3221 Dictee vrijdag 07-04-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (901) √

Dictee – dictees [3221]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee januari 2017 (5), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (901)

Oefendictee januari 2017 (5)

1. Ik vind hem een k-vent (k..., je-weet-wel, bv. kanker of ...). Ik zag eerst één Same, later twee Samen [Lapland]. Voor iemand caveren [kaa-vee-ruhn] is voor hem in de bres springen. Is dat nou baba ganoush [Noord-Afrika: tapenade van gepureerde aubergine, knoflook en olijfolie]? Welke kleur heeft het babbittmetaal [witte tinlegering met antimonium, lood en koper]? Een (NL) babylonische spraakverwarring, noemen de Vlamingen een babelse: die kan overal plaatshebben [de Babylonische is specifiek die uit de Bijbel]. We zijn getrouwd door een babs [NL: buitengewoon ambtenaar van de burgerlijke stand] en de dokter controleerde recent mijn babinskireflex [voetzoolreflex op prikkeling]. Wat is nu een Bacchusfeest zonder bacchusstaf [thyrsus, klimopstaf, thyrsusstaf]? Leg eens uit: wat houdt Bachten de Kupe in? Tussen IJzer en de Franse grens gelegen deel van West-Vlaanderen. Wat, bacteriurie [bacteriën in urine]? De badvrouw wist dat die badgaste als badgirl [ondeugdzame (jonge) vrouw] te boek stond. Die baggy [slobberig, hobbezakkerig] broek is bagger. Zo'n bag-in-box [plastic zak, kartonnen doos, tapkraan] is toch wel handig. Een kleine baguette [stokbrood] is een baguetje [ook: baguettetje, uitspraak]. Die Antilliaan heeft een baisait (bijzit, maîtresse). Baithak gana is traditionele Hindoestaanse volks- en dansmuziek. Wat is een balling 's lands [uit het land verbannene]? De ballons captifs [kabelballon] en de foleykatheter [ballonkatheter], die ken je toch wel? Hoe ziet een kuit eruit bij de ziekte van Erb [als een ballonkuit: abnormaal dik]? Ik raad balneotherapie [behandeling van een ziekte door baden] aan. Het bangkirai is een soort hardhout. Zijn deze coupures [bankbiljetten] nog verzilverbaar bij de Nederlandsche Bank? Hij is een malicieuze [kwaadwillige] bankroetier [tier – bankroet, failliet gaan i.v.m. bedrog].

2. Een bansuri is een Indiase dwarsfluit van bamboe. Een banyan is een baniaanboom en een ban(us) beheert als landvoogd een banaat [gewest]. Je zult maar in een letale [dodelijk] lethargie [geestelijke ongeïnteresseerdheid] verkeren ... Het schip was te zwaar beladen met bathmetaal [bijna witte legering, bestaande uit 45 tot 17 delen zink en 55 tot 83 delen geelkoper] en liep in het Nauw van Bath (niet in wdb. – in NL, havengeul in de Westerschelde) aan de grond. De betekenis van 'tria juncto in uno' (drie in één) is niet helemaal duidelijk: geloof, hoop en liefde? Een paco is een vigogne, een vicuña, een wilde lama. Een gaur [gau-wuhr; rund] en een giaur [gaa-voer – g van goal; Turkse scheldnaam voor alle niet-moslims] moet je – [afko] i.t.t. [in tegenstelling tot] de moslims – wel goed uit elkaar houden. Fosfonzuur kun je beter fosforigzuur noemen. Hoeveel chimpmannetjes [chimpansee, zwarte mensaap, jokko] zouden er in de Benelux-landen zijn? Kartonnage is kartonwerk. Het Chinese schaakspel heet xiang qi. Allesverhullend en alles onthullend liggen wel ver uiteen (qua spelling). Zou hier bij afwezigheid van (een) cordon(s) sanitaires [GB, VD: s s ] ook een politiekordon opgetreden zijn? Om 'krawkraw' [SR: chips, m.n. van cassave, voorheen: kraukrau] goed te schrijven, moet je wel dagelijks studeren.

3. Je weet toch wel dat je 'kyat' als 'tsjaht' uitspreekt [munt Myanmar, MMK]! Klopt dat: een neerlandicus houdt zich bezig met (Nederlandse) land- en volkenkunde? De langstzittende wielrenner kwam langsfietsen. Waar kon je vroeger met lakhs betalen [voormalig
Brits-Indië]? Deze apenkool kun je verbouwen. Deze zin is eigenlijk larie en apekool ... Apen hebben zo hun apentrots: ze zijn apetrots op hun apies. De leeggereden cyclist bleek zelfs nog een lazzidebiteur [kwinkslagen, mv.]. Blijft lastig: wishful thinking (goed te schrijven). Wat is het verschil tussen licks en riffs? Beide: loopje, lick meest in de jazz. Leiden ze een kwijnend bestaan of lijden ze eraan? In dat land wordt lèse-majesté [majesteitsschennis] zwaar bestraft. Heb je dat
links-linkse [niet meer in oVD] breiwerk nu al af? Loerahs [dorpshoofd] moet je op Java zoeken. Geef de twee betekenissen van losange: 1) ruit, in het algemeen gebruikt voor wapenschilden van getrouwde vrouwen, weduwen en jonkvrouwen, 2) bouwkunde: ruitvormige, zinken plaat als dakbedekking. Een macha(meid) is stoer-vrouwelijk (en op haar toekomst voorbereid), vertoont machogedrag en heeft een macho-uiterlijk [bnw.: macha meid].

4. De madera komt echt van Madeira [2023: GB/VD, madera(wijn) + madeira(wijn)!] Hij verscheen als een lupus in fabula, een
du(i)veltje-uit-een-doosje. De Madoerese was met een Goereese man gehuwd. Enkele woorden op '*ick': adrenaline- en andere kicks, bicyclekick (voetbal: omhaal), chick (meisje), chopstick (eetstokje), derrick (boortoren), up- en downtics [beurstransactie tegen een hogere c.q. lagere koers dan de vorige], free kicks [vrije trap, bv. voetbal], gimmick (zoals de fez van Tommy Cooper), hattrick [drie doelpunten van zelfde speler in één wedstrijd – zuivere in één helft, valse over twee helften], lick [jazzloopje], limerick [vijfregelig speels versje van grappige aard, veelal met klank- en woordspelingen, met het rijmschema: aabba – ook stofnaam: soort van tulen kant], penalty(kick) [strafschop voetbal], rockchick (rockbitch – ruig type vrouw), selfiestick, sick joke [wrange, bijtende grap], sidekick [assistent van presentator
tv-programma – ook: teeveeprogramma], slicks [droogweerband zonder profiel], trick [truc, kunstje] , twitnick [picknick waar Twittervrienden – ook: t – elkaar live kunnen ontmoeten], übergeile überchick [op-en-top lekkere meid], USB-chick (GB in toelichting ook wel: usb-chick) en cyberchick [lekkere meid in cyberspace]. Op '*iff*: der kühne Griff (de stoute greep), gitaarriff, mastiff [Engelse dog], sheriff, skiff (roeivaartuig), TIFF = formaat voor beeldbestanden, tiff = tagged image file format, tiffbestand en whiff (airshot bij golf).

 

3220 Dictee donderdag 06-04-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (900) √

Dictee – dictees [3220]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee Oefendictee januari 2017 (4), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (900)

Oefendictee januari 2017 (4)

1. Hij zag eruit als een atrofieerpeer [wegkwijnen]. Is iemand met een vie manquée [roeping of talent niet gerealiseerd] een au banquet de la vie, infortuné convive [rampzalige gast aan de dis van het leven]? Interessant: een aufguss is dus een löyly [beide: opgieting]. Hij neemt alles au sérieux en is een kerel aus einem Guss [uit één stuk]. De ASS is de autismespectrumstoornis (autisme: geheel in eigen belevingswereld opgaan). Is auto-erotiek
paradise-by-the-dashboardlight? Nou, nee. Het laatste wel in de auto ... Door al die trubbels raakte de bijeenkomst heel getroebleerd: iets voor troubleshooters. De Avestische (vergelijk: Zend-Avesta) boeken bevatten de leer van het parsisme [door Zarathoestra – NL – gestichte
Oud-Perzische godsdienst in zijn huidige Indische vorm]. Vergelijk: also sprach Zarathustra – DE. Geef mij maar zo'n lekkere doodgewone
avg-maaltijd [aardappelen, vlees, groenten, ook: agv]! Ze wilden daar geen azc [asielzoekerscentrum], wel een avo [aanvullende opvang, kleinschalig]. Leg het avoirdupoids(stelsel) eens uit ... Daarin is 1 pond = 0,4536 kg en 1 kg = 2,2046 pond! Het lijken de euro en de gulden wel! De schemering valt in: het avondt. Een curfew is een avondklok. De leenheer had het recht van avondkout [op de eerste huwelijksnacht] . De uiting 'at your service' [Pim Fortuyn: tot uw dienst] heeft veel weg van 'à vos ordres' [tot uw orders]. In die ouderenflat is een
lief-en-leedteam [bij vreugde en verdriet] werkzaam. Het Bamboegordijn is het Zijden Gordijn [op het IJzeren Gordijn lijkende afscheiding van Azië]. Wat zijn 'gurwitschstralen' [mitogenetisch, nooit aangetoond]? Verwar dat niet met de Auschwitzleugen [ontkenning Holocaust], een cinewitz [komische amateurfilm] of de grawitztumor [kanker van de niercel(len)]!

2. De handelsattachee en de militair attachee vormden een lesbisch stel. Apentrots, bestaat die? Ja, trots van de apen, die zijn dan apetrots! Die confit de canard [in eigen vet langzaam gegaarde eendenbout] was de moeite waard. Wat heb jij een lekker aftershaveje op, zeg! Deze discussie is ijdellijk [lichtzinnig, vruchteloos]. Wat weet je eigenlijk van jezidi's [monotheïstische religie, vooral onder Koerden]? Zijn optreden kun je méritoire [verdienstelijk] noemen. In de efebie werden efebengroepen [eigenlijk: jongeman van 18-20 jaar die militaire dienst deed in Athene; bij uitbreiding: halfvolwassene, 16-20 jaar, m.n. i.v.m. de gestalte] opgeleid. Op '*dy' (een selectie; zoek zo nodig de betekenis maar op): apricotbrandy (eau de vie van abrikozen), baglady (zwerfster), bandy (soort ijshockey), black comedy [blijspel vol grimmige humor], burgerbuddy [informeert bewindspersoon over wat er leeft onder het volk], caddy (in cd-speler), candy [snoepgoed, kandij = suiker], casestudy [onderzoek praktijkgeval], dandy [modevolger, m., gunstiger dan fat], dramady [mengvorm drama en comedy], Dy (dysprosium, een lanthanoïde, atoomnummer 66), DY (op auto's: vroegere naam van Benin – tot 1969 Dahomey), eddy (draaikolk), escortlady, first lady, fuckbuddy (seksvriend), grand old lady [sporen verdiend op vakgebied], handy (mobieltje), hoody [sweater met capuchon], iron lady [zoals: Margaret Thatcher], Laurel en Hardy [de dikke en de dunne], leading lady [hoofdrolspeelster, toonaangevende vrouw], milady (en milord – aanspreektitel adellijke personen), nerdy (wereldvreemd, bnw.), nobody [nono, nul, onbeduidend persoon], paddy [spotnaam voor een Ier], rocksteady [variant van ska – muziek], rowdy [agressieve jongeman], screwballcomedy [ouderwetse komische film], shandy [drank, limonade en bier, 1% alcohol], speedy [druk, opgefokt], stand-upcomedy [solocabaret zonder hulpmiddelen], study [studeerkamer], teddy [stof, bontimitatie], toddy [koude/warme grog], trendy [eigentijds, modieus], hyper- en ultratrendy en widebody [vliegtuig met brede romp].

3. En op '*die' (een zeer beperkte selectie uit 376 trefwoorden – 2019: 391 – 2023: 401): ab hodierna (die) [vanaf heden], adie (adieu, ook: hadie), a die (van de dag af), akoepedie [hulp aan slechthorenden], Arcadië [landschap op de Peloponnesus, in de lit(t)eratuur voorgesteld als het land van onschuld en vrede], bendie (rijtuigje), birdie (bij golf – één onder par), blondie [blondje], bradycardie (30-50, vs. tachycardie = te snelle hartslag, 160-200), caddie (boodschappenwagentje, golfstokkenkokerdrager), eodem (aldaar, op dezelfde dag = ook: eodem die), fulltimestudie, langetermijnstudie, Barbie-, Bijbel- en gospelparodie, gevalsstudie (zie eerder: casestudy), hesterno die (gisteren), hodierno die (op de dag van vandaag), indie (platenlabel, ook film, minder commercieel), Indië en Kaapverdië, kaskedi (keskedi, kiskedie: achterste), maladie sans maladie (spleen, weltschmerz, taedium vitae), sf-parodie (sciencefiction, ook: scifi), Bijbel-, islam-, Talmoed- en Koranstudie, misopedie (afkeer van kinderen), Nederlands- en Oost-Indië (Oostinje), noëpedie [ontwikkelen verstandelijk gehandicapten], opa-en-omasubsidie [grootoudersubsidie voor kinderopvang], organdie (glasbatist, katoenen weefsel), padie (rijst op het veld), polyidie [genetica: het samenwerken van verschillende pangenen om een enkele eigenschap tevoorschijn te brengen) en polyploïdie [genetica: het voorkomen in de celkernen van planten of dieren van meer dan tweemaal zoveel chromosomen als voorkomen in de volledig rijpe voortplantingscellen (het haploïde aantal)], psalmmelodie en psalmodie [r.-k.: manier waarop de psalmen worden gezongen], raw foodie (onverhit voedsel, en die rawfoodieadept droeg een hoody = sweater met capuchon), reinardie [listige streek of spotlust à la Reinaert de Vos], roadie (roadmanager), sine die (zonder dag of tijd), stadie (lengtemaat, mv. stadiën), tragikomedie [toneel: tragedie met goede afloop], tribadie (lesbische liefde, tribadisme, de tribade vervult de mannelijk rol) en webencyclopedie.

4. De vergrotefotoafdruk (vergrote fotoafdruk) was nog heel scherp. Wist je dat bosyaws hetzelfde is als leishmaniasis, aleppobuil en
kala-azar [tropische ziekte, zwarte koorts]? Ik zal je op je baadje geven [pak slaag]. M'n wiegie was een stijfselkissie, m'n deken was een baaien rok [tekst: Kees Manders, zang: Zwarte Riek, Jordaan]. Een
IT-deskundige (informatietechnologie – ICT = informatie- en communicatietechnologie) moet wel bitwijs [hier letterlijk: computerbits] zijn; is zijn baarddracht daar het bewijs van? Hij heeft trouwens chagas [ziekte van Chagas, Zuid-Amerikaanse trypanosomiasis, overgebracht door bloedparasiet]. Kun je via een baardsaki [kleine aap Nieuwe Wereld] baardschurft (sycosis) oplopen? Nee, wel door bacteriën en/of schimmels.

 

3219 Dictee woensdag 05-04-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (899) √

Dictee – dictees [3219]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee januari 2017 (3), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (899)

Oefendictee januari 2017 (3)

1. Tot diep in de nacht hebben we feestgevierd [een feest gevierd]. Een van de gasten droeg een hoody [sweater met capuchon]. Het is lang geleden dat zij een feest gevierd hebben [niet: kortgeleden]. In de Tweede Kamer vinden vaak ao'tjes (algemeen overleg) plaats: laatstelijk nog over de studierichting a&o (arbeid en organisatie). De AOb is de Algemene Onderwijsbond. Waar staat A.O.C. voor [appellation d'origine contrôlée, herkomst- en kwaliteitsaanduiding]? De afkorting van anno is A^o. Je moet apaiseren [kalmeren, sussen] niet verwarren met paraisseren [verschijnen]. Heet een appartementenhotel nu een apartotel of aparthotel? Beide! Een apc'tje bevat acetosal, fenacetine en cafeïne. Een ramboetan is een apenkloot [zekere vrucht]. Stoned als een garnaal is apestoned. Welke apgarscore (appearance, pulse, grimace, activity, respiration) had deze baby? Bien cuit is well done [goed doorbakken, à point = medium en bleu, saignant = halfrauw, VD]. Een apodyterium is een kleedkamer in het Romeinse badhuis. Zij vindt hem een apollo [toonbeeld van mannelijke schoonheid]. Deze akte bevat een hele apostillenlijst [kanttekening, naast apostille ook: apostil]. Daar moest apotropaeïsch [bezwerend] worden opgetreden. Het water kwam uit de aquamanile [kan, voor priester om handen te wassen]. Een handenwasser is een fonteintje. Zijn zij aquariuskinderen [nieuwetijdskind, regenboogkind, sterrenkind]? Wat is een aquitard [niet of weinig doorlatende geologische formatie]?

2. Vergelijk 'cui bono' [waartoe dient het?] en 'à quoi bon' [zelfde: waar is dat goed voor?]. Een dishdasha is een Arabisch mannengewaad. Ken je de araceeën [planten uit de aronskelkfamilie]? ARALL is aramid reinforced aluminium laminate (dunne laagjes aluminium die onder hoge druk met aramide op elkaar zijn gelijmd). Van aramith maak je biljartballen. Wat vroeger het Gewestelijk Arbeidsbureau (GAB) was, is nu het Centrum voor Werk en Inkomen [CWI, in 2009 opgegaan in het UWV = NL: Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen]. Arbiter bibendi [iemand die feesten organiseert en leidt] zijn, dat wil eenieder toch? Is het Arbitragehof [BE] een soort van arbitragecommissie? Ja, met enige fantasie ... De arbodienst voert de Arbowet (BE: ARAB) uit. Op de schrijfwijze van 'Arbowet' [correcte omschrijving 2019: Arbeidsomstandighedenwet] valt in ons Benelux-land best wat aan te merken [streepje, dus, maar Arbowet is eigennaam, donorprincipe]. Dief en diefjesmaat: Arcades ambo [ze zijn allebei bedriegers]. Allemaal geheimen: arcadia imperii (staatsgeheimen), dito coelestia (hemelse geheimen) en idem sacra (heilige mysteries). Prachtig, zo'n arc de triomphe [triomfboog algemeen, Parijs: hoofdletters – alleen internet]. Zo’n arendssneb [snavel] kan flink pikken. Gefrustreerden roepen 'argh' of 'aargh'. Een argumentum baculinum is een doorslaand argument (stokargument, argument ad baculum). Met zo'n argus [opmerkzame waarnemer met een argwanende blik] op de uitkijk – met argusogen [ogen met argwaan] – kan er niets misgaan [Argus: mythologische reus met 100 ogen]. Het symbool van de munt ariary is MGA (Madagaskar). Zo'n aristarch [streng, maar rechtvaardig criticus] kan nooit kwaad. Hij was arkebus(s)ier [bewapend soldaat met haakbus].

3. Tegen die armada [grote oorlogsvloot, fig.: groot aantal] van profiteurs is geen kruid gewassen. Toch wel mooi, die biblia pauperum [bijbel der armen, met prenten]. De armenocide [Turkse genocide op Armeniërs omstreeks 1915] is de vergeten genocide. De armes parlantes [sprekende wapenschilden, met bv. een os voor de familie Van Os] zijn een zeker familiewapen. Hij redt het nog net met zijn armoedje. In BE is de Arohm [Administratie Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en (ook: &) Monumenten en Landschappen] de overkoepelende centrale dienst van de provinciale ROHM's – niet in wdb. : Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumenten en Landschappen. In de aron hakodesj [heilige ark in de synagoge] bevinden zich de thorarollen [die bevatten de tekst van de Thora]. Seksuele arousal [uh-rau-zuhl] is dito opwinding. In de telecom is een goed arpu (average revenu per user) van belang. De luistervinken hoorden arrectis auribus [met gespitste oren] toe. Bij schermen is een arrêt een tegenaanval. Die arrière-pensée [verzwegen bijgedachte] veroorzaakte een nare arrière-gout [onaangename bijsmaak]. Zonder ars aequi [de rechtspraak] kunnen we niet (en ook niet zonder ars amandi – de liefdeskunst). Arsenicumkies is mispickel [zilverwit tot staalgrijs mineraal]. Een arterieklem [bloedend vat tijdelijk afsluiten] is een kocher. Gent is de Arteveldestad. De artikel 50-procedure [uittreding EU, Europese Unie] heeft alles met de brexit [later als historische gebeurtenis: Brexit] en niets met een artikeltwaalfgemeente [NL: financiële tekorten, toezicht van de provincie] te maken. Een artist's print is een épreuve d’artiste [kunstenaarsproef, eerste afdruk van een prent – voor drukken van de oplage, oplaag]. Wat is de
arts-and-craftsbeweging? Een beweging aan het eind van de 19e eeuw in Engeland, die streefde naar een herwaardering van het ambacht en naar verbetering van architectuur en decoratieve ontwerpen. De Arubagulden heet ook wel: florin [floh-rihn].

4. Zo'n ascarideplaag [spoelworm] is vervelend. Ze zijn aan het feestvieren [een feest aan het vieren]. De Asean is de Association of Southeast Asian Nations. De Asen (en Asinnen) verbleven in de Asgard [tuin, verblijfplaats, noordse mythologie]. Ook in een ashram [leefgemeenschap religies in India] hoef je niet bang te zijn voor a sheep in sheep's clothing [een schaap in schaapskleren, t.o. de dito wolf]. Je moet hem niet benoemen, hij is asinus ad lyram [zo geschikt voor iets als een ezel tot het bespelen van een lier]. Wat wordt op Asjoera herdacht? Herdenkings- en vastendag op de 10e dag van de 1e maand van de islamitische kalender, waarop soennieten de uittocht van Mozes uit Egypte en sjiieten de dood van Imam Hoessein herdenken. Een askruisje [met as op het voorhoofd getekend kruisje als teken van vergankelijkheid en boetvaardigheid, r.-k.] haal je op Asdag [vero – RL: mijn afkorting voor verouderd, ook elders, redactionele afkorting bij VD was veroud., 2019: niet meer (voluit)! – voor Aswoensdag]. De zon schijnt a solis ortu usque ad occasum (van zonsopgang tot zonsondergang). Assaisonneren is kruiden. Zo'n assepad [wielersport: met sintels verhard weggedeelte, bv. naast een kasseiweg], dat fietst niet! Een asset-backed security [effect dat gedekt is door activa] lijkt redelijk veilig. De graad Ad is een associate degree [tweejarig programma binnen een hbo-bacheloropleiding]. Hoeveel eilanden telt de Indonesische archipel wel niet? Veel. Dat bruidspaar gaat een feest vieren. Dat is lafhartig van zo'n aterling [onmens]: een attaque a tergo [aanval in de rug]. Een atlashert is een berberhert. Vergelijk de zonneatmosfeer eens met de Marsatmosfeer. Een atomizer is een verstuiver. Hij tuinde er à tort et à travers [met alle geweld, in het wilde weg] in. Waren er veel atrako's [(gewelddadige) roofoverval] in 2016?

 

3218 Dictee dinsdag 04-04-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (898) √

Dictee – dictees [3218]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee januari 2017 (2), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (898)

Oefendictee januari 2017 (2)

1. Ik heb hem wel degelijk gezien. Bij ‘*degelijk*’ vind je ook oer- en ondegelijk en godegelijk’ (VD ook en GB alleen: godgelijk). Wie weldoet, is een weldoener. Aan wellbeing moet hard gewerkt worden. Een wem is een ankerhand [verbreed uiteinde van een ankerarm]. Zij drijven samen een wervings- en selectiebureau [VD, GB:
werving-en-selectiebureau!]. Wat hang je zoal in een wieme [ruimte in schoorsteen om er vlees in te roken]? Met een wiki wordt een verzameling van onderling gelinkte webpagina's die door meerdere gebruikers kunnen worden bewerkt, bedoeld. Hij zei wik noch wak: boe noch bah. Het is wik of wak: het kan alle kanten opgaan. Bij die boom is men aan het wildbreien [inf.] (versieren met breiwerkjes als straatkunst) geweest. PSV was in de (VD ook: the) winningmood. Een wiper (SR) is een ruitenwisser. Een wisiman is (SR) een zwarte magiër (in het wintigeloof – tovenarij) – vrouw: wisivrouw – met als antoniem: bonuman (witte magiër, vrouw: bonuvrouw. wicca – met goddelijke hulp). Ik heb al heel wat wist-je-datjes [weetje, wetenswaardigheid] geproduceerd. Met wons betaal je in Noord- en Zuid-Korea [KPW resp. KRW]. Kan hij wel een bewijs van woonst [officieel bewijs van woonplaats] tonen? Een wuit is een vooruitstekende kin, maar ook: wui = haspel waarop men schiemansgaren vervaardigt.

2. Die domoor heeft zagemeel (BE: zaagsel) in zijn kop. Zakoeski zijn borrelhapjes uit de Russische keuken, doorgaans als een buffet gepresenteerd en in BE warme, gevulde bladerdeeghapjes voor bij het aperitief. Hij heeft wel iets zelfzekers [zelfzeker = BE: zelfverzekerd]. Een zendo is een ruimte voor zenmeditatie. Ze deden zich lekker tegoed. Een zijl kan een schutsluis zijn. De SD-kaart of -card [secure digital card] is een infodrager. Op '*do' (een selectie): de Kaapverdische munteenheid is de escudo (Kaapverdië, CVE, tot 2002 ook Portugal: PTE en daarvoor ook andere landen als Spanje, Mexico en diverse Zuid-Amerikaanse landen), het Junglecommando (guerrillagroep SR 1986-1992), een dappere dodo [zet zich dapper in voor een goed doel], het gaat crescendo [steeds beter] en een onderzoek de commodo et incommodo is een burenverhoor in geschillen over burgerrecht. Ab absurdo = ex absurdo = uit het ongerijmde, Spanje- en flamencoaficionada [fan, bewonderaarster], aguinaldo (muziekstijl; motieven uit het kerstverhaal), canere surdo = voor dove oren prediken, de non locando = (beding) van niet te verhuren, DO (tweeletterige ISO-landcode van de Dominicaanse Republiek), gadogado (Indonesisch gerecht), grosso modo [ruw, niet nauwkeurig] en gustnado = (kleine) windhoos. In dat rijtje hoort jazzriffje (loopje) beslist niet thuis.

3. Ook nog: hankido (vechtsport), iaido = Japanse schermkunst, Ido: wereldtaal, verbeterd Esperanto, ignudo = mannelijke naaktfiguur (vgl. Michelangelo in de Sixtijnse Kapel), jus de non evocando = (juridisch) het verbod van evocatie, het recht om alleen voor rechtbanken in het eigen land te hoeven verschijnen, kobudo = in moderne oosterse vechtkunst gebruikt wapen, zoals bv. de katana (samoeraizwaard) en de nunchaku (slagwapen: twee stokjes met touw of ketting verbonden), duizend kudo's [kjoe-doo – abstract] voor zoveel inzet [uiting van waardering in digitale communicatie], zonder telwoord ook: kudos [kjoe-dohs] voor zoveel inzet, lucidus ordo = een heldere, logische volgorde, mdo = multidisciplinair overleg, okido = okidoki (in orde, goed!), omni modo = op elke manier, ore rotundo = in een verzorgde, welluidende stijl, pactum de contrabendo = (juridisch) een voorovereenkomst, pactum de non petendo = (juridisch) een overeenkomst dat men niet(s) zal vorderen, paddo = magic mushroom [bevat de hallucinogene stoffen psilocybine en psilocine], pede poena claudo = straf die laat op de misdaad volgt, rodo = rododendron en scudo [skoe-doo] = een oude Italiaanse munt.

4. Vervolgens: sempre agendo = altijd bezig, stifado = Griekse stoofschotel met rundvlees, tandem aliquando = eindelijk eens, VIDO [NL: Stichting Vrouwen in de Overgangsjaren] en weirdo [zonderling]. Zoma is een spinnengeslacht uit de familie Parapluspinnen [Linnaeus, internet]. Zo-even zag ik ze als een razende voorbijzoeven. In een zottenkot hoor je veel zotteklap. De zoukdansers doen dat op dansmuziek bestaande uit een creoolse mix van Afrikaanse gitaarstijlen, Caraïbische pop en Amerikaanse funk. Bij zumbaën [oe] volg je een fitnessprogramma dat gebaseerd is op Latijns-Amerikaanse muziek en dans. Met zwad(e) wordt een snee koren of gras, regel van met de zeis afgemaaid gras bedoeld. Een enkele zwei [winkelhaak] is L-vormig, een dubbele zwei T-vormig. Met het zwalpend nat, de zwalpende baren, wordt de (onstuimige) zee aangeduid. Een zygoot (zygote, kiemcel) is in de biologie een cel ontstaan uit de versmelting van twee gameten [gameet = geslachtscel]. In het basketbal wordt vaak zoneverdediging gespeeld.

 

 

3217 Dictee maandag 03-04-2023 (2) – dictee 6e Groot Goois Dictee 2023 √

Dictee – dictees [3217]

6e Groot Goois Dictee 2023

Toelichting in blauw

Communicatie tussen ouderen en jongeren (titel moest niet opgeschreven worden, auteur: Raymond Serré)

1. Adolescenten en millennials kunnen babyboomers vaak niet meer verstaan.

2. Begrippen als alle gezindten, voor pampus liggen,
houtje-touwtjejassen en mytylschool, veroorzaken stressstoornissen bij jongeren, waardoor ze moeten recupereren in een lits-jumeaux [twee bedden tegen elkaar geschoven, bij meerdere stellen, mv.:
lits-jumeauxs – hier enkelvoud wegens ‘een’].

3. We leven in een tijd dat Zwarte Piet de zwartepiet krijgt toegespeeld, waarin we ons moeten verdiepen in de lhbtiq+-rechten [lesbienne, homo, biseksueel, transgender, interseks, queer en overige], waarin door zeventigplussers [ook: 70-plussers, ook: 70+’ers, – vgl. 65+’er in GB] niet meer wordt gebingood en jongeren via lastminuteaanbiedingen vertrekken van Schiphol, dat doet denken aan een orwelliaanse [van George Orwell, schrijver van: 1984] dystopie [tegengestelde van utopie, droombeeld, ideale toestand].

4. Ouderen die nog gewoon Nederlands spreken, worden geconfronteerd met het zerotolerancebeleid van de grootinquisiteurs van de wokecultuur (*).

(*) Dit is fout: woke is een bnw. – en geen znw., dan aaneen! – dus is het woke cultuur!, niet aaneen en niet met een streepje: woke-cultuur.

Uitspraak overigens 'wook'. Taaladvies: indien bnw. ook wel 'woo-kuh'.

Taaladvies, huidige stand van zaken:  wokecultuur of woke cultuur (onderstreping = klemtoon).

5. Je moet de n-woorden [zoals neger] negeren, maar negeren is link, want leg je de klemtoon verkeerd, dan lijdt het geen twijfel dat je via een zijingang van het toneel verdwijnt.

6. De middelbareschooltijd van jongeren staat deels in het teken van de taaldiscussie.

7. Jongeren ergeren zich aan de oubollige taalcapriolen van ouderen die zich bedienen van spreekwoorden en metaforen [overdrachtelijk taalgebruik, zoals de voet van een berg] , die niet weten dat ze cisgender [iemand met een genderidentiteit die overeenkomt met zijn of haar biologische geslacht – verkorting: cis] zijn en zaniken over
ge-sms’te boodschappen en tv-programma’s [teeveeprogramma’s is ook goed!].

8. Ouderen gebruiken koloniale woorden als eerstewereldland, mesties [afstammeling Europese en inheemse ouder, ook: metis] of mulat [met zwarte – dat mag vast niet meer (:-)) – en blanke ouder, vr.: mulattin].

9. Ze zeggen ontdekkingsreizigers in plaats van ontdekkingsrovers en vinden de discussie over genderneutrale toiletten gezeik(!).

10. Je zal maar in de pata’s [jeugdtaal: schoenen] staan van docenten Nederlands.

11. Je krijgt het Spaans benauwd als je hoort dat kattig vrouwonvriendelijk en dierstigmatiserend is, dat g/Gouden e/Eeuw (**) echt niet meer kan, dat zwartrijden een racistisch woord is en dat skere gasten niet skeer [VD: blut, eigenaardig, armoedig] hoeven te zijn.

(**) VD: algemeen: een gouden eeuw, specifiek: dé Gouden Eeuw – geschiedenis: 17e eeuw, Nederland. Bij ontstentenis van een onderscheidend lidwoord kunnen alleen beide vormen worden goedgerekend! NB De auteur had hoofdletters in gedachte(n).

12. Met dieren moet je voorzichtig zijn, want kan zebrapad nog wel, apekool, broodjeaapverhaal [= broodje aap, (gruwelijke) stadslegende], kattenkwaad, krokodillentranen of ben je dan van de ratten besnuffeld [ook: gebeten, geneukt, betekenis: krankzinnig]?

13. Zien we straks genderfluïde [met wisselende genderidentiteit, soms man, soms vrouw] linguïsten [taalkundigen] een supervetcool [3-ledige samenstelling, vet cool is wel los] dansje maken op het graf van de Dikke Van Dale [lemma ‘Van Dale’ in VD]?

14. Is het Groene Boekje vervangen door het R/rode B/boekje (***)?

(***) De ‘preciezen’ zullen vinden dat alleen ‘rode boekje’ goed is: dát staat nl. in VD: boekje met aforismen [zinspreuken] van Mao Zedong. Echter: die verwijzing naar China lijkt als een tang op een varken te slaan. Daarom bij de ‘rekkelijken’: Rode Boekje – niet in wdb. – als fictief toekomstige vervanging – als woordenlijst – van het Groene Boekje. Alhoewel ik hoofdletters had (gegokt, ook kennelijk de gedachte van de auteur), kan ik niet beter doen dan adviseren, beide schrijfwijzen goed te rekenen.

15. Laten we hopen dat deze nachtmerrie ons bespaard blijft.

16. Pardon, boze droom: nachtmerrie is dier- en vrouwonvriendelijk.

Duidelijk een nulfouter, schreef ik vóór de ontdekking over woke.

3216 Dictee maandag 03-04-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (897) √

Dictee – dictees [3216]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee xxx, geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (897)

Oefendictee januari 2017 (1)

1. In een voxpop geeft de gewone man of vrouw in een radio- of
tv-programma zijn mening. Hij werd uitgejouwd vanwege zijn jijen en jouen. De afkorting UMTS staat voor universal mobile telecommunications system (bepaalde standaard voor mobiele telefonie). Ik ben tegen de lamp gelopen, ik ben letterlijk ertegen aangelopen [GB, VD ook: ertegenaan gelopen, bv. als koopje aangetroffen]. In SR betekent unleaded gewoon ongelood (van benzine, neem ik aan). De upper class [bnw.] hotemetoten behoren tot de upper class [znw.], de uppertenkakkers tot de upper ten [znw.]. Ja, un momento dado kwam ook voor de Verlosser, El Salvador [?, niet in wdb.], zoals Cruijff in Barcelona – misschien ook wel niet – genoemd werd, het cruijffiaanse einde. De echte Zaligmaker, Verlosser der wereld (Soter, Redder), de Heiland, is natuurlijk Jezus Christus. Voor de joden is de heilbrenger, de verlosser, de masjiach, nog steeds niet verschenen. Wat vermelden trouwens de didascalia [geschrift eerste helft derde eeuw] over de Verlosser? De aan zijn geboorte gerelateerde tijdsrekening wordt aangeduid met A.S.N. (anno Salvatoris nostri). Met UV wordt bij de posterijen in BE de uitgestelde vergoeding (in plaats van postzegels) aangeduid. Ze komen altijd op (de) vrijdagnamiddag bijeen.

2. Zijn jullie bekend met de vzw-wetgeving [BE vereniging zonder winstoogmerk, NL: stichting]? Ik was er gloeiend bij, ik ben ertegenaan gelopen [betrapt en gestraft]. Binnenkort vaceert [s] de functie van secretaris-generaal. Op Valentijnsdag stuur ik haar altijd een valentijn [= kaart]. Aan de valven [mededelingen uni of plaats daarvoor] is ad valvas [oorspr.: aan de deur], tegenwoordig is dat e-valven, elektronisch valven, via internet. Een vanafprijs kan hoger uitvallen. Af fabriek is m.b.t. de prijs van een te leveren product exclusief leverings- en installatiekosten: je zou dat (theoretisch) af kunnen halen bij de fabriekspoort. In BE is 'vannamiddag komt ze' gewoon vanmiddag. Een VB'er was een Vlaams Blokker (denk ik – en nu een Vlaams Belanger). Met vertigo wordt draaiduizeligheid bedoeld. Zo'n blasé individu kan verwaten [met onterechte hoogmoed] op iemand neerzien. Hij stond verwezen, onthutst, te kijken. Een vroon is een viswater dat aan de landsheer behoorde of een vroonland. Vulva's zijn schaamspleten. Een vond is een vinding (wat gevonden is), een sluwe vond is een listige streek. Een vondel (vonder) vind je bij of over een sloot [losse brug (plank) of vlonder]. Een vook [oe:] is een e-book met videomateriaal.

3. Het voorbestaan (het vooraf bestaan) is de pre-existentie. Een voord(e) is een doorwaadbare plaats in een beek of rivier. Moet je vopoversteekplaats [vohp] zeggen of vop-oversteekplaats
[vee-joo-pee]? Een vortex (mv.: vortices) is o.a. een draaikolk. Is het vosschool of vos-school [GB: beide – uitspraak als letter- c.q. initiaalwoord!]? Een vesikel (VD ook: vesicle) is een zeker chemisch deeltje [ook: biologie]. Vetus(ti)teit (BE) is bouwvalligheid of verouderde staat. In een groep kun je de vibe [vaajp] (groepsgevoel) hebben. Met viennoiserie wordt (worden) luxebrood, luxebroodjes of koffiekoeken aangeduid. Ze draaien daar een vierentwintiguursdienst (24 uursdienst, 24 urendienst). Een vilbeluik (destructiebedrijf, vgl. villen) is in BE een onderneming die kadavers, slachtafval, afgekeurd vlees, etc. verwerkt tot diermeel, vet voor zeep etc. Op internet kan een aansprekend item gemakkelijk viraal (viral) gaan [zich als een virus verspreiden]. GB schrijft vitamine B12 [2019: VD nu ook zo!]. Ik vermoed dat een VKC'er van de Vaste Keurings Commissie [eigennaam – NL, keuring en registratie van siergewassen] is (anders wel lid van een sportclub VKC).

4. Een vliem is een vlijm: een lancet, laatijzer (vergelijk: vlijmscherp). Speel jij in de voetbalpool. In welke voetbalpoule speelt de Twentejeugd? In SR is het voj het voortgezet onderwijs op juniorenniveau. Een wabi is op de Antillen een peuldragende boom uit de mimosafamilie, een wadi een droge rivierbedding. Een wakaman is een stoere straatslijper [SR: die hosselt – ww. hosselen – geld verdienen met een bijbaan, los werk of een incidenteel handeltje]. Wakame [aa, ee, geen mv.] is een soort gekweekt zeewier. Een walaba is een zekere boom [ook: hout ervan], een walapa [aa, ah] een forelzalm. Een WAM-sticker (NL) geeft aan dat het voertuig verzekerd is [Wet aansprakelijkheidsverzekering motorvoertuigen]. De Wanen [een godenfamilie] staan in de noordse mythologie tegenover de Asen [volgelingen Odin]. Van de [zeer lange] stelen van de warimbo's [plant] maak je vlechtwerk. Wasabi is Japanse hete groene mierikswortelpasta. Een wasi (wassing) is (SR) een bad. We hadden een weddenschap over wat de hoogste weddeschaal was. De wede(plant) is een kruisbloemig plantengeslacht [en geeft het wedeblauw]. Dit is een weekse dag (vergelijk: doordeweeks). Pas op voor weepse [woest] paarden. Een wegel is een weggetje of pad (BE). Weightlifting is een zware krachtsport. Valse weit [vgl. boekweit] is zandhaver (en wilde weit een soort van zwartkoren). Curaçaoënaar zijn is een gevoel: yu di Kòrsou [letterlijk: een kind van Curaçao]. Een yorka (SR) is een geest, in het algemeen van een overledene.