maandag 23 april 2012

0011 Dictee woensdag 25 april 2012: superdictee (1 van 3) √

Supermoeilijk dictee (juristen Breda, winnaar 50 fouten, deel  1).

De onderstreepte en cursieve woorden moesten worden ingevuld. 

Caritas virtus est (titel: liefdadigheid is een deugd)

…, een gerenommeerd pro-Deoadvocaat [gratis], werkzaam bij het chique advocatenkantoor …, een Bredaënaar in hart en nieren, buigt zich, gezeten in zijn pluchen fauteuil, over het kattebelletje dat zijn confrère – laten we hem mr. X noemen – hem heeft doen toekomen. De heren kenden elkaar nog van hun studie jus [uitspraak: joes, rechten], toen ze de tijd doodden met quasi-intellectuele exposés [uiteenzettingen] over jurisprudentie, middelerwijl toostend een keiltje [borrel] achteroverslaand. Hardop leest hij de tekst, niet meer dan één A4’tje, die hier en daar slecht leesbaar is vanwege getipp-exte gedeelten: ... Amice, ... Naar luid van de brochure, die zich te mijnen kantore bevindt, zal er eerlang opnieuw een beklimming van de Alpe d'Huez plaatsvinden. We willen jou vragen ons kantoor in deze sportieve klim te vertegenwoordigen. De verwachting lijkt gerechtvaardigd dat de goegemeente jou vrijmoedig zal sponsoren; je reputatie dat je wijntje en trijntje voorrang geeft boven sportief divertissement [vermaak] biedt daarvoor voldoende grond. Uit
inside-information kennen wij echter jouw retroacta [archiefstukken]. Als je erin slaagt de komende maanden je bordeauxs en marc [alcoholische drank] te laten staan en tegelijkertijd de oefening serieus ter hand neemt, zijn wij er zeker van dat je eenieder versteld zal doen staan en menig sponsor die jou steunt zonder ruggespraak met zijn boekhouder te hebben gehouden, aan de rand van een bankroet zult brengen. Wellicht ten overvloede wijzen wij je er nog op dat iedere gedoneerde euro linea recta naar KWF Kankerbestrijding gaat; er blijft niets aan de strijkstok hangen. De choquerende [aanstootgevende - 2020 ook: shockerende] gedachte dat, wie weet, een derde van de wereldbevolking direct of indirect met de nefaste [rampzalige] gevolgen van kanker geconfronteerd wordt, zal je overtuigen van het belang van participatie. Mogen we rekenen op jouw volle medewerking?
NB Te koop: (in plastic) nieuw exemplaar GB met cd-rom om GB als je spellingchecker te installeren voor slechts 15 euro. Wie het eerst komt ... 2020 achterhaald ...

maandag 16 april 2012

0010 Dictee woensdag 18 april: dictees Breskens 15 en 16 juni √

Dictees Breskens, 15 en 16 juni
Zaterdag 16 juni, inschrijven 13.30 voor het 5e Groot Breskens Dictee. De locatie is: Visserijmuseum, Kaai 1, Breskens. Aanvang 14 uur. Er zijn drie categorieën: Liefhebbers en Specialisten maken hetzelfde invuldictee, de categorie Specialisten zal minder fouten maken dan de Liefhebbers. Voor de Starters is er hetzelfde dictee, maar met andere, gemakkelijkere invulwoorden. Het gaat om de eeuwige roem (en het plezier dat u hebt), maar we zorgen voor een paar leuke prijsjes. Uw foutenaantal wordt niet bekendgemaakt, tenzij u tot de winnaars behoort. Entree 5 euro (die gaat naar het museum), daarvoor krijgt u een hapje en een drankje en na afloop een gratis rondleiding in het museum. Het werk wordt onderling nagekeken en de jury controleert daarna nog even het werk van de kandidaat-winnaars! Wie het leuk vindt, kan om 18 uur (op eigen kosten) mee-eten bij sponsor J en B. Nieuw, alleen voor Starters: maak een team van 3, 4 of 5 personen en via het gemiddeld aantal fouten kunt u de groepsprijs winnen!

Sponsors: C1000 Ingels, Taverne J en B, Woongoed
Zeeuws-Vlaanderen, Bruna en de Rabobank.

Vrijdag 15 juni: scholendictee West-Zeeuws-Vlaanderen, Hooge Platen, Breskens, 13-15 uur. Bedoeld voor groep 7 en 8. Voor zover er plaats is, mag de rest van Zeeuws-Vlaanderen en de rest van Zeeland ook meedoen (zelfs Vlaanderen! Het is een invuldictee en er zijn leuke prijsjes te winnen.) Opgeven voor beide dictees: leentfaar@zeelandnet.nl, 0117-381895.
 

vrijdag 6 april 2012

0009 Dictee woensdag 11 april 2012: 40 Liefhebberswoorden Terneuzen √

40 x Liefhebberswoorden Terneuzen

Laat ze je voorlezen en schrijf ze op, minder dan 10 fouten: supergoed, 10-20 fouten: heel goed, je kunt gerust meedoen op zaterdag 16 juni in Breskens bij de beginners en boven de 20 fouten: acceptabel en leuk om mee te doen voor de lol (je fouten worden niet bekendgemaakt), maar je zult niet winnen (vermoed ik). Het blijft een spelletje en je leert ervan!
1) i-grec (de y), 2) priester-genezer, 3) millennium, 4) bushbush (het oerwoud), 5) geëmigreerd, 6) gesetteld (vernederlandst: settelen, settel, settelde, gesetteld), 7) vriendlief (aan elkaar: kindlief, meisjelief), 8) comitélid, 9) diskjockey (dj), 10) cd's (compact discs), 11) rappelleerde (rappelleren = o.a. in herinnering brengen), 12) opnamestudiootje, 13) pakkie-an, 14) committeerde (zich committeren aan = zich verplichten tot), 15) (iets) nieuwerwets, 16), 17) Amy Winehouse' (apostrof!) jazzrepertoire, 18) zielenpiet, 19) akteschrijver (akten en aktes), 20) portretteren, 21) (had) bevroed, 22) (ter) ore (komen), 23) Désyreetje (Désyré kwam al in de tekst voor!), 24) snaps (jenever, zo uitgesproken - dat alleen in VD, anders: schnaps!), 25) welteverstaan, 26) (zou hem) te veel (worden), 27) (Ik zuchtte en) kuchte, 28) (ik) vlijde (mij neer op de bank), 29) röntgenstralen, 30) stoïcijns, 31) becommentarieerde, 32) generen (maar: gêne, gênant), 33) SS'er, 34) tequila (drank), 35) nota bene (midden in de tekst), 36) nimmermeer (wel: zonder meer), 37) lumineuze idee, 38) hearsay (praatjes), 39) Noord-Koreaans(e), 40) (niet te) dichtbij (wel: dicht bij het huis!).

donderdag 5 april 2012

0008 Dictee woensdag 04 april 2012: vragen dictee 14 maart √

Vragen dictee 14 maart en Terneuzen

1. Waarom ‘commissaris van de Koningin’ met hoofdletter K, terwijl het in De Dikke Drieduizend Dicteewoorden met een kleine k staat? Antwoord: in dicteeland heeft dit boekje geen officiële status. Maar als je weet dat het daarin staat (had ik me niet gerealiseerd), kun je zo'n woord beter niet in een dictee gebruiken. De officiële normen zijn meestal: 1 Groene boekje, 2 Van Dale. We schrijven een K omdat het hier over de staatsrechtelijke functie van de koningin gaat (refererend aan de Grondwet en andere wetten). Normaal is het wel ‘koningin Beatrix', etc. maar toch: commissaris van de Koningin (VD). De afkorting is trouwens CdK, CvK of CvdK (vroeger werd ook ongetwijfeld 'commissaris' met een hoofdletter geschreven). Ook op Taaladvies.net wordt 'Koning' in deze betekenis met een hoofdletter K geschreven. Men verwijst o.a. naar België met 'procureur des Konings'.

2. Stereotype of stereotiepe? De volledige dicteezin luidde: '… waarmee ze een reëler beeld van onze provincie voorschotelt dan het stereotype dat over het algemeen bij niet-Zeeuwen naar voren komt.' Vraag: moet het niet 'sterotiepe' zijn, omdat dit terugverwijst naar 'beeld'? Antwoord: volgens VD is 'de stereotype' een term uit de drukkerswereld en 'het stereotype' een stereotiep beeld. Achteraf dacht ik eerst dat beide vormen kunnen: bij 'het stereotiepe' is 'beeld' weggelaten en bij 'het stereotype' staat er (ook) gewoon 'het stereotiepe beeld'. Die laatste redenering is echter volgens de (echte) deskundigen incorrect: alleen 'stereotiepe' is hier goed

3. Een paar invulwoorden van de Specialisten in Terneuzen (begin april) – veel erger dus nog dan Goes! – gyromantie (waarzeggen met magische cirkels, niet chiromantie: met handlijnen), amateurtae-boclub, (hij) samplede [ook: sampelde, GB, VD] (en settelde zich), zo altemet (bijwijlen), zouk (muziekstijl), speci (jeugdtaal voor speciaal), doornroosjesslaap (dubbel-s), papper (doet iets met pap), pappert (zuiplap), clairet (rode wijn), clairette (witte!), cava (Spaanse mousserende wijn), kava (of kawa: bedwelmende drank), de Equato-Guinese bushbush, geopzoomerde wijk (zoek opzoomeren op!), vogelaarwijk (v!), ten ondomme (nutteloos), weerom gezien (maar wel weeromgekomen). Enfin, 14 fouten op 40 invulplaatsen: wel beste Nederlander, maar vele Vlamingen voor me. Gelukkig was het Noord-Koreaanse Pyongyang geen invulwoord! Erg geschrokken? Volgende week alle 40 invulwoorden voor de Liefhebbers: tja, dáár had ik wel 0 fouten mee gemaakt, maar ja: je bent quasispecialist of je bent het niet!
 

woensdag 14 maart 2012

0007 Dictee woensdag 28 maart 2012: Surinaams-Nederlands √

De Nederlandse Taalunie (NTU) bestaat uit Nederland, België en Suriname. In het Groene Boekje is dan ook een aantal woorden opgenomen, dat uit Suriname stamt. Helaas zijn die niet als zodanig herkenbaar. Ik heb zelf ook nog een lijst met 225 woorden uit Van Dale opgesteld. Hier volgt een selectie: 1) anaconda = wurgslang, 2) amsoi = bladgroente, 3) Anansitori = het bekende sprookje over de spin Anansi, 4) bakabana = beignet met bakbanaan, 5) bakra = blanke (Nederlander), 6, tot bam = tot het ochtendgloren, 7) bamboritahemd = boelewaaihemd (= felgekleurd), 8) bibit = zaailingen van rijst, 9) binnenvrouw (de echte), buitenvrouw (concubine elders) en buitenkind!, 10) birambi = blimbing (vrucht, blingbling = opzichtige versieringen), 11) blakaipesi = eetbare boontjes (letterlijk: zwartoogboontje).

12) blakaman = neger, 13) boontjedief = soort van bruine lijster, 14) bijlegfuif = American party (iedereen brengt wat mee), 15) dansmeestertje = vogel, 16) dresiman = in het wintigeloof de medicijnman, 17) fayalobi = sierheester, 18) granman = stamhoofd bij bosnegers, 19) grietjebie = tiran = zangvogel, 20) her(i)heri = eenpansgerecht, 21) kaisoi = bladgroente, 22) kankantri = de wilde kapokboom, 23) kawai = zaden gedragen als hangertje, 24) kino = bioscoop, 25) kukalesi = snelkookrijst, 26) kutai = hoogkijker (vis), 27) konijn = agoeti, goudhaas, 28) korjaal = boot van een uitgeholde boomstam, 29) kotomisi = creoolse vrouwendracht, 30) krawkraw = chips, met name van cassave, 31) kwatta = zwarte slingeraap, 32) leriman = zendeling, 33), markusa = passievrucht, 34) mati = lesbienne, 35) mattie = goede vriend, 36) monkimonki = doodskopaapje, 37) ograi = boze oog, 38) padie = rijst.

39) oloysiketi = halsketting, 40) ouma = grootmoeder (en oupa!), 41) patat = zoete aardappel, 42) porknokker = zelfstandige goudzoeker, 43) praktizijn = opgeleide advocaat, 44) sabakoe = kleine reiger, 45) saoto = pittige soep, 46) sarasara = garnaal, 47) siksiyuru = zingende cicade (soort krekel), 48) sodafountain = bar voor niet-alcoholische dranken, 49) soft = frisdrank, 50) sopropro = komkommer, 51) swipi = zweepslang, 52) tabbetje = eiland in een rivier (Langetabbetje is een mooi voorbeeld! - in de rivier de Marowijne in Suriname), 53) takitaki = Sranan(g)tongo of Sranan(g): creoolse taal, gebaseerd op het Engels en gesproken in Suriname - 2020 ook: Serenan, 54) tapijtslang = boa constrictor, 55) teloh [ee] = gefrituurde langwerpige stukjes cassave, 56) tjauwmin = dunne bami, 57) tori’s = verhalen, praatjes (vergelijk Anansitori), 58) twatwa = vinkachtige vogel (de zwarte bisschop), 59) wied = onkruid, 60) zwamp = moeras en 61) wisi = zwarte magie.
 

0006 Dictee woensdag 21 maart 2012: nabetrachting 14 maart √

Al die bemoeienissen met dictees leveren veel contacten op. Zo hier en daar maak ik op verzoek een 'echt' dictee. Je bouwt een hele reeks van dicteevrienden en -kennissen op, krijgt veel mailtjes, geeft adviezen, vraagt zelf wel eens wat aan Taaladvies, maakt een blog, publiceert dictees op www.deventerdictee.nl, etc. Vorige maand overkwam me iets leuks. Een bedrijf in het midden van het land vroeg me om hun jaarverslag op taal (spelling en grammatica) te willen controleren. Dat deed ik met genoegen en het levert nog wat op ook. Dus als uw bedrijf teksten wil laten nakijken (of zelfs wil laten opstellen): u weet me te vinden.

Hoe kijk ik terug op 14 maart?

Het was weer een geweldige happening. Enthousiaste mensen, leuke sfeer. Meer dan 80 deelnemers. Drie specialisten: 3, 12 en 15 fouten op 80 invulplekken. Bij de Liefhebbers: 7, 14 en 14 fouten (op 62 invulwoorden). Ik wilde er een langdurige shoot-out van maken, maar bij het eerste woord (fietsster) kwam de schifting al tot stand. Overigens hadden de Liefhebbers gemiddeld (!) 32 fouten (de helft dus, al telde elke invulplaats maar voor hoogstens één fout). Conclusie: volgend jaar nog veel gemakkelijker maken (maar ook weer niet te gemakkelijk). Helge Prinsen en ik hebben toegezegd ook volgend jaar weer mee te werken (woensdag 13 maart 2013!) Gezien het geringe aantal Specialisten: volgend jaar wel een aparte categorie, maar verder geen aandacht aan besteden. Zullen dan wel weinig fouten maken, maar dat lossen we wel op met shoot-outs en zo.

Zie voor de tekst van het dictee en de uitslag elders op deze website. Hebt u vragen over het dictee zelf of welke andere vraag dan ook, richt u tot mij = DikT (adres op deze website!) *. Ik zal die vragen dan (zonder uw naam te vermelden) via mijn blog beantwoorden. In noem vast een paar twijfelgevallen uit het dictee: 1) (DNA =) deoxyribonucleic acid. Volgens de dierenarts moest dat ‘des’ zijn. Volgens VD (Van Dale) is dat zo, via de laatste uitgave van GB (Groene Boekje) echter niet. ** 2020 allebei deoxy-! 2) ‘de eerste’ moest echt zonder n, omdat het hier niet over personen ging, maar over Zeeuwse gemeenten. 3) Bij wie ‘één tweesterren-’ en ‘één driesterrenrestaurant’ verder helemaal goed had, maar ‘één’ tweemaal fout, werd dit voor één fout gerekend. 4) Entrecoteje moet echt niet met ‘tje’ (vergelijk crapaudje en circuitje). 5) Naast ‘Ten slotte’ (als laatste) werd ook ‘Tenslotte’ (per slot van rekening, op de keper beschouwd) goed gerekend.
* 2020: website en mailadres bestaan niet meer! 

zaterdag 10 maart 2012

0005 Dictee woensdag 14 maart 2012: ik zie u toch vanavond? √

Volgende week zal ik een kleine nabeschouwing van het Rotarydictee in Goes houden. Ik zie u toch vanavond: woensdag 14 maart, 19.30 uur aanwezig, Goese Lyceum, Bergweg 14, Goes? De week erna beginnen we dan – het hele jaar door – met mijn en uw noeste arbeid (die adelt) om u op een nog hoger spellingniveau te brengen. Wekelijks zal ik een bepaalde problematiek aan de orde stellen. Ik ga weleens met vakantie, maar dat vul ik dan later wel in; er moet en zal iedere week een blog zijn! Overigens: het dictee is klaar (dat moest ook wel). Liefhebbers en Specialisten moeten 62 + 18 'woorden' invullen. Bij de Specialisten tellen die 18 woorden gewoon mee, bij de Liefhebbers niet, maar mochten er bij de winnaars ex aequo's zijn, dan bepaalt het aantal goede woorden bij die 18 de winnaar. En als ook dat nog gelijk is, nou ja, dan heb ik nog wel een paar aardige woorden in mijn binnenzak zitten! En u weet het: u doet anoniem mee en alleen van de winnaars worden de foutenaantallen bekend gemaakt.

Misschien vraagt u zich af, hoe de agenda van een dicteegek eruitziet. Nou, maart was een idiote maand. Ik zal u het lijstje geven. De goede vrede thuis wordt nog net bewaard omdat al mijn winst (bloemen, boekenbonnen en wat dies meer zij) naar mijn eega gaat. Maart, 10 dictees: dinsdag 6 maart bij het 2College in Tilburg, donderdag 8 maart Leiden (Leidsch Dagblad), woensdag 14 maart Rotary Goes, vrijdag 16 maart Groot Deventer Dictee (stadhuis), zaterdag 17 maart finale van het Armoededictee (na voorrondes in heel Vlaanderen in het Vlaams Parlement in Brussel), maandag 19 maart Theaterdictee in Dronten, woensdag 21 maart Wierden (gemeentehuis), donderdag 22 maart Veenendaal (Rotary, Christelijk Lyceum), vrijdag 23 maart Geldermalsen (veilinghal) en ten slotte vrijdag 30 maart Rotary Papendrecht. Ter geruststelling: in april maar 4 dictees, in mei mogelijk maar één of twee en vrijdag 15 juni het scholendictee in Breskens en zaterdag 16 juni het volwassenendictee in Breskens. Over die laatste twee zal ik u nog nader informeren.

Omdat u zo aandringt, een paar tips voor vanavond: hoedendoos (alleen hoeden), gedachtegoed (gedachten en gedachtes), tarwebrood (tarwe heeft geen meervoud) en aspergesoep (alleen asperges), agentenuniformrokje en studentenzwangerschap (vrouwelijke nevenvorm toch met n) en bolleboos (versteende uitdrukking). Daarnaast: Karla Peijs, Paskal Jakobsen en Sergio Herman. Die zitten echt in het dictee, maar jammer dan … u hoeft ze niet in te vullen!