3517 Dictee maandag 30-10-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (1107) √

Dictee – dictees [3517]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee feb 2022 (1), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (1107)

Oefendictee feb 2022 (1)

1. Bevalt dat nieuwe coachje van jullie ploeg wel? In het uur tussen hond en wolf, inter canem et lupum, entre chien et loup (in de avondschemering). (It’s)Too good to be true (te mooi om waar te zijn). Het caravaggisme is een kwestie van licht en donker (schilderkunst). Oxytocine is het geluks- of knuffelhormoon. Wij hebben hem mooi van die wijn afgeholpen. Met [ch] jalapeño wordt chilipeper bedoeld. Huttenkaas kennen we niet, hüttenkäse en cottagecheese wel. Het parvovirus, parvo of parvovirosis veroorzaakt erythema (ook erytheem. mv. -mata of ma’s – rode vlekken op de huid). Wat naar John Wyclif verwijst, is wyclifitisch. Loop (zit) toch niet zo te zaniken!

2. Het gebouw had een zijin- en -uitgang. De getuigen van Jehova, de Jehova’s getuigen, mogen geen bloedtransfusie ondergaan. Dat gezinnetje is bloedarm. Flebitis is aderontsteking en pyleflebitis is poortaderontsteking. Bij het eten gebruikten ze madeirasaus [GB alleen en ook, net als VD alleen: maderasaus] en dronken ze madera(wijn) [VD, GB ook: ei], vernoemd naar Madeira [dat niet met e]. Onderaan alle boekbladzijden/s stond reclamen- [n niet uitspreken] of custodenwachters [idem] (custos, bladwachter). Een nabo is een niet actief beveiligde overweg. Wat weet jij van dat PFAS-dossier (poly- en perfluoralkylstoffen) [GB, VD met ‘pfas’ lijkt minder juist, dan overigens: pfasdossier]. Een zije sok, een zije mina en een zije reet zijn een zijen. Een hoge zijden is een hoge hoed. Crepusculair is nachtactief (dieren).

3. Crepitus (crepitaties) is crepitatie (dát in VD): knetterend geluid bij het over elkaar heen bewegen van ruwe oppervlakken in het lichaam, bv. van bot over kraakbeen. Vlöggelen in Ootmarsum gaat heel langzaam. De toeslagenaffaire doet bigbrotheriaans aan. Ik werd vernoggeld (om niet te zeggen: vernacheld). Let op: het is nu mRNA (messenger- of boodschapper-RNA), tRNA (overdrachts- of
transfer-RNA) en rRNA (ribosoom- of ribosomaal-RNA). Met porna wordt vrouwenporno bedoeld. En je hebt mtDNA en recombinant- [samengevoegd genetisch materiaal] en dubbelstrengs-DNA = cDNA (complementary). Het paleo-DNA is aanwezig in botten en junk-DNA codeert niet voor genetische eigenschappen.

4. Een hoedna is een wapenstilstand met een niet-islamitische vijand. Trouwens: mtDNA is mitochondriaal. De boogaloo is Zuid-Amerikaanse dansmuziek met invloeden van o.a. mambo, rock-’n-roll en soul. Een loo is een open plek in het bos (vgl. (voormalig koninklijk) paleis Het Loo in Apeldoorn). Zekere curry uit de Indiase keuken is vindaloo. Tessa de Loo schreef: soms heeft overspel niets om het lijf. We kennen de Slag bij Waterloo en zijn Waterloo vinden (VD) en een waterloo lijden (GB, beslissende nederlaag). Op *lo: (VD) a Deo sole (van God alleen), een allo- is geen autochtoon (een allo is geen auto), een alo is een academie voor lichamelijke opvoeding, een amarillo is een sigaar (ook bnw.) en een anti- voorkomt in de fotografie een halo.

5. Een apollo is genoemd naar een zoon van Zeus. De Aquilo is een noordoosten- of noordenwind, een armadillo is een gordeldier, de barolo een zekere rode wijn, bijlo of bilo een bastaardvloek, beter blo of blode Jan, dan dô [dakje] of dode Jan, b.l.o.: (school voor) buitengewoon lager onderwijs, bolo is taart op de Antillen, broccatello – marmersoort, bulo: buitengewoon lager onderwijs (BE), caboclo: van gemengde Europees-Braziliaanse afkomst, caudillo (m.n. Franco), cembalo = klavecimbel, chullo: Peru(vi)aanse wollen muts met oorflappen, cigarillo: kleine sigaar, CLO: Centrum voor Landbouwkundig Onderzoek (BE), collo/colli of colli/colli’s, coram populo: in tegenwoordigheid van het volk en dactylo – typist(e) [BE].

6. Een creatie ex nihilo is een schepping uit het niets, een criollo is vooral het rijpaard van een gaucho, cumelo: komkommer x meloen, cum libello <> in angello: met een boekje in een hoekje, diabolo: zeker speelgoed, DLO: Stichting Dienst Landbouwkundig Onderzoek (onderdeel Wageningen UR), doblo: dom blondje en dolo malo: met boze list/opzet, arglistig. Ecolo: Franslaige groenen in BE, de eikenaardvlo en de elo(rating): berekening van het schaakniveau naar prestatie. Flagrante bello: onder het woeden van oorlog, flo: functioneel leeftijdsontslag, fluctus in simpulo: een storm in een glas water, gigolo: callboy, glo: gewoon lager onderwijs (SR), ILO: International Labour Organization (IAO) en in dulci jubilo: vrolijk en in overdaad.

7. Oorlogsrecht: jus in bello en op rechtmatige wijze: justo titulo. Kaulo muziek is ‘rot’, kaulo dom is erg dom. Kelo is zeker Fins hout en de KLO is in NL de Dienst Kijk- en Luisteronderzoek (afdeling van de NOS). Een leporello(boek) is een boek in harmonicavorm. Limoncello is limoncino: een Italiaanse citroenlikeur. Een lokalo is een lokale politicus: dat moet wel een local zijn! Een longo sed proximus intervallo: de volgende, maar op grote afstand. Wat is dat een lullo, zeg. Magno intervallo: na een lange tussenpoos. Een magnus Apollo is een groot orakel. Een mecalo staat voor megacalorie. Membrillo is een dikke kweeperengelei (Spanje). Meo periculo: op mijn risico. Een metallo (BE) is een metaalarbeider. Een molo is een havendam, een hoofd.

8. Nebbiolo is een rode wijn. Een negrillo is een pygmee. Zeker graveerwerk heet niëllo. Nolo (bnw.) is zonder (no) of met weinig (lo) alcohol. Een ocotillo is een woestijnheester. Een papagallo zoekt in Italië erotische avontuurtjes met toeristes. Een pedalo is een waterfiets (BE). Deze piccolo(fluit) is pico bello. Pilo is een soort van glad fustein. Een pizzaiolo is een pizzabakker. Pleno <> titulo is met volle titel (rechtsgrond). De PLO is de Palestinian Liberation Organization. Een pomelo is een shaddock (veredelde pompelmoes). Een ponticello is een kam op strijkinstrumenten. Een portobello/a is een grote kastanjechampignon. Praemisso titulo: de titel er in gedachten bij te plaatsen. Pro nihilo: voor niets. Pro stylo: voor de vorm. Pueblo: dorp.

9. Een realo is geen fundi. Zijn daar ook regionalo’s bij? Sensu malo: in ongunstige zijn. Een soprillo is een piccolosaxofoon. Het (de) stabilo is het staartvlak (vliegtuig). Zij is stenodactylo. Een studiolo is een rariteitenkamer (-kabinet). Een stylo is een balpen (BE). Sub quocunque titulo: onder welk voorwendsel dan ook. Dicht bij de kam gestreken = sul ponticelli. Een tamarillo is een boomtomaat. Tamquam in speculo = als in een spiegel = veluti in speculum. Tempranillo is een wijnstok of rode druif daaraan. Een tombolo is een zekere strandwal. Toto coelo = hemelsbreed. Trankilo = bedaard, rustig (Antillen). Tranquillo = rustig in de muziek. Tremolo = snelle herhaling van één toon. Een trullo is een middeleeuws rond bouwwerk (Italië).

10. Een velo is een velocipède. Verbo et exemplo = door woord en voorbeeld. Een violoncello is een cello. Yolo: you only live once. Een zorillo is een Zuid-Amerikaans stinkdier.

 

 

3516 Dictee zondag 29-10-2023 (3) – dictee Oefendictee oktober 2023 (1) √

Dictee – dictees [3516]

Oefendictee oktober 2023 (1)

Dit wordt later Dictee van de dag (1137).

1. Needlespiking is iemand ongevraagd illegaal drogeren. Hij ging weg, dat is o.v.t., onvoltooid verleden tijd. Een biljard is duizend biljoen. De ossobuco is een Italiaans gerecht. Onchocerciasis is rivierblindheid. Met pho wordt Vietnamese bouillon bedoeld. Lastige dicteewoorden: toetmem en (van) komsa. Een steven is een kerstbrood
(ook: sint-nicolaasgebak). Vergelijk Sint-Steven, dat is tweede kerstdag. De Achtersteven is een sterrenbeeld en versteven is verstijfd (van de kou). Op 15-10-2023 nieuwe update oVD geconstateerd: 395.000 treffers (was: 394.866). Hij begreep er geen jota van dat een iota een sterk bindmiddel is, gemaakt uit algen. Het IOO is in NL het Instituut voor Onderzoek van Overheidsuitgaven. Een acrostichon gaat over beginletters, een telestichon over eindletters en een mesostichon over middelste lettergrepen. Een adjunct-chef is een souschef.

2. Je kunt het rustig aan doen met de lamp aandoen. Een preetje is een soldij, maar ook de verkleinvorm van een pre. De engelse groet(enis) is het Ave Maria (naam gebed). Dat kost je dan vijf barki's [bankbiljet 100 euro]. Dit is geen bijdetijdse, maar uit-de-tijdse
[niet in wdb.] opvatting. Het zijn de Cito’ers die de Cito-toetsen maken. Met *coupe* alleen coupe (snit, haarsnit, coupenaad), coupe-file (voorrangskaart) en coupe soleil [kapsel met plukjes geblondeerd haar). Verder dus alles met *coup*! Hij leed niet aan cvs
[GB, chronischevermoeidheidssyndroom – VD: CVS – ook: ME = myalgische encefalomyelitis], maar kreeg een CVA, een cerebrovasculair accident (beroerte).

3. Ik strijk en zet thee. Dat doe ik strijk-en-zet. Een cherub is een cherubijn. Een van de engelenkoren zijn de Engelen. Een p.eo. is een professor extraordinarius, een buitengewoon hoogleraar. De meltemi(a) is een krachtige koude noordenwind in de Egeïsche Zee. Een egbtl is een extra gesloten beveiligde toezichthoudende locatie = een gesloten azc voor overlast veroorzakende of strafbare feiten plegende asielzoekers. Was die gin-fizz voor u, of waren dat die twee gin-fizz [zelfde mv.]? Volgens mij spreekt die bekakte vent Plathagois. VD heeft gros de Naples en gros de Tours nu gelijkgetrokken met façon de Venise [geen streepjes meer].

4. Het is ins en outs, maar naast ups-and-downs heb je ook ups en downs. A.D. is anno Domini (in het jaar des/onzes Heren) en B.C. is before Christ. Verder hebben we nog voor Christus (v.C. of v.Chr.) en na Christus (n.C. of n.Chr.). Ik vind zelf dat ik een jan-draag-an
[kan niet zelfstandig werken] ben. Een kartuize is een kartuizerklooster (met kartuizer( )monniken - VD = kartuizers, kartuizer( )nonnen -
VD = kartuizerinnen en een kartuizer kat). Kartuizerpoeder is minerale kermes [rode kleurstof]. Een certosa of chartreuse is een kartuizerklooster. Certosina, inlegwerk in geometrische vormen, werd daar vervaardigd. Doctor Extaticus is Dionysius de Kartuizer, Jan van Ruusbroec. Een kartuizeranjelier is een veldanjelier. De orde is O.Carth., achter een naam staat o.carth. (lid van de orde). Kartonnage, schrijf dat goed.

5. Hij werkt in de karton(industrie). Een chewinggumkauwer is een kauwgek (en een kaugek een vogel, een grote stern). Een vliegende kiep is ook keeper. Een Chinees klokje, dat is een forsythia en een foks, dat is een fuchsia. Een kenau is genoemd naar Kenau Simonsdochter Hasselaar (Beleg van Haarlem, 1572/3). De Kerkelijke Staat was voorloper van de Vaticaanse Staat, Vaticaanstad. Dat is de kif(t) [ruzie, afgunst]. We gaan een kingsize bed kopen. Een TIA is een transient ischaemic attack (voorbijgaande aanval door een ontregelde bloedtoevoer naar de hersenen (vaak als voorbode van een beroerte)). In het Nederlands is ischemie plaatselijke bloedeloosheid
(bnw. ischemisch). Deze kleerkast [klerenkast, grote, onbehouwen persoon] heet gewoonlijk een jerommeke.

6. De KM is de Koninklijke Marine, het KMarns is het Korps Mariniers en KMar is de Koninklijke Marechaussee. Cocaïne heeft veel synoniemen: = basterdsuiker, coca, coke, marcheerpoeder, sneeuw, suiker, witte sloper, witte suiker, coco en in junkietaal ook: snow, sos en sosa. Een SOS uitzenden staat voor Save Our Souls (in morse:
kort, kort, kort – lang, lang, lang – kort, kort, kort oftewel … --- …). De sofrologie [ontspanningstechniek] lijkt op yoga. Cadaverine, lijkengif, heeft van alles met kadavers te maken. En perinde ac si cadaver = als een lijk, vergelijk kadaverdiscipline. Een jehova is een Jehova’s getuige, getuige van Jehova. Een kiur is een uitgestorven reuzenvogel van Madagaskar, een kiyu is een leerlingengraad bij budo. Een macron (–) staat boven een letter.

7. Een makron, makroon of makaron kun je eten. Een kauw [vogel] kan in een kouw (kooi) zitten, omgekeerd niet! Een mardijker is in Indië een oorspronkelijk van buiten de Indonesische archipel aldaar ingevoerde en later vrijgemaakte slaaf. Caffè latte is koffie, chai latte is thee en çay is Turkse thee. Wat is orthografisch het verschil tussen een lomschool [letterwoord] en een mok-school [initiaalwoord - ook: mokschool, letterwoord]? Die limbo’s [Limburger] zijn van lotje getikt. De NASA is de National Aeronautics and Space Administration [VS]. Dat is een bastaardvloek: nondeknetter. De onmogelijkheid om iets te doen: non possumus. Wanneer schrijf je onjoods en wanneer on-Joods
(ook andersom)? Met *geant [VD, rest dus *gant]: sergeant, (à) pas de géant, arbitrageant, obligeant, changeant en exigeant. GB verder niet.

8. De woorden ‘onus’ [last] en mv. ‘onera’ hebben weinig van doen met ‘oneirisch’ [droom]. Onverrichter zake keerden we huiswaarts. Zou hij een snip(per) of borrel ophebben ofwel een snip aan hebben? De ossi’s en de wessi’s moet je niet verwarren met de aussies. Op nieuwjaarsdag vieren we Nieuwjaar. Met Gods Woord wordt het Woord Gods, de Bijbel bedoeld. Een godswoord is een woord van God, een goddelijke uitspraak, een Bijbeltekst. Dat is een typisch parisianisme. Er is kajapoetih- en patchoeliolie. Bij een PET-scan moet je denken aan positron emission tomography. Het peronisme verwijst naar Péron. Een teragram (Tg) [10^+12] en een picogram (pg) [10^-12] , dat scheelt 24 nullen (een factor 10^+24)! Dat pietje-ongeduld en die janongeluk mochten elkaar wel.

 

3515 Dictee zondag 29-10-2023 (2) – dictee Wekelijkse dicteetest 282 RL (de laatste!) √

Dictee – dictees [3515]

Wekelijkse dicteetest 282 RL [elke zondag]

Dit was de laatste: te veel werk en te weinig belangstelling!

Welk van de 3 antwoorden is juist?

Oplossingen: hieronder!

 

Bron: Oefendictee (oud) 782

 

1. Het was een ………..., een ……………..

a. bijna botsing                                  near miss

b. bijna-botsing                                 near-miss

c. bijna-botsing                                 near miss

2. Een …………. is een …………. (scheepsvracht)

a. chertepartij                                chartepartie

b. cherte-partij                              charte-partie

c. chertepartij                                charte-partie

3. De ………... in de islam is de …………...

a. vrijdagpreek                                 khutba

b. Vrijdagpreek                                kutbah

c. vrijdagpreek                                 khutbah

4. Dat mensje is …………., haar kleinzoon ………..

a. vroeg oud                                 vroegwijs

b. vroegoud                                  vroegwijs

c. vroegoud                                  vroeg wijs

5. De ………… hoofdstad is ………...

a. Waase                                           Sint-Niklaas

b. Wase                                             Sint-Niklaas

c. Wase                                             Sint Niklaas

6. Hoeveel ……….. hebben er een …………...?

a. Wajongers                                 Wajong-uitkering

b. Wajong’ers                                Wajonguitkering

c. Wajong’ers                                Wajong-uitkering

7. Walrussen worden ………….. en wagenwielen behoren

…………. te zijn.

a. gelensd                                                  gelunsd

b. gelenst                                                  gelunsd

c. gelenst                                                  gelunst

8. Hij heeft zijn ………… gevonden en dus een ………….. geleden.

a. waterloo                                               waterloo

b. Waterloo                                              waterloo

c. Waterloo                                              Waterloo

9. Sommigen schrijven ‘wiet’ (I), anderen ‘weed’ (II).

a. Alleen (II) is goed.

b. Alleen (I) is goed.

c. (I) en (II) zijn allebei goed.

10. Is er verschil tussen …………… en ………….?

a. wist-je-datjes                                        ditjes-en-datjes

b. wist je datjes                                        ditjes en datjes

c. wist-je-datjes                                       ditjes en datjes

Oplossingen [282]: zie hieronder.

--------------------------------------------------------------------

Oplossingen [282]

1c 2c 3c 4b 5b 6a 7b 8b 9c 10c

Contact: leentfaarrein@gmail.com

 

 

3514 Dictee zondag 29-10-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (1106) √

Dictee – dictees [3514]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee feb 2022 (1), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (1106)

Oefendictee feb 2022 (1)

1. Bevalt dat nieuwe coachje van jullie ploeg wel? In het uur tussen hond en wolf, inter canem et lupum, entre chien et loup (in de avondschemering). (It’s)Too good to be true (te mooi om waar te zijn). Het caravaggisme is een kwestie van licht en donker (schilderkunst). Oxytoxine is het geluks- of knuffelhormoon. Wij hebben hem mooi van die wijn afgeholpen. Met [ch] jalapeño wordt chilipeper bedoeld. Huttenkaas kennen we niet, hüttenkäse en cottagecheese wel. Het parvovirus, parvo of de vijfde ziekte veroorzaakt erythema (mv. -mata of ma’s – ook erytheem, mv. erythemen – rode vlekken op de huid). Wat naar John Wyclif verwijst, is wyclifitisch. Loop (zit) toch niet zo te zaniken!

2. Het gebouw had een zijin- en -uitgang. De getuigen van Jehova, de Jehova’s getuigen, mogen geen bloedtransfusie ondergaan. Dat gezinnetje is bloedarm. Flebitis is aderontsteking en pyleflebitis is poortaderontsteking. Bij het eten gebruikten ze made(i)rasaus [GB, VD] en dronken ze made(i)ra(wijn) [VD], vernoemd naar Madeira. Onderaan alle boekbladzijden/s stonden reclamen- [n niet uitspreken] of custodenwachters [idem] (custos, bladwachter). Een nabo is een niet actief beveiligde overweg. Wat weet jij van dat PFAS-dossier (poly- en perfluoralkylstoffen) [GB, VD met ‘pfas’ is dus fout, dan overigens: pfasdossier]. Een zije sok, een zije mina en een zije reet zijn een zijen. Een hoge zijden is een hoge hoed. Crepusculair is nachtactief (van dieren).

3. Crepitus (crepitaties) is crepitatie (dát in VD): knetterend geluid bij het over elkaar heen bewegen van ruwe oppervlakken in het lichaam, bv. van bot over kraakbeen. Vlöggelen [slingerprocessie door de huizen] in Ootmarsum gaat heel langzaam. De toeslagenaffaire doet bigbrotheriaans aan. Ik werd vernoggeld (om niet te zeggen: vernacheld – voor de gek gehouden). Let op: het is nu mRNA (messenger- of boodschapper-RNA), tRNA (overdrachts- of
transfer-RNA) en rRNA (ribosoom- of ribosomaal-RNA). Met porna wordt vrouwenporno bedoeld. En je hebt ook nog mtDNA [GB, mitochondriaal] en recombinant- [samengevoegd genetisch materiaal] en dubbelstrengs-DNA = cDNA (complementary). Het paleo-DNA is aanwezig in botten en junk-DNA codeert niet voor genetische eigenschappen.

4. Een hoedna is een wapenstilstand met een niet-islamitische vijand. Trouwens: mtDNA is mitochondriaal. De boogaloo is Zuid-Amerikaanse dansmuziek met invloeden van o.a. mambo, rock-’n-roll en soul. Een loo is een open lek in het bos (vgl. (voormalig koninklijk) paleis Het Loo in Apeldoorn). Zekere curry uit de Indiase keuken is vindaloo. Tessa de Loo schreef: soms heeft overspel niets om het lijf. We kennen de Slag bij Waterloo en zijn Waterloo vinden (VD) en een waterloo lijden (GB, beslissende nederlaag). Op *lo: (VD) a Deo sole (van God alleen), een allo- [niet-inheems, vreemd] is geen autochtoon [oorspronkelijke bewoner] (een allo(chtoon) is geen auto), een alo is een academie voor lichamelijke opvoeding, een amarillo is een sigaar (ook bnw.) en een anti- [bedoeld is: antihalo!] voorkomt in de fotografie een halo.

5. Een apollo [toonbeeld van mannelijke schoonheid] is genoemd naar Apollo, een zoon van Zeus. De Aquilo is een noordoosten- of noordenwind, een armadillo is een gordeldier, de barolo een zekere rode wijn, bijlo of bilo een bastaardvloek, beter blo of blode Jan, dan dô [dakje] of dode Jan [beter voorzichtig dan gevaar lopen], b.l.o.: (school voor) buitengewoon lager onderwijs, bolo is taart op de Antillen, broccatello – marmersoort, bulo: buitengewoon lager onderwijs (BE), caboclo: van gemengde Europees-Braziliaanse afkomst, caudillo (leider, m.n. Franco), cembalo = klavecimbel, chullo: Peru(vi)aanse wollen muts met oorflappen, cigarillo: kleine sigaar, CLO: Centrum voor Landbouwkundig Onderzoek (BE), collo/colli of colli/colli’s, coram populo: in tegenwoordigheid van het volk en dactylo – typist(e) [BE].

6. Een creatie ex nihilo is een schepping uit het niets, een criollo is vooral het rijpaard van een gaucho, cumelo: komkommer x meloen, cum libello <> in angello: met een boekje in een hoekje, diabolo: zeker speelgoed, DLO: Stichting Dienst Landbouwkundig Onderzoek (onderdeel Wageningen UR), doblo: dom blondje en dolo malo: met boze list/opzet, arglistig. Ecolo: Franstalige groenen in BE, de eikenaardvlo en de elo(rating): berekening van het schaakniveau naar prestatie. Flagrante bello: onder het woeden van oorlog, flo: functioneel leeftijdsontslag, fluctus in simpulo: een storm in een glas water, gigolo: callboy, glo: gewoon lager onderwijs (SR – gloschool, letterwoord of glo-school, initiaalwoord), ILO: International Labour Organization (IAO) en in dulci jubilo: vrolijk en in overdaad.

7. Oorlogsrecht: jus in bello en op rechtmatige wijze: justo titulo. Kaulo muziek is ‘rot’ [straattaal], kaulo dom is erg dom [idem]. Kelo is zeker Fins hout en de KLO is in NL de Dienst Kijk- en Luisteronderzoek (afdeling van de NOS). Een leporello(boek) is een boek in harmonicavorm. Limoncello is limoncino: een Italiaanse citroenlikeur. Een lokalo is een lokale politicus: dat moet wel een local zijn! Een longo sed proximus intervallo: de volgende, maar op grote afstand. Wat is dat een lullo [lul], zeg. Magno intervallo: na een lange tussenpoos. Een magnus Apollo is een groot orakel. Een mecalo staat voor megacalorie. Membrillo is een dikke kweeperengelei (Spanje). Meo periculo: op mijn risico. Een metallo (BE) is een metaalarbeider. Een molo is een havendam, een hoofd.

8. Nebbiolo is een rode wijn. Een negrillo is een pygmee. Zeker graveerwerk heet niëllo. Nolo (bnw.) is zonder (no) of met weinig (lo) alcohol. Een ocotillo is een woestijnheester. Een papagallo zoekt in Italië erotische avontuurtjes met toeristes. Een pedalo is een waterfiets (BE). Deze piccolo(fluit) is pico bello. Pilo is een soort van glad fustein. Een pizzaiolo is een pizzabakker. Pleno <> titulo is met volle titel (rechtsgrond). De PLO is de Palestinian Liberation Organization. Een pomelo is een shaddock (veredelde pompelmoes). Een ponticello is een kam op strijkinstrumenten. Een portobello/a is een grote kastanjechampignon. Praemisso titulo: de titel er in gedachten bij te plaatsen. Pro nihilo: voor niets. Pro stylo: voor de vorm. Pueblo: dorp.

9. Een realo [met realpolitik] is geen fundi [vanuit levensbeschouwelijke principes]. Zijn daar ook regionalo’s [van het platteland] bij? Sensu malo: in ongunstige zijn. Een soprillo is een piccolosaxofoon. Het (de) stabilo is het staartvlak (vliegtuig). Zij is stenodactylo [stenotypist(e)]. Een studiolo is een rariteitenkamer (-kabinet). Een stylo is een balpen (BE). Sub quocunque titulo: onder welk voorwendsel dan ook. Dicht bij de kam gestreken = sul ponticelli. Een tamarillo is een boomtomaat. Tamquam in speculo = als in een spiegel = veluti in speculum. Tempranillo is een wijnstok of rode druif daaraan. Een tombolo is een zekere strandwal. Toto coelo = hemelsbreed. Trankilo = bedaard, rustig (Antillen). Tranquillo = rustig in de muziek. Tremolo = snelle herhaling van één toon. Een trullo is een middeleeuws rond bouwwerk (Italië).

10. Een velo is een velocipède. Verbo et exemplo = door woord en voorbeeld. Een violoncello is een cello. Yolo: you only live once. Een zorillo is een Zuid-Amerikaans stinkdier.

 

3513 Dictee zaterdag 28-10-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (1105) √

Dictee – dictees [3513]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee jan 2022 (3), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (1105)

Oefendictee jan 2022 (3)

1. De strijders die de merdeka [bevrijding van Indonesië van de koloniale overheersing] nastreefden, hadden als strijdkreet ‘bersiap’. ‘Merde’ is een ander woord voor stront, shit, poep. De aedicula [ombouw of omlijsting van een nis, raam of ander bouwdeel, bestaande uit twee pilaren en een puntgevel] werd geplaagd door aedesmuggen [steekmug --- > gele koorts, dengue en zika]. Een AE’er is lid van een aanhoudingseenheid [en de AE is de astronomische eenheid]. VD, met *bee: frisbee [werpschijf], (hart)scarabee [mestkever], jubee (zangkoor), spellingbee en tabee [tw. – gegroet!], ww. frisbeeën en toynbeewerk (ontwikkelingswerk onder de arbeidende klassen) [en: te beê zitten = bedelen!]. Met *cee: aracee (plant), bombe (glacée), femcee (vr. mc), panacee (wondermiddel), pencee (rondo, viooltje = pensee), relâche forcée (gedwongen oponthoud van schepen met averij), roosvicee [vitaminerijke stroop], theodicee (rechtvaardiging van God), vole annoncée (bij omberspel), fiancee [verloofde -m.: fiancé] en introducee [m.: introducé]. De stofnaam renforcé staat voor madapolam [zeker katoenen weefsel].

2. VD, *dee (selectie): orchidee, Asmodee (huwelijksduivel), godsidee, hallekidee, hatsekiedee, hatsiekiedee [3 x plus hatseflats: reactie op onverwacht geluid, gebaar of beweging], kadee [iets groots, rare figuur], kondee (haardracht), ratsmodee [rommel, ook in verwensingen], spondee (spondeus – zekere versvoet), standee [Eng., groot reclamebord, persoon] en reuze-idee. Een weeë lucht, poe-ee [tw. van verbazing: allemachtig] en de IEEE (Institute of Electrical and Electronics Engineers). Met *fee (o.a.): coryfee, flat- [eenmalige contributie] en greenfee [golfer, per keer op de baan], Irish coffee, toffee en trofee [= tropee]. Absint is de groene fee [zekere likeur]. Een honorarium, een beloning is een fee [Eng.]. BE: KultuurKaffee vervelt [van naam, etc. veranderen] tot/in Pilar. Met *gee: chose jugée (afgedane zaak, judicata res), dragee [versuikerde tablet geneesmiddel], plongee [bovenvlak borstwering gevechtsloopgraven] en expogee [ex-politiekegevangene], agrégée (mo Fr., vr. – m.: agrégé), logee [m.: logé] en protegee [beschermelinge, m.: protegé]. Met *hee: bouchee (pasteitje), coachee (wordt gecoacht), ghee [geklaarde boter], hachee [stoofgerecht] en hee (hede – hennep- en vlasvezels).

3. Ook nog: lychee (boom, vrucht), schee (= schede), timothee(gras), trachee [ademhalingsbuis, houtvat], tranchee (loopgraaf) en trochee (= trocheus, zekere versvoet). Op *iee: refugiee [m.: refugié, vluchteling] en associee [m.: associé, vennoot, compagnon]. Met *jee: herejee, holadijee, jee (jees, jeetje, tjee), tararaboem(dijee), Here jee, o jee en ouwe taaie, jippie jippie jee. Op *kee: bloemekee (BE: ruiker), Cherokee (lid inheems volk N.-Amerika), moskee, huplakee (hup, hupla), huppakee, huppekee, hupsakee, (l)iwanmoskee, kee (hok op vissersvaartuig voor gevangen vis in ijs) en yankee (= yank – scheldwoord inwoner VS). Bij of in een moskee: ablutiefontein (ritueel wassen), arasta (bazaar of overdekte markt), avlu (binnenhof), bedesten (overdekte bazaar), cami (gebedsruimte), eyvan (nis met koepelgewelf), fondoek (gastenverblijf), haram (gebedsruimte).

4. Verder nog: ikama (tweede oproep tot de salat), imam (voorganger), imaret (Turkse gaarkeuken), jihadgala (evenement met haatimam), Kaäba (gebouw Mekka – doel bedevaart), kibla (richting van Mekka, muur), koebba (koepel van koepelmoskee), külliye (bijgebouwencomplex), liwan (omlopende galerij om binnenhof), masjid (= moskee. ook: mesdjid, mesigit, missigit), mescit (kleine moskee zonder minaret = moskeetoren), mihrab (bidnis, gebedsnis), mimbar (kansel, ook: minbar), moekim (islamgemeenschap Atjeh), panghoeloe (directeur moskee) – vergeet Goeree-Overflakkee niet! –, sahn (binnenplaats, gebedshal) en ‘Yankee Doodle went to town, ariding on a pony‘ (Amerikaans volkslied).

5. Op de persco [persconferentie] zeiden ze dat lng de afko is van liquid natural gas (lpg: liquefied petroleum gas). Demee is temet, temee [aanstonds, weldra]. Tjeminee, jeminee [bastaardvloek, ook: jeminie, jemenie, jemie, tjeempie] nog an toe, hij is er nog niet aan toe. Zij heeft moeë (VD ook: moeie) benen. Met *ree: associate degree (Ad), barking up [blaffen] the wrong tree (de verkeerde voorhebben), onvree is onvrede, tevree is tevreden, steatorree is vetdiarree en weltevree is weltevreden. Op *see: arrière-pensée [bijgedachte, voorbehoud], à tête reposée [bedaard, rustig – nadenken], chaussee (straatweg), chimpansee (jokko), Elysée (Frans: É), fricassee [gerecht], frisee (krulandijvie), go see (ontmoeting model en potentiële opdrachtgever), hatsee (uitroep enthousiasme), een lessee leaset iets , massee (borsthoning), must-see [moet je gezien hebben], O/odyssee,
porte-brisée [dubbele openslaande deur of schuifdeur],
rez-de-chaussee [benedenwoning], risee [mikpunt van spot, hoon] en tseetsee(vlieg).

6. Verder: wait and see en NiNsee = Nationaal Instituut Nederlands Slavernijverleden en Erfenis. Ook: marechaussee en Koninklijke Marechaussee (KMar – Kmarns is het Korps Mariniers en KM de Koninklijke Marine). Op *tee: een suttee is een sati (weduweverbranding), à portée (binnen bereik – portee = draagwijdte), huiskamerdictee, invuldictee, puttee (beenwindsel militairen), manatee (lamantijn), goatee (kinbaardje), feuilletee (bladerdeeg), essetee (stront), cactee (cactus), bractee (schutblad) en bootee (kinderlaarsje). Op *uee: *prostituee (man: prostitué) en vie manquée [roeping misgelopen]. Ook déléguée (man: délégué). Verhoer [klant zijn of ‘leverancier’] je tijd toch niet met de veile liefde [= prostitutie]. Een temeie(r) is een hoer (ook: motyo, meretrix, kadraaister). Is blonde Greet een fille de joie [meisje van plezier, prostituee]? Een cargirl [op autobeurs] als callgirl [luxe prostitutie, telefonisch ontboden]?

7. Voosbinkie [pooier] biedt aan: een blauwe begijn [prostituee]. Een habitué [m.] en een habituee [vr.] zijn stamgasten. Met *vee: travee (in middenschip kerk) en teevee (= tv, televisie). Kweekvissen vormen het zeevee. Een humvee is een HMMV, van high mobility multipurpose vehicle (zeker legervoertuig). Ook: fokvee, klapvee en corvee. De Brugse travee is een zekere gevelindeling. Met *wee: hij lijdt aan papegaaienheimwee (fernweh = verlangen naar verre, onbekende landen), kweekwee [= kwee, in Indië: gebakje] en de damesdubbeltwee. Met *yee: employee [vr., m.: employé – medewerker] en envoyee [diplomatiek vertegenwoordiger buiten de gewone formatie – m.: envoyé] . Met *zee: Zuidzee, Zuiderzee, Zoutzee (Dode Zee), yahtzee [spel met 5 dobbelstenen], Waddenzee, vaandrig-ter-zee, Sargassozee, Krooszee, een wierzee, de overzeese gebieden, Oostzee, Noordzee, luitenant-ter-zee en hoezee (uitroep).

8. Verder nog: kapitein(-luitenant)-ter-zee en eemzee (uit het eemien). Nog wat aforismen [zinspreuk, korte, kernachtige uitspraak]: (titel) Altijd is Kortjakje ziek, blühende Landschaften (Kohl – 1990, belofte aan DDR), beauty is but skin-deep [schoonheid (m.n. van een vrouw) gaat niet dieper dan de huid], alles sal regkom [(Zuid-)Afrikaans], alles schon da gewesen [niets nieuws onder de zon], es wär so schön gewesen [niet meer in VD], in vino veritas [wie dronken is, spreekt de waarheid], parvum parva decent (men moet de tering naar de nering zetten), that’s past praying for (een geheel verloren zaak), nil sine Deo (niets zonder God), cave canem (pas op voor de hond), it’s a long way to Tipperary [lied WO I], it’s the economy, stupid! [Bill Clinton, 1992], non sibi, sed patriae (niet voor zichzelf, maar voor het land), occasio facit furem (de gelegenheid maakt de dief), old soldiers never die, they just fade away [niet meer in VD], propria cures (zorg voor je eigen zaken, P... C... is de naam van een Amsterdams studentenblad).

 

 

3512 Dictee vrijdag 27-10-2023 (5) - dictee Finaledictee De Schrijfwijzen Brussel 2023 √

Dictee – dictees [3512]

Schrijfwijzen Finale 2023

Consternatie in Sterregem (auteur: Jonas Denys)

Deel 1: dictee [moest helemaal worden opgeschreven]

1. Tien uur tweeëndertig. De kaduke boemeltrein komt bruusk tot stilstand in het station. Eindelijk thuis. Bij het verlaten van het stationsgebouw valt me een sjofel geklede vrouw op die ijverig aan het vegen is. Aan de overkant is men een grote neonreclame aan het installeren op de gevel van een hightechbedrijf. Ik klap mijn
e-step open en vertrek huiswaarts.

2. Op het dorpsplein valt me een ongeziene massahysterie op. Een man op een futuristische bakfiets kan maar net de weldoorvoede chihuahua ontwijken van een vrouw die extatisch de straat oversteekt. Mijn nieuwsgierigheid haalt de bovenhand en ik volg de vrouw.

3. Ze rent als een gekkin naar enkele kortgerokte vrouwen. Haar viervoeter kan nauwelijks volgen en wordt met een tarzanzwieper over het plein gekatapulteerd. Het beest landt uiteindelijk ergens tussen de dames, nahijgend van de stress. “Heb je het al gehoord?” roept de gekkin. “We worden beroemd!”

Deel 2: meerkeuzeproef

Bij 19 tweekeuzevragen kwam er een piep en verscheen een tweetal mogelijkheden op een scherm. Bij elke keuze hoorde een letter. Met de 19 verkregen letters moest je een zo lang mogelijk woord [met alleen de correcte letters – bij twijfel de letter dus niet gebruiken] vormen. Groen is goed, rood is fout.

4. “Kate Winslet komt voor filmopnames naar Sterregem!” schreeuwt de chihuahuavrouw. “Jou zullen ze in elk geval niet vragen als figurant”, sneert een van de vrouwen laconiek E/ lakoniek A. Ze hoeft zelf in elk geval ook niet onder te doen qua diva allures B/diva-allures V. Drie vierde C/drievierde D van haar gezicht wordt bedekt door haar zonnenbril A/zonnebril E en de hoed op haar hoofd heeft iets weg van die bakfiets van daarnet, maar dan met nepbont E/nep-bont O, pluimen en glitter. Wie is zij? Is zij überhaupt R/Uberhaupt D wel van Sterregem? Terwijl de vrouwen naarstig verder ruziën G/ruzieën B ga ik op onderzoek. Mijn detectivebrein staat skeptisch O/sceptisch E tegenover dit nieuwtje. Wat verder staat een groepje babyboomers H/babybomers J te keuvelen. Ik doe alsof ik aan het appen N/app'en P ben om te luistervinken. “Ze zou naar verluid L/naar verluidt K logeren in die oubollige bed and breakfast I/bed-and-breakfast O aan de voormalige pottebakkerij F/pottenbakkerij T. Maar dat moest geheim gehouden P/geheimgehouden S worden.” Zou het dan toch waar zijn? Het gaat mijn petje te boven. Wat zou de bekende Titanicster in het godvergeten R/Godvergeten L Sterregem verloren hebben? Ik kijk nog wat rond en het valt me op dat de hele setting een groot Suske en Wiskegehalte A/suske-en-wiskegehalte E heeft. Iedereen loopt geagiteerd R/geaggiteerd L door elkaar en elk wil er duidelijk het zijne van weten. En als het enigzins U/enigszins I mogelijk is: bij de filmster in de gracie M/gratie N vallen.

NB Uitspraak ‘nepbont’ als één woord, dus met het accent op eerste lettergreep alleen.

Met de 19 groene letters E V C E E R G E H N K I T S R E R I N

was het woord E E N R I C H T I N G S V E R K E E R te vormen!

Deel 3: ontknoping – de woorden in vetjes worden gebruikt voor de spellingbee – gehouden met de 5 beste deelnemers!

5. Op een terras wat verder zit de sfeer er al goed in. Een corpulente man zit wild gesticulerend te schommelen op de achterpoten van zijn stoel. Zijn laatste manoeuvre was echter iets te enthousiast, waardoor hij nog enkele seconden balanceert, maar ten slotte toch op de grond belandt. Een lachsalvo volgt. “Waarschijnlijk van Chinese makelij”, hoor ik de man nog murmelen.

6. Ik moet duidelijk van tactiek veranderen als ik iets te weten wil komen. Mijn ogen scannen het dorpsplein. Ergens in deze woestenij moet de wijkagent toch te bespeuren zijn? Het vergt natuurlijk wat moed om hem op de man af te vragen of het verhaal klopt. Hij wordt niet voor niets de Gestapo-chef van Sterregem genoemd. Hij laat geen enkele kans liggen om iemand publiekelijk te affronteren die het aandurft om de letter van de wet niet na te leven. Dat was tijdens de COVID-19-pandemie nog maar eens pijnlijk duidelijk geworden toen hij een alleenstaande moeder een GAS-boete gaf omdat ze zonder FFP2-masker op straat wandelde. Ze was op weg naar de apotheek om medicatie voor haar zieke dochter. Elk betoog mocht niet baten en de vrouw is onverrichter zake teruggekeerd naar huis.

7. Een menigte die zich driftig verzamelt rond iemand trekt mijn aandacht. De schepen van Cultuur! Ik begeef me in dezelfde richting, want als een echt kuddedier wil ik het nu ook weten. “Het is ons bij het gemeentebestuur ter ore gekomen dat er wat rumoer ontstaan is rond de komst van Kate Winslet voor filmopnames. Helaas moet ik jullie meedelen dat dit gerucht niet klopt. Wie wel komt filmen, is de onbekende tiktokker Katy Windslet, vooral bekend van haar imbeciele dansjes op verlaten spookbruggen.” Het zonnetje in huis heeft gesproken. Weer een sterk staaltje babylonische spraakverwarring dus. Ik heb me in elk geval dus ook laten vangen door dit nepnieuws. De menigte druipt ontgoocheld af. Ik draai me om en sta oog in oog met een atletische brunette die geanimeerd met haar smartphone zwaait. “Wil je mijn dansje op de brug eens zien?” grinnikt ze.