1141 Dictee zondag 25 juni 2017 (1): dictee Oefendictee juni 2017 (3) √

Dictee - dictees [1141]

Oefendictee jun 2017 (3)

1. Het brittanniazilver komt uit Britannia. VD schrijft nu correct: sjwalettergreep. De hoefsmid gebruikt een raps, de huisvrouw een rasp. De ampèrage geeft het aantal ampères weer. Een anyumara is een zekere grote Surinaams-Nederlandse zoetwaterroofvis. Een van de hervormers was Philippus Melanchthon. Ook op Sint-Maarten wordt het sint-maartensfeest gevierd. De TH heeft ons weer zoals altijd verblijd: tijdens de goedevrijdagviering werd het Goedevrijdagakkoord [eigennaam] gesloten. En tijdens de jomkipoerviering werd de Jomkipoeroorlog ontketend [begonnen]. Hij is à peu près veertig (40). Ik had geen compassie met de ter dood veroordeelde misdadiger, die terdoodveroordeelde. De beriberilijder wist dat chrysoberil en beryllium iets van doen hadden met beril. Een onomstreden meervoud is toilettes de soirée, ambigue dito zijn eaux de toilette en eau de toilettes [zelfde uitspraak] met diminutief eau de toiletteje. Totoks zijn volbloed Nederlanders.

2. Hij berijdt vaak een pur sang lipizzaner, zijn kok bereidt vaak crème fraîche [geen mv.]. Borium heeft een lager atoomnummer dan bohrium: zelfde ezelsbruggetje als bij clairet (rode wijn) en clairette (witte wijn)? Het tetrahydrofuran wordt afgekort tot THF. Is 'ex tacito' met een mond vol tanden? Tribunesprekers praten voor de bühne, tribunenmanipulatoren (s) waren volksverlakkers. Als je je mond vol hebt, mag je niet praten; wel als je een hele mondvol wilt uitbrengen. Ze waren op dezelfde dag jarig: van 't zelfde! Als je ruggelings gebonden bent, kun je niet dos-à-dos (rug tegen rug) dansen! De HMTR was de Hogeschool voor Muziek en Theater Rotterdam, maar heet nu: Hogeschool voor Muziek en Dans (HMD). Ze dansten de lanciers [sjee]. De fieteldans (sint-vitus- of sint-veitsdans) kun je moeilijk aanleren. Die baithak [geen h uitspreken] gana klinkt aangenaam. Heden ten dage zie je weinig sirtaki's meer.

3. Welke eenmansdansen ken je zoal? Het bubblin' is best lastig (te schrijven). Schrijf goed: café dansant, dîner dansant en soiree dansante. Een t.d. is overigens een thé dansant. De simadan komt van Curaçao. Hij vibede vaak. Ook bij een wodanseik kun je dansen (!). De zonnedans, zouk en zumba sloten het dansfeest (een soort dansi) af. Ik wil niet grootspreken, stoefen of schwadronneren, maar ik beheers toch heel wat dansen: de awasa [SR], de boogiewoogie en de bourree, de flamenco, de française en de gigue [zj], de haka, de ländler, de rigaudon en de passacaglia [uitspraak; ook: passacaille], de seú
[see-joe] van Curaçao, de soca, de twostep (bij de 2 step), de tyrolienne en ten slotte de sema, een werveldans van de derwisjen. Ik kijk graag naar de zwaarddans en de zevensprong. Heb je bij de wintiprei een pochetta [ook: pochette] nodig? Knap hoor, dat voltigeren bij die voltigefiguren! Denkend aan Vogue, voguede hij vaak. Dat heet dus: vogueing.

4. Hoe kom je van de woordendiarree af? In die partie carrée zullen ze toch niet allemaal steatorree oftewel vetdiarree hebben? Een Bolognezer hond is een bolognezer en een Bolognese fles is een springkolf: daar doe je geen bolognesesaus in! De man met trimvest (stabjack) viste op skipjack, de echte bonito dus. Die laatste is geen boniet of albikoor. Sodemakreel, dat is kras! Er zijn verder nogal wat makreelachtigen: de dorade of dradu [oe], de goudmakreel (ook: koningsvis), de hors(makreel) of marsbanker (ook: noordenwind), een pelagische en schoolvis, het Indonesisch visgerecht ikan bali, de trawlvisserij op tonijn, de zeilvis, de zwaardvis en de zonnevis is de petrusvis. Schattig toch, zo'n bonobobabyoogjesfoto! Takahe's zijn
niet-vliegende vogels. Het 'liberté, égalité' van 1789 werd in 1848 uitgebreid met 'fraternité'. De bramahpers drukte bankbiljetten met een brahmapoetrakip erop. Dinkies zijn geen diaks en spelen vaak met dinky toys en namaakdino's. Doe mij maar kiwiyoghurt. Beauty is but skin-deep ... In de kerk eet je muntebollen. Een guiro [goe-wie] is een klein slaginstrument.

 

1140 Dictee zaterdag 24 juni 2017 (1): dictee Groot Utrechts Kerkdictee 2017 √

Dictee - dictees [1140]

Groot Utrechts Kerkdictee 2017

Hier sta ik, ik kan niet anders (auteur: Manon Uphoff)

1. Aanschouw, gelovigen, agnosten en ongelovige thomassen! Bij een fornuis als een brandend braambos geeft de authentieke denker Luther acte de présence, neuriënd "Hier sta ik, ik kan niet anders!" [hoofdletter wegens aanhalingstekens, denkbaar is kleine h, maar dan dubbelepunt – dubbele punt, dubbelpunt en geen aanhalingstekens] 

2. Voorwaar, deze eersteklas [bnw. – GB, VD alleen znw. bij trein, voetbal en ziekenhuis – aaneen mag dus niet] rauwdouwer [ook: rouwdouwer = rouwdanus] die in 1517 [spelregels: in cijfers] zijn vijfennegentig [spelregels: in letters!] boude thesen aan de deur van een Saksisch godshuis [G is fout, zie GB, VD] nagelde, onderscheidde zich van de doorsneemonnik [klemtoon op znw. doorsnee, kan ook los met klemtoon op monnik, dan is doorsnee een bnw.] met zijn gedachte-exercities over hypocriete kanunniken en simonie bedrijvende pausen onder het adagium "Alleen de Schrift" [een adagium kan heel goed met kleine letters, maar moeilijk als er aanhalingstekens omheen staan – Schrift = Bijbel hier sowieso met hoofdletters, Latijn: sola scriptura].

3. Gedachtegangen die op de index [hoofdletter denkbaar, maar VD bijv. index librorum prohibitorum = voorheen een lijst van de door de Romeinse curie verboden boeken – spelregels!] kwamen, maar die - ware hij kind van dit millennium geweest - zeker eindeloos heen en weer ge-e-maild en ge-cc’d terug te vinden zouden zijn op tal van fora, waar op apegapen liggende luieriken die zich het apelazarus zouden schrikken van de abyssale diepte van Luthers blikverruimende ideeën en zielenroerselen, er eindeloos over zouden jeremiëren.

4. Echter, deze pleitbezorger van een consciëntieuze gerichtheid op de Bijbel wist ook de divertissementen van het leven te appreciëren.

5. Het is een ten enenmale onjuiste benadering van deze illustere geest om hem te diagnosticeren als een insectenetende [GB, VD] Johannes de Doper die zich tot een matig calorierijk dieet van sprinkhanen, honing dan wel waterige bouillabaisses of, curieuzer, minuscule gekonfijte mieren beperkte. Dan zou hij eruitzien als een bonenstaak.

6. Diens voorkomen vertoont meer verwantschap met een gevulde bulterriër [maar: pitbullterriër] – die wel houdt van een lascief dinertje – dan met een donquichotachtige [Rubensachtig: Rubens zelf, rubensachtig = à la, idem Kafka-achtig en kafka-achtig; Don Quichotachtig zou denkbaar zijn (persoon zelf), maar ook omdat GB en VD 'een donquichot' hebben, ligt donquichotachtig voor de hand] uitgemergelde figuur [niet de persoon zelf], die na het nippen aan kolokwint lijdt aan dysenterie [uitspraak vooraan: ih].

7. Bechamelsaus, boekweitebrij, compote, frambozenroze fricandeau: luxueuze ingrediënten naast hemelse spijzen vormen de achtergrond voor causerieën over de queeste naar de ware genade, uitmondend in een fascinerend demasqué van de tenhemelschreiende praktijk der aflatenhandel.

8. Bohemien, bourgondiër of bon vivant is als titulatuur voor deze met een cisterciënzerin gehuwde exceptionele middeleeuwer zonder meer een clicheetje.

Reservezin (in geval van een ex-aequo – niet gebruikt), schrijf de onderstreepte woorden op:

Waren wij, deze anachronistische ambiance voor ons geestesoog optrekkend, gelijk de bruiloftsgasten te Kana genood aan zijn dis of als introducé(s) [mnl. introducé, vrl. introducee, indien niet bekend: mnl. dus introducé en i.v.m. wij en bruiloftsgasten ligt het mv. voor de hand: introducés. NB Vrl. meervoud: introducees, verkleinwoord voor beide kunnen: introduceetje] aan zijn tafel gezeten, dan zouden wij volledig van ons à propos zijn door de weelderigheid van het geserveerde dionysische lucullusmaal.

 
 

1139 Dictee donderdag 22 juni 2017 (2): dictee 6e Holland-Belgiëdictee 2017 √

Dictee - dictees [1139]

Zesde Holland-Belgiëdictee (do 22 juni 2017)

Liefhebbers: 3 alinea's met elk 20 is totaal 60 onderstreepte woorden. De vierde alinea bevat voor de Specialisten 20 extra onderstreepte moeilijke woorden.

Guido Gezelle (auteur: Rein Leentfaar)

1. Deze priester-dichter heeft uiteraard een rooms-katholieke afkomst. Hij is geboren in achttienhonderddertig [in letters], een jaar voor de Tiendaagse Veldtocht van koning Willem I en negen jaar voor de autonomie (in Suriname noemen ze onafhankelijkheid trouwens srefidensi) en ook in economische zin autarkie van België. Zijn moeder was hypergevoelig en erg godvruchtig en zijn vader opgeruimd en welbespraakt. Terzijde: Guido was de oom van Stijn Streuvels (pseudoniem voor Frank Lateur). Zijn wijding vond plaats in Roeselaere, waar hij licentiaat werd aan het kleinseminarie aldaar, en waar hij ook zelf als studax leerling geweest was. Hij kreeg daar een poësisklas en werd in MDCCCLX [1860 in Romeinse cijfers] overgeplaatst naar Brugge, het Venetië van het Noorden.

2. Daar werd hij corector van het een korte tijd bestaand hebbende Engels College en later vicerector bij een andere opleiding. Hij produceerde ook behoorlijk wat christocentrische poëzie. Zijn onorthodoxe, zeg maar: niet-verheven taal werd in West-Vlaanderen niet gewaardeerd; zulks leidde tot aanvallen van antiklerikale liberale zijde. Hij werd ook bekend als hekel- of satiredichter. Via tabloids, bepaald avant la lettre, werd er – net als in Roeselaere – veel kwaadsprekerij over hem verspreid. Hij dichtte wat af en de eerdergenoemde [GB] aanvallen, alsmede ziekte en financiële perikelen deden hem in 1872 vluchten naar een bevriende deken in Kortrijk, alwaar hij kapelaan werd in de Onze-Lieve-Vrouwekerk. Hij overleed in 1899.

3. Er zijn heel wat gezelliana overgeleverd. Een van de meest bekende is Het schrijverke, een gedicht in de stijl van de romantiek dat niet gaat over een auteur, maar over een slootschrijvertje, een waterkever en wel een uitgestorven (extincte) soort uit het lias, oudste tijdperk (era) van de jura. De dichter verbaast zich over het gedrag van dit creatuur en ziet er een lofprijzing (doxologie, laudatio) van God in. Hij verbindt zijn liefde tot God met die voor de natuur, een veelvoorkomend thema. Gerrit Komrij noemde het 'een schoolvoorbeeld van retorica, met zijn vraag-en-antwoordspel, met zijn iteraties en crescendo's en climaxen, alles zo doorzichtig van structuur en zo knap gezwaluwstaart dat de totaalcompositie weer gladjes en vloeiend lijkt'.

4. [Alleen voor de specialisten: een aantal prangende vragen!] 

a) Wordt wort door gisten echt bier? Of is er dan ook nog maische nodig? 

b) Is een spudpaal een soort stutpaal voor schepen? 

c) Lost een troubleshooter trubbels op? 

d) Is clairet inderdaad rode wijn en [met zelfde uitspraak] clairette witte wijn? 

e) Kunnen tijdens het schutjassen de kaarten ook geschut worden? 

f) Kun je in een onderzeeër met asdic ook een duiker met stabjack traceren? 

g) Werden van die laatste lootjes ook de souches verkocht? 

h) Kneippte hij regelmatig in zijn XXL T-shirt? 

i) Blokkeerde het writer's blockverschijnsel zijn verhaal over de kobmeeuw? 

j) Zag de serow hen vanaf de heuvel op zee vissen met behulp van de sero's?

 
 

1138 Dictee donderdag 22 juni 2017 (1): dictee Groot Haags Kinderdictee 2017 √

Dictee - dictees [1138]

Groot Haags Kinderdictee 2017

Beste finalisten, of moet ik zeggen: betreurenswaardige slachtoffertjes?

1. Ik heb de onnoemelijke eer om deze editie van het Haags dictee aan jullie voor te lezen.

2. Ze hadden Paul van Loon als eerste gevraagd, maar hij weigerde. "Ik geef nog liever een uitgehongerde vampier een zoentje dan dat ik de – toch al oververmoeide – kindertjes van groep 8 onnodig laat lijden door het neerpennen van heel lange, netelige zinnen", aldus de bekende kinderboekenschrijver.

3. Ik heb er zelf inmiddels ook behoorlijk spijt van. Er blijken allemaal moeilijke woorden in deze tekst te staan, zoals kangoeroe, beurtbalkje en carrière. En ik moet alles voorlezen, ook als er bijvoorbeeld billendoekje staat. Dat wilde ik helemaal niet zeggen! Welke pannenkoek heeft dit gedrocht eigenlijk geschreven? Ik vind het een blamage!

4. Desalniettemin zal ik mijn uiterste best doen om deze taak zo waardig mogelijk te voltooien. Hottentottententententoonstelling. Nou ja zeg, dit meen je toch niet? Ik neem ontslag!

 

1137 Dictee woensdag 21 juni 2017 (4): dictee Lingewaards Dictee 2017 √

Dictee - dictees [1137]

Lingewaards Dictee 2017

De dingen die voorbijgaan

1. Eens flaneerde Louis Couperus in de chique Haagse Archipelbuurt, hoorde er het geratel over de kasseien van landauer, dos-à-dos, sjees en ander gerij dat het begintwintigste-eeuwse straatbeeld beheerste, met daartussendoor het rollende staal-op-staalgeluid van trams en bijwijlen een claxonnerende automobielhoorn; wie weet bevroedde hij, de alleeën beschrijdend, achter de aan weerszijden van het plaveisel in neorenaissancestijl oprijzende gevels oude mensen en de dingen die voorbijgaan.

2. Terwijl boogiewoogie, dixieland, bebop en andere jazzvarianten nog in zwang zijn, wordt er midden jaren vijftig – met vetkuivencoupe en al – volop gerock-'n-rold; amper daarvan bekomen volgt een jarenzestig- en jarenzeventighausse aan muziekgenres: rhythm-and-blues, beatmuziek met bijbehorend beatlehaar, soul, punk, disco et cetera, alles zich kristalliserend in een veelal in vergetelheid wegkwijnende potpourri van singletjes en lp's; tijd zou zich soms even moeten neervlijen.

3. Decennialang veranderde kindervertier nauwelijks; oké (OK), elektrificatie creëerde nieuwe toepassingen, drie- en vierenhalfvoltbatterijen voedden motortjes van treinen en autootjes maar eerst de digitalisering bracht razendsnel een wezenlijke omwenteling: heden ten dage wordt vooral gegamed, de verafgode smartphone devalueerde triktrakken, rummikuppen en vergelijkbare gezelschapsspellen tot decemberverstrooiing: slechts met kerst wordt nog gemens-erger-je-niet, gestrategood of gescrabbeld.

4. Leven schrijdt voort, glijdt je ongemerkt voorbij, totdat als capricieuze indringer Vadertje Tijd zijn eerste bloedeloze schrab in je vel trekt, ten teken op je qui-vive te zijn voor lijfelijk verval, een hardnekkig proces dat zich sowieso niet laat koeioneren, ondanks botoxbehandelingen, liposculptuur en ingenieuze plastischchirurgische ingrepen; maar of de joie de vivre door buitenissige lippen en een strakgetrokken gelaat verhoogt?

5. Wanneer wij, geassisteerd door verloskundige c.q. gynaecoloog, deze sibillijnse wereld betreden, dan wacht het onvoorspelbare, met dien verstande dat van jongs af aan de vergankelijkheid ten enenmale gewaarborgd blijkt; ofwel asjeweine gaan we allemaal, Magere Hein kiest met dedain en zwaait op het moment suprême zijn zeis.

 

1136 Dictee woensdag 21 juni 2017 (3): dictee Stedelijke Humaniora Dilsen, jaar 1 en 2, finaledictee 2 √

Dictee - dictees [1136]

Stedelijke Humaniora Dilsen, jaar 1 en 2, finaledictee 2

1. Eigenlijk droom ik er al lang van om op mijn achttiende egyptologie te gaan studeren. Kan ik tijdens mijn vakanties archeologische vondsten bestuderen en me laten inwijden in de methoden die men toepaste voor de mummificatie van mens en dier? Of ik zou me kunnen toeleggen op het ontcijferen van hiërogliefen. Misschien heb ik wel een aardje naar mijn vaartje, want ook mijn pa is bijzonder geïnteresseerd, of zeg maar gerust dat hij erdoor geobsedeerd is. In zijn bibliotheek tref je tientallen boeken aan over piramiden, farao's en oude imperiums.

2. Weet je waar ik ook dol op ben? Op zo'n ouderwetse circusvoorstelling. Niks trucage: spectaculaire attracties en hallucinante acrobatieën, alles echter dan echt. De voortdurende risico's waaraan ieder die zo'n circusbestaan leidt, is blootgesteld, zijn geen kattenpis, me dunkt. Laatst nog, ik herinner het me levendig, tartte de trapezeartiest het lot door zijn salto mortales [salto's mortale, salto mortale's] uit te voeren zonder vangnet. Het gevaar is toch reëel dat hij vroeg of laat verongelukt?

3. Na zijn bloedstollende act was het tijd om even te relaxen. Het hele rariteitenkabinet dat het circus rijk was, passeerde de revue: frêle ballerina's in roze tutu's, corpulente clowns die het enthousiaste publiek aan het lachen maakten met hun vrolijke melodieën op hun miniharmonica, extravagante personages met dumbo-oren [niet in wdb.; Dumbo = olifantje uit Walt Disneyfilm] en tot slot een stoet walrussen, die goeiige lobbesen, getraind door macho's met tattoos op de ontblote borst.

 
 

1135 Dictee woensdag 21 juni 2017 (2): dictee Stedelijke Humaniora Dilsen, 1e en 2e jaar, finaledictee 1 √

Dictee - dictees [1135]

Stedelijke Humaniora Dilsen, 1e en 2e jaar, finaledictee 1

1. Zodra het militaire defilé was afgelopen, trok het gezelschap naar het luxueuze viersterrenrestaurant [4 sterrenrestaurant], waar allen zich tegoed deden aan culinaire delicatessen. Baronessen met boa's van struisveren schreden langs het buffet terwijl keurige, zwart-wit geklede obers rondgingen met minipasteitjes, lepelhapjes met kippenragout of gekruide ansjovisreepjes. De echtgenote van de Portugese ambassadeur zag er het chicst uit in haar oranje satijnen jurk en lakleren enkellaarsjes.

2. Cariës is een aandoening die je kunt voorkomen als je je tenminste de moeite van een goede tandhygiëne getroost. Geef toe: erg esthetisch is zo'n rottend gebit niet. Bovendien kunnen er problemen rijzen zoals abcessen en andere infecties. En daar is geen vaccin tegen opgewassen. En denk erom: zoetigheden tasten het tandglazuur aan.

3. Al die media-aandacht liet het zigeunervolkje intussen vrij onverschillig. Toen de nieuwsgierigheid van de dorpelingen bevredigd was, keerde de rust terug. Zo konden de vreemdelingen, na een eerste kennismaking met het dorp en de bewoners, eindelijk beginnen aan een rustige familieavond. Wat meer dan hun goed recht was, na al die heisa. Vind je ook niet?

4. Vindt u, mijnheer, dat het hier onveilig is? Luister dan eens naar dit verhaal uit het zuiden van Israël. Kamelen worden daar voorzien van lichtgevende strepen. De politie wil zo het aantal nachtelijke verkeersongevallen terugdringen. De agenten kleven fluorescerende strepen op de lichamen van de dieren. Deze strepen geven licht af nadat ze beschenen zijn door de koplampen van de auto’s of de openbare verlichting. Dat is geen luxe want het aantal zware ongevallen met kamelen liep de laatste tijd hoog op. Een veertigtal kamelen is inmiddels met strepen bekleed.

 
 

1134 Dictee woensdag 21 juni 2017 (1): dictee Finale Zinnendictee Stedelijke Humaniora Dilsen (1e en 2e jaar) √

Dictee - dictees [1134]

Finale Zinnendictee Stedelijke Humaniora Dilsen (1e en 2e jaar)

1. De smeuïge gerechten die door de bekende tv-kok worden klaargemaakt, doen het cholesterolgehalte alleszins stijgen. 

2. Om zogezegd humanitaire redenen worden terdoodveroordeelden in de VS tegenwoordig met een injectie geëxecuteerd.

3. Meteorologen kunnen het effect van cyclonen simuleren met de computer.

4. Enkele heetgebakerde supporters wilden de arbiter voor die penalty lynchen.

5. Het bebloede houweel naast het lichaam maakte het resultaat van de autopsie vrij voorspelbaar.

6. Na het faillissement van het bedrijf veilde de deurwaarder een partij gerei zoals slijpschijven.

7. De hardleerse dievegge vertelde zonder gêne aan de rechter over de inbraken die ze minutieus voorbereidde.

8. Ik kreeg het terrarium voor een habbekra(t)s als ik de cobra erbij nam.

9. In afwachting van een definitieve herstelling werd het terras wat opgekal(e)faterd.

10. Dit geïllustreerde boek laat zien hoe collaborateurs vlak na de Tweede Wereldoorlog publiekelijk vernederd werden.

 
 

1133 Dictee dinsdag 20 juni 2017 (1): dictee Oefendictee juni 2017 (2) √

Dictee - dictees [1133]

Oefendictee jun 2017 (2)

1. De verzouten soep werd in de al verzoute rivier gekieperd. Een vexilloloog beoefent de vexillologie! Overleg tussen Palestijnen en Joden gaat moeizaam. Een (speed)pedelec is een elektrische fiets met krachtige motor waarmee hoge snelheden kunnen worden bereikt. Hij was geheel doli incapax en ging met een dolkmes de dolklamp te lijf. Slapen doe je in een dolmspiese. Een beetje wielrenner heeft een domestique. Werken met greinig tekenpapier is wel geinig. Dommies (dombo's) zijn dommeriken. Een donarsbeitel is een pijl- of lynxsteen. Hij heeft Samaritaans een nier gedoneerd. Hij is een echte dongiovanni. Wat is het verschil tussen k.i.d. en kie? Je zal wel dood- en doodmoe zijn. Die man is door- en doorslecht, door en door slecht. De WW-draad is de whitworthschroefdraad.

2. Het devies van het Groningse studentencorps is: "Mutua fides" (wederzijdse trouw); dat van het Leids studentencorps: "Virtus, Concordia, Fides" (deugd, eensgezindheid, trouw). In Roosendaal [NB = Noord-Brabant – N.B. of N.Br. is noorderbreedte – daar komt Brabants rijshout vandaan] stapt een Zeeuw met de trein over voor België, in Rozendaal [Gelderland] vindt hij (de) bedriegertjes. Een schaker heeft veel savvie van rokeren. Een nopper is nu
niet-overplaatsbaar [niet overplaatsbaar]. Met stad en lande worden bedoeld (de stad) Groningen en Ommelanden. Dat vlees is bien cuit en dus well done. Wat is dat degustatiebier toch lekker! Bij dieren is HD heupdysplasie. Spinifex is doorngras. Doornnaalden werden bij grammofoons gebruikt. Heb je die: een doortrapper is een fixie ...? Sommigen zeggen 'salut' [uu], anderen 'saluut' [uut]. Verwar liever niet: alcantara [zonder t: Japanse kunststof, lijkt op suède] en almucantarat [met t: hoogtecirkel]. Dit oefendictee bevat een uberteit aan moeilijke woorden. Wist je dat panas hetzelfde is als panache [andere uitspraak]? Opdracht: teken lineair een parallellogram met die parallelliniaal.

3. GB zegt: één hyve, twee hyves – berichten verstuurd via Hyves. Met ponden sterling kun je een stirlingmotor kopen. Een cocktail moet je stirren [stihr, stuhr]. Hij droeg een ponceau (papaverrode) poncho (regenzeiltje). Het bnw. porfierisch slaat op porfier [soort graniet – en delirisch op delier]. De letters IPCC staan voor Intergovernmental Panel on Climate Change. Ik blijf erbij: liever blo Jan dan dô Jan. Ze hebben daar nu een florerende gele-uikwekerij. Het rijppunt is het dauwpunt en de rijkaard had een rijkaart. Een weetje: roodijzererts komt in twee modificaties voor: hematiet en maghemiet. De ruwharige honden liepen tussen de ruwarige tarwe. Het stel daldeede regelmatig en wende een aantal exorbitante eigenaardigheden maar niet af. Belucht heet ook wel geaereerd. Zelfs Italiaanse muziek à gogo is ononderbroken. De agora is het centraal openbaar plein in
Oud-Griekse steden. De hele operatie ging à grands frais [met hoge kosten] gepaard. Zelfs tijdens zijn A-griep zong hij de aïsis nog luid. De rivieraal is de Anguilla anguilla.

4. Gelukkig ben ik nu van die alt-A-hypotheek af! Een Jordanees komt uit de Jordaan. De B-omroep had een docusoap over die vrouw die naar Bommelskonten was en daar vertelde over haar bom(moeder)schap. Zij lustte wel een bombe glacée, al is dat dan geen bomijs (en ook geen bol ijs – dat niet meer in VD). Ik heb nu een andere passie: markusa's [passievruchten] eten. Het zal daar wel bij liggen. De schepelingen zouden langere tijd voor Kaap Snert bijliggen. Om niet op te vallen, moet je je stil houden. De tram zal spoedig stilhouden. Een oudgelovige is aanhanger van een in de 17e eeuw ontstane afsplitsing van de Russisch-orthodoxe kerk. Een poed is 4 kilosolotnik. Zou op die calotte ooit een kalotje gezeten hebben? Barki's [100 euro] worden meestal niet meer aangepakt. Krijg je bij twee (2) 1 euromaaltijden (eeneuromaaltijden) evenveel als bij één (1) 2 euromaaltijd [twee-euromaaltijd]? De Euribor is de euro interbank offered rate. Gelukkig heeft de Eurocommissie (EU-commissie) nu ook kapitale Eurocommissarissen! Hoeveel is een euroton in het kader van de neuro en de zeuro?

 
 

1132 Dictee woensdag 14 juni 2017 (1): dictee Tabee, Groot Dictee! √

Dictee - dictees [1132]

Tabee, Groot Dictee! (auteur: J. Verschuure, overgenomen uit dagblad Metro)

1. Nu het gejeremieer en het geweeklaag enigszins is verstomd, buigen allerhande begenadigde taaladepten zich over het congé van het Groot Dictee der Nederlandse Taal; de hele santenkraam werd zomaar stante pede bij het oud vuil gezet en naar sint-juttemis verwezen – inclusief flamboyante babyboomers als Philip Freriks en de linguïstische beroepsbeoefenaars van de jury.

2. Deze anachronisten van weleer orakelden welbespraakt over het armageddon van het Nederlands, terwijl het przewalskipaard nietsvermoedend een afgedankt(e) bidet leeglebberde in de Mazurische Laagvlakte [Polen] – gevuld met trappistenbier bereid door toegewijde monniken in wijde pijen, met tonsuren à la Philip Freriks.

3. Millennials daarentegen, ordonneren liever skinny jeans via een smartphoneapp, middels korte kretologie automatisch aangevuld door dyslectische spellingstechnologen uit (de) Silicon Valley. Onderwijl puilt de Dikke Van Dale uit van neologismen als 'treitervlogger'. 'Too little, too late' [niet in VD], klonk het uit de krochten der sociale media. 'Dit was de max [het summum]. Tabee, Groot Dictee!'

 
 

1131 Dictee dinsdag 13 juni 2017 (1): dictee BeNeDictee 2017-03 √

Dictee - dictees [1131]

BeNeDictee 2017-03

Rotfluts * (auteur: Ronald Ganzeboom)
* Rolling on the floor laughing unable to speak

De woorden en woordgroepen in vet en onderstreept moesten worden ingevuld.

1. "Dick, thee? In een kopje" "Nee, doe maar in een coca-colaflesje", zei hij met een air alsof-ie bij blakstil     weer weer voor de panache [zwier, bravoure] moest zorgen in een wereld van eschatologische [leer van de laatste dingen], steeds dystopischer [dystopie = antiutopie] wordende fantasmagorieën [spookachtige voorstelling] van zijn beauty's [schoonheid], te weten zijn sjikse [christenmeisje als dienstmeid, Joden], en zijn shakespeareaanse     jack russell [hond].

2. Binnenkomertje, niet? Heerlijk zo'n dictee. Waarom? Omdat je kladderadatsch [economische of morele instorting] mag combineren met broodjeaapverhalen, apekool en gevioleerde [violeren = ontwijden] nonsens om er geprivilegieerde 'tijgers' mee om hun chique     mombakkesen [(bizar) masker] te slaan. Gewoon wat als een kruidje-roer-mij-nietje [plant - ook 'me' in GB] in het wilde weg schrijven ... Prachtig!

3. Er zou zich natuurlijk een haatbukkake [groepsseks] van de geïmmatriculeerde [opnemen als lidmaat] schrijvende aficionado's [fan] kunnen manifesteren, maar lou loene [mis poes!, dat kun je denken], mijn afwezigheid beschermt mij als het zwarte schapulier [ook: scapulier, schouderkleed] over de witte pij van een cisterciënzer monnik [mag ook aaneen, VD] tegen het laag-bij-de-grondse vuil. Ik eet er geen moksaleisi's [VD ook: moksialesi], sopropo's [komkommer] of bitawiri [bitterblad] minder om. Gelukkig heb ik geen last van hyperthyr(e)oïdie [overmatige werking schildklier] en zullen de queteletindices [QI, maat overgewicht, BMI, bodymassindex] bij mij in het rood uitslaan.

4. Alcantara [soort suède], xyloliet [versteend hout] en purschuim (dat is schuim van polyurethaan) beschermen overigens beter dan die pij, al zullen deze niet in de palissanderhouten     landauers [vierwielig rijtuig] en sulky's [tweewielig rijtuig paardensport, ook: sulk] van de goeiige     zelateurs [ijveraar] van de archaïsche, op ouwels [niet-geconsacreerde hostie] geschreven woordspelletjes zitten. Weet je wat tien dictees plus een venndiagram [verzamelingen, wiskunde] zijn? Nee? Het breviarium [brevierboek] van een hobbyistenmisjpooche [familie] die geilt op vergeten woorden die alleen personen met spraakapraxie [stoornis bij praten] foutloos kunnen uitkramen. Of had hier dysartrie [idem] moeten staan? Ik weet het niet. Dysfagie [slikstoornis] wellicht?
  t
5. Dicasterie [niet in wdb. - onderafdeling Romeinse curie, zelfde voor dicasterie] is het evenwel niet. Dat woord heeft iets met de thomistische [Thomas van Aquino]    curie [r.-k. ambtenarij, Rome] te maken; de verzameling curieuzeneuzen die sinds het Oosters Schisma [vgl. Groot Schisma] nog Chaldeeuwser [Chaldea, streek Zuid-Mesopotamië] is dan haar oosters-orthodoxe evenknieën, de assassijnen [niet in wdb. - wel: sub lemma 'old man of the mountains']. Wat hier staat is natuurlijk allemaal humbug [bluf, schijnvertoon, boerenbedrog], maar weet u een betere manier om deze woorden in één zin te vatten? Dan bent u vermoedelijk in het proterozoïcum [hoofdtijdperk geologie], toen de landouwen [velden, weilanden en akkers] gevormd werden, geboren. Hoezo yolo [you only live once]?

6. Moeten we het nog over seks hebben? Over in rokje-hakje [vgl. jasje-dasje] gestoken madammekes [GB] met door kohlpotloden [houtskool. cosmetisch middel ogen] tot leven gewekt sexappeal [erotische aantrekkingskracht] die als cholesterolsyntheseremmers     cunnilingus [cunnilinctus, beffen] prefereren boven statines [cholesterolverlagend medicijn]? Na met jou in satijnen teddy's [vgl. teddybeer] onder onesies [pyjama-huispak] te hebben gesexercised/t [GB - sexercisen = oefenen in seks, studententaal]? Nee, we worden toch liever door iemand anders geapaiseerd [kalmeren, sussen]. Doe dan maar een in nikab [gezichtssluier] of kaftan [bovenkleding oosterse volken] gestoken medelander die glissando [muziek: glijdend naar volgende toon] of mezzo forte [muziek, matig sterk, m.f.] de toetsjes beroert. Toch?

7. Iets anders: die tsietsiet [= tsitses, gedenkkwasten aan de 4 hoeken van het talliet] aan zo'n joodse talliet [= talles, gebedskleed joden] lijken op dendrieten [uitloper zenuwcel, antoniem: axon, neuriet], op biaisbanden [garnering kleding] of op blaadjes van een blaassilene [n/s] waarmee de met het verstand van wisenten [Europese bizon] hebbende falderappesen [persoon van laag allooi = peil] vaak salades niçoises [GB/VD ook: salade niçoises - maaltijdsalade] opleuken. Vind je ook niet? Judaïca [begin zin - hebraïca - verzameling boeken] bekijkende, is dit trouwens waarschijnlijk vloeken in de synagoge (=) – in de sjoel als het om Asjkenazische variant gaat. Vloeken die als memen [ie] (internetmeme - gaat rond op internet] het hele internet over gaan.

8. Trek de rauhfaser [structuurbehang] maar van de muren, nodig Tüötten [niet in wdb. - Teuten C&A was er een!] op de koffie uit, serveer escabeches [Spaans koud gerecht] of quesadilla's [kaasdingetjes], luister vooral naar krontjong [muziek, gitaar] en zie dit woordspel als een entr'acte [pauze(nummer)] waarvan de overwinning als een trompe-l'oeil is: een (=) bedrieglijk [niet: ge] niets voordat je eeuwig kassiewijle [dood] bent en alleen thanatopraxie [vertraging ontbindingsproces lijk] er wellicht voor kan zorgen dat je als zygote [kiemcel] wederkeert. Als de commensalen [mi­cro-or­ga­nis­me dat op of in een an­der or­ga­nis­me leeft zon­der dit scha­de te be­rok­ke­nen] in je lichaam dit althans toestaan. Tja, had dan bij leven maar wat meer gerummikupt [ww. rummikuppen] of gekaraookt [ww. karaoken]. Quatsch [onzin]!

9. We schrijven anno Domini [A.D] 2017 en het is circa honderd dagen na quinquagesima [zevende zondag voor Pasen, liturgische kleur paars]. Okapi's [soort giraffe] zijn niet ovipaar [eierleggend, eierbarend], plebanen-dekens [pas­toor van een ka­the­dra­le kerk, die ook de­ken is] kunnen pats-boem [plotseling, onverwacht] protestants worden, de geur van di-ethylether [narcoticum, oplosmiddel, ether, ethoxyethaan] komt je in elk ziekenhuis je neus uit, chasse-patate [kilo­me­ters­lang zin­loos tus­sen kop­lo­per(s) en pe­lo­ton blij­ven rij­den] blijft de mooiste wielerterm en schwarzwalderkirschtaart komt niet wel uit het Zwarte Woud (zwartewoudham overigens wel ook). waar komen Belgischwitblauwstieren [voor vlees] eigenlijk vandaan? België!

10. Nou ja, laat ik met deze pseudo-enumeratie [niet in wdb. - opsomming - correcte samenstelling] nu maar afsluiten. Of beter, in de vorm van een tmesis [samengesteld woord scheiden: aflsluiten --- > sluit af]: ik sluit het dictee hiermee af. Rotfluts!
 

1130 Dictee zondag 11 juni 2017 (2): dictee BeNeDictee 2017-04 √

Dictee - dictees [1130]

Trubbels in het Palingmeer (auteur: Bert Jansen)

BeNeDictee 2017-04

De woorden en woordgroepen in vet en onderstreept moesten worden ingevuld.

1. Welkom in het Palingmeer, oftewel Aalsmeer. In dit epyllion [klein epos] zullen – ik zeg het met enige emfase [nadruk] – Dichtung und Wahrheit [waarheid en fantasie betreffend] onontwarbaar uiteenlopen, zéker voor onze Vlaamse vrienden, die deze parel aan de Westeinderplassen tot voor heel kort nog niet op de kaart zouden hebben kunnen aanwijzen.

2. In het wapen van Aalsmeer – dat een faas [he­ral­diek: band die dwars over het wa­pen­schild ligt] moet ontberen – zien we een Hollandse leeuw met in zijn klauwen een zwarte lebaal [grote, zware paling] tegen een blauw fond. Het verwijst naar de tijd dat de visserij een belangrijke economische pijler was. Niet alleen werd er op paling gevist, maar ook coelacant [grote, primitieve beenvis], cobia [baarsachtige] en hozebek [zeeduivel] vonden geregeld een roemloos einde in de vesanen [visnet] van menige loze visser. Ciguatera [visvergiftiging] was indertijd dan ook een veelvoorkomende doodsoorzaak. De eerste symptomen van deze ziekte – jeuk en gevoelloze lippen – lijken onschuldig. Die symptomen verdwijnen snel, en de patiënt voelt zich weer beter. Maar kort daarna is er sprake van een recrudescentie [verergering]: er treden hevige viscerale [de ingewanden betreffend] klachten op, men raakt in shock en 20% sterft binnen enkele dagen.

3. Na de droogleggingen – in het midden van de negentiende eeuw – ging het met de visserij snel bergafwaarts en schakelde de bevolking halsoverkop [= 2 x] oftewel halje travalje (ventre à terre dus) over op de landbouw. Vooral de aardbeienteelt beleefde een hoogtepunt. Vexillologen [vlaggenkundigen] zullen er geen been in zien in de rood-groen-zwarte vlag de rode vrucht, het groene blad en de zwarte aarde te herkennen.

4. In de belle époque [1890-1910 in West-Eu­ro­pa m.b.t. het cul­tu­re­le en mon­dai­ne le­ven] werden de eerste kwekers gesignaleerd: de veengrond bleek een uitstekende voedingsbodem voor de bloementeelt en de eerste eikers [vrachtschip binnenvaart] met rozen voeren richting Amsterdam. De rozen maakten plaats voor miniamaryllissen [sierplant, ridderster] en eschscholtzia's [goudpapaver], maar tegenwoordig ziet men ook veel salzafij [niet in wdb. - morgenster], en aloëetjes [uit de leliefamilie] in de kassen. Bloembollen worden, ook heden ten dage nog, in goenizakken [jute] vervoerd.

5. In Aalsmeer vind je geen campaniles [klokkentoren] met jaquemarts [figuurtje, slaat de uren op een klok], maar de bijna een eeuw oude watertoren in art-decostijl [art deco = aristieke stijlrichting] is een beeldbepalend monument aan het meer en wordt tot de mooiste watertorens van ons land gerekend. In 1994 werd de toren buiten gebruik gesteld. Aanvankelijk wilde de gemeente hem verkopen, maar dat stuitte op hevig verzet van de Aalsmeerders. Naar luid van zeggen, nam menige vergadering zulke tumultueuze vormen aan, dat de (heilige) hermandad [politie] eraan te pas moest komen omdat er een handgemeen dreigde.

6. Gelukkig bleef het bij enig duw-en-trekwerk [2024!]. Enkelen van de inwoners repten zelfs tout court [kortweg, zonder meer] van een moerlemei [opstand, chaos], toen er geopperd werd een luxehotel in de toren te huisvesten. Een ondernemer schetste de verzamelde menigte een fraai toekomstperspectief van state-of-the-arthoreca, die Aalsmeer zou opstuwen in de culinaire vaart der volkeren. Heftig gesticulerend ventileerde hij zijn ideeën over lucullische [overdadig] maaltijden geserveerd op famille-roseserviesgoed [zeker Chinees porselein] en fritporseleinen [glasachtig, niet echt porselein] borden. Hij dacht daarbij geenszins aan ordinaire tabouleh (ook: taboulé,
VD/GB) met kolbaszworstjes [sterk gekruid, Hongaars] als garnering. Nee, hij dacht eerder aan een kopje borsjtsj [rodebietensoep, rode bieten] (ad libitum [onbeperkt] in cyrillisch [voor Slavische talen] schrift) als appetizer en vervolgens escabeche [Spaans koud gerecht] met szechuanpeper [anijspeper, China], overgoten met gecorseerde [robuust, vol] wijnen als saint-estèphe en saint-julien [beide: rode wijn]. En croquembouche als dessert en champagne à gogo [naar believen, onbeperkt]!

7. Een creabea [vrouw met creatieve hobby], type wilhelmina-vooruit [vrouw met grote boezem], nam toen het woord en riep geëmotioneerd dat daarmee een belangrijk stuk cultureel erfgoed verloren zou gaan ten faveure [ten gunste] van ordinair winstbejag. 'Lucri causa [uit winstbejag] kraait dan weer victorie', zo kraaide zij. Zij meende dat de watertoren de perfecte ambiance was voor het ten gehore brengen van medleys [potpourri] met orkesten die ruimte geven aan bijzondere instrumenten. Zij noemde met name de kemenche [Turkse viool], de Ierse bodhrán [handtrommel] alsmede de oboe [hobo]. Ook zag zij wel een plaats weggelegd voor exotische muziekstijlen als mbalax [swingend, Senegal] en bhangra [Aziatisch].

8. Een wethouder van de gemeente – een rechts-extremist [ultrarechts] en aanvankelijk een gedreven voorstander van het plan de watertoren tot horeca-etablissement om te vormen – liet zich door haar overtuigen en sindsdien staat deze bestuurder bij zijn achterban dan ook bekend als sjaak-afhaak [beloften niet nakomen].

9. Burgemeester Hoffscholte – zoals altijd tiré à quatre épingles [om door een ringetje te halen] in zijn double-breasted [2 rijen knopen] colbert – was de enige die zijn quant-à-soi [waardigheid] wist te bewaren en de gemoederen vermocht te sussen. Zijn bonhomie [vriendelijke wellevendheid] vermag dan ook vriend en vijand te behagen. Literair angehaucht [tenderend naar] als hij is, brak hij een gedamasceerde [vlammend] lans voor het doen herleven van de tijd van de retrozijnen [rederijker]. Met veel brio [levendigheid] schiep hij het beeld van om het landjuweel strijdende dichters in spe die hun haiku'tjes [gedicht van 3 rijmloze regels] en clerihews [rijmschema aabb] voor het uitzinnige publiek declameren. Hij kon zich nu al verheugen op de ingenieuze telestichons [laatste letters vormen een naam] die men met uiterste precisie zou fabrieken.

10. Dit was voor een doblootje achter in de zaal het sein het woord te nemen. 'Ik vind dat taal door iedereen begrepen moet kunnen worden en u gebruikt woorden die ik niet begrijp. En dat geldt ook voor dat mallotige dictee dat u jaarlijks voorleest. In het laatste dictee – dat van oktober 2016 – had de schrijver het bestaan woorden als pastinaak, geparaisseerd [(weer) verschijnen] en chintz [calicot, indienne, sits] te gebruiken. Ik vind dat elitair.' Het woord 'elitair' was weer gevallen, hoewel men zo'n vreemd woord niet verwacht had uit haar gelipgloste [lipgloss = gloss, glansmiddel ww. lipglossen] mond. De burgervader ging er eens goed voor zitten, bleef placide [rustig, kalm], hoewel de haren hem te berge rezen, en dupliceerde, van de weeromstuit nog geaffecteerder dan gewoonlijk: 'Mevrouw, moeten wij dan allemaal tot monosyllabische [eenlettergrepig] stamelaars vervallen? Mag ik niet vrijelijk putten uit mijn gereedschapskist met archaïsche woorden? Vindt u dat wij allen een tien voor taal verdienen, zoals het jarenzeventigideaal [jaren 70/zeventig] voorschreef? Wilt u terug naar die sturm-und-drangperiode [puberteit/pubertijd], waarin men er versjwartste [extreem, idioot] ideeën op na hield [VD] en geëchauffeerde [verhitte] querulanten [ruziemaker, ruziezoeker] een extreem gelijkheidsideaal nastreefden? Ikzelf kan een marathonloper op mijn elektrische fiets nog niet bijhouden, maar moet ik daarom de banvloek over triatlons en andere sportevenementen uitspreken? Ik ga er zomaar van uit dat u deze vraag als retorisch opvat', zo besloot de burgervader zijn relaas, terwijl hij zijn apotropaeïsch [bezwerend] ten hemel geheven armen liet zakken. Of het nu was omdat de eerste burger te veel 'moeilijke' woorden gebruikte of dat de opposante zich had laten overtuigen, zal nooit geheel duidelijk worden, maar vast staat dat de harpij [feeks] met de gefacelifte [cosmetischchirurgische ingreep] fysiognomie [ook fysionomie = gezicht, voorkomen] en basané [bruinverbrand] teint weer ging zitten en de rest van de vergadering niet meer gehoord werd.

11. De kwintessens [essentie] van dit verhaal: hoed u voor mensen die genoegen nemen met mediocriteit [middelmatigheid].