3665 Dictee donderdag 12-09-2024 (2) – dictee Oefendictee september 2024 (2), tevens Dictee van de Dag 1172 √

Dictee – dictees [3665]

Oefendictee september 2024 (2)

Dictee van de Dag 1172

1. Er gaat veel gevlij in een zakje, dat is dan het toppunt van gevlei. De g-factor werkt horizontaal, de G-kracht verticaal. GBL: gammabutyrolacton, partydrug, tevens grondstof voor de drug GHB (GBH). Is een wijgift de uitkomst van het wij-gevoel? Vast niet! Gij hadt uw neurotransmitter zijn werk moeten laten doen! Geweldig, die gnawa-artiesten! Op de tempel stond: “Gnōthi seauton (ken uzelf, uzelve)”. Als de zon te go gegaan is, is het wachten tot bam (SR, ochtendgloren). Drugs gebruiken door een drugsgebruiker is een no-go. Een godverlaten oord is van God verlaten. De god-is-doodtheologie beweert, dat God dood is. Daar konden God en klein Pierke [BE] het mee doen! Willen anderen ook meedoen? Bij het opknappen van de godsakker liet hij Gods water over Gods akker stromen. De tractor [èh] was goed geolied. Is hij vandaag goed- of slechtgehumeurd? Gratias, u bent heel genereus!

2. De Guineese biggetjes komen uit Guinee, de Guinese biggetjes uit Guinea. Een goudreinetteboom is gewoon een goudrenettenboom. We zijn god(zij)dank gered. Gracieus is met veel gratie. Een granny is een granny smith of een grannysmithappel. Een gratuite bewering staat bol van de gratuïteit. Ze verwerken daar nu streeploze gros de Naples en gros de Tours. Eem guimpe of gimpje draag je om je hals, gympen, gympjes of gympies aan je voeten. Hij volgt de gym(nasium)bètaopleiding (en zit niet in de gymnasiumalfa-afdeling). In de Grub Street is de sensatiepers gehuisvest. Hij zocht haastje-repje op wat het haasje-overeffect is (opklimmende reeks van verschijnselen). Haast u/je langzaam: festina lente. Een halfopen deur staat half open. Een open haard staat meestal niet in de openlucht. Actua et fabula: definitief uit en over! Je kunt terecht bij (symbool hashtag) #hasjhond.

3. De Heiloose en de Heilooënaar konden het samen goed vinden. Dat zal je moeder niet goedvinden. Bij de speurtocht konden we één voorwerp niet goed vinden. Hup Holland hup, laat de leeuw niet in zijn hempie staan. En neem in je hemdje [hempje] nog een hempje-licht-op [mixdrank]. Het was een sisyfusarbeid [reuzenwerk, zware, nutteloze arbeid] oftewel een herculeswerk [Herculeus labor, opus Herculeum]. Voor die arbeidsgehandicapte geldt een no-riskpolis. Vergelijk een AR-polis, een allriskpolis (allrisk). GB kent ook nog high risk (bnw.). Hou op met die hikhakkerij! De hypegiafobie is de rationeel onverklaarbare angst voor het nemen van verantwoordelijkheid. Hij heeft lang gezocht naar argumenten, maar uiteindelijk vond hij een abstruus [gezocht] item. Die hele claque (van claqueurs) was ingehuurd. Is een holsteiner [GB] een holstein-friesian? Vast wel! Het was een hard gelag, maar hij moest wel (het gelag) betalen. Een hoya is een wasbloem.

4. Het hovo is in NL het hoger onderwijs voor ouderen. Voorkomen [(sint-)hubertusbrood] is beter dan genezen [hubertussleutel] bij rabiës: dat helpt overigens niet tegen rabies theologorum! Hij is een bekend hymnedichter. Incorrupta fides nudaque veritas: niet te verbreken trouw en de naakte waarheid. Je kunt iemand de dood in drijven of injagen. Een massacre is een moordpartij, slachtpartij of hecatombe. Er is verschil tussen jakobieten en jakobijnen. De jihad is de ghazidsja (heilige oorlog). Der jüdische Selbsthass kun je het beste vertalen met: Joodse zelfhaat. Een kafan is een lijkwade voor de moslims. En een kaftan is een lang bovenkledingstuk van oosterse volken. Hij was behept met hebzucht. Er volgde een scheldkanonnade over die karbonade. Een karbouw of waterbuffel is een arni. Een caret is een accent circonflexe of een dakje. Een karetschildpad is meestal niet van karet (rubber).

5. Een karottentrekker kan in de tabaksteelt werken, een carottier (fopper of lijntrekker, BE) niet. Lust je nog carotten (peentjes)? Bij biljarten kun je carotte spelen (ook bij het Italiaanse voetbal, catenaccio?). Gasjewijnen is ervandoor gaan. Kassiewijle is asjeweine (dood). Met dat kat-in-de-zak hadden we een lelijke kat in de zak (miskoop) gedaan. Met een kat zonder oren [katschip, fluitschip] kun je varen. Ook een vliegende kiep moet keepen of keeperen. Keirofobie is vrees voor de kapper. Jij bent mijn keppe(kind), mijn lieveling. Ben jij van Rome of van Dordt? Ik ben naar kine(sitherapie). Kippendrift duurt meestal maar kort. Alles kits met de kids? Een kiur [vogel] op Madagaskar kon geen kiyu [leerlingengraad budo = verzamelnaam] behalen. In mijn klasseauto ging ik naar de klassenavond. Een klank-en-lichtspel is een son et lumière.

6. Het antoniem van declasseren is klasseren. Een claviatuur is een toetsenbord. De kompel/koempel (mijnwerker) kreeg een compel (juridisch: brief tot herinnering of aanmaning). In het Verenigd Koninkrijk (VK, UK: United Kingdom) is de koningin-moeder de queen-mum. Lokus(t) is hout [Surinaamse teak] van de lokus(boom) – de penwortel ervan scheidt aardkopal af. Ook de basralokus is een boom of hout ervan. Een koterage is een koterij [huisjes, gebouwtjes, samenraapsel]. Kozak en Kozakkenkorps (rest kleine k). Is dat nou debiteren of crediteren? Over zijn krompraten heb ik me krom gelachen. Hij heeft al zijn kruit al verschoten. Maak je borst maar nat [natmaken], je zult een reprimande krijgen! Bij de Paralympics of Paralympische Spelen kun je paralympische medailles behalen. Het IPC is het Internationaal Paralympisch Comité.

7. Je kunt de lariks [boom] in! Je strottenhoofd is je laryx. Aan haar labjas hangt altijd een lapjeskat. De leeggegooide fles zou leeg blijven. Zij leiden een kwijnend bestaan (dat lijdt geen twijfel): waar lijden zij dan aan? Hij heeft een leidinggevende functie. Het vat was lek geraakt, lekgeslagen. In Luxemburg spreken ze (ook) Letzeburgs [uh]. In deze recensie werd ook de verstrekte licentie besproken. Met *eabel: (im)permeabel ([on]doordringbaar), semipermeabel, logeabel (bewoonbaar) en malleabel (smeedbaar). De rest dus met *abel. Een dorpshoofd in Indië is een kepala kampong, een loerah of een petinggi. De derrie werd in de lorrie geschept en vervolgens naar de dory gebracht. De LUF was de vroegere Luxemburgse frank. Mensen kunnen luid sprekend zijn, apparaten luidsprekend.

8. Met zijn lustre [luh-stuhr] jasje zat hij onder de luster [kroonluchter]. Matjok lijk veel op mahjong [144 stenen]. Stop die eurootjes maar in je magot(je) [oo – spaarvarken]. Een make-over is een metamorfose. Op zijn schilderij stond een fraai makartboeket. Een Manoesj kan best manoukleding [oe] dragen. Kom, laten we nog een marctje [maar-tjuh] drinken. Een matinee was vroeger (ook) een ochtendjapon. Een matseive [Joden] is een grafsteen, meervoud: s, ook: matseva, mv. matsevot. Noedels zijn matseballen of noodles [lange oe]. Met een messiascomplex waan je jezelf de Messiasfiguur. De meursault is een bourgognewijn. Een methusalem heeft een inhoud van 6 liter. Wil je noordzeegarnaal of maaseend? Midden door het bos lopend, ging hij takken middendoor breken.

 

 

 

3664 Dictee donderdag 12-09-2024 (1) - dictee Foto Groot Utrechts Dictee 2024 √

Foto: Maarten Mooijman

 

3663 Dictee woensdag 12-09-2024 (1) - dictee Brief KRO-NCRV √

Brief KRO-NCRV

Aan: R. Leentfaar

Hilversum, 8 september 2024

Geachte Heer Leentfaar,

Dank voor uw brief van 22 juli jl. over het Groot Dictee der Nederlandse Taal en excuus voor het feit dat door de zomervakanties een reactie even op zich liet wachten.

Uit uw brief maak ik op dat u het niet terecht vindt dat leden van - zoals u dat noemt - het dicteehobbyistenclubje waartoe u zelf behoort, worden geweerd.

We hebben er nu nog even extra naar gekeken omdat we uw verontwaardiging ook wel een beetje begrijpen. De afspraak is met ingang van volgend jaar in ieder geval heel duidelijk. Iedereen komt in aanmerking voor deelname, uitgezonderd de mensen die al eerder op radio of televisie hebben meegedaan aan het Groot Dictee der Nederlandse Taal.

Ik hoop dat u met deze toezegging kunt leven.

Nogmaals dank voor uw bericht, het heeft ertoe geleid dat we het reglement weer eens tegen het licht hebben gehouden.

Met vriendelijke groet,

 

(w.g.) Peter Kuipers

Directievoorzitter

 

 

3662 Dictee dinsdag 10-09-2024 (1) – dictee Groot Utrechts Dictee 2024 op B1-niveau √

Dictee – dictees [3662]

Groot Utrechts Dictee 2024 op B1-niveau

Omdat het dictee in de week van lezen, schrijven en laaggeletterdheid plaatsvond, is het ook vertaald naar
B1-niveau (blauw – vertaling: Simone van Schip), het laagste niveau voor de ‘gewone’ Nederlander.

 

Monumentale renovatie (auteur: Aafke Romeijn)

Grote Verbouwing

 1. Het feeërieke centrum van de domstad Utrecht kent talloze majestueuze bouwwerken en petieterige cafeetjes, sommige door creatieve genieën beklad met graffiti, andere ruïnes van weleer, door ideeëloze gemeenteambtenaren geüpgraded of naar de filistijnen geholpen.

In het mooie centrum van Utrecht staan heel veel grote, deftige gebouwen en kleine cafeetjes. Sommige gebouwen zijn bespoten met verf. Andere oudere gebouwen zijn verbouwd of verpest.

2.Het prominentste voorbeeld is de Domtoren, in de middeleeuwen nog uitvalsbasis van een kapittel van kanunniken, inmiddels na een half decennium opkalefateren weer ontdaan van steigermateriaal dat het zicht verpestte, en zienderogen verbeterd.

Het bekendste gebouw van de stad is de Domtoren. In de middeleeuwen woonden en werkten daar medewerkers van de katholieke kerk. De afgelopen vijf jaar werd de toren opgeknapt. Inmiddels zijn de steigers weg. Nu kun je de Dom weer goed zien.

3. Het gebouw waar we ons thans bevinden, stamt uit 1924, gold toent/dertijd als klip-en-klaar voorbeeld van aloude Utrechtse stijl, en was jarenlang het postkantoor waar ik grenzeloos lang wachtte tussen zanikende medestudenten om mijn ov-jaarkaart op te halen.

Het gebouw waar we nu zijn, komt uit 1924. Het is gebouwd in de klassieke Utrechtse stijl. In dit oude postkantoor haalde ik vroeger elk jaar de studentenkaart op om gratis mee te reizen. Dan stond ik daar heel lang te wachten tussen de zeurende studenten.

4. In dit vroegtwintigste-eeuwse vehikel, een authentiek staaltje Amsterdamse school en art deco, was het tot 2011 een kakofonie van poststukken en filatelisten, maar toen PostNL uiteindelijk verkaste, verwerd het tot een
no-goarea.

Dit gebouw uit het begin van de twintigste eeuw is gebouwd volgens de populaire bouwstijlen van toen: de Amsterdamse school en art deco. Tot 2011 was het binnen altijd druk met post en postzegelverzamelaars. Maar toen PostNL verhuisde, kon niemand het gebouw meer in.

5. De herbestemming en verbouwing bleken een sisyfusarbeid, behept met kilometers nieuw stucwerk, aangebracht door capabele stukadoors, draconische esthetische ingrepen werden niet geschuwd, maar in 2020 was de architectonische manoeuvre ten langen leste voltooid.

Het gebouw werd verbouwd zodat er een bibliotheek in kon komen. Kilometers muur werden glad gemaakt. In 2020 was de verbouwing eindelijk klaar. Op sommige plekken zag het gebouw er vanaf toen heel anders uit.

6. Direct na de heropening in 2020 bewierookte men de bieb/bib: een geëquilibreerd ensemble van archaïsch en
up-to-date, een aed-apparaat naast een neoclassicistisch glas-in-loodraam, facsimile naast paperback.

Meteen na de opening kreeg de bieb veel complimenten. Mensen vonden het een mooie combinatie van oud en nieuw. Zoals oud glas in lood naast een modern apparaat. En zoals heel oude boeken naast heel nieuwe boeken.

7. Eet een tostietje in het inpandige etablissement, of snuffel samen met talloze andere middenklassengezinnen in de immense boekenassemblage: in dit papieren labyrint is alles navenant.

Eet hier gezellig wat in het café. Of snuffel samen met andere gezinnen in de grote verzameling boeken. Die past met zijn grootte goed bij de grootte van het gebouw.

8. Baad hier in mythes, in sagen en story’s, dit eldorado voor lit/tteratuurdilettanten, en mocht u onverhoopt aftaaien, wendt u zich dan buiten eens naar rechts, daar bivakkeert sinds jaar en dag dat andere Utrechtse kleinood: de Neudeflat.

Het gebouw is een paradijs voor mensen die van boeken houden. U kunt er allerlei soorten verhalen vinden. En gaat u weer naar buiten? Kijk dan eens naar rechts. Daar staat al heel lang nog een bijzonder gebouw: de Neudeflat.

9. Dit exquise prototype van naoorlogs brutalisme is velen een doorn in het oog, maar is mijns inziens als rare kwibus in ons pittoreske stadscentrum de perfecte suppletie van de excentrieke Neude, en ligt daarmee verankerd in het DNA van ons stadsie.

Deze flat is gebouwd in de bouwstijl van na de oorlog: het brutalisme. Veel mensen vinden dat heel lelijk. Maar ik vind het juist leuk dat dit gebouw helemaal anders is dan de rest van de Neude. Daardoor hoort óók deze flat echt bij onze stad.

 

 

3661 Dictee maandag 09-09-2024 (1) – dictee Groot Utrechts Dictee 2024 √

Dictee – dictees [3661]

Groot Utrechts Dictee 2024

Rein, enige van buiten de regio Utrecht *, 3 (domme) fouten [zie rood]. Prijs uitgereikt door Sharon Dijksma, burgemeester van Utrecht: beeldje van de Domtoren, vervaardigd uit korrels van die gerenoveerde toren. Prijs afgestaan aan de beste Utrechtenaar met 15 fouten, de nummer 3 had 16 en de nummer 4 had 18 fouten.

* Bij binnenkomst werd ik meteen begroet met: “O, bent u die dicteetijger uit Zeeland?” – ze hadden bij die ene deelnemer van buiten Utrecht kennelijk even de naam gegoogled of gegoogeld.

We moesten ons eigen werk nakijken. Beter is het – om niet de kat op het spek te binden – om de blaadjes een tafel door te geven, zodat niet ieder zijn eigen werk nakijkt!

Toelichting in blauw. Maximaal 2 fouten per woord! Ook bij de landelijke dictees tegenwoordig maar een!

Monumentale renovatie (auteur: Aafke Romeijn)

1. Het feeërieke centrum van de domstad Utrecht [1. D – ik was er nog zó goed op voorbereid: wdb. domstad, elke Utrechter schrijft Domstad, maar door die fixatie ben ik toch erin getrapt, erin getuind, erin getippeld, erin gevlogen, erin gelopen en er ingestonken: in de combinatie wordt het natuurlijk toch weer (de) domstad Utrecht, net als: (de) domstad Keulen!] kent talloze majestueuze bouwwerken en petieterige cafeetjes, sommige door creatieve genieën beklad met graffiti, andere ruïnes van weleer, door ideeëloze gemeenteambtenaren geüpgraded [opgewaardeerd, uitspraak greet met de g van goal] of naar de filistijnen geholpen.

2. Het prominentste voorbeeld is de Domtoren, in de middeleeuwen nog uitvalsbasis van een kapittel van kanunniken, inmiddels na een half decennium opkalefateren weer ontdaan van steigermateriaal dat het zicht verpestte, en zienderogen verbeterd.

3. Het gebouw waar we ons thans bevinden stamt uit 1924 [vooraf gezegd: alleen jaartallen in cijfers], gold
toent/dertijd als klip-en-klaar voorbeeld van aloude Utrechtse stijl [s, geen eigennaam] en was jarenlang het postkantoor waar ik grenzeloos lang wachtte tussen zanikende medestudenten om mijn ov-jaarkaart op te halen.

4. In dit vroegtwintigste-eeuwse vehikel, een authentiek staaltje Amsterdamse school (wel eigennaam, maar de jury en ik hadden het fout – S, want in VD staat gewoon s! – net als de Hollandse school e.d.) en art deco was het tot 2011 een kakofonie van poststukken en filatelisten, maar toen PostNL [eigennaam, niet in wdb. – goed gegokt! – eigen website, internet] uiteindelijk verkaste [ww. verkassen!] verwerd het tot een no-goarea.

5. De herbestemming en verbouwing [mv. of één geheel?] bleken [beter: + een] sisyfusarbeid [mijn: bleek een werd gepardonneerd!], behept met kilometers nieuw stucwerk, aangebracht door capabele stukadoors, draconische esthetische ingrepen werden niet geschuwd, maar in 2020 was de architectonische manoeuvre ten langen leste voltooid.

6. Direct na de heropening in 2020 bewierookte men de bieb [de jury veegde dat van tafel, maar ook bib is goed: GB, neutraal beide bieb en bib, VD heeft wel de toevoeging: bib meestal in BE]: een geëquilibreerd [evenwichtig] ensemble van archaïsch en up-to-date, een [2. E – dat is wel heel erg! *] aed-apparaat (automatische externe defibrillator) naast een neoclassicistisch
glas-in-loodraam, facsimile [getrouwe nabootsing] naast paperback.

* Zou er mogelijk eerst een punt voorgelezen zijn en later een komma? Anders is dit heel moeilijk te begrijpen of uit te leggen!

7. Eet een tostietje in het inpandige etablissement, of snuffel samen met talloze andere middenklassengezinnen in de immense boekenassemblage [samenvoeging]: in dit papieren labyrint is alles navenant (overeenkomstig).

8. Baad (! gebiedende wijs) hier in mythes, in sages [fout in dictee – alleen sagen is goed] en story’s, dit eldorado voor lit(t)eratuurdilettanten [de meeste mensen en ook de jury wisten niet dat literatuur van GB ook met tt mag!]
[3. ll – deze domme fout in mijn eigen werk had ik bij de correctie niet opgemerkt, de jury uiteraard wel], en mocht u onverhoopt aftaaien [ermee ophouden], wendt u zich dan [alternatief, gebiedende wijs: wend u dan …] buiten eens naar rechts, daar bivakkeert sinds jaar en dag dat andere Utrechtse kleinood: de Neudeflat.

9. Dit exquise prototype van naoorlogs brutalisme is velen een doorn in het oog [vaste uitdrukking, anders GB ook: doren, maar dat heeft een andere uitspraak], maar is mijns inziens [vooraf gezegd: geen afkortingen] als rare kwibus in ons pittoreske stadscentrum de perfecte suppletie van de excentrieke Neude [straatnaam Utrecht, denk aan monopoly/monopolie], en ligt daarmee verankerd in het DNA van ons stadsie [niet in wdb., Utregs, Stad-Utrechts of Platutrechts …].

NB De Utrechtse spritsen die ik als pleister op de wonde kreeg voor het beeldje, waren verrukkelijk!

 

 

 

3660 Dictee vrijdag 06-09-2024 (1) – dictee Goed en groot nieuws over het Groot Radio Dictee NL! √

Dictee – dictees [3660]

Goed en groot nieuws over het Groot Radio Dictee NL!

Zie de brief aan de directies van Onze Taal en KRO-NCRV (blogpost 3640)

Na het verzenden van die brief, had ik al een reactie gehad van Vibeke Roeper, directeur van Onze Taal, waarin ze een komend antwoord aankondigde.

In reactie daarop had ik haar alvast de volgende mail gestuurd:

Dag Vibeke,

Bedankt voor je bericht.

Mocht er iets uitkomen in de door ons gewenste richting, dan vast dit:

1. Selecteer uit de goede inzendingen niet de 'snelste', dat is zoals bekend gemakkelijk te manipuleren, maar loot uit alle goede oplossingen.

2. Als er genoeg 'andere' goede oplossingen zijn, zal er maar af en toe een 'dicteetijger'  uit de bus komen.

3. Uiteraard mag iedereen (daadwerkelijk via uitzending Taalstaat of voorselectie Groot Radio Dictee) maar 1 x meedoen.

Groet, Rein

Vandaag [06-09-2024] kreeg ik dit grote en goede nieuws:

Beste Rein,

Later dan ik had beloofd, reageer ik hierbij alsnog op je brief en e-mail over de selectie voor het Groot Dictee.

De organisatoren van het Groot Dictee hebben afgelopen woensdag vergaderd, en besloten je aanbevelingen grotendeels over te nemen. Met ingang van 2025 staat de selectie open voor iedereen. Er komt elk jaar één selectietest, en uit de beste inzenders worden de deelnemers voor het Groot Dictee geloot. Dat doet de NPO, die ook de werving van de ‘prominenten’ verzorgt. De selectietest wordt wel iets makkelijker, zodat er een voldoende grote groep is waaruit geloot kan worden.

Naast die selectietest en loting, kunnen mensen zich ook via het Spelspel plaatsen voor het dictee. De selectie van Spelspel-deelnemers wordt gedaan door de redactie van De Taalstaat, op dezelfde manier als het de afgelopen jaren gebeurde.

Voor alle deelnemers aan het Groot Dictee geldt dat wie in de top-3 eindigt, niet nogmaals mag meedoen. Voor de andere deelnemers wil de NPO die optie dus wel openhouden.

Wellicht heb je inmiddels ook al een reactie ontvangen van De Taalstaat. Hoe dan ook leek het me goed om je zelf ook even te berichten. Ik hoop dat je het een positieve uitkomst vindt!

Na het Groot Dictee van 2024 wordt het reglement op de website aangepast.

Met vriendelijke groet,

Vibeke

[directeur Onze Taal]

 

 

3659 Dictee donderdag 05-09-2024 (1) – dictee Oefendictee september 2024 (1), tevens Dictee van de Dag 1171 √

 Dictee – dictees [3659]

Oefendictee september 2024 (1)

Dictee van de Dag 1171

1. Je kunt je evenwel evengoed afvragen of beide teams echt wel even goed zijn. Een oudhistoricus bestudeert de klassieke oudheid [nooit hoofdletter]. De Ouden, dat zijn de Grieken en Romeinen (ook de Egyptenaren?). In natuurvoeding zit soms kharasan(tarwe). Thebaïden of kluizenaarsdorpen vond je ook wel in Boven-Egypte. We kennen meerdere Arabische Lentes. Dat was geen
demi-plié, maar een grand plié. Zitten er op aso-scholen [initiaalwoord] naast aso’ers ook aso’s en asootjes? Daar gaat weer zo’n asomobilist. Waren en weer finishfoto’s nodig? Assaisonneren is kruiden. Hoe klein is een attocoulombtje eigenlijk [10^-18]? Sapere aude: heb de moed om verstandig te zijn! Hebben die augustijnen [specifiek: de augustijner drukkers – ook aaneen!] deze tekst al in augustijn (cicero) gezet? Serieus, worden zij niet au sérieux genomen? Het was wel een preetje (pre) dat die soldaten goede preetjes [loon] hebben. Op de avant-scène werd avanthop vertoond.

2. De engelse groetenis is het Ave Maria. Hij is zijn laatste gras aan het eten. In een doom-and-gloomverhaal [GB] zit veel doom en gloom [VD]. Hoeveel baht [Thailand, THB] kost zo’n wijnbath [Bijbel, 36 l]? Een bahuvrihicompositum is een possessieve samenstelling (zoals in roodhuid). Een fooi is een baksis [ih] of baksjisj [ie]. Batist: cambric, kamerdoek, Kamerijks doek. Braziel(hout), pernambukhout, fernambukhout. Bedeg(u)ar = hondsrozenspons, gallen van wilde rozen, blaasappels, mosgal, rozengal, slaapappel (onder het kussen als slaapmiddel). De Hondsster is een van de sterren van de Grote Hond, Sirius. Je hebt vaxers, non-vaxers, antivaxers en provaxers. Hij behoort tot de elvisianen, niet tot de nietzscheanen. Hij/zij is Lampedusiaan(se). We leven in een bigtechmaatschappij (big tech).

3. Iets binnenstebuiten keren is ook het binnenste buiten keren. De tripartite in BE is een tripartiete regering. Een [afko decameter] dam is 100 [afko decimeter] dm, zoals je weet. Hij gebruikt zijn blocnoteje als scoreblocje. Ad patibulum: naar de galg (met hem/haar)! Er waren vele bloedraden, maar er is maar één Bloedraad. Een roepie heette vroeger ook ropij. Die bob draaide onder het rijden (be)bop(muziek). Bomijs is kelderijs. Een bolognezer is een Bolognezer hond. Bon appétit: eet smakelijk! Borax (Na₂B₄O₇.H₂O) is dinatriumtetraboraat. Bouilli is soepvlees en bouillie bordelaise is Bordeauxse pap (chemie); brouilly is wijn (een beaujolais). Een brosse is een broskuif. Is een burosaurus een controlfreak? Een cefalofoor is een onthoofde heilige die lopend wordt afgebeeld terwijl hij zijn hoofd in zijn handen houdt. De captain’s dinnerbereiding kostte veel moeite.

4. Trypanosomiasis is gewoon chagas, de ziekte van Chagas. Met *russe*: à la russe (op z’n Russisch), charlotte-russe (roomijspudding), lait russe (koffie verkeerd) en montagne russe (nagerecht van vanillevla). Een chicka [ie] is een aantrekkelijke chick [ih]. Een chique chiqueling is chic en chiquig. Is hij chic-de-friemel [GB]? Hij ontchicte, hij was aan het ontchiquen. Chip en Dale kennen we beter als Knabbel en Babbel. Chintz is calicot, indienne of sits. Abdiqueren en abdiceren (afstand doen, bv. van de troon) mag allebei [GB, VD], repliceren (van VD mag ook replikeren = BE) en confisqueren (confiscatie). Het zeldzame erts coltan dankt zijn naam aan columbiet + tantaliet. Met e: coupe (o.a. haarcoupe en kleermakersterm: snit, vorm en ijscoupe), coupe-file (voorrangskaart), coupe soleil (met plukjes geblondeerd haar) en coupenaad.

5. Het meervoud van crispr (clustered regularly interspaced short palindromic repeats, stukje DNA met korte, steeds dezelfde reeksen basen) is crispr’s. Crispy is knapperig (van chips e.d.). Zoiets chic-de-friemels heb ik nog nooit gezien! Ik heb altijd smexy partners. Voor mij is de SMI (Swiss Market Index, beursindex van Zürich) leidend. Wat is het Tweede Bureau? De Franse militaire inlichtingendienst, Deuxième Bureau. Van deuterocanonieke Bijbelboeken is er geen Hebreeuwse, maar alleen een Griekse versie (r.-k.: wel, protestanten niet!). Jan was te laat en Klaartje dito dito. Hij hield een diepdoordacht betoog over die diep doorleefde levensperiode. Dispar vulgo: afwijkend van, niet als het gewone volk. Morgen wordt het divalifeest gevierd. Galamboter (karitéboter, sheaboter – sjie) komt van de boterboom. Die Dougalls stern landde op de douglasspar.

6. Zakdoek(je) leggen is doekje-achter. Een broodje smos [sla, mayonaise, schijfjes hardgekookt ei en tomaat – als broodbeleg) kun je eten. Smossen is morsen, knoeien. Smorzando is wegstervend in de muziek. Lastig: ontchiquen, ik ontchic, jij ontchicte, wij ontchiquen, het is ontchict. Een dogcart is een dogkar (1 paard, rug-aan-rug, vgl. rug tegen rug = dos-à-dos). Dolce far niente: het zalig nietsdoen en dolce stil novo: stroming in de dichtkunst. Domus et placens uxor: het huis en de dierbare echtgenote. Dat probleem is doodgeanalyseerd. Hij is de
down-to-earthste man die ik ken. Een maaidorser is een maai-dorsmachine. Dryaden zijn bosnimfen. Je kunt iemand dwarszitten door het dwars zetten van je voet. Proclise of proclisis: ‘k was, enclise of enclisis: daar gaat ie. Hij heeft een e-papa en e-mama.

7. In zijn maidenspeech haalde hij wetten van Meden [volk: Mediërs] en Perzen [Perzië, thans: Iran] aan. Schrijf goed: (s)graffiti en (s)graffito. Ex tacito is niets wetend te zeggen, te antwoorden. Ik vraag excuus, excusez de peu [bij een overstelpende hoeveelheid], excusez le mot [bij een onvertogen woord – pardon my French] en
excusez-moi [pardon]. Een falcon [Fixed term Agreement for Long term Call Options on existing securities] is een langlopende optie [aandelen]. Dat hangt van de uitspraak af: FAQ’tjes [initiaalwoord] of FAQ’jes [letterwoord]. Die Goereese had farizese neigingen. Lekker: filet, filet americain [preparé], filet d'Anvers, filet de Saxe en filet de York. Ook nog: filet mignon en filet pur. In Hongarije betaal je met de forint [HUF = tot 1999 = 100 filler]. Heeft hij echt flerecijn, jicht? Een fdc is een first day cover: eerstedagenveloppe.

8. Bij fleur de sel (geen mv.) gaat het om zoutvlokken. Een fleur de mal (voornamelijk meervoud: iets moois, m.n. een kunstwerk, dat voortspruit uit het kwaad). De flaminganten zijn zeker niet Fransdol, anti-Vlaams. Het heitres Franzosenvolk bestaat uit fransozen. In de quantenchemie of kwantumchemie speelt de kwantummechanica de hoofdrol. Een geldzak-bv wil een vermogen beheren door het doen van investeringen. Dysforie is neerslachtigheid, genderdysforie een ontembaar verlangen naar de andere sekse. Schrijf goed: gereïncarneerd en gere-integreerd. Zijn geuite verlangens spreken boekdelen. Als je getroebleerd bent, ben je in trubbels en heb je mogelijk een troubleshooter nodig. Geüsurpeerde goederen vormen een onrechtmatig bezit. Hij is met zijn auto geslibd over de uit de gekantelde auto afkomstige sliptongetjes.