0552 Dictee donderdag 12 mrt 2015 (4): dictee Lelystad 2015 √

Dictee - dictees [0552]

Dictee Lelystad 2015

Waanzin (auteur: Rob Kerkhoven)

1. Het thema van de Boekenweek anno 2015 is 'waanzin'. De
non-conformistische Oost-Vlaming Dimitri Verhulst schreef het boekenweekgeschenk: 'De zomer hou je ook niet tegen'.

2. In Verhulsts stijlvolle cadeautje ontvoert zestiger Pierre de imbeciel Sonny naar een steile berg in de Provence. Sonny krijgt er voor zijn zestiende verjaardag Pierres levensverhaal opgedist. Dat kon alleen op die cruciale plek. Ook in het leven van Sonny’s moeder, met wie Pierre een hartstochtelijke liefdesrelatie had, was de Mont Ventoux van essentiële betekenis.

3. Het wemelt in het dolhuis van de wereldlit(t)eratuur van de krankjorume psychopaten, dissociatieve automutilisten, mesjogge alchemisten, schizofrene pederasten, hallucinerende borderlinepatiënten en sadomasochistische perverselingen.

4. Tiert ook in Lelystad de waanzin welig? Joris van Casteren suggereerde zulks in zijn boek 'Lelystad'. Hij schildert de Flevolandse metropool als een rauwe wildernis af, bevolkt door notoire alcoholisten, belijders van de newagebeweging, cocaïneverslaafden, anabolesteroïdenadepten en gefrustreerde skinheads.

5. "Te gek voor woorden", vonden enkele ex-buren. Ze klaagden hem aan wegens dedaigneuze laster. De justitiële molens malen traag, maar ten langen leste besloot het Openbaar Ministerie tot sepot.

6. Terug naar de lit(t)eratuur! Met elke koerswijziging in de psychiatrie veranderen de lit(t)eraire producten. Wie geloofwaardig over waanzin en verwante zaken wil schrijven, moet sinds Nietzsche en Freud rekening houden met de opvattingen der zielenknijpers in zijn tijd.

7. Volgens illustere lit(t)eratuurcritici schreef Ranne Hovius, psycholoog en freelancejournalist voor de Volkskrant, een waanzinnig mooi boek over waanzin in de lit(t)eratuur. Ze biedt een caleidoscoop van lit(t)erair geboekstaafde gekte.

8. In haar volumineuze boek laat Hovius een oud-verpleegkundige annex voormalig maatschappelijk werkster aan het woord. Die concludeert dat iedereen, óók Lelystatters, wel psychiatrische trekjes in zich heeft. Hovius vermoedt dat ze gelijk heeft.

 

0551 Dictee donderdag 12 mrt 2015 (3): dictee 822 (deel 3) √

Dictee - dictees [o551]

Oefendictee 822 (deel 3)

Dictee 822, alinea 7 t/m 10.

7. Hoeveel van die demikini's kun je in een dame-jeanne (Frans),
demi-john (Engels) proppen? Bij het demarqueren kunnen demarcatielijnen vastgesteld worden. Wat is een designerdrug? Het was hopeloos: men begon op een déroute [verwarde vlucht] te slaan. DXM is dextromethorfan. Een democratisch socialist hangt de

democratisch-socialistische beginselen aan. Ik ga dit jaar weer naar het 's-Hertogenbossche carnaval (Duits: fasching, en mét buutreedner). Het dessous des cartes is het geheim van een zaak, een
dessus-de-porte zit boven een deur. Dicis causa (dicis gratia) [fatsoenshalve, voor de vorm] werd die partij ook nog gehoord. Diëresis [tweeklank, twee vocalen] komt uit de taalkunde, diësis [ook: kruis] uit de muziek. Hij was dus doende aan die klus, dus(doende) nam hij niet op..Dislocatie is een kwestie van dislokeren. Dysfagie is de disfunctie van de slikorganen. Zijn di-jamben over de dijader?

8. Hij heeft een diepgeworteld doodzondenbesef. Hij heeft zijn welverdiende loon dik verdiend. Diepgewortelde planten kunnen gemakkelijk voedingsstoffen vergaren. Er is een troubleshooter op het dossier Shell gezet: hij moet de trubbels oplossen. De Dolle Minabeweging is duidelijk op zijn retour. Hier, vijf heerlijke doyennés du comice [peer]! Veel geaaid en gestreeld worden ze, die Jannemannen. Een oweeër (ow'er) wordt ook wel met baron Zeep aangeduid. De vroegere begrafeniswet is vervangen door de Wet op de lijkbezorging. Een bemer is een pestvogel uit Bohemen. Is dat beroepschrift tijdig ingediend? Hij heeft een SARS-besmetting, niet het aidsvirus. Iemand met anorexia nervosa zou je willen besmetten met het eetvirus. Gaat zoete lieve Gerritje naar Den Bosch om het gelag te betalen?

9. De tempel was het domus Dei [niet in wdb.]. De studenten gedroegen zich burschikos. Met boerenlinnen wordt congolinnen bedoeld. Bij de Bokser(s)opstand indertijd zijn veel viervoetige boxers omgekomen. De inflatie vierde hoogtij, toen de bramahpersen draaiden. Zou Ajax er nu al uit liggen? Débris is puin en debris is ruimteafval. We hadden een super-de-luxe vakantie. In Siena wonen Siënezen. 'Dingdong’, ‘tiktak’ en ‘uche-uche’ zijn onomatopeeën. Hij is heel relaxed en leidt een relaxed leventje in een relaxte sfeer. Wat houdt de cathartische [zuiverend, psychologie] methode in? Zullen we gaan pintelieren [veel bier drinken]? Hoe bevalt het nieuwe stewardessenuniform? Mag ik het lenen voor een verkleedpartij op Secretaressedag? Dat bijdehante jongetje is bijdehand, want hij heeft zijn iPhone altijd bij de hand. Ook op Bikini worden minieme bikinietjes gedragen.

10. Het tegengestelde van een aande(r)- of bijde(r)hands paard is een vande(r)hands paard (dat laatste is dus rechts). Bon vivants zijn lebemänner, playboys of pierewaaiers. In zijn boudste dromen kon hij niet bevroeden, hoeveel baud(s) per seconde zijn transmissieapparaat aankon. O, maatje, wat hebben we toch een geweldig omaatje! Hij is aan het pluche [geen e uitspreken], aan zijn pluchen [geen n uitspreken] zetel gehecht. Wie zijn daar de pro- en antagonisten? Hij relaxt graag. En heeft dan gerelaxt. Een weifelaar is een twijfelaar. Bij haar weidselandschapstocht had ze iets wijds aan. Hij hengstte drie en een half (drieënhalf) uur voor het examen: resultaat: een
drie-en-een-half.

 

0550 Dictee donderdag 12 mrt 2015 (2): dictee 822 (deel 2) √

Dictee - dictees [0550]

Oefendictee 822 (deel 2)

Dictee 822, alinea 4 t/m 6.

4. Een kobmeeuw is een zilvermeeuw en geen kap- of kokmeeuw. Een pycnicus is van het pyknische type. De amfitryon bood aan tsadikim diverse sedekahs [islamitisch godsdienstig offermaal] aan. Het Engelse gouden pondstuk sovereign wordt ook wel soeverein genoemd. Die Jack Pudding was niet welkom op de jack-up. Pas op voor die Vlaams Bloksters. Ik moet ervan op aan kunnen. Als je een berenhonger hebt, bent je berehongerig. Skrei is 's winters voor de Noorse kust gevangen kabeljauw, namelijk als die daar paait. Morgen (donderdag) is er weer een r.k.-feestdag en wel een heilig(e)dag. Zijn schrijfsels – hemzelf geven ze een euforie – leunen aan tegen het euphuïsme [lit(t)eraire barokstijl]. Geef mij maar een lekkere yquem (witte bordeauxwijn). Zou de verwarming aanstaan? Die b2b-happening (business-to-businesshappening) was heel erg geslaagd.

5. Ik heb gepaintballd. Hij is back in business. Een kleine selectie uit '*ness': (back in) business, e-business, big business, corebusiness, new business, risky business, showbusiness, (agri)business, aquafitness, bedrijfsfitness, cardiofitness, polefitness (aerobics rond een danspaal), heart of darkness (rimboe, jungle), mindfulness, political correctness, stream of consciousness (zeker lit(t)erair procedé), the milk of human kindness (zachtaardigheid) en wellness. Ook een selectie op '*nes: augustines, dominicanes, franciscanes, bellum omnium contra omnes (bellum omnium in omnes): oorlog van allen tegen allen, een schele hannes, mettertijd komt Hannes in het wammes en homme à bonnes fortunes (vrouwenveroveraar).

6. Verder: irritare crabrones (zich in een wespennest wagen), die broeders van Johannes de Deo zijn ware johannesen, kabanes(en) (krot(ten)), kanonessen (kanunnikessen), kaps(j)ones, leunes(en): domme, onnozele jongens, lul-de-behangerige lulhannesen, pommes parisiennes (gebakken krielaardappelen), querelle des Anciens et des Modernes (lit(t)eratuurstrijd tussen antiek en modern), rachmones (medelijden), Romanes (Romani: een door veel zigeuners gesproken, aan het Hindi verwante taal), Saint Vincent en de Grenadines met de Oost-Caribische dollar en als taal een creool-Engels, sauternes (zeer fruitige witte wijn uit Sauternes, Gironde), sjlachmones (geschenken (lekkernijen) die men elkaar stuurt op Poerim) en valenciennes (soort van Vlaamse kloskant). Omschrijf het schilderij Virgo inter Virgines [maagd Maria. kind en 4 tot 6 andere heilige maagden] eens. Beschrijf de dansmuziek zouk [oe]. Je weet wel: Diogenes, die van de ton!

 

0549 Dictee donderdag 12 mrt 2015 (1): dictee 822 (deel 1) √

Dictee - dictees [0549]

Oefendictee 822 (deel 1)

Dictee 822, alinea 1 t/m 3.

1. Met argusogen volgde de penny-a-liner de rabiate [razende] roeland (een soort van hulk), gevoed door zijn feedingfrenzy. Glutamaat is umami of ve-tsin. De Eskimo's gebruiken oemiaks. 'Gouden oorijzers en 'zwarte sneeuw' zijn contradictiones in adjecto. Het meervoud van 'coupe-file' is 'coupe-files' [voorrangskaart]. Hij bezit enkele copes met copaïvabomen. In de oorlog stikt het van de matahari's. De aides de cuisine stuurden regelmatig enkele aide-mémoires aan diverse
aides-ménage. Triest, die enfants perdus [verloren kind, Frans]. Sir Francis Beaufort: hij gaf ons de schaal van beaufort, de beaufortschaal. Daarmee wordt de windkracht aangegeven op een schaal van 1 tot (en met) 12. De beaufort is de eenheid van windsterkte en het symbool daarvoor is de Bft. De Brandaris vind je op Terschelling. Hij is veel te veel en veel te vaak een joris-goedbloed. Het mv. van 'enfant terrible' is 'enfant(s) terribles'.

2. Hij heeft aardig wat in zijn slabbaris geslagen [verorberen]. Mijn genant zorgde voor een gênante vertoning. Met veel crème fouettée [slagroom - geen mv.] in je lijf kun je beter geen fouetté [mv.+ s] (verlengd pirouetje - ook: pirouettetje) uitvoeren. Ik wil geen côtelette suisse [mv. + s s], geef mij maar een gewone Hollandse kotelet. Discrediteren is in diskrediet brengen. Een cremaillère is een heugel of haal. Papier kun je crêpen, haar kan kreppen. Op die zaal liggen patiënten met een cricoïdenkwaal. Een cupel is een kroesje of schaaltje. Mooi, zo'n cuesta [kwèhs-taa]. Cryomeren is een ijskoude lijkbezorging. Sit(i)ologie is des voedings, cytologie des cels. Ergens kan ik daar wel in komen. De gevolgen daargelaten: ik heb mijn auto daar gelaten. Hij zal er wel veel van afweten. Ze zou beter af zijn, als ze daarvanaf is. 'Cubicula locanda' [kamers te huur] adverteren in een hbo-stad [hoger beroepsonderwijs]?

3. Hij rijdt in een Ferrari. De Fenians streden voor een onafhankelijk Ierland. Het was een negentiende- en begintwintigste-eeuwse beweging. Fenolftaleïne kan als laxeermiddel dienen. Zij wonen bucolisch in een fermetje [ook: fermettetje]. Bezielde het feu sacré hem nog steeds? Het woord 'feut' komt van 'foetus'. Een fichu is een halsdoek, dit schilderij is een Halsdoek. De fixer diende zichzelf een fikse fix toe. Op een fixie moet je doortrappen. Dat daar is nou een
fil-à-fil [weefsel met lichte en donkere draad naast elkaar] en dit hier is een fil d'écosse (denk aan Schotland! - glansgaren, Schotse draad). De Dannebrog is de Deense vlag. De abon [Indisch gerecht, apenhaar] was ab omni parte abominabel. De aboma, de anaconda, is een reuzenslang. Hij doet dat à bon droit [met het volste recht]. Is deze talisman een apotropaeïsch [bezwerend] antwoord op dat kwaad? Hij had de zege à portée [binnen bereik]. Welke impressie heb je van die impresario? De Poolse landdag ontaardde in een moesjawara [eindeloze beraadslagingen]. Hij belandde in een letale [dodelijke] lethargie [vergetelheid].

 
 

0548 Dictee woensdag 11 mrt 2015 (1): dictee Hipo, hippo, hypo of hyper √

Dictee - dictees [0548]

Hipo, hippo, hypo of hyper?

1. Zowel hipocras als hippocras is kaneelwijn [VD]. En samen met boerenjongens (en boerenmeisjes) behoort die drank tot de zogenaamde bruidstranen. De eerste drank is genoemd naar Hippocrates, u weet wel: die van de eed van Hippocrates (die artsen afleggen), de artseneed of hippocratische eed. Verder is de hippocampus een deel van de hersenen (anatomie: hoornvormig uitsteeksel in de zijventrikels van de hersenen) en is de hypothalamus (deel van de tussenhersenen onder de thalamus = grijze stof van de tussenhersenen ) dat ook. Vast even terzijde: hypo is meestal onder, weinig en hyper boven, over, veel: hypotensie = verlaagde bloeddruk, hypertensie = verhoogde bloeddruk.

2. Is er enige systematiek aan te brengen in het complex hipo, hippo, hypo en hyper? Een poging!

3. Zoeken op 'hipo*' ('hip*' levert te veel op …) geeft alleen hipo [uitspraak: haai-poo] high potential (jonge, veelbelovende werknemer).

4. Met 'hippo*' vinden we: hippo = overjarige hippie, Hippocreen of Hippocrene = (Griekse mythologie) de aan de muzen gewijde bron op de Helicon, ontstaan door de hoefslag van het gevleugelde paard Pegasus, synoniem: hengstenbron, ook: hoefbron (Als je uit de hengstenbron gedronken hebt, heb je dus veel dichterlijke inspiratie opgedaan!), hippodroom = paardenrenbaan of paardenspel, een hippoloog beoefent de hippologie = kennis van het paard, een hippopotamus is een nijlpaard of (figuurlijk) een log persoon, hippotherapie = fysiotherapie met behulp van paarden om bepaalde bewegingsfuncties van patiënten te oefenen of te behandelen en hippopotomonstrosesquippedaliofobie ten slotte = de angst voor lange woorden (raar, VD heeft ook: sesquipedalia verba = ellenlange woorden!).

5. We zoeken verder naar 'hypo*' (heel veel, een keuze): hypochondrie = zwaarmoedigheid, ziektevrees, hypodermis = onderhuid (onder!), hypomnesie = abnormaal zwak herinneringsvermogen, hypotenusa = in rechthoekige driehoek de schuine zijde, hypotheek = lening van geld met als onderpand (onder!) een registergoed (zoals een huis), synoniem: onderzetting (onder!) en hypothese = veronderstelling (onder!).

6. Zoeken op 'hyper*': hyperactief = overactief (over!), hyperinflatie = buitengewoon grote inflatie, (hyper)link = internet, computerterm: gemarkeerd tekstgedeelte dat een onderliggende verwijzing bevat die leidt naar het document of de locatie waarnaar wordt verwezen, hypermnesie = verhoogd herinneringsvermogen, hyperouder = helikopterouder, overbezorgde ouder en ten slotte hypertekst = computerterm: geheel van voorzieningen voor koppeling van tekst(gedeeltes), geluid, beeld en grafische voorstellingen.

 

0547 Dictee dinsdag 10 mrt 2015 (1): dictee Groot Kromme Rijndictee 2015 √

Dictee - dictees [0547]

Groot Kromme Rijndictee 2015

Weide-uitbreiding

1. Na het Eikenpaddebacle en het Rijsbruggerwegechec dient zich Koeienbruggate aan. Koeienbruggate is de reallifesoap rond de drieëntachtig gedomesticeerde herbivoren van agrariër Van Dijk. Deze op de noordoever van de Kromme Rijn residerende faunistische entrepreneur wil zijn yoghurt, vla, melk en karnemelk producerende quadrupeden graag in de weidse kleiige weilanden op de zuidoever laten foerageren.

2. De melkrobot echter bevindt zich op de noordoever! De huidige koe moet en zal per se stante pede deelnemen aan de eigengereide hyperindividualistische samenleving en kiest dientengevolge haar eigen unieke melkmoment. Vandaar de brug.

3. “Een monstrueuze megalomane moloch”, volgens actiecomité Boe tegen de Koeienbrug, dat mordicus, nee, faliekant tegen is. Men voelt zich beledigd door de weinig coulante houding van de gemeente Utrecht die het volk met deze flagrante uitzichtschending
koeioneert.

4. Tijdens een door cynici als populistisch gekenschetste anti-Koeienbrugmars scandeerden de manifestanten agressieve slogans die men tot op de Koelaan kon horen na-echoën. De activisten droegen plaquettes met koeien in compromitterende posetjes met zich mee en eisten een onverbiddelijk en onmiddellijk einde aan de gemeentelijke treiterijen. Zelfs corpulente representanten van het klerikale gezag waren present.

5. En de koe? Zij kauwde onverstoorbaar op bedauwd, houterig gras, de besognes van de homo sapiens lieten haar koud. Pannenkoeken-met-stroopgeur en cappuccinoaroma woeien haar tegemoet vanuit Theehuis [hoort bij eigennaam - zie hun website] Rhijnauwen. Er werd daar flink gefuifd. De koe inhaleerde en dacht: stay okay! Ze liet haar fecaliën de vrije loop en lachte. C’est la vache qui rit.

 
 

0546 Dictee maandag 09 mrt 2015 (3): dictee 821 (deel 3) √

Dictee - dictees [0546]

Oefendictee 821 (deel 3)

Dictee 821, alinea 7 t/m 10.

7. Chroesjtsjov at graag borsjtsjsoep. Een chrysant wordt ook wel chrysanthemum genoemd. De cisterciënzer monniken houden er een eigen cisterciënzerstijl op na. Butyraat heeft als synoniem butanoaat. We kennen ook het middel GHB: gammahydroxybutyraat (gammahydroxyboterzuur, een partydrug). Exequiën waren kerkelijke uitvaartplechtigheden. Exuviën zijn (weinig gebruikt) afgeworpen omhulsels of aanhangsel van het lichaam. De conveyer [transporteur] huurde vaak een convoyeur [begeleider konvooi] in. Alle dublinclaimanten worden terugverwezen. Soms drinken we rode clairet, soms witte clairette. De handelsnaam voor kokosvezels als stof is coir [uitspraak: koh-juhr]. De koksianen liepen De Cock achterna, de coccejanen Coccejus (Koch). Achter dovemans deur bevinden zich dovemansoren. Die oude stad heeft een faceaanzicht.

8. Een knoert is een knoeper(d). Femisch is een verkorting van ferromagnetisch. Er ontbreken nog enkele comptes-rendus [financiële verslagen] . De rechtbank verklaarde hem non compos mentis. Er was consensus: geen concessies doen! Committeren is zoiets als commitment tonen. Die commère [kletskous] en deze commerçant [gewiekst handelaar] mogen graag commercen, een potje commerce spelen. Daar zaten ze dan met de gebakken conferences [peren]. Een dilettantendictee is voor liefhebbers. Een brahmaan is een brahmapriester. De munteenheid ngultrum van Bhutan [BTN] dankt zijn naam aan het Dzongkha. Hij deed zaken met de [afkorting] fa. List en Bedrog. De list of pardonable sins kan mij niet lang genoeg zijn. Een boerdenvertelling of sprokenverhaal wordt ook wel fabliau genoemd. Een façon-de-venisekaraf is van façon de Venise gemaakt. Is zijn
cinq-à-sept [bezoek aan maîtresse] zijn faculté maîtresse [belangrijkste vermogen]?

9. Een fade-out is het uitfaden. Wie heeft de FA Cup gewonnen? Een stille willie herken je aan faire sans dire. In dat verhaal scheet de faëton [vogel] op een faëton [rijtuig]. Fäh is petit-gris. Ik las: de Faeröerse schrijdt als een nefertiti (haar naamgever – Nefertiti, ook wel: Nefertete, Nofretete – was gehuwd met Achnaton) voort. Die hole is faisabel, te doen. Zij houdt niet van die fait accomplietjes [NL], laat staan van fait(s) diverstjes. Zij leeft in een gefaket fakewereldje. De Falasha-Joden zijn van Ethiopische afkomst. Weet je nog, die Falklandeilanden? Die fama clamosa [schandaaltje] kan er ook nog wel bij. Was 'famam extendere factis' [zijn naam door daden groot maken] het devies van Piet Hein?  Shakespeare zei het al: familiar to our ears as household words, zo vertrouwd, zo bekend in de oren klinkend als dagelijkse gezegden. Een famille-verteschotel is niet van famille rose gemaakt. Die familie-nv staat op springen.

10. Wij spelen nu de fandango van Boccherini. Heb je haar laatste fantasyroman al gelezen? Durf jij in die kooi van Faraday? Een farceur is een farcemaker. De farouche niet-gewilde enakskinderen dronken bij hun farospel een farootje. Die fashionvictim draagt als fashionista fashionable kleding. De fasleutel is de f-sleutel. De fasti et nefasti dies [gelukkige en ongelukkige dagen] wisselden elkaar af. Zijn leraar was exigeant [veeleisend], dat was hoogst fatigant (hoogstfatigant - vermoeiend). Die fausse dévote [mv. + s s] [huichelaarster] liegt dat ze barst. Haar man, faux dévot [mv. + s], is nog een graadje erger. Faute de mieux [bij gebrek aan beter] doen we het met deze fauteuil. Faux amis, false friends, zijn valse vrienden. Hij was altijd al mijn favo [favoriete] voetballer.