Dictee - dictees [1338]
Oefendictee
mei 2018 (4)
1. Salicylzuur
werd oorspronkelijk bereid uit salicien (salicoside).
Ook bij VD wandel je nu naar Santiago de Compostella.
Een
SARS-besmetting verwijst naar het severe acute respiratory syndrome. Een
grondstof voor het zenuwgas sarin(e) is
DMMP, dimethylmethylfosfonaat. Een schendevente bederft de markt met zijn lage
prijs. Sommige bijbeltjes hebben duimgrepen. Schnabbelen is bijklussen,
snabbelen is snateren. Een schnitzel kun je eten, snitsel is een
verschijningsvorm van de kinabast. Een kina-achtig verhaal: kina(bast) levert veel: als pijpen snitsel(s), ook cinchonidine [n/s]
en cinchonine [n/s], kinabitter, kinapoeder,
kinatinctuur, kinazuur [ook: chinazuur – officiële
naam] en kinine. De Seato was (!) de
South East Asia Treaty Organization, NATO: North Atlantic Treaty Organization
en OTAN: Organisation du Traité de l'Atlantique Nord. Een scuba is een self-contained
underwater breathing apparatus.
2. In
BE is een sicav een société d'investissement à capital variable. Ik ben
Reinaert de Vos, Reintje, en ik houd van reinardieën; mijn wolf is een
iezegrim, een knorrepot. Pasen en Pinksteren zijn roerende feestdagen. De komma
is een van de meestgebruikte leestekens. Rohypnol. de vergeetpil, wordt ook wel
rooie knol genoemd. Dat snapte ik eerst echt niet: Een tripodie is [letterkunde] een metrische periode die uit drie
voeten bestaat, totdat ik bij 'periode' keek: [stijlleer]
breed opgebouwde volzin met voor-, tussen- en nazinnen [synoniem:
passage]. Pakistaanse hasj noemen ze meestal paak. Een urlicon is een
favicon, een pagina-icoon. Ik houd niet van die
jacobse-envanesachtige conferences. Op de Jakobsdag gedenken we de Heilige Jacobus. Ja zeggen is niet per definitie jaknikken. Ik
ben me het je-ne-sais-quoi [lebbes, leplazarus]
geschrokken.
3. Een
keskedi of mutsaap is een kapucijner. Een koeswe
[wie] is een anatto(boom).
De KM is de Koninklijke Marine, de KMar is de Koninklijke Marechaussee en het
KMarns is het Korps Mariniers (allemaal NL).
Een consolateur des misères is een trooster bij ellende en de consolatrix
afflictorum is troosteres der bedrukten (epitheton
van Maria). Een spelcomputer koop je op de consolemarkt [e niet uitspreken]. Ad usum
delphini = gekuist, gecastigeerd. Delfi's tempel, die Delfische tempel, staat
in Delphi (volgens VD). De dtp'er kreeg
d.t.p. [daar ter plaatse] een dtp-prik. Die
dinkie speelt graag met dinky toys, de diak trouwens ook. Ergocalciferol is nu
eenmaal geen ergotalkaloïde. Ros Beiaard: aan de einder verschenen de pijnders.
4.
Gezocht op '*tapa*': datapadbreedte (aantal ineens
te verwerken bits), datapakhuis ([data]warehouse – ook:
warehousing), mathemata pathemata (ook: pathemata
mathemata – wiskunde geeft lijden, de studie van de wiskunde is voor velen een
lijdensweg), multa paucis [s] (veel in weinig
woorden), patapar (speciaal geprepareerd
papier waarin gerechten kunnen worden bereid), tapa (mv. tapa's – ongebruikelijk – of tapas; ook b.v.
groentetapas [mv.]), tapageus (rumoerig, lawaaiig,
druk), tapassistent [rubber], una
giornata particolare (een zeer bijzondere dag),
vistapapier (zichtwissel), watapana (dividivi, waaiboom, of peul ervan), pincho (tapa op een stukje brood), aftapapparatuur,
tapasrestaurant en Jan Stapallemachtig (!).
5. Dementia
is dementie, dementia paralytica hersenverweking (encefalomalacie),
dementia praecox schizofrenie, dementia praesenilis dementie op jonge leeftijd en
dementia senilis is ouderdomsdementie. Boksers kunnen aan dementia pugilistica
lijden (punchdrunk zijn). In een
dementiecafé kan een dementiekoor optreden. Daar is 'ouwe jan en jonge jan' in:
kast of lade met een ratjetoe erin.
6. De
langste (dim)alinea ooit: een benedictijner [ook wel: benedictijnse] monnik [ook: benedictijn, vr.: benedictines, of
benedictijnermonnik] woont in een benedictijnenabdij [ook wel: benedictijnerabdij, benedictijnerklooster of
benedictijner klooster dan wel benedictijnenklooster], waar een
benedictijnerabt [ook wel: benedictijner abt of
benedictijnenabt] de scepter [s] zwaait en soms zijn benedictie [zegen (daarbij zingen ze
het tanto ergum – titel van een katholieke hymne) – maledictie is verwensing of vloek] geeft, en waar hij
geregeld benedictine [fijne Franse kruidenlikeur]
drinkt, in correspondentie met (andere)
cluniacenzers [monnik van de congregatie van Cluny,
een voormalig klooster van de benedictijnen in Bourgondië] achter zijn
naam o.s.b. [Ordinis Sancti Benedicti, (lid) van de orde – een benedictijnerorde of benedictijnenorde dus – der benedictijnen] zet, soms denkt aan de
'Allergetrouwste Zoon der Kerk', eretitel van de voormalige Portugese koningen,
door paus Benedictus XIV in 1748 verleend, regelmatig de benedictiedoek of het
velum [mv. vela] aanschouwt, regelmatig het
benedictionale [boek waarin vroeger formulieren van
de kerkelijke zegeningen werden samengebracht] bestudeert, met 'dom' [titel van de benedictijnen] wordt aangesproken,
kennis heeft van de gezegende distel [een
distelsoort uit het gebied van de Middellandse Zee (Middellandse Zeegebied) –
Cnicus benedictus], de spreuk van de benedictijnen 'ora et labora' [bidt en werkt – archaïsch – nu: bid en werk] kent,
net als de uitdrukking 'rex fidelissimus' [mv.
reges fidelissimi – allergelovigste koning (voormalige
titel van de Portugese koningen, door paus Benedictus XIV in 1748 aan Johan V
verleend)], geen sanbenito [ketterhemd – hemd met o.a. rood sint-andrieskruis, zo genoemd
wegens overeenkomst met een hemd met schouderkleed van de benedictijnen]
draagt, de spreuk ' Benedictus
benedicat' [de Gezegende zegene het]
vanbuiten kent, weet dat benedictuskruid nagelkruid is en zich ten slotte
stupéfait afvraagt, of de scribent van deze knotsgekke alinea echt wel compleet
qua inhoud en mogelijk non compos mentis is.
7. Hou
op met calcar addere currenti [nodeloos aansporen]
van dat paard. De MCDD (multiple complex
developmental disorder) is een soort van autisme. De Guernica is
uiteraard Picassoachtig. En de werken van Dalí zijn dienovereenkomstig
Dalíachtig. Zij praatten vroeger thuis joods, wel met een Joods accent. Die
laideron is echt een lelijkerd. De Lesbische man en vrouw [Lesbos!] zaten onder de lindeboom. Raar stel:
zijn moeder is Maagd, hij is Tweelingen. Hun buren zijn een Lesbisch (ook: lesbisch) echtpaar. Pas op: pleeg nooit een
crime passionnel, want dan maakt de vierde stand (the
fourth estate) gehakt van je. Een verkorting van ied-al-fitrfeest is
Ied-al-Fitr.
8. Nogmaals:
een yettie = een young entrepreneurial technocrat (jonge
internet- of ICT-ondernemer of ook wel jonge ondernemende werknemer in de ICT)
en een yuppie (van: young urban professional)
= jeugdige carrièremaker met een hoog inkomen en een exclusieve, trendgevoelige
levensstandaard. Trouwens: een jappie – een jonge, ambitieuze professional – is
een jonge carrièremaker. Toon je toch een yu di Kòrsou [liefhebber
van Curaçao], hòmber (kerel)! Niet
elke politikon zoön [zoön politikon – politiek
dier] is (een) policor [poco]. Als zo'n Antilliaanse snèk mobiel wordt en
naar Curaçao verhuist. heet-ie ineens trùk'i pan! Dat was duidelijk een
mutahhuwelijk. Op *cine: adriamycine (antibioticum),
aureomycine (oraal antibioticum), bleomycine
(antibioticum), brucine (giftig alkaloïde), capsacine (capsaïcine, o. a. in paprika), coccine (rode teerverfstof), erytromycine (antibioticum), fascine (takkenbos
hellingen), fettuccine (lintpasta),
garancine (rode verfstof meekrap – meekraprood),
glycine (o.a. blauweregen), (iso)leucine (aminozuur
mens), mucine (slijmstof), natamycine
(= pimaricine = schimmeldodend), niacine (nicotinezuur), oxytoxine (knuffelhormoon),
piscine (vijver visteelt), plasticine (plastiline = kneedbaar), psilocine (hallucinogene stof paddenstoelen), rapamycine (tegen afstoten transplantaten), resorcine (resorcinol), ricine (dodelijk
giftig eiwit), streptomycine (bacteriedodend),
terramycine (antibioticum), vaccine (vaccin), vancomycine (antibioticum
bij resistentie), viomycine (tegen tbc)
en ten slotte L-leucine.
