0963 Dictee woensdag 12 okt 2016 (1): dictee Groot Harderwijks Dictee 2016 √

Dictee - dictees [0963]

Groot Harderwijks Dictee 2016

De Liefhebbers moesten de vetgedrukte woorden invullen, de Specialisten de cursieve; sommige woorden golden voor beide categorieën.

Een eenvoudige doch voedzame woordenbrij (auteur: René Dijkgraaf)

1. "De rillettehapjes en de estouffade van vers geplukte [VD: versgeplukte] aagtappelen staan gereed in uw oud delfts, als ik u niet ontrief. Daarna presenteer ik deventerkoek [ook wel: Deventer koek], alsook een cachaçaatje als pousse-café, met uw welnemen."
 

2. Schrijver dezes wil eerst even [de] biecht horen: kunt u erachter komen waar dit ad-hocdinertje – bepaald niet vanuit nostalgie de la boue – plaatsvindt? Vanzelfsprekend niet in een mobilhome, dat word je snel gewaar, noch in een mesdjid. Het juiste antwoord wist u vast allang: op slot Bommelstein! Als u de architect van dit kasteel, Marten Toonder, niet kent, gord u dan aan om z.s.m. en zonder captie te maken in deze pijnlijke leemte te voorzien. U gebruikt echt weleens een toonderisme, zoals 'grootgrutter', 'bovenbaas' of 'zielknijper', als u dat ontkent, vind ik u een minkukel! Toonders taalgebruik is fenomenaal. Als u leest: "een koude noordooster brulde over het landschap, regen en ziektekiemen met zich meevoerend", gaat u toch onmiddellijk uw jas aantrekken? Nederlandsetaalverrijking is nochtans slechts een minuscuul deel van zijn enorme belang voor onze cultuur. Maar daarover onder aan [Taaladvies: onderaan, voorzetsel] deze bladzijde meer, met uw goedvinden.
 

3. Marten Toonder wordt in 1912 geboren. Hij begint al jong te tekenen en hij werkt hard, hetgeen in 1943 resulteert in de oprichting van de beroemde Toonder Studio's.

4. Tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt hij lid van de nazistische Kultuurkamer, wat hem op een veroordeling wegens collaboratie komt te staan. Pas veel later wordt duidelijk hoe het er echt aan toeging: hij gebruikte zijn lidmaatschap als dekmantel voor verzetswerk, zoals het drukken van het illegale blad Metro, het vervalsen van Duitse stempels en het tekenen van anti-Duitse spotprenten. Hij stelde ook onderduikers tewerk.
 

5. In 1964 verhuist Marten Toonder met zijn innig geliefde vrouw Phiny naar Ierland. Niet ver van de Dáil Éireannlocatie genieten ze intens van de Ierse mystiek en van de prachtige natuur en af en toe natuurlijk van Irish stew. (Madame-jeanettes of petits-beurres worden daar betrekkelijk weinig gegeten, evenmin kun je je er dooddrinken aan gepetiotiseerdemoerproducten.) In 1982 volgt eerherstel voor zijn TQM avant la lettre met de toekenning van het Verzetsherdenkingskruis.
 

6. Het noodlot spaart hem echter niet: Phiny overlijdt in 1990 en zijn tweede grote liefde, componiste Tera de Marez Oyens, sterft enkele maanden na hun huwelijk in 1996. Hij verhuist kort nadien naar het Rosa Spier Huis te Laren, waar bejaarde artiesten verwend worden – mits ze geen lid zijn van 50Plus [VD: 50PLUS]. Hij verscheidt er in 2005 op drieënnegentigjarige leeftijd.
 

7. We moeten sindsdien verder zonder deze wijze man, die met opgetrokken wenkbrauwen en een twinkeling in de ogen naar de wereld keek en die zijn verwondering vormgaf in kritische allegorieën. Hij verrichtte zijn monnikenwerk aan de Bommelsaga zonder zichzelf ook maar een moment op de voorgrond te plaatsen. Het predicaat 'groots' is hiervoor een understatement en de Nobelprijs voor de Literatuur [GB ook: tt] ging onterecht zijn neus voorbij. Toonder is niet meer, maar over blijven gelukkig zijn zinnebeeldige, cockaynesyndroomachtige wezens. Mogen ze het eeuwige leven hebben! Ze lijken omwille van vermaak met een enkele prinsrobertsmetalenpennenstreek te zijn neergezet, maar hun avonturen zijn een leidraad voor maatschappelijke  en morele kwesties. Wie kent niet de bietekwiet commissaris Bas? ("Ik ga je bekeuren, Bommel! ... Hoe is je naam?") en de schilder Terpen Tijn ("Mijn vibrerend penseel legt de abstracte trillingen van de geest op de eh ... dinges. Vat je, makker?")
 

8. En de heer van stand zelf? Wie is die beer die nooit een hijood of een overhemd van chambray of tarpaulin zou dragen, maar wel immer een geel-rode geruite kamerjas? Dat is Toonder zelf, dat zijn u en ik! Te midden van al het wereldse tumult wil Bommel, vooral tegenover Doddeltje – in zijn ogen geen chickie of potentiële spondengenoot maar een toonbeeld van élégance – een heer zijn. Zijn zelfkennis is echter ontoereikend. Hij beweegt zich, niet op een reesplee, maar in de Oude Schicht, onhandig door het zompige plasdrasgebied des levens, dat soms een onverwacht hoge brinellhardheidsgraad heeft, alsof de spetsnaz eraan te pas kwam. Ook de aanrijtijd naar zijn slot onderschat hij stelselmatig. Tom Poes moet daarom vaak een list verzinnen om hem zonder dyugudyugu uit de puree te halen. Toch voelen we ons aan Heer Ollie verwant, worstelen wij zelf ook niet regelmatig met onze innerlijke beer?
 

9. Toonder kon een iezegrim zijn en hij was zeker van de familie van kleef, maar bovenal was hij een visionair. Al in 1963 voorspelde hij de eenentwintigste-eeuwse kredietcrisis in 'De bovenbazen', een goedgeschreven satire op het ongebreidelde kapitalisme met haar massaontslagen, haar Libor-fraude en haar [3x: zijn, kapitalisme is het-woord] milieuaantasting. Ook 'De liefdadiger' was een voorspellend verhaal: zelfs zonder bhanggebruik "zag hij glazen flats vol licht voor zich, met dunne wanden die een gesprek van buur tot buur mogelijk maken. Verborgen camera's leggen de ruzies vast, die rechtstreeks op televisietoestellen worden uitgezonden". Let wel: dit was vijfendertig jaar voor de eerste Big Brotheruitzending!

 
10. Toonders archaïsche schrijf- en tekenstijl biedt uitzicht op een vreemde en verre wereld, die desondanks sterk verbonden is met het hier-en-nu [GB, maar VD: los!], want zijn tongue in cheek opgezette teksten lijken pas kortgeleden geschreven te zijn. Zijn historiën zijn diepgeworteld in onze literatuur [GB ook: tt] en schilderkunst, daarom zal hij over honderd jaar – maar dan in giegs hypertekst bij een onlinedienst – nog steeds gelezen worden.

11. Ik weet het niet zeker, maar ik voel dat heel fijn aan. 

12. PS 
Ik hoop niet dat ik u maag-darmproblemen, hippopotomonstrosesquippedaliofobie of een posttraumatische stressstoornis bezorgd heb ... 

Bronnen: 
De Bommelsaga, Marten Toonder 

Verzamelde poëmen, Querulijn Xaverius Markies de Canteclaer van Barneveldt 1997 
Autobiografie, Marten Toonder 1998 
Bommelcitaten, Uitgeverij Ton Paauw 2006 
Marten Toonder Biografie, Wim Hazeu 2012 
Zeg nu zelf. Bevlogen uitspraken van een heer van stand, Pim Oosterheert 2012 
Een meesterwerk kan altijd kwaad,   Jan Wolkers NRC 17 april 1992 
Weinig weten, alles voelen, Marcel Möhring NRC 2 mei 2012

 

0962 Dictee dinsdag 11 okt 2016 (2): dictee Oegstgeester Dictee 2016 √

Dictee - dictees [0962]

Derde Oegstgeester Dictee 2016

De 111 onderstreepte woorden moesten worden ingevuld

Mooi oud en minder nieuw (auteur: Teun Klumpers, voorlezer: Ko Colijn)

1. Oegstgeest was nooit Jan, Piet of Klaas,
en Els – dat klonk nog net vertrouwd – 
kreeg haar congé, noch meer soelaas,
want hier moest rigoureus verbouwd. 

2. Dus toen dit dorp na jaren Timmers
en nog zo'n ad-interimmer 
van een nieuwe naam beviel,
was dat geen Jan, maar Jaensch, Emile.

3. Dag MEOB, Zendingshuis: tabee,
Teylingereind werd ingewijd 
voor delinquentjes en oké
ook Eritreeërs, deze tijd;

4. Oud-Poelgeest houdt amechtig stand,
maar K&O zweeft op de rand,
cultuurhuis de Paulus oogt nog schriel,
de bibliotheek toogt steeds meer ziel;

5. zo gaat dit schrijversdorp teloor,
de leescultuur volgt haastje-repje, 
racet er stupéfait vandoor,
want ja, vandaag de dag whatsapp je;

6. camaraderie verdwijnt
want Facebookvrienden zijn online,
waar erudiete ouden zongen,
zwijgen suf gegamede jongen.

7. Ik vermijd dat nieuwe web,
geen e-mail, sites om op te daten, 
googel niet en haat gezap,
 ik lees en savoureer poëten:

8. coryfeeën, nimmer sleets,
geen would-beschrijvers van clichés,
zij hebben nooit gecopy-pastet,
zijn altijd origineel geweest.

9. Helaas, in honderdveertig tekens
zal de dotcommaatschappij 
geen nieuwe rederijkers kweken. 
kwansuis spreken zullen zij.

10. In plaats van Windows kies ik weids,
een leven zonder megabytes, 
gedachtekronkels die co-existeren 
met processors en programmeren.

11. Nooit naar coole webshops dus,
maar naar het antiquariaat,
nieuw asfalt, chique regiobus,
geen macadamweg zoals laatst;

12. dan oorbaar uitgecheckt, ik naak
mijn Leidse achenebbisje zaak
en zoek die ene eerste druk, 
facsimile's en puur geluk:

13. laatnegentiende-eeuwse dichters,
stichters van De Nieuwe Gids,
die langverbeide taalverlichters,
ver voor Wordbestand en bits,

14. geen renaissance, classicisme,
– zo passé al, niemand mist ze –
zelfs romantici, steeds machtiger
bogen voor Kloos, de eerste Tachtiger;

15. diens terzinen en kwatrijnen 
in sonnetten fijn van stof, 
plaveiden wegen voor Verwey en
Nijhoff, Gossaert, Slauerhoff;

16. geen kafkaëske tekstfontein,
maar tijd van jambe, alexandrijn,
toen literatoren allitereerden 
en adolescenten verzen leerden.

17. Zelfs natuur denatureert,
door bête myopie gedreven:
wat spontaan was, wordt beheerd
tot veilig, clichématig leven;

18. wilde zwijnen afgeschoten,
speelse gorilla's platgespoten,
minituintjes fluks betegeld, 
buxushaagjes, zo geregeld,

19. kap bosschages, zaai gazon,
want elk plantsoen moet per se open,
we restylen, in jargon,
ik noem dat oude staatsie slopen;

20. aloë's, Japanse tuin?
Geef mij het Groene Hart, het duin! 
Feng shui, zichtlijn, kunstig schroot?
Geef mij het Bos van Wijckerslooth!

21. Negeer de doorsnee santenkraam 
van snelle ceders en cipressen:
plant een leiboom voor het raam,
of trage eiken, vlier en bessen,

22. dahlia's en balsemienen, 
akonieten en lupinen, 
feeëriek look-zonder-look;
meer Anton Pieck, dat kan toch ook?

23. Elan draaft ook door Albert Heijn,
raakt service en assortiment, 
caissières die gesjochten zijn,
omdat wij zelf hebben gescand

24. en soeverein met smartphones pralen
om contactloos te betalen: 
swipet u maar, zelfs pin is uit,
geen spie, geen sou, maar digiduit.

25. De schijf van vijf was al ontspoord,
de voedseltrends preoccuperen,
geen nochtans die lang bekoort,
de carrousel moet snel rouleren;

26. zuurkoolstamppot werd coquille 
oma's bloemkool broccoli en
– geoha voor veel meer geld! –
de boekweit quinoa, tarwe spelt;

27. met rucola voor sperziebonen, 
artisjok voor biet en knol,
sta ik nog pal voor de gewone
speculaas en Bossche bol;

28. geen paddo's of langoest, maar prei,
geen gojibes, maar cichorei,
geen wiet, marshmallows, biowijn,
maar cafeïne, marsepein.

29. Glucose? Ach, een kleinigheid,
niet meer dan een cosmetisch punt:
ik vrees het salmonella-ei 
en creutzfeldt-jakob uit een rund!

30. Dan helpt geen antioxidant, 
koosjer extract van maggiplant,
enzymen, multivitaminen,
kiwi's, smoothies, creatine.

31. Word ik lijp, hartstikke gek,
misschien letaal geïnfecteerd 
door dat verrekte datalek,
of door fobieën getroebleerd?

32. Voor mij geen toekomst, mis de clou,
ik wens u veel souplesse toe,
mijn tijd is duidelijk geweest,
misschien tot ziens, in Endegeest.
 

0961 Dictee dinsdag 11 okt 2016 (1): dictee JeeBee Dictee 2016 √

Dictee - dictees [0961]

Een consciëntieuze functionaris vindt zijn Gethsemane

(JeeBee Dictee 2016: auteur en voorlezer: prof. mr. Roel Schutgens)

1. Blijkens dubbelblind, niet-gefalsifieerd sociaalpsychologisch onderzoek neigt het juridisch metier – tezamen met de medische stiel – er van alle aan de alma mater gedoceerde disciplines het pregnantst naar om aspirant-collegae te evalueren op de distinctieven van het voornapoleontische patriciaat.

2. Wie solliciteert als gynaecoloog moet niet verrast zijn als de commissie vis-à-vis de kandidaat – in stede van de medische referenties te verifiëren – bovenal peilt welke wijn-spijscombinatie deze had geprefereerd: drinke de authentieke gourmand bij zijn chateaubriand een gevelouteerde bourgogne, dan wel veeleer een foudroyante medoc?

3. Aan de Zuidas [eigennaam, Amsterdam] staan bovenal de kledingkarakteristieken van de haute couture in het epicentrum van de sollicitatiewereld.

4. Een witgesokte [vgl. witgehandschoende – en ook witgekousde] sollicitant die op espadrilles zijn entree maakt, legt het ontegenzeggelijk af tegen de suave representant van de golfende upper class [los], die op bordeauxrode brogues – zonder
double-breasted jasje! – met een enkele windsor [knoop in stropdas - niet in wdb.] en een forsythia in de revers het toneel betreedt.

5. De buitenissige advocaat-generaal had evenwel al sinds zijn puberteit een tenhemelschreiende antipathie tegen maatschappelijk klasseren, weshalve hij van den beginne balsturig de kont tegen de krib had gegooid.

6. Hij kleedde zich in non-descripte niemendalletjes, soupeerde zijn kerstdiner op z'n janboerenfluitjes te midden van Jan Modaal bij Van der Valk of de afhaalchinees, en gewaagde eenvoudigweg van 'toilet' en 'peignoir', niet van 'wc' of 'badjas'.

7. Daarom werd hij lid van 's konings Openbaar Ministerie [ook met K een onzinnige uitdrukking: gewoon een staatsdienst], waar hij als een zebedeus zwoegde voor het bonum commune.

8. Zijn bescheiden traktement liet hem siberisch: bij het OM kon hij in zijn requisitoiren namelijk naar hartenlust linguïstische inventiviteiten aaneenrijgen, alsmede tenlasteleggingen zonder clichés concipiëren.

9. Onze aficionado palaverde met jolijt over de clausula rebus sic stantibus [zekere juridische term], over ijs en weder dienende, het
lex-mitiorbeginsel [betreft veranderen van de wet tussen daad en vonnis], nulla poena sine praevia lege poenali [geen straf zonder voorafgaande(!) wet] en détournement de pouvoir [machtsmisbruik].

10. Tot een recidiverende delinquent heel affronterend tegen hem zei: "Mierenneuker! Allemaal taalkundige poeha!"

11. Gechoqueerde [ook: geshockeerde] introspectie dwong hem tot een geëmotioneerde confessie: ik schrijf als een patjepeeër ...

12 Opeens wist hij het: ik word advocaat!

 

0960 Dictee maandag 10 okt 2016 (1): dictee VOKU Uden 2016 √

Dictee - dictees [0960]

Dictee VOKU (Vrouwen Vormings en Ontmoetingskring Uden) op 7-9-2016

(Auteur: Ans van den Broek, voorlezer: burgemeester Hellegers)

1. Op de fiets zijn Nederlanders in hun element. En tegelijkertijd doen ze iets aan hun conditie. Haal diep adem, ruik de zuivere lucht en trap stevig door. Fietsen: goed voor u!

2. Door de eeuwen heen heeft Nederland vluchtelingen opgevangen en mensen opgenomen die hier werk zochten. Daaraan ontleende het de naam een gastvrij en tolerant land te zijn.

3. Er gaat zeker heel wat geld naar al die leden van het Koninklijk Huis? Accepteert de bevolking dat? Ze ontvangen inderdaad jaarlijks miljoenen aan 'uitkeringen', zoals dat heet.

4. Ari is morgen jarig. Hij wordt vier, dus hij mag naar de basisschool. Ik kwam de buren tegen, die heb ik om advies gevraagd. De buurvrouw raadde een katholieke school in de buurt aan, waar hun zoon ook op zit.

5. Door Nederland stromen de Maas, de Waal en de Rijn. Zij delen het land in tweeën: je hebt Nederland van boven de rivieren en het Nederland van beneden de rivieren. In het katholieke zuiden zijn de mensen open en hartelijk.

6. "En, hoe heet ze? Roos? Mooie naam, hoor. Ik kom gauw kijken!" Mijn collega heeft eergisteren een dochter gekregen. Morgen zal ik het geboortekaartje wel in de bus vinden.

7. Zag u vanuit het vliegtuig die lijn tussen Friesland en Noord-Holland? Dat is de Afsluitdijk. Hiermee werd die zee in 1932 afgesloten, omdat hij te gevaarlijk was. Zo ontstond het IJsselmeer.

8. Van welke politieke kleur is de regering de laatste jaren? Zijn de socialisten aan de macht, de christendemocraten, of de liberalen? Zoals bekend heeft geen enkele partij de meerderheid.

9. Een kwart verlaat de school zonder diploma. Het onderwijs schijnt te weinig praktijkgericht te zijn. Het sluit niet aan bij hun aanleg en interesse. Zonder schooldiploma komen ze niet ver.

10. Geboren in Nassau, Duitsland, erft hij van een Franse neef de titel 'Prins van Oranje'. Hij wordt in Brussel opgevoed om de Spaanse koning te vertegenwoordigen in de Lage Landen.

 
 

0959 Dictee vrijdag 07 okt 2016 (2): dictee Meppel 2016 √

Dictee - dictees [0959]

Dictee Meppel 2016

Dat kan nog harder! (auteur: Johan Debbenhof)

1. Stel hè, stel … onze betbetovergrootvaders en -moeders kwamen anno Domini 2016 de langetermijnontwikkelingen peilen. Een
bere-interessant gedachte-experiment, nietwaar? Zouden ze het exuberante civilisatiepeil in ons luilekkerland, waar via minuscule schermen non-stop wordt geohaad en gebakkeleid, appreciëren?

2. Want zelfs in een Zuidwest-Drentse miniplattelandsagglomeratie stuiten ze op gestreste apparaatslaven, die in groten getale een apathische permissiviteit tentoonspreiden [ook: dd?] jegens de alomtegenwoordige luidsprekerdiarree die van de omtrek een
no-goarea maakt. De toekomstmens beschouwt dit satansleven blijkbaar geenszins als een affront.

3. En dat terwijl de negentiende-eeuwer ten enenmale bevangen wordt door een tekort aan adem bij zo veel (Taaladvies, ook: zoveel - discussie mogelijk) overdoses. Aan antimuzikale non-instrumentalisten, aan verruïneerde rock-'n-roll, aan would-bejazzzangeressen, aan imitatie-imitaties van likmevestje, aan al wat een gemêleerde verzameling dilettanten aan clichés weet te creëren. Burengerucht met namen als acid house, grunge, deathmetal, après-ski en wat dies meer zij. En het summum: het hypernasale geblèr van Amerikaanse siliconenpoppen, en masse nagebauwd en bijgevolg straffeloos de juveniele zangstemontwikkeling versjterend.

4. De verbouwereerde betbetovergrootpa en -ma horen het met lede oren aan. Hoe kunnen hun hoogontwikkelde afstammelingen in 's hemelsnaam ooit de meest afgrijzenwekkende lawaaipapegaaien als remplaçanten voor muzikanten beschouwen? Geen pandemonium zo buitenissig, geen gejeremieer zo kraaierig of de gedweeë kolonie pseudo-individualisten duldt het!

5. De gedesillusioneerde voorouders houden hun besef wijselijk voor zich, beducht om de zwartepiet toegespeeld te krijgen of van donquichotterie te worden beticht. Wanneer het 's zomers in Meppel weer tekeergaat en de dreun tot in de woonwijken reikt, zullen ook contemporaine stadgenoten daarom zelfs de geëigende vraag "Moet dit per se zo luid?" niet eens publiekelijk stellen.

6. Welnu, bij dezen.

7. PS Plaatst u zelf een resumé van het bovenstaande in
jip-en-janneketaal op uw Facebookpagina (toelichting in oGB, ook goed, althans niet fout: f...)? Een gewhatsappte synopsis is evengoed oké [VD ook: OK].

 
 

0958 Dictee vrijdag 07 okt 2016 (1): dictee Oefendictee Van Dale √

Dictee - dictees [0958]

Oefendictee Van Dale
Kies 40 maal A of B.

Helemaal onderaan het hele verhaal nogmaals, met de goede antwoorden in groen!

Wie de taal heeft, heeft de toekomst

1. Onderwijs – wie is er niet groot mee geworden? Het is [1] (A) uit den treure / (B) uitentreuren herhaald, maar daarom niet minder waar: goed onderwijs is [2] (A) essentieel / (B) essentiëel om te kunnen functioneren in de maatschappij. Onze samenleving kent dan ook een rijk [3] (A) palet / (B) pallet aan [4] (A) school en onderwijstypen / (B) school- en onderwijstypen. Van [5] (A) Daltonschool/ (B) daltonschool tot [6] (A) Montessorionderwijs / (B) montessorionderwijs, via het alweer [7] (A) ter ziele / (B) terzielen gegane [8] (A) Iederwijs  / (B) iederwijs tot aan de hypermoderne [9] (A) ipad-school / (B) iPadschool – er is een school voor ieders smaak.

2. Er is wel veel [10] (A) verandert / (B) veranderd sinds het vorige [11] (A) milennium / (B) millennium. Het is [12] (A) al lang / (B) allang niet meer zo dat [13] (A) ebbehouten / (B) ebbenhouten aanwijsstok, gard en Spaans rietje de voornaamste [14] (A) didactische / (B) didaktische instrumenten zijn. En de jaren dat je als leerling al een heel eind kwam met [15] (A) lineaal / (B) liniaal, geodriehoek en [16] (A) bosatlas / (B) Bosatlas liggen ver achter ons. Digitale [17] (A) innovaties / (B) enovaties als digibord, tablet en smartphone – met alle apps [18] (A) vandien / (B) van dien – deden hun intrede. Soms tot verdriet van de docent die [19] (A) percepieert / (B) percipieert dat er door leerlingen [20] (A) ideeëloos / (B) ideeënloos wordt [21] (A) gewhatsapt / (B) gewhatsappt op hun [22]  (A) touchscreens / (B) touch screens (of, in [23] (A) pront / (B) prond Nederlands, aanraakschermen). Maar de optimist [24] (A) zoemt  / (B) zoomt liever in op de zegeningen van het [25] (A) sybertijdperk / (B) cybertijdperk.

3. De [26] (A) kruks / (B) crux van elk leerproces is taal. Dat behoeft in deze [27] (A) joyeuze / (B) joyeuse Week van het Nederlands nauwelijks betoog. Zonder [28] (A) minitieuze / (B) minutieuze kennis van de eigen taal wordt het immers een schier onmogelijke [29] (A) tour / (B) toer om een vak te leren. Of je nu later [30] (A)
palaeo-antropoloog / (B) paleoantropoloog wilt worden, kapitein van een [31] (A) klipper / (B) clipper of [32] (A) fiscaaljurist / (B) fiscaal jurist, een goede beheersing van je moerstaal is het [33] (A) alpha / (B) alfa en omega. Taal is cruciaal.

4. Taal en technologie – ze komen samen in Van Dale op School. Dat is een [34] (A) on line platform / (B) onlineplatform voor basisonderwijs, voortgezet onderwijs en onderwijs in [35] (A) NT2 / (B) nt2. De [36] (A) chic / (B) sjiek vormgegeven digitale woordenboeken Nederlands, Engels, Duits en Frans bieden [37] (A) allerwege / (B) allerwegen, op elk gewenst niveau en op elk schermtype, ondersteuning bij taalgebruik en begripsvorming. Het scala aan digitale mogelijkheden wordt volledig [38] (A) ge-exploreerd / (B) geëxploreerd. Zo kun je, [39] (A) appeltje, eitje / (B) appeltje-eitje, de woorden met één druk op de knop laten uitspreken.

5. Het [40] (A) lijdt / (B) leidt geen twijfel: wie de taal heeft, heeft de toekomst.

Herhaald verhaal, met antwoorden!

Wie de taal heeft, heeft de toekomst

1. Onderwijs – wie is er niet groot mee geworden? Het is [1] (A) uit den treure - VD! / (B) uitentreuren herhaald, maar daarom niet minder waar: goed onderwijs is [2] (A) essentieel / (B) essentiëel om te kunnen functioneren in de maatschappij. Onze samenleving kent dan ook een rijk [3] (A) palet / (B) pallet aan [4] (A) school en onderwijstypen / (B) school- en onderwijstypen. Van [5] (A) Daltonschool / (B) daltonschool tot [6] (A) Montessorionderwijs / (B) montessorionderwijs, via het alweer [7] (A) ter ziele / (B) terzielen gegane [8] (A) Iederwijs / (B) iederwijs tot aan de hypermoderne [9] (A) ipad-school * / (B) iPadschool – er is een school voor ieders smaak.

* GB ook wel: ipadschool, zoals ipodduim (naast iPodduim)

2. Er is wel veel [10] (A) verandert / (B) veranderd sinds het vorige [11] (A) milennium / (B) millennium. Het is [12] (A) al lang  / (B) allang niet meer zo dat [13] (A) ebbehouten / (B) ebbenhouten aanwijsstok, gard en Spaans rietje de voornaamste [14] (A) didactische / (B) didaktische instrumenten zijn. En de jaren dat je als leerling al een heel eind kwam met [15] (A) lineaal / (B) liniaal, geodriehoek en [16] (A) bosatlas / (B) Bosatlas liggen ver achter ons. Digitale [17] (A) innovaties / (B) enovaties als digibord, tablet en smartphone – met alle apps [18] (A) vandien / (B) van dien – deden hun intrede. Soms tot verdriet van de docent die [19] (A) percepieert / (B) percipieert dat er door leerlingen [20] (A) ideeëloos / (B) ideeënloos wordt [21] (A) gewhatsapt/ (B) gewhatsappt op hun [22]  (A) touchscreens / (B) touch screens (of, in [23] (A) pront / (B) prond Nederlands, aanraakschermen). Maar de optimist [24] (A) zoemt / (B) zoomt liever in op de zegeningen van het [25] (A) sybertijdperk / (B) cybertijdperk.

3. De [26] (A) kruks / (B) crux van elk leerproces is taal. Dat behoeft in deze [27] (A) joyeuze / (B) joyeuse Week van het Nederlands nauwelijks betoog. Zonder [28] (A) minitieuze / (B) minutieuze kennis van de eigen taal wordt het immers een schier onmogelijke [29] (A) tour / (B) toer om een vak te leren. Of je nu later [30] (A)
palaeo-antropoloog / (B) paleoantropoloog wilt worden, kapitein van een [31] (A) klipper / (B) clipper of [32] (A) fiscaaljurist / (B) fiscaal jurist, een goede beheersing van je moerstaal is het [33] (A) alpha / (B) alfa en omega. Taal is cruciaal.

4. Taal en technologie – ze komen samen in Van Dale op School. Dat is een [34] (A) on line platform / (B) onlineplatform voor basisonderwijs, voortgezet onderwijs en onderwijs in [35] (A) NT2 / (B) nt2. De [36] (A) chic / (B) sjiek vormgegeven digitale woordenboeken Nederlands, Engels, Duits en Frans bieden [37] (A) allerwege / (B) allerwegen, op elk gewenst niveau en op elk schermtype, ondersteuning bij taalgebruik en begripsvorming. Het scala aan digitale mogelijkheden wordt volledig [38] (A) ge-exploreerd / (B) geëxploreerd. Zo kun je, [39] (A) appeltje, eitje / (B) appeltje-eitje, de woorden met één druk op de knop laten uitspreken.

5. Het [40] (A) lijdt / (B) leidt geen twijfel: wie de taal heeft, heeft de toekomst.

 

 

 
 

0957 Dictee maandag 26 sep 2016 (1): Dictee Lisser Dictee 2016 √

Dictee - dictees [0957]

Dictee Lisse 2016

Leuteren (auteur: Jeanette Loos, dorpsdichter)

1. Nederlanders staan bekend als authentieke koffieleuten.

2. Een bakkie troost met een froufroutje is zo oud-Hollands.

3. De cafeïne, ook in een cappuccino, maakt de tongen los, over het abominabele weer, de voluptueuze collega met de te kleine pardessus en natuurlijk voetbal.

4. De speelstijl catenaccio en de hattrick worden op maandagmorgen bij het espressoapparaat bediscussieerd.

5. Bij theeleuten gaat dat anders.

6. Zenboeddhisme en thee zijn in China verbonden door een Indiase monnik.

7. Daarom zet thee ons aan tot filosofische mijmeringen.

8. Het theezakjeslabeltje met vragen helpt daar heden ten dage bij.

9. Welke gave zou je willen hebben?

10 Ik drink groene thee, zonder theïne en met veel antioxidanten, denk en beantwoord: vrede stichten. [gave = 'vrede stichten' of 'die van vredestichter']

11. Deze momenten van rust hebben bierdrinkers niet.

12. Zij zetten ook geen boom op over oscillatie of survivallen.

13. Water, mout, gist en meegekookte hopbellen zorgen al gauw [= al snel, ook goed: algauw = spoedig] voor slap geouwehoer.

14. Wijndrinkers praten met de sommelier over vinificatie, tannine en de afdronk.

15. Waterdrinkers houden na hun excretie, causerieën met de toiletjuffrouw.

16. Caseïne in koemelk leidt tot farmaceutische gesprekken met de huisarts.

17. Smoothiedrinkers, vaak ook smörrebröd- en gojibeseters, converseren erop los in de sportschool. [ook: smørrebrød, VD, GB heeft beide!] 

18. Kortom, hoe u socializet komt door hetgeen u drinkt.