0080 Dictee woensdag 24 april 2013 (4): Dictee Breskens - tekst Liefhebbers √

Woensdag 24 april 2013 (4): Dictee Breskens - tekst Liefhebbers

Gal uit de pen van een verslaafde Breskense dictee-expert
(De 50 onderstreepte worden moesten worden ingevuld)

1. Dit dictee is geen zevenmaands kindje, anders werd het veel te moeilijk, al heeft u natuurlijk koppiekoppie en gaat u klip-en-klaar en open en bloot deze dictee-uitdaging aan.

2. Te midden van de roekoeënde duiven vielen de kinderen die blètten, net als sommige ouders die meeblèrden, en het geïa der ezels niet op.

3. De criticus legde de geuite kritiek naast zich neer en vergastte ons zelfs op een lachsalvootje.

4. Allebei, alle twee, liepen ze tandenknarsend en knarsetandend het gebrouilleerde gezelschap tegemoet.

5. Wat is het verschil tussen ijzer-II- en -III-sulfaat? Heeft de hel een voorgeborchte? Wie gebruikt er nog Volapük? Is dat niet
laag-bij-de-gronds? Ken jij soms die meesteroplichter, expert in ponzifraude (op een piramidespel lijkende beleggingsvorm)?

6. De sjofele shovelchauffeur was een komisch type: hij verkocht graag lazzi (kwinkslagen). Hij had een dodehoekspiegel en viel op doblo's.

7. De Han-Chinees en de Indochinees gingen met een tuktuk (driewielig voertuigje in Azië) chinezen bij de chinees.

8. De chef lege dozen gooide er met (vergelijk: potverblomme)

'gouwe-dozen-met-blikken-randen' een lelijke bastaardvloek uit. Zijn directeur kapittelde hem daarvoor en plein public (in het openbaar).

9. De jeugd e-mailt en sms't, downloadt bestanden en heeft zo'n apparaat van het merk iPod en een e-reader.

10. Van prins Bernhard weten we dat hij het Anjerfonds een warm hart toedroeg, met Lockheed een affaire had, van wijntje en trijntje hield en een niet-vroeggestorvene is.

 

0079 Dictee woensdag 24 april 2013 (3): Dictee Breskens - tekst Beginners √

Woensdag 24 april 2013 (3): Dictee Breskens - tekst Beginners

Talencursus voor beginners

(In de invultekst moesten de 50 onderstreepte woorden worden ingevuld.)

1. Taal is communicatie. De zender van een boodschap zendt die en de ontvanger ervan ontvangt en decodeert die. Bij spraak heb je geen kennis van wel of niet aaneenschrijven nodig. En ook gedachtestreepjes komen bij praten niet aan de orde.
 
2. Sommigen maken veel dt-fouten: hij noodde ons gisteren al, houd goede moed, wordt je dat aangeraden, en wordt je moeder al 67?

3. Verkleinwoordjes kunnen heel wat problemen opleveren: cafeetje, campinkje, jockeytje, sudoku'tje en deux-chevauxtje.

4. In het Nederlands zijn er heel wat leenwoorden: balalaika (Russisch: snaarinstrument), lev (Bulgaarse munteenheid), krill (walvisaas, uit het Noors), piripiri (Portugees: gerecht met kip) en knäckebröd (uit het Zweeds).

5. Wanneer gebruik je de tussen-n? Hoe schrijf je paddenstoel, fluitenkruid, tarweoogst en op apegapen liggen?

6. Voltooide deelwoorden hebben zo weer hun eigen problemen: beklede stoelen en geleden schade, ge-e-mailde of ge-sms'te berichten en geëxcommuniceerde priesters.

7. Hoe zit het met de zogenaamde klinkerbotsing? Hoe schrijf je
mini-interview, buiig, gala-avond, zijuitgang en choco-ijsje?

8. Eigenlijk mogen afkortingen niet in een dictee, maar ik doe er stiekem toch een paar. Zo staat a.u.b. voor alstublieft, horeca voor hotel-café-restaurant, en VUT voor vervroegde uittreding.

9. U hebt allemaal op school gezeten. De mavo? Of was u ooit gymnasiast? Anders toch wel havo 4-leerling, dus havoër en anders vwo'er?

10. We besluiten deze spellingproef met hoofdletters (of niet): balkenendenorm, Koninginnedag, godgeklaagd, en ten slotte het Groene Boekje.
 
 
 

0078 Dictee woensdag 24 april 2013 (2): Dictee Breskens - sfeerverslag √

Woensdag 24 april 2013 (2): Dictee Breskens - sfeerverslag

Op 13 april verzamelden zich 36 dicteedeelnemers voor een inspannende, maar leuke en zeker leerzame middag, mede mogelijk gemaakt door sponsoren J&B, Jumbo en Bruna. Bijgaand een sfeertekening, elders een verslag en de teksten van de dictees. Vanaf half twee begonnen de dicteeërs binnen te druppelen. Het Visserijmuseum had hen een warme ontvangst bereid. Na een kop koffie en thee en het vervullen van de administratieve handelingen kon het dictee beginnen. Leuk was dat burgemeester Jacques Suurmond van Sluis ook aanwezig wilde zijn, sterker nog: hij streed zelfs mee bij de Liefhebbers (en helemaal niet slecht!). Overall waren er van de 36 deelnemers 16 Vlamingen en 20 Hollanders, maar dat kwam vooral omdat alle 9 Beginners Hollanders waren: van de 16 Specialisten waren er maar liefst 11 (!) Vlaming, en dus 5 Hollander, en bij de 11 Liefhebbers was er een redelijk evenwicht van 5 Vlamingen en 6 Hollanders.

Zie voor de teksten en de 100 + 50 + 50 = 200 invulwoorden de dictees zelf. Bij de Specialisten was een heerlijke tongbreker 'sexy sekssextetten' en bij de Liefhebbers 'sjofele shovelchauffeur'. Bij de Beginners zorgden havoër, vwo'er en apegapen voor de nodige problemen. Het voorlezen duurde toch al met al meer dan een uur (en toch bleef het muisstil). Hanneke Leentfaar heeft alles (bijna) perfect voorgedragen. Na een kleine pauze om nieuwe koffie en thee te halen (helemaal aan het eind was er zelfs nog een glaasje wijn!) hebben de Specialisten hun werk onderling nagekeken. De Liefhebbers en de Beginners keken hun werk ook onderling na onder leiding van Rein Leentfaar, met hier en daar nog een woordje uitleg, waaróm je iets schreef, zoals je dat moest schrijven.

Enfin, om kwart over vier was de uitslag daar. Burgemeester Suurmond gaf vooral onze verre bezoekers nog een leuk woordje over de gemeente Sluis mee. Hij reikte de prijzen uit. Hoewel de 'eer' om hoog te eindigen vele malen meer telt dan de prijsjes, waren er toch voor elke categorie 5 prijsjes, waarbij nog speciaal vermeld moet worden Tanisha Koekkoek uit Kloosterzande, die als 12-jarige in het voor haar beslist niet eenvoudige Beginnersdictee 'maar' 25 fouten maakte. Beter gezegd: ze had toch maar liefst 25 woorden goed van de 50! Voor haar was er nog een speciaal prijsje. 

Na het al genoemde drankje konden de meeste deelnemers goedgemutst huiswaarts keren. Voor zover ik dat kon beoordelen was iedereen zeer tevreden en is er geen wanklank gehoord. Na afloop zijn bijna 20 deelnemers nog wezen eten bij onze sponsor J&B. Als u dit leest en denkt: volgend jaar moet ik ook maar eens meedoen bij de Beginners (andere categorieën mag natuurlijk ook!), schroom dan niet en noteer vast zaterdag 10 mei 2014, 14.00 uur (inloop) in De Ontmoeting, Dorpsstraat 50, Breskens, in uw agenda.
 

0077 Dictee woensdag 24 april 2013 (1): Dictee Breskens - verslag √

Woensdag 24 april 2013 (1): Dictee Breskens - verslag

6e Groot Breskens Dictee

Zaterdag 13 april vond in het Visserijmuseum in Breskens het 6e Groot Breskens Dictee plaats.

Er waren 36 deelnemers: 16 Specialisten, 11 Liefhebbers en 9 Beginners.

De Specialisten moesten 100 woorden of woordgroepen invullen zoals dicteeschlemielen, Misjnaïsch Hebreeuws, chassene (joodse bruiloft), heen-en-weer (tussen Breskens en Vlissingen), xeroxjes (kopieën), Noordoost-West-Zeeuws-Vlaanderen, sexy sekssextetten, schnauzer, catharanthusalkaloïde en terra-sigillata-aardewerk.

Met maar 4 fouten werd Joost Verheyen (Paal, Beringen, B.) 1e, met 6 fouten Robert Joosen (Kalmthout, B.) 2e en Edward Vanhove (Neeroeteren, B.) met 9 fouten 3e.

De Liefhebbers moesten 50 woorden of woordgroepen invullen zoals zevenmaands kindje (los), kinderen die blètten (verleden tijd),
ijzer-II- en -III-sulfaat, een Han-Chinees en een Indochinees.

Hier won Raf Coppens (B.) met 9 fouten, tweede werd Anneke Salden (B.) met 13 fouten en op de derde plaats eindigde Ilse Brosens (N.) met 15 fouten.

De Beginners moesten 50 woorden opschrijven zoals gedachtestreepjes, choco-ijsje, havoër, vwo'er, deux-chevauxtje,
ge-e-mailde (berichten), godgeklaagd, Koninginnedag, paddenstoel en
dt-fouten.

Hier deden de Nederlanders het goed: Hein Klooster uit Breskens werd 1e met 18 fouten, Betsie Basting uit Schoondijke maakte 20 fouten en werd 2e. De derde plaats was voor Rinus de Moor uit Terhofstede met 21 fouten.

Een speciale jeugdprijs was er voor de 12-jarige Tanisha Koekkoek uit Kloosterzande, die bij de Beginners meedeed en een fraaie score behaalde van 'maar' 25 fouten.
 

0076 Dictee woensdag 17 april 2013 (3): Dictee – 'Siberisch' of 'siberisch'? √

Woensdag 17 april 2013 (3): Dictee – 'Siberisch' of 'siberisch'?

1. In het Juniordictee van Veendam (5 april) kwam als zin 2 voor: "Maar dit jaar lijkt er geen einde te komen aan de siberische weersomstandigheden van de winter van 2013". Ik heb aan de auteur geschreven dat dit m.i. 'Siberische' moet zijn. Dat heeft tot een uitgebreide gedachtewisseling geleid, maar ik geloof niet dat ik haar heb kunnen overtuigen. In deze blog mijn argumenten op een rijtje.

2. De auteur verwees naar 'De Dikke Drieduizend Dicteewoorden' (D). Daarin staat inderdaad: 1. Siberisch [uit Siberië, toevoeging van mij: of als uit Siberië] met hoofdletter, 2. siberisch [ijskoud] met kleine letter. Nu is D een prachtig werkje voor dicteedeelnemers, maar het heeft niet het laatste woord. Wat in D staat, komt uiteindelijk ook uit de enige officiële bronnen die het dicteewezen kent: 1. GB (2005) en 2 VD (2005). Het zal duidelijk zijn dat 'Onze Taal' D heeft samengesteld aan de hand van GB en VD (niet het Witte Boekje overigens, toch het troetelkindje van Onze Taal!). Voor arbitraire kwesties zullen we dus toch altijd terug moeten gaan naar de 2 officiële bronnen.

3. Daar lees ik (GB): 1. Siberisch (m.b.t. Siberië – let wel m.b.t. is meer omvattend dan 'uit'). 2. siberisch: dat laat mij siberisch. Let op: hier wordt geen verbogen vorm 'siberische' met kleine letter gegeven – ik kom erop terug (Het lemma 'Siberische tijger' voegt verder weinig toe). In VD lees ik alleen een lemma 'Siberisch' (hoofdletter): van, uit, betreffende, als in Siberië. De gegeven voorbeelden zijn: a. de Siberische spoorweg (letterlijk), Siberische kou (verschrikkelijke kou, dus figuurlijk), Siberisch krijt (van origine letterlijk), Siberische lis (van origine letterlijk) en als laatste en een beetje vreemde eend (immers met kleine letter in een lemma met hoofdletter!) in de bijt: siberisch: het (GB: dat) laat mij siberisch, waarbij GB geen verdere toelichting geeft en VD zegt: 'ijskoud'.

4. Allereerst zoeken we bij lemma 'ijskoud'. Als bnw. zijn er 3 betekenissen: a) 'zo koud als ijs', b) 'uiterst onhartelijk, hoogst ongevoelig', c) 'geheel onbewogen' en als bijw. alleen 'onverstoorbaar'. Nu is moeilijk voor te stellen dat bij 'dat laat me ijskoud' welke letterlijke betekenis dan ook bedoeld zou kunnen worden. Het is principieel iets anders dan 'mijn handen zijn ijskoud'. Blijven dus de figuurlijke betekenissen over. De volgende constatering is dat 'siberisch' alleen in die ene figuurlijke (en onverbogen!) vorm met kleine letter voorkomt in onze bronnen. Bovendien wordt 'siberisch' daar alleen predicatief gebruikt, wat toch sterk suggereert dat het (verbogen) attributieve gebruik uitgesloten is. Mijn eindconclusie is dus, dat je in een zekere staande uitdrukking 'siberisch' alleen predicatief gebruikt en dus in alle andere en zeker de attributieve gevallen 'Siberisch(e)'. Het lijkt me dus onontkoombaar dat naast 'Siberische kou' (figuurlijk) ook 'Siberische weersomstandigheden' met hoofdletter geschreven moet worden. Waarvan akte.

0075 Dictee woensdag 17 april 2013 (2): Dictee Venlo 4 april √

Woensdag 17 april 2013 (2): Dictee Venlo 4 april

Een echt specialistendictee. Als ik meegedaan zou hebben, had ik wellicht de schade tot enkele fouten kunnen beperken (in ieder geval minder dan 5)!

Wake-upcall (titel)

1. Volgens velen gingen de Maya’s, een welbekend indianenvolk dat onder meer resideerde in Yucatán, ervan uit dat de wereld op 21 december 2012 ten onder zou gaan aan een reeks apocalyptische gebeurtenissen: tsunami’s, vulkaanerupties,
9.0-op-de-schaal-van-Richteraardbevingen en asteroïdenregens zouden de mensheid permanent elimineren.
 
2. Sommige mensen, die ook bekendstonden als doomsdaygelovers, introduceerden de Mayatheorieën met lucullisch veel poeha en debateten erop los. Zij beschouwden Steylse [dorp in de gemeente Venlo] whatsappende gangnamstijldansers, project X-feesten, Badr Hariopstootjes en andere misère als de immanente voorbodes van een ophanden zijnde wereldannihilatie.
 
3. Een handjevol wetenschappers zag het geschetste scenario niet zo ravenzwart in; enkelen van hen verwoordden het aldus: "De Maya’s waren niet zo van de gründlichkeit, wat moge blijken uit het feit dat ze in hun calculaties rigoureuze flaters hebben geslagen."
 
4. Andere academici, allen doctor-, master- of doctorandustiteldragers, postuleerden dat de gerenommeerde vroegeenentwintigste-eeuwse decemberdatum niet een naderende götterdämmerung zou indiceren, maar dat de aartsegoïstische mensheid over zou gaan op een superbe bewustzijnsniveau, iets wat meer spiritualiteit, de-individualisatie, een opgekalefaterd of geüpgraded empathisch vermogen en intiemere tête-à-têtes teweeg zou moeten brengen.
 
5. De laatstgenoemde wetenschappers werden echter niet overladen met loftuitingen; de wereld was weliswaar niet vergaan, maar door de onvermijdelijke associatie met newagefilosofieën kreeg men beduidend minder complimenten dan bijvoorbeeld de ontdekkers van de uit het Sanskriet afkomstige svarabhaktivocaal, een term die heden ten dage nog frequent in wetenschappelijk-linguïstische publicaties wordt gehanteerd.
 
6. Hoe het ook zij: de verrassing was ontzaglijk toen de wereld niet ten einde was op 22 december. De initiële angst van velen bleek warempel even ongefundeerd als hexakosioihexekontahexafobie [angst voor het (Bijbelse) getal 666].
 
7. Sommigen raakten zo verrukt door hun in leven zijn, dat zij zich naar verluidt verloren in het jureren bij  miss-wet-T-shirtselecties; andere lieden zorgden voor ware kakofonieën door spartaans op eucalyptushouten didgeridoos of WK 2010-vuvuzela’s te trompetteren.

8. Desalniettemin heeft de Mayaprofetie gediend als een serieuze wake-upcall, want hoe je het ook wendt of keert: de mensheid heeft de destructie overleefd en dientengevolge een niet te veronachtzamen kans gekregen voor contemplatie en zelfontplooiing.
 

0074 Dictee woensdag 17 april 2013 (1): Dictee Breda Roparun √

Woensdag 17 april 2013 (1): Dictee Breda Roparun

Wel lastig dictee, maar veel bekende dicteewoorden, 0 fout, goed gevoel!

1. Bij wijze van training voor de Roparun rende ik het kosmopolitische Hamburg uit langs een fine fleur van nationaliteiten. Ik passeerde getatoeëerde Papoea's, een mohammedaanse ayatollah, het Oekraïense hockeyelftal en een rembrandteske samoerai.

2. Na [letters!] tweeënhalve marathon ontwaarde ik een klooster in maniëristische stijl met daarvoor de geëchte zoon van een altruïstische non en een non-actieve kapucijner pater.

3. Bij de Nederlandse grens werd ik geattaqueerd door een borderterriër en een Duitse herder. Later kreeg ik voor de verslonden geëmailleerde knoop van mijn trainingsjack een schadereçuutje
ge-e-maild.

4. 's Anderendaags doorkruiste ik het coulisselandschap van Drenthe met diverse energie-efficiënte maar desalniettemin schrijnend onverkoopbare eengezinswoningen.

5. Bijwijlen mijmerend ijlde ik over de weidse Veluwe en daalde af naar Marsmans brede rivieren. Gewijde kerken, wijkende wolken, brugpijlers en waterpeilen in een groots verband lieten mij betijen en zwijmelend neervlijen.

6. Uitentreuren liet ik de kantinekok fourneren en verorberde ik pistacheyoghurt, tiramisu'tjes, een souffleetje van alfalfa met worcestersaus [uitspraak: woester, moet je maar weten!] en tot slot een dampende cappuccino.

7. Als een echte topatleet begon ik tegen de praktiserende fysiotherapeuten, die over mijn behandeling prakkiseerden [ook: e, andere uitspraak], te zaniken over mijn excessief afgepeigerde en door kasseien gekastijde ruggengraat.

8. Dromend van een jacuzzi sprintte ik Rotterdam binnen waar in groten getale werd geapplaudisseerd. In mijn extatische beleving hoorde ik, via de luidsprekers van hifiapparatuur, hoe deze coryfee en onze equipe geëxalteerd werden binnengepraat door een dyslectische organisatiewoordvoerster.