3033 Dictee zaterdag 26-11-2022 (4) – dictee Hebben ook kinderen al rechten? – Kinderdictee groep 7-8, 2022, nooit gehouden √

Dictee – dictees [3033]

 De 50 onderstreepte woorden moesten worden ingevuld.

Aanvulling: alsnog gehouden in maart 2023!

Aangepast en met 30 invulwoorden.

Hebben ook kinderen al rechten? (auteur: Rein Leentfaar)

1. Hallo, jongelui (kids)! Hoe gaat het met jullie? Alles kits? Klaar voor het dictee? Dat wordt geen lachedingetje, maar een uiterst serieuze zaak. Dat jullie er zijn, is mede te danken aan jullie mama’s en die weer aan een van jouw omaatjes. Jijzelf hebt er niet om gevraagd om te bestaan, je bent op de wereld gezet, je ouders hebben je gekregen. In sommige gevallen was jij echt een liefdesbaby die bij hen een juichstemming teweegbracht. Jij had geen zeggenschap over je eigen komst en je moet alles maar accepteren wat je overkomt: dat lijkt oneerlijk. Maar hebben kinderen dan geen rechten?Zijn ze rechteloos?

2. Er is veel ellende op de wereld, er wordt veel getobd. Er zijn hongersnoden, oorlogen, en ook in de kleine familiekring zijn er veel problemen, zoals scheidingen, om maar niet te spreken van uithuisplaatsingen, etc. En vergeet niet dingen als de toeslagenaffaire. Zou het iets zijn dat er één wereldregering zou zijn (met een dictator aan het hoofd?) die alles tot in de perfectie zou regelen? Ik denk van niet; we moeten het doen met wat we hebben. Toch zijn er velen, die het goede nastreven. Zo zijn er gelukkig de Verenigde Naties (afkorting: VN). In het vervolg worden we wat concreter, maar die organisatie heeft de declaratie van de Rechten van het Kind opgesteld.

3. Volgens het handvest van genoemde organisatie hebben kinderen het recht om bij hun ouders (of familie) op te groeien, in de thuissituatie dus. Als dat niet mogelijk is, horen ze een voogd te krijgen, die in het belang van het kind handelt. De overheid heeft de taak om daarop toe te zien. Kinderen hebben ook recht op educatie, een moeilijk woord voor onderwijs. Vind jij dat trouwens allemaal ook? Maar wereldwijd krijgen 263 miljoen kinderen geen onderwijs (in Nederland trouwens nog – in letters! – zestienduizend).

4. Alle rechten gelden voor alle kinderen die in Nederland verblijven, dus ook voor de vluchtelingen uit Oekraïne, Afghanistan of Syrië. Als zulke kinderen na de migratie naar ons land gescheiden zijn van hun ouders, hebben ze recht op contact en een snelle hereniging. De gevluchte kinderen hebben recht op speciale bescherming. Het is fijn dat De Drieklank een aantal vluchtelingen kan helpen in de gruwelijke oorlog die gaande is.

5. Kinderen hebben ook recht op privacy. Ouders mogen niet ongevraagd hun post of dagboek lezen. Kloppen ook jouw ouders vanaf een bepaalde leeftijd eerst op je kamerdeur, alvorens binnen te komen? Je foto mag niet zomaar op een website of in een krant geplaatst worden. Je school mag geen gegevens over je welbevinden naar buiten brengen. Denk ook zelf goed na over wat je wel en niet op sociale media zet. Andere rechten zoals: geen discriminatie, eerbiediging identiteit en kinderen met een handicap blijven buiten beschouwing, anders wordt het dictee te lang … Enne … je houdt je aantal fouten toch wel privé? Schrijf het alleen in je dagboek!

 

 

3032 Dictee zaterdag 26-11-2022 (3) – dictee Het Groot Hofdictee Markelo 2022 √

Dictee – dictees [3032]

Het Groot Hofdictee Markelo 2022

150 jaar Het Beaufort (auteur: Paul de Kuyper)

1. Wie enigszins bekend is met het naoorlogse
werving-en-selectiebeleid [GB heeft werving-en-selectiebureau, VD: wervings- en selectiebureau] in de Lage Landen, gestut op een masculiene ons-kent-onscultuur, het oldboysnetwerk [GB, VD heeft boy(s) en 3 losse woorden – overigens met network, GB ook], mag niet verrast zijn dat in 1948 een 36-jarige [ook: zesendertigjarige] telg uit een adellijke burgemeestersdynastie burgervader van Markelo werd.

2. Arnout Jan de Beaufort [dit telde niet mee bij de correctie] stapte een half decennium later in het huwelijksbootje met de van goeden huize afkomstige oud-gouvernante van prinses Beatrix, en vierde datzelfde jaar vakantie met de koninklijke familie in het land van de
Reto-Romaanse taal, weidse alpenweiden en delicieuze kaasfondues.

3. De banden met het Koninklijk Huis bleven nauw: een van de kinderen van de Oranjegezinde burgemeester en zijn eega was getuige bij het kerkelijk huwelijk van Willem-Alexander en is de peetvader van Alexia, de tweede in lijn van successie, mocht haar vader abdiqueren [afstand doen van de troon, ook abdiceren met andere uitspraak].

4. In Markelo resideerde De Beaufort in het pand dat in 1872 naar verluidt voor achtduizend florijnen is gebouwd, nadat de eigenaar van een boerderij en kuiperij op deze locatie meewerkte aan een vrijwillige uitkoop avant la lettre, lang voor onder anderen Statenleden en lobbyisten driftig zouden delibereren over PFAS-problematiek [GB, VD ook: pfasproblematiek] en ammoniakplafonds.

5. Dit jaar viert het monumentale gebouw met zijn glas-in-loodramen in de zuidwest- en zuidoostvleugel zijn honderdvijftigste verjaardag, maar pas vanaf 2010 draagt het de naam van de ex-burgemeester en sindsdien is het gemeentehuis het cultureel epicentrum van Markelo.

6. Dat predicaat draagt het bruisende cultuurhuis met recht: lokale kunstenaars exposeren er hun pointillistische acrylschilderijen, er draaien gerenommeerde arthousefilms, er wordt af en toe superfanatiek gequizd (ook: gekwist) en u heeft er inmiddels op een gelinieerd A4’tje alweer de slotzin van dit Hofdictee gekalligrafeerd.

 

 

 

3031 Dictee zaterdag 26-11-2022 (2) – dictee Groot Dictee der Leuvense Studenten [GDLS] 2022 √

Dictee – dictees [3031]

Groot Dictee der Leuvense Studenten [GDLS] 2022

Toelichting en commentaar in blauw.

Na 1+2, 3+4 en 5+6 werd het werk steeds opgehaald en begon daarmee vast de nakijksessie.

Het paardenbloemmysterie (auteur: Pieter Verstraeten)

[Aan het eind waren de eerste zinnen al ingeleverd, maar achteraf zou ik een P geschreven hebben – het ging immers over professor Paardenbloem ... - Edward: echt P, ben ik het wel mee eens]]

1. De stagiaire Karima [niet in wdb.] holde de honderdtweeëntwintig [getallen moesten in letters] trappen op naar het kantoor van professor Paardenbloem, een specialist in de Middelnederlandse taal- en letterkunde en volgens het biootje [bio: verkorting van biografie] op de eigen F/facebookpagina [GB: F, toelichting: f mag ook!] ook een overtuigd pleitbezorger van lgbtq+-rechten [niet goed verstaan, niet goed begrepen, – wel in GB: lg, lgbt, lgbt’er, lgbtqiap – ook: lhbt, lhbti, lhbtqiap en lhbti’er – in VD:= inderdaad en o.a. lgbtq = lesbian, gay, bisexual, transgender, queer = NL lesbienne, homo, biseksueel, transgender, queer = lhbtq – ik koos maar wat me het meest recent was bijgebleven: lhbtqi(a)(p) = lgbtqiap – i = intersexual, a = asexual, p = pansexual]. Sinds haar skiongeval in de Franse Pyreneeën en de blessure aan haar knieën haatte Karima traplopen. Toch haastte ze zich, want ze wilde geenszins te laat komen op haar eerste afspraak, die ze pas na heel wat heen-en-weerge-e-mail had kunnen vastleggen.

2. Nog nahijgend klopte ze op de eikenhouten deur aan het einde van een nauwelijks verlichte hal. Op de deur prijkte een affiche met reclame voor een afterworkparty voor millennials naast een fotootje van de New Yorkse skyline en heel wat bierviltjes met boodschappen als: “Voor alle praktische zaken, wendt u zich tot de receptioniste” of “Hoed u voor al te overhaaste conclusies”. Na drie verwoede pogingen, klapte de deur vanzelf open.

3. Het kleurrijke stilleven dat zich in al zijn barokke pracht ontplooide, tartte alle verbeelding. Centraal stonden twee bureaus in Lodewijk
XV-stijl [mocht in Romeinse cijfers] met daarop een grote Marokkaanse tajine [aardewerken stoofpot] in terracotta [bakaarde], een leeslamp met een lampenkap van appelblauwzeegroen [GB, VD] email, een twaalfdelige encyclopedie uit koeienleer, een kistje met Cubaanse cigarillo’s en een kubistisch schilderijtje van een diva in een fleurig minibikinietje naast een labrador [hond]. ‘Een curieuze smaak heeft die man’, dacht Karima. Maar van de professor zelf was er geen spoor.

4. Gelukkig was Karima’s speurdersinstinct goed ontwikkeld door het nachtelijke bingewatchen van detectiveseries. Het laatst geüpdatete document op Paardenbloems computer was een bijzonder gedetailleerd achttiende-eeuws stadsplan, waarop Karima meteen de Leuvense Sint-Pieterskerk, het laatgotische stadhuis en het huidige Rector De [NL: de, maar het is hier een Vlaamse eigennaam, straatnaam] Somerplein [niet oo – had ik kunnen weten, jaren geleden deelgenomen aan hetzelfde dictee als dit in de A/aula Pieter De Somer …] herkende. Enkele centimeters meer naar het zuidwesten stond een fuchsia [bnw. = fuchsiaroze] kruisje. Als een hazewind snelde ze de trappen af en in de literaire [GB ook: tt – maar niet als het een ‘vaste’ eigennaam is ...] tuin [misgegokt met 2 hoofdletters – kennelijk geen eigennaam – op internet inderdaad: de literaire tuin van de faculteit der letteren, de letterenfaculteit] van het Erasmushuis vatte ze haar queeste [zoektocht] naar de verdwenen professor aan.

5. Uit een bamboeachtig bosje, naast een plastic plaatje met een limerick over een sequoia [boom], weerklonk een doorrookte stem: ‘Houd je mijn houweel even vast, liefje, dan kan ik de schat naar boven hijsen’. Uit het groen verscheen een ravissante en overvloedig gemaquilleerde [opgemaakte] vrouw van middelbare leeftijd met een kapsel als een geëlektrocuteerde pauwenstaart. ‘Deze antieke antiquiteit is dan wel niet middeleeuws’, lachte de dame, ‘maar zij is nochtans een schat van onschatbare waarde.’ Samen sjouwden ze de kist opnieuw de myriaden [GB, VD ook: myriades (tienduizendtal, groot aantal)] – trappen op. Tot Karima’s grote verrassing, zwenkte de vrouw, balancerend op haar hoge stiletto’s, het kantoor van professor Paardenbloem binnen.

6. ‘Bent u dan professor Paardenbloem?’ vroeg Karima. De vrouw antwoordde bevestigend, stelde voor om te tutoyeren en wrikte met vaardige doe-het-zelfhanden de kist open. De professors groene irissen lichtten fluorescerend [dat had ik, dom, is me al eerder overkomen: toen bij de laatste voorlezing m.i. fluoriserend werd voorgelezen, heb ik dat verfouterd – 2 fouten] op toen ze de schat aanschouwde(n) [‘irissen’ mv., ‘ze’ enkelvoud - maar kan ook slaan op Karima + de professor!]. Uit de curieuze kist kwam een exquise bordeaux tevoorschijn. Een groepje studenten op de gang lachte uitbundig en er werd enthousiast geapplaudisseerd. Het feestje voor Paardenbloems drieënvijftigste verjaardag kon beginnen. Karima hield het wijselijk bij een cappuccino, maar haar eerste
stage-ervaring was in elk geval memorabel.

Leuk dictee, goed voorgelezen, prima ambiance, leuke sfeer!

Heerlijk gevoel, dat ik op 2 m afstand van de voorlezer bijna alles vrijwel ineens en goed kon verstaan (uitzondering: dat lgbtq, jammer – niet echt nodig e ‘fluoresceren’)

Uitslag:

Winnaar bij de studenten: 2e plaats – Robin Poelmans, 6 fouten

Externen: Christiane 30e met 23 fouten (rara?)

Herman 9e met 14 fouten (rara?)

Rein 6e met 11 fouten (volgens mijzelf 8, andere 3: onzin!)

Manon Buysse 1e met 2 fouten, klasse!

Analyse van de 8 fouten: lgbtq (jammer, 2 fouten), appelblauwzeegroen (1 echte fout, kende het woord niet), Rector De Somerplein (Leuvense kwestie, 1 fout), literaire tuin (Leuvense kwestie, 2 fouten) en fluorescerend (2 fouten, me toch weer laten verleiden door wat ik meende te horen … terwijl ik het woord kende).

Toch tevreden, als ik volgend jaar weer mag komen … graag!

 

 

 

3030 Dictee zaterdag 26-11-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (769) √

Dictee – dictees [3030]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 088, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (769)

Abbé Pierre, à brûle-pourpoint, het bal masqué, het asfyxiëren en een paar calvadostjes

1. België is het land van de op- en afcentiemen. Wij Hollanders, kaaskoppen, zeggen opcenten. De centime (centiem) was trouwens het honderdste deel van de Belgische frank, de BEF.

2. A (ook: À) propos, had u maar 20 à 25 fouten in het vorige dicteegewrocht? Onze abbé Pierre zou u hebben bewonderd onder zijn abat-jour [lampenkap]. A bis ou à blanc [hoe dan ook] is het een abject [verwerpelijk] hersenspinsel, u à bout portant – ook wel:
à brûle-pourpoint [op de man af] – te vragen of u te gelegener tijd de honneurs – mits u geen last hebt van absence d'esprit [verstrooidheid] – waar te nemen en de actionaire (aandeelhoudster) – zij laat u groeten – à bras ouverts [met open armen] te ontvangen. Gaf u à corps perdu – halsoverkop – acte de présence bij het zware accouchement [de bevalling]? Men komt à court d'argent [slecht bij kas] nog weleens tot een acte gratuit [niet gemotiveerde, impulsieve daad]. Bent u al à faire genomen [geducht onder handen genomen] toen u afebriel [koortsvrij] was en de storting voor uw studiebeurs – à fonds perdu [zonder terugbetaling] – ontving?

3. Het gouvernement verstrekt u die à grands frais [met hoge kosten] om de lessen bij uw agrégé [bevoegd leraar] te volgen, al was daar niet à huis clos [met gesloten deuren] over vergaderd. Het lijstje met 'à la' is vrij lang. We geven een korte selectie: à la belle étoile [onder de blote hemel], à la crème [met room], à la façon de Venise [als Venetiaans glaswerk – façon-de-Veniseglas/karaf], à la sardine [zoals men een sardineblikje (ook: sardienenblikje) openmaakt] en à la tartare [met pikante saus].

4. Het geschil over de amant de coeur [geliefde] of amant attitré [officiële minnaar] werd à main armée [gewapenderhand] bloedig beslecht. A (ook: À) mon avis [volgens mij] ben jij een âme de boue [verachtelijk wezen], al vind je zelf à merveille [wonderlijk wel] dat je een uit duizenden bent. Vooraf was er een amuse-gueule (appetizer) en een blini, een boekweit(e)pannenkoekje.

5. Na het accident op de kruising à niveau [gelijkvloers] ging het slachtoffer à pas comptés [met afgemeten schreden of passen] of à pas de géant [met reuzenschreden] – dat weet ik niet meer – à outrance [tot het uiterste] over tot het geven van een resumé, een aperçu [beide: samenvatting] van het voorval. Vanaf 2007 is de 'kip kerrie' spellingmatig in de kipkerriesalade [ook: kipcurrysalade] terechtgekomen. Die bevuilde de pullover.

6. Voor Christus wordt tot v.C. of v.Chr. afgekort. Sinologen [China], japanologen, rinologen [neusartsen] en sovjetologen voerden een polyloog, een groepsgesprek, elk over de eigen aspecten van het stenen tijdperk. China, Japan en de Sovjet-Unie kwamen daarbij uitgebreid aan de orde.

7. Een speciaal soort whizzkid is het digikid, opgegroeid en helemaal vertrouwd met internet.

8. Après tout, after all, was het (de) après-ski toch nog een eclatant succes. Werk voor claqueurs!

9. In het dierenasiel vond asfyxiëren [verstikken] plaats: het door inademing van gassen doen stikken.

10. Een bevalling à terme [zoals uitgerekend] moet niet geatermoyeerd [uitstellen] worden, maar à tout prix [tegen elke prijs] à tête reposée [bedaard, rustig] plaatsvinden. Toen de maaltijd au bain-marie werd opgewarmd, scheurde de
bain-mariepan.

11. Avant-corps is verder uitspringend dan risaliet; puce betekent vlokleurig en avant-propos betekent woord vooraf.

12. Hij bleef – badinage à part (alle gekheid op een stokje, niet meer in wdb.) – bloedserieus en werd ook door anderen au sérieux genomen.

13. Het bal masqué was tevens bal champêtre [in de openlucht]. De aanwezigen kwamen per ballon captif [kabelballon]. De bas-bleu [blauwkous] moest niets hebben van keukenbrigades (ook: n) en keukenmeiden. Al ben je bel-esprit [thuis in literatuur – GB ook: tt – en kunst] en doe je aan bellettrie [beoefening schone letteren], eten moet je ook, bijvoorbeeld Chinese bêche de mer [zeekomkommer].

14. Zou een blanc-bec [melkmuil] blanc de blancs [droge witte wijn] lusten en ook nog een blanc-seing, een getekende, maar niet ingevulde (niet-ingevulde) volmacht of akte willen afgeven? De bonheur(-du-jour) [salonkastje] werd bon gré, mal gré [tegen wil en dank] gekocht. De bonhomme [goeierd] was een bon enfant [goedhartig mens], wiens bonhomie [natuurlijke, vriendelijke wellevendheid] wijd en zijd bekend was. In de calèche [kales] werd heel wat sarcastische calomnie [kwaadsprekerij] geuit onder een paar calvadostjes [doo] [brandewijn].

15. Na de passage van een camion-citerne [tankwagen] en een camionette [bestelwagen] gingen ze cancaneren, de cancan dansen. Met een capote anglaise [kapotje, condoom] probeerde de rasechte Engelsman toename van het ras voor te zijn. De cérémonie protocolaire [NL: protocollaire ceremonie] was een heuse ceremonie, met tricolore en Marseillaise.

16. Na het diner met veel charlatanerie en ook nog een chasse-cousin [(slecht diner en) slechte wijn] vergoedde de charlotte-russe [roomijspudding] veel. De cocasse [zot, koddig] clochard [dakloze, zwerver] zat op zijn salet. Hij bereed [dus] zijn stokpaardje, zijn cheval de bataille weer.

17. Crème fouettée [slagroom] en crème fraîche [dikke, zurige room] zijn de crème de la crème [het beste van het beste], net als
croque-monsieur [NL: tosti].

18. Het defilé voerde langs de (het) dessus-de-porte [kunstwerk boven deur]. Plaisir (douceur) de vivre is het zachte genot van te leven.

19. Ik kwam naar het dictee, zag de moeilijkheidsgraad ervan en overwon mijn grote angst.

 

3029 Dictee vrijdag 25-11-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (768) √

Dictee – dictees [3029]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 089, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (768)

Het hocus-pocusgedoe, een bacootje drinken, hiephoi, een schijtnoot en de houille blanche

1. Geschubd is écaillé, maar ecarté is een kaartspel dat door twee personen gespeeld wordt (ecarteren).

2. Schuin gevierendeeld heet in de heraldiek écartelé en sautoir en een eclair is een lekkere soes.

3. Eh bien [welnu], élan vital is stuwende levenskracht, maar het is een echec [mislukking] als de cheque ongedekt is. Hij deed het met veel elan.

4. Elegante élégance pur sang [van het zuiverste water] kan ravissant [verrukkelijk], eblouissant [betoverend], episch [spannend, opwindend] en swingend [bruisend] opwindend zijn.

5. Een éloge [VD, GB: eloge, dus niet voor dictee] is een lofrede. Doden of gedood worden, dat is een diabolische embarras du choix [te grote keus].

6. Bij grote honger zal een encas, een lichte maaltijd, gereedgehouden om die op elk gewenst ogenblik te kunnen gebruiken, en effet [inderdaad] niet volstaan. Zullen we dat en plein public [openlijk] of en petit comité [in besloten kring] bespreken? Laten we het maar en route [onderweg] doen. Voor komende regen is er in ieder geval de
en-tout-cas [paraplu-parasol] nog. Een bacootje misschien? Samentrekking van de merknaam Bacardi en cola.

7. Wat kozen jullie als entremetstje [tussengerecht]? Gnocchi [balletjes van aardappelen, bloem of soezendeeg], een kaashapje, een slaatje of een kiplekkere spoom [oe – sorbet als tussengerecht]?

8. Een duffelse jas en duffelcoat zijn van duffel gemaakt en genoemd naar het Belgische plaatsje Duffel.

9. Duffel ligt in de buurt van Antwerpen. Ik heb daar meermalen filet americain [geen mv.] [BE: preparé – fijngemalen rauw rundvlees] en vaak filet d'Anvers [alleen enkelvoud] [gekookte runderfilet] verorberd met de winnaar van de grands prixs [of] van Monaco, Zandvoort en Locarno.

10. Hoe was uw geneugtebeleving [n/s] in de mêlee van het feest, dat overigens nogal gênant verliep?

11. Het gaat allemaal over de helicoptère (niet meer in VD). Hoe schrijf je helicopterview [ook helikopterview is correcte samenstelling – maar niet in wdb.] en helikoptervisie?

12. Al dat hocus-pocusgedoe [hocus pocus], dat gegoochel en gegoogel, vondt ge dat ook maar niets?

13. Tot hoelang blijf je nog? Hoe lang is een Chinees? Meten is weten. Ik doe het zo meteen.

14. Toen de jutteperen ook nog rot bleken te zijn, bekroop ons zo'n vaag Jut-en-Julgevoel [een raar stelletje, iedereen].

15. De kapucijner monniken of kapucijnen aten kapucijners in het kapucijnenklooster.

16. Is Parbo een Surinaams biermerk? Ja! Het staat alleen in de groene bijbel [VD, ook: Groene Boekje], met een hoofdletter.

17. De shockbehandeling heeft hem gechoqueerd (geshockeerd). Het was choquant. Hij was stikbeduusd, confuus [verward] en in de lorum [dronken].

18. Wat zou je nog tegoed hebben? Je hele tegoed is overgemaakt. Je kunt je dus tegoed doen!

19. Het vluggerdje won een vluggertje [schaken, dammen, ook: geslachtsgemeenschap = quickie, tussendoortje] van de labbekakkerige [slap, sloom, bangelijk] theemuts [saai of sloom mens], een dropje [sloom figuur] van een eikel [sufferd, slome, lul].

20. Wat, fraaiigheid? Het kostte tweeënhalve dag om het
twee-en-een-halvecentstuk te vinden.

21. Ik had trouwens twee en een halve dag vrij! Tijd om eens bij het bierbrouwen te gaan kijken. Ik ontdekte bij het gijlbier [bier in gijlkuip] een wortkoeler [arbeider die wort – aftreksel van mout – afkoelt] en een voormaischer [geplette mout mengen met water] in de vloermouterij [gelijkmatig uitspreiden en geregeld keren].

22. Door een schijtnoot [purgeernoot] raakte ik aan de schijterij. Maar hiephoi: purgeren maakt schoon schip.

23. Op het floue [oe – zacht, onscherp] doek at de geisha met haar jongere maiko – ze droegen geen haik [sluier, overkleed], ook geen koto of kotomisi [wijde rok of jurk] – samen onder de pailow, de grote stenen Chinese toegangspoort, een kutai [oe] – een Surinaamse hoogkijker, een portie kaisoi – bladgroente, roti [Surinaams gerecht], moksimeti [idem] en moksaleisi [ih] [Surinaams eenpansgerecht].

24. Geschiedenis is meer dan een histoire bataille [als aaneenschakeling van oorlogen en veldslagen], de ware eerlijkheid gebiedt dat te zeggen.

25. De epea pteroënta [gevleugelde woorden] van de Orde van de Kousenband zijn: honi soit qui mal y pense [schande over hem die er kwaad van denkt].

26. Een man zonder vrouw is als een paard zonder teugel of een ei zonder zout. Het minst last daarvan hebben de hommes à bonnes fortunes [die veel veroveringen bij de dames weet te maken], de hommes d'esprit [geestig man] en de hommes du jour [man die op het ogenblik het meest in tel is].

27. Voor het vaderland weg is duidelijk iets anders dan honneur et patrie, eer en vaderland.

28. De hors ligne [uitmuntend], hors de saison [niet geschikt, ongelegen voor de tijd van het jaar] hors-d'oeuvre [voorgerecht] – hors de prix [zeer duur] – was hors commerce [niet in de handel, h.c.]. De uitbater was vogelvrij – hors la loi – verklaard, thans hors de combat [buiten gevecht gesteld] en dus hors concours [buiten mededinging] geraakt.

29. De uitbater van een hotellerie heeft in het Groene Boekje twee schrijfwijzen, te weten hotelier en hôtelier [2022 VD ook!]. Hôtels garnis zijn geen echte hotels, maar meer slaapkazernes of blokhutten.

30. De termen 'huis clos' [zekere helse toestand] en 'houille blanche' slaan we over. Die laatste kent u toch niet als witte steenkool.

31. Menig idiot savant [met savantsyndroom] heeft idées de derrière la tête [gedachten die uit de achtergrond van het bewustzijn opkomen], die soms idee-fixen [ook: s, dwangvoorstelling] of idées reçues + [alleen VD – algemeen aanvaard beginsel] worden.

32. Buurmans vrouw en de mijne vertonen vaak een incontestabele [onbetwistbaar, onweersprekelijk] incompatibilité d'humeur [onverenigbaarheid, gebrek aan overeenstemming van karakter].

 

3028 Dictee donderdag 24-11-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (767) √

Dictee – dictees [3028]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 090, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (767)

J'accuse, de lion(ne) du jour en het rendez-vous van de
tambour-maître en zijn maîtresse

1. De jacobin ministre [jakobijn die minister is geworden], die een j'accuse [pamflet, protestbrief] tegen de oorlog had doen uitgaan, speelde schaak in zijn jacquet en verontschuldigde zich tijdens het nuttigen van de jambalaya [eenpansgerecht uit de cajunkeuken] met een welgemeend 'j'adoube' [bij schaken: bij stuk rechtzetten].

2. De jeune premier [jong talent], een jocrisse [onnozele hals], strikte een jolie-laide [aantrekkelijk lelijke vrouw, znw.]. Hij verleidde haar in zijn jeunisme [idolate verering van de jeugd en van wat jong is] tot een potje jeu de boules [NL: jeu-de-boulen]. Hun joie de vivre [levensvreugde] was meer dan een jeu de mots [woordspeling] op ware liefde.

3. De kermesse d'été [tuinfeest] had veel weg van een zwaar gesponsorde liefdadigheidsbazaar.

4. De krokante kroket was een veelgevraagde lekkernij in het lief(e)lijke kunstpatrimonium [cultureel erfgoed].

5. Dat langage des halles een chique uitdrukking is voor viswijventaal, is een lapalissade [waarheid als een koe].

6. Is latin de cuisine nu gewoon Latijn voor medicijnmannen of oorspronkelijk Laatlatijn? Welnee: keukenlatijn!

7. De libidineuze [geslachtsdriftig] libre penseur [vrijdenker] maakte geen geheim van zijn liaison dangereuse [gevaarlijke, buitenechtelijke relatie]: liberté [vrijheid]!

8. De bewierookte lion en de lionne du jour [held van de dag] besliepen die avond samen het lits-jumeaux [tweelingbed].

9. De maître-chanteur [beroepsafperser] wist via de maître Jacques
[manusje-van-alles] de maître d'hôtel [chef – ook: maître d’] zwaar te chanteren.

10. Zelf uit het maison de santé [particulier ziekenhuis geesteszieken] ontslagen, dreef hij een maison de société [bordeel], ook wel maison de rendez-vous of maison de passe genoemd. Zijn maîtresse is
maître-tambour [tamboer-majoor] van het muziekkorps.

11. Malgré tout, malgré lui (soi) [niettemin, tegen wil en dank] kwam zijn mal français [syfilis] – ook wel mal de Naples geheten – mal-à-propos [te onpas].

12. Een mariage de convenance [uit fatsoensoverwegingen], een mariage de conscience [achteraf om geweten gerust te stellen] en een mariage de raison [verstandshuwelijk] zullen snel tot een mariage blanc [huwelijk zonder geslachtsgemeenschap] leiden, maar of een mariage à trois [huwelijk van 3 personen] beter is dan een mariage d'amour [huwelijk uit liefde] …?

13. In het markizaat (leider: de markies – vgl. marquise = markiezin) werd maroquinerie [marokijnwerk] gefabriceerd en werden marrons glacés [gekonfijte tamme kastanjes] genuttigd.

14. De mauvais plaisant [flauwe grappenmaker] en de mauvais sujet [losbol] waren in één persoon verenigd.

15. 'Médecine après la mort' is een uitdrukking, bij ons bekend als 'mosterd na de maaltijd'.

16. Het moment de vérité [moment of truth, kritieke ogenblik in een conflictsituatie] werd nog gevolgd door een moment suprême [supreme = supreem/suprême moment], een moment de gloire [finest hour, als iemand glorieert].

17. Bij de moulin à paroles [klappermolen: mond staat niet stil] hoefde de tekst niet mot à mot [woord voor woord] uit zijn keel getrokken te werden.

18. De parvenu's, de nouveaux riches [+], verkregen hun rijkdom via de nouvelle vague [experimentele stroming in de Franse filmkunst] en frequenteerden de nouvelle-cuisinekeuken [zeer licht en mager voedsel, met dure hapjes – nouvelle cuisine], maar hadden erna een nuit blanche [slapeloze nacht] met black-outs [tijdelijk verlies bewustzijn].

19. Het laatste on-dit [gerucht]: de nymphe du pavé [straathoer] kreeg onder haar oeil-de-boeuf [venster in daken] een oneirodynie [nachtmerrie].

20. De ongle-bleu [cultuursnob] gaf een paar onomatopeeën [klanknabootsend woord] als tiktak, koekoek en boogiewoogie ten beste.

21. Na zijn oppensioenstelling (pensionering) ging de opticien – hij was tevens conciërge – vaak naar de opéra comique [opéra bouffe, opera buffa]. Zijn palmares [erelijst] bij het jeu de boules [jeu-de-boulen] was meer dan aanzienlijk.

22. De hasj, de marihuana en de lsd [GB: lysergeenzuurdi-ethylamide – säure] brachten haar par accident [toevallig] in een paradis artificiel [onecht paradijs door roesmiddel].

23. Parbleu [drommels], ik speelde de bal par bricole, dus over de band, en gedroeg me ook par bricole, dat wil zeggen niet rechtdoorzee en dus achterbaks. Par exemple [bijvoorbeeld, p.e.] liepen we par hasard [bij toeval] ook de parfait au café [koffie-ijs], de parfait-amour [rode likeur] en de parfait à la vanille [vanille-ijs] nog mis.

24. Par le droit du plus fort [volgens het recht van de sterkste] werd par manière de dire [bij wijze van spreken] de renommist [grootspreker, vechtersbaas] tot een bekentenis geprest.

25. Bij de patates frites werd pâté de foie gras [ganzenleverpastei – NL: paté, pate = verf] geserveerd en erna werd patience gespeeld.

26. In de peinture barbarisme [stijlrichting Nederlandse schilderkunst] werd door Jan Cremer heel veel pêle-mêle [overhoop] gehaald.

27. De wet eist dat een gezinshoofd zich als een goede père de famille, een goed huisvader, zal gedragen. In toneelstukken [blijspelen] wordt die rol meestal vervuld door een père noble [eerbiedwaardige vader].

28. Peu à peu [beetje bij beetje] werd duidelijk, dat peut-être [misschien] het petit-gris [stofnaam grijze pelterij van de huid van Siberische eekhoorntjes] een onverwacht(s)e peu de chose [niet veel zaaks] was.

29. Het pièce de résistance [hoofdschotel, belangrijkste onderdeel] was de bruidstaart, de pièce montée [taart met verdiepingen], en dat alles in hun pied-à-terre [optrekje].

30. Haar point d'honneur [iets dat het eergevoel raakt] was de schitterend gemaakte point-lacé [borduursel met kleine ingeweven figuurtjes]. Ze verorberde een poire belle Hélène. Ze dacht na over het porte-manteauwoord [kapstok – porte-manteau] brunch, gemaakt van breakfast en lunch. En na de p was daar de q weer met een quantité négligeable [verwaarloosbare hoeveelheid] aan woorden!

31. Ach man, spreek toch je moerstaal! Nog liever hypenederlands, Bargoens of argot [dieventaal], dan dit!

 

3027 Dictee woensdag 23-11-2022 (2) – dictee Groot Dictee NHL Stenden Hogeschool Leeuwarden 2022 √

Dictee – dictees [3027]

3027 Dictee woensdag 23-11-2022 (2) – dictee Groot Dictee NHL Stenden Hogeschool Leeuwarden 2022

Groot Dictee NHL Stenden Hogeschool Leeuwarden 2022

Grensoverschrijdend gamegedrag (auteur: Rob Kerkhoven)

1. Een dictee op topniveau bevat woorden als luitenant-kolonel, privédetective, Thorbecke Academiestudenten, kindercarnavalsoptochtcomité en MeToobeweging. Aaneenschrijven [GB, VD], streepje ertussen of separaat?

2. Over MeToo gesproken: de website van NHL Stenden vermeldt dat een studente Integrale Veiligheidskunde recent onderzoek verrichtte naar vrouwonvriendelijke en seksistische trends tijdens onlinegames.

3 Tijdens het gamen word je bijvoorbeeld almaar voor sloerie uitgemaakt of je krijgt antifeministische teksten als ‘ga terug naar het aanrecht’ toegevoegd.

4. De onderzoekster interviewde voor haar afstudeerscriptie een reeks vrouwelijke gamers omtrent vrouwonvriendelijke attitudes waarmee ze tijdens onlineactiviteiten geconfronteerd werden.

5. Dat varieerde van quasi-incorrecte versierpogingen tot seksistische haatuitingen die meestal via hun headset [om het hoofd gedragen snoer met oortelefoon(s) en microfoon, bv. van een mobiele telefoon] van hen onbekende, mannelijke tegenspelers kwamen. Hoe anoniemer, des te vrouwonvriendelijker.

6. Veel vrouwen beschouwden dat als normaal, want de gamewereld wordt gedomineerd door een genre mannen dat gewelddadige spellen apprecieert en vrouwen als lustobject beschouwt.

7. Marktonderzoek staaft het gestaag groeiende aantal vrouwelijke gamers, maar die verhullen vaak gewiekst hun identiteit teneinde zichzelf te vrijwaren van intimidatie. Ze gebruiken mannelijke avatars [computerpoppetje], schakelen de voicefunctie uit of installeren zelfs software ter masculinisering van hun stem.

8. De NHL Stendenonderzoekster signaleerde dat grensoverschrijdend gedrag te vaak niet gerapporteerd wordt. Vrouwen moeten online zichtbaarder worden. Meer representativiteit kan helpen om stereotypering te doorbreken.

9. De aanpak van grensoverschrijdend gamegedrag begint bij de opvoeding van jongens. Als een kind gaat gamen, zoeken ouders wel informatie over schermtijd en gameverslaving, maar negeren veelal het credo ‘wees correct, sociaal en respectvol tegenover vrouwelijke opponenten’.