3578 Dictee vrijdag 23-02-2024 (1) – dictee Oefendictee februari 2024 (3) – tevens Dictee van de Dag 1147 √

 Dictee – dictees [3578]

Oefendictee februari 2024 (3)

Dictee van de Dag 1147

1. In BE is het so [secundair onderwijs] opgesplitst in lso [lager] en hso [hoger]. In NL is so o.a. schoolonderzoek, speciaal onderwijs en schriftelijke overhoring [ook nog: internet van Somalië]. De afkorting s.o. verwijst naar drie Latijnse uitdrukkingen: summa observantia [met de meeste hoogachting], salvis omissis [behoudens weglatingen] en servus observantissimus [gehoorzaamste dienaar]. Dat zijn nog eens lekkere sousies [sausjes]! Een spac [spèhk] is een zeker beursfonds: special purpose acquisition company. Een spack is een fijne sierpleister (via spuiten). Een spak is een cent (Bargoens). Een spalter [platte kwast] is geen psalter [harp of psalmboek, psalterium]. De spandex is een zekere elastische stof.

Sparsa zijn verstrooide, verspreide dingen. Hier en daar, verstrooid (voorkomend) is sparsim. Een spasem is een kaft van een schrift of boek.

2. De pinot noir heet ook wel spätburgunder. Een spatha is een lang zwaard van de Romeinse cavalarie. Veel spats slaat op drukte. Het spatsie: twee ronde wafeltjes met ijs ertussen. In jongerentaal is stijl: gaaf. Ben je streng christelijk of streng gereformeerd, dan ben je strenggelovig. GB’s supplychain vereist VD’s supply chain management [SCM]. Swag is cool of coewl. Hij heeft swag: hij heeft stijl. Swell is mieters. Waar zou een Tanganyikaan wonen, denk je? Taolu [touw-loe] is vechten zonder tegenstander (Chinees). Ik hou van uen (vousvoyeren) en x’en [met X, voorheen Twitter]. Een dubbelhuis omvat twee huizen onder één dak, een
twee-onder-een-kap/dakwoning (2-onder-1-kapwoning). We hebben uurtje-factuurtje afgesproken. De nillies zijn in BE het decennium 2000-2009, de jaren nul.

3. Hetzelfde als de noughties! Dat wil men wel: corriger la fortune [valsspelen]. Hij staat ver af [persoonlijk Taaladvies] van de werkelijkheid. Dat doen we, yep [ja]! Vongole, dat zijn venusmosselen. De term ‘vulgair Latijn’ slaat op Volkslatijn. Een foodie of culi lijdt aan voedisme [gericht zijn op lekker eten]. Wat is jouw VO₂max [maximale zuurstofopname van een persoon]? Opteeën op de tee(peg) doe je op de afslagplaats. Jongeren groeten elkaar met ‘watskeburt’ (what’s up, wazzup)? Een weepie of tearjerker is een tranentrekker (film). De meeste
West-Vlaamse inwoners spreken West-Vlaams, een dialect (GB), de regering in Brussel spreekt wetstratees. Dat is in een wibbussie te regelen. Van Wii kun je wiiitis krijgen. Een wigw is in BE een weduwe, invalide, gepensioneerde en/of wees. De bora [wind Adriatische Zee] is naar de Boreas [noorden- of noordoostenwind, mythologie] genoemd. Hij geniet een krachtige ouderdom, een aquilae senectas. Wat is het verschil tussen Wolgaduitsers en Sudeten-Duitsers? Het streepje!

4. Laten we hem X noemen. X’ verwanten waren talrijk. Een canapébenoeming is het resultaat van omhoogneuken. In een zawiya [islamitisch klooster] zullen ze wel taqiyahs [hoofdkapje tijdens gebed] dragen. Zegging is dictie. Je hebt het IJzeren Gordijn, het Bamboegordijn en het Zijden Gordijn. Een zielenpiet is een sullenpiet. Zo’n zogenaamde walvis wordt ook zo genoemd. Sinds kort draagt die moslimvrouw een abaya. Die epididymides [bijballen] zijn bedoeld voor analytisch medisch laboratoriumonderzoek. Een spritzer is een zeker drankje. Bomzji zijn Russische zwervers. De dharma is iets stelselmatigs [grondregels individueel en sociaal gedrag, oosterse religies], het karma iets persoonlijks [geestelijk cv]. Dat museum heeft een fraaie droschkenverzameling [rijtuig, vroeger in Rusland]. Het woord ‘ngultrum’ (de munteenheid aldaar = Bhutan) komt uit de Bhutaanse taal Dzongkha. Er volgde een eloge [loflied] op Rome, het eeuwige Rome, de Eeuwige Stad, Roma aeterna, de urbs aeterna, la città eterna. Een
SR-tussenwerpsel voor succes is éksito.

5. Het genezen van syfilis (sief) is een sisyfusarbeid. Op de caccia [jachtscène] zie je ze cacciucco [soep] en focaccia [brood] eten. Bij een euforie [jubelstemming] kun je himmelhoch jauchzend zijn, bij een dysforie [neerslachtigheid] zum Tode betrübt. Een koebba is de koepel van een koepelmoskee. Cashew- of acajounoten groeien aan een kasjoeboom. In een mihrab [gebedsnis] of eyvan [nis met een koepelgewelf rond het centrale plein van een moskee] moet je in kiblarichting [naar Mekka] bidden. Verziendheid is hyperopie of hypermetropie (bijziendheid: myopie). Wat bij de mens oreximanie is, is bij het dier voraciteit (vraatzucht). Een ‘vallend’ blad is participium praesentis [tegenwoordig deelwoord], een ‘gevallen’ blad is participium futurum [verleden deelwoord]. Een stampede is een stormloop/ massale vlucht van dieren. Voor het Delfisch orakel moest je in Delphi zijn. Bij schermen word je eerst prévôt, dan maître. Bij schaken: meester en grootmeester (en bij de vrijmetselaars: Provinciaal Grootmeester).

6. Denk ook aan (franc-)maçon(nerie). Hun graden zijn: leerling, gezel en meester. De Odd Fellows lijken op de vrijmetselaars. De Societas Rosicruciana [Engeland,
Drie-eenheid] is een heel specifieke vrijmetselaarsvereniging. Naast de Orde der Vrijmetselaren heb je de Orde der Weefsters [vrouwen]. Bij acquiesceren [berusten] kom je tot quiëscentie [innerlijke rust]. Een uzegger (vousvoyeerder) doet aan overdreven uen, hij is uïg of uerig. Wie te veel ‘o’ zegt, is een oër: hij doet aan oën. Een hallux valgus is een scheefstaande grote teen (met vaak een knobbel eraan). Als je een X-bericht stuurt, ben je aan het x’en. De chilipeper (heet) wordt ook wel jalapeño genoemd. Een mens wil soms ohaën, een ezel iaën. Denk ook aan saunaën, (high)teaën, yogaën, zumbaën, salsaën en instaën. Let op met crème en crêpe: een crème gesausde muur, crêperubber, crêpe de Chine, crêpe georgette, crêpe suzette en papier kun je crêpen.

7. Een sandow [apparaat] en stanozolol [middel] zijn spierversterkend. Is dat nou schizothymie [gespletenheid van gemoed = cyclothymie] of schizofrenie [psychische stoornis]? Hij doet aan rauzen, heeft gerausd, zij doet aan rausjen, zij heeft gerausjt. De familie kreeg een invitatie voor een sedekahhuisfeest. De shankkoper betaalde royaal te veel (een royaal teveel). Wat zijn de overeenkomsten tussen shaolin kungfu [vechtsport Chinese monniken] en shinto ryu [Japanse vechtkunst met stokken en wapens]? Tegen sudamen [zweetuitslag, knobbeltjes] gebruik je sudoriferum [zweetdrijvend middel]. Met sudeck, het syndroom van Sudeck wordt een complex regionaal pijnsyndroom aangeduid. Een sudarium is een zweetdoek (zoals het Sudarium van Oviedo). Een sudatorium is een vertrek voor Turkse baden (zweetbad). Suderans is informeel voor jus d’orange. Een stegosaurus is een forse dinosaurus. Die telohhandelaar [stukjes cassave, met kabeljauw] heeft een mooi bedrijf. Een tokehhagedis [gekko] is een pegapega. Verwar het twirlen van de majorettes niet met twerken [seksueel getint dansen]! Een uchiki kuri is een Japanse pompoen. Jazeker: V is victorie!

8. Achteropraken is achter komen. Het atten doe je met een adje [glas in één keer ad fundum, tot op de bodem, leegdrinken]. Elke rechterlijke uitspraak wordt gerechtelijk vastgelegd. Op de advocatenborrel nuttigden sommigen een advocateborrel [advocaatje]. Op het affichetje werd een baan als adviseusetje bekend gesteld, via een bekendstelling dus. Je kunt beter niet bekendstaan [vgl. bekendmaken, bekend zijn] als de bonte hond (met de blauwe staart). Ik wil graag garnalen a la plancha (gegrild). Een Vlaamse schepen heet in Engeland alderman. Certo certius is zekerder dan zeker, zo zeker als tweemaal twee vier is. Hoe vaak is de Almanach de Gotha nu al verschenen? Anamnetisch is anamnestisch [anamnese: wat aan de ziekte voorafging]. Anderhalf miljoen is duizendmaal (duizend keer) zoveel als anderhalfduizend. Ongeveer (ong.): circa, ca. (c.), grosso modo (gr.m.), om en nabij, zowat, 20 à 25 minuten, à peu près en kirakira. Met M.P. wordt mille passuum, duizend passen, nu ongeveer 1,5 km bedoeld. De funchi is een Antilliaans gerecht. Het rijk der fungi is het zwammenrijk (enkelvoud: fungus). De arte povera is een zekere stijlrichting. Arte, non vi: door kunst (beleid), niet met geweld. De asdic staat voor anti-submarine detection and investigation committee.