0844 Dictee woensdag 06 jan 2016 (1): dictee Oplossing Voorronde Woerdens Dictee √

Dictee - dictees [0844]

Oplossing Voorronde Woerdens Dictee

Zie voor de opgaven blogpost [0838]

A. Zinnen (17 fouten in rood - verbetering in groen)

1. Totaal verfromfaaid verfomfaaid arriveerde de accountmanager in het cafétje cafeetje waar zijn kompaan hem met een high five begroete begroette.   

2. Na drie cola-tics zwalkte het topmodel kris-kras kriskras over de catwalk, tot zij tenslotte ten slotte over de ballustrade balustrade kukelde.   

3. Word Wordt je een rijverbod opgelegd, dan doet de Rijksoverheid [GB: rijksoverheid, VD Rijksoverheid = specifiek - 2020 eigenlijk wel goed dus, die R] er nog een boete boven op bovenop.   

4. De staatssecretaris is een ideeënloze ideeëloze Jan Doedel jandoedel met een nijging neiging tot hysterisch overdrijven.   

5. Bij tijd en wijlen Bij tijd en wijle crosst crost de diskjockey door het dorp om een patat-met patat met te scoren bij de swarmatent shoarmatent.   

6. Onder de gelouwerde gelauwerde sporthelden bevinden zich hordelopers, triatlonatleten en een oud-curlingkampioen.

B. Woorden (correcte spelling in groen)

1. mayonaise             majonaise                   mayonnaise
2. ten allen tijde         te allen tijde                ten alle tijden
3. papparazzi             paparazzi                    paperazzi
4. aktetas                   aktentas                       actentas
5. hij bevreide mij      hij bevrijde mij             hij bevrijdde mij
6. nochtans                nochthans                    nogthans
7. tv serie                   tv-serie                        TV-serie
8. ge-e-maild             geëmaild                      geë-maild
9. ter grote van          ter grootte van              ter groten van
10. sifyllis                   sifylis                           syfilis
11. gegoogelt             gegoogled                    gegoogeld
12. nichje                   nicheje                         nisheje
 

0843 Dictee zaterdag 02 jan 2016 (1): dictee Oefendictee januari 2016 √

Dictee - dictees [0843]

Oefendictee januari 2016

1. Zij waren niet de enigen die vanuit het Morgenland voor een
grand-tourmissie naar het Nederlandse walhalla – met Ter Aar als res mali exempli – trokken. Een met horten en stoten oprukkende en resemende unus-multorumcrowd met onder andere Han-Chinezen, Zuid-Koreanen en vroegere Molukse-eilandenbewoners is hen achternagelopen – ze habitueerden in het achter de rajneeshies van de Indiase goeroe Bhagwan Shree Rajneesh aan lopen. Dat defilé (of cortège) bestond uit bodypackers met als bagage in de tuktuk, verderop de D-wagen, en deels bestemd voor 06-dealers (nulzesdealers) nepal, afghaan en cannabis. Eenmaal in het walhalla voor drugs, Groot-Mokum – zeker geen asylum ignorantiae, aangekomen, waren ze de joet en kwamen ze in een afkickkliniek terecht en werden craving en icevrij – als waren ze asielzoekers – rücksichtslos ten gevolge van refoulement teruggestuurd naar het Avondland en moesten ze zien te survivallen.

2. De chaleureuze chalcograaf, een heuse kopergravure-etser, kende het element koper (Cu) maar al te goed. Hij was bullish op metallisch koper en witmetaal. Hij had al heel wat afgeëtst, van c-prints en naaktetsen tot sterkwaterplaten. Ook had hij de Misjna tot in den treure gelernd, maar daar stond niets in over de honderdguldenprent van Rembrandt en ook bevatte deze geen enkele uiting van stereotiepe kennis van ornithologie of zoöfarmacognosie. Zijn koperenbruiloftsfeest – toevallig celebreerden ook drie van zijn bufies soortgelijke hymeneeën – was nog maar net voorbijgegleden, toen zelfs een Rode Kruiszuster een cataclysme, zeg maar armageddon, contrecoup of doomsday – het was niet zo erg als de Nakba [1948: verdrijving Palestijnen], niet meer kon voorkomen: zij verhoedde dat niet. Wat was het geval? Niet dat zijn vrouw aan een bloedeloos, amenorroeïsch climacterium toe was, dat wist hij wel, maar de DA-drogisterij, waarin zij arbeidde, vroeg surseance van betaling aan en een faillissementsverkoop zou veel weg hebben – nu het
oud-en-nieuwfeest naderde – van een knalvuurwerksoap met als residuen slechts veraste gillende keukenmeiden.

3. 2015 was een veelbewogen, turbulent en gemouvementeerd jaar: wij horecaffers vreesden de kafferachtige Kaffers (Zoeloes) uit Zuid-Afrika, ons hotel met bellevue aldaar bleek een horrorscenario: met een hocus-pocusachtige houdiniact goochelde de maître d'hôtel buisjes paak in onze gezamenlijke bahut – we hadden die tezamen betaald; een rammetje vond de contrabande op de terugweg na thuiskomst – appeltje-eitje – natuurlijk gemakkelijk. In de woestijn waaide de Al Qaidavlag en de kalasjnikovgeluiden werden overstemd door bazooka's van de hard-boiled hooligans. Onze havelocks waren nuttig bij het hazengrauwen en de verkillende story's over een hecatombe. Die laatste wel bij geruchte: een on-dit of hearsay. Wij heftten daar en hieven het glas, al kenden we er heg noch steg en we wilden niet van de hei in de fij gaan. In die abstruse junctuur hebben we ook nog gehightead en getai-chied. Na ettelijke hôtels garnis [ook: hôtel garni's] is het uiteindelijk toch weer hotel mama, waar ons gezelschap ten slotte aanbelandt.

0842 Dictee woensdag 30 dec 2015 (1): dictee Oefendictee (restantenopruiming) √

Dictee - dictees [0842]

Oefendictee (restantenopruiming)

1. Ik vermeide me in gedachtekronkels: de bouquiniste ontwaardde mijn cadeaucheque en er trok een queueënde unus-multorumcrowd voorbij van Transjordaniërs, Verweggistaners en vroegere
Han-Chinezen, voortgedreven door een toestormende cycloon-tyfoon.

 2. Onderwijl had ik onder de hand nog een verrassing voorhanden met het ophanden zijnde bezoek aan de Storting aanstaande dinsdag: die Staten-Generaal zou de kers-op-de-taartbelevenis worden voor Jaan, Peer en Pauw, zo'n typische Jan-en-allemanuitdrukking, die aanduidt dat eenieder in de picture komt, al dan niet pide of coprofage insecten etend.

 3. Midden in de brief met aanhef 'Weledelgeboren heer' schreef de Brunssumer mij dat de meeting V.D. (volente Deo) vrijdag 28 oktober om 7 uur stipt (geen academisch kwartiertje dus!) zou worden gehouden. Jammer genoeg begon de brief niet met L.S. (lectori salutem). In het epistel stond, dat een kopie was bijgevoegd van het resumé met de tot nu toe behaalde resultaten. Onder aan de brief stond een PS en helemaal onderaan ook nog een PPS. Het NB erna maakte de brief nog onontwarbaarder. De gebruikelijke ondertekening met 'geheel de jouwe' (t.à.t., tout à toi) kwam wel sympathiek over.

4. De ijzerhard is het ijzerkruid, bij ijzerhart moet je aan kernhout van een boom denken. Die laag is van na de kleine ijstijd. Een ijzing beving hem. De lamp is uitgegaan. In de ik-roman kwam een ikstern voor. Ik moest tegen de storm opboksen, tegen de wind optornen, er dwars tegenin gaan. De ikz is de integrale kwaliteitszorg (Nederlandse benaming voor TQM = tota+l quality management, managementfilosofie die kwaliteit en klantvriendelijkheid centraal stelt). Heerlijk, zo'n île flottante. Mosterd na de maaltijd is als een Ilias post Homerum (nee, niet na een homerun!). Het i.m. [in memoriam] werd direct via IM (instant messaging) verspreid. In een bijkerij wordt soms veel gestoken. Ik blijf u immermeer getrouw, ik zal u nimmermeer verlaten, zo beloof ik.

5. De immortels zijn lid van de Académie française, soms drager van een immortellenboeket. Dat zij geheel ingepakt werd, heeft hem behoorlijk geïmpact! Deze nv wordt geleid door een impat. Imperiaal papier is gewoon imperiaalpapier. Inplanten is onder andere implanteren. 'Impliciet' heeft dezelfde betekenis als 'implicite'. Zulke misdaden zijn imprescriptibel. Im Binnenhof nichts neues! We eten bij In de Vergulde Kip. 'In aere aedificare' is luchtkastelen bouwen. Klinkt raar: ingebetonneerde leidingen. Jullie moeten meer de toekomst inblikken. Napoleon Bonaparte handelde in bonam (of was het malam?) partem [goedbedoeld]. Incontinentie treedt vaak in continenti [onmiddellijk] op. Incroyabel, dat roerende verhaal van die incroyables!

6. Hoe krijg ik dat indebitum terug? In dat land kun je indicta causa veroordeeld worden. Hoeveel eilanden omvat de Indische archipel? Wat bedoel je met 'Indischgast'? Ja, vertel mij wat over dat indoctum vulgus. Het overleg was improductief.
 

0841 Dictee zondag 27 dec 2015 (1): dictee Oefendictee december 2015 √

Dictee - dictees [0841]

Oefendictee december 2015

Een dicteeër dicteede en dicteet, soms met een dt-fout, en teat of theet …

1. De specialist met niet als zijn spécialité de la maison het alchemistenlatijn, het Angelsaksisch, de anglicaanse lingua franca – beter: lingua toscana in bocca romana, en niet de creooltalen, Bijbeltaal en Laatgrieks, Provençaals en de Oudprovençaalse dialecten, Misjnaïsch Hebreeuws, het Oost-Middelnederlands, hypenederlands, schoolfrans en het Rotwelsch beheerst, is hier een figurant en niet meer dan een voor-spek-en-bonenfiguur.

2. Mijn naam is niet Ali B, maar Dik T (D.T.) en ik lijd aan de moeilijkewoordenziekte. Mijn linker- en rechterhersenhelft zijn obees van taal. In dat opzicht leidt dat daar dus niet tot anorexia nervosa, ook wel boulimie geheten. Ik heb een gezonde bloed-hersenbarrière, beslist geen muizen- of garnalen-, maar olifantshersenen, mijn hypofyse is oké (OK), ik heb zielsgelukkig geen hersenaneurysma, nooit een attaque of apoplexie (herseninfarct, CVA, cerebrovasculair accident) gehad. Ook lijd ik niet aan hersenverweking (dementia paralytica, encefalomalacie), maar genoeg hierover, al zijn ook mijn middenhersenen (mesencefalon) in orde!

3. Het spraakcentrum van Broca (brocacentrum, een defect daaraan leidt tot allolalie) leidt ertoe dat mijn geuite woorden u ook bereiken en verrijken, tenzij u aan receptieve afasie, afasie van Wernicke, onvermogen tot verstaan, lijdt. Bij u komen de woorden binnen via oorschelp, gehoorgang en trommelvlies, waarna hamer en aambeeld – als in een echte smidse of smederij – hun werk doen. Ook stijgbeugel, buis van Eustachius (eustachiusbuis), slakkenhuis (cochlea) en gehoorzenuw (een aandoening daaraan kan vertigo of draaiduizeligheid veroorzaken) spelen daarbij een rol. Als ik dus dicteer en tot u zeg: "Maak je niet dik, dun is de mode", dan verstaat u apetrots mijn apentaaltje, ook koeterwaals geheten!

4. Tja, en dan nu de thee. Ik sloeg in mijn T-shirt rechts af naar de fermette annex theetuin op een T-splitsing. Daar trof ik een kongsi van theedieven die een Zuid-Koreaanse chaebol van theeayatollahs wilden rippen. Een van hen sprak als een t-dief, een ander had een splaakgebrek (hij kon de tongpunt-r, de uvulaire r niet goed brouwen) en een derde was afatica. We dronken samen paraguay- (maté) en earlgreythee. Er was ook venkelthee, sleeënthee, peccothee en ceylonthee en ten slotte bergthee (gaultheria). Enfin, maanden later werd die misdaadkliek wel veroordeeld, maar het OM en de officier van justitie vingen bot, want van een (kale) kikker moet je geen veren willen plukken: nudo detrahere vestimenta!
 

0840 Dictee donderdag 24 dec 2015 (1): dictee De dicteenorm anno Domini tweeduizend zestien √

Dictee - dictees [0840]

De dicteenorm anno Domini [A.D.] tweeduizend zestien

1. Nieuw jaar, nieuwe kansen. Maar hoe moeten we bij dictees omgaan met de normatieve bronnen in 2016? Het (leuk verhaal, non-dictee) UvA-HvA-dictee en het GDNT van 2015 (leuk verhaal, volgens dicteenormen echter niet zo geweldig) liggen nog vers in ons geheugen. Vooropgesteld zij, dat een dicteetekst verifieerbaar moet zijn aan de hand van normatieve bronnen. Ik kom erop terug. Ook als een organisatie zo nodig een BN'er of BV'se wil inhuren voor het schrijven van een dictee, laat ze dan toch in vredesnaam de tekst laten controleren door deskundigen! Overigens: ik vind een of twee niet-woordenboekwoorden in een dictee nog wel te pruimen … In Den Haag was er een eenmansjury: dat lijkt me beslist onvoldoende. O ja, onze Annemarie – hoewel gekend (= Vlaams!) voorleesster in Almere – en onze Lieve (niet: vrouwe!), de auteur – zaten daar zeker niet als spellingdeskundigen … Bij de dictees die ik zelf mag opstellen, eis ik altijd overleg vooraf met de voorlezer. Want ook daar heeft men vaak BN'sen of BV'ers op het oog, meestal geen garantie voor een punctueel correcte (in dit geval niet: punctueel-correcte) voorlezing! Mijn adagium: het opstellen van een goede en correcte tekst is de ene helft van het verhaal, het goed voorlezen de andere helft. De normatieve tekstuele bronnen zijn meestal GB en VD, maar welke? Bovendien: 1) GB, 2) VD (gebruikelijk), GB en VD gelijkwaardig (komt ook voor) of 1) VD (staan wel veel lemma's in …), 2) GB (vrij ongebruikelijk), maar ja, elke jury mag zijn eigen regels opstellen natuurlijk.

2. Het Groene Boekje
Dat de versie van 2015 nu de richtlijn is, staat niet ter discussie noch dat ook de onlineversie [online versie] een correcte bron is. De argumentatie daarvoor is dat deze laatste bron voor eenieder vrij toegankelijk is via www.woordenlijst.org. Er is echter een nog weinig vermeld probleem: de enige echte Woordenlijst Nederlandse Taal staat op internet, getuige het voorblad van de papieren versie: … op basis van de Woordenlijst Nederlandse Taal online, in opdracht van de Nederlandse Taalunie samengesteld [uittreksel, RL] door de Commissie Spelling in samenwerking met het Instituut voor Nederlandse Lexicologie. Voor niemand erg, behalve voor dicteeërs. Die kunnen de complete lijst nu gewoonweg niet bekijken. Mijn ambitie gaat net niet ver genoeg om te stellen dat het GB er met name is voor dictees. Toch willen ze 'daar' wel luisteren. Toegezegd is dat er (eind januari 2016) een 'bladerfunctie' komt, waarmee je op een normale manier vanaf een bepaald woord vooruit en (met een later op te leveren product) achteruit kunt bladeren. Enfin, voor mij staat vast, dat de onlineversie van het GB voor dictees de toekomst heeft … NB In 2020 nog steeds niet gerealiseerd.

3. De Dikke Van Dale
Ook hier geen twijfel: VD versie 2015 is daarbij de norm. En de papieren versie is eerder gedrukt dan de onlineversie verscheen, maar nu in de beginfase zullen de verschillen gering zijn … Dat 'laisser faire' in de papieren versie nog zonder koppelteken stond, zal spoedig in de onlineversie bijgewerkt zijn! - laisser-faire. Maar dat probleem zal wel groter worden: de discrepantie tussen 'papier' en 'pc' zal steeds uitdeinen [uitdijnen]  (net als het heelal). De verkoop van de papieren VD in 2015 was beduidend geringer dan die in 2005. Of er in 2025 dus nog weer een nieuwe papieren VD verschijnt, valt m.i. zeer te betwijfelen, maar dat in dat geval 'papier' en 'pc' tegen die tijd verre uiteengegroeid zullen zijn, staat buiten kijf. Ik krijg daar niet bij iedereen de handen voor op elkaar, maar pleit toch voor de elektronische versie als norm (de tegenstanders zullen zeggen, dat niet iedereen daarover beschikt), omdat de verschillen op den duur (zoals begin 2015) enorm worden. Als een dicteeorganisatie aangeeft wanneer de oVD is geraadpleegd, is formeel (bij VD) verifieerbaar of een geclaimde spelling juist was. Want hoewel VD naar buiten toe geen correctielijsten bijhoudt, slaan ze wel alles op in hun bestanden. En het is echt niet zo, dat de oVD elke maand gewijzigd wordt. Slechts om de paar maanden wordt het (nieuwe) – zoals ze dat zelf noemen – 'bestand' online gezet.

4. Doe mij maar 1) GB, 2) VD en beide online!

5. Nabrander: woorden die in diverse versies verschillen of recent gewijzigd zijn, moet je in dictees vermijden!

0839 Dictee maandag 21 dec 2015 (1): dictee Ditjes en datjes (79, slot) √

Dictee - dictees [0839]

Ditjes en datjes (79) 

A. Nieuw bij gojim (niet-Jood): VD heeft als mv. gojim en gojims, GB gojiem en gojem.

B. GB en VD: lemma hogereburgerschool, echter GB bij lemma hbs hogere burgerschool. Rara. Taalunie laat weten, dat het hogere burgerschool gaat worden!!! VD blijft het aaneenschrijven.

C. Geen tegenspraak: GB,VD, hdtv (hogedefinitietelevisie). GB zegt dat hd-tv als samenstelling van hd en tv ook mag!

D. Waarom 'ijzeren eeuw' met kleine letters? Het meest directe dicteeantwoord: het staat bij de lemma's 'ijzeren' en 'eeuw' nu eenmaal zo in VD en het komt niet voor in GB. Een vergelijkbaar geval is 'gouden eeuw': dat schrijft GB en VD (bijna) overal met kleine letter. Dit alles is gebaseerd op regel 16K uit de Leidraad van GB: woorden waarmee we tijdperken of historische perioden benoemen, schrijven we met kleine letter. Alleen is VD nog wel zo eigenwijs om onze 'eigen' (dé Nederlandse) Gouden Eeuw (17e eeuw) met hoofdletters te schrijven. Zij vinden daar dus dat de Nederlandse gouden eeuw = de Gouden Eeuw, waarvan akte. Zoals 'het groene hart van Holland' hetzelfde is als 'het Groene Hart' en 'de lage landen bij de zee' hetzelfde is als 'de Lage Landen'.

E. Rats-boem is nu aan elkaar (VD)!  Althans: met streepje.

F. Let op: megila, Megila, megilla, Megilla, megille, Megille! En dat is: …? Kleine letter: het concrete boekwerk, hoofdletter: de inhoud.

G. GDNT - ook volgend items: het GB heeft alleen linkmiegel (uitspraak: 'mie-chuhl'), VD heeft ook wel linkmichel, en dat spreek je net zo uit, in tegenstelling tot wat ik eerst dacht. 2020 GB/VD: allebei de vormen.

H. Met dank aan Rika Ensing: Kikongo komt wél (slechts 1 keer) voor sub lemma in VD: kijk maar eens bij lemma 'chimpansee'!

I. Het verstaan was op het randje: eerst Jerome (zo zou die dan wel heten …), daarna toch het 'heeroom' opgepakt. Verder ging alles gelukkig wel goed. Alleen 'breliaans' (los van de spelling, uitspraak èh) niet opgepakt: in arren moede maar 'breugeliaans' (ook een beetje Vlaams, dus ik was wel bij de les …) opgeschreven, wetend dat het woord veel te lang en dus fout was. Op internet wel 'breliaans', niet in VD. Het woord 'hegeliaans' is niet te vergelijken (immers: sjwa), het meest lijkt er nog op 'rabelaisiaans' (uitspraak 'éh', en met één s). NB orwelliaans, maar Orwell heeft al ll ...

Ik zou voor brelliaans kiezen ...

J. [Censuur …] Bij het voorlezen denk je: ja, côtelette suisse en in het Nederlands kotelet. En wat schrijf je op? Je raadt het al: jazeker, kotelette [censuur …].

K. Bij 'algauw' heb ik me in de war laten brengen door Onze Taal. Die zeggen dat je 'al gauw' moet schrijven, als je 'al snel' bedoelt. Daar stap ik dus nu maar van af en in mijn lijst staat vanaf nu dat je altijd 'algauw' moet schrijven voor 'spoedig'. VD vindt dat eigenlijk ook wel (lemma), maar sub lemma komt dan nog een aantal malen onterecht 'al gauw' voor, waarvan akte en aldaar gemeld!

L. Dit (nummer 79) was de laatste Ditjes en datjes: taalvragen blijven welkom, maar zullen individueel worden beantwoord! Ik ga nu vooral maar eens wat voor mezelf doen in plaats van voor het dicteecircuit …

M. Nabrander ... kennelijk rekende de jury ook 'linkmichel' en 'al gauw' goed: weer 2 fouten minder, hadden ze in Merelbeke geen weet van ...

 
 

0838 Dictee zondag 20 dec 2015 (1): dictee Voorronde Woerdens Dictee 2016 √

.

Dictee - dictees [0838]

Voorronde Woerdens Dictee 2016

Voor de oplossingen zie blogpost [0844]

Regels: 1 GB, 2 VD.

A.  Zinnen

In de zes zinnen hieronder zijn sommige [m.i. 17] woorden onjuist gevormd of onjuist gespeld. Onderstreep de woorden die volgens u niet correct zijn. Per woord of woordgroep telt u één fout.

Bijvoorbeeld: Jip en Janneketaal (moet zijn jip-en-janneketaal) rekent u als één fout.

 

1. Totaal verfromfaaid arriveerde de accountmanager in het cafétje waar zijn kompaan hem met een high five begroete.
 

2. Na drie cola-tics zwalkte het topmodel kris-kras over de catwalk, tot zij tenslotte over de ballustrade kukelde.
 

3. Word je een rijverbod opgelegd, dan doet de Rijksoverheid er nog een boete boven op.
 

4. De staatssecretaris is een ideeënloze Jan Doedel met een nijging tot hysterisch overdrijven.
 

5. Bij tijd en wijlen crosst de diskjockey door het dorp om een patat-met te scoren bij de swarmatent. 

 

6. Onder de gelouwerde sporthelden bevinden zich hordelopers, triatlonatleten en een oud-curlingkampioen.

B. Woorden (meerkeuzetoets)

 

Hieronder staan tien (twaalf dus …) woorden of woordgroepen, telkens op drie manieren gespeld. Daarvan is er maar een de juiste. Onderstreep de correct gespelde woorden en woordgroepen.

 
1. mayonaise            majonaise            mayonnaise

2. ten allen tijde       te allen tijde         ten alle tijden

3. papparazzi            paparazzi             paperazzi

4. aktetas                  aktentas                actentas

5. hij bevreide mij    hij bevrijde mij    hij bevrijdde mij

6. nochtans               nochthans            nogthans

7. tv serie                  tv-serie                TV-serie

8. ge-e-maild            geëmaild              geë-maild

9. ter grote van         ter grootte van     ter groten van

10. sifyllis                 sifylis                   syfilis

11. gegoogelt            gegoogled            gegoogeld

12. nichje                 nicheje                 nisheje