2971 Dictee zaterdag 22-10-2022 (2) – dictee 8e Oegstgeester Dictee voor de Specialisten √ x

Dictee – dictees [2971]

8e Oegstgeester Dictee voor de Specialisten

De rode woorden of woordgroepen moesten worden ingevuld.

(geen titel, auteur: Ton den Boon)

1 Aan het begin van de 18de (18e) eeuw, ver voor de 19(d)e-eeuwse Krimoorlog [Russisch-Turks 1853-1856], die weleens als de eerste proxyoorlog [oorlog bij volmacht] wordt getypeerd, werd in delen van het Zwarte Zeeschiereiland dat soms de parel van de Zwarte Zee wordt genoemd, nog een Germaanse taal gesproken: het Krim-Gotisch [gesproken tot 1750].

2 Die taal was rond het Pontische bekken [internet: laagte] allang uitgestorven toen de Krim in 2014 door Vadertje Rusland * werd geannexeerd. Hoewel linguïcide [eliminatie minderheidstaal] in het verleden weleens als casus belli [onmiddellijke aanleiding tot oorlog] heeft gefungeerd en volgens Rusland in de oostelijke Oekraïense oblasten [bestuurlijke regio of provincie in enkele Oost-Europese landen] inderdaad een taalstrijd tegen het Russisch werd gevoerd, was dat niet de aanleiding voor de militaire operatie in Oost-Oekraïne, die de Russische Federatie op 24 februari 2022 begon.

* De V is mogelijk betwistbaar. GB en VD: Vadertje Staat, Vadertje Tijd, VD ook nog: vadertje Cats en … in aansluiting bij een Russisch (!) spraakgebruik vadertje tsaar, vadertje Stalin ...

3 Amerikaanse james bonds [à la J B] hadden die daad van agressie trouwens wel verwacht, maar veel kremlinologen en andere Kremlinwatchers van naam en faam veronderstelden dat het zo’n vaart niet zou lopen, al werd alom erkend dat Russisch revanchisme, revisionistische frustratie en antiwesterse sentimenten die inherent zijn aan het poetinisme het gros van de Kremlinbewoners en Doemaleden [parlement Rusland] oorlogszuchtig had gemaakt.

4 Vandaar dat de oude vertrouwde Koude Oorlogsretoriek [echt de Koude Oorlog, wel: koudeoorlogsdenken – losgeweekt van originele begrip] tussen de Russische Federatie [al eerder invulwoord] en het Westen al ver voor de feitelijke troepenopbouw aan de
Russisch-Oekraïense en de Belarussisch-Oekraïense grenzen was opgelaaid. Het wachten was volgens sommigen slechts op een falseflagoperatie, in het Nederlands ook wel een valsevlagoperatie geheten.

5 Terwijl de gewone Moskoviet nog vredig op zijn bajan
[Russische chromatische knopaccordeon] of balalaika
[Russisch driehoekig snaarinstrument met vlakke klankbodem] speelde, zijn barzoi [ook borzoi, Russische hazewindhond] of laika [Russische poolhond, denk ook aan de ruimtevaart …] uitliet in het Gorkipark, met goesting thuis blini’s [pannenkoekje met bv. kaviaar] at met zure room en sevroega [fijnkorrelige kaviaar uit de Kaspische Zee] van de beloegasteur [beloegawalvis] of à la russe [op z’n Russisch] dineerde met orloffgebraad [in plakjes gesneden (kalfs)gebraad met ham en kaas ertussen – gemeen: de naamgever heet Orlov ...], een biefstuk stroganoff [met stroganoffsaus] of een bordje pirog [in de Russische keuken met vis, kaas, groente of vlees gevuld pasteitje – ook pirosjki], gevolgd door een pavlova of lait russe, of in zijn datsja sleutelde aan een voorvaderlijke droschke of trojka, vroeg het Kremlin patriarch [vgl. paus] Kirill [‘alles’ werd hier goedgerekend(!)] van Moskou reeds de zegen voor een aanval op het Oekraïense broedervolk.

6 Zodra de strijd eenmaal was losgebarsten en de Russen met een van de Amerikanen afgekeken strategie van shock-and-awe
[tegenstander bij verrassing overvallen met grote overmacht] tot aan de tanden bewapend, dus à main armée [militair: gewapenderhand], het buurland introkken voor hun dragonnade [uitvoering van een regeringsmaatregel door militairen], die al snel op een guerre à outrance [oorlog op leven en dood, tot het bittere einde] zou gaan lijken, bleek dat Rusland in werkelijkheid vooral over roestig wapentuig beschikte terwijl Oekraïne door het Westen van aes triplex
[sterke wapenrusting, letterlijk: driedubbel metaal] werd voorzien. En terwijl de eerste scudraketten [Russisch, conventionele of chemische lading] en killerdrones over en weer schade hadden toegebracht, werd allengs duidelijk dat Rusland lijdt aan het mussolinisyndroom
[soldaten willen niet vechten en sterven, losgeweekt van Mussolini himself]. Anders gezegd, de sneuvelbereidheid van de Russen bleek slechts matig.

7 Dit alles noopte Poetin al snel zijn Tsjetsjeense vriend Ramzan Kadyrov in de strijd te werpen, die op zijn beurt de oorlog tegen de Oekraïners welhaast leek te beschouwen als een ghazidsja
[heilige oorlog van de moslims].

8 Intussen zorgden stijgende energieprijzen in het Westen voor een ongekende geldontwaarding die zou kunnen leiden tot dickensiaanse nooddruft in de toch al rabattige vaderlandse volkswijken, waar naast nette en nieuwe armen ook kansarmen, afgehaakten, wappies en aluhoedjes [complotdenkers] – kortom het schabullige klootjes- en kwartjesvolk van onze tijd – al nauwelijks meer rond konden komen. Die dreigende verelendung [verpaupering van de onderklasse --- > revolutie] aldaar werd natuurlijk watertandend waargenomen door de linkse putschisten [putschplegers, coupplegers] en de rechtse rattenvangers.

9 Vooralsnog maakten de nouveaux riches [enkelvoud: nouveau riche, parvenu] noch de uitgaande lieden uit het oudgeldmilieu zich daar weinig zorgen over. Zij hielden vast aan het patroon van
wining-and-dining [drinken en dineren bij sociale contacten] in hun [gezegd: met cijfer] 2 sterrenrestaurants, rotisserieën, grillrooms, bistrootjes en rooftoprestaurants. Intussen bleven vooral de dames onder het uitgaanspubliek, de habituees [m.: habitués] in de horeca dus, nippen aan hun dagelijkse glaasje colombard [witte druif --- > witte wijn - geen mv.], sémillon [mv. s] [wijnstok, druif --- > witte wijn], torrontés [zelfde mv. wijnstok --- > witte wijn] of müller-thurgau [mv. s - wijnstok --- > witte wijn], terwijl in de restaurants de carmenère [mv. s - wijnstok --- > blauwe druiven --- > paarsrode wijn], cinsault [mv. s - wijnstok --- > blauwe druiven --- > rode wijn of rosé], nero d'Avola [mv. 's - Siciliaanse wijnstok --- > rode wijn], sangiovese [mv. s of 's] of shiraz [zelfde mv. - ook syrah + s] bleef fonkelen aan de zakentafel, naast de nog te verorberen vichyssoise! [(koude) dikke
aardappel-preisoep], coquilles Saint-Jacques [jakobsschelpen,
sint-jakobssschelpen, pelgrimsschelpen - mogelijk 'coquille' ook goed? - 2025 wsch. zelden enkelvoud!], mixed grill of coq au vin [gerecht van kip met o.m. uitjes, sjalotjes en spek, gestoofd in wijn] (de borsjtsj [dikke soep van rode bieten met o.a. zure room] was tijdelijk in de ban gedaan). Zo bleef het Benelux-landje [verkorting met hoofdletter(s) --- > streepje] van onze elite nog lang meer lijken op een winjewanje [ook: wingiewangie = luilekkerland, mythisch land: Winjewanje en Luilekkerland] of zo u wilt een fairy land [sprookjesland] dan op de moerasdelta die het eens was en waarin arbeiders slechts een karig godsloon [karig loon] verdienden waarmee ze hun nazaten, tot aan het kakkenestje [kakenestje, kakkernestje, nakomertje], konden onderhouden.

10 Wie van een afstand het Avondland [Occident, West-Europa] beschouwt zal zich somtemets [soms] met reden zorgen maken: hoelang kan de Eurogroep [samenwerkingsverband Ministeries van Defensie – eurogroep gaat over de euro! - financiën] nog haar
non-belligerente [niet aan de oorlog deelnemend] houding volhouden en wanneer zal, met andere woorden, het Eurokorps [gezamenlijke defensiemacht Europese Unie] worden ingezet in de door de Russische beer bezette oblasten [was al eerder invulwoord]?

 

 

 

 

 

2970 Dictee zaterdag 22-10-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (734) √ x

Dictee – dictees [2970]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 123, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (734)

1. Schrijf je 'hysteron proteron', een redekunstige figuur [waarbij de logische volgorde niet klopt], nu aaneen of niet? Nee. Voorbeeldzin: 'Hij ging dood en was ziek.'

2. De SER is de Sociaal-Economische Raad [eigennaam, internet, VD: e – 2021 – E! - dus akkoord]. Op een congres of een receptie kun je met vreemden socializen [informeel, gezellig contact].

3. De jezuïetenorde is de Societas Jesu oftewel Sociëteit van Jezus, afgekort S.J. (achter de naam: s.j.) De socii individui [onafscheidelijke genoten] namen deel aan het societyevenement, georganiseerd door een Rotterdamse sociëteit.

4. De Sudeten-Duitser was verkikkerd op sudokuen: ik sudoku, jij sudokut, hij sudokude en wij hebben gesudokud (GB, VD). Mooi, zo'n sudokupuzzel! De sodoku is trouwens de rattenbeetziekte.

5. Neem uw so easy [knijpbril met niet-omrande glazen] even af. Ziet u die asclepiadaceeën (zijdeplanten; niet in VD, wetenschappelijk: Asclepiadaceae)? Die sodomsappels [vrucht van de nachtschade] zijn vaak trofeeën in de sodom en gomorra's van de grote steden. Een soek is een overwelfde nauwe straat met bazaars en werkplaatsen in Noord-Afrika en de landen van het Midden-Oosten. Een soeka (soeke, meervoud, respectievelijk: soekot en soekes) is een loofhut en Soekot is het Loofhuttenfeest [7 dagen, uittocht uit Egypte].

6. Het soepzootje [vleesafval] verkocht de slager vooral op zaterdagavond. Er zijn honderdveertien (114) soera's, hoofdstukken van de Koran. Soeverein is onder andere oppermachtig, maar als zelfstandig naamwoord kan het ook een Engels gouden pondstuk, een sovereign, zijn. Als je in de lorum bent [dronken], ben je niet in je soldeerwater [= lorum als stofnaam van zwavelzuur en zink].

7. Wil je een lekker tongetje? Neem dan samen maar twee zeer bloemige soles à la meunière [door het meel, de bloem, gehaald].

8. De uitgelaten solfègeklas genoot van het uitstapje naar het solfataregebied [met dampbronnen] op IJsland.

9. Soli Deo gloria [Gode alleen de eer]! Een solideootje [kalotje van bisschoppen] wordt alleen voor God afgenomen. De soliedste [bnw. solied of solide] belegging is niet-beleggen, zo lijkt het na de laatste beurskrach [plotselinge sterke daling van de koersen]. Dan de oude sok maar weer van stal (uit de kast) halen?

10. 'Sol justitiae, illustra nos' is de zinspreuk van de Rijksuniversiteit Utrecht, de RUU.

11. Het betekent 'zon der gerechtigheid [epitheton van Christus], licht ons voor' en komt uit de NBV, de Nieuwe Bijbelvertaling, Maleachi 3, vers 20 (3:20). Let op: in de Statenvertaling en de NBG-vertaling van 1951 was dat nog Maleachi 4, vers 2 (4:2).

12. Het Somali is een (c)hamitische taal, in Somalië gesproken door de Somaliërs (Somali's). De munteenheid aldaar is de Somalische shilling [SOS], die van Tadzjikistan is de somoni [TJS].

13. Het bood geen soelaas [uitkomst], dat je bij die souteneur [pooier] opnieuw ging soebatten [smeken] om het souvenir.

14. Het gaf nogal wat soesa [ophef], toen er op de sourdine (ook: sordino, demper op een strijkinstrument) en de sousafoon [tuba met beker naar voren] gespeeld werd.

15. Is deze thujasoort [levensboom] een linneon [grote soort] of een jordanon [kleine, ondersoort]? Ons soort mensen, de osm, weet dat echt niet.

16. Kun je de overheerlijke sonjana, die klimmende aardbei, gebruiken bij het sonjabakkeren?

17. Van Dale erkende de ouderensozen niet. Die kende alleen sosen en dat betrof dan de Sociale Dienst. [Na 2015 is dat laatste niet juist meer en bij sociëteit nu: sosen of sozen. Trouwens: GB kent alleen sozen. We blijven bezig: nu – 2021 – ook sosen. Dus alles OK!]

18. Polygynie is veelwijverij, polyandrie veelmannerij. Maar wat is nu toch sororale polygynie ? Antwoord: huwelijk van een man met 2 of meer zusters.

19. Herinnert u zich de boerentri [sorteerkast post] nog? Dat is een broertje of zusje van de tri, in de betekenis van trieerkast. Soteriologie (christologie) is de leer van Christus als Redder (Verlosser) der wereld. De Spaansevliegpleister (T.adv.) is gemaakt van Spaanse vliegen. Bij airmilesspaarders zijn airmiles zeer geliefd. De Spaarnestad is Haarlem en de sleutelstad is Leiden. Een thrillseeker is een durfal, een niet-elektrische spanningzoeker.

20. Een spar is een spant, maar ook een boom. Men kent onder andere: de gewone spar oftewel de fijnspar, de grove spar, de hemlockspar en de douglasspar. Strychnine, een zeer giftig alkaloïde uit de braaknoot, is een spasmogeen, een kramp verwekkende stof. Tegen spasmen, dus bij een spasmeaanval, kun je spasmolytica gebruiken. Een spast heeft veel van een drukte makende druktemaker.

21. De Molukken zijn de specerijeilanden. Op de Galapagoseilanden (VD) leeft de galapagosvink, zo doet het Groene Boekje ons geloven. VD: galapagosvink. NB 2021 – nergens meer á.

22. Het spectra oculorum is gezichtsbedrog. Speculeren wij à la hausse [op stijgende koersen] of à la baisse [dalende]?

23. De spetsnaz [alfabetisch] was een sabotage-eenheid in het Russische leger. De spieren vormen een ingewikkeld systeem. Spiersuiker heet inositol (glycogeen). De borst heeft een eigen musculatuur. Een spiersegment [groep spieren] is een myomeer en spierreuma heet ook wel fibromyalgie (wekedelenreuma).

24. Een strikvraag is: wat weet u uit de biologie van spillebeen [dun], spillevoeten [ww.: met de voeten slingeren] en spillenwervel [deel van een weefspil]?

25. Als je vaak spim [spam in instant messaging – IM] of spam (junkmail) ontvangt, is je pc-omgeving zeker niet spic en span.

26. Een ragebol is het spinnenverdriet. In een spinnenweb – dat maak je niet met een spinnewiel – zit je als een spin in het web. Nitrofenylpentadienal (NPPD) heet ook wel spionnenpoeder.

27. Het gehele personeel nam een snoekduik in het zwembad, ging daarna snoeken [met de hengel op snoek vissen] en vervolgens ook nog snookeren (snooker spelen). Als je met een kanon op een mug wilt schieten, kun je onder andere een atk, een antitankkanon, een klakkebus of een houwitser gebruiken. Niet geschoten is altijd mis. Ik heet Rein, ik ben rein. Gelukkig zond de sultan mij niet het zijden snoer [me laten wurgen].

 

 

2969 Dictee vrijdag 21-10-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (733) √ x

Dictee – dictees [2969]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 124, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (733)

1. De afkorting IUD staat voor intra-uterine device, een intra-uterien anticonceptiemiddel.

2. Het splanchnocranium is de aangezichtsschedel. Het spleen [uitspraak: ee of ie] is de halfironische naam voor een licht depressieve gemoedsgesteldheid en wordt ook wel weltschmerz oftewel taedium vitae genoemd. Het bijvoeglijk naamwoord split level is een verkorting van de splitlevelwoning. In a split second overzag hij de meerdere split screens [in 2 of meer gedeelten opgesplitst beeldscherm].

3. De spoelvoetcollybia is een plaatjeszwam, de ascaride is een spoelworm. Een spolumnpje is een gesponsorde column. Een sponsor fidei is een rooms-katholieke doopgetuige. Bij de verspreking 'verkrachte eenden' in plaats van 'vereende krachten' is er duidelijk sprake van een spoonerisme. Het salpeterkruit [zwart buskruit] lag tussen het zeemelkkruid en het akkerkruid. Het eerste bedreigde in hevige mate de salus populi [het welzijn van het volk].

4. Je kunt je nogal kwaad maken om een kwaadspreker, die kwaadspreekt. Wie goeddoet, goed ontmoet. Maar als je kwaad doet, doe je dus de zaak geen goed. Dat is dan het werk van een kwaaddoener, een kwaadwillige, iemand die kwaad denkt en dus behoorlijk kwaaddenkend overkomt.

5. Schrijf je acne's en cafés nu met of zonder kuut (acutus, accent aigu)? En wel of niet met een apostrof?

6. Een militair staatsbestel is een regiem (regime) met verkleinwoord regiempje (regimetje). In een reflex zag hij de reflectie van de reflector. Deflexie [verloren gaan van buigingsuitgangen] is een taalkundig begrip net als flexie [buiging], maar een flexiecirkel bijvoorbeeld is een wiskundige kromtecirkel.

7. Snoozen vervoeg je zo: ik snooze, jij snoozet, hij snoozede, wij hebben gesnoozed.

8. De kloothannesende klotenbibber was in se [in wezen] een klotevent. Een koksiaan is een volgeling van De Cock, een coccejaan is een volgeling van de Leidse hoogleraar Coccejus [Coch - 2025]. De kokette [behaagziek, ijdel] coquette (behaagziek meisje) had zich als in een korset in haar door de corsetière, familie van de korsettenmaakster, gemaakte corselet gehesen, beter: gewurmd. Hij wilde hach noch wach zeggen, geen kik geven dus.

9. De anglicaanse kerk is de Engelse staatskerk. De Rooms-katholieke Staatspartij, de RKSP, was de voorganger van de KVP [Katholieke Volkspartij]. SS-20's (Sovjetski Sojoez 20) oftewel SS-20-raketten zijn sojoezraketten, Russische middellangeafstandsraketten. Er waren ooit staatsen en prinsgezinden [orangisten]. Het Stabat Mater is een gebed. In België heet de staatskrant Belgisch Staatsblad, in Nederland heette het staatsblad de Nederlandse Staatscourant, afgekort Stct. Niet ongenoemd bij deze opsomming mogen blijven: het Staatsbosbeheer en de Staatsdoema (Doema - Rusland). Je weet toch, dat Duren een mooie stad is? Jeruzalem is de Heilige Stad [wel: de heilige stad Mekka], Rome is de Eeuwige Stad [VD bij 'la città eterna' (Italiaans) en 'urbs aeterna' (Latijn): = eeuwige stad]. Ik heb stad en land afgelopen. Zo kwam ik ook in stad en lande oftewel Groningen en Ommelanden. De suzanne-met-de-mooie-ogen [plant] werd door Suzanne met de mooie wenkbrauwen goed verzorgd. Die laatste was trouwens een heel kuise suzanna.

10. Als je zegt, dat je Vondel en Hooft gelezen hebt, is dat een voorbeeld van een metonymie (metonymia, in dit geval: deel van het geheel).

11. Metopen (enkelvoud: metope) zijn de versierde vlakken tussen de trigliefen van een Dorisch fries. Trigliefen zijn met drie gleuven (eig. twee volle en twee halve aan de randen) voorziene stenen boven de architraaf in de Dorische bouworde, die afwisselend met de metopen het fries vormen. In de Stijlgroep zaten Van Doesburg en Mondriaan.

12. Na het stikmat ontdeed de getarte volgeling van Caïssa zijn stikkenzak van de boterhammen.

13. Stikstofdioxide [NO₂] is een bruinrood gas dat onder 0°C dimeriseert (een dimeer vormt) tot kleurloos distikstoftetroxide

14. Zoals een doctor designatus uitziet naar zijn promotie, ziet een gelovige uit naar Pasen. De Stille Week of Goede Week, ook wel passieweek of paasweek genoemd, komt eraan. En dan wordt het Witte Donderdag, Goede Vrijdag en paaszaterdag of Stille Zaterdag (daarna: Pasen). En na die paasweek komen we dan nog eens op eerste en tweede paasdag terecht in afwachting van Pinksteren, het pinksterfeest dus. Wil je warempel stilhouden, dat de tram was stilgehouden?

15. Wist u dat Stimezo [Stichting voor Medisch Verantwoorde Zwangerschapsonderbreking] tegenwoordig StiSAN [Stichting Samenwerkende Abortusklinieken Nederland] heet?

16. Een koe met een stinkpoot heeft de ziekte van Mortalo, de verhoorning van de hoeven van koeien. Met een stinkpot maak je Bengaals vuur.

17. De paus zit op de pauselijke stoel, de Heilige Stoel, ook wel de stoel van Rome genoemd.

18. De still going strong [nog steeds krachtig] stoepier [mensen de winkel in praten] loodste de klanten de Noordzeevisserijproductenwinkel binnen.

19. Van die filmscène werd een still [filmfoto] gemaakt. In het laboratorium vond een stillireactie, een druppelreactie voor chemische analyse, plaats.

 

 

2968 Dictee donderdag 20-10-2022 (2) – dictee Oefendictee september 2022 (1) √ x

Dictee – dictees [2968]

Oefendictee september 2022 (1)

1. Een sjwartse jood is orthodox. Opininions chic zijn populaire misvattingen. Een choc des opinions is een botsing van meningen en opioïde is een morfineachtige pijnstiller. Leg maar uit: Pyreneeën, Pyrenese, Goeree, Goereese, farizeeër, farizese. Goeree is wel een, farizee en Pyrenee zijn geen bestaande woorden. Leg maar weer uit: extreemlinks en links-extreem … Ook trouwens: extreemrechts en rechts-extreem. Wat kun je vertellen over een newtonse vloeistof?
Wel, daarbij treedt geen plastische vloei of thixotropie op. De
mise-en-scène [toneelschikking] is een zaak voor de metteur en scène [re­gis­seur en pro­duc­tie­lei­der]. Mise au point is een kwestie van iets zuiver stellen. Een prokaryoot is een eencellig (1-cellig)
micro-organisme.

2. Het majoretje (majorettetje) liep in haar majorette-uniform mee in de majoretteparade [2 x n/s]. Studeert hij aan de UA of de UGent? Uitentreuren is tot in den treure of (tot) uit den treure(n). Kunnen ze het schip vlot trekken, voordat het zal vlam vatten? Zm, een zettameter [10^21 m], is 10^42 [een een met tweeënveertig nullen] keer zo groot als een zm, een zeptometer [10^-21 m]. Hij was zo zat als een zwitser en had een baard als een Zwitser. Het zuidzuidoosten kort je af met ZZO, het zuidwest ten westen met Z.W.t.W. Winden in de aanbieding: Africus (zuidwestenwind, wind uit Afrika) en Aquilo [Romeins] of Boreas [Grieks] (noordoosten- of noordenwind). Ik ver-adhd, jij ver-adhd't, hij ver-adhd'de en zij zijn ver-adhd’d [ww. ver-adhd’en]. De apgarscore komt van appearance, pulse, grimace, activity, respiration.

3. AWACS staat voor airborne warning and control system. De QI is de queteletindex, de BMI is de bodymassindex 2025. Die zijn overigens hetzelfde! Komt ‘blaxploitation’ van ‘black’ en ‘exploitation’? Niet helemaal. Een bleinenbijter is een zekere libel(le) [libel + len komt vaker voor dan libelle + n/s --- > libellennet]. Op de beurs staat bullish [koersstijging verwachtend] tgov. (t.o.) bearisch [koersdaling verwachtend]. Het verzonken metaal [wegzinken] was verzinkt [met zink overdekken: galvaniseren] tegen oxidatie. Er is (émail-)cloisonné [verhoogd aangebracht] en (émail-)champlevé [verdiept aangebracht]. ‘Los’ zijn cloisonné en champlevé bnw. Een maai-dorsmachine is een maaidorser. De bakru [bosgeest] was in de bakra [blanke] gevaren. Het is een weetje hoe je een w’tje schrijft. Veel Bantoes dragen bantuknots. Schrijf je ‘behaviorist’ echt wel goed?

4. Hij had een bird’s eye view, maar wel het writer’s block syndroom. Aan een blinde geleidehond heb je niet veel [wel aan een blindengeleidehond]. Bombazijn, fustein, pilo en barchent
zijn een sterk weefsel. Je booty [achterwerk] zit boven je bootees [laarzen]. Na de cesartherapie was er caesarsalade. Het brugadasyndroom is een erfelijke hartritmestoornis. Slokdarmontsteking is esofagitis, aan de oesophagus dus. Het boerhaavesyndroom is een breuk in de slokdarm. EPR is elektroparamagnetische resonantie en ESR is elektronenspinresonantie. Er moet aceetaldehyde besteld worden! Jij vertelt fibbetjes [leugens]: schaam je! Bij flashmobben wordt een flitsmenigte gevormd [via internet voor een ludieke actie]. Koning Victor Emanuel (1820-1878) had de bijnaam il re galantuomo (gentleman). Dat was een heerlijk fonduetje!

5. Als je gesjochten bent, ben je een beetje mesjogge, mesjoege, besjokke of mesjokke. Een doula [oe] is een niet-medische helpster van kraamvrouwen. Met la città eterna wordt de urbs aeterna, het eeuwige Rome (Roma aeterna), de Eeuwige Stad bedoeld. Drie kwart [= ¾] (driekwart) van zijn vermogen is belegd. Ik zei het nog: dat joggende en jokkende joch kent daar heg noch steg. Tike [tie-kèh] is onzuivere opium. Tileen is een verkorting van polyethyleen. Een
madame-jeanette is een soort van grote, rode of gele, zeer scherpe Spaanse peper, een dame-jeanne, een demi-john of dameraan is een grote mandfles. Het zijn wijsneuzen, die jan-weetals en lijsjes-weetal. Jouïsseren [genieten, het genot hebben van] heeft wel iets te maken met een action de jouissance [bewijs van deelhebberschap].

6. Een taqiyah is een gebedskapje voor moslims. Hij bezat de graad van kiyu bij het judo en droeg een afbeelding van een kiur [reuzenvogel Madagaskar] op zijn pak. Voeg aan dat rund, die gaur [gau-wuhr], een klinker toe en je krijgt giaur [gaa-voer], de Turkse scheldnaam voor een niet-moslim. In een ginkgo [gihn-koo] [Japanse waaierboom] hangt in de regel geen nangka [nahn-kaa], jackfruit. Het stikt hier van de kob- en kapmeeuwen [niet: kop-!]. Het toppunt: kombu [zee­wier om bouil­lon van te trek­ken] bij de kombucha [gezondheidsdrank]. De groothertog van Luxemburg bestiert het Groothertogdom Luxemburg. Dat kan wel: half Joods [afstamming], maar dat kan echt niet: half joods [godsdienst]. Trouwens een half-Jood is dus half Joods. Het apparaat vertoonde een vervelend hiccupje [klein gebrek]. Een laaienlichter is een ladelichter [oplichter, ook m.b.t. kassa's]. Die beesten leiden een kwijnend bestaan. Dat lijdt geen twijfel.

7. In het kavietje [café] stond een kevietje [kooi]. Schrijf dat maar op mijn conto (afkorting: C! - m.c. = mio conto, c.m. = conto mio). Een conto a metà (gemeenschappelijke rekening – een deelnemer hieraan is een metist of metiste) is een meta-affaire, rekening voor tweeën, gelijk opdelen in winst en verlies. Conto nostro (nostro conto = n.c.) is onze rekening, conto suo (suo conto) is zijn rekening en conto vostro (vostro conto = v.c.) is uw rekening. En ten slotte is een conto de reis [uitspraak: ij] een oude munteenheid van Portugal. De mp
[minister-president] was er in hoogsteigen persoon. Bij de limbo
[Zuid-Amerikaanse dans] wordt de lat steeds lager gelegd. Een nabo is een niet actief beveiligde overweg: spoorwegovergang zonder bomen of knipperlichten. Het paard neit [neien = hinniken] van nijd.

8. Die Cito’er maakt toetsen voor aspirant-vwo'ers en aspirant-havoërs. De koebba is de koepel van een koepelmoskee. Hij was bezig de laatste lootjes te verkopen. In het medulla ossium (beenmerg) worden de bloedcellen en bloedplaatjes gemaakt. Pasja Erdogan: duidt erop, dat die machtige alleenherser zich in weelde baadt. Dat is zeker old- of newskool. Hij housete/housede bij het housen op het housefeest in zijn housecoat. Zit de Britse adel in het House of Commons (Engelse Lagerhuis) of in het House of Lords (Engelse Hogerhuis)? Het laatste. En waar zitten de backbenchers (minder belangrijke politicus, in het Engelse Lagerhuis op de achterste rij)? Een backdoor is een achterdeurtje voor een computervirus. Backbeat is afterbeat [accent op tweede en vierde tel].

 

 

 

 

2967 Dictee donderdag 20-10-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (732) √ x

Dictee – dictees [2967]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 125, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (732)/VD

1. Je kunt het bokje zijn en dan moet je bokstaan of bokjestaan, anders kun je nooit bok(je)springen. Andere spelletjes zijn gewestelijk schuilemuiltje spelen [een muil­tje, slof­je wordt ver­stopt], ootje-bot [het kin­der­spel bo­ter, melk, kaas] en stoepranden oftewel stoepbal.

2. Welke wijn wil je drinken: asti spumante (Italië), blanc de blancs [droog, wit], brut [zeer droge champagne], crémant [licht mousserend], lacrimae christi [donkerrood, Vesuvius], madera [GB/VD ook madeira – morgendrank van Madeira], muscadet of muskaatwijn (ook: muskadellenwijn)? Of heb je toch maar liever sekt [mousserend, méthode champenoise], toddy (als gegiste palmwijn verouderd), vouvray [wit], xeres (sherry), yquem [witte bordeauxwijn], cinsault [wijnstok, ook rode wijn of rosé van ...], rioja [Spaanse wijn uit Ebrodal], pineau, een likeurwijn, (let op: de pinot noir en de pinot blanc zijn wijnstokken!), de sauternes (de sémillon is de wijnstok daarvan!), crianza (eerst op fust gerijpt, daarna kort op fles; antoniem: reserva = lang op fles), saint-estèphe, wijn van de syrah [= shiraz], een wijnstok, of wijn van de zinfandel, een vrij algemeen aangeplante wijnstok die blauwe druiven voortbrengt?

3. Sommige van de hiervoor genoemde oenologische [vinologie, wijnkunde] termen zijn, zoals gezegd, geen wijnen maar wijnstokken. Of wilt u liever iets anders drinken? We hebben ook kasiri [indiaanse drank uit cassave], piet-in-'t-hok [brandewijn met suiker en nootmuskaat], hempje-licht-op [mixdrank van witte curaçao, citroenlikeur en persico], eau des carmes (karmelietenwater – aftreksel van kruiden op alcohol), drambuie [Schotse likeur], daiquiri [cocktail van rum, citroensap, vruchtensuiker en geklopt ijs], een curaçaotje [likeur met sinaasappelschillen], gewoon een verouderde advocateborrel [advocaat], een pousse-cafeetje (een poesje – glaasje cognac of likeur na een kop koffie), earl grey (earlgreythee), een glas Leuvens (bier) of liever iets van de firma Bacardi [rum – baco = Bacardi + cola]?

4. Of vindt je eega sherry, cherrybrandy [kersenlikeur], een coccejaans bittertje [jenever met stroop], ratafia [fijne likeur], gekocht van de maffia, yerba (maté – volksdrank, groene thee), slivovitsj [pruimenbrandewijn], ouzo [Griekenland, met anijssmaak], pale ale [lichte Engelse biersoort], pina colada [cocktail van rum, kokosmelk en ananassap, veelal met ijs], pulque [uit sap van de agave], raki (Turkse brandewijn), vermout, triple-sec [sinaasappellikeur], tequila sunrise [met sinaasappelsap en grenadine], persico [perzikbrandewijn], oloroso [zoete sherry], geuzelambiek [bier], aquavit (aguardiente, brandewijn, eau de vie), een cola-tic, IPA [Indian pale ale] of crème de menthe [pepermuntlikeur] preferabeler?

5. Op de lössgrond vond ik een lusachtig touwwerk. Op mijn to-dolijstje kan ik doorhalen dat ik de stofkam er in mijn archief nog moet door halen. Geeft de plumeau daarbij dan een stoflawine?

6. Een whiskystoker komt uit Schotland (of Canada), een whiskeystoker uit Ierland of Amerika. We aten sperzie- en prinsessenbonen. Op tafel stond een Chinese stokroos. Ik zat naast een (stok)stijve klaas, een houten klaas.

7. Als toetje kregen we Stolkse kaas. Er zat ook iemand aan van de Haagse stolp [politiek zonder contact met de kiezers]. Stomppuntige berlicummers [niet in wdb.] zijn een soort van wortelen. Er brandde een Leuvense stoof, een soort van plattebuiskachel. Het stoomheiblok van Morrison geeft maar liefst 40 à 50 slagen per minuut.

8. Wist je dat een stoomvinkie verouderd een vliegtuig is? Zou de Stoomwet nu nog toegepast worden?

9. Wat ben jij een vet coole stombo [stom + dombo], zeg, beter: supervetcool! We zullen je de stootnok tot kepie [militair: de oren] eens wassen!

10. Tijdens de stop-over [tussenstop lange vliegreis] gingen ze met afwisselend wheelie en stoppy op de motor naar de Stopera, waar ze nog over de stoplossorder [bij de ondergrens van een aandelenkoers] spraken. En ten slotte kregen ze ook nog stopverffeces [ontlasting], een slecht teken over de galsteenwegen. Bij de Beeldenstorm van 1566 deed men aan beelden stormen. Stormers en stormsters waren lid van de Nationale Jeugdstorm, opgericht in opdracht van Mussert. Een bijnaam van Kaap de Goede Hoop is stormkaap. Rousseau was de stormvogel van de Franse Revolutie. Er bestaan ook noordse stormvogels. Een stortebed [ww.] wordt ook wel stortkom of ontvangbed genoemd. De Storting is in Noorwegen wat de
Staten-Generaal bij ons is (parlement). Een storzkoppeling verbindt brandslangen volgens het principe van de bajonetsluiting.

11. In Bulgarije geldt, dat honderd stotinka één lev [= leva, code: BGN] is. Een van de hertogen van Bourgondië was Karel de Stoute. 'Stouterd of apenkop' luidde de titel van het fascinerende jeugdboek.

12. De stowaway [verstekeling] wist niet dat str's speciale trekkingsrechten zijn, het is een vertaling van sdr's, special drawing rights.

13. Straalbezopen, maar wel straalverliefd, is hij haar toch straal voorbijgelopen. De Straat van Gibraltar is een zee-engte.

14. Het jak [kort jasje], dat het nietsvermoedende sujet onder zijn jack droeg, was met sajet(wol) gestopt.

15. De Hollandse straatiep is een bastaardiep (samenstelling van bastaard en iep). De Straatvaarders brachten via de Straatvaart majolica (faience – zeker aardewerk) binnen. Het is duidelijk dat zij door de Straat van Gibraltar voeren. Onderweg voedde men vele monden.

16. Een strad of Stradivarius is net als een cremona te Cremona in Italië vervaardigd. Het Internationaal Strafhof is een internationaal gerechtshof en gevestigd in 's-Gravenhage. In het Wetboek van Strafrecht [Sr, WvS, W.v.Str.] staat niets over strafpredicaties, wel iets over verbeurdverklaring.

17. De vanallengordel is een stralingsgordel. Het stramien is een op kruisarcering lijkend decor in Chinees blauw-wit porselein. Met zo'n salaris kun je geen strapatsen maken en een strapless jurk of een strapontijn [vouw­baar bank­je of stoel­tje in een rij­tuig] voor je rijtuig kopen, tenzij je ter plekke een stratagème [krijgslist] uit de hoge hoed (de gibus) tovert.

 

 

 

2966 Dictee woensdag 19-10-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (731) √ x

Dictee – dictees [2966]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 126, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (731)

1. De posttraumatische stressstoornis wordt ook wel PTSS genoemd. In de Tweede Wereldoorlog had je de Binnenlandse Strijdkrachten [BS]. Strijkwol, kortgekroesde wol, heet ook wel kaardwol.

2. Een lemniscaat is een wiskundige striklijn. Stroaardappelen zijn pommes paille [mv.].

3. Bij het Strohoedenveem dragen de sjouwers strooien hoeden. Een S-trein is een sneltrein.

4. Wist u dat stronken informeel stoned en dronken is? De stronteigenwijze strontvent was strontlazarus.

5. Bruidspaar, houd de strooi-jonker in ere! Kijk in Van Dale eens bij stroomverlijering. Die uitleg is duidelijk, neem ik aan. Het gaat over zeeschepen. Het wegzetten [beter: veranderen?] van de koers ten gevolge van de stroom!

6. Het strotklepje (keelklep, epiglottis) sluit de larynx, het strottenhoofd, af. Een ontsteking daaraan heet laryngitis (pseudokroep). Zouden een stroweduwe en stroweduwnaar [beiden: onbestorven] op een strowis [bosje stro] komen aandrijven?

7. Wist u trouwens dat een zekere De(!) Saussure [of: Ferdinand de Saussure] de grondlegger van het structuralisme [sociale wetenschappen] is?

8. Mobiles (mobiels) heten ook structures vivantes. Ze aten een apfelstrudel. De muur was met rauhfaser bedekt. Een degoe is een struikrat. Het beestje wordt gehouden als huisdier.

9. Strychnine is een zeer giftig alkaloïde uit de braaknoot. De overijverige stucwerker heeft het stucplafond met stucreliëf en ander stucwerk gestuukt [ook: gestuct]. Bij de buren (de Van Dales!) heeft de stukadoor alleen maar met stucco lustro [nabootsing marmer] gestuct [gestuukt]. Studie-an(door) maakte hij zich zorgen, maar slechts informeel, over de stufi (studiefinanciering).

10. Palynologie (pollenanalyse) is stuifmeelonderzoek. De begrippen convulsie en eclampsie zijn synoniem met stuip.

11. Continu waren ze bij de (Zweedse) stuga [buitenhuisje] stuivertje-wisselen aan het spelen. In de literaire [GB ook: tt - doe in dictee 1 t!] Sturm und Drangperiode waren er ook schrijvers die treffend over de
sturm-und-drang, de overgang van puberteit naar adolescentie, van hun eigen kinderen wisten te verhalen. Het woord stupéfait [bnw., stomverbaasd] is verwant met, heeft dezelfde herkomst als, stupefactie. Werdt ge er niet onpasselijk van? Stuurkunde wordt ook wel cybernetica genoemd, goede stuurmanskunst is vaak nodig en een stuurstang [stuurknuppel] heet ook wel een levier [luchtvaart]. Bij de styliet, de pilaarheilige die bij de Styx gezworen had, vond acute stypsis [bloedstelping] met een stypticum plaats.

12. Styrax (storax) is een welriekende bruine stof, niet te verwarren met styreen (fenyletheen – grondstof voor kunststoffen). De SU was historisch de Sovjet-Unie en heette ook wel de USSR [Unie van Socialistische Sovjetrepublieken]. Sub colore juris [onder de dekmantel van het recht] werd het recht verkracht.

13. Vannacht slapen we sub fide [op erewoord] sub divo [onder de blote hemel]. Met een stylo [balpen] schrijf je, een stylus [stift voor aanraakscherm] wordt gebruikt bij een palmtop [handcomputer, handheld, pda = personal digital assistant].

14. De Spaanse Successieoorlog duurde van 1702 tot 1713 (1714). Het gebeurde in Ecuador. Hij bleef daar sucres [munt, ook: sucre’s, vero: Ecuador] in de fruitautomaat [gokken] gooien. Ik weet niet, of 1000 sucre veel is. Historisch: ECS, nu: Amerikaanse dollar [USD]. De Sudanese (VD ook: oe) maakte sudanknoopwerk [GB heeft zowel soedanrood als sudanrood], terwijl haar man in het sudatorium [zweetbad] aan sudamen [zweetuitslag] leed [beide: oe]. Prachtig, die eerste Peer Gyntsuite van Grieg! Sulfoxysme is zwavelzuurvergiftiging. Het ijs is de sullebaan van de liefde. Soms zitten er zelfs twee vliegen op één suikerbeestje [twee minnaars]. De sultan van het Ottomaanse Rijk voer op een sultana, een groot Turks schip. Van sumatrabinnengoed maak je sigaren, maar sumatra is op Sumatra geteelde tabak. Soms waait die weg door een harde wind, de sumatraan (dat is ook een zekere karper).

15. 'Sum qui sum', 'ik ben die ik ben', is volgens Exodus de naam waarmee Jahwe(h) zich aanduidt (GB, VD – vgl, JHVH en JHWH).

16. Onder de blote hemel slapen heet ook wel sub Jove (frigido) [ook: sub divo] slapen. Naar verluidt is Jupiter daarbij vernoemd: 'onder de koude Jupiter'. Ook 'sub tecto coeli' is een daarmee vergelijkbare uitdrukking. Sub rosa, off the record, vernam ik in het dicteecircuit dat het voltooid deelwoord van sudokuen gesudokud (GB, VD) is. Lekker zoet: suiker, sucrose, karamel!

17. In je eigen sop kun je gaarkoken en suffoqueren (smoren, stikken). Leiders van het onderzoek naar diabetes mellitus [type 2] [vergelijk ook IADM = insulineafhankelijke diabetes mellitus of jeugddiabetes - type 1] weten dat een diabeticus hyperglykemie [abnormale verhoging bloedsuikerspiegel], maar ook een hypo (hypoglykemie, te lage), kan krijgen. Het Suikerfeest, het Ied/Eid-al-Fitr [ied/eid-al-fitrfeest], is minder geschikt voor een suikerzieke. Die heeft het beter bij het
Ied/Eid-al-Adha = Offerfeest [ied/eid-al-adhafeest]. Een super-G [skiwedstrijd] kun je niet houden in de super-de-luxe Sun Belt van Texas. De priester geniet het avondmaal sub utraque specie [brood en wijn], de gelovige, de communicant, sub una specie [alleen brood].

18. Een cichlide is een bodem- of substraatbroeder [geen mens!]. Wat zijn nu vijf minuten sub specie aeternitatis (in het licht van de eeuwigheid)? Was het successtuk een succès de ridicule [wegens belachelijkheid], een succès de scandale [door een schandaal] of een succès fou [daverend succes]? Bij een mislukking hoort de uitdrukking 'such is life', 'c'est la vie'. Suçons [insnijding in kledingstuk] vind je in kleding [vgl. suzonnetje]. Al is de zaak nog sub judice [onder de rechter], los deze toch sub quocunque titulo [op welke rechtsgrond, onder welk voorwendsel dan ook] op, maar wel sub sigillo silentii [onder het zegel van de stilzwijgendheid]!