vrijdag 11 december 2020

2020 Dictee zondag 13-12-2020 (2) dictee Groot Dictee Sint Anthonis 2020 (online) √

Dictee - dictees [2020]

Groot Dictee Sint Anthonis 2020 (online)

NB Toelichting invulwoorden op aanvraag verkrijgbaar! 

Geplaveid Wanroij (auteur: Piet Vloet)

1. Na enig weifelen weet ik zeker dat het geen twijfel lijdt dat vele wegen naar Rome leiden en dat dit wijdverspreide gezegde met een minimale variatie ook toegepast kan worden op het dorp waar in het voorbije voorjaar het dorpscentrum en het doorgaande dorpsstraatje verfraaid, opgekalefaterd en met een vraagteken verbeterd zijn; vervang Rome door Wanroij en iedere automobilist heeft aan den lijve ondervonden dat er inderdaad veel kronkelige en bochtige sluiproutes naar Wanroij leiden.

2. De verfraaiing van het Peeldorp heeft tot veel verkeersproblematiek geleid; niet alleen bij vrachtwagenchauffeurs die met hun kolossale en zwaarbeladen trucks als gigaolifanten in oma’s porseleinkast brokkeloos over de nauwe en met wilgen omrande weggetjes en binnenpaadjes manoeuvreerden, maar ook bij crossfitte e-bikers die dikwijls halsoverkop in de kapotte bermen vluchtten om hun stalen ros te redden en uit vrees dat er niet meer gecrost kon worden na gecrasht te zijn.

3. Wie mooi wil zijn moet pijn lijden en deze spreuk geldt zeker voor de Wanroijenaren; volgens enkele geënquêteerden zouden de routineonderhoudswerkzaamheden een abc’tje zijn en een
klaar-terwijl-u-wachtkarweitje, maar dat bleek een utopie te zijn!

4. Volgens doorgaans welingelichte bronnen werden de vijf miljoen driehonderddrieëndertigduizend zevenhonderdeenentachtig straatstenen zo door de bijdehandste steenleggers gelegd dat er weinig barricades gecreëerd werden en de milieuschade beperkt bleef.

5. Terwijl de koeien verweid werden, de bosduiven naar hartenlust roekoeden en zeearenden en zee-eenden voorbijvlogen, roetsjten en raceten oldtimerhobbyisten en solexbestuurders over de zojuist gerecyclede weg zonder dat zij, hoewel sightseeënd, aandacht besteedden aan de door koeienpotennevel half verhulde (halfverhulde) en daardoor levensbedreigende obstakels.

6. Door onverwachte slijtage van de antislijtlaag is de N602 niet de verwachte idyllische weg geworden. Deze bultrijke kamelenweg moet geüpgraded worden en de flagstones moeten zodanig neergevlijd worden dat zij een plaveisel vormen als een biljartlaken waarop gereden kan worden zonder angst voor een verkeersinfarct en wel zo dat rolstoelers hun oprit zonder halsbrekende toeren kunnen af- en oprijden.

7. Ondanks allerlei kinderziektes mag Wanroij toch trots zijn op zijn bijna ideale wegennet al zal door de verlate oplevering het commentaar niet snel weggeëbd zijn want een dorpspatrouille, geruggensteund door kritische criticasters, vindt dat de financiële zaken in alle finesses en coûte que coûte goed geregeld moeten zijn.

8. Na een diepgaand onderzoek door een O-benige schade-expert worden de vernieuwde weg en het opgesierde dorpscentrum op ceremoniële wijze geopend in aanwezigheid van tot cancangirls omgeklede dansmariekes, kwibussen en lobbesen, grijsaards en hoogwaardigheidsbekleders en natuurlijk de moeë wegenbouwers; deze laatsten hebben de champagne zeker verdiend.

 

 

donderdag 10 december 2020

2019 Dictee zondag 13-12-2020 (1) dictee Dictee van de dag (56) √

Dictee – dictees [2019]

Oefendictee 801 OUD, geheel herzien naar situatie 2020

Dictee van de dag (56)

1. In de eerste, tweede en derde Punische oorlog kwam je heel wat punische trouw (fides Punica, Punica fides, trouweloosheid – vergelijk fidus Achates, trouw gezel – van Aeneas, Eneas) tegen. De juiste toedracht bleef in delfische (punische, sibillijnse) nevelen gehuld. Het orakel van Delphi is het pythische orakel. 'Het Delfts orakel' is een epitheton van Hugo de Groot (Grotius), van wie het predicatief 'grotiaans' is. Had je in het quattrocento [14xx] ook al cuatro's [snaarinstrumenten] zoals in een typico-orkest? Een andere naam voor pyrethrum is (wilde) bertram. Het quart d'heure de Rabelais [onaangenaam ogenblik] is beslist iets anders dan de 15 minutes of fame [roem]. Om die status quo te handhaven moet je op je qui-vive zijn. Quisse (gedeelte van een gebraden kip) is niet iets zoals kipquiche (hartige taart). Militairen en jagers kunnen een raakschot [lemma VD] produceren, voetballers een raak schot. Rabauwen en rauwdouwers (ook: rouwdouwers) zijn het! Een rancher [ee] is een ranchero [ah]. Met de zaklamp bescheen hij de rakklamp [bij de zeilvaart].

2. De ramboersappelen werden onder rembours [onvoorwaardelijk betalen bij ontvangst] verstuurd. Wat een raggel (tegenvaller, mislukking): de rachel [smalle plank] was te kort. Een verwijzing naar ragout kwam ik hoe dan ook tegen bij: barquette [bakje van bladerdeeg], blanquette [van wit vlees], cassoulet [met witte bonen in een schotel van aardewerk], chipolatapudding [genoemd naar ragout van uien en worst], civet [van wild], croustade [in een knapperig gebakken korst] , deegmandje [omhulsel voor ragout], frituur [bakje van in kokend vet gebakken deeg], lamsragout, pasteitje [met ragout gevuld bakje], ragoutbroodje, rissole [klein gerecht van bladerdeeg of flensjes], salami [van gebraden gevogelte of wild], saupiquet [van wild in gekruide roomsaus] en vol-au-vent [vulling voor pasteitje]. Een raout [raa-oet] (ook: rout [raut]) is trouwens een deftige avondpartij. Zittend op de raffiastoelen dronken we ratafia [zekere likeur]. Een
interim-aandeel kan later worden ingewisseld. De CAC-40 [uitspraak: kahk-quarante] is de Compagnie des Agents de Change-40 (beursindex van Parijs). Zich caché houden is zich schuilhouden. Cachaça is een Braziliaanse sterkedrank (GB ook: sterke drank) op basis van suikerriet. Een caccia is een muziekstuk waarin een jachtscène wordt uitgebeeld. Cacciucco [tsj oe k] is de traditionele Italiaanse vissoep. Een cachelotje [oh] is een potvisje.

3. Deze opvatting moet radicitus (met wortel en al) uitgeroeid worden. Een cachet-crampon is een sluitplaatje voor brieven. Wie cachectisch is, lijdt aan cachexie [k ch] (slechte algemene lichamelijke toestand). De (het) cacholong is geen long (maar melkwit opaal). Cachou
[kah-sjoe] wordt ook wel catechu [kah-tee-tsjoe] [samentrekkend geneesmiddel, leerlooien] genoemd. Een cacique is een stamhoofd van indianen (in Midden- of
Zuid-Amerika, vergelijk ook: caciquisme – VD nu ook: kazike). De cacimbo [kustnevel] vind je aan de kust. Cachounoot is een ander woord voor cashewnoot. À (A) la Plato is platonisch en à la Cadmus is cadmisch (en niet Cadmisch! – zie: cadmische overwinning – zekere koning, vergelijk pyrrusoverwinning). De caduceus [kaa-duu-see-juhs] is de staf van Mercurius. Een caecum [see-kuhm] is een blindedarm. Ze zouden caelum [see-loem] et terras miscere: hemel en aarde bewegen. Raar: cafés crèmes (VD – of), café billards (VD), café(s) complets, café(s) noirs, café(s) chantants, café(s) dansants (VD), café(s) glacés (VD) en thé(s) complets (VD)? Een cafetière [tj] is een koffiepot.

4. Nieuwe loten aan de koffiestam: caffè latte (mv. lattes of latte's), caffè lungo en caffè macchiato. Bij ingewikkelde bouwprojecten kunnen er meer cahiers des charges [lijst met voorwaarden] zijn. Een cairn is een pre-Keltisch gedenkteken. De caisse [kas, kassa] werd goed gespekt. In een cakebox doe je dvd's of cd's. Een cajon [ch oh] is een handtrommel. Een caixa [kaaj-sjaa] is een Braziliaanse snaredrum [èh: – ook: snaardrum]. Een atleet op volle snelheid moet je niet calcar addere currenti: nodeloos aansporen. De officiële naam hiervan is chalcedon [chalcedoon, calcedoon – nevel- of melksteen]. Een calcaneusspoor is een hielspoor [botuitwas]. Een cado is een calamiteitendoorsteek. Moet je calculatief commitment [berekenend vertrouwen] waarderen? Dat staat niet linksboven (links bovenaan), maar rechtsonder aan (rechts onderaan) de bladzijde. In het Brugse Ommeland vind je nog heel wat van die Brugse traveeën [gevelindeling in de late gotiek]. Duchessekant is Brugs kant. De cadenza is de cadens.

5. De Brugse metten [volksopstand] moet je in 1302 situeren. In de régence hadden de refugiees de overhand op de mannen. Noem je dat nou reflectie [terugkaatsing, overpeinzing] of deflexie [verloren gaan buigingsuitgang]? Het vrouwelijkereligieuzenclubje maakte een uitstapje, terwijl het mannelijkereligieuzenclubje thuisbleef. Een nota van remarque komt van de Algemene Rekenkamer, is dat niet remarquabel [opmerkelijk]? Wist je, dat reien ook vlakschaven is? Een vennootschap en commandite is commanditair [deelnemers brengen alleen geld in, geen zeggenschap]. Ze lijdt nogal hevig aan het reisstresssyndroom. Een (goud)reinette [uitspraak mag zonder 'tuh'] is gewoon een (goud)renet. Een calculus (stemsteentje) Minervae is een beslissende stem. Een calèche noemen Jaan, Peer en Pauw gewoonlijk een kales. Wat is een calembour [woord- of naamspeling berustende op de gelijke of bijna gelijke klank van verschillende woorden]? Je doet dat zeker pas ad calendas graecas (met
sint-juttemis, nooit dus)
?

6. Heb jij bij die Monsieur Calicot een calicokat van calicot gekocht? Callositeit is calleusheid [eeltig]. Hij is een erkend columnist, maar helaas ook calumnist (hij calumnieert anderen = belastert). Die arts geeft heel gemakkelijk calmantia (pseudo-Latijn – kalmerend middel, calmans). In dat gebouw hebben ze een calorifère [buizen met warme lucht]. Wat, doe jij aan calisthenics [benen, buik, billen, lichaamshouding]? Of was het callanetics [spieren versterken]? Zo'n calvarieberg [berg, heuvel met kruis] kun je overal aantreffen. Een calville is een kalvijn [geribde fijne tafelappel], niet: Calvijn. Leg uit wat calx [chemie: uit metaaloxiden bestaand poedervormig residu verkregen door verhitting aan de lucht van metalen of mineralen] is. Hij heeft een (web)cam [kèhm – camera] bij zich. Neutrale camber [èh] [voorwiel auto] bestaat niet. Is cambozola een kruising van camembert en gorgonzola? Ja. Cambric [èh] is batist, kamerdoek. Cambré is een basisbeweging bij ballet en dans. Een camjo is een camerajournalist. Is die fiets van de camion gevallen [(vracht)wagen: zwart gekocht of gestolen]? Een camino (de Santiago) is een pelgrimspad naar Santiago de Compostela (VD: Spaans, NL: ll). Cananefaten (Kaninefaten) waren een Germaans volk, eerste eeuw jaartelling, Zuid-Holland.

7. Een cami [kaa-mie] is de gebedsruimte van een grote moskee. Wat moet ik me voorstellen bij een camgirl? Niets, want die stelt zichzelf voor. Hoedt u zich voor de Napolitaanse camorra (maffia). D66 heeft een ijzersterke campaigner, hij trekt rond met een camper. Hij trok door de campo's [grote grasvlakte] van Patagonië. Italianen verzorgen hun campi santi [begraafplaatsen; enkelvoud: campo santo] goed. Trees [einde WO II] heeft een Canadees (en is dus een canadel). Kijk daar: meer dan één canada [populier – canada's, canadassen!] Holland en Hollanders: canaux, canards, canaille [kanalen, eenden, schelmen]. De cancan is een populaire revuedans met veel vertoon van froufrou (ook: een koekje bestaande uit twee wafeltjes met crème au beurre ertussen). Is canderen [versuikeren] kandij maken? Nee. Wat voor religie is candomblé [soort menggodsdienst]? De politie zet cannachoppers [helikopters] en -sniffers [apparaat] in (hennepplantages opsporen). De canossagang is de gang naar Canossa [fig.: zich onderwerpen, boete doen]. Joepie, ze hebben een canopenveld gevonden. Wil je cantal [soort van zachte kaas van koemelk] op het brood?

8. Wie cant [èh] (dieventaal) spreekt, is verdacht. De naaldhouder van een pick-upelement is een cantilever. Cantuccini zijn biscotti di Prato. Canyoning doe je in een canyon (ook: cañon). Een capacitor [kleine accu] zit in horloges en rekenmachientjes. Een capermovie is een kraakfilm (heistfilm – iets kostbaars veroveren). De grijsaard had capitis nives (sneeuwwit haar). Hij was capo di (tutti) capi (hoofd van de maffia). Dat zit verstopt onder de capot (poo motorkap). Capotes anglaises [+] zijn kapotjes. Waar zit die capslock(toets)? De captcha is de completely automated public Turing-test to tell computers and humans apart. Captuur lijkt mij gewoon kapen. Begin daar maar niet aan: caput Nili quaerere, een onbegonnen werk (de bronnen van de Nijl zoeken). Cara [mv.] waren vroeger de chronische aspecifieke respiratorische aandoeningen. Caramba [uitdrukking van gespeelde verbazing], nou breekt m'n klomp! Ga niet met haar in dispuut: ze is een caractérielle (rechtlijnig, koppig, hardleers). Is die plaat gerepousseerd [beeldende kunst: door kloppen (op de achterzijde) een reliëf aanbrengen (in metaal)]?

9. De term 'revivificatie' komt uit de chemie, de term 'revivescentie' kan op bevroren lichaamsdelen slaan. Met kerst en oudjaar lezen we reuzereuzenromans. Die voetbalclub heeft een rijkgevulde (GB) en rijkgeschakeerde prijzenkast. Dat rijsscherm dient om zandverstuiving tegen te gaan. Een reuzenhamburger is reuzegroot. Sjing-boem is een verkorting van retteketetsjingboem. Vitters moet je retorqueren (met eigen woorden bestrijden). Is het niet te rigoureus om de rigaudon (dans of muziek ervoor) te verbieden? Met rials kun je niet in
S
audi-Arabië (ook: oe – GB/VD) betalen (wel met riyals (SAR) – net als in Qatar – QAR). Er gaan bijna elf ri's [oude Japanse afstandsmaat] in een marathonafstand. Een CDO is een collaterized debt obligation (en dus risicovol). Poudre de riz (poudre d'iris – talkpoeder, beide geen mv.) kun je beter niet op ris de veau [kalfszwezerik = geen mv.] doen! Hardsteen, carbonkalksteen, arduin of Escosijnse steen komt uit de streek van Ecaussinnes, Henegouwen. Carolinapine
[kèh-ruh-laaj-nuh-paajn] is een houtsoort.

10. CMC is carboxymethylcellulose. Carco is de volksnaam voor een grote zeeslak. Je zal maar hypertrofische cardiomyopathie hebben (hartaandoening waarbij de spieren in de wand van het hart verdikt zijn). Cardio-thoraxchirurgie is hart-thoraxchirurgie. Verklaar het adjectief cardiothoracaal [hart + vaten borstholte]. Cardiotocografie (ctg) is de grafische registratie van de hartslag van de foetus in de baarmoeder. Een carenzdag behoort tot de carentietijd [wachttijd, uitkeringen]. Voor het boomwoord 'karet' (rubberboom) heb je geen caret (weglatingsteken, dakje) nodig. De druif van de carmenère [wijnstok] geeft paarsrode wijn. Het johannesbrood wordt ook carobe genoemd.

 

 

2018 Dictee zaterdag 12-12-2020 (1) dictee Dictee van de dag (55) √

Dictee – dictees [2018]

Oefendictee 802 OUD, geheel herzien naar situatie 2020

Dictee van de dag (55)

1. Bij rouwadvertenties zag je vaak een carrélijn [kaderlijn]. Spreek carrément (ronduit, of wellicht vierkant?). Een cartel [uitdaging voor een duel] zal wel niet uitnodigen op een cartelschip [zoek op! – parlementairen met vredesvlag of oorlogsschip met uit te wisselen gevangenen]. Garçon, de carte [geen 'uh' uitspreken], s'il vous plaît [afko: s.v.p.]. Cartuning [autotuning, opvoeren en pimpen] heeft niks met muziek van doen. Carvon is een naar karwij ruikende vloeistof. FC Barcelona stapte naar het CAS [Court of Arbitration for Sport, ook: TAS = Tribunal Arbitral du Sport). Een casemod [met speciale attributen opgesierde computerbehuizing] is geen bug [= mot, ook: fout in computerprogramma]. Het cassandracomplex [correct kunnen voorspellen, maar door niemand geloofd] is genoemd naar Cassandra, dochter van Priamus. Hij heeft een cassante (scherpe) tong. In Nederland is het hof van cassatie de Hoge Raad der Nederlanden, in België het Hof van Cassatie [BE, vero: verbrekingshof]. Een casseiver is een cassettereceiver. Een castagnaccio is een Italiaanse kastanjetaart. Castor en Pollux zijn tweelingen en Tweelingen [sterrenbeeld]. Op casual friday [informeel gekleed naar kantoor] zie je vast veel casual gaming [computerspelletjes om de tijd te doden]. Ik moet van mijn ouders naar cat [kaht] (kattenbak = catechisatie).

2. Die kunstenaars verdienen catalogues raisonnés [+] [met systematisch het werk van een kunstenaar]. Is dat een typisch catch 22-geval [zoek op! – dilemma of situatie waar je niet uit raakt – NB GB heeft wel lemma 'uitraken' – wegens tegenstrijdige regels of voorwaarden]? De dokter zei: "Het is catarrale enteritis." [ontstaan uit een catarre, darmvliesontsteking] Een bekende catchphrase [typerende uitspraak] is 'Oogjes dicht en snaveltjes toe' [Fabeltjeskrant]. In qat zit cathine [met stimulerend effect]. Makkelijk, je weet dat alles hier met een c begint … [alfabetisch bezig ...]. Het Catshuis is het voormalige buiten Sorghvliet van Jacob Cats, sinds 1963 ambtswoning van de Nederlandse minister-president. Niet leuk, als je onder het Caudijnse juk [beeld van de vernedering] moet doorgaan. Hij uit zich vaak met caustische [bijtend] spot. Dat met Van der Lubbe was een causes célèbres [+] [geruchtmakende zaak]. Cava is mousserend, kava (= kawa) niet [wel: bedwelmend]. Een cavaliere servente [gedienstige ridder, vaste begeleider en minnaar – een cicisbeo [tsjie-tsjihs] is alleen maar vriend! – van een gehuwde vrouw] dient zich cavalièrement (ridderlijk) te gedragen. Cave canem! [Pas op voor de hond!] Cayennepeper wordt ook chilipeper genoemd. Het is feest: caviare to the general [kaviaar voor het volk]! Hij is lelijk onderuitgegaan. Rondelang reed de uitloper op kop. Hij luisterde naar rockmuziek in zijn rokfauteuiltje. De dochters van die edelman waren uitgesproken rouees (losbandig persoon uit de aanzienlijke stand).

3. Hoeveel mach (Ma) kan een F-16-vlieger halen? Dat smaakt vast niet: roggenstaart op roggebrood! De CCD (colony collapse disorder) bij bijen is de verdwijnziekte. Een CCU is een coronary care unit, een hartbewakingseenheid. Een cd-e is een compact disc – erasable, wisbare cd. Een Europees veiligheidskeurmerk voor producten is CE, Conformité Européenne. Cecemel [see-see-mèhl – VD, let op: GB = cécémel!] is een chocoladedrank, een cecogram [see-koo] braillepost. Het (de) cederhars werd door de Ouden gebruikt voor het balsemen van lijken. De Cefta is de Central European Free Trade Association, de Centraal-Europese Vrijhandelsassociatie. Een celestijn(er) is een celestijner monnik. Wat is cellbroadcast [techniek om tekstberichten te verzenden naar alle mobiele telefoons die zich in een bepaald gebied bevinden, zonder gebruik te maken van de telefoonnummers daarvan]? Monniken kunnen in cellae [woonvertrek, [afko:] enk.: cella] leven. Cellysis [stukgaan van een cel] en cellysaten [preparaten daarvan] hebben met elkaar te maken. Daar loopt anderhalve cent [een lang en een kort persoon naast elkaar].

4. Het CEN is het Comité Européen de Normalisation, het Europees Normalisatiecomité. De centenvreter kreeg de centenpest [veel geld uitgeven]. Een centistère is volgens mij tien liter [stère = m3 = 1000 l, centi = (een) honderdste]. De Centralen, dat waren Duitsland en zijn bondgenoten in de Eerste Wereldoorlog. Dit mag je wel een centre d'intérêt [zaak die de belangstelling trekt] noemen. Het centrum van Broca is het spraakcentrum. Voor een centstuk kocht je vroeger een centsprent. Een cera is een continuous erythropoiesis receptor activator, een op epo [erytropoëtine] lijkende soort van bloeddoping. Komen cereals ([afko:] mv.: ontbijtgranen) van cerealiën? Ja; dat zijn granen, ook feesten ter ere van Ceres. Een CVA is een cerebrovasculair accident [beroerte]. De cérémonie protocolaire werd verstoord Het ging er niet protocollair aan toe. De (het) CERN is de Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire, de Europese Raad voor Atoomonderzoek. Ce sexe à qui tu dois ta mère: de sekse waaraan je je moeder dankt. Ceterum [k] censeo [k] …: Voorts ben ik van mening dat ... [Carthago vernietigd moet worden – Carthaginem esse delendam].

5. Cet aveu dépouillé d'artifice: die van alle gekunsteldheid ontdane bekentenis. Servisch nationalist: četnik. Ce vice impuni, la lecture: het lezen, die straffeloze ondeugd. De CF is de cystic fibrosis (aangeboren, erfelijke ziekte van de klieren; taaislijmziekte). Montee is de verzameling glasaaltjes of elvers die de riviermonden optrekken. Leg eens uit, waarom we 'gazelleoog' schrijven en 'libellennet'. Gazelle – gazellen/s komt vaker voor dan gazel – gazellen en libel – libellen komt vaker voor dan libelle – libellen/s. Na een quickscan (globaal onderzoek) werd hem een pgb (persoonsgebonden budget, rugzakje) toegekend. Sommige weinigzeggende personen zijn veel zeggend, andere veelzeggende personen zijn weinig zeggend. De Eskimo droeg een pels/zen vacht. Tribal house is een percussieve aangelegenheid: daar kan de arts met zijn percutoire [bekloppen met de vingers] plessimeter [plaatje van ivoor] een punt(je) aan zuigen. Peper en zout hebben een peper-en-zoutkleur.

6. De metabletica is de leer van de veranderingen in de perceptie, opvattingen van de mens. In 'PET-scan' staat de afkorting voor positron emission tomography. Na zijn pensioneren begon hij een pensionnetje. Met één pennenstreek kon hij die penssteek [operatief, vee] verordonneren. Er zou geen peronisme geweest zijn zonder Perón. Het cgs-stelsel is het centimeter-gram-secondestelsel. Op motorrijtuigen betekent CH: Confoederatio Helvetica (Zwitserland). Een chabber [ch] is een Hebreeuwse gabber [g]. Een chado [tsj] is een Japanse theeceremonie. De ziekte van Chagas (kortweg: chagas) is de
Zuid-Amerikaanse trypanosomiasis [bloedparasiet, overgebracht door wantsen]. Die chai [tsjaai – symbool voor het leven – getal 18] kun je met chet [gèht – letter met waarde 8] en joed [idem: tien, denk aan joetje = Bargoens tientje – Hebreeuws: joet] vormen. Er stonden daar zes chaise(s) longues. Hebben jullie die chaitya's [sjaai-tie-jaa – boeddhistisch heiligdom] bezocht? Chakchouka [2 x sj] is een groenteomelet met knoflook, gegrilde paprika, pepers en kruiden zoals komijn en koriander. Shakshuka [2 x sj] betekent sinds kort hetzelfde en wordt ook hetzelfde uitgesproken – zonder trucje ongeschikt dus voor een dictee!

7. Chachumber [2 x tsj] is frisse salade van zeer fijn gesneden rauwe groente met citroensap. Er volgde een chaleureus [warm, hartelijk] onthaal. In een chambree [slaapzaal kazerne] kun je wel een chambrette [afgeschermd deel met gordijn ervoor] vinden, maar geen chambres séparées [+] [aparte vergaderruimte]. Een moussoir is een moser of champagneklopper. Changementen [toneel] zijn niet altijd changements à vue [idem, zonder dat het gordijn valt]. De Charites zijn in de Griekse mythologie de drie Bevalligheden, dochters van Zeus, [afko:] nl. Euphrosyne, Aglaia en Thalia (in de Romeinse mythologie Gratiën genoemd). Hoeveel chargés d'affaires [zaakgelastigden] heeft ons land? Charedim [ee] (enkelvoud: charedi) zijn ultraorthodoxe joden, zoals bv. de chassieden, chassidim (VD, GB -iem). Een charentais of cavaillon is een soort meloen. Een charlotte-russe [room(ijs)pudding met gelei en biscuits – VD geen mv. – GB mv. + s] is iets anders dan een montagnes russes [+] [vanillevla met puddingbiscuits]. Charmilla [sj, ie] is een gerecht van gegrilde paprika's. Wat hield het Pacific Charter in [1945, geallieerden over wereldvrede]? Een chartreuse is (ook) een kartuizerklooster [naast likeur, etc.].

8. Een chassene [chah-suh-nuh] is een Joodse bruiloft. Die châteauneuf-du-pape [mv. + s] (is dat een chateauwijn?) kun je toch geen chateau migraine [hoofdpijnwijn] noemen? Drie auto's hebben drie chassis (= ook enk., verkl. chassistje [ie] of chassisje [ies]). Zelfs chatons [sj, zekere stenen] kunnen wel chatoyant (licht weerspiegelende edelsteen) zijn. Op een stoepa [boeddhistisch heiligdom] kan een chattra (bekroning) staan. Machtig vind ik ze, die ouderwetse chausseeën (straatwegen). Ik vind dat maar een sjofel chauvelglas [soort spiegeldraadglas], dat we bij de ingebruikneming van de nieuwe shovel aangeboden kregen. Kijk die parkietjes nou toch eens: cheek to cheek [wang]. Glyfografie is chemiglyfie of glyptografie [boekdrukkunst]. Chevaux de bataille [enk. cheval – stokpaardje] moeten chevaleresk [ridderlijk] bereden worden. Waar chiazaad
[tsjie-jaa] al niet goed voor is … Dit bedrijf is topzwaar: all chiefs and no Indians [hoofdletter] (te veel bazen, te weinig uitvoerders]. Een chichi of chique madam is chic, maar niet per se een chicard [die ziet er chic uit]. Een chimeid [mooi meisje] is geen Chiromeisje [katholieke jeugdbeweging Vlaanderen]. De chikungunya: subtropische virusziekte (muggen).

9. Een chime is (tsjaaim, ook: chimes zijn) een klokkenspel. Hebt u 'm: chinalak is japanlak! Chineren is als chiné weven, bewerken. De chinatalk is geen praatje [maar vet van de talkboom]. Kostbaar: op chinees [Chinees porselein] een chineesje [heroïne] verhitten en dan chinezen [dat inhaleren of naar een Chinees restaurant gaan]. De chinezerij [muggenzifterij] was niet van de lucht. Hoe ver gaat een
chin-up (rekoefening)? Mijn chipknip is al (ge)leeg(d). Een chippaspoort bevat een RFID-chip [radio frequency identification]. Zij is een echte chiquelinge. Met chi-rho's [chie-roo] [hoofdletter: P + X] worden Christusmonogrammen aangeduid. Een chiropractor [kraker] beoefent de chiropraxie. Een chitarrone [k] is een soort van lange, als bas gestemde luit [en geen gitarron dus!]. Onder zijn chlamys (oudheid: wijde, korte mantel) ging wel chlamydia(sis) schuil. Bij E140 moet je automatisch aan chlorofylline denken. Chloroquine is een antimalariamiddel. Een chompa [tsjohm-paa], een van alpacawol gebreid vest, [afko:] m.n. gedragen in Zuid-Amerika. Wie choquant (shockerend) is, choqueert (shockeert).

 

 

2017 Dictee vrijdag 11-12-2020 (4) dictee Groot Dictee Volwassenen Rijssen-Holten 2020 online √

Dictee - dictees [2017]

Groot Dictee Volwassenen Rijssen-Holten 2020 online

De vetgedrukte woorden en uitdrukkingen moesten worden ingevuld.

Covexit (auteur: Margreet Koster)

1. Het coronavirus heeft de wereld in zijn greep. Van Midden-Amerika tot Zuid-Holland: geen klapzoenen en warme felicitaties meer, maar gedwongen langeafstandsrelaties vanwege een virus dat niet bepaald selectief rondwaart. Of je nu president, kandidaat-notaris of pro-Deoadvocaat bent, niemand kan worden bestempeld als
non-combatt
ant als het gaat om
COVID-19.

2. Dachten we in het voorjaar dat het cancelen van onze bijeenkomsten van korte duur was, inmiddels weten we beter. Maar waar staan we nu? Is het al tijd voor een midterm review vanachter ons kuchscherm? Hebben we het virus ex ante goed geïnterpreteerd?

3. We zijn tenslotte allemaal directbetrokkenen die te pas en te onpas onze persoonlijke gedachtewisseling over de anderhalvemetersamenleving onverstoord en uptempo ventileren. Nederland kent zestien miljoen virologen die, gewapend met de corona-app, precies weten hoe het leven van alledag in Nederland eruit moet zien. Sommige worden schaamteloze prettesters, andere verwijten onze machthebbers onder meer bepaalde provisorische en multi-interpretabele maatregelen, een ons-kent-onshouding [ons kent ons] en luchtige pavlovreacties.

4. Intussen maken we er in onze thuisisolatie het beste van. Ouders ontpoppen zich tijdens het opvoeden zo nodig tot thuiswerkdocenten, tot grote ergernis van hun kinderen. Multitasken is het devies. Maar hoe krijg je je kind in deze tijd op hygiënische wijze zindelijk? Wat kun je doen als je peuter, van top tot teen onder een bruine substantie, op je schoot springt tijdens een onlinepresentatie?

5. Heb jij ook last van quarantainekilo’s nu de schaal met chocolaatjes net wat vaker lokt en het fitnesscentrum gesloten is? Soms slaat de verveling toe, het fenomeen lockdownbaby heeft zijn intrede al gedaan.

6. Zelfs voor thuiswerkenthousiastelingen kent de semilockdown keerzijden. Met het gezin online om de keukentafel op ergonomisch verantwoorde bureaustoelen vergt wat van je geduldspier. Buiten regent het intussen pijpenstelen. Ook dat nog. Samen mopperen we op de haperende wifi, ergeren we ons aan de trage motoriek van pa en trekken we ons ten slotte toch maar, zoommoe en vertwijfeld, terug in een koude slaapkamer.

7. Je krijgt een soms gênant kijkje in de keuken of zolderkamer van je collega’s. Dankzij het lawaaierige koffieapparaat van je relaxte chef zul je nooit weten wat hij met zijn peptalk bedoelde. De muren kunnen op je afkomen nu je device je dichtstbijzijnde vriend is en het gebrek aan face-to-faceondersteuning haast on-Hollandse vormen aanneemt. De naderende kerstdagen bevatten – wie had dat ooit gedacht? een hele nieuwe virtuele dimensie.

8. Wat kijken we ernaar uit om weer te knuffelen, te feesten en met zijn allen in de janplezier of op verjaardagsvisite te gaan. Als de ‘covexit’ écht een feit is, zullen we dan melancholiek terugkijken en verzuchten: ”Ach, die blokjesverjaardagen hadden toch ook wel iets?”

 

 


2016 Dictee vrijdag 11-12-2020 (3) dictee Dictee Jeugd Rijssen-Holten 2020 online √

Dictee - dictees [2016]

Jeugddictee Rijssen-Holten 2020 (online)

De vetgedrukte woorden en uitdrukkingen moesten worden ingevuld

Coronalessen (auteur: Margreet Koster)

1. Een jaar geleden leek het je vast ideaal: veel uitslapen, lekker thuisblijven van school, de hele dag in je pyjama een beetje netflixen, af en toe – ongekamd en ongewassen – een onlinelesje volgen en ondertussen met je vrienden whatsappen.

2. Hoe anders is de realiteit. Want langdurig thuis moeten blijven is gewoon saai. Jouw ouders zijn niet in de wieg gelegd voor huiswerkbegeleider en je mist je klasgenoten.

3. Wat vind je van die halve verjaardagen met felicitaties van een handjevol familieleden? Een gesnapchatte foto van je beste vriend is toch iets anders dan samen chillen onder het genot van een stapel reuzelekkere pannenkoeken. Je computer delen met je broertje is ook niet je van het, terwijl de kat over het toetsenbord loopt en de hond bij jou of je zus op schoot springt.

4. Er waren natuurlijk ook veel leuke momenten. De charmante juf haalde alles uit de kast tijdens haar beroemde theatervoorstellingen. De meester legde de verbrede waterkringloop op een grappige manier uit en sommige docenten daagden hun leerlingen uit om als gestrande ontdekkingsreizigers op pad te gaan.

5. Wat vond je van de gymlessen via je laptop? Stegen je hartslag en lichaamstemperatuur écht tijdens die hardloopopdracht? Of was het vooral giechelen om het experiment en liet je het nieuwe sprintrecord graag over aan de echte fanatiekelingen in je klas?

6. Toen de intelligente lockdown voorbij was spoedde je je met plezier naar school en kon je je klasgenoten wel omhelzen.

7. We hebben veel geleerd van deze bijzondere tijd en nieuwe dingen ontdekt, zoals de kortste weg naar de koekjestrommel en hoe je 1 aprilgrappen (ook: eenaprilgrappen) uithaalt via Zoom. We zijn dan ook nieuwsgierig of het virus ons in 2021 eindelijk met rust laat. Dat zou fantastisch zijn!

 

 

 


2015 Dictee vrijdag 11-12-2020 (2) dictee Tiende online BeNeDictee 2020-10 √

Dictee - dictees [2015]

Blogversie Tiende online BeNeDictee 2020-10

De 80 vet en onderstreepte items moesten worden ingevuld.

De 10 items tussen de *****-regels vormden de shoot-out (ze zijn ook nog rood).

In de zevende hemel (auteur: Herman Killens)

1. Het was ik-weet-niet-hoe-druk aan de hemelpoort. Sint-Pieter schoof zijn FFP2-mondmasker nog wat verder over zijn neus en keek ontzet naar de lange queue wachtenden aan de
COVID-19-triagepost.

2. “For heaven’s sake, anderhalve meter afstand houden!”, riep hij vanaf zijn baldakijn autoritair naar de nieuwkomers. Die hadden er zopas hun verplichte quarantaine in het vagevuur op zitten [GB] en keken nu reikhalzend uit naar de beloofde prima de luxe accommodatie in het hemelparadijs, traditioneel hoog aangeschreven bij booking.com.

3. “O, mon Dieu, wat ben ik met deze hele covidheisa dringend aan vakantie toe!” Maar dat was nu net het probleem. Hij had namelijk een bijzonder drukke en neverending baan, niet alleen als afdelingshoofd maar ook als excusez le motdu(i)vel-doet-al [VD] van de (het) backoffice. De beveiliging, de administratie en de keuken vroegen zijn voortdurende aandacht. Hoe kon hij er dan in ‘s hemelsnaam zomaar enkele weken tussenuit knijpen [GB]?

4. Hij besprenkelde voor de tigste keer zijn handen met de sanitizerflacon. Bij een streepje hemelse mississippideltablues schonk hij zich een chai latte [warme drank van thee, specerijen en melk – chai = thee, Hindi] uit en stopte gulzig tegelijk een bastognekoekje en een Côte d'Orreep [merk] in zijn mond. In gedachten verzonken trommelde hij met zijn paternoster – ramplan(plan)! – op de koekjesdoos. Hoera, hij had een geniaal idee: hij zou delegeren. Meteen nam hij zijn nauwgezet geklasseerde fichebak [kaartenbak - mv. s] weer ter hand.

5. De eerste steekkaart betrof een ICT’er [GB ook wel ict - in toelichting, niet voor dictee] uit Vaticaanstad die hij belastte met de bewaking van de hemelgrenzen. Die vervelende hell’s angels
[GB, algemeen - organisatie is Hells Angels, sub lemma VD] van het so
uterrain probeerden namelijk voortdurend om als een
du(i)veltje-uit-een-doosje [VD] ongemerkt binnen te glippen in de hemelbubbel op de zevende etage.

6. Vervolgens diepte hij het cv op van een Hemelveerdegemse statisticus. Die [cijfers] plussize 65-plusser mocht aan de incheckbalie plaatsnemen en alle immigranten te boek stellen.

7. Voor de bereiding van de dagelijkse hap had hij zowaar verschillende kandidaten. “Iene miene mutte!” Het lot viel op een Hollandse souschef. Die begroette hem met een tik tegen zijn toque [stijve baret] en ging meteen aan de slag in de kantinekitchenette [kantine - mv. s, kitchenette trouwens ook - kitchenetje, kitchenettetje]. Sint-Pieter hoopte vurig dat hij het aanbod wat zou completeren, want nu was de menukeuze beperkt tot rijst(e)pap met en zonder gouden lepeltjes.

8. De hoofdapostel gaf zijn team nog alle instructies mee, sprong in zijn toervliegtuig en slalomde met de snelheid van een katjoesjaraket tussen de wolken door naar het Franse overzeese gebied
Saint-
Pierre en Miquelon [VD pm – internet en PM – landcode]. Daar ging hij drie weken op orkasafari, maakte er zodiactochten [opblaasbare rubberboot - zodiak = dierenriem] en lange strandwandelingen, spotte er skua's [reuzenroofmeeuw], papegaaiduikers en een zwarte zeekoet [niet per se uit de Zwarte Zee! - VD] of twee en verslond daarna enkele spannende detectiveromans van een clarissentrio uit Assisi [mv. n].

9. Opgeladen en helemaal ontstrest verscheen hij opnieuw aan de hemelpoort. Maar dat zengevoel verdween meteen toen hij pardoes tegen een nieuwe plexiglazen wand aanliep die hem de toegang versperde tot het paradijs. Hij geraakte met zijn Petrussleutel [hemelsleutel] niet meer binnen.

10. “Nondeknetter!” riep hij enkele keren furieus, tot hij besefte dat bastaardvloeken niet echt mochten van de hemelse Vader.

11. Uit de luidspreker boven zijn hoofd klonk plots een monotoon bericht: “Wachtwoord fout. U heeft nog twee pogingen tegoed.”

*****************************************************************************

[Begin shoot-out]

12. “Dat moet een vergissing zijn”, protesteerde hij. “Ik ben het,
Sint-Pieter, jullie baas, rots in de branding en Acta Apostolorumidool [
Handelingen der Apostelen, Bijbelboek van het N.T. - Nieuwe Testament]. Laat me binnen!”

13. De stem reageerde gevat: “Wachtwoord nogmaals fout. Laatste kans.”

14. Gelukkig slaagde Sint-Pieter er kantje boord in om met zijn biometrisch paspoort het wachtwoord te resetten, al ging dat niet van een leien dakje. Het moest namelijk in gotisch schrift waarbij tussen de sint-elizabethsletters verplicht meerdere yuan- en runentekens, Egyptische ankhs en doorge-x'te [ww. door-x'en] thèta's moesten voorkomen. Uiteraard helemaal uit het hoofd te leren en wekelijks aan te passen, maar dat terzijde ...

[Einde shoot-out

*********************************************************************************

15.Na het aanvaarden van cookies en een captchatest
[
mens van computer onderscheiden] kon hij na een uur eindelijk de toegangspoort openen. Woedend greep hij de nieuwbakken informaticaspecialist bij zijn revers en slingerde hem in een baan rond de ster van Bethlehem [bij de geboorte Christus = de Kerstster].

16. Pas dan merkte hij tot zijn ontzetting dat zijn eeuwenlang bijgehouden gegevenskaarten zomaar kriskras over de grond verspreid lagen. De statisticus merkte zijn bezorgdheid en stak geruststellend zijn duim omhoog. “Alles onder controle hoor, Pieterbaas. Ach weet je, het is een van de bekende opinions chic [populaire misvatting = mv. = s] dat officiële documenten op papier moeten staan. Nee hoor, voortaan zit alles in dit geweldige Excelbestand [GB, ook: Wordbestand].” Hij glom van trots.

17. Sint-Pieter keek nogal wantrouwig. “Hm OK [oké], bezorg mij dan eens een uitdraai met alle namen van de nieuwkomers van de dag.”

18. “Namen?” De statisticus verslikte zich in zijn frappuccino [ijskoffie]. “Gemiddelden bedoel je zeker? Zeg het maar: wil je de mediaan van de leeftijden of liever de modus? Of misschien wel het zeven-, veertien- of elfendertigdaags [heel veel] gemiddelde van de schoenmaten? En moet dat dan fifo of lifo?” [fifo = first in, first out, lifo last in, first out – slaat op rijen binnen een computer – het laatste ook: werknemers bij ontslaan]

19. “Ik moet helemaal rien de knots [helemaal niets]” foeterde Pieter en met een magistrale bicyclekick [voetbal: omhaal] verdween de
jan-moeial
naar Jan Mayen [zie sj – internet en SJ – landcode] waar hij voortaan denkbeeldige humboldtpinguïnkolonies in kaart moest brengen.

20. Van al die personeelsproblemen had hij zowaar honger gekregen. Terwijl hij zich naar de keuken begaf verlekkerde hij zich alvast op culinaire hoogstandjes als coq au vin, ricottagnocchi of saucissen [worst - mv. n] met stamppot.

21. De chef-kok stond hem handenwrijvend [GB: handen wrijven, VD: handenwrijven alleen infinitief] op te wachten. Zodra hij vol trots het deksel van de ketel oplichtte kwam er echter een stinkende walm Sint-Pieters richting uit. Bah! De vieste hap van het
westelijk halfrond. De apostel begon te kokhalzen.

22. “Kruudmoes [kruidmoes]!” riep de zelfverklaarde cordon bleu [uitstekende kok] enthousiast uit.

23. Na een welgemikte trap tegen zijn keskedie [achterste - ook: keskedie, kiskedie] zagen verschillende getuigen hem – mét zijn ketel – in de Stille Oceaan ergens halfweg Niue en Vanuatu [internet: nu, landcode NU – internet vu, landcode VU] neerplonsen.

24. “Hemeltjelief, hoelang [tijd, afstand: hoe lang] nog tot mijn pensioen?” zuchtte Sint-Pieter wat later, terwijl hij vertwijfeld op zijn vingers begon te tellen.

25. Het antwoord viel niet echt mee: nog eeuwig en een dag
[= voorgoed] …