vrijdag 31 januari 2014

0151 Dictee woensdag 05 februari 2014: dictee Lansingerland √

Dictee woensdag 05 februari 2014: dictee Lansingerland

Rating Lansingerland
Veel deelnemers, prima entourage, leuke tekst en goed voorgelezen. Maar toch: te veel foutjes in het dictee, zelf nakijken vanaf scherm (geen begeleiding daarbij), de interpunctie had gegeven moeten worden, geen aparte categorie Specialisten, etc. Daarom vooralsnog 1 ster, maar dat kan dus gemakkelijk verbeterd worden …

Rating: RDR 1 ster  *

Aan de vooravond van Beatrix' grote dag (titel)

1. Morgen viert prinses Beatrix haar verjaardag. Die dag lijkt evenwel geen excessief dure happening te worden. Vermoedelijk laat onze ex-vorstin voor zichzelf en haar naaste familie wel een delicieuze maaltijd serveren. Zal de hoofdschotel boeuf bourguignon zijn met een chutney van cranberry's en ander exotisch fruit? Wordt het dessert een dame blanche of een stukje verrukkelijke bavaroistaart? In elk geval zal het diner exquis zijn.

2. Beatrix was overigens een van de bekwaamste vrouwelijke monarchen die ons land heeft gekend. In de periode waarin zij staatshoofd was, legde zij ten aanzien van haar volk veel empathie aan de(n) dag. Zij werd en wordt nog steeds door velen geadoreerd. Haar zoon en opvolger Willem-Alexander is thans bezig de sympathie van het Nederlandse volk te winnen. Máxima's innemende optreden zal daar zeker aan bijdragen, daarbij geholpen door haar modieuze outfits met bijpassende bijouterieën, hoofdtooien en accessoires.

3. Ons koninklijk paar heeft twee maanden geleden een bezoek gebracht aan de Beneden- en Bovenwindse Eilanden. Wat opviel in het tv-verslag van die reis, was dat sommige Antillianen hoteldebotel van vreugde waren. Kort daarna reisde het paar naar Rusland waar de echtelieden president Poetin ontmoetten die juist een weekend op zijn datsja had doorgebracht. Hun bezoek was enigszins curieus omdat op dat moment twee Greenpeaceactivisten in Sint-Petersburg in de cel zaten.

4. Nederland is trouwens ingenomen met de huidige koninklijke familie. De waardering voor de Oranjes is ooit wel anders geweest. Zo speelde prins Maurits in 1619 een dubieuze rol bij de berechting van Johan van Oldenbarnevelt. Op 13 mei, bij het krieken van de dag, werd de grijze eminentie onder de belangstelling van een leger voyeurs op het Binnenhof geëxecuteerd. Hij is negentien jaar lang Berkel en Rodenrijs' erudiete ambachtsheer geweest. Dat was bijna vier eeuwen voordat de ZoRo-lijn * en de RandstadRail * werden ontworpen, die nu beide behoren tot de besognes van de wethouder met vervoer in zijn portefeuille.
* Beide niet in wdb. - ZoRo-lijn = bus Zoetermeer - Rotterdam. 
* RandstadRail = tram, lightrail Rotterdam, Den Haag, Zoetermeer

5. Er resteren nog legio vragen over het dagelijks(e) leven van de prinsen en prinsessen. Slaapt Beatrix onder een baldakijn? Hebben de toiletten op het paleis een gouden wc-bril? Staat daar ook ergens in een vergeten hoekje een spinnewiel? We weten het niet. Ons vorstenhuis heeft inderdaad iets van een sprookje. Maar dat sprookje onthult niets daarover. Uiteraard zouden de glossy's hierover wél graag opening van zaken willen geven, maar ook zij weten het naadje van de kous niet.
 
 

woensdag 29 januari 2014

0150 Dictee woensdag 29 januari 2014: dictee Kampen √

Dictee woensdag 29 januari 2014: dictee Kampen

Rating
100 deelnemers, leuk dictee, heel moeilijk, in tweede instantie een extra categorie specialisten ingevoerd (geen afwijkende opgaven daarvoor), enkele discussiepunten, een (iets te) uitgebreide toelichting na afloop en een buitengewoon hartelijke ontvangst met goede verzorging. O ja, en het dictee werd prima voorgelezen!

Rating: Rdr 3: 3 sterren

Het dictee - Penibele spellingsregels (titel)

1. Het officieel verordonneerde, elk decennium opnieuw gesanctioneerde, gewijzigde spelling(s)systeem beeld ik in een van mijn fantasieën mij in als een hordeloop waarbij geen speller, hoe geëngageerd ook, erin slaagt een x-aantal horden te nemen zodat een feilloze spelling wishful thinking is.

2. Want zonder enige ruggespraak heeft de gerenommeerde Nederlandse Taalunie haar ruggengraat getoond en hebben ideeënrijke NTU'ers in plaats van de spelling te simplificeren deze rücksichtslos, bezeten als ze zijn van een frenetieke systeemdrift, stelsel- en planmatig complexer gemaakt.

3. In een geenszins apocriefe, repressieve ubiquiteit heeft deze commissie van goocheme slimmeriken in flagrante strijd met het vigerende axioma "spelling is geen taalkunde" met voorbedachten rade onderscheidingen als samenstelling, afleiding e.d. [afkorting] arbitrair ofwel eclectisch doorgevoerd.

4. Bijgevolg schoten schier ondoordringbare oerwouden van afkappingstekens, de apostroffen, en naast het ingeburgerd afbreekstreepje van tot nadenken nopende streepjes als koppeltekens en weglatingstekens als paddenstoelen uit de grond, terwijl nochtans voorheen enkel en alleen trema's volstonden.

5. Zo antisociaaldemocratisch, zo reterigoureus is de bedilzucht van deze taalberegelaarsclub bij dit jeuïg streepjesgebruik, dat zíjn * [nadrukteken(s)] wil wet is, dus wordt je erg on-Nederlands gezegd dat je jóúw [nadrukteken(s)] zelf gewilde klemtoontekens zó [nadrukteken(s)] dient neer te pennen zoals het jou uit-en-te-na is voorgekauwd.
* in geschreven tekst ook wel accent op de j!

6. De op bemoeiing van jantjes-contrarie gemaakte keuze voor de verregaande en in een heuse janboel resulterende inburgeringsregel berust NB [afkorting] zelfs voor jandoedel op een ideeëloze redenering van Jan Kalebas: alle vier figuren wier reïficatie ook na een
re-interpretatie allesbehalve abject is.


7. Even zeker als sophisticated toetsingscriteria voor kritische locatiemarkeringen van bijvoorbeeld een lokaal zwembad infrastructureel gekrakeel ontketenen, brengen deze ook dankzij zo'n onbesuisd inburgeringsbesluit een orthografische
bijna-crisis vol onlogische inconsequenties teweeg.

8. Vereist is een grootscheepse vereenvoudiging; deze taalgebruikersonvriendelijke spelling moet zonder NTU-achtige
pr-tactieken op de helling voor ontleesde sneuneuzen als hbo'ers en paboërs: rechttoe rechtaan een feest.

 
 

maandag 20 januari 2014

0149 Dictee woensdag 22 januari 2014: dictee – een Rotterdams oefendictee √

Dictee woensdag 22 januari 2014: dictee – een Rotterdams oefendictee

Een Rotterdams oefendictee (datum dictee maandag 16 december)

1. In de decembermaand vermeien wij ons gewoonlijk met allerlei bespiegelingen van nostalgische aard en je moet van goeden huize komen, wil je je kunnen distantiëren van overwegingen die grote synonymie vertonen met illusoir conservatisme.

2. Toch is het verleidelijk een omgekeerde gedachte-exercitie te volgen, met dien verstande dat wij, gebruikmakend van onze fantasie, Rotterdam willen proberen te zien vanuit het perspectief van Desiderius Erasmus.

3. Wat zou hij vinden van een stad waarin talloze studenten in T-shirts, gsm'etje binnen handbereik, chillen bij hun espressootje alvorens in een een-op-eenrelatie hun essays met hun docenten te bespreken, waarbij ze naar hartenlust jijen en jouen?

4. Zijn tegen de skyline van de campus groen oplichtende handtekening zal hem verrast hebben, evenals de babylonische spraakverwarring in de universiteitsgebouwen.

5. Hij zou zeker verbaasd hebben gelopen door de Vinex-wijken, waar buurten die het stempel dragen van de multiculturele samenleving worden afgewisseld door contreien van yuppieachtige signatuur met daarin vele door middel van serres en draai-kiepramen geüpgradede woningen.

6. Als een ongelovige thomas zou hij hebben gedwaald door de winkelstraten waarin haute-couturewinkels gedijen naast dönerkebabtenten en exclusieve designzaken floreren naast shops vol goedkope ditjes-en-datjes.

7. En hoe zal hij de sfeer op menige werkvloer hebben beleefd, waar de gedweeë lobbesen van arbeiders hebben plaatsgemaakt voor een mêlee aan assertieve medewerkers en waar autoritaire directeuren zich tijdens heuse heisessies bekwamen in de meer sympathieke servantleadershipbenadering?
 
 8. Het feit dat een gerenommeerde EU-commissaris, gerespecteerd. Rotterdamse en oud-student van de universiteit, wordt aangeduid als Nikkelen Neelie, zou hem zeker hebben bevreemd en wellicht zou de bijnaam moeten worden geëxpliqueerd .

9. Maar misschien zou Erasmus wel stupéfait geweest zijn door de esthetiek van de gebouwen die in de afgelopen decennia in de Maasstad zijn verrezen en was hij de mening toegedaan dat een stad geen openluchtmuseumkarakter moet hebben maar per se vernieuwing behoeft.

10. We kunnen wel prakkiseren over de vraag of hij zijn tocht door Rotterdam anno 2013 als Dantes Inferno zou hebben beleefd of als een James Bondfilm avant la lettre, maar of hij het allemaal zotheid zou vinden of er lof voor zou hebben, zullen we nooit weten: deze vraag gaat te allen tijde onze fantasie te boven.
 
 

woensdag 15 januari 2014

0148 Dictee woensdag 15 januari 2014: dictee – 7e Groot Breskens Dictee √

Dictee woensdag 15 januari 2014: dictee – 7e Groot Breskens Dictee

Zaterdag 10 mei 2014 – noteer de datum alvast – 7e Groot Breskens Dictee. In De Ontmoeting (naast de kerk), Dorpsstraat 50. Inloop vanaf 14 uur, start 14.30 uur. Het dictee is weer op 3 niveaus: Aanvangers, Liefhebbers en Specialisten. Nou, die Liefhebbers en Specialisten komen er echt wel, uit heel Nederland en Vlaanderen (maar ieder die dat wil, mag zich natuurlijk ook voor deze categorieën inschrijven …). Voor Breskens richt ik me speciaal op de Aanvangers. Het dictee is al klaar. U kunt best wel flink wat fouten maken, maar ik garandeer dat er (vrijwel) geen woorden in zitten, waarvan u nog nooit gehoord hebt. Ik hoop op een aantal Zeeuws-Vlamingen, maar vooral op een flink aantal Bressiaanders. Ik zal zorgen, dat er voor de best scorenden onder hen, een aantal leuke prijsjes zullen zijn. En ook zal er een extra prijs zijn voor de beste jeugddeelnemer (12 – 16 jaar). Ikzelf heb het dictee geschreven en Hanneke zal het weer voorlezen. U kunt zich opgeven via leentfaar@zeelandnet.nl of 0117-381895 [bestaat niet meer]. Ter bestrijding van de onkosten betaalt u 5 euro (de jeugddeelnemers doen gratis mee), te voldoen aan de zaal. Na afloop is er nog een hapje en een drankje en gaan we op eigen kosten eten bij sponsor J&B. Wie dat wil, mag ook daaraan met alle plezier meedoen. Ook Bruna Breskens en Jumbo Ingels Breskens sponsoren dit dictee.

Alvast een paar tips: 1) grotemensenwereld ((grote + mensen) + wereld), 2) Rode Kruisziekenhuis (samenstelling met eigennaam Rode Kruis), 3) woon-zorgcentrum (verwisselbare begrippen, het had ook zorg-wooncentrum kunnen zijn - 2020 - vanuit 'woonzorg' is ook woonzorgcentrum denkbaar, 4) Cadzand-Bad, Westerschelde (aardrijkskundige namen met hoofdletter), 5) de verlichting, de middeleeuwen, het steentijdperk (perioden met kleine letter), 6) Balkenende maar balkenendenorm, Harry Potter maar harrypotterbrilletje, Reve maar reviaanse uitdrukkingen, 7) café-elftal en poëzie-uiting (klinkerbotsing in samenstelling) en reünie en coördinatie (klinkerbotsing binnen een woord), 8) een dorpsstraat (de s hoor je niet maar het is ook dorpshuis; wel: de Dorpsstraat in Breskens met hoofdletter, eigennaam), 9) een lindelaan (want het is linden en lindes) maar wel kerkenraad en pannenkoekenhuis, die hebben alleen een meervoud op -n, 10) Het bestand is gedownload, d want hij downloadde, en … het gedownloade bestand (1 d net als bij de goed bestede tijd), 11) crossen, ik cros, ik croste, ik heb gecrost, maar het zelfstandig naamwoord is wel (de) cross, 12) oma's fiets maar: een oma's-fiets, Piets nederlaag maar Klaas' (eindigt op een sisklank) overwinning, 13) baby's en baby'tje (y), taxi's en taxietje, auto's en autootje, paraplu's en parapluutje, 14) Pasen en Sint-Nicolaas (officiële naam feestdag) maar paasfeest en tweede paasdag alsook sint-nicolaasfeest en sint-nicolaascadeau en 15) christenen, rooms-katholieken, de paus, maar wel God, Christus, de Bijbel (inhoud), de Heilige Schrift, de Koran, maar een bijbel (het boekje), een koran (idem).
 

zondag 29 december 2013

0147 Dictee woensdag 08 januari 2014 (3): dictee 700 (deel 3) √

Dictee woensdag 08 januari 2014 (3): dictee 700 (deel 3)

Hierbij de zinnen 8, 9 en 10.

8. Zachtschilden hebben een week chitinepantser. Hier volgt een greep uit de meest interessante ISO-landcodes: AS (Amerikaans-Samoa), AZ (Azerbeidzjan), BD (Bangladesh), BA (Bosnië en Herzegovina), BF (Burkina Faso), BT (Bhutan), CC (Cocoseilanden), CK (Cookeilanden), CV (Kaapverdië), FO (Faeröer), GQ (Equatoriaal-Guinee), GP (Guadeloupe), HM (Heard- en McDonaldeilanden), KM (Comoren), KN (Sint Kitts en Nevis), LC (Sint Lucia), MH (Marshalleilanden), NU (Niue), PM (Saint-Pierre et Miquelon), QA (Qatar), RE (Réunion), TV (Tuvalu), UG (Uganda), VC (Sint Vincent en de Grenadines), YE (Jemen), YT (Mayotte), ZA (Zuid-Afrika), UZ (Oezbekistan), LY (Libië), DO (Dominicaanse Republiek), BN (Brunei), AQ (Antarctica) en EH (Westelijke Sahara).

9. Het woord 'swaffelen' is een typisch voorbeeld van Hedenlands taalgebruik. In Indië roken ze graag hollanders. Een heelgoedhollander wordt gevuld met lompen. Ook om acht uur hoor je een heelslag; om halfacht niet. De vier Heemskinderen zijn de vier zonen van Heymijn van Ardennen, Ritsaart, Writsaart, Adelaart en Reinout, bekend uit het volksboek ‘De vier Heemskinderen’. Krijg nou het heen-en-weer. De Heren van Zuilichem waren geen gemakkelijke. Met witheren of witte (!) heren worden de dominicanen (norbertijnen) aangeduid. Wie of wat is de heer (ook: koning) der schepping [de man]? Als uitroep van verbazing uitte hij: heremijntijd. De Here der heren is de Here der heerscharen. Een van de negen engelenkoren heet Heerschappijen. Wat heeft die heet bloed zeg; ze is, zeg maar, beregeil.

10. Als je 'Heere' [erg lange ee] hoort, weet je dat er een orthodoxe protestant over zijn godheid [algemeen] (Godheid - specifiek) spreekt. De hefnerkaars is een oude eenheid van lichtsterkte. Kap toch met die hegelarij! Hei, 't was in de mei, zo blij. ’t Is (altijd) hei of fij met hem. Het heibeiige type heibeit als een viswijf. Ze draagt haar heidipakje, nou, dan weet je het wel. Is er verschil in smaak tussen hei- en duinhazen? Een heikind heeft geen vader of moeder. Ze is bij het heilsleger, het Leger des Heils [LdH]. De Heilige Alliantie is het in 1815 door Rusland, Oostenrijk en Pruisen gesloten bondgenootschap. Hij is roomser dan de paus. Met de heilige uit Assisi wordt Franciscus bedoeld. De eerste christenen vormden de gemeenschap van de heiligen. Denk utopiaans.
 

0146 Dictee woensdag 08 januari 2014 (2): dictee 700 (deel 2) √

Dictee woensdag 08 januari 2014 (2): dictee 700 (deel 2)

Hierbij de zinnen 4, 5, 6 en 7.

4. Laten we elkaar geen mie(tje) noemen [n.a.v. synonymie!]: alchimie (alchemie), bacteriëmie (aanwezigheid van bacteriën in het bloed), antonymie (tegengestelde van synonymie), amimie (uitdrukkingsloosheid van het gezicht), hyponatriëmie (watervergiftiging), antroponymie (persoonsnaamkunde), athymie (athymisme: het ontbreken van de thymus), atimie (verlies van burgerrechten, eerloosheid), natriëmie (het voorkomen van natrium in het bloed), cyclothymie (cyclofrenie - antoniem: schizothymie - manisch-depressieve psychose), boulimie (of: boulimia), hypermimie (ziekteverschijnsel met overdreven sterke gezichtsuitdrukking), hypomimie (…), dysthymie (depressieve neurose), hetero-, homo- en hodonymie, hyperthymie (ziekelijke vrolijkheid) en toponymie (plaatsnaamkunde).

5. En het laatste staartje: hyponymie of subordinatie (voorkomen van een woord waarvan de betekenis door een ander woord gedekt wordt), metonymie of metonymia (Hemmerechts lezen …) en parathymie (verstoring van het gevoelsleven). Verder met 'code': tancode (authenticatiecode bij elektronische betalingen: transaction authentication number), met de short- of snelcode haal je documenten op uit een computergeheugen, nicodemiet (iemand die in het geheim tot de Reformatie was overgegaan, maar in het openbaar rooms-katholiek bleef), de DNA-code is een genetische code, die dresscode is nog niet vastgesteld.

6. De codex constitutionum is een van de vier delen van het onder keizer Justinianus tot stand gekomen Corpus Juris Civilis, verbindend sedert 534. De codex argenteus is het enige handschrift van Wulfila's Gotische Bijbelvertaling. De Code Napoléon of Code Civil was het Franse Burgerlijk Wetboek (1804), dat van 1810 tot 1838 ook in ons land gebruikt werd. Codeïne is methylether van morfine, een alkaloïde dat in opium voorkomt (onder andere werkzaam tegen hoest). Een cacodemon is een boze geest. We moeten back to basics gaan. De soldaat blancode zijn uitrustingsstukken. Een kerkelijke wet vastgelegd in de Codex Iuris Canonici wordt wel canon genoemd. Hij cheatte [valsspelen, sjoemelen] nogal eens. Een compiler vertaalt bij programmeertalen broncode naar objectcode. Wat doet de cryptoanalyse? Met DigiD's heeft men een digitale identiteit.

7. Spionnen schrijven ook wel eens (weleens) en clair. Het junk-DNA is het DNA dat niet codeert voor erfelijke eigenschappen. Aan de nettiquette dient men zich te houden. Alle opensourcesoftware komt uit een open source. Een password of paswoord is persoonlijk. De RAL is de ReichsAusschuss für Lieferbedingungen, een coderingssysteem om verf- en coatingskleuren (RAL-kleuren) te definiëren. Verkoopt u ook Coburger hammen? De schulplijn is door Nicodemus uitgevonden. Een rtf-bestand is in rich text format opgesteld. Een scrambler scrambelt. De Code Noir uit 1685 was een voorbeeld van slavenwetgeving. Een html-tekst in HTML-code kan tags bevatten, die moet je niet verwarren met hashtags. Wat zijn tokens? In de online-VD wordt 'Code Pénal' (CP) inmiddels correct geschreven.
 
 

0145 Dictee woensdag 08 januari 2014 (1): dictee 700 (deel 1) √

Dictee woensdag 08 januari 2014 (1): dictee 700 (deel 1)

Op www.dictees.nl verschijnen al mijn oefendictees, maar die site publiceert ze met horten en stoten. Daarom vandaag alvast dictee 700. Dit is door anderen al gecorrigeerd, maar als u toch een foutje denkt te ontdekken, laat het weten: rein@dictees.nl (dit adres bestaat niet meer).
En u weet: via www.woordenlijst.org kunt u het Groene Boekje en de Leidraad raadplegen ...

Hier volgen de eerste drie zinnen.

1. De hartree is de atomaire eenheid van energie. Deze afmeting is hart-op-hart. Een evaatje is een hartvormig schort. Hij viel van de steiger en was hartstikke dood, morsdood. Je mag 'hart-vaatziekte' schrijven maar ook 'hart- en vaatziekte'. In plaats van hartzeer kennen we ook: afflictie, hartenleed, hartenpijn, zielensmart en zielsverdriet. Eén haruspex, twee haruspices. Hij harvestte heel wat bij elkaar. Wat kunnen die harzers mooi zingen … Is dat een hashcode? Hoe schrijf je 'hasj(iesj)'? Japanse eetstokjes heten hashi. De haskala was de Joodse verlichting (geen lamp dus). Dat heb ik in de hasjshop gekocht. Hasta la vista! Een hateenheid is huisvesting voor alleenstaanden en tweepersoonshuishoudens (een- of tweepersoonsappartement). Beschrijf de hatha yoga eens. Doe dit haud mora, zonder dralen.

2. Haud passibus aequis: (van navolgers) ver achterblijvend bij hun voorbeeld. Haud sine gloria: niet zonder roem. Een haussier is een speculant à la hausse, een stier. Haute(s) contres zijn zangers. Hava is hoogactief vast afval. De wilde havanna's [sigaar] stammen uit Havana. Eén havdala, twee havdalot. Een havenzate [in de haven] is nat, een havezate [hofstede, kasteel] droog. Haver wordt ook oot of aat genoemd. Een paard is een havermotor. Hoe spreek je 'hazelskink' uit? [gewoon] Het toppunt: een hazewind die hazenwinden laat. Je hebt hbo- en wo-bachelors. Ooit was de HDO de Hilversumsche Draadlooze Omroep. Hèhè, is dat lopen. Een hearsay is een on-dit [gerucht]. Die gadget is een must-have. Met een misvatting moet je het wel mis hebben. Deze hebe is een bevallige schenkster (niet van wijn). Hechsjers (hechsjeirem) zijn onder andere koosjerverklaringen.

3. Bij huidwonden kun je een agrafenhechting toepassen. Die hecklers verstoren het debat opzettelijk. Hoeveel is een hectostère? Veel tenniswedstrijden worden beslist via bests of five. Dat weet elke harpeniste. Het werd hem de but en blanc gevraagd. Ik zou zelf zeker nooit blanc-seings (blankets) afgeven. Overigens: blanketten eet ik graag. Het eau des carmes [geen mv.] (ook: karmelietenwater) was vroeger een huismiddeltje tegen diverse kwalen, zoals koliek en lethargie. Een heitjespiejijzer is een kwartjesvinder. Ondernemingsraden en olympische records heten or's. Bessemeren is werken volgens het bessemerproces. Zoeken op '*code*': zebracode (streepjescode), vocoder (elektronische stemvervormer) en toxicodermie (uitslag door inwerking van giftige stoffen op de huid). Op encoderen volgt decoderen.