3445 Dictee zaterdag 16-09-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (1063) √

Dictee – dictees [3445]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee april 2020 (8), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (1063)

Oefendictee april 2020 (8)

1. Het Franse ‘mettre au point’ is in BE ‘op punt stellen’ [oppuntstelling]. Dat is aan iets (bijv. een regeling) de laatste hand leggen. 25 april: update VD: 388.727 lemma’s (was 388.286). In de Bijbelboeken 1 en 2 Korintiërs komen de landengte van Korinthe (daar op = de Isthmus, een istmus – landengte in het algemeen, werden de Isthmische Spelen gehouden) en de Korinthische zuilen niet letterlijk voor. Een toren- of huizenhoge schuld is skyhigh en een torenhoog hoogbejaarde is dubbelop (pleonasme). Waarom geeft VD bij zoeken op n’de ook het lemma modus? Antwoord: … zonder n. Daar ook: … n.De imperatief drukt … Kun jij deze n’de graadsvergelijking (vgl. een 3e graads- of derdegraadsvergelijking) oplossen? Het Ndebele is een Bantoetaal, gesproken in Zuid-Afrika.

2. Bij de schedel zie je een sutuur [schedel- of wondnaad]. N_A of L is het getal van Avogadro [aantal deeltjes in een mol stof: 6,022 × 10^23]. Velen staan in de coronacrisistijd op non-actief (afko: n.-a. – n.a. = net als). Zij is onze naaies (naaister, naaisterigge, naai-juffer, naai-juffrouw). De naaldendoos was niet naaldeloos. Een naaldhouder is een cantilever [bv. bij pick-up grammofoon]. Is het naaldprobleem van Buffon opgelost [zeker waarschijnlijkheidsprobleem]? Een naat is een trut of zekere diamant. Het is naatje pet [waardeloos]: gooi het maar in mijn pet, dan zoek ik er het naadje van de kous [het fijne van de zaak] wel bij … Een nabi is een profeet van Allah. Een nabo is een niet actief (VD? 2023 nog zonder koppelteken) beveiligde overweg. Ik verwar een nabob (rijke) soms met een nabal (nors). Een kind van Naboth is een stijfkop. Een boîte de nuit is een nachtclub. Bij kibboetsen heeft VD ook kibboetsim. Het meervoud van tsadiek is tsadikim (VD – niet in GB). Een feestdag ter nagedachtenis van zo iemand is een hillula
[hie-loe-laa]. De nachtvorst, dat is Lucifer. NADH is nicotinamide adenine dinucleotide hydrogen, een gereduceerde vorm van NAD = nicotinamideadeninedinucleotide (aaneen, VD? – 2023 oké). Nadir [voetpunt] en zenit [toppunt]: diametraal. Nadienst is service, dienst na verkoop. Een nafke is een nafkone [meid, meisje, prostituee].

3. Zijn dat nadruktekens in Dáil Éireann? Geen idee. De naffers [scheldwoord Noord-Afrikaan, beter: nafs – mw. – wereldlijke, vleselijke lusten] bedreigen de gelovige islamieten. Nagana: ngana, tseetseeziekte. Daar zullen we veel nages [geen mv. – plezier, genoegen] aan beleven. (De bout) naggelen en hachelen zijn synoniemen [de ander interesseert me totaal niet!]. Egeen (?) en nahosser is van na de HOS [Herstructurering Onderwijssalarissen 1985]. Nahuatl is Azteeks [taal]. De Nakba [ verdrijving van hun grondgebied ten bate van Israël] van de Palestijnen vond in 1948 plaats. Namptiseren is nantiseren [juridisch; verouderd: bij voorraad tot zekerheid storten]. Het voorvoegsel nano- is tien tot de min negende (nanometer: nm – 10^-9). Het NAP is het Normaal Amsterdams Peil. Een napolitain is een chocolaatje, napolitaine een zeker weefsel. Een narco is lid van een drugskartel. Je moet me geen narris(j)kat [onzin] verkopen! Een NS is een naschrift, een PS (postscriptum). De Nasdaq is de schermenbeurs in New York, de National Association of Securities Dealers Automated Quotations. Nask is natuurkunde en scheikunde. Koefisch schrift is naskhischrift [cursief, Arabisch]. Dat nassau [boezeroengoed – korte kiel] is nassaublauw. Het is pet, naatje pet, natemetaat.

4. Hij is een nathanaël en nathals: een oprechte drinkebroer, dronkenman. Alla prima is nat-in-nat schilderen. Ook dat
na-Tourcriterium gaat dit jaar niet door. In NL is de Natres de Nationale Reserve. Natte his [natuurlijke historie] heet tegenwoordig biologie. Nature [genetische aanleg] staat tegenover nurture [opvoeding]. De Natuurbeschermingswet is de Nb-wet (vanaf 2017: Wet Natuurbescherming). Het NBW is het Nieuw Burgerlijk Wetboek. In BE is de navet doen: forens/zen [GB], pendelen. Wat staat er in de Natuurschoonwet [behoud van natuurschoon]? Een navi is een navigator. Ze droeg een navy (marineblauwe) trui. Een stukadoor, een plafon(d)werker, stuct of stuukt. Krijg je het cockaynesyndroom van cocaïne? Nee, het is een snelverouderenziekte. De NBV is de Nieuwe Bijbelvertaling. NB De afkorting N.B. mag je ook schrijven als N.Br. [noorderbreedte] Een nbm is in BE een niet-begeleide minderjarige. De NBAS was de Nederlandsche Bond van Abstinent-Studeerenden (geheelonthouders). Het NBG is het Nederlands Bijbelgenootschap en het NBLC was [historisch] het Nederlands Bibliotheek- en Lektuurcentrum.

5. Nd is neodymium (60). In Piemonte dronken we nebbiolo [wijnstok, rode wijn]. Het Nedpho is het Nederlands Philharmonisch Orkest. Op- en neerlopen (VD) is heen en weer lopen, af- en aanvaren – zoals bekend – aankomen en vertrekken. Negeret is negrohead (pruimtabak). Negerzaad is nigerzaad (van het gingellikruid). Hoewel en (profond) négligé [in nachtkostuum, bijna zonder kleren], droeg ze wel een boudoirmutsje [damesvertrek]. Neem nog zo’n negroamaro [wijnstok, donkerrode wijn]. De Negrito’s waren de oorspronkelijke bewoners van de Filipijnen. In het Bargoens heten vrouwen nekeiwes. De Nemeïsche Spelen vonden in Nemea (Griekenland) plaats. De NEH [historisch: Nederlandse Economische Hogeschool], de Nehem [Nederlandse Herstructureringsmaatschappij] en het NEI [Nederlands Economisch Instituut] bespreken we verder niet: zoek maar op! Organiseer niet je eigen strop: het nemo-teneturbeginsel [een verdachte hoeft niet mee te werken aan zijn eigen veroordeling]. Wat zijn neocons [neoconservatieven]? Die neofieten [nieuweling] bestuderen niet-menselijke neofyten [plantensoort als exoot hier gevestigd]. Die neootjes [scheldwoord, punk van een jaar of 12] voelen zich gebruuskeerd [schofferen].

6. Nepnieuws is fake news of fakenieuws. Een nepper(d) is een neppertje [vervalsing]. Ne [nee] quid nimis: mèden agan, alles met mate. De heren van Nergenshuizen, Niemandsdorp, Geenhuizen en Geenland matigen zich behoorlijk wat aan. Eemnes refereert aan nes (nesse, landtong), Scherpenisse aan nisse (idem) en Dreischor aan schor(re) (buitendijkse aanwas). Nesp is een hormoon: novel erythropoiesis stimulating protein, ook: darbepoëtine (ook: doping). Ziedaar: een nestvol leeuweriken. Daar zat hij op zijn paasbest in zijn geklofte [mooie kleren]. Een netboek (netbook) is een kleine schootcomputer. Een netburger is een netizen [burger van internet]. Netelroos is urticaria. Nethandel is e-commerce. Met Netlog [sociaal netwerk] doe je aan netloggen, met Netflix aan netflixen [tv-series bekijken via streaming]. Netstof is mesh [gaatjesstof, netwerk]. Dat is de prijs netto cassa [contante betaling zonder korting]. Met mijn zonnepanelen ben ik een prosument [producent + consument]. In de EU heb je netto-ontvangers en -betalers [= landen]. Een bril heeft neuspads [plaatje, rust op de zijkant van de neus], een knijpbril
(pince-nez) en een monocle (lorgnon) ook? Het neuston [ui] vind je aan de oppervlakte van stilstaand water [microscopisch kleine diertjes]. Het neustussenschot is het septum nasi.

7. Een verkleinwoordje is altijd neutrius generis [van het onzijdige geslacht]. Ik doe dat never nooit niet. Roosevelt was van de New Deal [sociaal-economische beleid van 1933 en volgende]. Een pinpas heeft een NFC-chip (near field communication). De NHS is de National Health Service (gratis – nationale gezondheidsdienst van
Groot-Brittannië). Met NHW wordt normaal hoogwater aangegeven. Het Nibud is in NL het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting. Dat is niet in [VD ook: im] Frage gekomen. Niccoliet is kopernikkel. Een nicodemiet (naar: Nicodemus, Joh. 3:1-21) behoorde in het geheim tot de Reformatie, maar was in het openbaar r.-k. Nicotine is – je wilt het niet weten – 1-methyl-2-(3-pyridyl)pyrrolidine. Hij schaamde zich de nieges [= zeer]. Bij nefrolithiase [niersteenziekte] kan een lithotriptor [niersteenvergruizer] heel nuttig zijn. Bekend is in liften, als je vast komt te zitten, de niets-aan-de-handmuziek (rustgevend). Je overziet het niet, nie(t)waar?

8. Je mag voor nietzscheaans ook nietzschiaans [alleen VD!] schrijven. Na nieuwavond [oudejaarsavond] komt nieuwdag [nieuwjaarsdag]. De nieuwlinkse ideeën waren die van Nieuw Links [linksere koers PvdA, jaren 60]. Bij nieuwjaarwensen breng je een nieuwjaarswens over. Het boek was nievers, nieverans(t) [nergens] te vinden. Meneer Dinges [meneer die en die, meneer van Ipschoten, van der Hummes – je wilt of kunt de naam niet noemen], ni(si) fallor [als ik mij niet vergis]? Een nigga is een zwarte [beledigend of geuzennaam] en een nigiri een zeker rijstballetje. Kom gauw kijken: een nijlgau [soort antilope – n/s]. In de hoempa [oempa, hoempapa, muziekkorps] liep ook een nikkelen nelis [straatmuzikant met allerlei instrumenten] mee. Het NIK is het Nederlands-israëlitisch Kerkgenootschap (overkoepelend orgaan van Asjkenazische joodse gemeenten in Nederland – denk ook aan NIK-tv). De Nikkei is de Nihon Keizai Shimbun (beursindex van Tokio). Een nikokabel is van niet-koper. In BE krijg je een niknakje [klein koekje in vorm van een letter] bij de koffie. In BE zijn de nillies het decennium 2000-2009, de jaren nul. Zich over niets verwonderen: nil (ad)mirari, mèden thaumazein. Het nivea- [niet in voor- en achtertuin] is het nimbysyndroom [not in my backyard]. Het NiNsee is het Nationaal Instituut Nederlands Slavernijverleden en Erfenis. Een NIP(T)(-test) is een zwangerschapstest: niet-invasieve prenatale test.

 

3444 Dictee vrijdag 15-09-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (1062) √

Dictee – dictees [3444]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee april 2020 (7), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (1062)

Oefendictee april 2020 (7)

1. De MID was de Militaire Inlichtingendienst. De middenmidden is de midmid [centrale middenvelder, voetbal, hockey]. Het Middenrijk is het Rijk van het Midden (China). Is het Midden-Westen het middenwesten van Amerika? Ja. Een middleclassgezin behoort tot de middle class. De midkappers [= fonds] zitten in de midkapindex (beurs van Amsterdam). Het is tijd voor een midterm review [tussentijdse evaluatie project, etc.]. Hij is naar de miegtiejijs [urinoir]. Die tikmiep is ook nog een miep kniep [erg zuinige vrouw]. Mierenhout is mira-udu. Het ligt er duimendik bovenop, dat mieredik gewoon mierik is [mierikswortel, plant]. Met hun mausers [snelvuurgeweer, mausergeweer] in de aanslag waren ze aan het miezemauzen [zich vervelend voelen, kniezen]. De MiG-23 [Russisch gevechtsvliegtuig] staat gereed. ‘Ontslapen’ is een mijdspreuk [eufemisme]. Ik had een mijmerij over die heibei [haaibaai, ruwe, kijfzieke vrouw]. Een miek is een microscoop en een mike een microfoon. Een Mileziër komt uit Milete.

2. Wist je dat Mikojel van van Middeloo, Kopse Hof en Jelburg (de namen van scholen in resp. Amersfoort, Nijmegen en Baarn) komt? Gooi dat maar in de milco [milieucontainer]. Ik durf het niet te zeggen maar ‘milf’ komt van ‘mother I’d like to fuck’. Miliën (gerstekorrels) zijn nu eenmaal geen mielies (mais, BE: maïs). De milieueconomie wordt steeds belangrijker. Ook miljo (= mio) betekent miljoen. Die miljardste zandkorrel is maar één miljardste van die miljard zandkorrels. Een miljoenmiljard staat voor ontelbaar veel, formeel is miljoen (6) miljard (9) gelijk aan biljard, een één met 15 nullen. Die millésimé [champagne van druiven van één wijnjaar] is van een goed millésime [wijnjaar, vgl. gemillesimeerd]. Een milliljard heeft 6003 nullen, een milliljoen 6000. Een min 18-jarige [BE, 18-minner, 18 minjongere] hoort op school thuis. Een jarenvijftigwoning en een jaren 50-woning zijn krek hetzelfde. Die hooimeid vermaakte zich opperbest in de hooimijt. De major is de hoofdterm en de minor de minderterm. Mind you, dit is geen kattenpis. Hoeveel millibar zou het nu in die minibar zijn? Je kunt hem omschrijven als minimaatjesmaatje.

3. Een voor-minister [speciale taak] werkt onder een van-minister. Ze verhulde haar minnenijd over ‘s buurvrouws minnenloon niet. Een minor poet produceert minor poetry (tweederangspoëzie). Een minute/moment de vérité duurt niet minuten-, wel secondelang [kritieke ogenblik in conflictsituatie]. Een mipster is moslima-hipster [trendvolgster]. De geërfde [eigenaar stuk grond] kreeg mi-parti [de helft] van de erfenis. Miosis is pupilvernauwing, mydriasis verwijding ervan (niet: verwijdering). Een mirror, een spiegelsite kan als back-up dienen. De mirtenboom is als een mirum in modum [op wonderlijke wijze] gegroeid. Een MIS is een managementinformatiesysteem. Die miso(soep) is best lekker. Een bias [baa-juhs] is een vervorming of vertekening (afwijking van verwachte waarde, bv. in de statistiek). De mitnagdim (mv.) is een stroming van orthodoxe joden [Litouwen]. Bij de cocktails stond de mixster (en bij darts een mikster). Mixed martial arts: MMA.

4. Een mizrach [bord of plaat in huiskamer of synagoge] geeft de (oostelijke) gebedsrichting aan (joden). Een MLA is een micro light airplane, een zeer klein en licht luchtvaartuig. Mesdemoiselles kort je af tot Mlles (en MM. is de afkorting van messieurs). MM staat voor de [tweeletterige!] ISO-landcode van Myanmar en in de muziek voor Mälzels metronoom (een eenheid om het tempo aan te duiden). Moambe is een Congolees gerecht. Het MOBER is in BE het mobiliteitseffectenrapport. Dat decoratieve voorwerp is een mobile [mobiel] (ook: mobiel). Mochaccino [k] is cappuccino met chocolade(siroop). Moddergooien is met modder gooien, lasteren. Een modderfokker is een klootzak (moederneuker – motherfucker). Een moederhand is niet zo gauw gevuld [een kinderhand wel]. Zo’n moesje, dat is een mouche [schoonheidspleister]. We gingen haar te moet [= tegemoet]. Bij dictees krijg je soms mogigrafie (schrijfkramp). Hij heeft zijn mojo (magie) verloren. De drie schikgodinnen Clotho, Lachesis en Atropos, dat zijn de Moiren. Wat is het verschil tussen een lomschool [leer- en opvoedingsmoeilijkheden] en een mok-school [2023 – moeilijk opvoedbare kinderen]? Een mokka is een mondige oudere, kapitaalkrachtig en actief. De mond-keelholte is de orofarynx.

5. In het zicht van een mokomoko [moerasplant] vertelde hij dat Maori’s moko’s [gezichts- of lichaamsversiering, lijkt op tatoeage] dragen. Zijn baard was deels bedekt door de schiebaart [masker, mombakkes]. Het RON is het research octane number en het MON [klopvastheid] is het motor octane number (octaangetal). Een mondriet [rietje aan de mond van een muziekinstrument] is iets heel anders dan een dendriet [uitloper zenuwcel]. Mono- [tweeslachtig] en diclinisch [eenslachtig, planten] staan in betekenis ver af van klinisch. Zullen we die monoski kopen? In de Abruzzen drinken ze wijn van de montepulciano [wijnstok, rode wijn]. Een montre à tact is een blindenhorloge. Een mooc [moek] is een massive open online course (vrij toegankelijke onlinecursus voor een groot publiek). Hij was helemaal in de (the) mood [stemming]. De mooiboy [knap en verzorgd] viel in de smaak bij de cougar [oudere vrouw, seks met jongere man]; samen nuttigden ze enkele mooimeisjes [kabeljauw of stokvis ervan]. Moqueca is een traditioneel Braziliaans visgerecht. Er zijn meer mopsen, mopshonden, die Mops [Fikkie, koe: Blaar of Bles] heten. Een tafelvork wordt ook wel forket genoemd.

6. Moraliter [ethisch, uit moraal oogpunt] is dat not done. De morbus Paget is een diergeneeskundige botziekte en de morbus anglicus is rachitis. De kop van een Moor als afbeelding is een morenkop. De Morgen- of Dagster is Venus, in een andere context ook Avondster. De gewone morielje is een zakjeszwam, GB heeft ook morille (in het Frans:kers). De morgue was in Parijs een gebouw voor ongeïdentificeerde lijken. Een moriaanse is een zwarte vrouw en niet per se een Morin. Een morisk of morisco is een tot het christendom overgegane Moor. Mornaysaus is bechamelsaus met ei en kaas. Verwar Mormon, de god van de mormonen, niet met de mammon, de geldgod. Morphing is het morfen, het digitaal manipuleren of vervormen van foto’s tot morphs. Hij ging naar kapitein (Hans) Mors [de dood]. Die morsebel (mors(e)pot) is nu morsdood (en dus morsipiep, mortje(s), mortie, mortelefitikus, mortibus). Een minder bekende koeienziekte is mortellaro [huidontsteking]. Moscovium is MC, (115, voorheen ununpentium. Uup), een moscovie is een grove mast (zeeden) en moscovade is ruwe, ongeraffineerde suiker. Spreek goed uit: mosagaat.

7. Moshen [wilde armbewegingen bij dansen] doe je in de moshpit [ruimte vlak voor podium]. Bij het verkwiste geld denk ik aan het werkwoord mosen [knoeien, prutsen, broddelen]. Een mosjav (en zelfs meerdere mosjavim (VD), mosjaviem (GB)) vind je in Israël [Is­raë­li­sche ne­der­zet­ting op coö­pe­ra­tie­ve grond­slag, maar zon­der het
commu­ne­ka­rak­ter van de kib­boets]. Die opvatting is wel erg moslims. Mosselvergiftiging is mytilotoxisme. Hij staat echt op de mostwantedlijst [meest gezochte criminelen]. Mots (bon mots) zijn kwinkslagen. De MO-theorie gaat over moleculeorbitalen. Dat huwelijk was een mo(e)tje [kind op komst]. Motorren [met een motor rondrijden] kan je doen met een motormiep [passagier]. Zij is een klappermolen, een moulin à paroles [haar mond staat geen ogenblik stil]. Mouliné is moulinetgaren. Meerdere schapen over de dam zijn moutons de Panurge. De movers en shakers schudden een organisatie op. Een movel is een novelle die te lezen is op de mobiele telefoon. Dat was me wat, mozes kriebel [krachtterm]! Een Mozambikaan komt uit Mozambique. Je betaalt daar met de munt metical, de MZN.

8. Met een mp3-speler gebruik je de MP3-standaard om mp3’s [muziekfragment] af te spelen. Ik heb niet hardgelopen, maar wel hard gelopen. Zijn wishfulthinkingperceptie [wishful thinking – wensdenken] is heel sterk. De MRAB-bacterie wordt verder niet gespecifieerd
[mul­ti­re­sis­ten­te Acinetobacter baumannii-bacterie]. In de
Noord-Afrikaanse keuken bakken ze msemmen [mv., lijkt op pannenkoekje]. Het was weer much ado about nothing: veel drukte om niets. Muco is mucoviscidose, CF, cystic fibrosis, taaislijmziekte. Het mucoïde (mucoze = slijmachtige) rubberoïd was niet om aan te vatten. Dat mueslibrood is lekker. Wat zijn mudejars [moe-dèh-chahrs]? Moor in Spanje die met de christenen samenwerkte. Een mugarts maakt in BE deel uit van een mobiele urgentiegroep. Nodum in scirpo quaerere [lett.: knopen in biezen zoeken] is muggenziften. Een mukluk is een winterse indianenlaars. Mulchen doe je met mulch of muls [deklaag aanbrengen van rottend materiaal]. Wat is de betekenis van multa, non multum = multum, non multa? Ve­ler­lei za­ken, maar niet veel (zaaks). Met multikul diskwalificeer je de multiculturele samenleving. Multilokaal gaat over verspreide locaties. Een multipurpose vehicle (MPV) is een ruimtewagen, een spacewagon. MSA is multisysteematrofie. Numismatiek is munt- en penningkunde.

9. Munrobaggen [bergen van meer dan 3000 voet = 914 m bedwingen] doe je in de Schotse Hooglanden. We bezochten het munt- en penningkabinet. Een mupi is een stadsinformatiezuil. Murfen is mobiel internetten (mobiel + surfen). Met Murks spreek je een combinatie van Marokkaans en Turks. Muscadelle [wit druivenras] geeft naar muskaat geurende witte wijn. Muscadets zijn wijnen uit het mondingsgebied van de Loire. Een musette is (ook) een trekharmonica en een muselet is een agrafe [draadje om kurk van champagnefles]. Mushing is een wedstrijd voor sledehonden. Muskoviet is Moskovisch glas. Een
must-carry zender of een must-carryzender [moet door de distributeur doorgegeven worden], etc. Een microfoon kun je muten [oe] (tijdelijk uitschakelen). Mutuum is verbruikleen. Een mva is een memorie van antwoord (en een mvt een memorie van toelichting). MvM staat voor Moeders voor Moeders en de MVM is de Man-Vrouw-Maatschappij. Mwah [uitdrukking twijfel], ik weet het niet. Myxopoëse is slijmvorming.

 

3443 Dictee donderdag 14-09-2023 (2) – dictee Monumentaal Dictee 2023 Edam √

Dictee – dictees [3443]

Monumentaal Dictee 2023 Edam

Uitslag: 1 plaatselijke deelneemster - Wil Spanjer - 4 fouten, heel goed, Pieter van Diepen 6, René Dijkgraaf 6, Rein Leentfaar 7. Er waren 12 deelnemers (4 van buiten).

[Fouten Rein: zie I tm VII in rood – 2 absurde hoofdletterfouten – het schrijven wordt minder (ook: hand, vingers) – en dingen niet goed verstaan – deze voorleesstem (verder oké) was niet aan mij(n oren) besteed. Die combinatie maakt dat ik nog maar net alles op tijd krijg opgeschreven en er geen tijd is voor reflectie o.d.]

Levend erfgoed (auteur: Leendert de Jonge)

1. Wellicht was u onlangs op een vernissage [vooropening van een tentoonstelling], waar u werd geraakt door een lang geleden [wel: kortgeleden] geschilderd portret met veel craquelé [craquelures zijn haarscheurtjes in het oppervlak] of door die wand met een desoriënterende
trompe-l’oeil [zo natuurgetrouwe schildering dat die echt lijkt].

2. Afbeeldingen die leven, suggereren, maar hoe zit het met het levend erfgoed, zoals de oude ambachten of bijna in onbruik geraakte beroepen?

3. Laten we eerst eens kijken naar levend erfgoed in de zin van de taxonomische [taxonomie = wetenschap van het indelen van individuen of objecten in groepen] indeling van de animalia [I logisch – animal – maar anomalia verstaan – nog gevraagd of ik anomalia goed verstaan had – antwoord: ja – verder heb ik het er maar bij gelaten] vervolgens naar de geleedpotigen, in het bijzonder de orde Coleoptera [II staat in VD, maar verkeerd verstaan: Coryoptera – de hoofdgroep bij Linnaeus, het linneon, heeft een hoofdletter en de ondergroep of jordanon een kleine letter], oftewel de kevers.

4. En dan doelen we hier met name op de boktor, nog niet zoveel jaren geleden een serieuze bedreiging voor de toren van de Grote Kerk in Edam en niet het levend erfgoed dat we wensen [III echt wensten verstaan], met bestrijding en restauratie tot gevolg.

5. Wat waarschijnlijk wel onder immaterieel erfgoed valt, is het kroozen [schoonmaken van de sloten – mijn krosen wel goedgerekend, waarschijnlijk krozen ook, dát staat in VD!] en halmeren [IV slappe slootkant van het land afsteken en weer op breedte brengen en uitdiepen – ik had homeren verstaan] door boeren in de Zeevang [polder; in het welkomstwoord bij het dictee kwam
Edam-Volendam-Zeevang ter sprake] of het optreden van de Kaaskapel [eigennaam: muziekkorps Edam-Volendam].

6. Wanneer u na het komend weekend op Volendam bent, zou u op zondag nog een man kunnen tegenkomen met een blempiesbaai [niet in wdb. – Volendammer mannendracht, een tot op de heupen vallende jas van zwarte wol, gevoerd met paars, sluit met een dubbele overslag en is voorzien van twee kleppen (zondag en feestgelegenheden) – V verkeerd verstaan: blentiesjbaai] of een vrouw met een boezel [staat in wdb.: halsomslag vervaardigd van witte zijde en geborduurd met bloemmotieven in allerlei kleuren], kralap [niet in wdb. – witte bovenmuts met kanten voorrand – mijn krallap werd ook goedgerekend] en hul [neepjesmuts, Noord-Holland, staat in wdb.].

7. Usters [niet in wdb. – klompen die al lang uit de mode zijn en niet meer worden gedragen] zult u niet treffen, maar die zijn nog te bewonderen in het Volendams Museum [eigennaam: hoofdletters].

8. Lastig is het vinden van een melkventer, en is er nog een confectieatelier of manufacturenwinkel?

9. De wekelijkse bespeling van het carillon door de stadsbeiaardier [VI hoofdletter S?, mijn s was aanzienlijk lager dan de kleine geschreven b (:-)) onzin dus!] houdt dit monument in leven, wat [VII hoofdletter W?, na een komma? – mijn W was lager dan de kleine geschreven t – onzin dus] ook geldt voor het luiden door de vele klokkenluidersgildes [ook -n werd goedgerekend: ten onrechte, dat heeft een andere uitspraak] in Nederland.

10. Kijk tijdens het wandelen langs de vele monumenten die de gemeente Edam-Volendam rijk is ook eens naar details, als het eenvoudige gotische [betreft de bouwstijl gotiek] accoladeboogje [mv. accoladen/s] boven de deur van het houten huis [niet te vinden als eigennaam – dus kleine letters] aan de Achterhaven [straatnaam, hoofdletter].

Eindconclusie: van de 7 fouten dus 2 onterechte hoofdletters en de overige 5 allemaal verkeerd verstaan, waarbij ik normaliter ‘wensen’ en ‘animalia’ zeker goed gehad zou hebben en van de resterende 3 woorden misschien ook nog wel 1 of 2.

Enerzijds teleurstellend, anderzijds weer hoop- en moedgevend!

 

3442 Dictee donderdag 14-09-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (1061) √

Dictee – dictees [3442]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee april 2020 (6), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (1061)

Oefendictee april 2020 (6)

1. Voor een maag-darmcatarre ga je naar de maag-, darm- en leverarts (mdl-arts, maag-darm-leverarts). Trouwens: MDL is de Moldavische leu. Een selenaut [maanvaarder] is bereisder dan een astronaut [ruimtevaarder] (?). Hij woont alle maäravim [avondgebed, enkelvoud maäriev] bij. De rij maagden vormde al zingend een maagdenrei. Moet het maat M (medium) zijn of XXXL (extra extra extra large)? Het duizelt me van de mac- [maximaal aanvaarde concentratie] en micwaarden [maximale immissieconcentratie]. In haar macfarlane (lichte overjas over herenrok, met kap – of was het een mackintosh – waterdichte regenjas of stof?) haalde ze de McDonald’s-maaltijd af. Moet de macisolie [maa-sie] er nog over [etherisch uit nootmuskaat]? Macte animo: houd moed, moed! Macte virtute; ga zo voort! Een maaier kan op één dag één mad maaien [landmaat]. De madam speelde voor madame (ze madamde dus). De man leed onder het
madonna-hoercomplex [vrouw als partner respecteren vs. haar als lustobject zien]. Een Madonnabeeld is een madonna. De madera(wijn) [alleen VD ook: madeirawijn] komt van Madeira. De madonnalelie (wit) is een Madonnasymbool.

2. Bij de coronacrisis waren de magnieters [functionaris die iets verbiedt] hard nodig. Een groot orakel wordt magnus Apollo genoemd. De magtest test een hond op maatschappelijk aangepast gedrag. Een mahomedaan is een moslim. Een mAh is een milliampère-uur (hour). Een mahout [maa-hout] is een kornak, een olifantengeleider. De mainstreammedia worden aangeduid met MSM. De makuba [zeer fijne snuiftabak] kwam oorspronkelijk uit Macuba. De malbec is o.a. een rode wijn. De becquerel wordt afgekort tot Bq. Een mamil is een middle-aged man in lycra, een recreatieve wielrenner in een strak pakje. Een nangka is een jackfruit. Een chilipeper, gewoonlijk een hete peper, heet ook jalapeño. Je lijkt wel een kapucijnaap! Een mancave is er voor ‘s mans hobby’s. M.s.c.: mandatum sine clausula, onbepaalde volmacht. Een manggis(stan) is een mango(e)stan [Oost-Indische vrucht] (en een mangoe een mongos – vosaapje). Een mannesmannbuis is naadloos gewalst. Wat weten we van die Man ohne Eigenschaften? Niets, dus. De mantilla [sluier] gaf haar mantiek [waarzeggerij] cachet.

3. Een manpad is een man-portable air-defense system. Ook het mansoorperk [giftige kruipende plant, hazelwortel] behoorde tot de nalatenschap voor de mansoir [oo] (mannelijke erfgenaam). Het mv. van ‘maple leaf’ is ‘maple leaves’ of ‘maple leafs’. Maraskijn is marasquin of maraschino [k] [soort van kersenlikeur]. Doe mij maar een marctje [uitspraak! – maar]. De marchese [markies] en de marchesa [k] (marquise) waren er beiden (vergelijk: maréchal, maarschalkse). Marcotteren is markotten [tuinbouwterm]. De marketingmanager was een interim-manager. Een marof (NL) is een maritiem officier. Marok is zoiets als paak [Pakistaanse hasj]. Het marsteken is ♂, het mannenteken; het vrouwenteken, het venusteken is ♀. Is er verband tussen een marteleitje [legbatterijei] en martelarij [mogelijk]? Een marziale houding is martiaal [uitspraak! – krijgshaftig] . Een marva behoorde tot de Marva, de Marine Vrouwenafdeling. Hij is honderd procent masculini generis [van het mannelijk geslacht]. Met maskeren kun je een gezicht maskeren. Een mashrabiya is een decoratief houten rooster in een venster.

4. De beoogde bal lag masqué (gemaskeerd, door andere ballen onbereikbaar bij het biljarten – ook een massé – kopstoot – hielp niet!). Het massregeln is ringeloren. Jazeker: LLM staat voor Legum Magister, ook: M (master of laws). Wie MBA is, is master of business administration. Een mastoc is een overmatig dikke man. Masusarijst (SR) is gele rijst. Millibar kun je aangeven met mb of mbar. Zij is de nicht van haar matant [tante]. De mater saeva Cupidinum is de wrede moeder van Cupido. Het matjok lijkt veel op mahjong [spel, Chinees, 144 stenen met figuren]. Een matseive of matseva is een Hebreeuwse grafsteen. Mijn mattie [goed vriend] had een goed contact met die mati [lesbienne]. De Mauritaanse munt is de ouguiya, MRO (vroeger, nu: MRU), en de Mauritiaanse munt is de roepie, MUR. Bij of door de oosterburen te betalen tol is maut [ook: tolheffing]. Het quart d’heure de Rabelais is een mauvais quart d’heure [onaangenaam ogenblik]. Hoe spreek je ‘mayor’ [Engels: burgemeester] uit [mee-juhr]? Maximus in minimis: het grootst in kleinigheden. ‘Mayday’ is de overbekende
SOS-roep [Save Our Souls, in morse: … – – – (lang) … (kort) – – – (lang)]. Een MB is een megabyte, een MiB een mebibyte (in wezen hetzelfde, 1024 stuks).

5. Een mazzelpik [geluksvogel] maakt gelukkige kinderen. Met betrekking tot is m.b.t. of m.betr.t. Megabit per seconde is Mbps of Mbit/s. Een MBD-kind(je) lijdt aan minimal brain dysfunction (ook: minor brain damage – gedrags- of leermoeilijkheden bij normale intelligentie). Moscovium (Mc) heeft atoomnummer 115 [vroeger ununpentium, Uup]. Zelfs VD schrijft nu 27MC-band [helemaal aaneen]. De MCDD is de multiple complex developmental disorder (denk aan autisme). Mdn of Mdyn: megadyne. De betekenis van mea tenuitas is: meine Wenigkeit. Ooit schreef ik megatronica voor mechatronica. Een allochtoon krijgt de nieuwe-Nederlanderstatus. Ne quid nimis is mèden agan (alles met mate, niets te veel) en nil admirari is mèden thaumazein (zich over niets verwonderen). Die mediateur (mediator) heeft gemediatet (gemedieerd). Goed lezen: placebomedicatie … Zij studeert medtech, medische technologie.

6. De Prins der Duisternis is de verpersoonlijking van Satan. De MPS is de meervoudigepersoonlijkheidsstoornis, ook: MPD, de multiple personality disorder. Om af te kicken gaven ze hem meet [methadon, uitspraak: meet]. De brug van Wheatstone meet de elektrische weerstand. Het Meetjesland is een streek in Noord-Oost-Vlaanderen. Ze gingen naar de meet-up [fysiek bijeenkomen om te luisteren] van de SP-leidster. Geef eens een voorbeeld van een meewerkendvoorwerpszin. Mefloquine is een zeker antimalariamiddel. Een meg of een mega (MB) is een megabyte [MB] of mibibyte (MiB). Het is daar megasupergezellig. Een megawattpiek (Mwp) is een miljoen wattpiek (Wp). Goethes laatste woorden zouden ‘mehr Licht’ geweest zijn. Een meiden- of maagdenprik is tegen het humane papillomavirus (HPV, HP-virus). Ik zal je meimus [dood] slaan. In de meitijd drink je meiwijn, mogelijk in de me-time [lett. mij-tijd]. Een mekanieker is een mecanicien. Me judice [juridisch: naar mijn oordeel] gaat deze vlieger niet op. Ik zal jouw mekake [maîtresse] een mekajem [oplawaai] verkopen. Melamine is een amine [chemie] en melanine is een zeker bruin pigment. Zie je die meldenstruik [melde, ook: milde] daar?

7. Een melkaad is een aad (of ade – vat bij afromen melk gebruikt). De melke(r)tier ging naar Melkes [melken dus]. Wat kunnen zij goed koristisch [bij zangkoor: beurtelings] ademhalen! Wat is nou toch een meloochem [piefje, ding voor het doel waartoe het dient]? Een memobedrijf is geen producent van memo’s (mens- en milieuvriendelijk ondernemen). Je moet hem als memoiresschrijver nemen! Een MEMS is een micro-elektromechanisch systeem. Een mengras is geen gras. Een MEP is member of the European Parliament, lid van het Europees Parlement. Meperidine is net als pethidine een pijnstiller. Ook een merchandiser [onderzoekt de markt] kan niet zonder een merchantbank [zakenbank]. Een mescit is een kleine moskee zonder minaret. Conto a meta (een meta-affaire – de personen heten metisten) heeft veel van samsam doen [rekening elk voor de helft]. Metalrock is heavy metal. Meth is de verkorting van crystal meth (methamfetamine). Meticuleus is acribisch [nauwgezet]. Het me-too-effect [dat wil ik ook hebben] lijkt niet van toepassing op een MeToo-ervaring [seksueel grensoverschrijdend gedrag]. Het meum et tuum is het mijn en het dijn.

8. Hou toch op met dat gemevroi (quasivolkstaal, geen streepje daarin!). Een ME-vrouw [mobiele eenheid] is een ME’ster. Bespreek de begrippen zoetekouw, mezekouw en mezenkooi [laatste twee = machicoulis: pek door werpen]. Mio is miljoen, mia is miljard. Met MF wordt medium frequency bedoeld. MG6 is bij
programma-aankondigingen op televisie: meekijken gewenst voor kinderen tot zes (6) jaar (in de classificatie van het Nicam = Nederlands Instituut voor de Classificatie van Audiovisuele Media). Een mgw is een meergezinswoning en de mgz de maatschappelijke gezondheidszorg. Met MI wordt melting index, de smeltindex [mate van vloeiing kunststoffen], bedoeld. De duckwalk is in de rock-’n-roll geïntroduceerd door Chuck Berry [huppelpas + gitaar spelen]. Dit project is on hold gezet [stilgezet, opgeschort]. De Mibtel is de MIB-30 (beursindex van Milaan). Dit restaurant kreeg drie Michelinsterren. Een microbead [maaj-kroo-bie:t] is een zeer klein korreltje plastic. Is het
alice-in-wonderlandsyndroom (metamorfopsie – misvormd zien – kleiner of groter) een kwestie van micropsie [verkleind] en macropsie [vergroot]? Ja, dus. Een insectendoder is insectendodend.

 

3441 Dictee woensdag 13-09-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (1060) √

Dictee – dictees [3441]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee april 2020 (5), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (1060)

Oefendictee april 2020 (5)

1. Overigens: raar, dat bij (het dictee in) ‘Heerenveen’ ook ‘goed bewapende’ werd aanvaard. Dat is niet ‘des dicteeregels’ [immers: GB, VD – goedbewapend]. Een leviathan is een mythisch monsterachtig waterdier uit de Bijbel. De woorden ‘lewisbase’ [loe-wihs-baa-zuh – chemie] en ‘lewisiet’ [lee-wie-ziet – prikkelend strijdgas] spreek je geheel anders uit. In BE is een LEZ een lage-emissiezone. Eerstgenoemde is e.g., lg. is laatstgenoemde. Benamingen te kust en te keur: lgbt = lesbian, gay, bisexual, transgender = lhbt’er = lesbienne, homo, biseksueel, transgender en lhbtqia = lesbienne, homo, biseksueel, transgender, queer, interseks, aseksueel. Licheen (ook: lichen) is korstmos. Een lichteeuw is 100 lichtjaren [afstanden]. Een lichtminuut is 18 miljoen km. (Maria-)Lichtmis ligt ten grondslag aan de lichtmisgebruiken. Een lichtquant is een foton. Noem een lichtschip [lichtbaken] gerust een ligschip.

2. Een lidar [laaj-dahr] (light detection and ranging) heeft wel iets van een radar. Er moet wel bearnaisesaus op! Cola light is lightcola. Een
li-ionaccu is een lithiumionaccu. Een lijkrede is een oraison funèbre. Een lijstnaald is een kleine sent [om de spanten in aanbouw op z’n plaats te houden]. Lijzepap of lijzemeel is lijnmeel [uitgeperst lijnzaad]. Mijn website is al tig keer geliket, gevind-ik-leukt. In Swaziland tellen ze: één lilangeni, twee lilangeni’s of emalangeni. Wat is zij een lillekerd! Lim., Ld, en Ltd betekenen allemaal limited. In de wiskunde is lim gewoon limiet. Limnologie gaat over stilstaand zoet water en potamologie over stromend dito. Een linac is een lineaire deeltjesversneller (linear accelerator). Een scapula is een schouderblad en een scapulier of schapulier een schouderkleed. Scapham scapham dicere [die-kee-ruh]: het kind bij de naam noemen (lett.: een boot een boot). Die VVD’er is vast rechtsgeoriënteerd en moet niks van linksisme hebben. Ze draagt mooi linnengoed, linnen ondergoed. Linoleenzuur is in de chemie
Z,Z,Z-9,12,15-octadecatrieenzuur.

3. Linux is een besturingssysteem voor computers [van Linus Torvalds + Unix, een ouder systeem]. Lions, leden van de Lions Club beoefenen lionisme [lie]. Een lipdub gaat over een en dezelfde song [opname met meer zangers e.d.]. Een cheilognathopalatoschisis is een lip-, kaak- en gehemeltespleet. Lipsyncen is playbacken. Hij werd lelijk in z’n liquette [hemd] gezet. Ik ben op de programmeertaal Lisp [List Processing] afgestudeerd. De litermelk wordt los verkocht. Wat is de litrage van deze benzinetank? Wanneer was de livegang van deze website? Livermorium is element Lv, 116, voorheen: ununhexium, Uuh . Een (l)iwanmoskee heeft 4 liwans [omlopende galerij]. Na LLB [LL van Legum – rechten] kun je LLM worden (of: na B M – bachelor, master). Op school praat je over 1 leerling (afko: ll.), twee leerlingen (afko: lln.). De lti, de loan-to-income is de verhouding tussen de hoogte van een lening (m.n. een woninghypotheek) en iemands inkomen. Bij ltv,
loan-to-value gaat het om de waarde van het onderpand (de woning).

4. De dreumesen kwamen drie goedmoedige lobbesen [hond, goedzak] tegen. Wat doe je met een lobwedge [voor bal in hoog gras, bij golf]? Het locked-insyndroom (LIS) is een neurologische aandoening [verlamd, maar wel bij bewustzijn] . Een locopreparaat [onverpakt geneesmiddel] is voordeliger dan een spécialité [gepatenteerd verpakt geneesmiddel]. Voor de loddenvisserij [op voorjaarskabeljauw] moet je in Finland zijn. De loding is de gelode diepte. Even loeken [kijken], hoor! Hij pleegde loense sjoefe (meineed). Een soeka (mv. soekot) is een loofhut (bij de joden). Bij Soekot, Loofhuttenfeest, Tabernakelfeest, moet je denken aan loelav(s, mv -im), aravot (mv.), etrog(im) en hadassim (mv.). Het einde van Soekot is Simchat Thora of Vreugde der Wet . Een loeri is een lori (betekenis: papegaai). Ze kwamen te loevert [aan de loefzijde = waar de wind op staat] aanzeilen. Mooie loezen [borsten], zeg! Dat is niet hifi [high fidelity], maar lofi [loo-faaj] (low). De lofzang van Maria is het Magnificat. Zij wonen op een logiesschip [woonverblijf]. In het basisonderwijs gebruiken ze Logo [conversationele computertaal] en een logologo (SR) is een paling. Met Lokono spreek je Arowaks. Turks fruit is lokum. Eenmaking is een kwestie van een maken, natmaken doe je je borst.

5. Turbine [schoepenrad] is v. (zij …). De (briggse) logaritme (log, grondtal 10) van 100 is 2 en de (natuurlijke of) neperiaanse logaritme (ln, logarithmus naturalis) heeft als grondtal het getal e = 2,71828… Fout trouwens in VD: daar staat na ‘28’ eerst nog een onterechte spatie [2023 oké: spatie weg]. Vergelijk met lemma ‘pi’, waarbij de 3 puntjes wel onmiddellijk na de ‘9’ staan, althans, dat meldt onze onverbeterlijke muggenzifter (kommaneuker, spatieverkrachter). Je hebt down, het syndroom van Down, newtonse vloeistof [zonder plastische vloei of thixotropie], een briggse [zie ook bovenaan bij deze alinea – Engels wiskundige: Briggs] logaritme, een follikel van De Graaf, een Graafse [ik denk: g!] follikel [eiblaasje]. De rum maakt die mojito zo lekker! De Ig [hoofdletter I!] Nobelprijs [niet in wdb.] is een parodie op de Nobelprijs. Ik ben me het leblam, het leplazarus geschrokken.

6. Hier nog een verwijzing voor ‘Platquebecs’: zie GB, namen van talen, p. 122, papieren editie 2015 (Plat-New Yorks, Plathaags,
Plat-West-Zeeuws-Vlaams). Lol is in chattaal: laughing out loud. Lomperds zijn dommeriken, lomperiken. Een loner is een lone ranger, lone wolf, lonesome cowboy. Wat is het verband tussen een lonsdaler en de NSDAP [extremrechtse jongere draagt kleding van merk Lonsdale]? Het voormalig koninklijk paleis bij Apeldoorn heet Het Loo. Loodcyaanamide is geellood. Hij is zo gek (link) als een looien [lood] deur. Een kakapo is een looppapegaai. Een loopveer [speelgoed] is een slinky. Zijn roem ging teloor en is nu te loor [teloorgaan, teloorgang]. Long range navigation is loran. Denk bij quakers aan: quake at the word of the Lord (sidderen voor het woord van de Heer). Hij is van lorretje (lotje) getikt. Dat los- en laadbedrijf vindt men aan de haven. Een lostu [oe] (SR) is een moedervlek. De lost generation [1960 – 1970] bestaat uit lost cases [hopeloos geval]. Keuze voor de lowcareafdeling mag geen lowcostreden hebben. Low key en low profile sloop de sporter naar plaats 1. De afkorting L.P.D. staat voor laus plurima Deo, God zij de hoogste lof. De locoburgemeester en de ls. [locosecretaris] waren er.

7. LSI is large scale integration (1000 tot 100.000 componenten, daarboven: VLSI – very). Met LS wordt de ziekte lipoatrophia semicircularis (deuk- of ribbeldijen) bedoeld. Een lubbert is een sufferd. Opvallend was zijn lubriek-geile [beide zelfde betekenis] houding. Zij speelt voortreffelijk luchtgitaar [nadoen]. Dat moet met een grond-luchtraket [luchtdoelraket vanaf grond of schip]. In aere aedificare: luchtkastelen bouwen. Luchtmetaal is meteoritisch ijzer. Die Luchtpomp pompt niks op [sterrenbeeld]. Wat staat er in de Luchtvaartrampenwet? Een ludi magister is een schoolmeester. De ganzenveer was een speelbal van de winden: ludibria ventis. De luibert [ooievaar] heeft een baby’tje gebracht. De beurshandel was luiduur [hoge prijs bij slappe handel]. Laat zochten zij hun luimspiesen op [slaapplaats, logement]. Er is dans- en luisterpop. Ach, die gewone luitjes … Lupus of wolf is huid-tbc. Hij wees achter zich en daar verscheen de lupus in fabula , de video lupum [beiden: onverwachte verschijning] onverwacht(s). Zowel lusinghiero als lusingando is vleiend in de muziek.

8. Ook down is een speling der natuur, lusus naturae. Het kinderdagverblijfjongetje lag in een lutjepotje [lijkt op een konijnenhok, kinderdagverblijf]. De Luva was de Luchtmacht Vrouwenafdeling. De strijd om het bestaan, de lutte pour la vie, kan best hard zijn. De lux (lx) is de eenheid van verlichtingssterkte. Hij is een licht in de duisternis, een lux in tenebris. De Groningse humanist Wessel Gansfort had als bijnaam licht der wereld, lux mundi. Een lvb’er is een persoon met een lichte verstandelijke beperking. Voor nota bene (NB) mag je ook l.w. (let wel) schrijven. De ziekte van Lyme wordt ook wel lyme [teken!], lymeborreliose of lymeziekte genoemd. Bij lymfangitis zijn een of meer lymf(e)vaten ontstoken. De lynx [katachtig roofdier] keek omhoog naar de Lynx [sterrenbeeld]. Lyofiel is (goed) oplosbaar. Met Lys wordt lysine [voor de mens essentieel aminozuur] bedoeld. Lysis is desintegratie, ontbinding. Lyssa is hondsdolheid en een l.z.-wissel is een langzichtwissel. Een lilium inter spinas is een lelie tussen de doornen. Een kwalie is een vervelende babbelaarster. Het boekformaat kwarto is afgekort qto.