zondag 27 november 2022

3039 Dictee woensdag 30-11-2022 (2) – dictee Groot Dictee der Nederlandse Taal 2022 (radio) √

Dictee – dictees [3039]

Groot Dictee der Nederlandse Taal 2022 (radio)

Groningen is zó [nadruk] (auteur: Wim Daniëls)

1. De vergelijking zij mij vergeven, maar seismologisch gezien heeft dit dictee een kracht van drie op de schaal van Richter, waarbij het epicentrum zich bij zin vier bevindt.

2. Groningen is nu voor velen jammer genoeg synoniem met aardbevingen, terwijl ik me nog levendig herinner hoe mijn fameuze juffrouw Van [wel hoofdletter] Leuken [wel hoofdletter, telt verder niet mee] ons, naïeve lagereschoolleerlingen, apetrots meldde dat er in Slochteren [S, telt verder niet mee] een immense gasbel was aangeboord; we vierden het met gazeuse en mariabiscuitjes.

3. Haastje-repje werd Slochteren [idem] toegevoegd aan het schoolrepertoire van Nederlandse wapenfeiten, waarin Groningen [G, …] sowieso al glorieerde; schud mij uit mijn slaap wakker en ik schud het nog zo uit mijn pyjamamouw: Hoogezand-Sappemeer [H – S, ...], strokarton en aardappelmeel.

4. Inmiddels zijn de vermelde plaatsen samen met drieëntwintig andere via politiek
knip-en-plakwerk opgegaan in de fusiegemeente Midden-Groningen
[M – G, … – plaatsnaam], zoals tig Nederlandse dorpen zonder gêne opgeofferd zijn aan de dikwijls met veel bombarie gepromote schaalvergroting.

5. Maar Groningen dus, Noordoost-Nederland, met in Ter Apel [T A, …] ook de veelbesproken asiellocatie, is veel meer dan de gasgerelateerde bevingen, die velen van angst bevingen en waarvan de schadeafhandeling danig getraineerd is.

6. Hartstikke mooi zijn bijvoorbeeld de wierden, kunstmatige plateaus van verschillende niveaus, waarvan de oudste dateren uit de ijzertijd.

7. En neem de authentieke zestiende-eeuwse vesting Bourtange [B, …] met haar kasseienachtige plaveisel, waar ik ooit ineengevouwen in een motorzijspan mijn ribbenkast heb gekneusd.

8. En er is meer, waaronder de botanische tuin in Haren [H, …] , met zijn flamboyante orchideeën, vleesetende zonnedauw en veelsoortige paddenstoelen, die onder bosschages omhoogschieten.

9. Er gaat werkelijk, zoals de slogan luidt, niets boven Groningen [G, …] of tenminste niet veel, maar het gas dat eronder zit, houd het daar.

 

 


3038 Dictee woensdag 30-11-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (773) √

Dictee – dictees [3038]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 084, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (773)

1. Zo stond hij afgebeeld: in zijn blote je-weet-weloutfit. Het beeld was noch
neo-Byzantijns, noch neobarok, noch neo-Egyptisch, maar wel neoweet-ik-veel. Het publiek bisseerde luid.

2. De Oude Wereld bestaat uit Europa, Azië en Afrika, de Nieuwe uit Amerika en Australië.

3. Was het een privé-initiatief, dat hij de religieuze verplichtingen traditioneel joods (ook wel: traditioneel-joods) noemde?

4. Men boostte [omhoogjagen] de stand-upcomedian tot een nog hoger niveau van de stand-upcomedy.

5. Ten minste vier tiende (0,4 – veertig procent, 40%) van de studs [studaxs] zakte voor het peremptoire examen interne geneeskunde.

6. De ex-hardcoreprotestant [zeer ver gaand] was desalniettemin een vrij fanatieke 250cc-motorfietsfanaat.

7. Het DNA zit in de genen. Een persoonlijke DNA-test onderzoekt je desoxyribonucleïnezuur (a = acid).

8. Een lipizzaner is geschikt voor dressuur, bijvoorbeeld appuyeren [figuur in de rijschool], de piaffe [draf op de plaats, geen 'fuh' uitspreken] en de passage [vergelijkbaar].

9. "Zitten blijven, kruidjes-roer-mij-niet!" bitste en baste de klassenleraar – een klasseleraar in de wiskunde – tegen de zittenblijvende zittenblijvers. Zijn zwaarwegende mening zou heel zwaar wegen bij het besluit om de beslissing over de bevordering te herzien.

10. De pseudovogelpest hing als een zwaard van Damocles boven de dieren. De Belgische vedette, op weg naar een bespreking over een opera-aangelegenheid die top secret was [een topsecretbespreking], droeg zijn antidonorcodicil bij zich. 'Am(m)ehoela' (mehoela) dacht hij; je kan immers maar nooit weten.

11. De lastminutegasten [last minute] in de kerk kregen het Bijbelverhaal van de verloren zoon [enfant prodigue] te horen.

12. Toen de zon was ondergegaan, ter kimme gedaald, werd zoetjesaan de psak (mv. psakim) – de beslissing in een halachische kwestie – duidelijk. De antidiscriminatiecode was niet direct toepasbaar.

13. De gedoodverfde zondebok wilde het hogerop zoeken, maar raakte bij doodtij aan lagerwal.

14. De harddisks en de compact discs, kortweg cd's of cd'tjes, was geen lang leven beschoren.

15. Construeer eens bijzinnen, die laten zien dat je bij zinnen of buiten zinnen kunt zijn of dat je ergens je zinnen op kunt zetten, bijvoorbeeld het afleggen van een parcours (parkoers – uitspraak! – parcours(t)je) en dat niet alleen voor centrumrechtse puissant rijken.

16. Soms vliegen de raketten in het rond: ABM's, antiballistische raketten [missile], flares [fakkel vanuit vliegtuig], middellangeafstandsraketten, MX-raketten [zekere intercontinentale raket], pershings [Amerikaanse raket voor de middellange afstand] en, al wat ouder, de V-wapens [WO II, Duitsland] en V2's [idem, naast V1].

17. Ook over de vliegtuiggeschiedenis valt heel wat te vertellen: de widebody's [met zeer brede romp] die liever geen vrilles [tolvlucht] maken, de V1's, de ulv's [ultralicht vliegtuig, ultralightvliegtuig], de multiplaan [(zweef)vliegtuig met meer dan twee zweefvlakken], die een take-off [opstijgen van de grond] uitvoert, de Ma als afkorting van de mach, een maat voor snelheid van het geluid, het gyrovliegtuig [combinatie helikopter en gewoon vliegtuig], de cityhopper [vliegtuig met dienstregeling tussen steden] en de aeroplaan [vero: vliegtuig].

18. De stoppen sloegen al(s)maar door en alleen een zestienampèrezekering [16A-zekering] bracht uitkomst.

19. In het sprookje van Klein Duimpje komt de reus met de zevenmijlslaarzen voor.

20. We kennen het mongoloïde, het europide en het negroïde ras. Als je blank bent en aan mongolisme lijdt, heb je het downsyndroom [ook: down] of het syndroom van Down. Het is in deze tijd not done om dan het adagium mongooltje toe te kennen. De ISO-landcode van Mongolië is MN en de munteenheid de tugrik [symbool: MNT]. Een sjamaan is een priester-genezer of een priester-tovenaar.

21. Het WK roeien en het EK touwtrekken en trampolinespringen waren een enorm succes.

22. We waren gecharmeerd van de megaorkestbezetting bij de uitvoering van Mahlers werken.

23. Je kunt tekeergaan als de duivel in een wijwatervat, duizend duivels is een vloek en de blauwe duivel een waterhyacint. De Bargoense duivel is de sjed [mv. sjeds] en je kunt een pact met de duivel sluiten. De koekoek (loop naar de duivel, de koekoek), Heintje Pik, Magere Hein en Vriend Hein zijn ook benamingen voor de dood, dat mag Joost weten. De duivel of drommel wordt ook wel de Boze genoemd.

24. De mannelijke Maagd (maagd) verkrachtte de vrouwelijke Maagd (maagd). De spits was zwanger van de in aantocht zijnde score. De zwartkijker, die een zwart-wit-tv (zwart-witteevee) had, was achromatisch (achromaat, kleurloos).

25. "De meeste mensen sterven in bed," mompelde de zieke, "dus ik wil eruit!"

 



donderdag 24 november 2022

3037 Dictee dinsdag 29-11-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (772) √

Dictee – dictees [3037]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 085, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (772)

1. Waarom houden dicteefreaks vast aan hun starre regels? Mestellende mag niet met een streepje, dus schrijf het niet zo: mest-ellende!

2. De zilveren eeuw volgt op de gouden eeuw [Holland: Gouden Eeuw], die passé is. Logisch? Een uitglijer, een lapsus [fout, vergissing]?

3. Marechaussees vinden dat het Schengenverdrag alle problemen bij hen neerlegt. Een van hen droeg een so easy [knijpbril]. Wij heikneuters van Hollanders zweren bij sinterklaastraditie en 'Roodkapje, het meisje met het rode kapje'. Sommigen hebben zelfs een roodkapjesyndroom [onterecht bang voor wolven]. Een roodkapje kan ook nog een vogeltje zijn. Het VARA-programma waarschuwde voor te veel cholesterol.

4. Of je rechts- of links-extremistisch bent, bepaalt waarschijnlijk of je het Schipholbeleid steunt of niet. Het is trouwens een godswonder dat dit niet leidde tot het openrijten van oude wonden. Het vlotlezende rapport was zout in de wonde en een druppel op de gloeiende plaat.

5. Het machtigste, maar soms vleugellam lijkende orgaan ter wereld is/zijn de VN (Verenigde Naties, United Nations Organization, UNO). Er is een VN-dag en er zijn VN-waarnemers en -woordvoerders. We kennen het WFP (World Food Programme), uitgevoerd door de FAO (Food and Agriculture Organization of the United Nations], en het ILO (International Labour Organization), dat in ons taalgebied IAO [Internationale Arbeidsorganisatie] heet. De VN zijn met peacekeeping bezig via peacekeepers – blauwhelmen, vredessoldaten – in de zogenaamde peace-enforcement. Maar ook handel, onderwijs, cultuur en derdewereldproblematiek komen aan de orde. Denk maar aan Unctad [United Nations Conference on Trade and Development], Unicef [United Nations International Children's Emergency Fund] en Unesco [United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization]. De secretaris-generaal vervult een belangrijke functie. De UNHCR [United Nations High Commission for Refugees] bekommert zich om vluchtelingen. Ten slotte noemen we nog Werelddierendag met een ode aan de Partij voor de Dieren, Wereldgebedsdag en Wereldgezondheidsdag.

6. Suèdine is peau de pêche, een fluweelachtige trijpen stof, ook wel velours d'Utrecht genoemd. Sueën is voor het gerecht dagen. Men spreekt daarom wel van een sueing circus [niet in wdb.].

7. Op het Elysée nuttigen ze wel roquefort en mogelijk Deense blauwschimmelkaas [beide: kaas – een blauwschimmel is een paard], maar hebben ze geen dobermannpinchers en geen weet van het Bijbelcitaat: "Het Woord is vlees geworden."

8. Een meta-affaire is een arbitrageaffaire in valuta's of effecten. Vergelijk: conto a metà [samsam doen].

9. Iets dat camp is, is zo kitscherig, dat het bij de dandy's toch weer à la mode wordt.

10. Ook al eens vissend een spierinkje uitgeworpen om een kabeljauw te vangen?

11. Rekenwonders kunnen worteltrekken als de beste. Ook nog na ergens wortelschieten?

12. Het mkb staat voor midden- en kleinbedrijf. De brancheorganisatie in ons land is MKB-Nederland. Die kan veel bedrijven zalig maken, maar is niet alleenzaligmakend.

13. Het was maar een loszandgedachte [los zand]: de kassa-inhoud is bij een vrijemarkteconomie groter.

14. Het IJsselmeer biedt recreanten en watertoeristen een immense zee van mogelijkheden.

15. Twaron, een aramidevezel van een bepaald merk, is een merknaam van Akzo Nobel.

16. Stoerejongensmentaliteit [stoere jongens] en fermeknapenmachogedrag [ferme knapen] leiden tot geatrofieerde ondeugd [die wegkwijnt, krijgt geen kans].

17. De elsschottianen [Willem Elsschot was een Vlaamse romanschrijver en dichter], nog diepbedroefd na de Nobelprijsuitreiking, werden in de zeik gezet.

18. Na zijn havodiploma behaalde hij ook nog een hbo-diploma. Met het zich toe-eigenen van de geëigende kennis had hij het ver geschopt. Zakken had hem een zak-en-asgevoel gegeven.

19. Serine kort je af tot Ser of S, maar de SER is de Sociaal-Economische Raad [eigennaam, VD! – 2021 oké!], het tripartiteoverlegorgaan van werkgevers, werknemers en een aantal onafhankelijke kroonleden.

20. Communisten, sociaal- en christendemocraten kwamen na de Koude Oorlog van een koude kermis thuis. Eigenlijk waren ze een stel onverbeterlijke nitwits [kan niets, weet niets], dombo's [dom persoon] en laaggeletterden.

21. Koning Winter liet zijn broek zakken en Koning Voetbal bevroor bijna hartje winter.

22. Zeg het met bloemen! We besluiten dit dictee bloemig en blommig met een xeranthemum [papierbloem, strobloem], een tijgerlelie, een strelitzia [paradijsvogelbloem], een rosientje [acanthusachtige, niet meer in wdb.], een reseda en een rafflesia [woekerplant], een mariëtteklokje [Campanula medium], een kooltje-vuur [soort van adonis] en u eet ondertussen gnocchi [tussengerecht] [njoh-kie of gnoh-kie] van bloem en soezendeeg. De lauwerkrans wordt samengesteld uit eucalyptus [gomboom], erdschelle [niet meer in VD; volksnaam voor paardenbloem], anthurium [flamingoplant], adonisbloem [geslacht uit de ranonkelfamilie] en wilde afrikaantjes.

 

 


3036 Dictee maandag 28-11-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (771) √

Dictee – dictees [3036]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 086, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (771)

Close harmony, e-business, free publicity, het sickbuildingsyndroom en de stiff upper lip

1. De ex-aequoklassering [ex aequo] stelde de Tour de Franceorganisatie voor een nogal lastig probleem.

2. De schrijfwijze van Engelse woorden in het Nederlands is lastig als je de regels niet kent. Denk bijvoorbeeld aan een no-budget [VD, bnw.] lowbudgetfilm (maar ook wel: no-budgetlowbudgetfilm), die gemaakt is met een low budget.

3. Zullen we maar eens een lijstje proberen om je kennis te testen? Nou, daar gaat ie dan: tijdens de non-stopvlucht naar Ankara draaide de muziek non-stop, bottleneck [flessenhals], close harmony [en closeharmonykoor], breaking news, mixed grill, desktoppublishing (dtp), easy rider [ook: draagzak voor baby's], camelnose-effect [onvermijdelijk omvangrijk gevolg van iets dat eerst aantrekkelijk en uitvoerbaar leek], big mac [GB], blockbuster [film met veel publiek], back-wounding calumny [in de rug wondende laster], de chewinggum kauwende coming man, leading lady, fourth estate [vierde stand, de media], American dream, green shoe en greenshoeoptie [extra aandelen], goodwillambassadeur, high sticking [ijshockey], demi-john (ook: dameraan of dame-jeanne), accountmanager, corporate identity, lost generation, lastminuteboeking, een second opinion op de intensivecareafdeling, blocnote, Danish blue [kaas], e-business, writer's blocksyndroom/probleem(!), artificial intelligence (AI),
try-outvoorstelling [try-out], shareholdervalue, pay-tv, chief executive officer (CEO), drug(s)scene, het offlinegebruik van de pc in de onlinewinkel, de multiplechoicetoets [multiple choice] over het grand slam [grandslamtoernooi], new age en newage-cd, chief technical officer [CTO], darkroom, dead end job [zonder perspectief], airbaginstallatie [airbag], closedshopeconomie [closed shop], hand-out en hand-outexemplaar, first lady, law-and-order, godfather, gin-tonic, finishing touch, bull's eye [bij darts], overlap, het docking station [voor de laptop] in het shoppingcenter, bar-dancing, happy few, old boy(s) network [+ oldboysnetwerk], hard-boiled, sparringpartner, big business, checks-and-balances, greenback – de Amerikaanse dollar, missing link, allround, all right en all clear, near banking,
stars-and-stripes, blind date, fulltimeprof [fulltime], free publicity, ghostwriter, de running mate met zijn fightingspirit, wishful thinking, hard feelings, een lean-and-mean organisatie met alleen kernactiviteiten, T-bonesteak, new wave en newwaveband, parttimeopleiding, clean-shaven, electronic data processing (EDP), de housewarmingparty op de steppingstones, close-upopname, selffulfilling prophecy, boogiewoogie en boogiewoogieorkest, senior human resources manager, sick building en sickbuildingsyndroom, sciencefiction – verkorting: scifi [spreek uit: saai-faai], afkorting sf – en sciencefictionfilm, strange bedfellows, catch-as-catch-can, passing shot [tennis: passeerslag], critical path method (CPM), upper class, een fulltime onderwijskundig medewerker, safe haven, president Bush – byebye – de bushbush in sturen, second opinion, pick-uptruck, inkjetprinter, christian-scientist(!), een chowchow als keeshondje, designerbaby, minimal art, no-nonsense en no-nonsensebeleid, een parttimesociaalverpleegkundige, new look en newlookoutfit, showbizz, drive-inwoning, non-event, lifestyle, slowmotionherhaling, supreme court, de stand-bystand, practical-joker, hell's angel, de managing director van de dealingroom in het clearinghouse, streetcornerwork, septic tank, five o'clock tea, non-profit en non-profitorganisatie, whirlpool, all-in en all-inprijs, vanillemilkshake, stiff upper lip, top secret, sabbatical year, back-up en back-upfaciliteiten, loose-lipped, wildcard, fulltimebetrekking, special effects, pay-per-view, mixed pickles en workaholic. Als je de regeltjes kent, eigenlijk een makkie. Of toch een paar foutjes gemaakt? Of was er sprake van een makke en een kanker [dubbele tegenslag]?

4. Maar vergis u niet! Ook van origine Engelse werkwoorden kunnen voor de nodige problemen zorgen. Bij het scrabble of scrabblespel scrabbelt u. Hij bingode, maar u hebt gebingood. Het gedeletete bestand werd door de geüpgradede versie tijdens het barbecueën gesaved. Ik cros [deed mee aan een cross] en ik scrol; er is gecrost en gescrold. Ik volleybalde en baseballde. Bij het voetballen passte ik. Er werd veel gepasst en ik paste wonderwel in het elftal. Ik scoor en promoot daarmee de club. Ik, scorende spits van de gepromote club, heb ook getackeld.

5. Leren baart kunst, net zoals oefening. Twee weten maar dan een. De beste stuurlui …


3035 Dictee zondag 27-11-2022 (2) - dictee Wekelijkse Dicteetest 234 RL √

Dictee – dictees [3035]

Wekelijkse dicteetest 234 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?

Oplossingen: hieronder!

Bron: Oefendictee (oud) 734


1. Bij het ……….. vindt een …………. plaats

a. demasqueren                             demasqué

b. demaskeren                               demasqué

c. demaskeren                               demaské

2. Het ………. gebruiken is …………..

a. gouter                                     gouteren

b. goûter                                     gouteren

c. goûter                                     goûteren

3. In ………..., dat is toch: en …………..?

a. depot                                    depôt

b. depot                                    dépôt

c. dépot                                    dépôt

4. Is ………….. een kwestie van …………...?

a. diskrediet                               discrediteren

b. diskrediet                               diskrediteren

c. discrediet                               discrediteren

5. De ……….. en de ……… gingen op de vuist.

a. doorsnee-Vlaming            volbloed Nederlander

b. doorsnee Vlaming            volbloed Nederlander

c. doorsnee-Vlaming            volbloed-Nederlander

6. Hij was ……….. en gaf een ………. antwoord.

a. luside       elusief

b. lucide       elucief

c. lucide       elusief

7. Prachtig, die ……….. …………..

a. bedouwde                           landouwen

b. bedauwde                           landauwen

c. bedauwde                           landouwen

8. ………… is angst voor de duisternis en ……….. is

angst om te sterven in de slaap.

a. Nictofobie                      hypnofobie

b. Nyctofobie                     hypnofobie

c. Nictofobie                      hipnofobie

9.  ……. is angst voor naaktheid en ………..brugvrees.

a. Gimnofobie                      gefyrofobie

b. Gymnofobie                     gefyrofobie

c. Gimnofobie                      gefirofobie


10. ………… is afkeer van vreugde en ……….. is

angst voor wind, tocht.

a. Chaerofobie                 aerofobie

b. Cherofobie                   aerofobie

c. Cherofobie                   erofobie


Oplossingen [234]: zie hieronder.


--------------------------------------------------------------------


Oplossingen [234]

1b 2b 3b 4a 5a 6c 7c 8b 9b 10a


Contact: leentfaarrein@gmail.com


3034 Dictee zondag 27-11-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (770) √

Dictee – dictees [3034]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 087, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (770)

Va-banque spelen, het vers-librisme, de Trêveszaal, sapajous en de citoyens van Parijs

1. Ex-generaal Pardon en zijn gezin – de Pardonnetjes, afkomstig uit Kroatië – hebben profijt gehad en geprofiteerd van het generaal pardon, dat de Nederlandse regering had afgekondigd.

2. Waarom alleen maar Engelse frases in het vorige dictee en geen Franse? Wel, daarom speciaal voor onze Belgische dicteevrienden een aantal kwesties, die hun zuiderburen aangaan.

3. Met spaties, koppeltekens of los? Met accent aigu (mv.: accents aigus, ook: accent aigu's), accent grave (mv.: accent(s) graves), accent circonflexe (mv.: accent(s) circonflexes -GB, VD: ss of accent circonflexen) of juist niet? De apostrof komt vast ook nog aan de orde. Zegt u het maar: va-banque spelen met va-banquepolitiek, slaapwagens of wagons-lits (enk.: wagon-lit), vue d'ensemble (mv.: vues), voyage imaginaire (mv.: s...s), vousvoyeren en tutoyeren, een volte-face (mv.: volte-faces) – een ommezwaai, een vol plané (mv.: s...s) en een vol-au-vent (mv.: vents), vis-à-vis (zelfde mv.), de violon d'Ingres (geen mv.) en het spel vingt-et-un (geen mv.), het tussenwerpsel vient de paraître, vice anglais (geen mv.) en een vie manquée (mv.: s...s), een vertu héroïque (mv.: s...s) en het
vers-librisme (geen mv.), verre-muraille (mv. eind-s) en vergépapier, een venue-en-cour (geen mv.) en het bijwoord ventre à terre, een vase de nuit (mv.: vases) en het va-et-vient (geen mv.), (bnw.) turquoise (turkooizen), het spelletje trou-madame (geen mv.) en een trompe-l'oeil (mv.: eind-s). Ze was in trois-pièces (zelfde mv.) gekleed en haar pasfoto was trois-quarts (bijw.). Trielje (geen mv.) is glanslinnen, de tricolore (mv.: eind-s) de driekleur, een travee (mv.: traveeën) is een gewelfvak, trèfle (geen mv.) is klaveren, tracasserie (mv.: ...ën) geharrewar, een trait-d'union (mv.: eind-s) een koppelteken, de trahison des clercs (geen mv.) is het verraad van de intellectuelen, tout à toi (t.à.t.) is geheel de jouwe, tout à vous (t.à.v.) geheel de uwe,
sur-le-champ is op staande voet en een spectacle coupé (mv.: s...s) een toneelvoorstelling.

4. Trente-et-quarante is de uitbreiding van het kansspel rouge-et-noir met twee velden, nl. couleur en inverse. De Trêveszaal is de rijkversierde kamer in een van de regeringsgebouwen waar vroeger de Algemene Staten vergaderden en het Twaalfjarig Bestand werd gesloten. De tranche de vie is de doorsnede van het leven. Je hebt de Tour Féminin en de Tour de France. De touche-à-tout bemoeide zich met van alles: de tour de chant [rondreis zanger], de tour de bâton [handigheid, truc], de tour de force [krachttoer], de tour d'expression [(zins)wending], de tour d'ivoire [ivoren toren] en de tour d'horizon [overzicht stand van zaken]. De in toilette de soirée geklede man was de volgende morgen tombé des nues [ten zeerste ontnuchterd]. Hij was pico bello, tiré à quatre épingles [om door een ringetje te halen]. De tic convulsif [samentrekkingen spieren gelaat] leidt vaak tot een tic douloureux [zenuwpijn aangezicht]. Of dan een thé complet of een tdansant (t.d.) nog helpt bij een tête-à-tête bij het bekijken van
tête-bêche [bnw., kop-staart] postzegels is nog maar de vraag. Gaan we vanavond in tenue de ville [stadskleding] of in tenue de soirée [avondkleding]? Hoe was dat ook weer in de temps perdu [voorbije tijd]?

5. Het système de la bascule [afwisselend steunen op verschillende partijen] is aantrekkelijk voor een splinterpartij. Een sous-entendu is een bedekte bedoeling. De souffre-douleur is het zwarte schaap.
Soi-disant [zogenaamd] slaat niet op een echte profeet. De son et lumière is een klank-en-lichtspel. Een sleutel-op-de-deurwoning is een soort turnkeyproject. De sémillon is een soort wijnstok. De secrets de Polichinelle zijn de geheimen van Jan Klaassen, publieke geheimen dus. Savoir-vivre is levenskunst en savoir-faire is wereldkennis. Een sauve-qui-peut is een ordeloze vlucht. Sapajous zijn apen, sans pareil is zonder weerga, sansculotten (sansculottes) waren ooit de arme burgers – de citoyens (vrouwelijk: citoyennes) – van Parijs. Een
sans-papiers is een illegale vreemdeling, vaak sans le sou in het land. Gegeten moet er ook worden: salmagundi en salade niçoise. En gedronken ook: saint-émilion en saint-estèphe (en saint-julien), onder het kijken naar een sainte nitouche [kruidje-roer-mij-niet]. Een vermaarde bastaardvloek is sacre-nom-de-Dieu [sacredieu]. Werd er bij de Rubicon een ruse de guerre (mv.: ruses) [krijgslist] georganiseerd? Een roman à clef – u raadt het al – is een sleutelroman. De Roi-Soleil is de Zonnekoning. De rois fainéants [nietsdoende koningen, BE: Vadsige Koningen] bleven bijna in hun rocamboleske [onwaarschijnlijke] rodomontades [grootspraak]. In de rez-de-chaussee riep de croupier bij het clandestiene hazardspel weldra: "Rien ne va plus!" Stop nu toch met dat répondre en Normand [ontwijkend antwoord geven]! Klaar, basta! Alle Vlamingen mogen nu een recuup [ook: recup, inhaalrust] nemen!

6. En dan te bedenken, dat dit nog maar – en dan lang nog niet allemaal – een aantal treffers bij het zoeken binnen artikelen op 'Fr.' [let op: 2021 voluit 'Frans'] was en dan slechts de letters r tot en met z. Het totale aantal treffers [in 2007] bij deze zoekactie was 12.965 [2021 met *fr* 18904, maar daar zit ook ‘aanfruiten’ etc. bij]. Van deze categorie zijn dus nog wel twee of drie dictees te maken. De auteur – ik dus – beraadt zich erover. Hem kennende zal het er wel van komen.

 

 


3033 Dictee zaterdag 26-11-2022 (4) – dictee Hebben ook kinderen al rechten? – Kinderdictee groep 7-8, 2022, nooit gehouden √

Dictee – dictees [3033]

 De 50 onderstreepte woorden moesten worden ingevuld.

Aanvulling: alsnog gehouden in maart 2023!

Aangepast en met 30 invulwoorden.

Hebben ook kinderen al rechten? (auteur: Rein Leentfaar)

1. Hallo, jongelui (kids)! Hoe gaat het met jullie? Alles kits? Klaar voor het dictee? Dat wordt geen lachedingetje, maar een uiterst serieuze zaak. Dat jullie er zijn, is mede te danken aan jullie mama’s en die weer aan een van jouw omaatjes. Jijzelf hebt er niet om gevraagd om te bestaan, je bent op de wereld gezet, je ouders hebben je gekregen. In sommige gevallen was jij echt een liefdesbaby die bij hen een juichstemming teweegbracht. Jij had geen zeggenschap over je eigen komst en je moet alles maar accepteren wat je overkomt: dat lijkt oneerlijk. Maar hebben kinderen dan geen rechten?Zijn ze rechteloos?

2. Er is veel ellende op de wereld, er wordt veel getobd. Er zijn hongersnoden, oorlogen, en ook in de kleine familiekring zijn er veel problemen, zoals scheidingen, om maar niet te spreken van uithuisplaatsingen, etc. En vergeet niet dingen als de toeslagenaffaire. Zou het iets zijn dat er één wereldregering zou zijn (met een dictator aan het hoofd?) die alles tot in de perfectie zou regelen? Ik denk van niet; we moeten het doen met wat we hebben. Toch zijn er velen, die het goede nastreven. Zo zijn er gelukkig de Verenigde Naties (afkorting: VN). In het vervolg worden we wat concreter, maar die organisatie heeft de declaratie van de Rechten van het Kind opgesteld.

3. Volgens het handvest van genoemde organisatie hebben kinderen het recht om bij hun ouders (of familie) op te groeien, in de thuissituatie dus. Als dat niet mogelijk is, horen ze een voogd te krijgen, die in het belang van het kind handelt. De overheid heeft de taak om daarop toe te zien. Kinderen hebben ook recht op educatie, een moeilijk woord voor onderwijs. Vind jij dat trouwens allemaal ook? Maar wereldwijd krijgen 263 miljoen kinderen geen onderwijs (in Nederland trouwens nog – in letters! – zestienduizend).

4. Alle rechten gelden voor alle kinderen die in Nederland verblijven, dus ook voor de vluchtelingen uit Oekraïne, Afghanistan of Syrië. Als zulke kinderen na de migratie naar ons land gescheiden zijn van hun ouders, hebben ze recht op contact en een snelle hereniging. De gevluchte kinderen hebben recht op speciale bescherming. Het is fijn dat De Drieklank een aantal vluchtelingen kan helpen in de gruwelijke oorlog die gaande is.

5. Kinderen hebben ook recht op privacy. Ouders mogen niet ongevraagd hun post of dagboek lezen. Kloppen ook jouw ouders vanaf een bepaalde leeftijd eerst op je kamerdeur, alvorens binnen te komen? Je foto mag niet zomaar op een website of in een krant geplaatst worden. Je school mag geen gegevens over je welbevinden naar buiten brengen. Denk ook zelf goed na over wat je wel en niet op sociale media zet. Andere rechten zoals: geen discriminatie, eerbiediging identiteit en kinderen met een handicap blijven buiten beschouwing, anders wordt het dictee te lang … Enne … je houdt je aantal fouten toch wel privé? Schrijf het alleen in je dagboek!