0969 Dictee woensdag 26 okt 2016 (3): dictee Groot Dictee DvM Humaniora Aalst 2016 √

Dictee - dictees [0969]

Groot Dictee DvM Humaniora Aalst 2016

1. Vind jij de bedenkers van de laatste spellingshervorming ook zo'n laag-bij-de-grondse individuen, wereldvreemde pipo's die een satanisch genoegen scheppen in het uitdokteren van een excessieve hoeveelheid regels?

2. Weten die weirdo's dan niet dat de software-industrie je kan helpen met een tool die de schrijffouten in je e-mails automatisch deletet?

3. Is het wel gepermitteerd om als DvM'er, Oost-Vlaming en
West-Europeaan, de taalconventies naast je neer te leggen of loop je daarmee te veel risico's?

4. Zou het kunnen dat de humanresourcesmanager van het bedrijf waar je wil gaan werken, je als een imbeciel bestempelt omdat hij toch een dt-fout in je sollicitatiebrief vindt, de fout die je favoriete spellingscoach niet gedetecteerd heeft?

5. Misschien is het toch wel nuttig om overweg te kunnen met trema's, accenten en die gehatewerkwoordvervoeging [als het ww. gehaat is - het gehate ww. - anders bij gehate vervoeging: gehate werkwoordvervoeging - uitgaand van 'een gehaat ww.' niet 'gehate', maar 'gehaat'], of je nu cultuurfunctionaris wil worden, architect-ingenieur, café-uitbater of trainer van blauw-zwart [= Club Brugge!].

6. Dat je hier nu zit te pennen bewijst dat je interesse hebt voor dictees maar het toont ook aan dat je gelooft in het feit dat een correcte spelling allesbehalve overbodig is in onze gedigitaliseerde maatschappij.

 
 

0968 Dictee woensdag 26 okt 2016 (2): dictee Junior Dictee DvM Humaniora Aalst 2016 √

Dictee - dictees [0968]

Junior Dictee DvM Humaniora Aalst 2016

1. Misschien vind jij de Nederlandse spelling ook zo'n kwelling, een martelwerktuig, bedacht door sadistische 60-plussers die zelf ooit spellingsbollebozen waren.

2. De officiële schrijfwijze van een woord is vaak allesbehalve logisch en het teveel aan regels en uitzonderingen maakt de boel vaak onnodig ingewikkeld.

3. Ik heb echt wel andere hobby's dan correct schrijven en dan is er ook nog het cliché dat iedereen kent: "De spellingscontrole op mijn pc'tje verbetert de schrijffouten in mijn e-mails wel!

4. Nochtans zit ik hier nu mijn hoofd te breken over komma's, accenten, verdubbelde medeklinkers en andere gehate schrijfproblemen.

5. Wil ik hiermee bewijzen dat ik echt wel intelligent en efficiënt uit de hoek kan komen of betekent het gewoon dat ik later ook een kommaneuker word?

6. Het is in ieder geval een feit dat een DvM'er zich niet belachelijk wil maken met een dt-fout in een sollicitatiebrief en dus wel wat tijd overheeft voor een klein dicteetje!

 
 

0967 Dictee woensdag 26 okt 2016 (1): dictee Tweede Groot Goois Dictee 2016 √

Dictee - dictees [0967]

Tweede Groot Goois Dictee 2016

(Geen titel; auteur: Raymond Serré)

1. Gewapend met een blocnoteje reed de dicteemaker in zijn
deux-chevauxtje op zijn qui-vive door zijn domicilie. De Hilversummer had van een Bussumer gehoord dat er in zijn woonplaats iemand met de aloude mo A-akte Nederlands woonde, die als het ware kon macrameeën met Standaardnederlandse woorden.

2. De dicteeschrijver wilde maar één ding: geen excellerende participanten met nul fout. Daarom was hij op zoek naar hulp voor het creëren van zinnen vol trucbommen in jip-en-janneketaal anno 2016. Door te e-mailen met de fetisjisten had hij alras door of hij met een
lul-de-behanger of met een goudenmedaillewinnaar te maken had.

3. Na de gouden tip kwam hij in contact met een man die simpele zinnen maakte met woorden als Bijbeltaal, bijbelsloten en Bijbelkennis. Bladzijdelang wist deze met een harrypotterbril uitgedoste man te rock-'n-rollen met woorden die alledaags klinken, maar die je geest in een houdgreep houden.

4. Hij vindt het supervetcool om de professionals sacherijnig (ook: chagrijnig) achter hun pince-neztje te laten fronsen. Hij wil geen heintjedavidseffect, hij wil een echt afscheid van de wandelende encyclopedieën die, geloof het of niet, rariteiten als geëikel met gefilte fisj, religieus gezien direct indelen als onjoods, maar wat betreft het Joodse volk als on-Joods.

5. De schrijver ziet dat steeds dezelfde mensen ertussenuit knijpen met de beker en dan haastje-repje naar een volgend dictee gaan, het is bij de konijnen af. Maar is hij een donquichot als hij probeert het tij te keren? Is zijn nieuwe dictee toch weer een eerstesteenlegging voor een nieuwe zege van een pseudowetenschappelijke
pseudo-intellectueel?

6. De schrijver glimlachte en wenste zich ten langen leste niet te encanailleren met bijzaken. Het goede doel gaf hem een ravissant gevoel. Schrijven voor mensen die zich aanvankelijk een schlemiel voelden, maar door dictees als deze directbetrokkene (ook: directbetrokkenen) worden bij de krankjorume wereld van de taal.

 
 

0966 Dictee zaterdag 22 okt 2016 (1): dictee Oefendictee oktober 2016 √

Dictee - dictees [0966]

Oefendictee oktober 2016 (zomaar ...)

1. Zijn ouweheer – alive-and-kicking en still going strong – arriveerde in een à la Daumont bespannen kales bij het gedegausste schip, zoals de eclatante roman à clef ad usum Delphini breedvoerig en -sprakig in non-descripte vorm in een eclatant excerpt – ook: syllabus of resumé – re-interpreteerde. Hij haalde zijn chabber op, met wie hij gein gedeeld had in de preoorlogsjaren de die in diem op de Oostinjevaarder.

2. Uit archivalia bleek super- en bereduidelijk dat de majoor-Chinees alstoen kassie-zes gegaan is aan een A-ziekte als basedow en niet aan dengue, CF – cystic fibrosis – , het disfunctioneleperceptiesyndroom [DPS], de ziekte van Duchenne, fyofyo, ehrlichose, gardnerella bij zijn vrouw, een hart- en vaatziekte, lassakoorts, kala-azar (leishmaniasis), ludduvuddu, kazerneziekteverschijnselen of la maladie du siècle.

3. Bij de Olympische Zomerspelen scoorde de hooggekwalificeerde campionissimo keirin in spe een shot erytropoëtine – epo in de volksmond – en eerdergenoemde werd daaraanvolgend (afkorting: dav.) dan ook gediskwalificeerd, wat volgens de cleanesportpropagandisten aanduidde, dat die geen gouden greep in de olympische prijzenpot mocht doen. Helaas zijn jeu de boules en muay-thaiboksen niet olympisch.

4. De stand-upper bestelde nogal wat bric-à-brac in een
doe-het-zelfwinkel – dus niet in die collega-winkel – om er de horrorcliniclown mee te gaan uithangen. Men bevoorraadde hem valsgaweg met nepantiquiteiten, of nepantiek zo u wilt, zodat zijn dilettantische plan de prullenmand in kon. In een retrospectieve terugblik erkende hij dat de zaak 'clowns' jammer genoeg te veel was opgeblazen. Waarvan akte!

5. In strenggereformeerde kringen gedijt het normen-en-waardendebat: het zondebesef is daar tot Kunst met een grote K verheven. De Boze, de Satan, heerst als een angry young man en een cacodemon over ons. Als een armezondaar met een armezondaarsgezicht belijden wij onze schuld: mea culpa, mea culpa, mea maxima culpa. Deze laatste passus is rooms-katholiek en van de Kerk van Rome.

6. Het Start-verdrag wil kernwapens reduceren, net als de hollanditis (Hollandse ziekte). Alle raketten: de antiraketraket, de zijderups- of exocet- en de katjoesjaraket, de langeafstandsraket en de MX-raket, moeten worden uitgebannen. De Sovjet-Unie moest minder MiG's hebben. Het koudeoorlogsdenken moet verlaten worden en vrede zij met ons allen, zoals ook olewesjolem Shimon Peres propagandeerde.

7. Met een welgemeend "salam aleikum" begroette Habib zijn vriend die replyde met "wa-aleikum as-salam". Op dat moment klonk van de minaret van de mesdjid het azan (adhan) van de muezzin onder toeziend oog van de panghoeloe. Habib verbeidde het vrijdagmiddaggebed, terwijl zijn seculiere chef naar de vrimibo (vrijmibo) ging. Habib had de koran mee – de polder-Koran was uit, de Alkoran in.

8. Ik houd van armeeën. Mijn oudooms, beiden oud-militairen, waren sergeant der 1e (eerste) klasse en luitenant-ter-zee buiten dienst (afkorting: b.d.). Ze hebben in phoney wars (ook: een drôle de guerre) gediend en in WO II [wee-oo-twee]: dat was op zich geen ABC-oorlog. Ik vind 'the war to end all wars' een rare uitdrukking. Geef mij maar pacifisme dat streeft naar de pax of treuga Dei. De paxzalvers mag ik niet.

9. Onderwijs leidt (!) [wie valt, lijdt ... aan amnesie] tot vooruitgang: van iederwijs en jenaplanscholen tot Bijbelonderwijs en bama- of
bachelor-masterstructuur. Is ckv een onderdeel van het cpe? Moet een docent de didaxologie beheersen? Wat is de effectus civilis van een diploma? En wat bedoelen de Vlamingen met ex-cathedraonderwijs? In Suriname heb je gloscholen. De IB-groep is opgegaan in de DUO. Wij hebben op de basisschool een ib'er. Ik heb het jus docendi in k en o. Een witgehandschoende asymptoot hoort thuis op de (vroegere) Koninklijke Militaire Academie in het Kasteel van Breda. Ook daar hebben ze uhd's, ud's en td's (toegevoegd docenten - zoals ik indertijd). 

 
 

0965 Dictee donderdag 20 okt 2016 (1): dictee Tweede Eemnesser dictee 2016 √

Dictee - dictees [0965]

Het tweede Eemnesser dictee (2016)

(Geen titel; auteur: Gerard Wortel)

1. Eemnes afficheert zich als een joviale, coöperatieve en tolerante Eemlandse gemeente, die met een inwonertal van achtduizend achthonderdvijfentwintig zielen allesbehalve het imago ambieert van een disharmonieuze bevolkingsgroep, alhoewel er au fond altijd wel colliderende elementen de kop opsteken die zich als ongeleide jandoedels manifesteren.

2. Met een bestuur van somtijds elkaar bekijvende c.q. bakkeleiende raadsleden en wethouders, die dientengevolge dazend door de raad(s)zaal rollebollen en die politiek-ideologisch bijwijlen reuzemooie beloftes doen waarmee zij hun electoraat in een kortstondige aanvlijende houdgreep houden, beoogt Eemnes over voldoende bestuurskracht te beschikken om zich als een autarchie te kunnen handhaven.

3. Deze archaïsche opvatting over zelfstandigheid valt te prijzen, ware het niet dat de facto ten gevolge van het megalomane fabuleren in de burelen van de provincie Noord-Holland een andere epoche is aangebroken, waarin de gemeente Eemnes ze waarschijnlijk voor wat betreft haar zijn authenticiteit de bout kan hachelen en een fusie onafwendbaar lijkt.

4. God verhoede echter een herindeling met Bunschoten en Spakenburg, in het kielzog waarvan kraplap, jak en boezeroen hier hun entree maken, Het (donorprincipe!) Dikke Torentje (evenementenlocatie Eemnes, zie: www.hetdikketorentje.eu) weer geconfisqueerd wordt door de gereformeerden, de
Nederlands-hervormden of welke gezindte dan ook en het vrouw-zijn niets anders symboliseert dan dat zij tot sint-juttemis achter het aanrecht moet staan om vanuit dat ennui dagelijks het huisraad meticuleus te frotteren tot het oogverblindend glanst.

5. Hotemetoten en hun adepten die boud en emfatisch durven te beweren dat Eemnes beter met de Gooise dorpen Laren en Blaricum zou kunnen samengaan, moeten dit broodjeaapverhaal maar eens factchecken op een Koningsdag in Laren, waar het ringsteken niet langer op een fjord, arabier of Friese hengst plaatsvindt, maar waar gebronsde dames het spel beoefenen vanuit hun cabriolet of japanner, met op de achterbank een doorgefokte golden retriever.

6. Voornoemde controverses en het anders-zijn ten spijt, houdt Eemnes – autonoom of niet – de cultuurverschillen niet buiten haar zijn gemeentegrens aangezien zij zich louter vanwege een ethisch en cordiaal appel op haar zijn solidariteit niet kan onttrekken aan de opvang van vluchtelingen, of die nu een kraplap of een hidjab dragen.

 
 
 

0964 Dictee vrijdag 14 okt 2016 (1): dictee O, o, Harderwijk √

Dictee - dictees [0964]

O, o, Harderwijk

1. De moeilijkewoordendictees van Harderwijks dicteekunstenaar René Dijkgraaf liggen me wel.

2. In 2014 had ik me goed voorbereid en won ik met 8 fouten (voor Robert met 14). In 2015 had ik me helemaal niet (speciaal) voorbereid en werd ik achter winnaar Johan (6 fouten) toch nog tweede met 7 fouten.

3. Ik was er erg op gebrand om dit elitedictee in 2016 weer te winnen. De plannen lagen klaar: vanaf 1 sep stevig 6 weken stevig studeren. Helaas gooide de werkelijkheid roet in het eten: een gebroken linkerbovenarmkop + 2 dito ribben (2/9) zorgden ervoor dat er helemaal niet gestudeerd werd. Fysiek was de reis naar Harderwijk niet haalbaar. Ook was ik erg duf vanwege de zware pijnstillers (inmiddels gestopt).

4. Ik was natuurlijk erg benieuwd naar de (overigens mooie!) tekst. Je leest die niet live (hoe zouden TQM en z.s.m. zijn uitgesproken en is er nog wat bij gezegd, etc. etc. etc.). Je moet het dus met een indruk doen. Zelf had ik de stellige indruk (gelukkig hoeven anderen die niet te delen) dat ik – let wel: als ik gewoon mijn trainingsprogramma had kunnen uitvoeren – met weinig fouten had kunnen volstaan (echt niet meer dan 7 of 8, zie ook voorgaande jaren).

5. Toch kun je sommige dingen beter denken, dan zeggen of opschrijven: hoon is anders je deel (zoals bleek).

6. Maar goed, deal? Als ik in 2017 win, erkent de rest dat ik ook in 2016 mogelijk had zullen winnen. Is dat niet zo, dan heb ik in 2016 zitten blaaskaken ...

7. Mind you, voor Harderwijk 2017.

8. PS Zelfs met pijnstillers had ik het duo élégance en elegantie wel in beeld en ook Libor-rente zou ik als oud-lid, ex-lid, van een
RABO-ledenraad goed hebben geschreven, net als zoveel (zo veel) trouwens. 

9. PPS Om verder geen olie op het vuur te gooien, vermeld ik niet hoeveel (beter: hoe weinig) woorden ik n.a.v. deze editie van Harderwijk aan mijn lijst heb toegevoegd ...

 
 

0963 Dictee woensdag 12 okt 2016 (1): dictee Groot Harderwijks Dictee 2016 √

Dictee - dictees [0963]

Groot Harderwijks Dictee 2016

De Liefhebbers moesten de vetgedrukte woorden invullen, de Specialisten de cursieve; sommige woorden golden voor beide categorieën.

Een eenvoudige doch voedzame woordenbrij (auteur: René Dijkgraaf)

1. "De rillettehapjes en de estouffade van vers geplukte [VD: versgeplukte] aagtappelen staan gereed in uw oud delfts, als ik u niet ontrief. Daarna presenteer ik deventerkoek [ook wel: Deventer koek], alsook een cachaçaatje als pousse-café, met uw welnemen."
 

2. Schrijver dezes wil eerst even [de] biecht horen: kunt u erachter komen waar dit ad-hocdinertje – bepaald niet vanuit nostalgie de la boue – plaatsvindt? Vanzelfsprekend niet in een mobilhome, dat word je snel gewaar, noch in een mesdjid. Het juiste antwoord wist u vast allang: op slot Bommelstein! Als u de architect van dit kasteel, Marten Toonder, niet kent, gord u dan aan om z.s.m. en zonder captie te maken in deze pijnlijke leemte te voorzien. U gebruikt echt weleens een toonderisme, zoals 'grootgrutter', 'bovenbaas' of 'zielknijper', als u dat ontkent, vind ik u een minkukel! Toonders taalgebruik is fenomenaal. Als u leest: "een koude noordooster brulde over het landschap, regen en ziektekiemen met zich meevoerend", gaat u toch onmiddellijk uw jas aantrekken? Nederlandsetaalverrijking is nochtans slechts een minuscuul deel van zijn enorme belang voor onze cultuur. Maar daarover onder aan [Taaladvies: onderaan, voorzetsel] deze bladzijde meer, met uw goedvinden.
 

3. Marten Toonder wordt in 1912 geboren. Hij begint al jong te tekenen en hij werkt hard, hetgeen in 1943 resulteert in de oprichting van de beroemde Toonder Studio's.

4. Tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt hij lid van de nazistische Kultuurkamer, wat hem op een veroordeling wegens collaboratie komt te staan. Pas veel later wordt duidelijk hoe het er echt aan toeging: hij gebruikte zijn lidmaatschap als dekmantel voor verzetswerk, zoals het drukken van het illegale blad Metro, het vervalsen van Duitse stempels en het tekenen van anti-Duitse spotprenten. Hij stelde ook onderduikers tewerk.
 

5. In 1964 verhuist Marten Toonder met zijn innig geliefde vrouw Phiny naar Ierland. Niet ver van de Dáil Éireannlocatie genieten ze intens van de Ierse mystiek en van de prachtige natuur en af en toe natuurlijk van Irish stew. (Madame-jeanettes of petits-beurres worden daar betrekkelijk weinig gegeten, evenmin kun je je er dooddrinken aan gepetiotiseerdemoerproducten.) In 1982 volgt eerherstel voor zijn TQM avant la lettre met de toekenning van het Verzetsherdenkingskruis.
 

6. Het noodlot spaart hem echter niet: Phiny overlijdt in 1990 en zijn tweede grote liefde, componiste Tera de Marez Oyens, sterft enkele maanden na hun huwelijk in 1996. Hij verhuist kort nadien naar het Rosa Spier Huis te Laren, waar bejaarde artiesten verwend worden – mits ze geen lid zijn van 50Plus [VD: 50PLUS]. Hij verscheidt er in 2005 op drieënnegentigjarige leeftijd.
 

7. We moeten sindsdien verder zonder deze wijze man, die met opgetrokken wenkbrauwen en een twinkeling in de ogen naar de wereld keek en die zijn verwondering vormgaf in kritische allegorieën. Hij verrichtte zijn monnikenwerk aan de Bommelsaga zonder zichzelf ook maar een moment op de voorgrond te plaatsen. Het predicaat 'groots' is hiervoor een understatement en de Nobelprijs voor de Literatuur [GB ook: tt] ging onterecht zijn neus voorbij. Toonder is niet meer, maar over blijven gelukkig zijn zinnebeeldige, cockaynesyndroomachtige wezens. Mogen ze het eeuwige leven hebben! Ze lijken omwille van vermaak met een enkele prinsrobertsmetalenpennenstreek te zijn neergezet, maar hun avonturen zijn een leidraad voor maatschappelijke  en morele kwesties. Wie kent niet de bietekwiet commissaris Bas? ("Ik ga je bekeuren, Bommel! ... Hoe is je naam?") en de schilder Terpen Tijn ("Mijn vibrerend penseel legt de abstracte trillingen van de geest op de eh ... dinges. Vat je, makker?")
 

8. En de heer van stand zelf? Wie is die beer die nooit een hijood of een overhemd van chambray of tarpaulin zou dragen, maar wel immer een geel-rode geruite kamerjas? Dat is Toonder zelf, dat zijn u en ik! Te midden van al het wereldse tumult wil Bommel, vooral tegenover Doddeltje – in zijn ogen geen chickie of potentiële spondengenoot maar een toonbeeld van élégance – een heer zijn. Zijn zelfkennis is echter ontoereikend. Hij beweegt zich, niet op een reesplee, maar in de Oude Schicht, onhandig door het zompige plasdrasgebied des levens, dat soms een onverwacht hoge brinellhardheidsgraad heeft, alsof de spetsnaz eraan te pas kwam. Ook de aanrijtijd naar zijn slot onderschat hij stelselmatig. Tom Poes moet daarom vaak een list verzinnen om hem zonder dyugudyugu uit de puree te halen. Toch voelen we ons aan Heer Ollie verwant, worstelen wij zelf ook niet regelmatig met onze innerlijke beer?
 

9. Toonder kon een iezegrim zijn en hij was zeker van de familie van kleef, maar bovenal was hij een visionair. Al in 1963 voorspelde hij de eenentwintigste-eeuwse kredietcrisis in 'De bovenbazen', een goedgeschreven satire op het ongebreidelde kapitalisme met haar massaontslagen, haar Libor-fraude en haar [3x: zijn, kapitalisme is het-woord] milieuaantasting. Ook 'De liefdadiger' was een voorspellend verhaal: zelfs zonder bhanggebruik "zag hij glazen flats vol licht voor zich, met dunne wanden die een gesprek van buur tot buur mogelijk maken. Verborgen camera's leggen de ruzies vast, die rechtstreeks op televisietoestellen worden uitgezonden". Let wel: dit was vijfendertig jaar voor de eerste Big Brotheruitzending!

 
10. Toonders archaïsche schrijf- en tekenstijl biedt uitzicht op een vreemde en verre wereld, die desondanks sterk verbonden is met het hier-en-nu [GB, maar VD: los!], want zijn tongue in cheek opgezette teksten lijken pas kortgeleden geschreven te zijn. Zijn historiën zijn diepgeworteld in onze literatuur [GB ook: tt] en schilderkunst, daarom zal hij over honderd jaar – maar dan in giegs hypertekst bij een onlinedienst – nog steeds gelezen worden.

11. Ik weet het niet zeker, maar ik voel dat heel fijn aan. 

12. PS 
Ik hoop niet dat ik u maag-darmproblemen, hippopotomonstrosesquippedaliofobie of een posttraumatische stressstoornis bezorgd heb ... 

Bronnen: 
De Bommelsaga, Marten Toonder 

Verzamelde poëmen, Querulijn Xaverius Markies de Canteclaer van Barneveldt 1997 
Autobiografie, Marten Toonder 1998 
Bommelcitaten, Uitgeverij Ton Paauw 2006 
Marten Toonder Biografie, Wim Hazeu 2012 
Zeg nu zelf. Bevlogen uitspraken van een heer van stand, Pim Oosterheert 2012 
Een meesterwerk kan altijd kwaad,   Jan Wolkers NRC 17 april 1992 
Weinig weten, alles voelen, Marcel Möhring NRC 2 mei 2012