Dictee - dictees [0330]
Oefendictee 793 (deel 3)
Hier dictee 793, alinea's 7 t/m 10.
7. Preciosa [sj] zijn kostbaarheden. Bij het prediken hou je een predicatie. Een goed weekloon (= pree) is een pre. Geprefigeerde werkwoorden zijn van een prefix voorzien. Hoe werkt een
premier-risqueverzekering? Een prenttekening is een aquatint volgens het procedé-Ploos van Amstel. Presbyacusis is ouderdomsslechthorendheid. Preppy kleding sluit aan bij chique privéscholen. Een presenningreep is een reep van geteerd zeildoek. De president elect is de nieuwgekozen president. Wij dragen maar gewoon prêt-à-porter. Die schoenen zullen nog wel prêteren. Een preux chevalier is een onvervaard ridder. Wat zijn prévôts [niveau bij schermen onder maître]? Ze las de priapee [gedicht ter ere van Priapus] bevlogen voor. Een priapus of priaap is een wellusteling en beslist zo genoemd naar Priapus. Zij was een late primipara [= priem, vrouw die voor eerste keer kind krijgt]. Er werd een priesnitzverband aangelegd. Buitmaken: prijs maken.
8. De Pythia was de priesteres van Apollo te Delphi. Bij de sacerdotale [s], priesterlijke, zegen. Een prifonds is een private equity fonds. Een bagno is eigenlijk een badhuis, maar de Turken in Istanboel hebben ooit een badhuis als gevangenis ingericht … Wat zijn prijzijen [vergoeding vorige pachter voor verbetering grond]? Wat eten we vandaag? Hussen met prikken! Aanstootgevend, choquant, schandaleus (scandaleus), shocking, stuitend, stotend en choquerend, die prikbabes [erotisch - op (digitaal) prikbord]! Het PDS, de spastische darm, is het prikkelbaredarmsyndroom. Hoeveel primarii [primarius = eerste violist in een strijkkwartet] spelen er vandaag? En hoeveel primassen [eerste violist] in het zigeunerorkest? Hoe hoog of laag is de primerate [laagste rentevoet bij de bank]? Primo intuitu [bij de eerste aanblik] werd hij verliefd. Die princess charming bleef een princesse lointaine voor hem. De zoon van Edward III van Engeland, Edward van Woodstock, werd veelal de Zwarte Prins genoemd
9. Dat is voorgoed verloren. Indertijd was prins Bernhard Prins der Nederlanden. Wie is er momenteel Prins(es) van Oranje? Ook Maastricht heeft een Prins Carnaval, de Prins der Duisternis is de Satan en Petrus is de prins der apostelen. De prinses-van-de-nacht is een 's nachts bloeiende zuilcactus. Ik heb niks met prinzipienreiterei. Zieke prioneiwitten kunnen de gekkekoeienziekte, de ziekte van Creutzfeldt-Jakob en scrapie veroorzaken. Men neme een prise [snuifje] eau de cologne. Het woord 'privaat' komt van camera privata (particuliere kamer). Was het Groot Privilege wel zo bijzonder? Ik doe het voor een prix d'ami. Hij won de Prix de Rome. Deze leverancier hanteert prix fixes. GP's zijn grands prix (VD, GB ook: grand prixs, duidelijk vernederlandst). Zo'n proana [anorexia als bewuste keus] durft wel, hoor! Enclise (enclisis): 'Daar gaat ie', proclise: 'kwas' en 'tis'.
10. Hij is procul dubio steenrijk. De procureur des Konings eiste bij uitzondering vrijspraak. Wat is het verschil tussen een prodecaan en een pro-Deaan? Deze advocaat treedt P.D. [pro Deo] op. Is er niet gelet op de prodromale verschijnselen [voorafgaand aan ziekte]? Omschrijf het begrip 'cartesisch product' [verzameling geordende paren]. Is er verschil tussen bbp [bruto binnenlands product in land zelf] en bnp [bruto nationaal product - ook erbuiten]? Waartoe dient een proefbeheiing? Hij is ook maar een broodetende profeet. Wat mag een profetenbees wel zijn (denk aan Tijl Uilenspiegel)? Welke profeteumata zijn er gedaan? Hij is profi. In profiel is en profil. Een verloren profiel is een profil en trois-quarts. Hij is weergegeven met profil perdu [hoofd afgewend]. Profiteroles zijn lekkere soesjes.
woensdag 15 oktober 2014
0329 Dictee woensdag 15 okt 2014 (deel 2): dictee 793 (2) √
Dictee - dictees [0329]
Oefendictee 793 (deel 2)
Hierbij de alinea's 4 t/m 6 van dictee 793.
4. In postbop zitten o.a. bebop, avant-garde en freejazz. Post coitum, na de coïtus, kan een postcoïtum optreden. Ik kom de
poste-restantebrief ophalen. Is een post-factumcontrole [achteraf] effectief? Het kan zijn dat die dan post festum [als mosterd na de maaltijd] komt. Een posticum is een opisthodomos, achterhal van een Griekse tempel. De postincunabelen kwamen na de wiegendrukken. Een postmortaal onderzoek vindt altijd post mortem plaats. De PND is de postnatale depressie, de post-partumdepressie. Post saeculum evenire: maar eens in de honderd jaar voorkomen. Voorbeeld? Een eeuwwisseling! Zo'n pot à feu [vaas met vlam erboven] vind ik mooi. Eerlijk zeggen: weet je wat een postzegelstaatje is? Bv. Monaco - Liechtenstein, eigen postzegels. En een pot-au-feu [stoofpot] is gewoon lekker. Met pots-de-vin [fooi] krijg je soms wel wat voor mekaar. Heukels noemde pothoofdplanten zo naar het Pothoofd te Deventer.
5. Spreek uit: potentroep [homo's]. Potjebeuling [gort met rozijnen gekookt] is geen potje met beuling [pens, ingewanden dieren]. Potkaas zit op Texel in Keulse potten. Een potje-dek is een ketellapper. Dat potje met blommen groeide voorspoedig verder [potje-met-blommen is een bastaardvloek]. Krijg nou het leplazarus, potje-met-blommen nog an toe! Wat doet een elektrotechnicus met een potmeter [potentiometer]? 't Is pissebed of kakkebed: één pot nat. Die potnat is een rare snuiter, dat potstuk ook. Ze zijn in pourparlers [onderhandelingen] getreden. Met 'pour le mérite' bezit je een Pruisische ridderorde. Nederland zit in de poule des doods [met zeer sterke deelnemers]. Wat doe ik nu met die pool [vgl. voetbalpool]? In powerdressing met een powerdrink: dat maakt indruk. Pownen [oo] is vernederen. Die boze gozer op de dozer [bulldozer] heeft geen rooie pozer [cent, duit, ook: pose], maar wel een antieke hozer [hoosvat]. Let op de uitspraak bij: puzzolaan is pozzuolaan [poht-soo-wuu-laan]. Er volgde ook nog een PPPS [postpostpostscriptum - na het PS en PPS] .
6. De Duitse filosoof en theoloog Philipp Melanchthon was de Praeceptor Germaniae, de leermeester van Duitsland. Chtonische (van Grieks: chthōn = aarde) godheden zijn aardgoden. We hebben die ingenieur op dat technische probleem losgelaten. Hier mag je de honden niet los laten lopen. Een praesta-quaesumus is een priester die alleen de mis leest. Hij verdient om ende bij (praeter propter) zes ton. Kun je een Pragmatieke Sanctie noemen (historisch decreet - denk aan Maria Theresia)? Zijn de Zwartvoet- en Pueblo-indianen
prairie-indianen? Zijn er nog teksten in het Prakrit? Neem je aan een practicum deel, dan ben je praktikant. Pas het geleerde toe en je bent practicus. Hoorde je dat pralltrillertje (ook: praltrillertje)? Een praline [bonbon] kan praliné [vulling bonbons] bevatten. De precieuze precieuses [Parijs] wilden de taal verfijnen. Leven wij wellicht in een pragmacratie?
Oefendictee 793 (deel 2)
Hierbij de alinea's 4 t/m 6 van dictee 793.
4. In postbop zitten o.a. bebop, avant-garde en freejazz. Post coitum, na de coïtus, kan een postcoïtum optreden. Ik kom de
poste-restantebrief ophalen. Is een post-factumcontrole [achteraf] effectief? Het kan zijn dat die dan post festum [als mosterd na de maaltijd] komt. Een posticum is een opisthodomos, achterhal van een Griekse tempel. De postincunabelen kwamen na de wiegendrukken. Een postmortaal onderzoek vindt altijd post mortem plaats. De PND is de postnatale depressie, de post-partumdepressie. Post saeculum evenire: maar eens in de honderd jaar voorkomen. Voorbeeld? Een eeuwwisseling! Zo'n pot à feu [vaas met vlam erboven] vind ik mooi. Eerlijk zeggen: weet je wat een postzegelstaatje is? Bv. Monaco - Liechtenstein, eigen postzegels. En een pot-au-feu [stoofpot] is gewoon lekker. Met pots-de-vin [fooi] krijg je soms wel wat voor mekaar. Heukels noemde pothoofdplanten zo naar het Pothoofd te Deventer.
5. Spreek uit: potentroep [homo's]. Potjebeuling [gort met rozijnen gekookt] is geen potje met beuling [pens, ingewanden dieren]. Potkaas zit op Texel in Keulse potten. Een potje-dek is een ketellapper. Dat potje met blommen groeide voorspoedig verder [potje-met-blommen is een bastaardvloek]. Krijg nou het leplazarus, potje-met-blommen nog an toe! Wat doet een elektrotechnicus met een potmeter [potentiometer]? 't Is pissebed of kakkebed: één pot nat. Die potnat is een rare snuiter, dat potstuk ook. Ze zijn in pourparlers [onderhandelingen] getreden. Met 'pour le mérite' bezit je een Pruisische ridderorde. Nederland zit in de poule des doods [met zeer sterke deelnemers]. Wat doe ik nu met die pool [vgl. voetbalpool]? In powerdressing met een powerdrink: dat maakt indruk. Pownen [oo] is vernederen. Die boze gozer op de dozer [bulldozer] heeft geen rooie pozer [cent, duit, ook: pose], maar wel een antieke hozer [hoosvat]. Let op de uitspraak bij: puzzolaan is pozzuolaan [poht-soo-wuu-laan]. Er volgde ook nog een PPPS [postpostpostscriptum - na het PS en PPS] .
6. De Duitse filosoof en theoloog Philipp Melanchthon was de Praeceptor Germaniae, de leermeester van Duitsland. Chtonische (van Grieks: chthōn = aarde) godheden zijn aardgoden. We hebben die ingenieur op dat technische probleem losgelaten. Hier mag je de honden niet los laten lopen. Een praesta-quaesumus is een priester die alleen de mis leest. Hij verdient om ende bij (praeter propter) zes ton. Kun je een Pragmatieke Sanctie noemen (historisch decreet - denk aan Maria Theresia)? Zijn de Zwartvoet- en Pueblo-indianen
prairie-indianen? Zijn er nog teksten in het Prakrit? Neem je aan een practicum deel, dan ben je praktikant. Pas het geleerde toe en je bent practicus. Hoorde je dat pralltrillertje (ook: praltrillertje)? Een praline [bonbon] kan praliné [vulling bonbons] bevatten. De precieuze precieuses [Parijs] wilden de taal verfijnen. Leven wij wellicht in een pragmacratie?
0328 Dictee woensdag 15 okt 2014 (1): dictee 793 (deel 1) √
Dictee
- dictees [0328]
Oefendictee 793 (deel 1)
Hierbij de eerste drie alinea's van dictee 793.
1. Primum lapidem posuit: (hij of zij) heeft de eerste steen gelegd (P.L.P.) Is het nu pluchetapijt of pluchen tapijt? Beide. Deze pc bevat veel plug-inhardware. Geen gezicht, zo'n pluimeloze kip op een pluimenbed. Zij is een geboren pluisster. Het hemellichaam Pluto is geplutood. We werden door Pluvius gegeseld. Het PMWS (postweaning multisystemic wasting syndrome) is de wegkwijnziekte, een bepaalde varkensziekte. Met png's worden portable network graphics (beeldbestanden in PNG-formaat) bedoeld. Een PO Box is een post office box, een postbus. (Het) POD, printing on demand, raakt meer en meer in zwang. Poedja's [drum, ook: godsdienstig ritueel] brengen hoge tonen voort. Poehpoeh, was dat werken! Poelepoele, hier is wat brood! Ze zouden veel poerim [drukte] maken. Ze hadden dan ook veel poerem [koude drukte]. Met GB schrijven we 'poezen' (meervoud). Van VD mag ook wel een s.
2. Hij is een erkend poetjesbaas [heler, opkoper]. Ken je de poetslipvis? Hij bracht zijn poids [pwah] in de strijd tegen dat poignante [schrijnend] armoedegeval. Wat zijn een point allongé [streepje boven noot] en een point sur tête [punt erboven]? Zij borduurt veel point-lacé [met kleine ingeweven figuurtjes]. Opportunistische politiek heet in het Duits Politik von Fall zu Fall. Het gaat mis als de politique politicienne [politiek om de politiek] leading wordt. Volgens een poll was de
polka-mazurka toen erg in. Gewoon een mooi woord: 'polyidie' [samenwerken verschillende pangenen] (en niet polyinterpretabel). Bij de originele Babylonische spraakverwarring barstte het van weinig geslaagde polylogen [groepsgesprek]. Een pomo heeft een trendy en pomo [postmodern] levensstijl. Ze droeg een ponceau [papaverrood] poncho [regencape]. De afkorting lb. staat voor libra (Engels pond). Dat is een handige pons asinorum [ezelsbrug]! Popi doen mag, maar niet te poop [populair], hè? Wees vooral geen popiejopie. Bij het schaatsen kun je pootje- of beentje-over doen.
3. Er stond popjazz en pop-klassiek op het programma. Een poppedeine noemt een slappe pop in een poppenhuis een poppelijs of poppemie. De poppoll zal het uitwijzen. Een poppesnor is een overijverig speurder. De e-mail werkt niet: POP-server kapot! De Baakse (Baak ligt 7 km ten zuiden van Zutphen) populier heeft een lichte stam. Spreek snel uit: paternoster en pornoster. Ik houd van dat porseleinbloempje, menistenzusje, hoe-langer-hoe-liever. Is Italië een pornocratie? Een portakabin is een kant-en-klaar geleverd tijdelijk gebouw. De (Verheven) Porte was de regering van het Ottomaanse Rijk. Ik knapte echt op van die porto flip [glas port met geklutst ei]. De port-salut is zekere trappistenkaas. Wat doet het POSA [peloton voor observatie, steun en aanhouding] in België? En waarvoor dient eigenlijk een POS-apparaat [betaalautomaat, point of sale]? Positis ponendis: verondersteld wat verondersteld moet worden.
Oefendictee 793 (deel 1)
Hierbij de eerste drie alinea's van dictee 793.
1. Primum lapidem posuit: (hij of zij) heeft de eerste steen gelegd (P.L.P.) Is het nu pluchetapijt of pluchen tapijt? Beide. Deze pc bevat veel plug-inhardware. Geen gezicht, zo'n pluimeloze kip op een pluimenbed. Zij is een geboren pluisster. Het hemellichaam Pluto is geplutood. We werden door Pluvius gegeseld. Het PMWS (postweaning multisystemic wasting syndrome) is de wegkwijnziekte, een bepaalde varkensziekte. Met png's worden portable network graphics (beeldbestanden in PNG-formaat) bedoeld. Een PO Box is een post office box, een postbus. (Het) POD, printing on demand, raakt meer en meer in zwang. Poedja's [drum, ook: godsdienstig ritueel] brengen hoge tonen voort. Poehpoeh, was dat werken! Poelepoele, hier is wat brood! Ze zouden veel poerim [drukte] maken. Ze hadden dan ook veel poerem [koude drukte]. Met GB schrijven we 'poezen' (meervoud). Van VD mag ook wel een s.
2. Hij is een erkend poetjesbaas [heler, opkoper]. Ken je de poetslipvis? Hij bracht zijn poids [pwah] in de strijd tegen dat poignante [schrijnend] armoedegeval. Wat zijn een point allongé [streepje boven noot] en een point sur tête [punt erboven]? Zij borduurt veel point-lacé [met kleine ingeweven figuurtjes]. Opportunistische politiek heet in het Duits Politik von Fall zu Fall. Het gaat mis als de politique politicienne [politiek om de politiek] leading wordt. Volgens een poll was de
polka-mazurka toen erg in. Gewoon een mooi woord: 'polyidie' [samenwerken verschillende pangenen] (en niet polyinterpretabel). Bij de originele Babylonische spraakverwarring barstte het van weinig geslaagde polylogen [groepsgesprek]. Een pomo heeft een trendy en pomo [postmodern] levensstijl. Ze droeg een ponceau [papaverrood] poncho [regencape]. De afkorting lb. staat voor libra (Engels pond). Dat is een handige pons asinorum [ezelsbrug]! Popi doen mag, maar niet te poop [populair], hè? Wees vooral geen popiejopie. Bij het schaatsen kun je pootje- of beentje-over doen.
3. Er stond popjazz en pop-klassiek op het programma. Een poppedeine noemt een slappe pop in een poppenhuis een poppelijs of poppemie. De poppoll zal het uitwijzen. Een poppesnor is een overijverig speurder. De e-mail werkt niet: POP-server kapot! De Baakse (Baak ligt 7 km ten zuiden van Zutphen) populier heeft een lichte stam. Spreek snel uit: paternoster en pornoster. Ik houd van dat porseleinbloempje, menistenzusje, hoe-langer-hoe-liever. Is Italië een pornocratie? Een portakabin is een kant-en-klaar geleverd tijdelijk gebouw. De (Verheven) Porte was de regering van het Ottomaanse Rijk. Ik knapte echt op van die porto flip [glas port met geklutst ei]. De port-salut is zekere trappistenkaas. Wat doet het POSA [peloton voor observatie, steun en aanhouding] in België? En waarvoor dient eigenlijk een POS-apparaat [betaalautomaat, point of sale]? Positis ponendis: verondersteld wat verondersteld moet worden.
zondag 12 oktober 2014
0327 Dictee woensdag 08 okt 2014 (4): dictee 792 (deel 3) √
Dictee- dictees [0327]
Oefendictee 792 (deel 3)
Hierbij de alinea's 7 t/m 10 van dictee 792.
7. Ach vent, loop niet te pijpzeiken! Hij is een echte corpspik (lid van het studentencorps). Ze koestert haar pikkebaasje (pikkie - kleine jongen), ook als die pikkedillen [kleine zondes] begaat. (mixed) Pickles maak je toch niet met pickels [pikhouweel bergbeklimmers]? GB pilav, VD ook pilau [rijst in vleesnat]. Je bent een lelijke pilatus! Ze had haar pillendoos en haar pillegift in haar pillbox [dameshoedje] zitten. In Hongarije betaalde je heel vroeger [tot 1-8-1946] met pengö's; deze zijn op een pingo [heuvel met kern van ijs] gevonden. Punniken (kurkjebreien) is iets anders dan pinkelen (div.). Op de Pilatustrap [Lateraan, Rome] kun je een aflaat verdienen. Komt pineau [likeurwijn, basis: cognac] van de pinot [druif of gelijknamige wijn]? Pijnlijk: hij viel in de pinnekensdraad [prikkeldraad]. Op Spaanse kinderfeestjes zie je vaak piñata's [met snoep gevuld voorwerp]. Een pionieroos is een pioen. Meer pip's, dat kan toch niet: er kan er toch maar een (de) primus inter pares zijn? Een pépite (Suriname: pipiet) is een goudklomp, nee: geen zoutklomp! Piqueren is een piqué maken.
8. De pirog en de pirosjki zijn Russische pasteitjes. Wat is een pishtak [centrale toeganspoort karavanserai]? Hij zou van pissebed in kakkebed raken. Mijn tante was behoorlijk pissed. Een piston is een cornet-à-pistons. Ken je het pitch-and-putt [van golf afgeleid spel] en de pitch-and-run [golf, korte bal, rolt na neerkomen door] al? De pijnappelklier maakt pituïtrine aan. De ketting van Galle is een plaatschalmketting. Spreek goed uit: plaatslager (en plaatstaal, geen dialect, en plafondriet en plantui = pootui). Place aux dames, merci! Wat heeft een placer [open groeve, goudwinningsgebied] met goud te maken? Ik heb nogal veel plage-uren [onbezoldigde lesuren]. Plain chant is eenstemmige koorzang. Plaît-il (wat belieft u]? Het
plan-Marshall was beslist geen plan B. Hij was marshal bij de golfwedstrijd op de Marshalleilanden. Op plankijs kun je niet schaatsen. Zijn dat die plankklare boeken? Doe maar rustig aan, planplan. Hij verdiept zich nogal in de plantlore [plantenfolklore]. Hij weigerde plataf.
9. Die fielder [cricket, veldspeler] was een fielt. Wat vinden we zoal met '*fiel*'? Veel: stripofiel (en vele liefhebbers op andere gebieden), brownfieldconvenant (verlaten industrieterrein - Vlaamse uitdrukking), Celtic field [raatakker], DNA-profiel, I-, L-, T-, U-, V- en Z-profiel, infielder (binnenvelder), koffieleut (!), in vele samenstellingen ook profiel (silhouet, in profiel – en profil, etc.), hydrofiel gaas, profil perdu en profil en trois-quarts. Laten we ook nog even naar '*fyl*' kijken (bescheiden selectie): xanthofyl (bladgeel), stafyloom (druifgezwel), stafylokok of stafylococcus, profylacticum of profylaxe (voorbehoedsmiddel, voorkoming van ziektes) en chlorofyl (bladgroen). Hou die platitudes maar voor je! Karel heeft een platte band: hij is platgevallen. Na de competitie volgden de play-off en de playdown(s). In Spaanse steden heb je plazas mayores. De playboy vulde zelf de pleeboy aan.
10. Buitenlandse Zaken was vroeger op het Plein [Plein 23] gevestigd. Geef de pleisterstrijker even aan. Plexiglas is polymethylmethacrylaat. Bij natte pleuritis wordt exsudaat in de pleuraholte gevormd. Die plaisanterieën waren plezant. 'Befehl ist Befehl' is aan een plichtezel wel besteed. Hij heeft een welbesteed leven achter de rug. Bij het ballet kennen we de plié, de demi-plié en de grand plié. Haal de plintladder [grap met nieuwe werknemer, ook: 1 april] even, wil je? Niet verwarren: plioceen en plistoceen (pleistoceen). Een pl-lampje is een piëzoluminescentielampje. De snaar deed van 'ploing'. Wallen van versterkingen kunnen best plongees [flauw afhellend bovenvlak] hebben. Plooiing en plooi-ijzer.
Oefendictee 792 (deel 3)
Hierbij de alinea's 7 t/m 10 van dictee 792.
7. Ach vent, loop niet te pijpzeiken! Hij is een echte corpspik (lid van het studentencorps). Ze koestert haar pikkebaasje (pikkie - kleine jongen), ook als die pikkedillen [kleine zondes] begaat. (mixed) Pickles maak je toch niet met pickels [pikhouweel bergbeklimmers]? GB pilav, VD ook pilau [rijst in vleesnat]. Je bent een lelijke pilatus! Ze had haar pillendoos en haar pillegift in haar pillbox [dameshoedje] zitten. In Hongarije betaalde je heel vroeger [tot 1-8-1946] met pengö's; deze zijn op een pingo [heuvel met kern van ijs] gevonden. Punniken (kurkjebreien) is iets anders dan pinkelen (div.). Op de Pilatustrap [Lateraan, Rome] kun je een aflaat verdienen. Komt pineau [likeurwijn, basis: cognac] van de pinot [druif of gelijknamige wijn]? Pijnlijk: hij viel in de pinnekensdraad [prikkeldraad]. Op Spaanse kinderfeestjes zie je vaak piñata's [met snoep gevuld voorwerp]. Een pionieroos is een pioen. Meer pip's, dat kan toch niet: er kan er toch maar een (de) primus inter pares zijn? Een pépite (Suriname: pipiet) is een goudklomp, nee: geen zoutklomp! Piqueren is een piqué maken.
8. De pirog en de pirosjki zijn Russische pasteitjes. Wat is een pishtak [centrale toeganspoort karavanserai]? Hij zou van pissebed in kakkebed raken. Mijn tante was behoorlijk pissed. Een piston is een cornet-à-pistons. Ken je het pitch-and-putt [van golf afgeleid spel] en de pitch-and-run [golf, korte bal, rolt na neerkomen door] al? De pijnappelklier maakt pituïtrine aan. De ketting van Galle is een plaatschalmketting. Spreek goed uit: plaatslager (en plaatstaal, geen dialect, en plafondriet en plantui = pootui). Place aux dames, merci! Wat heeft een placer [open groeve, goudwinningsgebied] met goud te maken? Ik heb nogal veel plage-uren [onbezoldigde lesuren]. Plain chant is eenstemmige koorzang. Plaît-il (wat belieft u]? Het
plan-Marshall was beslist geen plan B. Hij was marshal bij de golfwedstrijd op de Marshalleilanden. Op plankijs kun je niet schaatsen. Zijn dat die plankklare boeken? Doe maar rustig aan, planplan. Hij verdiept zich nogal in de plantlore [plantenfolklore]. Hij weigerde plataf.
9. Die fielder [cricket, veldspeler] was een fielt. Wat vinden we zoal met '*fiel*'? Veel: stripofiel (en vele liefhebbers op andere gebieden), brownfieldconvenant (verlaten industrieterrein - Vlaamse uitdrukking), Celtic field [raatakker], DNA-profiel, I-, L-, T-, U-, V- en Z-profiel, infielder (binnenvelder), koffieleut (!), in vele samenstellingen ook profiel (silhouet, in profiel – en profil, etc.), hydrofiel gaas, profil perdu en profil en trois-quarts. Laten we ook nog even naar '*fyl*' kijken (bescheiden selectie): xanthofyl (bladgeel), stafyloom (druifgezwel), stafylokok of stafylococcus, profylacticum of profylaxe (voorbehoedsmiddel, voorkoming van ziektes) en chlorofyl (bladgroen). Hou die platitudes maar voor je! Karel heeft een platte band: hij is platgevallen. Na de competitie volgden de play-off en de playdown(s). In Spaanse steden heb je plazas mayores. De playboy vulde zelf de pleeboy aan.
10. Buitenlandse Zaken was vroeger op het Plein [Plein 23] gevestigd. Geef de pleisterstrijker even aan. Plexiglas is polymethylmethacrylaat. Bij natte pleuritis wordt exsudaat in de pleuraholte gevormd. Die plaisanterieën waren plezant. 'Befehl ist Befehl' is aan een plichtezel wel besteed. Hij heeft een welbesteed leven achter de rug. Bij het ballet kennen we de plié, de demi-plié en de grand plié. Haal de plintladder [grap met nieuwe werknemer, ook: 1 april] even, wil je? Niet verwarren: plioceen en plistoceen (pleistoceen). Een pl-lampje is een piëzoluminescentielampje. De snaar deed van 'ploing'. Wallen van versterkingen kunnen best plongees [flauw afhellend bovenvlak] hebben. Plooiing en plooi-ijzer.
0326 Dictee woensdag 08 okt 2014 (3): dictee 792 (deel 2) √
Dictee - dictees [0326]
Oefendictee 792 (deel 2)
Hierbij de alinea's 4 t/m 6 van dictee 792.
4. Zo'n Vlaams kortverhaal [NL: kort verhaal] is toch wel iets heel bijzonders. Het apostolicum, het credo, het symbolum apostolorum, is de apostolische geloofsbelijdenis (in twaalf artikelen), de geloofsbelijdenis van Trente. Het grote credo, het symbolum
Nicaeno-Constantinopolitanum, wordt in de eucharistieviering gebruikt. Kan een knuffel-Marokkaan een excuustruus of -guus vervangen? Wist je, dat de Piëriden de muzen zijn? Je herkende haar zo, die pierrette. Hij is even naar de piesemopsantee (puis-je m'absenter? - toilet). Hij is een scharrelaar, een malle pietje. Ha, daar is Pieterbaas met speculaas. Eigenlijk was, wat Piet Hein deed, ook pietheinen [stelen. roven]. Een pifont [picture] bevat bijzondere tekens. Zo'n jeruzalemmer (zijdenhemdje, pigeon - appel) kun je stoven. Het piggelmeesyndroom verwijst naar het bekende stripverhaal Van het Tovervisje.
5. Wat een mooie pigskintas (GB, VD ook: pigskin tas)! De Sorores Pauperis Infantis Jesu (Zusters van het Arme Kind Jezus) dragen als afkorting P.I.J. Een pijjekker is een wambuis. Hoe zit het met 'amor'? Wel: amor (de liefde – verouderd als literaire taal ook wel met hoofdletter – of een beeldje van Amor, de liefdesgod – net als Cupido en (Grieks) Eros), een amorspijl is een pijl van Amor en hou en trouw: (stad Gent: Fides et Amor). Met '*amor*'zijn er honderden (100'en) treffers, een selectie: amorce (klappertje), amor Dei (liefde tot God), amore et labore: door liefde en arbeid, amor et deliciae generis humani: lieveling van de mensheid, amor habendi: (behept met) hebzucht en amor sceleratus habendi: vuige hebzucht.
6. Ook: con amore iets doen, een fata morgana (!), namorgen (!), oboe d'amore, piccola morte, die man is polyamoureus, (keulenaar of) samoreus (!) (grote aak op Samber en Maas), vestigia amoris: de sporen der liefde en een viola d'amore. Kleilei is argilliet. De reuzenaronskelk wordt ook penisplant genoemd. Het bedrijf heeft een complete make-over ondergaan. Pijlgewichten sluiten in elkaar. Niet alle hout is pijlhout. Hij wist het pijlsnel en pijlscherp te verwoorden. Langs de rijkswegen zie je nog weleens een pijlwagen [Ja, die ...]. Zou die peilstok in die pijlstok [schacht van pijl, vuurpijl] passen? Het pijpenstrootjemoederkoren [schimmel: Claviceps microcephala] tast ook riet aan. Dat hotel heeft heel wat pijpenladeachtige kamers. Hij leed aan phpd: pijntje hier, pijntje daar. GB is puristisch: pijplijn, van VD mag pipeline ook [2020: GB ook!]. Bij de brandweer lullenman, thuis lulleman.
Oefendictee 792 (deel 2)
Hierbij de alinea's 4 t/m 6 van dictee 792.
4. Zo'n Vlaams kortverhaal [NL: kort verhaal] is toch wel iets heel bijzonders. Het apostolicum, het credo, het symbolum apostolorum, is de apostolische geloofsbelijdenis (in twaalf artikelen), de geloofsbelijdenis van Trente. Het grote credo, het symbolum
Nicaeno-Constantinopolitanum, wordt in de eucharistieviering gebruikt. Kan een knuffel-Marokkaan een excuustruus of -guus vervangen? Wist je, dat de Piëriden de muzen zijn? Je herkende haar zo, die pierrette. Hij is even naar de piesemopsantee (puis-je m'absenter? - toilet). Hij is een scharrelaar, een malle pietje. Ha, daar is Pieterbaas met speculaas. Eigenlijk was, wat Piet Hein deed, ook pietheinen [stelen. roven]. Een pifont [picture] bevat bijzondere tekens. Zo'n jeruzalemmer (zijdenhemdje, pigeon - appel) kun je stoven. Het piggelmeesyndroom verwijst naar het bekende stripverhaal Van het Tovervisje.
5. Wat een mooie pigskintas (GB, VD ook: pigskin tas)! De Sorores Pauperis Infantis Jesu (Zusters van het Arme Kind Jezus) dragen als afkorting P.I.J. Een pijjekker is een wambuis. Hoe zit het met 'amor'? Wel: amor (de liefde – verouderd als literaire taal ook wel met hoofdletter – of een beeldje van Amor, de liefdesgod – net als Cupido en (Grieks) Eros), een amorspijl is een pijl van Amor en hou en trouw: (stad Gent: Fides et Amor). Met '*amor*'zijn er honderden (100'en) treffers, een selectie: amorce (klappertje), amor Dei (liefde tot God), amore et labore: door liefde en arbeid, amor et deliciae generis humani: lieveling van de mensheid, amor habendi: (behept met) hebzucht en amor sceleratus habendi: vuige hebzucht.
6. Ook: con amore iets doen, een fata morgana (!), namorgen (!), oboe d'amore, piccola morte, die man is polyamoureus, (keulenaar of) samoreus (!) (grote aak op Samber en Maas), vestigia amoris: de sporen der liefde en een viola d'amore. Kleilei is argilliet. De reuzenaronskelk wordt ook penisplant genoemd. Het bedrijf heeft een complete make-over ondergaan. Pijlgewichten sluiten in elkaar. Niet alle hout is pijlhout. Hij wist het pijlsnel en pijlscherp te verwoorden. Langs de rijkswegen zie je nog weleens een pijlwagen [Ja, die ...]. Zou die peilstok in die pijlstok [schacht van pijl, vuurpijl] passen? Het pijpenstrootjemoederkoren [schimmel: Claviceps microcephala] tast ook riet aan. Dat hotel heeft heel wat pijpenladeachtige kamers. Hij leed aan phpd: pijntje hier, pijntje daar. GB is puristisch: pijplijn, van VD mag pipeline ook [2020: GB ook!]. Bij de brandweer lullenman, thuis lulleman.
0325 Dictee woensdag 08 okt 2014 (2): dictee 792 (deel 1) √
Dictee - dictees [0325]
Oefendictee 792 (deel 1)
Hierbij de eerste 3 alinea's van dictee 792.
1. Het zou toen per Van Gend en Loos verstuurd zijn. Hij heeft dat per accidens ontdekt. De vergadering stemde per acclamationem in. Het acclimatiseren (ook wel: klimaatschieten) is aanpassen aan een ander klimaat. Hij werd acuut opgenomen vanwege de peracuut optredende verschijnselen. Hij houdt van een rechttoe-rechtaan-aanpak [ook: rechttoe rechtaan aanpak]: sans ambages, hij is straight, rechtdoorzee. De Italiaan wilde per cassa betalen. Hij heeft problemen met de kaakklier. Per ardua (aspera) ad astra: door strijd tot overwinning. Ik ben ziek, per consequentiam kan ik niet komen. Hij heeft die functie per dativum [door omkoping] verkregen. Outfading (beeld) is iets anders dan perdendosi (muziek). Soms speelt hij de père de famille, soms de père noble. Per (omne) fas et nefas: met geoorloofde en ongeoorloofde middelen, langs allerlei wegen. Pergameense huiden (perkament) komen uit Pergamon.
2. Bij kadaverdiscipline gedraagt men zich als een lijk: perinde ac si cadaver. 'Pathetisch' [vol pathos] moet je niet verwarren met 'peripatetisch' [aristotelisch]. Die man is een peritus artis [kunstkenner], dat merk je zo. Een perkamenthuid wordt xeroderma genoemd. Abis perkara: punt uit! Jules Verne volbracht zijn tocht per mare per terras [over land en over zee]. Te betalen per mese [z] (per maand). Drink geen pernod (pastis) met pernoze mannen [dieven, pernoos]. Hij heeft zich geperpendiculariseerd [is opgestaan]. Drinken we nog een perrier [Frans mineraalwater]? Per saldo bevrijdde hij zich per saltum [met een sprong]. Het persiaan [krimmer, pluchestof = pluchen stof] komt volgens mij niet uit Perzië. Uitspraak: perspectograaf [vgl. perspectief]? Het perssel van die perssinaasappel smaakt voortreffelijk. Overreding is persuasie. Die auto is perte totale (total loss). De peseta Guineana is de munteenheid van Equatoriaal-Guinea . Mans: saaimans, professor Akkermans en Beulemans Frans, naast Simpelmans [verzonnen eigennaam].
3. Een somberman kan ook Simpelmans zijn. Ze was puriteins en dus niet libertijns. De naam PET komt van positron emission tomography. Petanque is een Provençaalse variant van jeu de boules. Marie petanquete erg goed. Een petinggi is een dorpshoofd. Wil je een
petit-beurre of een petitfour? Een petit-maître was een salonjonker. De petrarkisten maken veel petrarcasonnetten (geen shakespearesonnetten). Denk maar eens aan het petrinische hanengekraai. Het Petrusambt is het pausschap. Zenuwachtig? Peu nerveux! Ze heeft een affaire met haar (thera)peut. Met pfc wordt perfluorcarbon bedoeld. Is er verschil tussen een pieleman [penis, pielemuis] en een pielenman uit de aardewerkindustrie? Er komt goed vlees van piemonteses [pjee]. Hij was weliswaar niet piep, maar ook niet stok. Er stond een pièce montée van zoutjes op tafel.
Oefendictee 792 (deel 1)
Hierbij de eerste 3 alinea's van dictee 792.
1. Het zou toen per Van Gend en Loos verstuurd zijn. Hij heeft dat per accidens ontdekt. De vergadering stemde per acclamationem in. Het acclimatiseren (ook wel: klimaatschieten) is aanpassen aan een ander klimaat. Hij werd acuut opgenomen vanwege de peracuut optredende verschijnselen. Hij houdt van een rechttoe-rechtaan-aanpak [ook: rechttoe rechtaan aanpak]: sans ambages, hij is straight, rechtdoorzee. De Italiaan wilde per cassa betalen. Hij heeft problemen met de kaakklier. Per ardua (aspera) ad astra: door strijd tot overwinning. Ik ben ziek, per consequentiam kan ik niet komen. Hij heeft die functie per dativum [door omkoping] verkregen. Outfading (beeld) is iets anders dan perdendosi (muziek). Soms speelt hij de père de famille, soms de père noble. Per (omne) fas et nefas: met geoorloofde en ongeoorloofde middelen, langs allerlei wegen. Pergameense huiden (perkament) komen uit Pergamon.
2. Bij kadaverdiscipline gedraagt men zich als een lijk: perinde ac si cadaver. 'Pathetisch' [vol pathos] moet je niet verwarren met 'peripatetisch' [aristotelisch]. Die man is een peritus artis [kunstkenner], dat merk je zo. Een perkamenthuid wordt xeroderma genoemd. Abis perkara: punt uit! Jules Verne volbracht zijn tocht per mare per terras [over land en over zee]. Te betalen per mese [z] (per maand). Drink geen pernod (pastis) met pernoze mannen [dieven, pernoos]. Hij heeft zich geperpendiculariseerd [is opgestaan]. Drinken we nog een perrier [Frans mineraalwater]? Per saldo bevrijdde hij zich per saltum [met een sprong]. Het persiaan [krimmer, pluchestof = pluchen stof] komt volgens mij niet uit Perzië. Uitspraak: perspectograaf [vgl. perspectief]? Het perssel van die perssinaasappel smaakt voortreffelijk. Overreding is persuasie. Die auto is perte totale (total loss). De peseta Guineana is de munteenheid van Equatoriaal-Guinea . Mans: saaimans, professor Akkermans en Beulemans Frans, naast Simpelmans [verzonnen eigennaam].
3. Een somberman kan ook Simpelmans zijn. Ze was puriteins en dus niet libertijns. De naam PET komt van positron emission tomography. Petanque is een Provençaalse variant van jeu de boules. Marie petanquete erg goed. Een petinggi is een dorpshoofd. Wil je een
petit-beurre of een petitfour? Een petit-maître was een salonjonker. De petrarkisten maken veel petrarcasonnetten (geen shakespearesonnetten). Denk maar eens aan het petrinische hanengekraai. Het Petrusambt is het pausschap. Zenuwachtig? Peu nerveux! Ze heeft een affaire met haar (thera)peut. Met pfc wordt perfluorcarbon bedoeld. Is er verschil tussen een pieleman [penis, pielemuis] en een pielenman uit de aardewerkindustrie? Er komt goed vlees van piemonteses [pjee]. Hij was weliswaar niet piep, maar ook niet stok. Er stond een pièce montée van zoutjes op tafel.
maandag 6 oktober 2014
0324 Dictee woensdag 08 okt 2014 (1): dictee na de i-grec (y) √
Dictee - dictees [0324]
Na de i-grec (y)
1. Het gaat hier over de i-grec, de letter y, de ypsilon, de Griekse y (spreek uit: ij). Het meervoud is i-grecs, of y's en y'je (in VD, met uitspraak i-grec) en y's en y'tje (zoals in GB met uitspraak – Griekse – 'ij'). Bij een woord als taxi is het meervoud taxi's en het verkleinwoord (volgens de Leidraad in GB) taxietje.
2. Hoe gaat dat nu met de y (na een medeklinker!)? Wel daar is het: baby, baby's en baby'tje. We mogen in die laatste twee gevallen de boel niet aan elkaar vast schrijven, want dan zou er onduidelijkheid over de uitspraak ontstaan. De y kan immers ook worden uitgesproken als 'ie', zoals in 'mythe' of als 'ih' in 'mysterie'. En dan zou je 'babys' (fout gespeld!) verkeerd kunnen lezen,
vandaar dat er een apostrof komt als de uitspraak 'ie' is. Andere voorbeelden
zijn puppy's, zloty's (munteenheid Polen), royalty's, wherry's (lichte
(sport)roeiboot waarin iedere roeier (niet meer dan twee) met elke hand een
riem hanteert), hobby's (en hobby'tje), Tommy's pootjes, johnny's (ook:
sjonnies) en marina's (ook: anita's), dat zijn ordi's, ordinaire types.
3. Let echter op als de y niet na een medeklinker, maar na een klinker komt. Dan geldt de regel niet: array (soort computerrij), arrays, arraytje, bankholidays, bankholidaytje, volley, volleys, volleytje, whiskey (Ierse of Amerikaanse sterkedrank, gestookt uit gerst resp. mais en rogge), whiskeys en whiskeytje (Ierland, VS: alleen in VD, niet in GB, let op: wel whisky – Schotse of Canadese! – en whisky's en whisky'tje!), jockey, jockeys, jockeytje, blu-ray, blu-rays en blu-raytje, bogey (bij golf), bogeys, bogeytje en nog veel meer van dat soort woorden zoals bosskeys (gauw de pc uitzetten als de baas langskomt wanneer je een spelletje speelt), bowlingalleys, boys, galloways, wiseguys, Uruguays en Paraguays.
4. Tot besluit moeten we nog even kijken naar woorden met 'y' die als 'aai' worden uitgesproken. De Leidraad van het GB was daar eerst niet duidelijk in, maar het GB is nu aangepast: deze woorden met 'aai' worden net zo behandeld als die met 'ie' (let op: na een medeklinker!): butterfly (vlinderdasje), butterfly's en butterfly'tje. Bij rugby een try, try's en een try'tje. Eén onderwerp past hier nog goed bij: het is menu, menu's en menuutje, maar bij een 'u' (meest in woorden van vreemde herkomst) die als 'oe' wordt uitgesproken, geldt net zoiets (na een medeklinker) als bij de 'y' na een medeklinker: het is tiramisu, tiramisu's, tiramisu'tje en ook haiku, haiku's en haiku'tje, net als twaiku (haiku via Twitter), twaiku's en twaiku'tje.
Na de i-grec (y)
1. Het gaat hier over de i-grec, de letter y, de ypsilon, de Griekse y (spreek uit: ij). Het meervoud is i-grecs, of y's en y'je (in VD, met uitspraak i-grec) en y's en y'tje (zoals in GB met uitspraak – Griekse – 'ij'). Bij een woord als taxi is het meervoud taxi's en het verkleinwoord (volgens de Leidraad in GB) taxietje.
2. Hoe gaat dat nu met de y (na een medeklinker!)? Wel daar is het: baby, baby's en baby'tje. We mogen in die laatste twee gevallen de boel niet aan elkaar vast schrijven, want dan zou er onduidelijkheid over de uitspraak ontstaan. De y kan immers ook worden uitgesproken als 'ie', zoals in 'mythe' of als 'ih' in 'mysterie'. En dan zou je '
3. Let echter op als de y niet na een medeklinker, maar na een klinker komt. Dan geldt de regel niet: array (soort computerrij), arrays, arraytje, bankholidays, bankholidaytje, volley, volleys, volleytje, whiskey (Ierse of Amerikaanse sterkedrank, gestookt uit gerst resp. mais en rogge), whiskeys en whiskeytje (Ierland, VS: alleen in VD, niet in GB, let op: wel whisky – Schotse of Canadese! – en whisky's en whisky'tje!), jockey, jockeys, jockeytje, blu-ray, blu-rays en blu-raytje, bogey (bij golf), bogeys, bogeytje en nog veel meer van dat soort woorden zoals bosskeys (gauw de pc uitzetten als de baas langskomt wanneer je een spelletje speelt), bowlingalleys, boys, galloways, wiseguys, Uruguays en Paraguays.
4. Tot besluit moeten we nog even kijken naar woorden met 'y' die als 'aai' worden uitgesproken. De Leidraad van het GB was daar eerst niet duidelijk in, maar het GB is nu aangepast: deze woorden met 'aai' worden net zo behandeld als die met 'ie' (let op: na een medeklinker!): butterfly (vlinderdasje), butterfly's en butterfly'tje. Bij rugby een try, try's en een try'tje. Eén onderwerp past hier nog goed bij: het is menu, menu's en menuutje, maar bij een 'u' (meest in woorden van vreemde herkomst) die als 'oe' wordt uitgesproken, geldt net zoiets (na een medeklinker) als bij de 'y' na een medeklinker: het is tiramisu, tiramisu's, tiramisu'tje en ook haiku, haiku's en haiku'tje, net als twaiku (haiku via Twitter), twaiku's en twaiku'tje.
Abonneren op:
Posts (Atom)