0894 Dictee zondag 24 apr 2016 (2): dictee Column Wat is nu eigenlijk (de definitie van) een (grammaticale) zin? √

Dictee - dictees [0894]

Column: Wat is nu eigenlijk (de definitie van) een (grammaticale) zin?

1. Op 23 april was ik heel vereerd dat ik in een team met Jozef, Walter en Annelies mocht meedoen aan de Taalwedstrijd in Zottegem (BE). Er waren 24 teams van 4 personen. De organisatie was perfect, mede door de inbreng van Elsie en Leen Ribbens. Het ging erg goed. In alle opgaven op een na hadden we geen (of misschien 1) foutje(s). De gedetailleerde uitslag werd niet gegeven. In de laatste opgave moesten we van 16 woorden (ook via een enveloppe als 'schuifblaadjes' – legpuzzel – gegeven) een zo lang mogelijke zin maken. Naar ons beste weten hadden we een goede zin van 15 woorden gefabriekt. Die werd door de jury echter afgekeurd (zie verderop) zodat we niet 7,5 = 8 punten voor deze opgave kregen maar (waarschijnlijk) 0 of mogelijk 1 of zo. Het gevolg was dat we niet de maximale score hadden van 160, maar 152. Anders waren we ongetwijfeld (mogelijk gedeeld) eerste of tweede geworden, nu negende. Ik troost me maar met de gedachte dat het team van Marc de Smit hetzelfde overkwam. Verder allemaal niet zo belangrijk, het was maar een spelletje immers!

2. Toch wil ik op de achtergronden van met name de vraag boven deze column nog wel even ingaan. Had de jury nou maar helemaal niks gedaan, dan had ik er meer vrede mee gehad dan nu. De jury hield echter voor de prijsuitreiking een heel verhaal over deze kwestie. En daarbij verwees men naar VD (op zich logisch, dat was het enige naslagwerk dat op tafel stond ... en men kon natuurlijk ook wel elektronisch over het GB beschikken, maar dat vertelt niet wat een 'zin' is). Welnu (VD:) een zin (lemma 'zin', volgnummer 13) = reeks (van een of meer) woorden in syntactisch verband die een afgeronde gedachte uitdrukt (synoniem: volzin = tot een volledige zin geordende taaluiting van betrekkelijk grote omvang, in afgeronde volzinnen spreken), de eerste, laatste zin van de brief, korte, lange, heldere, krachtige, kromme, lelijke, mooie, ingewikkelde zinnen, grammaticale, ongrammaticale zinnen, een kromme zin die in grammaticaal of stilistisch opzicht onwelgevormd is, losse zinnen die uit een groter verband gelicht zijn, of geheel op zichzelf staan, een enkelvoudige zin die uit een enkele hoofdzin bestaat, een samengestelde zin die uit (een) nevengeschikte hoofdzin(nen) en ondergeschikte zinnen bestaat, een gebeurtenis in een paar zinnen samenvatten. Uit VD kan ik verder nog heel wat wijsheden opdiepen over bv. '*zin', maar dat doe ik nu verder maar niet ...

3. Als ikzelf wat over een grammaticale zin zou willen weten, zou ik toch liever in een vakwerk kijken als de ANS = de Algemene Nederlandse Spraakkunst. Dat standaardwerk besteedt in Hoofdstuk 19 op de pagina's 1083 t/m 1114 uitgebreid aandacht aan het fenomeen 'De zin'. Ik zal geen samenvatting van die 32 pagina's geven. Heel interessant is de eerste regel van het verhaal. Wat is een zin? Een algemeen bevredigende definitie van de zin is moeilijk te geven. In de gangbare definities van de zin worden doorgaans heel uiteenlopende eigenschappen genoemd. De zin vormt in ieder geval conceptueel en formeel een opzichzelfstaand (ik schrijf dat maar aaneen ..) geheel dat uit een of meer woorden bestaat. De ANS zegt bij 'de vorm' nog dat een telefoonboek – kale opsomming – geen zin is en dat er functioneel-syntactisch feitelijke wel sprake moet zijn van een onderwerp en een gezegde. Ook over de betekenis wordt wel wat gezegd, maar dat gold niet bij de taalwedstrijd: het mocht klinkklare onzin zijn, als het geheel maar een correcte zin (maar daar lag nu juist het probleem dus) was. Ik spring daarna maar meteen naar p. 1114. Die gaat over onvolledige = elliptische zinnen. Mijn conclusie daarbij is dat het volgende twee correcte zinnen zijn:

4.

A. Waar ging dit eigenlijk over?

B. Over bloemetjes in de wei en bijtjes in hun honingraten in de bijenkorf.

5. Ik blijf er dus bij dat de jury beter had kunnen zwijgen over VD. Verder heeft (1) de jury toch altijd gelijk, toch, en als dat (2) niet aan de orde is, treedt regel (1) toch immers in werking?

 
 

0893 Dictee zondag 24 apr 2016 (1): dictee Groot Nederlands Dictee VTI Roeselare 2016 √

Dictee - dictees [0893]

Groot Nederlands Dictee VTI Roeselare – 4^e editie – 2016

De 50 onderstreepte zijn invulwoorden!)

Een nobel streven (auteur: Jacques Verhaeghe)

Deel 1

1. In een Zuid-West-Vlaamse (zuiden van West-Vlaanderen) middelbare meisjesschool loopt een bloedmooi, devoot meisje school. Haar studies neemt ze erg ter harte. In haar vrije tijd facebookt ze. En bij de plaatselijke scouts geldt ze als een gerespecteerd leidster. Zo goed als elke week helpt zij haar bejaarde buren bij het sorteren van de gft-afval. Met minutieuze precisie kwijt ze zich van dit karwei. Amoureuze escapades zijn haar – voor zover bekend – vreemd. Je kan ervan op aan dat Fiona Fibure – zonder faliekante imponderabilia – een mooie toekomst wacht.

2. Edoch … schuilt niet in elk van ons een stiekem verlangen het anonimaat te overstijgen? Ongekende paden te bewandelen? Het leven in de luwte even te ontvluchten? Fiona draalt, dubt, twijfelt, weifelt. Ze lijkt ingeschreven voor de nakende verkiezingen van Miss België. Wie heeft dat bekokstoofd? Nooit is ze erop uit geweest in een aura van stardom op te gaan. Maar de situatie is wat ze is. Deplorabel of toch weer niet? Iedereen zoekt toch een manier om af en toe het hoofd leeg te maken. Na Brigitte Billen (what's in a name?) in 1980, nu Fiona Fibure? Bekt goed. Eeuwige of vluchtige roem?

3. Hoe dan ook, de verkiezing van Miss België is net als het Eurovisiesongfestival een gebeuren dat niemand onberoerd laat. Je kan het verschijnsel badinerend, zo niet denigrerend onder de loep nemen. Maar, geef toe … niet alleen de gastspreker op een
sp.a-congres maar evenzeer Jan met de pet in de zaal kijkt telkenmale halsreikend en reikhalzend naar dit annaal volksvermaak uit. Je moet al een zelfingenomen zeiklijster zijn om – met een monkellachje – de colgate- of tandpastaglimlach van de respectieve babes te trotseren.

4. We mogen aannemen dat de weken voor de beslissende avond hectisch zijn. Wat gaat er allemaal aan vooraf? Een reis naar een exotisch land. Daar wordt het DNA van de januariapotheosendag geanalyseerd. En realiseren de schoonheden zich – misschien voor het eerst – dat bij een overwinning het allesbehalve een luizenbaan wordt. Keuvelend koffiedrinken onder elkaar is evenwel geen optie. De doorsneemeisjes etaleren hun girlpower. Naar verluidt treft men onder de tros kandidates bijwijlen echte hellevegen, ware xantippes alsook nymfomanes aan. Zolang ze maar niet gebukt gaan onder het gillesdelatourettesyndroom lijkt me dat geen fundamenteel probleem. Ver van onze Noordzeekust wordt alle victoriaanse preutsheid afgelegd, precies zoals een hoogleraar zich van zijn toga ontdoet. Ooit werd een potentiële winnares stante pede de laan uit gestuurd. In weinig verhullende kledij bevond ze zich op de kamer van een der organisatoren. Na een niet zo fraai welles-nietesspel kon ze terug, richting Lage Landen. Hete tranen werden geplengd. De droom aan flarden gereten. Al was de jongedame vastbesloten hogergenoemde aspirant-casanova lik op stuk te geven. Ja, voor je pc-schermpje lijkt een deelname niets dan pais en vree [vaste uitdrukking, anders ook: peis]. De realiteit is vaak een stukje minder prozaïsch. Dat beseft ook de éminence grise na lectuur van bovenstaand feit in zijn geliefde "De Standaard".

Deel 2

5. Terug in het vaderland moeten de deernes acte de présence geven op diverse locaties. Duizend-en-een prikkels komen op hen af. In ijssalons, pizzatenten en culturele centra wordt hun handel en wandel met argusogen bekeken. De energieksten wagen zich onverschrokken aan de traditionele nieuwjaarsduik. In groten getale aangemoedigd door fans van beiderlei kunne.

6. Naar luid van het palmares van dit veelbekeken kijkcijferkanon maken zowel de lotjesverkoopster uit de plaatselijke krantenkiosk, de ergotherapeute met de al te frêle schouders als de blitse fröbeljuffrouw met de prachtig geëpileerde wenkbrauwen kans op het begeerde kroontje. Je moet ervan uitgaan dat niet enkel de intellectuele capaciteiten beoordeeld worden. Het totaalpakket wordt in acht genomen. Al doet het door jullie net ingevulde substantief schromelijk tekort aan de te ontwaren sexappeal. Wat zou er tegen een overwinning van een Waals meisje kunnen ingebracht worden wanneer zij zich met ongeëvenaarde présence op de rode loper beweegt? Communautair onbegrip is hier volledig uit den boze.

7. In 1929 grepen de eerste verkiezingen plaats. Ene Anne Koyaert won. Ondertussen passeerden schoonheden van diverse pluimage de revue. Eenmaal de laatste twee weken ingaan, borrelt het hormonale humeur op. Zeker als er inmiddels ludduvuddu bij komt. In de gespecialiseerde pers en in de regionale pulpbladen duiken namen van favorieten op. Naargelang van de bron wordt er al dan niet geloof aan gehecht. Vergeet evenwel nooit het adagium: "Wie als paus het conclaaf in gaat, komt er als kardinaal weer uit." De na-ijver steekt nu nog meer de kop op. De coaches delen de laatste richtlijnen uit. Niet zelden is de elegantie bij het stappen nog niet je dat. Sommigen bewegen zich al te martiaal op de catwalk, lijken wel ten strijde te trekken. Bij enkelingen sluit het flinterdunne bikinibroekje op de hagelwitte antilopebenen als een tang op een varken.

8. Heel belangrijk is natuurlijk te weten wie jureert, wie de
semi-intellectuele vragen stelt. Het begin van de Tweede Wereldoorlog zullen de dames zich nog wel herinneren uit de geschiedenislessen. Vijf Beatlesplaten opnoemen, is een makkie. Maar 'Suikerbossie' van de onweerstaanbare Amstelveense Jettie Pallettie voor de geest kunnen halen, is dat niet te vergezocht? 

9. Te midden van een kolkende massa aan een batterij vragen onderworpen worden, is geen sinecure. Wat houdt je recht, begluurd door een stel glamourboys, gladjanussen, oetluls, nijdassen, patjepeeërs, zonnekoningen en andere halfslachtige komieken? De waan van de dag? Gedurende enkele dagen de frontpagina halen? Het vooruitzicht op modellenwerk of een televisiejob? Fotoshoots her en der? De neerdalende glitterconfetti op de finaleavond? De opstap naar het BV-schap? Of… godbetert… de onvermijdelijke smeuïge liefdesperikelen in de 'boekskes'? Wie zal het zeggen?

10. Fiona Fibure heeft een besluit genomen. Een kloek besluit! Ze stuurt haar kat naar de verkiezingen. Wie kan het haar euvel duiden? Vast staat dat ze haar geregelde leventje verderzet en straks universitaire studies aanvat. Dat ze nooit ofte nimmer als ambassadrice van de natie wil fungeren, is een understatement. Ze denkt aan de zovele pseudovedetten uit de zang- en sportwereld. Hun niet in te schatten hunker naar de bühne, het applaus, de glorie, de piëdestal. En bij de meest onverzadigbaren … het heintjedavidseffect. Stoppen en … opnieuw beginnen. Tot uit den treure. Voorbeelden zijn legio. Haar gedachten gaan naar de ex-missen die opnieuw en opnieuw je
tv-scherm teisteren. Zich vastklampend aan belangstelling en prestige zoals Zweedse balletjes inherent verbonden zijn aan de Ikeavestiging. Intriest!

11. "Mit siebzehn hat man noch Träume."

12. Fiona heeft het goed begrepen. Haar leven hoeft niet spectaculair te zijn. Socializen is haar meer waard dan netwerken. Ze kiest gedecideerd voor het huisje-boompje-beestje-ideaal. Dit is haar droom, heel ver weg van de schijnwerpers! Is dat geen nobel streven?

Bijkomende proef

01. aerobiccen
02. Pyrenese
03. een mannelijke abonnee
04. de religieuze
05. een New Yorkreis
06. een mama's-kindje
07. top 10 (cijfer)
08. het janetteninterview, ook: jeanetteninterview
09. teneinde (= opdat: voegwoord)
10. Benelux-land
11. sms'jes
12. babyeczeem
13. (zin) Wordt gij nooit volwassen?
14. ayatollahs
15. 4 sterrenhotel (cijfer)
16. ecstasy (voluit)
17. de excuustruus
18. exen
19. studentenzwangerschap
 

0892 Dictee vrijdag 22 apr 2016 (2): dictee Wassenaars Dictee 2016 √

Dictee - dictees [0892]

Wassenaars Dictee 2016

De officiële tekst met opmerkingen (a) t/m (o).

Wassenaar, kak en de fenomenen (auteur: Hans Schmidt, 91)

1. De veronderstelling dat lokaal krantenmagnaat Roël Karamat-Ali (a) een Roel (b) is die ten slachtoffer is gevallen aan stressgevoelige posttraumatische schizofrenie dient met kracht van de hand te worden gewezen.   

2. In tijden van nood schilt men aardappelen met de punt van een deken (c), placht mijn grootmoeder te zeggen. Getuigen van deze huisvlijt zijn er niet, want ze deed haar uitspraak alvorens wijlen te worden. 

3. Ons lommerrijke dorp kent het fenomeen van een mobiele oorlogsrest. Lucide academici hebben waargenomen dat Duinrellgraaf (d) Hugo na uit zijn limousine te zijn getuimeld gewoon een loopgraaf werd. 

4. De jongeman in civiel tenue met een paar kinderen bij 's lands beste ijsjessalon, bracht mij even in de problemen, werd het 'goedendag professor' of 'doei Nelis'? Op zeker gespeeld: een knik. Mijnheer Civiel Tenue (e) knikte terug. Toen drong het tot mij door dat het om Zijne Majesteit ging. Oranje geeft alom acte de présence in Wassenaar, ook zonder Máxima. 

5. Is Wassenaar bekakt, dus pretenderende dat men tot de upper ten wil behoren? Zeker: voelbare droefheid dat wij 01751 moesten opgeven voor 070. 

6. Residence (f) Wassenaar heeft zijn ontstaan te danken aan de rijkdom in Rotterdam. Gefortuneerde havenbaronnen met geld ontdekten een vissersdorp, in welks ambiance het goed toeven was. Spoor en tram waren van groot nut. Captains of industry en ambassadeurs volgden. Wassenaar was een forensische claque rijker geworden. 

7. Het geloof is het bewijs der zaken die men niet ziet en een vaste grond der zaken die men hoopt. De politie weet dat het opsteken van de rechter middelvinger (g) het symbool is voor strafbare schennis van de moeder, die zelf geen moeite had met die opsteek. Oppassen met reumatische artritis (h) dus. 

8. Soms valt het tegen: bel de Mediq-apotheek (i) en er wordt een menu beloofd. Hongerig verder toetsen geeft geen eten, wèl (j) de kans op een gesprek met René Langenhoff (k). Aardige man, maar geen bitterbal. 

9. Wij hebben een gelouwerde (l) barokke huiscomponist: Unico (m) Wilhelm Graaf (n) van Wassenaer (o). Hij was diplomaat en bestuurder; componeren hield hij onder de pet, omdat dit niet in aanzien stond. Kak avant la lettre! Hij woonde lang aan het Haagse Noordeinde, maar Jan Hoekema was er toen nog niet. 

10. Vijf eeuwen geleden was hier reeds een romaanse dorpskerk. Het herstel van de geloofsverschillen sindsdien vergt nu nog onze stenen en financiële aandacht. Een ideaal platform voor Bach.

(a) Redelijk goed gegokt. Het ontbreken van het streepje is mij niet aangerekend. Er zal wellicht bij de correctoren verwarring zijn ontstaan, omdat het streepje als afbreekstreepje aan het eind van de regel stond. Dat moet je dus ook op een correctieblad niet doen en het geheel naar een volgende regel brengen (Word: Shift+Enter). 

(b) Als het er echt toe gedaan had, had ik om tactische redenen wel 'Roel' geschreven. Nu er 'een roel' stond, achtte ik een kleine letter ook denkbaar, denk aan 'een bereisde roel', etc. 

(c) Ik had eerst 'degen', maar er werd duidelijk 'deken' gelezen. 

(d) Ook hier was afgebroken aan het eind van de regel. Daardoor dachten de correctoren mogelijk dat het streepje echt moest: het ontbreken ervan werd ten onrechte fout gerekend! 

(e) Als het erop aangekomen was, had ik uit tactische overwegingen wel 2 hoofdletters geschreven (nu 2 fouten dus). Ik begreep best dat men die hoofdletters wilde ... Ik vond echter dat de hoofdletters niet echt afdwingbaar zijn. Vergelijk Mijnheertje koekepeertje, etc. Omdat 'Civiel Tenue' echt geen eigennaam is, acht ik de kleine letters verdedigbaar. 

(f) Residentie, maar résidence (zie VD). 

(g) Moet aaneen, is bij mij aaneen niet fout gerekend. 

(h) Hier had de jury wel goed werk gedaan: de h in 'arthritis' was op het correctieblad doorgehaald! 

(i) Als je het al zo schrijft, dan zonder koppelteken (type: Philipslamp). Echter: op internet blijkt duidelijk dat Mediq Apotheek de door de organisatie gehanteerde eigennaam is. Volgens het donorprincipe moeten we dat dus zo schrijven: wel 2 fouten ... 

(j) Als er al een nadrukteken gemoeten had, is dat 'wél' en niet 'wèl'. Ik neem aan dat hier verder niet naar gekeken is. 

(k) Goed gegokt (volgens de jury). Zoeken op internet (Wassenaar Apotheek) levert echter op dat het accent niet moet: 'Rene' is correct. 

(l) Een gotspe: moet echt 'gelauwerde' zijn. 

(m) Hier had ik eerst 'Ulico' en later 'Ullico'. 

(n) Hier moet 'graaf' beslist met een kleine letter. 

(o) Er komt wel voor op internet 'rijksgraaf van Wassenaer'; 'graaf van Wassenaar' is echter gebruikelijker. 
 

0891 Dictee vrijdag 22 apr 2016 (1): dictee Westlands dictee 2016 √

Dictee - dictees [0891]

Westlands dictee 2016

Gezond eten (auteur: Rien van den Anker)

1. Eten is al lang geen exclusief middel meer om fysiek, en ook psychisch, overeind te blijven. Zeker nu we in de luxueuze omstandigheden leven dat er sprake is van exuberante overvloed en exorbitant ruime keuze in slecht en goed. We eten wel steeds minder, maar soms ook ongezonder. En vinden paradoxaal beide categorieën steeds lekkerder.

2. Qua eten en ook drinken bepalen we wellness, geluk, zelfs levenslengte. Geriatrisch is er geen garantie voor ouderdom, maar we hebben veel in eigen hand. Het is een dooddoener, maar je bent wat je eet.

3. Aardse wezens zijn excentrieke creaturen, we gooien veel naar binnen en het lichaam geeft wel aan of het het pikt. Bovenin kan het misgaan, dat noemen we dan vomeren omdat we kotsen te banaal vinden. Gaat het halverwege mis, dan besluit het corpus tot buikloop, persoonlijk vind ik het Duitse Durchfall veel zinnebeeldiger klinken.

4. Omdat we in majoriteit zo oud als Methusalem willen worden, terroriseren we frequent, soms op gênante wijze, ons dagelijks menu om dat doel te bereiken. Afwisselend gaan we dan, zondigend, lekker eten en vergeten we alle regels van een heilzame dis.

5. Dan consumeren we de dag erna sowieso minder en extreem gezonder, met spijtig schaamtegevoel. Compenserend gedieet, zeggen we dan pedant pretentieus.

6. In die collisie tussen lekker en gezond hebben we de Schijf van Vijf [eigennaam, stichting] uitgevonden. Daar houden we ons aan, soms knarsetandend erkennend dat dat niet meevalt. Om de differentiatie hoog te houden zoeken we spasmisch naar alternatieven, zoals bijvoorbeeld Vergeten Groenten [eigennaam, stichting]. Die qua authenticiteit eeuwenoud zijn. En qua prijzen veelal volatiel [wisselvallig].

7. Het zou vilein en asociaal zijn om nu hun Latijnse namen te vermelden, dus noem ik gewoon maar kardoen [kardaus], pastinaak, tomatillo [Mexicaanse aardkers, niet in wdb.], crosne [Japanse andoorn, niet in wdb.] en rammenas. En natuurlijk rood guichelheil of kegelsilene. Toegegeven, de een-na-laatste was ook mij totaal onbekend. Overheerlijke lekkernijen, veelal oer-Hollands.

8. En we mogen, ter bevrediging van onze contemporaine hapjesdrift, gelukkig nu ook aan de Westlandse Tommies [merk, snackgroenten], snackpaprikaatjes of cocktailkomkommertjes. Je moet wat doen voor een langer lekker leven. En wij Westlanders eten daar weer van.

9. Maar soms overheerst gewoon weer die heerlijk ongezonde trek in een ordinaire bitterbal of kroket, gevuld met een, met een roux gebonden, salpicon [kleine stukjes gesneden vis, etc.]. Waarin stukjes vlees, gemengd met gesneden groenten. Toch nog gezond, ietsiepietsie.
 
 

0890 Dictee maandag 18 apr 2016 (1): dictee Column De making-of √

Dictee - dictees [0890]

Column De making-of

1. Het monnikenwerk, de sisyfusarbeid is gereed. Samen met Johan de Boer heb ik alle 856 Oefendictees gereviseerd naar de spellingtoestand van 2015/2016. Vervolgens heb ik alle dictees in één groot bestand bijeengebracht, inclusief inhoudsopgave met paginanummering, etc.

2. Het Wordbestand (alles inclusief, ook inhoudsopgave, etc.) is 10.587 kB groot, het zijn 1873 pagina's, 957.589 woorden, 12.387 alinea's, 93.177 regels, 5.398.298 tekens (excl. spaties), 6.340.310 tekens (incl. spaties) en dus 951.012 spaties(!).

* 2020: 2414 A4'tjes, 1.040.875 woorden, 7.090.472 tekens!

3. Hoewel ik mensen ken, die daar anders over denken (dat mogen ze), is dit bestand ideaal (voor onszelf) voor herhalingsdoeleinden. Zeg maar iedere dag 10, d.i. een cyclus van ongeveer een kwartaal. Ik maak me sterk, dat van huis-tuin-en-keukendictees 95-99% van de woorden erin zit. Als zelfs bij 'Terneuzen' een score gehaald wordt van tegen de 75%, lijkt me dat niet gek. Bij herhalen kom je niet-alfabetisch de meest gekke woorden tegen, vele in de loop van de dictees wel 5-10 maal.

4. En ook zoeken binnen een (dit) bestand is gemakkelijk. Ik neem een vrij willekeurig voorbeeld: hoe vaak komt 'yoga' voor? We gaan het proberen [situatie 2016!]:

rajayoga 11 x,

bhaktiyoga 10 x,

hathayoga 10 x,

yoga 6 x,

hatha- of bhaktiyoga 3 x,

poweryoga 2 x,

rajayogabeoefenaars 1 x,

yogabeoefenaar 1 x,

(zij) yogaden voort 1 x,

yogaoefeningen 1 x,

yogapraktijk 1 x,

yogatechnieken 1 x en

yogi = beoefenaar yoga.

5. Zo kwam ik ook 'hatha yoga' (los, oude spelling, 5 x) tegen, dat verbeter je dan natuurlijk meteen! Ook 'raja yoga' (los, 6 x) kon ik zo verbeteren. Ook die fouten zijn meegeteld in het bovenstaande lijstje.

6. Enne ... herhalen is natuurlijk niet alleen maar lezen, dat werkt inderdaad niet. In voorkomend geval even DE LIJST checken en elk verdacht gevalletje – voor hoe weinig ook – even aanklikken in de oVD of de oGB ...

7. Update: sinds de recente aanpassingen in de oVD schrijven ze daar nu ook 'consanguien'. Daarom heb ik in de oefendictees 15 x '(GB)' verwijderd. Bovendien trof ik nog 2 x het woord aan met een trema op de i: uiteraard meteen verbeterd!

8. En: achter (DDT) dichloordifenyltrichloorethaan kon (GB) weg: ook VD heeft dat nu (overal) goed. En ook het (foute!) ezelsbruggetje DDT bij lyddiet (plofbaar) heb ik aangepast).
  

0889 Dictee zaterdag 16 apr 2016 (2): dictee Oudewater 2016 √

Dictee - dictees [0889]

Dictee Oudewater 2016

Vluchtelingen: barrières of perspectieven? (auteurs: Aad Kuiper, Piet Smits)

1. De afgelopen tijd zwabbert het contemporaine Europa van crisis naar crisis en raakt volledig gestrest door de niet-aflatende tsunami van malheureuze asielzoekers en door exorbitant geweld verdreven ontheemden, merendeels uit Zuidwest-Aziatische en Noord-Afrikaanse regio’s, die een welhaast paralyserend bestuursinfarct teweegbrengt.

2. Deze demonstratie van internationaal paniekvoetbal op het Europese continent is remarquabel, omdat alle nationale overheden prat gaan op hun tolerante houding; tenslotte zijn zij gepokt en gemazeld door eeuwenlange ervaringen met mensen op de vlucht voor oorlogsgeweld; zelfs het kleine stadje Oudewater kan bogen op een bijna vijfhonderdjarige experiëntie met deze aleatoire kwesties.

3. De niet historisch verifieerbare mythe wil dat de Habsburgse keizer Karel V, die de West-Vlaamse Hanzesteden Brugge en Gent frequenteerde, zich in 1542 meldde in Oudewater met in zijn majestueuze gevolg een in Polsbroek – ongetwijfeld door getruukte weging – van hekserij beschuldigde vrouw, om deze in de Oudewaterse waag opnieuw te laten wegen. Het resultaat was een "aan haar proportiën des lichaams accorderend gewicht”, hetgeen haar vrijpleitte van hekserij.

4. Keizer Karel, dit niet blauwblauw latende, verleende aansluitend Oudewater het privilege om alle van hekserij verdachte individuen te mogen wegen, waardoor Oudewater zich een status aparte verwierf binnen de op dat moment geciviliseerde wereld, waarin na de publicatie van het discriminatoire geschrift “Heksenhamer” van de Duitse dominicaanse – ongetwijfeld misogyne – inquisiteur Henricus Institorius iemand als heks gekwalificeerd kon worden en dus als iets repugnants, dat coûte que coûte bestreden moest worden.

5. Oudewater werd een wijkplaats voor vervolgden van de overal in Europa oplaaiende hetze tegen alle buiten de geijkte paden tredenden; van heinde en verre trokken zij naar het IJsselstadje om zich op de gesanctioneerde unster te laten wegen teneinde het felbegeerde "Certificaet van Weginge" [telde niet mee] te ontvangen; dientengevolge bleven vele van deze aan de brandstapel ontsnapten hier wonen en leverden een geapprecieerde bijdrage aan welvaart en cultuur.

6. Natuurlijk is deze legendarische tijdspanne uit de Oudewaterse historie onvergelijkbaar met de huidige ontzaglijke volksverhuizingen, waarbij sprake is van miljoenen mensen die zich storten in hachelijke avonturen, desperate risicovolle boottochten en/of fysiek afmattende dagmarsen naar God mag weten waar; desalniettemin gaat Oudewater de uitdaging aan om deze nieuwbakken Hollanders van meerwaarde te laten zijn voor ons simpele huis-tuin-en-keukenleventje.

7. Hartverwarmend is het dan ook te constateren, dat de lokale Rotaryclub in coöperatie met twee regionale evenknieën een groots opgezet Matthäus-Passionproject heeft geïnitieerd, waarin op Palmzondag in de Sint-Franciscuskerk cantates, recitatieven, aria’s en koralen op een zo bachiaans mogelijke wijze ten gehore gebracht werden en waarvan de opbrengst ten goede kwam aan de Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF.

8. Om het assimilatieproces verder te pousseren en wederzijdse gewenning aan ambiance en entourage te stimuleren wordt aan veel van de in deze contreien gearriveerde refugiés een kookmiddag aangeboden, waarin een gastronomische uitwisseling geschiedt tussen hun extraordinaire gerechten als falafel, in kataifideeg gewikkelde gamba’s, door basmatirijst geaccompagneerde köfte en kebabballetjes en onze aloude culinaire spijzen als erwtensoep, entrecotejes in piccalillydressing, rijstebrij en yoghurt met froufroutjes.
 
 

0888 Dictee zaterdag 16 apr 2016 (1): dictee Column Terugblik Terneuzen 2016 √

Dictee - dictees [0888]

Column Terugblik Terneuzen 2016

0. Van de 40 invulwoorden in Terneuzen voor de Specialisten kwamen er 27 en bij een wat royalere telling zelfs 30 voor in mijn 856 Oefendictees. Dat is een prima score en ik ga die dictees zeker regelmatig voor mezelf herhalen. Ze zitten nu in één groot Wordbestand, dat zoekt makkelijk. Het is overigens een bestand van een kleine 1900 A4'tjes en ruim 950.000 woorden ... Als je je afvraagt, hoe ik dan aan 16 fouten kwam: beetje ziek en daardoor absoluut niet in vorm, maar als de winnaars 11 en 12 fouten hadden, ben ik nog best tevreden! In deze column enkele (onnodige) fouten en woorden die niet in de Oefendictees voorkomen ...

NB In 2020: 2414 A4'tjes, 1.040.875 woorden, 7.090.472 tekens! Op aanvraag verkrijgbaar.

1. Ik had sproke, moest sproken zijn. Die n werd natuurlijk niet voorgelezen, die moest je zelf bedenken. In de loop van het dictee bleek dat het hier om 2 verhalen ging, niet om een. Een sproke = een kort Middelnederlands verhaal in verzen, veelal met een didactische strekking.

2. Is het tiepje, typeje of typetje. Niet het laatste (mijn keuze), want de t werd niet gelezen. Gaf verder nogal wat discussie, GB heeft type en typetje, maar ook tiepje. En dat moest het volgens de jury zijn. VD heeft overigens wel 'typeje'.

3. Ook een mooie: met ontrouwwaan (ongegrond vermoeden van ontrouw).

4. Zijn bouts vermoede ontrouw (niet bout als bnw., een boude bewering, iets bouds): je moest maar weten dat betekenis 13 van bout vrouw is (vergelijk schattebout!).

5. Hennepprikker, mooi woord: (sportvisserij) instrumentje waarmee men hennepzaadjes kan doorboren zonder dat ze splijten.

6. Borsjtsjgrrltje: een woord met 12 medeklinkers achter elkaar (daar is angstschreeuw met 8 nog niks bij). Het ging over Rusland, vandaar borsjtsj = rodebietensoep en verder is een grrl een zelfbewuste, jonge vrouw.

7. Aflaadpolissen. Het ging hier niet om een 'aflaat' = rooms-katholieke kwijtschelding van straffen, maar om iets uit de transportwereld. Afladen dus. Een aflaadpolis = een polis voor de verzekering van alle zendingen van vrachtgoederen tot een bepaald maximaal bedrag.

8. De fish-and-chipsstands. Mijn 'tents' was een beetje dom: dan had het natuurlijk 'tenten' moeten zijn.

9. Scorebloc moet met een c, net als blocnote.

10. Cometten is een zeker kaartspel = comète spelen!

11. Onbekend woord: mangabeys. Ik zat er dichtbij met 'mangabays'. Het zijn hondapen met een lange snuit die in bomen leven.

12. Het woord 'überschwänglichkeit' schreef ik goed. Het betekent: overdaad in gevoelsuiting, overdreven enthousiasme. Andere woorden, die met 'über' beginnen: überbetutteling = overdreven betutteling, met name door de overheid, überbitch = ontzettende bitch, überbrettl = (verouderd) literair café chantant, überchick = op-en-top (VD:
op en top! - 2020: OK) lekkere meid, übercool = jongerentaal: ontzettend gaaf, überfremdung = overheersing door vreemdelingen, door buitenlanders, überhaupt = helemaal, eigenlijk, übermensch = hoger type mens (volgens Nietzsche), überpuber = kind dat zich zeer puberaal gedraagt, en een überseksueel = een man die zijn seksuele aantrekkelijkheid ontleent aan superioriteit in velerlei opzichten. VD vermeldt maar één woord zonder trema: (uit het Frans!) uberteit = overvloed, rijkdom en vruchtbaarheid.

13. Guetteren = bespieden.

14. Staat gewoon in mijn lijst(en): Onnozele-Kinderen met koppelteken: hadden ze maar onnozele-kinderendag (vergelijk: Pasen en paasfeest) gevraagd!

15. De meest gemene vond ik 'maître d''. Ik had dat ook niet paraat. Je spreekt dat (maître d') uit als [maître die] en het is een verkorting van maître d'hôtel. En degenen die het goed dachten te hebben, hadden het nog fout: omdat het een aanhaling was, het eerste aanhalingsteken er wel stond maar het tweede niet, moest nog een extra aanhalingsteken genoteerd worden. Zo gemeen was dit dictee, wel leuk. Auteur: Marc de Smit.