig nagekeken door een team van correctoren. De eerste dictees zijn vroeger verschenen op www.deventerdictee.nl [2020: die site bestaat niet meer], later zijn die overgenomen door www.dictees.nl. Daar zitten nog wel wat foutjes in, maar ik kan die zelf niet verbeteren. Vindt u fouten, laat het weten, ik noteer ze in ieder geval en hoop die verbeteringen later eens te kunnen aanbrengen.

Op www.dictees.nl vindt u de oefendictees 001-450 en 501-550. Daarbij valt op te merken, dat 548 als nummer 549 heeft, en dat 549 zelf ontbreekt. Dat er toch 25 x 20 = 500 dictees op de site staan, komt omdat er ook een dubbel exemplaar is: tussen 395 en 396 staat nog een keer 394, maar die was dus al geweest.

Nogmaals: elke opmerking uwerzijds is welkom, en wilt u bijvoorbeeld de dictees 451-500, 551-600, 601-650 of 651-700 (of de echte 549) ontvangen, een mailtje naar rein@dictees.nl [2020: dat mailadres bestaat niet meer] is voldoende!

Hier een klein stukje van oefendictee 741 (alinea 6 en een stukje van 7).

6. Een kava of kawa is een peperstruik, de cava is een Spaanse volgens de méthode champenoise gemaakte mousserende wijn. Een kavietje is een cafeetje. Hoe zou een kawina in het Kawi (Oudjavaans) heten? Verwar de Kazachen niet met de Kozakken. Kasseienslijper! Kazike is een vernederlandsing van cacique, stamhoofd van indianen. Gezocht op '*jeu*': dejeuner(tje): ook ontbijtservies(je), déjeuner à la fourchette, déjeuner dînatoire, dejeuneren, déjeuner sur l'herbe,du(i)veltje-uit-een-doosje, faire bonne mine à mauvais jeu: lachen als een boer die kiespijn heeft, faites vos jeux: uw inzet graag (zegt de croupier), force majeure, getjeuter: gefluit van sommige vogels, jeu (ook: sjeu), jeu-de-boulen en jeu de boules, jeu de mots, jeu de prince, jeu d'esprit, jeu de théâtre, (s)jeuïg, jeuk, jeukwoord en jeunen (gunnen).

7. Verder: jeune premier, jeunesse dorée, le jeu de l'amour et du hasard: het spel van liefde en toeval, oranje-uil, schrimpeljeus (angstvallig, beschroomd), sinjeur, vieux jeu, vrije-uitloopei, Vondelparkjeugd en vrije-uitloopkip. Dit muziekstuk is in Es-majeur. Een joyeuse entrée is een feestelijke (blijde) inkomst (Blijde Inkomst). Met een joyeus gebaar overhandigde zij hem het diploma.
 

0178 Dictee woensdag 2 april 2014 (3): dictee 739, een gedeelte van dit oefendictee √

Dictee - dictees [0178]

De alinea's 8, 9 en 10 van oefendictee 739

Omdat de website www.dictees.nl inmiddels zo'n 200 dictees achterloopt, hierbij vrij willekeurig de drie slotalinea's van oefendictee 739, het meest recente. Vind je nog fouten: laat het weten via rein@dictees.nl [2020: dat mailadres bestaat niet meer]

8. In de Indonesische cultuur kent men de rubbertijd (jam karet). O, wat lekker is dat: jammie, njamnjam, mjammie, mjam (ook: nomnom(nom)). En wat gaat Janneman drinken? Een janpotage is een jean potage (hansworst). De jansky (Jy) is de eenheid van radiostraling. De vergadering vond januis clausis (met gesloten deuren) plaats. Wat is die sukkel een jan-van-mijn-gat, zeg. De vertaling van 'yuppie' is 'jappie'. Onze sergeant is naar kapitein Jas gegaan. De Jasmijnrevolutie begon in december 2010. Wat is dit vies, zeg: jasses marante. Een jatmous houdt zich bezig met jatmouzen. In javanais zit crème au beurre. De javamens is de pithecanthropus erectus. Een javaantje is een koekje, een javaan een soort van gestaarte aap. Het was een jazzy bedoening: op het jazzfestival waren er tig jazzers en nog meer jazza's. Jejuna zijn nuchtere darmen.

9. Ik erger me het je-ne-sais-quoi, het ik-weet-niet-wat. De wereld gaat aan je-m'en-foutisme ten onder. Dat moet wel over filosofie gaan: jenseits von Gut und Böse. Een jerichoroos is een roos van Jericho. Zij vrijt altijd double Dutch. Zoeken op '*dutch*': Dutchbat (Dutch Batallion), Dutch courage (jenevermoed), Dutch Mountains (schertsend), Flying Dutchman (de Vliegende Hollander), DTC (Dutch Treasury certificate, uitgegeven door de DNB (De Nederlandsche Bank), Dunglish (Nederengels), hollanditis (Hollandse ziekte, Dutch disease) en de knickerbocker. Jeux de mots zijn woordspelingen. Het wordfeuden [VD ook: wordfeuten] is een jeu d'esprit. Een stayokay is een jeugdherberg (JH). Is hij echt bij de Jeugdzorg geweest? Dat verbaast me. Spreekwoord: jeuk leert klauwen en armoede leert huishouwen. Antwerpen is het Jeruzalem van het Noorden.

10. Wie vormden oorspronkelijk de jeunesse dorée? Ze lijdt aan
je-weet-wel. De jezuïeten hebben vaak jezuïtische streken, al vormen ze dan de Sociëteit van Jezus (S.J., Societas Jesu). Wat een bende, jezus-maria-jozef! Pas op voor de jidden. Een jihadganger gaat meedoen aan de kleine jihad. Jinxen is onheil over iemand afroepen. Kijken jullie weleens JIMtv? Hij heeft een halftime job, is toch zo arm als Job en is morgen de jarige job (als hij niet toevallig Job heet …). Een werkstudent is een jobist (jobstudent). Wat ben jij een onnozele jochem, een jocrisse. Op 1 april zijn dingen joci causa. Hij droeg jodhpurs. Joehoe, hallo, ben ik in beeld?
 
 

0177 Dictee woensdag 2 april 2014 (2): dictee Laren √

Dictee - dictees [0177]

Laren

Rating
Het was een leuk georganiseerd evenement, er zaten echter nog wat foutjes in de tekst. Kan dus altijd beter. Laten we maar met twee sterren beginnen.

Rating - RDR 2 sterren: * *         [Rating 51]

Het Larens Lentedictee (titel)
 
1. Bij een Larense lente ontkom ik niet aan een onweerstaanbare hunkering naar dat bijna archaïsche oftewel oudmodische lentetafereel uit de jaren twintig van de vorige eeuw van de kunstschilder Evert Pieters, die met zijn coloristisch enthousiasme en additieve kleurmenging een heuse picturale sfeer uit die tijd creëerde.
 
2. Bepaald geen dilettant, maar een fenomeen dat uitentreuren, dus onverpoosd en met verve acte de présence op het linnen gaf en dienovereenkomstig hele generaties, tot mijn betovergrootmoeder aan toe, en masse ontroerde met de puurheid en fraîcheur van de natuur.
 
3. Dit is in flagrante tegenstelling met het geënsceneerde wintermoment op de Larense Brink van een gekunsteld en energievretend ijsbaantje dat met veel aplomb door BN'er en vermeend adonis Gordon in een soort van onemanshow werd geopend.
 
4. Omgeven door een affreuze palissade van roestvrijstalen hekken kon de jeugd in alle veiligheid haar lol niet op, waarbij de werkeloze Rode Kruispost in zijn geheel zich tegoed kon doen aan een pikketanissie.
 
5. De maakbaarheid van de winter, zonder de Siberische kou en het gesnuffel van sint-bernardshonden, de geringe reikwijdte en de flauwe U-bochten van de ijsbaan, alsmede de drukbezochte koek-en-zopietent maakten de ijspret reuzeleuk.
 
6. Een Larense lente onthulde stiekem het aanvangsstadium van een zonovergoten voorjaar, waarbij, naar verluidt, de avonden gaan lengen, de Grote Beer steeds zichtbaarder wordt, de buiigheid afneemt, en de balorigheid toeneemt, met als gevolg dat het chicaneren van de goegemeente soms overgaat in excessieve flauwiteiten.
 
7. Het is de tijd waarin de terrassen vol zitten met mannen in hawaïhemden en vrouwen in lichtdoorlatende kakibroeken vergezeld door een labrador of eeneiige dwergpincher, terwijl de cabriolets, van dure Mercedes tot goedkope japanner, bestuurd door hovaardige jongemannen, koketterend rondrijden. Laren heeft goesting in zijn lente.
 
 

0176 Dictee woensdag 2 april 2014 (1): dictee Terneuzen √

Dictee Terneuzen

De Liefhebbers moesten 40 woorden invullen (erachter een L en blauw) en Specialisten (erachter een S en groen) ook 40: ik had zelf 17 fouten … Interesse in een volledig toegelicht dictee? Stuur me een mailtje!

Een reizende ster (titel)

1. Reizen! Wie houdt er niet van? Wel, ik niet …
Aangenaam. – Dank u wel, van 's gelijken S! Mijn naam is Bon den Toon, oud-professor L in de sitologie S. Beroepshalve heb ik mijn carrière Europa allerwegen L doorkruist, maar of ik dat nu vliegend deed, per clipper S bijvoorbeeld, of rijdend in een amerikaan L, ik hou er niet van. Maar dat zei ik al.

2. Mijn eerste reis (tientallen jaren geleden toen men nog Zebra S zei tegen een pc L, toen de synthipop S zich langzaam aan het uitkristalliseren L was en tziganen S à la L Django Reinhardt nog eenvoudig schrammelmuziek S maakten) was naar een colloquium L in Duitsland, over radiolariën S. Dat zijn een soort eencelligen L waarvan men dacht dat ze een oplossing voor adipositas S, mijn expertise L, konden zijn.

3. Foute inschatting, taeniae S zijn namelijk veel effectiever L – grapje hoor! Hoe dan ook, op deze reis heb ik geleerd om je in Moffrika S vooral nooit op palmzondag L te verplaatsen, wat toen al – we schrijven circa 1975, de tijd van krautrock S – stond ik vier uur hartstikke L stil in een file. Destijds eigenlijk al een chefsache S, a posteriori L.
 
4. De tweede reis was naar Italië, land van de parmigiano S en vooral de sirocco L, want tjonge, wat waaide het daar! Op audiotoer S door Venetië werd ik opgenomen door een windvlaag en tegen de gevel van een gotische L kerk geblazen. Resultaat: een gescheurde heiliglendenspier S (u ziet het tragikomische L er hopelijk van in) en vijf dagen aan bed gekluisterd in een az-achtig S drie-etagegebouw L.

5. Om mijn gezondheid te sparen (mijn vader was kort daarvoor gestorven aan het syndroom van Klinefelter S en wie weet lag reisstress L wel aan zijn overlijden ten grondslag – noem me hiep S, kan mij het roesten), bleef ik het eerstvolgende decennium L mooi thuis. Goed, ik heb natuurlijk geforensd S tussen mijn woonplaats en de hogeschool L, en een binnenlands tripje, naar een cancelleresca- S of andersoortig L museum om bijvoorbeeld opgezette Cetti's zangers S of zelfs dinky toys L te bewonderen, heb ik zeker ook wel gedaan. (Ik heb als serieuze afwijking keirofobie S mag u gerust van mij weten, vandaar dit geitenbaardje L.) 

6. Maar dat was het qua reizen in die periode wel zo'n beetje.
In 1990 kon ik er beroepshalve niet langer onderuit, en ging het richting het Noorden, naar het rijk van smörgåsbord S, knäckebröd L en smörrebröd S, en van de Nobelprijzen L natuurlijk. Mooie landschappen, mooie natuur, met snotolven S en husky's L en, ter hoogte van Malmö, een man die zich verplaatste in een megakek oetsje S, een klein soort mallejan L is dat. Zo in de lorum S was ik dat ik het ding stante pede L van de weg reed.

7. In de jaren daarna heb ik in Dublin nog de Dáil Éireann S toegesproken, op Kreta het woord gevoerd op een kei-interessant L karyologencongres S (thema: "Kan het DNA L in celkernen een oplossing bieden voor overgewicht?") en heb ik op 31 december 1999 in een heuse fin-de-sièclesfeer S in het Wit-Russische L Minsk nog een lans gebroken voor de inzet van cichliden S in de strijd tegen obesitas L (over het eten van indiapaper S werd toen nog niet gesproken, dat werd pas veel later door de media gehypet L).

8. Ik bespaar u de details van wat mij op deze laatste drie epochemachende S reizen aan onheil is voorgevallen: u zou het vast en zeker als té fantasierijk kwalificeren L. Godzijdank hoef ik hodierno die S de deur niet meer uit om te toeren L : je vindt tegenwoordig alles op de infobahn S! Wat een hyperrelaxte L manier voor een kakkineuze S pensionado L om de wereld te verkennen, dames en heren. Ik installeer mij achter mijn computer en sjing-boem S, retteketet L, tararaboemdijee S: ik googel L maar wat en daar verschijnen op mijn beeldscherm zomaar Street View, Harte View, Space View … echt, je kunt het zo gek niet bedenken.
 
9. Mooi niet, dat deze jongen ooit nog zijn huis uit komt. Dat ik nu lijd aan een chronische vorm van vitamine D-deficiëntie S en aan datgene wat ik in mijn vakgebied jarenlang heb proberen te tackelen L, zijnde een buik met een omtrek van bijna twee meter, ik neem het gaarne voor lief.
 
10. Leve de rust, leve de stilte! Maar hé … help me een effe overeind uit mijn stoel alstublieft.
 

0175 Dictee woensdag 26 maart 2014 (3): dictee Bunnik √

Dictee - dictees [0175]

Bunnik

Rating
Best aardig dictee, weinig fouten, maar men wil het beslist lokaal houden en weert 'buitenpoorters'. Daarom (maximaal) twee sterren.

Rating - RDR - 2 sterren: * *      [Dit was de 50e rating]

Het Groot Kromme Rijndictee 2014 van Vincent Bijlo met toelichting van Anneke Neijt

Word schrijver! (titel)]

1. In de behaaglijk warme kitchenette van de neogotische woonboerderette had de adolescente acnelijder genoten van een menuutje dat zijn moeder hem bereidde.
 
2. Het was excellent geweest: het hors-d'oeuvre van met tijm gekruide kalfszijlende begeleid door een preisaus, gevolgd door ratatouille met speltbrood en tuttifrutti.
 
3. Het slotakkoord van het driegangenmenu bestond uit rijstebrij met vijgen-preiselbeerenbeignetjes .
 
4. Tien minuten later stond de jongeling stoïcijns een shishapen te roken op het vermaledijde Eikenpad.
 
5. Hij inhaleerde diep de narcotische cocktail van weeïge chemicaliën.
 
6. De smaak hield het midden tussen die van Sinaspril * en aceton.
Hij twijfelde een secondetje, maar ondanks zijn kokhalsneigingen leidde hij zijn weifelende rechterhand met daarin het coole puberale kleinood naar zijn lichtbesnorde mond met gepiercete bovenlip. 
* Nog merknaam!
 
7. Hij peinsde over het politieke Eikenpadgegeit waar de goegemeente geen genoeg van leek te krijgen.
 
8. Men was immers dol op gemeenplaats(en) plaatsende gemeenteraadsleden.
 
9. Kissebissende [ook: kizzebizzende, andere uitspraak] regenteske nitwitten waren het, draaikonten die draconische maatregelen namen en het op compromitterende akkoordjes gooiden.
 
10. Onlangs zweefde het fata morgana van een bliksemcarrière in de lokale politiek nog voor zijn geestesoog, maar na het Eikenpadechec wist hij zeker dat hij te allen tijde de verraderlijke politieke slangenkuil moest vermijden.
 
11. Zo mijmerend op het gesneuvelde traceetje, terwijl hij het kinderachtige rookgerei verruilde voor een e-sigaret, sprak hij gedecideerd: "Ik ga mijn leven wijden aan kwatrijnen, trocheeën en dactyli, aan penta- en hexametrische verzen, ik word * literator."
* GB ook: tt.
 
 

0174 Dictee woensdag 26 maart 2014 (2): dictee Veenendaal √

Dictee - dictees [0174]

Veenendaal

Rating - RDR - Veenendaal - had en houdt 3 sterren: * * *

Leuk dictee. Opmerkingen:

1) oranje-eclair (nadruk op oranje) met kleine letter net als oranjebittertje: gaat puur om de kleur en niet over (het Huis van) Oranje,

2) Bernlef komt nergens binnen VD voor en had formeel niet gebruikt mogen worden,

3) Naar mijn gevoel ook Coca-Colablikje (merknaam), maar omdat alleen 'coca-cola' in de woordenboeken staat (VD), zou volgens de preciezen alleen 'coca-colablikje' juist zijn. Echter: de Leidraad in GB geeft in regel 16O (pagina 108) Coca-Cola als merknaam. Dan weet je meteen mijn 3 fouten: O i.p.v. o, Bernlev, Coca Colablikje,

4) Maar zie helemaal onderaan: 2020 coca-colablikje

Spellen als spelletje (titel)

1.Sedert decennia wordt in bejaardentehuizen door ouden van dagen driftig gerummikupt en gescrabbeld, onderwijl querulerend over het erbarmelijke taalgebruik van de Nederlandse jeugd, dat onder invloed van sociaalnetwerksites met sprongen achteruitgaat.
 
2. Desalniettemin wordt door de hedendaagse adolescenten enthousiast gewordfeud, waarbij woorden als swipi, muonen en teloh achteloos geütiliseerd worden; de daadwerkelijke beheersing van de spellingsregels laat nochtans te wensen over: voor twee derde van de jeugd is het vervoegen van 'worden' al een ware sisyfusarbeid, laat staan dat de tussen-n-regel beheerst wordt.
 
3. Bewonderenswaardig dat u allen hier verzameld bent en zich durft te buigen over de kronkels der Nederlandse taal; voor zestien- en zeventienjarigen is het haast ondoenlijk om zinnen als "De oedipale oligarch had volgens de trial-and-errormethode de ruimte gespachtelputzt, waarna hij een speech afstak over fierljeppen en skûtsjesilen en tegelijkertijd zijn bouillabaisse met smörrebröd [GB ook en VD alleen: smør­re­brød] nuttigde" feilloos te spellen.
 
4. Critici menen dat dit te wijten is aan de verengelsing van onze moerstaal; on-Nederlandse woorden als multiplechoicevraag, eyecatcher en dug-out worden sans gêne gebezigd terwijl de
oer-Hollandse alternatieven geëclipseerd zijn.
 
5. Anderen zoeken de oorzaak in de toegenomen popularisering van de taal; neem het Koningslied, dat door de viceminister-president uit volle borst werd meegezongen, terwijl Nederland
oranje-eclairs etend en met Oranjevlaggen wapperend de abdicatie solemniseerde.
 
6. Niet verwonderlijk dat ook de waardering voor superieure literatuur [GB ook: tt] verdwijnt. Zo werd de fameuze korteverhalenbundel van Bernlef in no time verramsjt, terwijl simplistische triviaalliteratuur steevast alom bewierookt wordt.
 
7. Of u eenzelfde eer ten deel valt, moet nog blijken; geniet van het a-capellakoor, upload een selfie of neem een Coca-Colablikje (*), terwijl een zorgvuldig geselecteerde groep taalfetisjisten zich ten anderen male buigt over uw ongetwijfeld excentrieke varianten van de vaderlandse orthografie.

(*) GB 2020: coca-colafles en dus ook coca-colablikje, VD nu ook: coca-cola, alleen kleine letters zijn dus juist!
 

 
 

0173 Dictee woensdag 26 maart 2014 (1): dictee Oostvoorne √

Dictee - dictees [0173]

Oostvoorne (Voorne-Putten)

Rating
 De rating van Oostvoorne blijft twee sterren. De telling is wat in de war geraakt, maar er zijn nu 49 ratings toegekend! Plaatselijke en niet-woordenboektermen komen nu niet meer voor, maar de tekst is erg simpel. Externen waren wel welkom: ze werden in een aparte categorie ingedeeld! 

Rating - RDR - 2 sterren: * *

Hoe het eraan toegaat op Voorne-Putten (titel)

1. In de onmiddellijke omgeving van het Zuid-Hollandse stadje Hellevoetsluis werden braderieën gehouden (*) met kraampjes uit derdewereldlanden vol producten uit de voormalige koloniën, de opbrengst ging naar de racisme- en fascismebestrijding.

2. Op de vergrote foto's van de sfeervol geïllumineerde straten waren Curaçaose artiesten en hun impresario's te zien (*) die zich haastten (*) naar eetcafés om te gaan genieten van tomatensalades, groentepasteitjes, koninginnensoep en chiquere gerechten; die laatste kostten nochtans ten minste drieëndertig euro.
 
3. Na minutieus onderzoek bleek zo-even dat je in het pittoreske stadje Brielle geen enigszins luiwammesende locoburgemeesters, loeiende autoalarminstallaties en al helemaal geen graffiti op het gemeentehuis vindt.
 
4. In de ruilverkavelde weilanden rond Abbenbroek vind je talloze amfibieën en geleedpotigen, en ook vogels als kievi(e)ten en leeuweriken waarover lokale vogelaars al vaak enthousiast heen en weer hebben ge-e-maild, ge-sms't en gewhatsappt.
 
5. Het gebeurt weleens dat ik gedachteloos over de onlangs opnieuw bestrate en schaars verlichte Rijksstraatweg naar het idyllische Zwartewaal rijd om een im- en exportbedrijf te bezoeken (*) dat geleid wordt door supergemotiveerde carrièrejagers en gestreste doctorandussen.
 
6. De nerveuze 55+'er (**) die een pietje-precies was, lag na afloop van het dictee op apegapen en betichtte de dicteeauteur ervan dat die hem een calimerocomplex had bezorgd. 

(*): mogelijk aanvechtbare – anders mogelijk minder gewenste – positie van de werkwoordsvorm.

(**) Ook: vijfenvijftigplusser, 55-plusser (GB)