0123 Dictee woensdag 09 oktober 2013: dictee *zeeuw* √

Dictee woensdag 09 oktober 2013: dictee *zeeuw* 

Voorkomen van *zeeuw* in VD

We zullen ditmaal eens kijken waar *zeeuw* in Van Dale (VD) voorkomt. We beginnen in de trefwoordenlijst.

1. Hij is het beeld van een Zeeuw: in hem komt het karakter van de Zeeuw sterk uit.

2. Een Zeeuwse beuzeling: dat is een leugen.

3. Werkwoord bezeeuwen: ik bezeeuw, hij bezeeuwde, zij zijn bezeeuwd. Bezeeuwen heeft gewestelijk als betekenis: bezwijmen.

4. Zeeuwse blauwen zijn een soort van aardappelen met een blauwe schil.

5. Goed Zeeuws, goed rond: rond en gul, zonder omslag.

6. Zeeuwse heide is lamsoor, op zilte klei groeiende plant.

7. Zeeuwse rotjes zijn stukjes door en door geroosterd brood.

8. De Zeeuwse pissebed: schaaldier dat vrij algemeen in de Noordzee, vooral aan de Zeeuwse kusten, wordt aangetroffen.

9. Zeeuwse mosselen, oesters, de Zeeuwse wateren: de Ooster- en Westerschelde e.d.

10. Zeeuwse zuinigheid of zunigheid: zuinigheid die soms aan Zeeuwen toegeschreven wordt, maar we lezen ook over Hollandse of calvinistische zuinigheid.

11. Zeeuws meisje: prototype van iemand die heel zuinig is, naar een tv-reclame voor een margarinemerk, waarin een in Zeeuwse klederdracht uitgedoste boerin haar adagiums ‘ons bin zunig’ en ‘geen cent te veel, hoor’ uitte om het product prijstechnisch aan te prijzen. NB Hier maakt VD een grappige fout: zowel in GB (Groene Boekje) als in VD heeft 'adagium' alleen als meervoud 'adagia'! 2020: niet verbeterd. Ik zou in VD en GB gewoon mv. 'adagiums' toevoegen ...

12. Verzeeuwd is gewestelijk zeeziek en verder misselijk of kattig

13. Een zeeuw (!) is een oude Zeeuwse rijksdaalder (= ƒ 2,60).

14. Open deur: een Zeeuw is iemand die geboortig is uit de Nederlandse provincie Zeeland; vrouw: Zeeuwse. NB Uiteindelijk komt 'zeeuw' wel van 'zee'!

15. Zeeuws-Vlaams: van, uit, betreffende, als in Zeeuws-Vlaanderen (ZVL). GB heeft dit lemma geschrapt omdat 1) zij niet over aardrijkskundige namen gaan (is wat voor te zeggen) en 2) (!) er zijn mensen die nog liever Zeeuwsch-Vlaanderen schrijven: leve de toerist. Overigens heeft ook de gezaghebbende ANS (Algemene Nederlandse Spraakkunst) ZVL niet opgenomen …

16. ZVL is wel Zeeland bewester Schelde.

17. De Bijbelgordel (VD ook Biblebelt, GB: biblebelt): strook in Nederland van de Zeeuwse eilanden, via de grote rivieren en de Veluwe tot in de kop van Overijssel, waar veel streng gereformeerde mensen wonen. Ik heb zojuist aan GB gemeld, dat ik hun schrijfwijze fout vind, het gaat immers niet om het boekje (een bijbeltje) maar om de (inhoud van de) Bijbel. 2020: beide hoofdletter, Bijbelgordel.

18. Imperiaal: heel grote en zware Zeeuwse oester.

19 Nog een leuke: hoefijzerverkeer, het verkeer tussen
Zeeuws-Vlaanderen en het overige Nederland via België.

20. Aan de paar dingen die ik weggelaten heb, mist u niet veel!