maandag 6 juni 2022

2757 Dictee donderdag 09-06-2022 (2) – dictee BeNeDictee 2022-06 en 2022-07 √

Dictee – dictees [2757]

BeNeDictee 2022-06 en 2022-07

Mooie zomerzaterdag, partyboerderij, Zoetermeer.

Bij gastvrouw Dian en auteur Lizi voelden we ons geheel heppiedepeppie, happy dus! Bij de ochtendzitting (deel A) moesten er 81 woorden worden ingevuld (1 t/m 80A) en bij de middagzitting (deel B) 71 (81 t/m 151). Nodig of niet, de eventuele shoot-out werd meteen maar meegenomen bij deel B (6 invulwoorden).


Oost west, thuis best (auteur: Lizi van Vollenhoven)

Deel A

1. Hoe was het Appie in de laatste jaren vergaan? Dat was nogal wisselend. Aanvankelijk was hij uiteraard blij weer vrij rond te kunnen lopen. Hij begreep echter goed dat hij wel de nodige maatregelen moest treffen om niet direct weer aangehouden te worden. Zijn gezicht zou na enkele uren maar al te bekend zijn, en een arrestatie zou niet lang op zich laten wachten. Op dus naar een bevriende plastisch chirurg, voor de nodige correcties.

2. Helaas was deze niet op de hoogte van zijn 1 pre-existent [voor iets anders bestaand - alleen preëminent en preëmptief = preventief met ë] tekort aan 2 PAFplatelet activating factor [hormoon dat bloedplaatjes activeert], een spulletje dat de bloedplaatjes activeert – en dus veranderde zijn gezicht in één groot schilderij van 3 hematomen, waarbij de 4 gebotoxte gebieden verdacht glad afstaken. Eén voordeel was, dat hij meteen al onherkenbaar was geworden.

3. Hij zat onder een 5 yucca (palmlelie daarin de yuccamot - zie ook 13 - tuinplant, doet aan een palm denken - adamsnaald) een tijdschriftje te lezen, toen hij tot zijn schrik de reclasseringsambtenaar
6 gewaarwerd, die eerder had geprobeerd hem op het rechte pad te brengen. Kennelijk vond zij het juist nu een goed moment om een
7 boob- en nosejob [borst, neus - niet echt in wdb. - nose helemaal niet en boob maar een beetje in sideboob - nosejob wel in GB, dus het geheel is bijna-dicteewaardig] en nog 8 het een en ander te laten verrichten. Alhoewel haar 9 gefacelifte gezicht ongetwijfeld nog wat gevoelig was, en zij in hem niet direct een 10 oud-cliënt herkende, kon zij het niet laten hem in een ratelend 11 staccato algemene adviezen te geven over het opbouwen van een goede toekomst, bijvoorbeeld door te 12 macrameeën of het planten van een maniok, – ook wel
13 yuca [zie ook 5 - struik, maniok, broodwortel, cassave, manihot] genoemd. Zij bracht boeken uit de bibliotheek van de kliniek voor hem mee, (uiteraard geen 14 schund [prikkel- of minderwaardige lectuur] of 15 teasestrips [met zo goed als naakte heldin, met sadistische inslag], alleen stichtelijke boeken, en, 16 godbewaarme [God be­waar me!, God be­wa­re!], een kookboek over Griekse eieren), las hem
17 kwatrijnen voor, probeerde hem aan het lachen te krijgen met
18 limericks of een 19 burleske en deed zelfs een 20
demi-plié [ballet, maar: grand plié - los] om hem ervan te overtuigen dat schone kunsten ook voor hem bedoeld waren. Al die tijd sprak Appie geen woord. Hij had visioenen dat hij haar met een knuppel van 21 padoek [zeker hout] de hersens insloeg, maar hij zweeg in alle talen. Uiteindelijk gaf de dame – ditmaal gekleed in een 22 paletot
[
overjas, mantel] – er de brui aan en met een “wel
23 potje-met-blommen [bastaardvloek], ik sloof me hier uit voor u, en u doet 24 niet eens een béétje uw best” beende ze gefrustreerd weg, Appie met 25 moord-en-doodslaggevoelens [samenstelling van de vaste uitdrukking 'moord en doodslag' met het woord 'gevoelens'] achterlatend. Aan zijn inborst was duidelijk nog niet veel verbeterd.

4. Toen de bloeduitstortingen weggetrokken waren en hij weer de straat 26 op durfde, was het in eerste instantie zaak om aan een nieuwe
27 ID-kaart te komen met zijn nieuwe 28 facie (gezicht, uitspraak:
faa-sie
) erop. En dan, 29 en passant, ook maar meteen een nieuwe naam. En waarom dan ook maar niet meteen een zogenaamd bewijs van inschrijving in het 30 BIG-register [uitspraak bihg, letterwoord met hoofdletter … register waarin artsen, apothekers, verpleegkundigen, paramedici e.d. verplicht zijn ingeschreven – Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg], als 31 ic-verpleegkundige.

5. Gewapend met zijn nieuwe identiteit, gezicht en beroep, maar zonder een cent op zak was het nu zaak om eerst weer aan 32 doekoe [geld] te komen. Hij meldde zich aan bij het Rode Kruis, en kon, na allerhande formaliteiten, zoals het overhandigen van een 33 vog [verklaring omtrent het gedrag – afgegeven door de burgemeester], aan de slag bij een 34 coronaprikpost. Hij had weliswaar nog nooit eerder een injectie uitgedeeld, maar er bleek niets aan te zijn. Gewoon prikken, 35 hatsekiedee [ook: hatsiekiedee - GB ook nog: hatsiekadee en hatsikidee]! Het verdiende best redelijk, maar zijn verdiensten gingen in eerste instantie naar de plastisch chirurg en de man van de papieren. De rest ging bijna helemaal naar zijn onderkomen, en na een maand of wat 36 geairbnb'd [ww. airbnb’en] te hebben, had hij nog steeds maar bar weinig geld in het laatje [la, lade, ladetje - dat laatste mag NIET van Taaladvies]. De vriend bij wie hij een deel van zijn criminele verdiensten had ondergebracht, bleek toch niet zo’n goede vriend te zijn, (vriend met geld verdwenen naar 37 Verweggistan), en zijn geliefde 38 kallipygische [mooie billen] vriendin had de rest van het geld omgezet in 39 CFP-franken [Comptoirs Français du Pacifique-frank, genormeerde aanduiding: XPF], om daarmee onbezorgd te kunnen genieten op de stranden van Papeete.

6. Met het uitblussen van de 40 SARS-CoV-2-epidemie waren zijn prikkunsten overigens ook niet meer nodig. Hoe dus aan geld te komen? Écht op een 41 intensivecareafdeling gaan werken zag hij niet zitten. 42 In arren moede keek hij op de laptop, die hij bij de prikpost had gejat, bij de vacatures. Het stemde hem niet vrolijk.

7. Hij zag zichzelf niet als onderwijzer op een 43 jenaplanschool (elke donderdagmiddag van 2 tot 3 uur 44 slöjdlessen). Ook een functie als 45 privéhondentrimmer bij de plaatselijke 46 kynologenclub (alleen voor 47 mastiffs, 48 bichons, 49 saloeki’s en 50 sharpeis
[47 t/m 50 zijn honden: 47 Engelse dog, 48 soort maltezer,
49 Perzische windhond, verwant aan de Afghaanse en 50 kortharige, Chinese rashond
]) leek hem, met zijn hondenfobie, geen goed plan. Appie zuchtte eens diep.

8. Bij een banketbakkerij (gespecialiseerd in 51 profiteroles,
52 appelcarrés en 53 amandelpencees) [gebak; pensee = tuinviool] werd gezocht naar een 54 thermohydraulischesanitatiemedewerker [drieledige samenstelling: ((thermohydraulische + sanitatie) + medewerker) aaneen] . Bij doorlezen van de kleine lettertjes bleek dit te betekenen dat de bakplaten met erg warm water afgewassen moesten worden. Appie keek nijdig naar de resten van zijn karige maaltijd en de vaat die zich op zijn aanrecht had verzameld.

9. Dans- en balletschool Stap en Struikel zocht een instructeur voor de 55 paso doble, de 56 bossanova, de 57 hoela en de 58 galop [galoppe bestaat niet]. Bij de balletafdeling was er vooral behoefte aan iemand met talent voor de 59 capriool [capriole bestaat niet] (zonder hand aan de 60 barre – ballet, uitspraak bahr, evt. baar) en de
61 arabeske (uh moet uitgesproken worden - danshouding, ook arabesk). Het kunnen doen van een 62 pirouettetje (ook: pirouetje, maar dat heeft een andere uitspraak) was een 63 sine qua non [c.s.q.n. = conditio ...]. Appie voelde zich een grote mislukkeling.

10. Host bij een reisorganisatie misschien? De reizen zouden gaan naar Italiaanse 64 trulli [enk. trullo, middeleeues bouwwerk van keien,
Zuid-Italië - ook trullo's, andere uitspraak
], Nepalese 65 stoepa’s en rotswoningen waar nog werkelijke 66 troglodieten [holbewoner] woonden, (een 67 speleologie-uitje was natuurlijk bij de reis inbegrepen). In Florida zou worden 68 geskydived [ww. skydiven] en in Nieuw-Zeeland kon men bij de 69 Maori’s de 70 haka [ceremoniële dans] doen. Op de Tafelberg zouden de 71 Kaapse klipdassen (ook wel dassies genoemd) om je 72 heen huppelen en op de Monte Baldo bij het Gardameer zou men zich tegen de heerlijk zachte 73 alpaca’s [berglama's, paco’s] kunnen 74 neervlijen. Reis- en verblijfskosten werden betaald, de verdere bezoldiging bestond echter slechts uit zakgeld. (En Tahiti stond niet op het programma, dus zijn visioen waarbij hij zijn geld zou terughalen bij zijn ex zou niet bewaarheid worden.)

11. Maar het kon nog erger. Bij een internationaal bedrijf, gespecialiseerd in implementatie van in- en uitvoerende managementorders, zocht men naar een
75 humanresourcesconsultant [anders uitgesproken: hr-consultant]. Het werd Appie op geen enkele manier duidelijk wat het bedrijf nu eigenlijk deed. En toen hij las dat een snelgroeiend SaaS EdTech bedrijf een Senior PHP Symfony Developer zocht, begon hij stilletjes te huilen.

12. Appie gaf het op voor vandaag. Verveeld bladerde hij wat in de boeken, die de reclasseringsambtenaar hem gebracht had. Het zogenaamde kookboek bleek een vreemde titel te hebben. De Griekse ij. Hij begon te lezen. Na tien bladzijden was er nog over geen
76 omelet, 77 chakchouka (ook: shakshuka – zelfde uitspraak, groenteomelet) of 78 frittata (= omelet) geschreven, om over
79 kandeel [warme drank, etc. - zie VD] nog maar te zwijgen. Na twintig bladzijden was hij verbaasd dat er zúlke mafkezen bestonden en nog iets later begon hem iets te dagen. Als het verhaal ook maar een beetje op waarheid gestoeld was, bestonden er dus echte dicteefanatici, die 80 coûte que coûte wilden winnen. En waar fanatisme was, was mogelijkheid tot 80A zakendoen [znw. en ww. – GB en VD aaneen]. Zijn soort zaken. Maar hoe tot die groep door te dringen? Spelling was nooit zijn beste vak geweest. Werk aan de winkel, dus.

 

Oost west, thuis best (auteur: Lizi van Vollenhoven)

Deel B

13. Zonder van het bestaan ervan af te weten, maakte hij een plan dat keurig aan de smartcriteria [smart is bnw. en letterwoord van:
spe­cifiek, meet­baar, ac­cep­ta­bel, re­a­lis­tisch, tijd­ge­bon­den - aaneen, vgl.
smart-tv, GB, VD
] voldeed. Om te beginnen verdiepte hij zich in de richtlijnen van het 81 Groene Boekje, ofwel de
82 Woordenlijst Nederlandse Taal [zo op omslag GB]. De moed zonk hem in de schoenen, maar hij ploeterde voort. Aan het eind van een oefendag kon hij geen woordgroepen of samenstellingen als
83 “spic en span”, 84 “keurig netjes”, 85 “stoffer en blik”,
86 “koek-en-zopie” of 87 “haastje-repje” meer zien, maar de volgende dag ging hij stoer weer door. Ook Beter Spellen bleek een waardevolle informatiebron te zijn voor het los-vast-streepjeprobleem. Bijvoorbeeld: “De natte kleding hangt tussen de kachels. De kleding lekt 88 ertussen uit [uitlekken].

14. De grootste lol had hij echter met de site Dictees.nl. Niet alleen was daar een schat aan informatie, maar hij kwam daar ook achter
89 nogal wat gegevens van zijn doelgroep. Inmiddels deed hij mee aan enkele wedstrijddictees. Het inschrijfbedrag was steeds hoger dan hem lief was, en de eraan verbonden goede doelen interesseerden hem geen 90 mallemoer, maar de kost ging nu eenmaal voor de
91 baat uit. 92 Langzaamaan begon hij beter te presteren en hij was 93 stupéfait toen hij ineens in de top tien stond van het Groot Dictee van 94 Ubach over Worms [uitspraak: uu, niet: oe - overigens niet in wdb. - Wikipedia: kern in de Nederlandse provincie Limburg - gemeente Landgraaf].

15. Inmiddels had hij goed de kans om zich te verdiepen in de
95 idiosyncrasieën [persoonlijke aangeboren overgevoeligheid] van de groep die zich stoer dicteetijgers noemde. Eigenlijk viel het hem een beetje tegen. Zó raar waren ze nu ook weer niet. Bij wie zou er wat te halen zijn? Artsen waren natuurlijk 96 schathemeltjerijk, dus met hen kon hij eens beginnen. De eerste waaraan hij zijn plan voor
97 matchfixing voorlegde, keek hem echter zó minachtend aan, dat Appie er bijna een 98 reflexbradycardie [trage hartslag] van kreeg.

16. De tweede verstond hem net een beetje verkeerd en beaamde dat het voor maart inderdaad nog wat fris was. De derde nam het niet
99 au sérieux en wilde best meespelen met de grap. Toen ze merkte dat hij het meende, wenste ze hem het 100 heen-en-weer, een flinke aanval van 101 nefrolithiase [niersteenziekte] en hevige 102 chiragra [handjicht, voetjicht: podagra, pootje] toe. De vierde vond het overduidelijk een teken van een vroegkinderlijk ontstane 103 schizoïde [een psychische stoornis betreffend] en antisociale persoonlijkheid, probeerde een passende 104 dbc [diagnose-behandelcombinatie] te zoeken en liet het daarbij. Dat schoot dus niet op.

17. Een 105 IT’er! Die lui verdienden ook altijd bakken met geld, en bovendien gaven ze het nooit ergens aan uit. Helaas, ook hij was
106 behept met een veel te grote integriteit. De advocaat in het gezelschap viel ook af. Je wist maar nooit waar en wanneer je zo iemand weer nodig had. Bij de notaris moest hij erg op zijn
107
qui-vive zijn. De laatste waarmee hij zaken had gedaan bleek zelf een 108 schoelje te zijn, om maar niet te zeggen een
109 schobbejak. Maar ook bij de notaris van het gezelschap stond het woord “eerlijk” op haar voorhoofd geschreven. Een accountant had natuurlijk alles met euro’s te maken, maar of hij er zelf nou
110 myriaden van had? Ach, niet geschoten, altijd mis. Maar ook deze keek hem aan alsof hij een 111 superslijmerige 112 snotolf
[vis, ook: snotneus, in die betekenis ook: snotdolf of snotdolver] was.

18. Bij mensen in het onderwijs, universitair of niet, viel natuurlijk niets te halen. Bovendien, zou het een wiskundige 113 dreestrekker nou écht wat kunnen schelen of hij nummer 1, 2 of 3 werd? Dat was toch wel erg onwaarschijnlijk. Moeders met kleine kinderen, 114 bam [bewust alleenstaande moeder] of niet, liet hij met rust. Zelfs Appie had ergens grenzen. Dan de twee 115 Gooiers. De een bleek,
116 jandorie nog an toe [ook: aan, maar dat heeft een andere uitspraak], van mening te zijn dat hij ook zonder hulp van buiten wel bij de 117 fine fleur van het dicteegezelschap hoorde. De ander wilde erg graag de middenmoot ontstijgen, maar niet ten koste van zijn 118 o zo zuivere geweten. 119 O zo [Ozo is ook nog: Oranje zal overwinnen, WO II)!

19. De 120 bijna-burgemeester van Amsterdam kapte hem af, zei hem zijn waffel te houden en op te sodemieteren naar
121 Geenhuizen. De 122 headhunter, misschien? Maar nee, ook zij verlaagde zich niet tot 123 tricheren [werd eerder met g dan met ch voorgelezen - maar trigeren bestaat niet, moet je weten (:-))]. Wel schreef ze “gtav” achter zijn naam in haar portfolio, wat stond voor “geen tijd aan verknoeien”. De beroepscorrectoren hadden meestal nog voor hij tot de 124 pointe kwam, al zóveel op zijn uitspraak aan te merken dat hij niet verder durfde te praten, en de hoofdcorrector aller correctoren zei dat hij meestal niet meedeed aan dictees, maar graag eens een 125 wrochtsel van zijn hand wilde nakijken. Voor de elektrotechnicus en zijn broeder in de geluidstechniek, die gewoon van 126 rechttoe, rechtaan [kan met en zonder komma; je moet opschrijven wat er voorgelezen wordt ... - de komma is niet voorgelezen en had niet opgeschreven moeten worden] hielden, was de manier waarop Appie zijn verhaal uitlegde veel te wollig, dus ze hielden op met luisteren. En de journalist van het gezelschap dreigde zijn omkooppoging in een 127 column van de grootste krant van Nederland te plaatsen, met naam en toenaam.

20. En over één persoon kwam hij zo weinig te weten, dat hij niet wist hoe hij haar moest benaderen. Zo werkte hij het rijtje dicteetijgers zonder resultaat af. Het geldgebrek begon voor Appie, die de
128 mammon nu eenmaal vol overtuiging diende, serieus te worden. Het was een meevallertje voor hem, dat de 129 omikronvariant rond begon te waren en hij weer een tijdje kon gaan prikken.

21. Op een sombere ochtend haastte hij zich door een 130 sibibusi [zware onweers- en/of regenbui] naar de prikpost. Zijn 131 knirpsje (opvouwbare paraplu) een dag eerder 132 buitgemaakt [onov.; maar: iets buit maken] bood niet genoeg bescherming tegen de stortbui die in zijn ogen prikte. Daardoor zag hij de 133 e-bike niet die veel te hard van de stoep 134 afreed [lemma 'afrijden', 2 ww., van een hogere plaats naar een lagere rijden: (van) een heuvel afrijden, (van) een hoogte afrijden] en hem frontaal raakte. De buiteling die hij maakte was vergelijkbaar met een kruising tussen een 135 lutz en een
136 rittberger [sprongen bij schaatsen: 135: met beide benen en achterwaarts ingezet en 136:
in de lucht om je as draaien, daar­na op het af­zet­been landen en ver­vol­gens ach­ter­uit schaat­send door­gaan], maar de landing was een stuk minder vloeiend en sierlijk. De klap kwam hard aan en in het ziekenhuis was het enkele dagen
137 kantje boord. Eenmaal op een gewone ziekenzaal was het ook geen feest. Rustig 138 beter worden? Ho maar. De 139 fysio-,
[lees goed voor, die komma!] ergo- en revalidatietherapeuten hadden een dagprogramma waar hij 140 bekaf van werd. Bovendien lag hij op een achtpersoonszaal met links van hem een 141 potjerol
[vero: dik en vet persoon] die vanwege zijn 142 slaapapneu iedereen uit zijn slaap hield en rechts van hem een gewezen 143 pallieter [levenslustige kerel], die nu na een 144 CVA [cerebrovasculair accident] aan 145 witzelsucht [ziekelijke neiging tot flauwe grappen - in VD, Wiki-archief, Bob van Dijk] leed en aan
146 één [zo in VD - spelregels] stuk door flauwe moppen tapte. En als zij eindelijk stil waren, dan was het wel de verpleging die
147 in- en uitliep en hem wakker hield. Stapelgek werd hij ervan.

22. Wat zou het heerlijk zijn gewoon een eigen slaapplekje te hebben, dacht hij. Waar ’s nachts de deur gewoon 148 dichtzit. Waar je
149 geeneens hoeft na te denken en gewoon 150 driemaal daags een maaltijd krijgt. Waar je lekker fout mag spellen; sterker nog, waar je nooit iets hoeft op te schrijven. Waar was dat toch, dat hij dat had meegemaakt? Hij peinsde eens diep en toen wist hij het weer. En toen hij uit het ziekenhuis ontslagen werd, meldde hij zich dus, uitziend naar een beetje rust, bij de dichtstbijzijnde 151 p.i. [penitentiaire inrichting] 

 

Shoot-out (bij deel B)

"Dat was dus 1 des Pudels Kern” [ook goed: des poedels kern, zelfde uitspraak – VD, lemma ‘poedel], bedacht het kattenvrouwtje zich, toen ze de 2 beauceroneigenaar [hond] zag ruziën met het baasje van de
3 fila brasileiro [Braziliaanse vechthond]. “Ze willen gewoon allemaal de gouden 4 cairnterriër [kleine, van oorsprong Schotse jachthond] winnen, en zich niet laten afschepen met een plastic 5 havanezer [hond, oorspronkelijk uit Havana]. Enfin, als ze maar geen 6 lyssa [hondsdolheid] oplopen."

 

 


2756 Dictee donderdag 09-06-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (599) √

Dictee – dictees [2756]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 258, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (599)

1. De blanc-bec [melkmuil = lafbek] dronk de blanc de blancs [wijnsoort] uit het blanc de Chine [wit geglazuurd porselein], erna nuttigde hij het blanc-manger [een nagerecht]. Zijn een
blanco-endossement [met alleen een naam] en een blanco cheque [met alleen handtekening] net zoiets als een blanc-seing [getekende blanco volmacht]? Je gooide toch dubbelblank en niet blank-om-een [bij domino]? Blanquette is ragout op basis van gekookt wit vlees en blanquette de veau is kalfsragout. Koolrapen zijn witvlezig. Hij was blasé [geblaseerd – helpt niet erg – blaséër, blasést] van al dat gedoe. Zo blauw als een Maleier [dronken] bezocht hij de blauwe begijn (ook: a) [prostituee], al was hij nog een blauwe maandag [heel kort] lid van de blauwe knoop [geheelonthoudersbeweging] en van het Blauwe Kruis [idem, internationaal] geweest. Toen hij de gejaste [geschilde] Zeeuwse blauwen [aardappelen] zag, lag hij blauw van het lachen. Een blauwbaard is genoemd naar Blauwbaard, die zijn zeven vrouwen ombracht. Een blauwbaars is een cobia (zeepiranha).

2. Laat het maar blauwblauw. Kijk daar heb je de wit- en roodgesterde blauwborst! Blauwdruk heet ook cyanotypie. Vroeger was de jeugd blauwgekield, met blauwgeruite kiel dus. Blauwhout is campêchehout. Het donorprincipe schrijft voor dat we Blaauwhoedenveem moeten schrijven [VD: Blauwh...]. Een blauwmannetje (niet meer in VD) is een Kaaps viooltje. Een blauwmeter, een cyanometer, dient om de intensiteit van de blauwe kleur van de hemel te bepalen. Je hebt blauw- en geelpeld kippen. Een blauwschaap is een Tibetaans schaap, een nahoer. Hou toch op, of wil je een blauwtje lopen? Blauwzucht is cyanose. Zwollenaars zijn blauwvingers, Leidenaars, met name Leidse wevers, blauwmutsen. Een bleekhollander is een roerbak in een papierfabriek.

3. Bleekwater heet ook (eau de) javel. Bleekzucht is chlorose. Een blefaroplast is een basaallichaampje. Kun je de gelijkkakige blei [vis, bliek] eten? Schotse blended whisky is een melange. Bleomycine is een antibioticum dat de eiwitaanmaak van kankercellen remt. Het kind blètte en heeft geblèrd. Een blessing in disguise is een meevaller die aanvankelijk een tegenvaller leek. Het oranje-blanje-bleu werd uitgestoken, toen de eerste bleu d'Auvergne (bleu de Bresse) [blauwschimmelkaas] verkocht werd. Op die blatante [opvallend] black spot [plaats waar veel verkeersongelukken gebeuren] vielen veel verkeersslachtoffers. Blauwverschuiving (naar kortere golflengtebereiken toe) is hypsochromie (en roodverschuiving is bathochromie –ook in de chemie trouwens). Een bleeder is een verliesgevend bedrijfsonderdeel. Bleumerant (bloemerant) is lichtblauw en een blekhol [mv. -en] is in het zeewezen een black hole [dát alleen Engels!, hel, duister hol].

4. Een blijspeldichter is een comicus, een blijspelschrijver een komedieschrijver. De blikkendinsdag komt na de koppermaandag [= na Driekoningen]. De woensdag voor Hemelvaartsdag is een blinde zaterdag. Op hem kun je blindvaren. Na het blinddammen – of was het -schaken? – had hij een blind date. Kan een blinde man meedoen met blindemannetje (spel)? Vast wel. Zalig zijn de blindgeborenen. Zie jij die blind hole? Uiteraard niet! Blingbling is vaak van goud. Een blini is een boekweitepannenkoekje. Een blip [ih] is een radarecho. Bij een blitz (rapid – dammen of schaken met extra weinig bedenktijd) heb je weinig bedenktijd. Een blitzkrieg is een bliksemoorlog, een blitskikker een modieus gekleed persoon. Een blizzard is een hevige storm.

5. Mag ik dat blocnoteje even? Hij is van koninklijken bloede en ik ben hem na in den bloede. Bloedmooi (poesmooi) was ze, bloedgeil, en bloednerveus. Een hecatombe (massacre) is een bloedbad. Bloedbereiding is hem(at)opoëse. Bij de bloedcellen onderscheiden we leukocyten [wit] en erytrocyten [rood]. Een sfygmomanometer is een bloeddrukmeter. De vier bloedgroepen zijn A, B, AB en O of 0. De bloed-hersenbarrière houdt antibiotica tegen. Was hij blauwbloedig? Geel bloedloogzout is ferrocyaankali. Een bloedplaatje is een trombocyt, een bloedprop een trombus.

6. Bloedstelpend is hemostatisch. De Bloedraad was de Raad van Beroerten. Een bloedverdunner is een anticoagulans. Bloedverwantschap is consanguiniteit oftewel parentage. Septikemie is bloedvergiftiging. Is pleegzuster bloedwijn goed voor je bloedwei [bloedvocht]? Een hippie is een bloemenkind, een guirlande een bloemenslinger. De bachtherapie is een bloementherapie. De bloemgodin is Flora. Ze was gekleed als Tante Bloemkool.

7. Een bloemlezing is een anthologie oftewel chrestomathie. Wanneer viel dit jaar rokjesdag (bloesjesdag)? Bloedzweten heet hematidrosis. Een beschrijving van het plantenrijk kan bloemrijk zijn. Dat bloemstuk [zeker vlees] kun je eten. Wat een blokcopolymeer is, wil je niet weten. Blokzandsteen is quaderzandsteen. Er zijn meer hondjes die Blom heten. De blonde d'Aquitaine is een blond vleesrund. Een doblootje is een dom blondje. Een bloody mary is een cocktail van wodka met tomatensap. Bloosangst is erytrofobie.

8. Bloque [zekere stoot] is een biljartterm. Blousons noirs waren nozems. Een blue chip is een goudgerand aandeel. Blue curaçao is een blauwe likeur, bluefort een Franse kaas, bluegrass countrymuziek uit Kentucky, bluejeans een spijkerbroek, een blue movie een pornografische film en Blue Peter een scheepsvlag, mogelijk op een vlaggenschip. De bluesy bluesband speelde mississippideltablues. Helmut Kohl beloofde de DDR-inwoners in 1990 blühende Landschaften (bloeiende landschappen). De blu-ray is een optische schijf. Bekende Duitse termen zijn "Blut und Boden" (nationaalsocialistisch) en "Blut und Eisen" [beginsel van machtspolitiek]. In het bo [bee-oobasisonderwijs, bijzonder onderwijs] eten ze vaak bo's [boos] (boterhammen).

9. Een bmr-prik is bedoeld voor bof, mazelen en rodehond. Een
BM-jacht zeilt in de bergumermeerklasse. Een boanerges blaakt van elan, van geestdrift. Het commando een-twee-bob (niet meer in VD) zet een snelheidsverhoging in gang. Bobbinet is tuleachtig weefsel. Een bobèche vangt vet op. Hermes was de bode der goden. Is booi [bode] daar baas [ondergeschikten regeren]? Een bodhisattva is op weg naar het boeddhaschap in het nirwana (maar stelt dat uit t.b.v. anderen). Een bodylift is een cosmetischchirurgische ingreep. De bodyodour is de lichaamsgeur. Pas op voor bodysnatchers [buitenaards wezen, neemt bezit van je lichaam]! Zeg jij nou ook al boe noch bah? Het Boeddhabeeld [de boeddha] had een boeddhabuikje. Je hebt het Boek der boeken en de Koning der koningen. Wat is het Gulden Boek [bijv. kostbaar boek met namen van bezoekers van bijv. een museum]? Wat is de precieze betekenis van 'te boek staan' [in een boek opgeschreven zijn]?

10. Buckram is boekbinderslinnen. Boekelscheuren zijn spleetvormige holten in Edammer en Goudse kaas. Het boekenbal is bij de opening van de Boekenweek, dan krijg je trouwens een boekenweekgeschenk, maar niet uit de boeketreeks (GB, ook: bouquetreeks, VD: Bouquetreeks). Een homo unius libri is een bekrompene van geest: hij heeft maar één boekje gelezen. Boemboeboemboe zijn specerijen gebruikt in de Indische keuken. Een bambocheur is een boemelaar. De Boeren vond je in Zuid-Afrika. De leden van een boerenbond [VD ook: de Belgische Boerenbond – BB] droegen boerenbont. Stadsfries (GB, VD ook: Stadfries) en Boerenfries vullen elkaar aan.

11. Een boerengeneraal was een generaal der Boeren (die spreken de boerentaal). Bisette is boerenkant. Spelen ze in Boerenkoolstronkeradeel ook boerenkoolvoetbal? Boerenlinnen is congolinnen. Een jacquerie is een voorbeeld van een boerenopstand. De historische van 1358 in Frankrijk is de Jacquerie. Blouwen is boerenvuur maken. Het boerhaavesyndroom is een breuk van de slokdarm. Een boet(e)kleed is een cilicium. Boetplegende nonnen zijn boete doend. Er zijn zeven boetpsalmen, waaronder psalm 51 ('Miserere') en psalm 130 ('De profundis'). De boeuf bourguignon is gestoofd in rode wijn en bouillon. En wie mag het weer doen? Juist: Jan Boezeroen, de arbeider! Een bofkont is een mazzelaar, een mazzelkont. Een berceau is een bogengang. Het bo-gesprek [bee-oobetaling opgeroepene] ging over bogey [golf: slag boven par] en bogie [draaibaar onderstel spoorwagon].

12. De Boheemse broeders(!) zijn de hernhutters [en dus niet de Loutere Broeders(!)]. De bohème is de levensstijl van een bohemien en bohemienne, maar niet die van een rondtrekkende bohemer [zigeuner]. De boholook is die van een bohemian (een zigeuner). De vlakte werd geboiseerd [beplanten, bebossen]. De bohr is een eenheid van lengte, bohrium een radioactief element [Bh, 107, borium, boor = B, 5]. Een boîte de nuit is een nachtclub. De omheining was bokitoproof. Bij bokjestaan en bokjespringen ben je het bokje. Met zijn bokkenpruik op doet hij als de Maas bij Bokhoven [niet groeten bij het voorbijgaan]. In jip-en-janneketaal vormden zij een mooi span voor de bokkenwagen. Bij de boksclinic liep hij rake klappen op. De Bokseropstand was in 1900. De Razende Bol ligt bij Texel. Een boldootwagen is een strontkar, boldoot is eau de cologne.

 

 

zondag 5 juni 2022

2755 Dictee woensdag 09-06-2022 (2) – dictee Dictee Willemsfonds Brugge 2022 √

Dictee – dictees [2755]

Dictee Willemsfonds Brugge 2022

Het feest van Jan Willem (titel hoorde er niet bij, auteur: Dicky Antoine)

[Volgens het donorprincipe moet je Jan Willem/Jan-Willem schrijven zoals de feitelijke eigennaam is. Die weten we niet, althans ik. Mogelijk zijn beide vormen goedgerekend. Zie ook alinea 11.]

1. Enigszins getroebleerd ontwaakte Jan uit de soterische [zaligmakende] slaap, die volgde op het lucullische [overdadig in voedsel en drank] feest van zijn 170-jarige [gevraagd: cijfers] bestaan.

2. Een bijdehante fan had hem wakker ge-sms’t met een waarschuwing: ‘Bereidt u zich maar al voor op een pr-nachtmerrie!’ [wegens ‘zich’ geen aanvoegende wijs, maar ‘u’ gewoon onderwerp --- > dt]

3. De ad-hocbeslissing [wel los: ad hoc] om op de vipbehandeling [uitspraak: vihp – very important person, letterwoord zonder hoofdletter – geen initiaalwoord, anders zou je uitspreken vee-jie-pee, daarom geen streepje], in te gaan, was uitgedraaid op een pernicieuze [verderfelijke] en exorbitante [te ver gaande] rollercoaster [letterlijk: achtbaan – reeks van elkaar snel opvolgende emoties].

4. Na twee bloody mary’s, een fles sterkedrank en een lysergeenzuurdi-ethylamidetablet [= lsd-tablet, lsd initiaalwoord, letter voor letter uitspreken] transformeerde het oubollige jubileumfeest met de uitentreuren herhaalde heildronken en defilés van geënthousiasmeerde kleuters, die hun ideeëloze gefröbelde werkstukjes kwamen afgeven, in een dionysisch [à la Dionysos, god van de wijn] gelag [niet: gelach – hier gelag = eet- en drinkpartij].

5. Het kinder-a-capellakoor [bij losse letter twee streepjes als in
ge-e-maild;
dom dat ik het eerste niet plaatste], dat het Ave Mariaatje [naam gebed, nog beter zonder ‘atje’ – oorspronkelijke tekst een, maar dan had het a m moeten zijn – keer bidden], aanvatte, initieerde [inleiden] een synesthesie [gewaarwording die een gedeelte van het lichaam ondergaat, wanneer een ander lichaamsdeel geprikkeld wordt (bv. kiespijn die zich over het gehele gezicht verbreidt)] , waarbij het leek alsof er uit een hifiketen [GB – letterwoord * van ‘high fidelity’ zonder hoofdletter, dus geen streepje (dom van mij) – wel hifi-installatie – klinkerbotsing – stond overigens goed in de originele tekst, is door een onterechte opmerking van mij later ten onrechte van een streepje voorzien] trekkebekkende, marcherende majorettetjes tevoorschijn kwamen, die gechoreografeerde [choreografie = ontwerpen van balletten en dansfiguren – uitspraak: ch, BE ook: k – ik: i – dom van mij, moet je gewoon weten, al klonk het voorlezen mogelijk als i, dat weet ik niet meer, ik denk van niet] dansjes waagden.

* Correctie: hifi is geen letterwoord, maar een verkorting! GB. Leidraad, regel 17D.

6. Een week geleden lichtte een ge-e-mailde faire-part [kende ik niet: niet in VD, wel in GB, internet: faire-part = trouwkaart, geboorteaankondiging, etc. – mv.: + s achteraan] op in zijn inbox met een geüpdatete versie van zijn zwart-witfoto, die zijn publicrelationsbureau recentelijk had gefotoshopt [foto’s bewerken met de computer].

7. Oorspronkelijk had hij die pellicule [ik had één l, ik weet vrij zeker dat er een ee is voorgelezen en geen èh – maar dat woord moet je gewoon kennen, nou ja: [BE – sic!]: film], waarop hij met getatoeëerde marihuanaplant op de voorarm stond, getipp-ext [vroeger: tipp-exen = tekst met correctievloeistof verwijderen].

8. Een ridicule [er werd zo duidelijk een e gelezen, dat ik – dom – mijn i in een e veranderde … overigens is een reticule een zekere handtas], ingreep, maar zo op zijn qui-vive was hij voor paparazzi en journaille met een ethisch reveil.

9. In zijn adolescentie had hij zich immers al rock-‘n-rollend afgezet tegen zijn imago van mama’s-kindje en fils à papa [GB, VD: mij onbekend: sprekend zijn vader, ook: rijkeluiszoontje – mv. = hetzelfde] van een pro-Deoadvocaat.

10. Zijn faux pas [misstap] werd in zijn arm gekerfd tijdens een New Yorkreis, waar hij eerst samen met een gogogirl [animeermeisje] een poepchique boogiewoogiebar [zekere muziek of dans daarop] was binnengeglipt [aaneen – lemma ‘binnen’, vz.], om daarna een picareske [als van schelmen] odyssee [langdurige en moeitevolle tocht] met een aantal jazzsnobs door Manhattan aan te vangen.

11. Jan Willem [zie ook titel] had allesbehalve [geenszins, juist niet] zin om als respons [reactie] op het sms’je een reeks publieke mea culpa's [schulderkenningen] te slaan [‘slaan’ klinkt mij raar in de oren – maar bij VD wel: een praatje, een babbeltje slaan].

12. Wie van goeden huize is, weet immers dat een zekere
no-nonsensepolitiek en een schouderophalen beter aanslaan bij de massa dan veel gewauwel [
geklets, geleuter].

13. Hij grabbelde amechtig [geheel buiten adem] naar zijn vitamine B12-potje op de stommeknecht [bijzettafeltje] naast de fauteuil en poneerde: ‘Baat(!) het niet, dan schaadt(!) het niet!’ Waarna hij terug [BE, NL: weer] in zijn bedsteetje [ik: beed dom, einde lang en moeilijk – maar wel mooi! – dictee en ik was al moe na de dag ervoor al een duodictee in Zoetermeer meegeschreven te hebben …] kroop.

 

 


vrijdag 3 juni 2022

2754 Dictee woensdag 08-09-2022 (2) – dictee Groot Nijkerks Dictee der Nederlandse Taal 2022 √

Dictee – dictees [2754]

Groot Nijkerks Dictee der Nederlandse Taal 2022

(geen titel) (auteur: Bert Jurlings, op dat moment stadsdichter)

1. Wie heden ten dage het wereldnieuws aanhoort en aanschouwt, moet tegen een stootje kunnen. We hadden de corona-epidemie en de bijbehorende quarantainekilo’s uit de anderhalvemetersamenleving nog maar ternauwernood van ons afgeschud, of de volgende misère, de Oekraïneoorlog, daverde over de wereld heen.

2. Laten we dan, om het op een avond als deze nog een beetje plezant te houden – excuus voor deze archaïsche vondst – [tweede gedachtestreepje kan ook weggelaten worden], nog maar even voorbijgaan aan kwesties als migratiedilemma’s, politieke radicalisering, seksuele of religieuze repressie, sociale verruwing, verwarrende complottheorieën en een angstaanjagend naderende klimaatcatastrofe.

3. Gelukkig laten de Nijkerkse Rotarians zich niet uit het veld slaan. Door hun slogan ‘De oceaan begint hier’ [kleine d denkbaar], zijn we erop gefocust dat elk stuk plastic dat wij kosteloos en laconiek over onze balustrade gooien, uiteindelijk in de oceaan belandt en daar uiteenvalt in microplastic, dat tot in lengte van jaren de zee vervuilt.

4. Cijfers hieromtrent zijn niet vrolijk stemmend, oftewel weinig optimistisch. Sigarettenpeuken vormen een hoofdpijndossier. Mede dankzij geraffineerd lobbywerk rond de tabaksfabricage belanden jaarlijks louter en alleen al in het Nederlandse publieke domein tussen de vijf en tien miljard peuken, die tjokvol kunststoffen en chemicaliën zitten.

5. Toxicologen waarschuwen voor onomkeerbare gevolgen voor plant, dier en mens. Ter illustratie: wanneer u bij een haringkar een harinkje hapt, wordt u in toenemende mate onvrijwillig getrakteerd op een portie minuscule plastic deeltjes waar uw lichaam van doordrenkt zal raken, met alle risico’s van dien.

6. Nijkerkse dicteeschrijvers opgelet, hier speciaal voor u een oneliner en een ecologisch verantwoorde uitdaging: Red de aarde en maak fouten [kleine r denkbaar]! Elke deelnemer aan dit dictee raapt vanaf morgen met een wekelijkse frequentie net zoveel peuken van de straat als het aantal fouten dat hij of zij in dit Rotary Groot Nijkerks Dictee gemaakt heeft. Memoreer dat elke door uw fout geraapte en afgevoerde peuk de wereldzeeën een heel klein beetje schoner houdt en vrijwaart van een dosis artificiële troep.

7. Met deze praktische activiteit eindigt onze schrijfexercitie in deze excellente accommodatie in Nijkerk, waar we vreedzaam naast elkaar mochten strijden in een alleszins aangename context, waarin fouten maken niet tot een crisis leidt en waar men elkaar na afloop uitgebreid knuffelt of de hand schudt. Dank u wel voor uw niet-aflatende [eventueel: niet aflatende] aandacht.

 

 

 


2753 Dictee woensdag 08-06-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (598) √

Dictee – dictees [2753]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 259, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (598)

1. Een bolhoed is een garibaldihoed. De boliviano is de munteenheid van Bolivia [BOB], de bolivar (naar: Simon Bolivar) die van Venezuela [vero: VEF, thans VES = soevereine bolivar]. De bollenpellerij is het bollen pellen (ww.; VD als znw. aaneen). Er is maar één échte Bollenstreek. Verleidt een bolletjestrui je tot bolletjes slikken (in je bollewangenhapsnoet)? Ik wil graag bolognesesaus uit een Bolognezer fles. In de Bollywoodfilm zat veel bollywoodromantiek. De boerentaal spreken ze in Zuid-Afrika. Hoe spreek je uit: boerentri [sorteerkast poststukken], o nee, boerentrien?

2. Zij speelden bokstavast [bok, kinderspel]. Een beetje bollandist kent het rijmpje 'Holland, bolland'. De boltzmannverdeling, de equipartitie van energie, wat heeft die te maken met de constante van Boltzmann? Een bolwerksoor, een oreillon (ook: orillon), is een ronde uitbouw aan een schouderhoek van een bolwerk. Is dat een bombayhennepen kledingstuk? Een bombe (glacée) is een ijsgerecht. Het bombesine is een darmhormoon dat een aantal exo- en endocriene functies bevordert. Op weg naar Bommel [mogelijk: volksnaam duivel] ga je sterven, op weg naar Bommelskonten [ook: Bommerskonten, ook bij spijbelen] is de bestemming onzeker.

3. De bonae fidei possessor is de bezitter te goeder trouw. Alle bonapartisten, bon appétit! De Bond is de Protestantenbond; er is ook nog een malthusiaanse bond [geboortebeperking]. Een bondgirl(!) is een tegenspeelster van James Bond. Het Duitse parlement heet de Bondsdag [Bundestag]. Serviesgoed van fijne kwaliteit porselein is bone china. Bone deus, goeie god! Hij was een goedsul van een bon enfant [goedhartig mens]. Hij moest wel, bon gré, mal gré, tegen wil en dank. De bonheur(-du-jour) is een salonkastje. Bonis avibus en bonis auspiciis betekenen: onder goede voortekenen. Een bonne à tout faire [meisje voor alle voorkomend werk] maakt vaak een kwinkslag, doet vaak een bon mot [geestige zet]. Op de bonnefooi [Frans: bonne foi] pakt ze een bonne bouche [lekker hapje]. Pour la bonne bouche = als een lekker hapje voor het laatst bewaard.

4. Laat de bon sens [gezond verstand] spreken, niet de nonsens. Het is geen bon ton [niet welgemanierd] om bont te dragen. De spellingregels zijn bonum commune [gemeengoed]. Ik geef je bonum et aequum [wat recht en billijk is]. Aan het bonus-malussysteem [GB: bonus-malus] kleven voor- en nadelen. Bon voyage, bon vivant! Een boodschappenkarretje is een caddie. Je kunt jagen met pijl-en-boog. De boogschutter kon de Boogschutter nooit raken. Geef mij maar een bo(o)nekampje (niet meer in VD – jenever, kruidenbittertje). Was me dat een bonne fortune [een bof] voor Bonnie en Clyde. Wat nu, bon pour le badinage non pour le mariage [goed om mee te dollen, niet om mee te trouwen]? Een boomer is een kruising van twee kleine rashonden, bijvoorbeeld een chihuahua en een maltezer. Onderschat het boomkankermeniezwammetje niet! Een drijvend bordeel is een erosboot.

5. Een synoniem van Bordeauxse pap is bouillie bordelaise. Boreh [oh ee] (normaal: b] is een welriekende gele zalf van kurkuma [oe]. De bore-out is een vervelingsziekte. Een bornagain christen is een wedergeboren christen. De borneogom lijkt op damar [voor vernis etc.]. Borneo's geschiedenis staat bol van de Borneose houtsoorten. Hij dronk een gereformeerde borrel [in de koffie]. De borreliabacterie is een spirocheet die borreliose [zoals de lymeziekte] kan veroorzaken. Een borsalino is een gleufhoed. Hij at borsjtsj, dikke soep van rode bieten met onder andere zure room.

6. Haar borstsluiting was double-breasted. De jujube [ook: drop] komt van de borstbezieboom. De thorax is een andere benaming voor de borstkas. Borstklierontsteking is mastitis. Als je zelfingenomen bent, ben je op-de-borst-klopperig [op de borst kloppen]. Gerst(e)suiker is sucre d'orge (niet meer in VD, voorheen bij lemma 'borstsuikertjes'). Borstvliesontsteking is pleuritis. Wat heb jij een mooie borsttattoo (borsttatoeage)! Heb jij haar het bos in gestuurd? Zoek dat maar op in de Bosatlas. De bosbelasting [minister Wouter Bos] is de AOW-heffing (Algemene Ouderdomswet – vgl. ook de villataks). De
bose-einsteincondensaat is een aggregatietoestand vlak bij het absolute nulpunt. De Bosjes van Poot vind je bij 's-Gravenhage. Een Bosjesman [San, zelfde mv.] is lid van een dwergstam in Zuid-Afrika, die bosjesmannenrijst eet. Een bekende kinderverhalenfiguur is Paulus de Boskabouter. Boven de baas staat de big boss. Volgens de Bosschenaar tref je bossages binnens- en bosschages buitenshuis aan. Waar dient de bosskey voor? Snel pc-spel verlaten als de baas binnenkomt. De bosvleermuis is Leislers vleermuis (niet meer in VD). Een bosseerhamer is een bouchardhamer [behakken van zachte steensoorten].

7. Je mag je lusten botvieren. Laat dat touw maar eens bot [tot het eind] vieren, laat het tot het einde schieten. Een b.o.t.'er is een beroeps voor onbepaalde tijd. De uitdrukking 'boter-en-brood gooien' (niet meer in VD, kiskassen etc. nog wel) behelst een steentje over het water (laten) keilen. Botercrème is crème au beurre. Zullen we
boter-kaas-en-eieren spelen? Boterstof is butyrine. Bij het boterwegen moet je
rug-aan-rug staan. Een botje-bij-botje is een picknick waarbij ieder zijn aandeel aan spijs en drank in natura meebrengt. Botryoliet en botryt zijn druivensteen. Een bottenkraker is een chiropractor (in de chiropraxie). Waar zit de bottleneck [flessenhals]? Een
bottom-upbenadering (GB, VD ook – bnw. – bottom-up benadering) begint vaak bij de bottomline [kern van de zaak]. Een bekende leverbotziekte bij schapen is morbus Paget. Een bouchee is een pasteitje, een bouclétapijt is met lussen geweven. Een bouffant is een pofmouw.

8. Een bouffante is een gebreide wollen das. Botox is botulinetoxine, een stof die wordt toegepast in de plastische chirurgie. Bouillie is pap (bijvoorbeeld: Bordeauxse = bouilli bordelaise), bouilli is soepvlees aan een (één) stuk. Boulewerk is inlegwerk van metaal in hout. Een boulingrin is een verzonken grasveld voor balspelen. De bouquinisten (enkelvoud: bouquiniste) verkochten bouquetreeksboeken [VD: B...]. Een bourdonné is een klok, een bourdalou een damespo. Een bourgeois satisfait is ronduit conservatief. Waren de Bourgondische hertogen bourgondiërs? Een bourree is een dans, een boussole een oriënterings- en hoekmeetinstrument met magneetnaald en het boustrofedon de schrijfwijze om en om. Schattebout, als ik geen schapenbout krijg, wil je me vernachelen [beetnemen – vernoggelen] en kun je me achterelkaar de bout hachelen [interesseert het me niet – naggelen, boemelen – bout =uitwerpselen]; dat was geen boutade [min of meer gechargeerde, geestige uiting van misnoegen, geestige uitval tegen iets]. Bouts rimés [mv.] zijn verzen op opgegeven rijmen. Wat is een bouton d'orient [besmettelijke zweer in oosterse landen]?

9. Het bouw- en woningtoezicht is een gemeentelijke dienst. De bouzouki is een snaarinstrument en bovs zijn bewust ongehuwde vaders. De Bovag is de Bond van Autohandelaren en Garagehouders. Bovarysme [naar Madame Bovary van Gustave Flaubert] is het vermogen van de mens om zichzelf anders te zien dan hij in werkelijkheid is. Schnabbelen levert leuke extraatjes, of zelfs extra's, op. In Nederland zijn alfa-informatica en atw [algemene taalwetenschap] bovenbouwstudies. Je bent een bovenste beste en voor mij de allerbeste en samen zijn we de bovenste besten.
Boven-Voltaanse producten komen uit Opper-Volta, thans Burkina Faso genoemd. Kun je alle Bovenwindse Eilanden opnoemen? We gaan naar een bountyeiland.

10. Met een bouquet garni krijg je zekere aroma's. Bovicatie is verrundering, het (ged)achteloos achter kreten aanlopen. Boviene tuberculose (tb of tbc) komt van runderen. Wist die bovvader [bewust ongehouwde vader] met zijn bowiemes [groot jachtmes] wel wat een bowdenkabel [holle kabel, waarin een staaldraad kan bewegen – bv. bij rem] is? Een bowlingalley is een modern soort kegelbaan. Het boxcalf is fijn met chroom gelooid kalfsleer van kistkalveren. Geschonken ten algemenen nutte, bono publico datum, heeft als afkorting b.p.d. Een indertijd veelgelezen boekje heette De brave Hendrik (auteur: N. Anslijn). Dat ging over een brave hendrik. Met de Aziatische braakloop heb je cholera. Strychnine komt van de braaknotenboom. Een braakplaatje is een plaatje ipecacuanha.

11. De Brabançonne is het Belgische volkslied sedert 1830. De brabo [Brabander] had een kniebrace. Van brachycatalectische verzen ontbreekt de laatste voet geheel. Braggiet is platinamateriaal. Met de bankbiljetten van de bramahpers (uit de brandkast met het bramahslot) gingen de brahmanen ervandoor. Een bram van een vent is een pocher, een jan van een bram is pas een echte opsnijder. Het bramzijgertje is alleen bij Jan de Hartog een jongen, elders duidt het bij vissers fosforische dampen aan, waarin je de duivel kon zien. Hij kijkt naar de Klundert of Willemstad in brand staat. De Brandaris vind je op Terschelling.

12. Brandebourgs worden door Brandenburgse soldaten op hun uniform gedragen. Hoe schrijf je halve finale, halvefinaleplaats, halvefinalist, kwartfinale en kwartfinalist? Waar is de becquerel (afkorting: Bq) de eenheid van [(kern)activiteit]? Hé, heeft me die even brains! Hou je het bramzeil in de gaten? Kijk nou, die brandewijnfoezel [slechte jenever]: wie heeft er met de brandewijn gefoezeld? Hoe komt een brandstichter tot zijn daad van brandstichten? Voorbeelden van braks zijn de braque d'Auvergne en de braque ariégeois [ook: braque de l’Ariège], naast de braque Saint-Germain.

 


2752 Dictee dinsdag 07-06-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (597) √

Dictee – dictees [2752]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 260, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (597)

1. De ministers spraken bras dessus, bras dessous (zeer vertrouwelijk) met elkaar. Brasilethout is onecht brazielhout. De brasserij [schranspartij] vond in de brasserie plaats, alwaar de brassband speelde. Bazielkruid is basilicum (VD ook: brasilicum). Over de term 'brave crillon', apostrof aan een strijdmakker, bestaan nogal wat misverstanden. Het braziliaantje [kleine sigaar] glinsterde in de braziliaan [topaas, edelsteen, uit Brazilië]. Brechcokes is gegoten gietcokes. De breeches zijn een rijbroek. Toen een breakdown [geestelijke instorting] dreigde, voegde zijn partner hem 'break a leg' (toitoi(toi): succes!) toe. Het breaking news was dat de multinational break-even [baten en kosten gelijk] draaide. Het is een wijdverbreid feit, dat een breedstraler het licht wijd verspreidt. Een breekal is een soort brekebeen. Meisjes die de breeveertien opgaan … [gaan pierewaaien].

2. De pers breidelen is die figuurlijk intomen. Een breischei is een breihout, daar kun je de brijpot mee omroeren. Het breitschwanz is de behaarde huid van te vroeg ter wereld gekomen, onvoldragen lammeren van het persianer of vetstaartschaap. Huisvredebreuk is de huisvrede breken. Een breloque is een hangsieraad. De Bremer haven is goed bevaarbaar. Ze schoten met bren(gun) en sten(gun). Dicteebrenger dezes treft geen blaam: het dictee heeft een antiroestbehandeling ondergaan. Op de breugelkermis gaat het er breugeliaans aan toe. Brevi manu (of: brevitatis causa = kortheidshalve): je bent ontslagen. De brezjnevdoctrine is door Brezjnev ingevoerd. Een briard is een Franse herdershond. De
BRICS
-landen, dat zijn de BRIC-landen [Brazilië, Rusland, India en China] plus Zuid-Afrika
(South-Africa).

3. In een bric-à-bracwinkel verkopen ze bric-à-brac [snuisterijen, oude rommel]. De paulinische [van Paulus, ook: paulijns] brieven, je moet ze gelezen hebben. Dat duurde brief as woman's love [zo kort als de liefde van een vrouw]. Het nieuwe kabinet: product van een vrouw, die haar briefje vergeten is [bevalling komt later dan gedacht]? In een epistolaire roman wordt heel wat afgeschreven. Een briefschrijver doet aan briefschrijven, brieven schrijven. De briet mila (meervoud: briet milot of brietot mila) is de besnijdenis van een joodse jongen. Een brigittines zit in de brigittenorde. Een brigantijn was vaak een zeeroversschip. Hoe maak je van een letterbrij woorden? Optimisten gaan de brijberg op [kunnen iets niet volbrengen]. De brijige pap was zo zout als brijn. Een brijomslag [natte omslag met een plasje] is een cataplasma. Het bord viel in brijzels, werd verbrijzeld. De spuiing in de sluis verliep goed. Een bremersteen vindt men bij Trier en de Weser. Een bratsch is een 3-snarige (driesnarige) viool.

4. Van de Surinaamse kreeg ik een innige brasa [omhelzing]. De briljante Spanjekenner – een onderzoeker met brille, hij brilleerde erin – droop van de brillantine. Zijn medeonderzoeker blonk uit in briller par son absence [schitteren door afwezigheid]. Een brilstand is een
nul-nulstand (0-0-stand). Het brinkmanship [balanceren op de rand van oorlog en vrede] is een bedreiging voor de vrede. Kun je met een brique [steenrode] briquet [aansteker] een briket doen ontvlammen? Briouat [brie-waht] [ovengerecht] kun je eten; er is waarschijnlijk briochedeeg [bladerdeeg] bij de bereiding – nee joh, geen paard! – gebruikt. Damien Hirst is de exponent van het britart [stijlrichting beeldende kunst]. Het broadsheet (A2) staat tegenover tabloid (A3). Het brittanniazilver [uit Britannia] is een legering. Het brocacentrum is het spraakcentrum in de hersenen. Onderschat die mannenbroeders niet, met name de franciscaanse broeders en de broeders des gemenen levens.

5. De broederschap als vereniging van beroepsgenoten is de confrérie. Broedermoord is fratricide. Wat is de brinellhardheid hiervan? Als Knap dood is, krijg jij zijn broek [ironisch compliment]. Op schepen kun je de broek van Bertha (windzeil, koelzeil) [vergelijk: dikke bertha] spannen. Was dat nou broekzak-vestzak? Een douchekop (ik douch) is een broes. Een brogue is een gaatjesschoen, niet voor de regen dus. Was hij een brok ongeluk of één brok enthousiasme? De broker was broke [bankroet, blut]. Ken jij de eigenschappen van het brønstedzuur [kan een proton afstaan]? De bronsterkte [radioactieve straling] wordt uitgedrukt in curie of rutherford. Brooche, wat is dat een mazzel! Er was mueslibrood, tarwe-rogge- en vijfgranenbrood. Mazzel en broge [synoniemen!]: tot ziens en veel geluk!

6. De banketbakker verzorgt het banketbakken. Hij vulde zijn trommeltje in de broodtiek. Broodjenuchter vertelde hij het broodje aap (broodjeaapverhaal). Het broomthymolblauw is indicator bij
zuur-basetitraties. Met Thespis' brozen wordt de toneelspeelkunst bedoeld.

7. Een brougham [broh/oo-wuhm] is een gesloten rijtuig voor twee personen. De brouilly is een bekende beaujolais uit de gelijknamige plaats. De brownbeweging (brownse beweging) is genoemd naar Robert Brown. Broyeren is zeep tot vlokken walsen. Brr, wat is het guur! De maltakoorts en abortus Bang vallen onder de brucellose (brucellosis). Brucine is een giftig alkaloïde uit de braaknoot, methoxyderivaat van strychnine. De brug van Varol vindt men in de geneeskunde [de kleine hersenen], die van Wheatstone [weerstandsbepaling] in de elektrotechniek. Het brugadasyndroom is een erfelijke hartritmestoornis. Een tuatera is de brughagedis. Je kan praten als Brugman, ik ga niet overstag. Brugvrees is gefyrofobie. Venetië is de bruid der zee. Rodium [75 jaar – Rh, 45] komt veel minder vaak voor dan blik [6,25-jarig – dun plaatstaal, bladmetaal] bij een bruiloft. Een trouwdicht (huwelijksdicht) is een epithalamium.

8. Die slee van een auto, dat (die) kan Bruin niet trekken. Bruinhemden droegen het SA-uniform [Sturmabteilung - NSDAP]. Bruingebrand is zonverbrand (basané). Bruinsteen is een soort van pyrolusiet. De godin Brunhilde, een van de Walkuren, was een van de hoofdfiguren uit het Nibelungenlied. Bruschetta [bruus-kèh-taa] is geroosterd brood. Brut is zeer droge champagne (antoniem: sec, demi-sec, doux). Bij een loterij moet je bruta Fortuna [dom geluk] hebben. Men beschimpte hem met bruta fulmina [ongerichte en onbewezen beschuldigingen]. Een bruyant optreden is lawaaiig. Bryologie is moskunde, en van bruyèrehout maak je pijpen.

9. De BSD is de Bahamaanse dollar, BSE is boviene spongiforme encefalopathie, het bsn is het burgerservicenummer in Nederland (vroeger: sofinummer, sociaal-fiscaal nummer, gebruikt door de Belastingdienst – vergelijk finummer, GB, fiscaal nummer), in internetadressen staat bt voor Bhutan en BTN is de genormeerde valuta-aanduiding voor de ngultrum. De bubblin' is het dansen op raggamuffin [vgl. raggae en hiphop]. Wil je een buddyholly- of een harrypotterbril? De buddleja [buht-lee-jaa] is de vlinderstruik. Zoek de büchnertrechter [porseleinen filtreertrechter met geperforeerde plaat] eens op, terwijl ik op tv [teevee] naar de buckels [(kunstmatige) bobbel op een skipiste] kijk. Pardon, de Budep, een wet? [Wet Bedreigde Uitheemse Dier- en Plantensoorten]? Die duffe hoenders zijn buff [bruingeel] en lijken nergens naar. Een buffobas is een bas-buffo.

10. Een bugel is een trompetachtig instrument. Bühne heeft twee meervouden, je schrijft: bühnenfieber (Duits) en dan heb je een goed bühnegevoel (Nederlands). Buidelen is kangoeroeën [uh]. Een gastriloog (ventriloquist) is een buikspreker. Een buikwind [geen rugwind!] is een veest. Welke buizen kennen we zoal: die van Torricelli (barometer), die van Eustachius (bij het oor: eustachiaanse buis, eustachiusbuis, oortrompet), de fallopische buis [buis van Fallopius] of baarmoedertrompet en verder om nog maar een paar zijstraten te noemen: een caoutchoucbuis [kaa-oe-tsjoek], een pvc-buis [polyvinylchloride] en een drainagebuis.

11. Dat is materiaal van buiten-Europese origine. De buitengrens is de grens tussen een EU-land en een niet-EU-land. Hij is buitengekomen, was hij buitengekeken, de clochard? Dit zogenaamde Bijbelverhaal is buiten-Schriftuurlijk. Disculpatie is buitenvervolgingstelling. Hebben ze de bloemetjes buitengezet? Hij rookt voornamelijk bukshag [van de grond geraapt]. Het terrein werd platgebulldozerd. Een bullebak is een bullenbijter. Ze zagen eruit als bulletje en bonenstaak. De bull's eye [vgl. bull’s eye worp] zit op een dartbord (dartboard). Was dat nou een bulterriër of een pitbullterriër?

12. De bully [hockey] verliep als bullshit [onzin]. Moet een buma [burgermannetje] ook Buma/Stemra-rechten [Buma = Bureau voor Muziekauteursrechten Stemra = Stichting tot Exploitatie van Mechanische Reproductierechten der Auteurs] betalen? Leefde de nazibeweging nu echt in nazi-Duitsland? Bulbair wil zeggen: betrekking hebbend op het verlengde merg. Een bulbifer gewas is knoldragend. De bunraku werd opgeluisterd door een bunny [serveerster in nachtclubs van Playboy], die haar hand eerder aan een bunsenbrander verwondde. Het wervings- en selectiebureau [maar:
werving-en-selectiebureau!
] was dichtbij (dicht bij het station). Een bureau-ministre is een grote schrijftafel zonder opbouw. Wat in Nederland het college van B en W is, is in België het college van burgemeester en schepenen. De Burgerkoning [koning Louis-Philippe van Frankrijk] leefde van 1773-1850. De corona civica (burgerkroon) kreeg je niet zomaar – bij de oude Romeinen. Het burgerlijk recht staat beschreven in het Burgerlijk Wetboek (BW). Burgermoed is zivilcourage. Ik vond je optreden burlesk [kluchtig, koddig]. Hoezo, burowwater [gebruikt voor kompressen en als desinfectans]?