donderdag 26 januari 2017

1053 Dictee donderdag 26 jan 2017 (2): dictee Groot Nissewaards Dictee junioren 2017 √

Dictee - dictees [1053]

Groot Nissewaards Dictee 2017 (junioren)

1. In het centrum van Spijkenisse, gemeente Nissewaard, kun je een schat aan boeken vinden in bibliotheek de Boekenberg (eigennaam). Daar staat het vol met boeken over natuur, geschiedenis, hobby’s en ook spannende boeken met mysteries.

2. Het gebouw met zijn houten balken en vele ramen, lijkt wel doorzichtig. Toch zijn hier ook geheime ruimtes. Weet jij bijvoorbeeld waar de liftschacht verstopt is? Menig bezoeker loopt op de stenen muren te kloppen om de lift te vinden. In een andere geheime ruimte is een kleine bioscoop, waar regelmatig een boeiende film gedraaid wordt.

3. Jullie zijn niet de enigen die gebruik maken van dit bijzondere gebouw. Iedereen die van lezen houdt, is hier welkom. Zo zie je hier peuters met hun ouders, mensen die kookboeken lenen, studenten die de computers gebruiken en zelfs volwassenen die het lezen nog moeten leren. Voor hen is een speciale afdeling met lesboeken en boeken in eenvoudige taal. Door aan dit dictee mee te doen, helpen jullie deze mensen een stapje verder.

 
 



1052 Dictee donderdag 26 jan 2017 (1): dictee Groot Nissewaards Dictee volwassenen 2017 √

Dictee - dictees [1052]

Groot Nissewaards Dictee (volwassenen) 2017

1. De Boekenberg, architectonisch pronkstuk van Nissewaard. Samen met het nieuwe theater culturele iconen. De Boekenberg kwam er niet zonder oppositie.

2. Spijkenissers kozen voor meer culturele voorzieningen toen hun dat begin deze eeuw gevraagd werd. Het centrum ging op de schop. Theater en bibliotheek werden geamoveerd en temporeel elders gesitueerd.

3. Enige oud-Spikkenissers, wonend op de dichtstbijzijnde locaties bij de geplande contouren van de Boekenberg (eigennaam), gingen de juridische strijd aan met de gemeente. Het kwam zelfs tot een clash tussen een ambitieuze wethouder en de voormalige veterinair toen eerstgenoemde de oude man de situatie nader wilde expliceren (expliqueren). De oud-dierenarts, niet gehinderd door autoriteitenvrees of overige scrupules, verwees de wethouder met een enkel woord naar zijn juridisch adviseur.

4. Maar nu is hij er, de Boekenberg. Een prachtig boekenhuis met vele faciliteiten; eigenlijk een multifunctioneel cultureel centrum.

5. En u maakt dit dictee om charitatieve redenen; ongeletterde mensen leren lezen en schrijven via het Taalhuis.

 
 


woensdag 25 januari 2017

1051 Dictee woensdag 25 jan 2017 (3): dictee Oefendictee januari 2017 (7) √

Dictee - dictees [1051]

Oefendictee januari 2017 (7)

1. Als VD 'terra di Siena' schrijft, moeten ze feitelijk ook Sienees en Sienese, dus zonder trema, schrijven ... De pluralis modestiae klinkt heel bescheiden. Wanneer vinden in NL de Algemene Beschouwingen plaats? De Besjt is de Baäl Sjem Tov. Op te zoeken: VGV. Dat boek is gejaspeerd. Bessie en Billie Turf: boegbeelden van obesitas. De bests van Nadal waren zijn best of fives. AMvB's zijn Algemene Maatregelen van Bestuur. Het Openbaar Lichaam BES heeft een Bestuurscollege. In bed is zijn een betweetster. De bête bedelaar – een echte bête noire en vaak debiteur van bêtises en bévues– vroeg om een bete broods. Bij de Grote en de Kleine Vissersbank benoorden de Doggersbank werd veel met de beug gevist. De shimeji is de beukenzwam. De IPO is de initial public offering = beursintroductie. In Nederland de
Autoriteit-FM, in België de FSMA. Het bevergeil is castoreum en een beverharen hoed is een kastoren hoed. Ik woon in Zeeland bewester Schelde en ook nog aan de Schelde. Hij scoorde een bewussie. Rein was helemaal bezeeuwd.


2. Mijn favoriete sport is bhaktiyoga. Het schip is vanbuiten geschiemand. Bij een pizza Margherita kun je heel goed een margarita drinken. Verzin een list: oktober is de mariamaand (rozenkransmaand) en mei is (ook) de Mariamaand. Waar op je voorhoofd zit de glabella? Wat brengt de (het) Middellandse Zee(gebied) ons zoal (volgens VD)? Wel: de affodil(le), het africano, de arendbuizerd, de baardgrasmus, de blauwvintonijn, de bonito (= boniter) en de echte bonito (= skipjack), de brigantijn (piratenschip), de citroenmelisse (duivenkruid, melisse), de commensaalanemoon, het Corsicaans, de Spaanse costa, de cyclamen (cyclaam), het Cypriotisch, een mediterraan(s) dieet, de dwergooruil, de Euromediterrane samenwerking, de feloek (zeilboot), het Fenicisch (Foenicisch), het kledingstuk galabia, de galei, de Gazastrook, de grote vaart, de gezegende distel, het Hesperische bekken, de honds- en jonashaai, de kalanderleeuwerik, de kamerbrem en de kamsin (chamsin, wind).

3. Verder: de kapper (een struik), de klompvis (maanvis), de kraamwortel, het Kretenzisch, de kurkeik, de lansegel (zekere zee-egel), de lansvis, het Latijn, de lazarusklep (soort van mantelschelp), de levant (wind), de Levant (het Oosten), de lokharigen, de maankop (meerdere betekenissen, ook: maanbol, zwarte heul, slaapbol; ook: heulsap), het mare nostrum (Middellandse Zee), de marmerbrasem, de Mediterranée (Toon Hermans, vernederlandst), het Midden-Oosten, de moseik, de mosselzijde (stofnaam), het NATO-schild, de Nijl, de olijfboom, de ombervis (zeebaars), de opopanax (zekere rotsplant), het orbis terrarum (o.a. het wereldrond), de orseille (stofnaam), het ossenoog (grootogige brasem), Palestina, de polakker(mast) (vaartuig), de radkaart (wereldkaart met M. Zee en Nijl in T-vorm), de reuzenbaars, de rozemarijn (heester), de wilde of Boheemse rozemarijn = de moeraspalm, de salvia (soort salie), een Saraceen (muzelman), (bnw.) Sardijns, Sardinisch of Sardisch en de sardine (sardien).

4. Ten slotte: de schebek (zeilvaartuig), de schriftbaars (zekere baarsvis), het Seltsjoeks, de sidderrog, de slaapkrab, een slijkregen, de spart = sparte (halfagras, spartelgras, espartogras), de spiegelrog, de steendadel, de steeneik, de stekelpurperslak, de stink- of vuilboom, de tartaan (vaartuig), de thalassemie (erfelijke bloedziekte met gestoorde hemoglobinesynthese), de tonijn (een blikje, een broodje), de UPM (Union pour la Méditerranée (Frans! - NL: Mediterranée] ) , organisatie waarin de landen rond de Middellandse Zee samenwerken), de varkenvis (gewone bruinvis), het vat (soort van tonslak), de vliegende zeehaan, de voshaai, de vuurlibel, de waterbuffel (karbouw, arni), de zaagvis, de zeeamandel, de zeebal (soort zee-egel), het zeeschildzaad (sierplant), de zeevlinder (vleugelslak), de zoetwaterkrab, de zonnevis (petrusvis) en de zwaardvis.

 
 


1050 Dictee woensdag 25 jan 2017 (2): dictee Schooldictee Maldegem (miniemen) √

Dictee - dictees [1050]

Schooldictee Maldegem (miniemen) 2017

Deel I (30 woordgroepen invullen, onderstreept)

1. Mijn ouders, die naar Zuid-Amerika reisden, brachten originele cadeaus voor me mee, namelijk zeven lama's, twee reuzenslangen en drie reigers. 
 
2. In de pers werd bekendgemaakt dat veel atleten die deelnamen aan de Olympische Spelen, zich jarenlang schuldig maakten aan dopinggebruik.
 
3. Mijn zus beweert dat ijsberen jagen op pinguïns en dat monsterlijke tijgers elk jaar hele pygmeeënstammen in de jungle oppeuzelen. Dat klopt natuurlijk niet, want ijsberen vind je alleen in het noordpoolgebied, vetganzen komen alleen op het zuidelijk halfrond voor en tijgers leven in de Aziatische bossen en graslandgebieden.
 
4. Ik ga heel graag naar de bibliotheek van mijn stad. Tussen de duizenden boeken voel ik me goed. urenlang snuffel ik in romans en jeugdboeken, maar vooral encyclopedieën vind ik leerrijk. Gisteren vond ik veel informatie over de gevaarlijke reptielen.
 
5. Mijn vader is de politiecommissaris van onze stad. Hij heeft van de burgemeester een decoratie gekregen, omdat hij een Russische dievenbende opgerold heeft. De vier criminelen pleegden vorig weekend tientallen inbraken in onze wijk. Ze stalen laptops, juwelen, geld en gps-toestellen.
 
6. De presidenten dineerden in het luxueuze viersterrenrestaurant bij het station. Mijn broer is daar chef-kok. Hij zegt dat ze daar alleen maar frikandellen aten en tafelbier dronken, maar ik geloof hem niet. 
 
7. Mijn vader verkiest erwtensoep boven havermoutpap.
 
8. Wat is het verschil tussen kamelen en dromedarissen?
 
9. Na de voorstelling heeft het publiek de acteurs heftig toegejuicht. Ik vond het stuk slecht; ze hadden hen beter uitgejouwd.
 
10. 's Zondags nemen we een aperitiefje voor de maaltijd.
 
11. We wandelden gezellig in de verbrede lanen, terwijl moeder thuis een feestmenu bereidde.

Deel II: van de vier woorden was er steeds 1 woord (goed =  groen); van de rest is de correcte spelling weergegeven.

1.         aartslelijk                  11.      kerstvakantie
            academie                            kolibrie
            alarmsignaal                       Koninginnedag
            appartement                       kroket

2.         aquarium                 12       leeuweriken
            beresterk                            macaroni
            bikini's                                 madeliefje
            boekentas                           mammoet

3.         boeket                     13.      marathonloper
            broccoli                               marsepein
            contactlenzen                     mayonaise
            cowboyverhaal                    moestuin (moussetuin ...)

4.         de Eerste Wereldoorlog      14.      mountainbike
            december                                       nieuwsgierig
            dieselmotor                                    okapi
            dinosaurussen                               onmiddellijk

5.         documentaire           15.      Oranjeploeg
            dominees                             paardenbloem
            dreigbrieven                         parapluutjes
            drogisterijen                         pikkedonker

6.         egoïst                       16.      piramide
            eikenboom                          polsslag
            Elfstedentocht                     praktisch
            eskimohond                        ravioli

7.         fotokopieën              17.      refreintje
            Franstalig                            schilderijtjes
            gedachtestreep                   shampoo
            gehandicapt       smartphone (vroeger ook smartfoon)

8.         gevangenisstraf       18.      spaghetti
            gewelddadig                       theekannetje
            gletsjer                                tomatenpuree
            handtastelijk                        T-shirt

9.         harlekijn                   19.      vaatwasmachine
            Henegouwen                      verdwaald
            huizenhoog                         voorjaarskrokus
            jeansbroek                          vredelievend

10.      jongensschool          20.      Westerschelde
            juni                                     winterkoninkje
            karrenvracht                       yoghurt
            kathedraal                          Zeeuws-Vlaams
 
 

1049 Dictee woensdag 25 jan 2017 (1): dictee Groot Dictee Amsterdam-Noord 2017 √

Dictee - dictees [1049]

Groot Dictee Amsterdam-Noord 2017

De Amsterdamse volkstuin

1. Wat is er thans actueler dan de Amsterdamse volkstuin? De employés in de gemeentelijke burelen op talloos veel locaties bouwen voor huidige en toekomstige generaties. Van parallelle gedachten is nauwelijks sprake; die lopen evenwijdig aan de impopulaire maatregelen van ambtenaren.

2. We permitteren ons een terugblik naar de naoorlogse jaren 50 (vijftig). Tante Mien en oom Kees in hun hans-en-grietjehuisje plantten zelf in arren moede hun eenjarigen, dahlia's en azalea's. Rododendrons en orchideeën vervolmaakten het geheel.

3. Kees snoerde Mien 's morgens vroeg in haar minuscule corselet, je weet wel, die vleeskleurige combinatie van korset en bustehouder. En Mien strikte Kees' schoenen. Soms gingen de tuinhobbyisten samen naar het volkstuincafeetje.

4. Er werd koffiegezet (GB, VD) met een filter. Weeïge cakejes van eergister begeleidden het zwarte vocht met gekookte melk met vellen. Soms was er janhagel, een enkele keer waren er ook Arnhemse meisjes, biscuitjes of bokkenpootjes.

5. De tweeëntwintigjarige (22-jarige) zoon Piet, die van kindsbeen al X-benen had en altijd haantje-de-voorste was, kocht voor vader De Waarheid en jatte voor moeder de bijlage Vrouw van De Telegraaf. Niemand taalde naar het Cultureel Supplement van het Handelsblad.

6. De meeste tuinders werkten tot hun dood; AOW was er nog niet. Zomerfeesten met medleys en ukelelemuziek waren de hoogtepunten van het recreëren. Er werd gelachen om echte Amsterdamse witzen en gehuild bij smartlappen, die werden begeleid door accordeonisten.

7. Wilde Mien dansen, dan riep Kees: "Wat houdt je tegen, schat?" Waarop zij antwoordde: "Ik ben blijkbaar de enige die dit mooi vindt." Dan vlijde ze zich op de canapé en nam ze maar een Chefarine 4 of; als ze het echt zat was een penicillinetabletje.

8. Heden ten dage zien we Japanse esdoorns en andere Aziatische invloeden. Op geleasede e-bikes en bakfietsen komen ze aangesneld, de yuppen van nu.

9. Ze maken razendsnel smakelijke cappuccino's, waarna geluierd wordt en gebruncht met proseccootjes. Na een kwartiertje spitten zijn ze afgenokt en moet er al worden gedoucht.

10. We zien flagstones of tegels van Chinees hardsteen, met daarop potten van terracotta en roosters waarop langoustines en aubergines worden gebarbecued: efficiency ten top op de moderne volkstuin!

 
 


dinsdag 24 januari 2017

1048 Dictee dinsdag 24 jan 2017 (1): dictee Oefendictee januari 2017 (6) √

Dictee - dictees [1048]

Oefendictee januari 2017 (6)

1. Volgens een Taaladvies moet je echt Spaansevliegzalf schrijven ... Geloof me maar: Piëmont (Nederlands) en Piemonte (Italiaans) zijn allebei goed, dus ook Piëmontse en Piemontese (bnw., aardrijkskundige namen, Taaladvies). Een inwoner mag je alleen Piëmontees (GB) noemen, op z'n Nederlands. VD doet die laatste 2 dingen echter anders. Uit die regio kennen we ook nog: asti spumante (een mousserende wijn), bagna cauda (dipsaus met o.a. ansjovis en olijfolie), barolo (een droge rode wijn uit de gelijknamige plaats), carmagnole (lied, dans, wambuis en ook: jakobijn), de chamade (blazen: aftocht) en de piemontese (het vleesrund, VD spelt dat terecht dus op z'n Italiaans). Tijdens het banzaaien (ook: bamzaaien) wordt er nogal eens 'banzai' geroepen. Een banyan is een baniaanboom. Een barbican of barbacane dekte de poort. Zou de barbadoskers, de acerola, lekker zijn? Lijkt een barbell op een dumbbell? Barbershop gebeurt a capella in close harmony. Ken je vertegenwoordigers van de Barbizonschool? Is bardolino uit corvina geperst?

2. Met barleywijn wordt gerstewijn bedoeld. Een capodastro is een barréklem. Aan een stoffer kan een bart zitten. Een barzeef is een strainer. In Iran is een basiji in tel! Wat is het verschil tussen 'basmala' en 'bismillah'? Basisengels is Basic English. Waarom noem ik obesitaschirurg en bassdrum in één zin? Is dat nou eikenfloëem? De assistent van de dorpskapitein (SR) heet basya. Batavian grace is gewoon Hollandse plompheid. Een bath is qua inhoud net zoveel als 3 balthasars, 12 jerobeams, 2 melchiors, 6 methusalems, 2,4 nebukadnezars, 8 rehabeams, of 4 salmanazars. Een batterie de campagne haalt het niet bij een batterie de cuisine. Zo'n batterijei smaakt me gewoon niet. De batucada hoort echt bij carnaval. Bavianen is (!) ijsberen. Bayem is (in de oosterse keuken) spinazie en een baz is een bericht aan zeevarenden. Een B&B is een bed and breakfast. Met Gods genade, bono cum Deo (afko: B.C.D.) doe je ook de afkortingen bc. (baccalaureus), b.c. (basso continuo) en BC (before Christ) goed. Hij is lid van de treinbeambtenbond. Hij droeg altijd een beanie of een hoody.

3. Met haar beauté du diable was ze een beauty. Beauty is in the eye of the beholder en ook: beauty is but skin-deep. Chinezen houden van bêches de mer. Een BED is een binge eating disorder, een eetbuienstoornis. Er bestaan ook bedevaarsters. Is er ook een dorpswinkelbediendebond? Bedolah is bdellium. Dat materiaal is osteoïd. Beencellen zijn osteocyten. Wat doet een beenkeier? Militairen dragen vaak puttees. Een beissie mag je ook beestje noemen. Zo'n gedoe noem ik een begankenis. Bij joden begeind is bij Duitsers begeisterd. Daar heb je weer zo'n begga (ook: belie). Een donateur doneert aan een donataris. Jazeker: begreind is berijpt. Die kent u wel: de behemoth. Een van de oudste gedrukte werken is Spiegel der Behoudenis. Hoe heet beiers in het beiers? De beckmannomlegging heeft met caprolactam van doen. De bekade havenkom ligt droog. Wat houdt de Bekendmakingswet (dat is de citeertitel) in? Ben je bekotebikkerd, belatafeld? Wat deed een fermier général?

4. Amusant, zo'n causeur als bel-esprit op de bel-etage te horen praten. Van VD mag je een hallentoren ook belfoort noemen (naast: belfort). Die genaturaliseerde Belgen vertonen nog wel belgitude. Ze droeg een bellbottom. Mooi, die belle peinture. Het gazon moet geaereerd worden. Boven de brief betekent B.L.: benevole lector, goedgunstige lezer. Die oplossing is ben trovato. We behandelen nu het dibenzoylperoxide. Berbers eten graag atlashert. De rekening is dan in het Tifinagh. De judicatuur was bere-interessant. Je weet wel: de berenning (GB zou naar analogie van bijv. Zoen van Delft waarschijnlijk Berenning schrijven) van Aardenburg in 1672. Ontspannen: in de bergère met een bergerac. Beril is beryllium-aluminiumsilicaat (Het lijkt erop dat een silicaat scheikundig met elementen te verbinden is; daarbij zou dan m.i. sprake zijn van verwisselbaarheid, dus koppelteken). Hij hanteert een berlijnen zweep. Mjammie: berlinerbollen! Een stage is een bpv. Hij kreeg een berufsverbot. Die mannen leiden aan machismo, hanigheid.

 
 


zondag 22 januari 2017

1047 Dictee zondag 22 jan 2017 (1): dictee Oefendictee januari 2017 (5) √

Dictee - dictees [1047]

1. Ik vind hem een k-vent. Ik zag eerst één Same, later twee Samen. Voor iemand caveren is voor hem in de bres springen. Is dat nou baba ganoush? Welke kleur heeft het babbittmetaal? Een (NL) babylonische spraakverwarring, noemen de Vlamingen een babelse: die kan overal plaatshebben. We zijn getrouwd door een babs en de dokter controleerde recent mijn babinskireflex. Wat is nu een Bacchusfeest zonder bacchusstaf? Leg eens uit: wat houdt Bachten de Kupe in? Wat, bacteriurie? De badvrouw wist dat die badgaste als badgirl te boek stond. Die baggy broek is bagger. Zo'n bag-in-box is toch wel handig. Een kleine baguette is een baguetje. De Antilliaan heeft aan baisait (bijzit). Baithak gana is traditionele Hindoestaanse volks- en dansmuziek. Wat is een balling 's lands? De ballon captif en de foleykatheter, die ken je toch wel? Hoe ziet een kuit eruit bij de ziekte van Erb? Ik raad balneotherapie aan. Het bangkirai is een soort hardhout. Zijn deze coupures nog verzilverbaar bij de Nederlandsche Bank? Hij is een malicieuze bankroetier.

2. Een bansuri is een Indiase dwarsfluit van bamboe. Een banyan is een baniaanboom en een banus beheert een banaat. Je zult maar in een letale lethargie verkeren ... Het schip was te zwaar geladen met bathmetaal en liep in het Nauw van Bath (niet in wdb.) aan de grond. De betekenis van 'tria juncto in uno' (drie in één) is niet helemaal duidelijk: geloof, hoop en liefde? Een paco is een vigogne, een vicuña, een wilde lama. Een gaur [gauwer; rund] en een giaur [gaa-voer; Turkse scheldnaam voor alle niet moslims] moet je – [afko] i.t.t. de moslims – wel goed uit elkaar houden. Fosfonzuur kun je beter fosforigzuur noemen. Hoeveel chimpmannetjes zouden er in de Benelux-landen zijn? Kartonnage is kartonwerk. Het Chinese schaakspel heet xiang qi. Allesverhullend en alles onthullend liggen wel ver uiteen. Zou hier bij afwezigheid van een cordon sanitaire ook een politiekordon opgetreden zijn? Om 'krawkraw' goed te schrijven, moet je wel dagelijks studeren.

3. Je weet toch wel dat je 'kyat' als 'tsjaht' uitspreekt! Klopt dat: een neerlandicus houdt zich bezig met (Nederlandse) land- en volkenkunde? De langstzittende wielrenner kwam langsfietsen. Waar kon je vroeger met lakhs betalen? Deze apenkool kun je verbouwen. Apen hebben zo hun apentrots. De leeggereden cyclist bleek zelfs nog een lazzidebiteur. Blijft lastig: wishful thinking (goed te schrijven). Wat is het verschil tussen licks en riffs? Leiden ze een kwijnend bestaan of lijden ze eraan? In dat land wordt lèse-majesté zwaar bestraft. Heb je dat links-linkse [niet meer in VD] breiwerk nu al af? Loerahs moest je op Java zoeken vroeger. Geef de twee betekenissen van losange. Een machameid is stoer-vrouwelijk (en op haar toekomst voorbereid), vertoont machogedrag en heeft een macho-uiterlijk.

4. De madera komt echt van Madeira! Hij verscheen als een lupus in fabula, een duveltje-uit-een-doosje. De Madoerese was met een Goereese man gehuwd. Enkele woorden op '*ick': adrenaline- en andere kicks, bicyclekick (omhaal), chick (meisje), chopstick (eetstokje), derrick (boortoren), up- en downtics, free kicks, gimmick (zoals de fez van Tommy Cooper), hattrick, lick, limerick, penaltykick, rockchick (rockbitch), selfiestick, sick joke, sidekick, slicks, trick, twitnick, übergeile überchick, USB-stick (ook: usb-stick) en cyberchick. Op '*iff': der kühne Griff (de stoute greep), gitaarriff, mastiff, sheriff, skiff (roeivaartuig), TIFF = formaat voor beeldbestanden, tiff = tagged image file format, tiffbestand en whiff (airshot bij golf).