2677 Dictee zondag 17-04-2022 (2) – dictee Groot Dictee van de Lopikerwaard 2022 √ x

Dictee – dictees [2677]

Groot Dictee van de Lopikerwaard 2022

Het poppenhuis van Marianne (auteur: Mariet van Zanten – Van Hattum )

1. Het verhaal over het poppenhuis hoorde ik pas op de crematie van oma Marianne, de ‘andere’ oma van mijn kleinkinderen. Haar ouders waren in 1935 uit Duitsland naar Nederland gevlucht omdat vader, een jonge veelbelovende professor in de linguïstiek en filologie, Jood (betreft volk, niet de godsdienst) was. De twee jonge mensen waren toen nog niet getrouwd. Mocht niet in Duitsland, noch in Nederland, want hier werden de huwelijkswetten van omringende landen gerespecteerd, ook al waren dat de onrespectabele Neurenberger [ook: Neurenbergse] wetten, dat een Joodse man niet met een
niet-Joodse vrouw mocht trouwen. Het jonge stel ging dus naar Schotland.

2. Daarna streken ze neer in het prestigieuze Amsterdam-Zuid. Na de crisis van 1929 was, als werkverschaffing, in Amsterdam veel gebouwd, met tot gevolg een overschot aan woningen, die door Joodse vluchtelingen graag werden betrokken. Lijn 25, de tram van het Centraal Station naar Amsterdam-Zuid, werd dan ook de Jerusalem Express (eigennaam, internet, niet in wdb. – ook wel:
Jeruzalem-Express) genoemd. In 1937 werd, tot hun grote blijdschap, dochter Marianne geboren. Maar oorlogswolken hingen boven Europa. Joodse mensen die ooit uit Duitsland waren gevlucht om in Nederland een veilig heenkomen te zoeken waren ook hier niet meer veilig.

3. De ouders van Marianne bewoonden een geheel onderkelderd appartement op de begane grond. Van die kelder werd een stuk afgeschoten, er kwamen voorraadkasten voor, een verborgen deur tussen de kasten, en daar dook vader in 1943 onder. Papa was ineens weg, zoals zo vele papa’s. Daar keek niemand meer van op. En daar, in die kast onder de grond, heeft vader voor zijn dochter een poppenhuis gemaakt. Van triplex. Pas toen ik het verhaal bij de crematie had gehoord, viel het me op dat het een typisch Duits huis was. Veel kleine raampjes met jugendstilranden [GB, VD], de ruitjes waren van mica. De zijkant kon weggeklapt worden en het dak kon eraf [GB: eraf kunnen]. Zo kon je overal bij. De buitenmuren waren van baksteen, minutieus was elk steentje geschilderd.

4. Ach ja, vader had de tijd, daar in die kelder. Het dak, van grijs metamorf leisteen met een foliatie [zekere geologische structuur, niet in wdb.] van laagjes kwarts en veldspaat, was natuurgetrouw nagebootst. Piepkleine meubeltjes, beschilderd in art-decostijl (van art deco, GB, VD). Een los muurtje met een glas-in-loodruitje [van woordgroep ‘glas in lood’] was het doorgeefluik naar de keuken. Een trapje naar boven, waar twee feeërieke bedjes stonden. Alles met veel geduld en liefde gemaakt. En wat door vader niet zelf gefabriceerd kon worden, kocht moeder voor Mariannes verjaardag, of als kerstcadeautje. Daar sjouwde ze half Amsterdam voor af. Nee, dit huis mocht niet weg, dat was duidelijk. Het staat nu bij mijn dochter.

 

 

 

 

 

2676 Dictee zondag 17-04-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (546) √ x

Dictee – dictees [2676]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 311, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (546)

1. Hij rammelde op de honkytonkpiano. Wie is hoofdgeërfde [voornaamste grondeigenaar] van deze polder? Hij had een hoogrentende rekening. De elektrische verbinding (oom Jan had deze aangelegd) was hoogohmig. Vroeger zaten de Hoogmogende Heren in de Staten-Generaal of de Staten van Gelderland. Met Hunne Hoogmogendheden werden de Staten aangeduid. Wie beslechtte de hoogoplopende ruzie (geen aanvoegende wijs!)? Een hoogrendementsketel is een hr-ketel. Ze kreeg een hoogrode kleur. De situatie was hoogst onaangenaam (met VD, lemma 'hoogst', ook te verdedigen: hoogstonaangenaam). Acrofobie is hoogtevrees. Het was een goed vlasjaar, maar een slecht hooi-jaar. Daarbij gebruikte men de hooiroede (het hooi-ijzer – hooi op broeien onderzoeken; dat doet een hooipeiler!). Wat zijn de Dalfser hooislagen [VD]? Hooislag = hooiland. Wanneer stuur je iemand om de hooischaar [op 1 april!]?

2. De Zwarte Hoop is de naam van een bende onbetaalde krijgslieden die in de zestiende eeuw (16e, 16de eeuw) rondtrokken en van roof en plundering leefden. De jongeren zijn de hoop des vaderlands (spes patriae). Men noemt Somalië de Hoorn van Afrika. Jullie maken me hoorndol (ook: horendol). Een hoorndrager (horendrager) is een cocu (cornard – bedrogen man). Hoornpantser is een huidaandoening (ichtyosis). Hoornstof is keratine. De Oudhollandse tekst werd op
oud-Hollands papier geschreven (en ringgitzilver is oud-Hollands zilver). Een hoorntuba is een wagnertuba. De cornea is het hoornvlies, ontsteking ervan heet keratitis. Het Hoorns Hop is door landafslag ontstaan [daardoor kwam Hoorn op een ‘kaap’ te liggen]. Ze hoopten als de hengelaars (in vertrouwen afwachten). Een hop-over is een oversteekplaats. Gehopte wort is moutaftreksel dat gehopt is.

3. De hoquetus [kwee] is een 13(d)e-eeuwse [dertiende-eeuwse] compositietechniek waarbij de twee partijen de tonen van een melodie om beurten uitvoeren; er klinkt één partij tegelijk. Bij een promotie roept de pedel te juister tijd 'hora est' (het is tijd). Het adjectief 'horatiaans' betekent 'van Horatius'. Horae subsicivae [sie] zijn snipperuren (en horae getijden). 'Hora locoque consuetis' betekent 'op de gewone tijd en plaats'. Een horde nemen is eroverheen springen (vgl. hordelopen). (Het rijk van) de Gouden Horde is een los samenhangend rijk dat is ontstaan uit het rijk van Djenghis Khan (13(d)e-15(d)e eeuw). Een horecaffer werkt in de horeca. De Horecaf is de Nederlandse Bond van Werkgevers in Hotel-, Restaurant-, Café- en Aanverwante Bedrijven [historisch, eigennaam] (voor een dictee liever: een verbond van werkgevers in hotel-, restaurant-, café- en aanverwante bedrijven). De horeca-exploitant van het horecabedrijf had veel horeca-afval.

4. De pastoor is biecht horen. Horiatiki is een Griekse salade met schapenkaas. Een horizontaal defilement is een waterpas gelegen dekking tegen het vijandelijk vuur. Horlogemaken is het beroep van horlogemaker (horloger) uitoefenen. Een hoya is een wasbloem. Horribile auditu is verschrikkelijk om aan te horen, horribile dictu is verschrikkelijk om te zeggen en horribile visu is verschrikkelijk om aan te zien. Een horrorstory is een gruwelverhaal, zoals in een horrorthriller. Hors commerce is niet in de handel, hors concours is buiten mededinging, hors de combat is (eufemistisch) buiten gevecht gesteld, hors de prix is zeer duur, hors de saison is niet geschikt voor de tijd van het jaar.

5. Bij een hors-d'oeuvreschaal [hors-d’oeuvre] gaat het vooral om wat erop ligt. Horse bevat minimaal 88% heroïne. Hors la loi is vogelvrij, hors ligne is uitmuntend en 'hortsik' roep je tegen een trekdier [en ‘hort sik’ tegen een geit]. Een hortus botanicus is een academische plantentuin, een hortus conclusus is een besloten tuin en een hortus siccus is een verzameling gedroogde planten. Een nahosser viel niet meer onder de HOS-regeling (Herstructurering Onderwijssalarissen). Een hospitaalbroeder is een antoniusbroeder. Een hospice (VD ook: hospies = gastenverblijf in klooster of bejaardentehuis) is een verblijfhuis voor terminale patiënten.

6. Een johannieter is een hospitaalridder. Een hostie-ijzer is een bakijzer voor hosties. Een synoniem voor hostiekelk is ciborie. Hostis humani generis (hostis generis humani) is een benaming voor de duivel. Met hotel de Houten Lepel of hotel Bellevue wordt de gevangenis bedoeld. Een hôtel garni is een hotel zonder maaltijden. Een hotelhouder is een hôtelier (VD/GB ook: hotelier). De hotemetoot hield van hotjazz. Een hotkey is een sneltoets, hot money is vluchtkapitaal, een hotshot is een pief en hot news is kersvers actueel nieuws.

7. Een hotline is een directe telefoonverbinding en een hotspot is een place to be. Een ruwe hottentot wordt zo genoemd naar de Hottentotten, inboorlingen in Zuid-Afrika, die verwant zijn aan de Bosjesmannen [ook San, zelfde mv.], de Khoikoi. 'Hou en (ge)trouw' is de leus van de stad Gent [Fides et Amor]. Een houarituig [hoe-waa] is een soort van sloeptuig waarbij de gaffel bijna of geheel verticaal staat. 'Houd de dief!' schreef je vroeger anders, als je het tegen meerdere omstanders had (houdt den dief). Je moet nog meer rechts houden. Je kunt je Pasen houden, de sabbat houden en maandag houden (ook: maandaghouden; beide: VD). Wat heeft een holdingcompany (houdstermaatschappij) te maken met een houdiniact [oe]? Niets! Houille [aangeblazen h = h aspiré – (hache = stomme h): laatste niet in wdb. - wie dus] blanche is witte steenkool.

8. Een housebroek is een wijde casual broek van lichte stof. Daarmee kun je housen. Wanneer gaan we weer eens naar de Haarlemmer Hout of de Leidse Hout? De marketentster had een flinke bos hout voor de deur [grote boezem]. Houtbranden is pyrograveren. De houten mis vindt op Goede Vrijdag plaats [de goedevrijdagmis = geen mis]. Een houtglyptiek is een xyloglyptiek. Vandaag behandelen we de houting [zalmachtige vis] en de kabeljauw. Die houtje-touwtje(jas)drager is [houtje-touwtje] van het houtje (katholiek). Dat kan geen houtsnijden, dat kan niet houtsnijdend zijn. Houtsuiker is xylose. Je tante op een houtvlot (dat had je gedacht)! Een houwitser is dikker dan een kanon. Hovo is hoger onderwijs voor ouderen. Een ho-ijzer is bij motorrijders een rem. De hooligans reisden per hovercraft (een luchtkussenvaartuig).

9. De volgende afkortingen moet u toch wel kennen: hPa (hectopascal), het HP-virus, HPV (humaan papillomavirus), hr-glas (hoogrendementsglas), hrm (humanresourcesmanagement), de computertaal HTML (Hypertext Markup Language, GB: dit ook wel met kleine letters en ook wel: html), de bestandsnaamextensie html, het protocol HTTP (hypertext transfer protocol) en de internetadresaanduiding http (en XML (xml) = eXtensible Markup Language; ook wel met allemaal kleine letters). De hubbleconstante heeft met de ouderdom van het heelal te maken. Het hubertusbrood wordt op Sint-Hubertusdag gewijd en gegeten. Een huerta is een geïrrigeerde vlakte. De hugenoten stammen uit Frankrijk. Ruwe volksmannen: één huib, twee huipen. Hem werd de huid vol gescholden. Een moedervlek is een macula. Het is niet goed als de uvula [niet in wdb.; wel uvulaar = uvulair: de huig betreffend] je (letterlijk!) de keel uit hangt [verder figuurlijk: de keel uithangen].

10. Wat is dat kind een huilebalk, zeg! Het Huis ten Bosch staat in het Haagse Bos. De leden van het huis van Oranje, het Henegouwse huis en het Koninklijk Huis komen van goeden huize. We kregen daar huisbakken brood. Zij schreef  'familiebijbel (sic)' met een hoofdletter. Een huis clos is een als hels voorgestelde toestand. De huiselijke kring is vrij beperkt. Een huisdame is een dame-huishoudster. Een huisgekko is een soort van tjitjak in Indonesië. Genius domus is een synoniem van huisgeest. De huisgoden zijn de laren en penaten. Het was er een huishouden van Jan Steen (met jansteenkan!; ook: huishouden van Kea). Korte kamerjas is synoniem met coin de feu.

11. Een sjamberloek is een wijde huisjas met ceintuur voor mannen. Een peperkoeken huisje is een hans-en-grietjehuisje [sprookje: Hans en Grietje]. Daarin leefde een huisje-boompje-beestjegezin
[huisje-boompje-beestje]. Een huismijt heet ook krijnluis. De Huisorde van Oranje [geen staatsorde!] is ingesteld in 1905. Zullen we huistoe gaan? Een huiszoeking heet ook wel perquisitie. In Huize Avondrood wonen alleen senioren. 'Hujus loci' betekent 'van deze plaats' en 'hujus mensis' betekent 'van deze maand'. De SEH in het ziekenhuis is de spoedeisendehulpafdeling, vergelijk de vroegere EHBO-afdeling (eerste hulp bij ongelukken). Een hulprib is een schuinse rib in een stergewelf (tierceron). Een hulpstoker is een donkeyman. Hunebed komt niet van de Hunnen.

12. De ziekte van Still is een reumatoïde aandoening (internet, niet in VD). Het gillesdelatourettesyndroom (tourettesyndroom, syndroom van Gilles de la Tourette, tourette, gillesdelatourette) is een neurologische aandoening (tic convulsif). De 'h' is bijna af. Hier volgen de woorden, die ik in de laatste pagina's nog tegenkwam: hulst (altijdgroene heester), human beatbox [zonder instrument], human face divine (het goddelijk mensengelaat), humani generis decus (Newton, een sieraad van de mensheid), humboldtien (oxaliet), Van der Hummes (dinges – meneer Dinges), huntington(gen), ziekte van Huntington, hurry-up, in een hurry, hushkitten [stiller maken vliegtuigmotoren], husky [poolhond], hussiet (volgeling van Johannes Hus), progeria (hutchinson-gilfordsyndroom), hutjemutje zitten, hüttenkäse, huurquote, huzaresk, hv (huwelijkse voorwaarden), HV (Humanistisch Verbond), hvb (huis van bewaring), HW (hoogwater, GB: hoog water - vgl. LW - laag( )water), de hij-vorm, een H-ijzer, hyaden (beek- en vijvernimfen), hybris (overmoed – VD ook: hubris), de hydra van Lerna (veelkoppige waterslang), een pers van Bramah (bramahpers, hydraulische pers - vgl. de bramahpers voor bankbiljetten), hydroformylering (oxoreactie), hydrostatische wet (die van Archimedes), een hyfe (schimmeldraad), de hyena-achtigen, hymnus (hymne), hymnedichter, hyperboulie [drang tot daden], hypercatalectisch [één versvoet meer hebbend], hyperthyr(e)oïdie (overmatige werking van de schildklier), Ab en Eefje zijn hypocoristica [vleinamen], hypothalamus [deel van de tussenhersenen onder de thalamus], hypoxanthine (6-hydroxypurine, een purinebase die bestanddeel is van inosine), hysop (een lipbloemige heester), hysteron proteron (een redekunstige figuur) en last but not least hyven (communiceren via het digitale vriendennetwerk Hyves).

 

 

 

2675 Dictee zaterdag 16-04-2022 (2) – dictee Groot Emelwerda Dictee 2022 √ x

Dictee – dictees [2675]

Groot Emelwerda Dictee 2022

Het 25ste Polderdictee (auteur: Diny Verrips)

1. De antidemocratische locoburgemeester [GB, VD] en zijn eega – een kruidje-roer-me-niet [GB/VD ook: mij - andere uitspraak] vanjewelste [GB, VD, GB in toelichting: van jewelste en van je welste zijn niet fout …] – hebben na een sherry’tje of twee en de nodige glazen bordeaux de neiging overal doorheen te meieren of gratuit te zaniken over protocollaire toestanden waar zij zogenaamd niets mee hebben.

2. De echtgenote heeft de laatste weken met haar collega’s gebakkeleid over allerlei futiliteiten; een veelbelovend project over differentiaalberekeningen en thermodynamische formules is recentelijk geflopt waardoor het gevaar van ontslag als een zwaard van Damocles boven haar hangt.

3. Haar collega’s trachten het abjecte gedrag van deze vermaledijde sta-in-de-weg te vergoelijken, echter de zielenpoot probeert al dagen op gênante wijze het gelijk aan haar kant te krijgen; ze overziet niet de reikwijdte van haar choquerende [ook: shockerende, GB, VD = choquante] gedrag en richt zich alleen maar op de onroerendgoedbranche [onroerend goed] van haar miserabel uitziende dochter.

4. Saillant punt in het hele verhaal is dat een van de panden van dochterlief onderdak moet gaan bieden aan gewelddadige en criminele xtc-dealers [uitspraak gewoon: ecstasy - meestal geen afkortingen in dictee: ecstasydealers] die hele dagen aan het bakkeleien zijn over hun querulante clientèle [cliënteel].

5. Ook een van de schoonzoons – een notoire dronkenlap – speelt een belangrijke rol: hij is van mening dat een directmailcampagne [direct mail] ervoor kan zorgen dat het gespuis bakzeil moet halen en kan vertrekken om zo plaats te maken voor een etablissement waar bij het licht van Goudse kaarsen een courgettesoep met gorgonzola en knäckebrödcroutons gegeten kan worden.

6. Deze handige harry met heus beatlehaar schrijft onder het genot van een justje of een frappuccinootje met een kaastostietje elke dag een haiku voor zijn vriendin, een zeer nieuwsgierig aagje.

7. Deze tweede dochter, een voluptueuze jazzzangeres die voorheen ook avant-gardistische [avant-garde] rock-’n-rollmuziek maakte, slijt nu haar dagen al pierewaaiend op haar lits-jumeaux [al 2 bedden!], terwijl ze droomt van een leven als Eurovisiesongfestivalwinnares en wacht op een nieuwe klus in het schnabbelcircuit. (GB/VD ook: snabbelcircuit)

8. De interim-burgervader kan na alle familieperikelen zijn carrièreswitch richting Eerste Kamerlid wel vergeten: doordat hij aan het gillesdelatourettesyndroom lijdt, is hij bij de laatste raadsvergadering in een dusdanig tenhemelschreiende scheldkanonnade uitgebarsten, dat hem een terbeschikkingstelling [tbs - ter beschikking stellen] boven het hoofd hangt.

 

 

 

 

2674 Dictee zaterdag 16-04-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (545) √ x

Dictee – dictees [2674]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 312, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (545)

1. De Hunnen zijn een nomadisch ruitervolk uit Mongolië. Die arme sloebers, geef ook de hunnen het hunne. Het hymen is het maagdenvlies. Mensen met zonderlinge gewoonten worden hyperboreeërs [H… zijn in de oudheid zekere Grieken uit het noorden] genoemd. Wat is dat akelig gevaarlijk, hyperlink! Hyperthymie is ziekelijke vrolijkheid. Hypogeusie [ui/eu] is afgenomen smaakzin. Hypo- en hypertensie zijn respectievelijk te lage en te hoge bloeddruk. Hoe schrijf je 'tekstverwerken' en 'wordprocessen'? Hij wilde me vernachelen [VD ook: vernoggelen] door met veel agressie het noodaggregaat te verdonkeremanen. Zijn dissidentie (het
dissident-zijn) zal hem nog opbreken. Halfvol is even vol als halfleeg. Je kunt even goed evengoed schrijven als al met al. Het i-bankieren [internetbankieren] wordt steeds populairder. Internationaal heb je daarbij het IBAN (International Bank Account Number) nodig. Bij iaën breng je de kreet 'ia' [als een ezel] voort. De IAAF is de Internationale Amateuratletiekfederatie.

2. De IAEA is het International Atomic Energy Agency. Hij was nietzscheaan, grachtengordeliaan en Bonairiaan. Souvenirs met betrekking tot Heer Bommel worden bommeliana genoemd. De ib is in Nederland de inkomstenbelasting. Iatrochemie is scheikunde in dienst van de geneeskunde. De IBD is de inflammatory bowel disease (inflammatoire darmziekte), zoals colitis ulcerosa en crohn. De heilige ibis is de nijlreiger. Ibissen hebben wel een ibissnavel, maar geen ibisnavel. De Ibex-35 is de Iberian Exchange-35 (beursindex van Madrid). De IB-groep is de Informatie Beheer Groep [niet in wdb. – opgegaan in DUO = Dienst Uitvoering Onderwijs]. De (het)
iboga-alkaloïde heeft een hallucinerende werking. Het ibuprofen (acrylpropionzuurderivaat) is een pijnstiller. De locoburgemeester moest een ibs (inbewaringstelling - in bewaring stellen) bekrachtigen. De ic is de intensive care en i.c. is in casu (in dit geval). Een icc is in België een internationaal cultureel centrum.

3. Een ichneumon wordt ook faraorat genoemd. Hoe schrijf jij IChThUS [Ièsous Christos Theou Huios Sōtèr, Jezus Christus, de zoon van God, (is onze) redder]? Een icarusblauwtje [zeker vlindertje] heeft geen icarusvleugels (nodig). Een ichtyoloog [viskundige] lijdt meestal niet aan ichtyofobie [vrees voor vissen]. Icing is een overtreding bij ijshockey. Hij stond bekend als mode-icoon. Een icosaëder is een regelmatig twintigvlak of een twintigvlak waarbij de twintig vlakken niet gelijk zijn, bijvoorbeeld het voetbalvormige molecule van fullereen. Arachidonzuur heet ook icosatetraëenzuur [vormt zekere hormonen]. Een ictus cordis is een hartpuntstoot [stoot bij elke hartslag tussen de 5e en 6e rib]. Een icterische huidkleur krijg je van icterus (geelzucht). Een ICT'er is een expert in de ICT (GB – toelichting ook wel: ict), informatie- en communicatietechnologie. Het ID is het intelligent design. Een id-baan is een instroom-doorstroombaan. Idealiter moest je drie liter drinken.

4. Dat binnen het CDA een ideeënstrijd woedde, is een idee-fixe. Ideeënarmoede is een ideeëloos begrip. Een idée reçue is een algemeen aanvaard begrip. Op de iden [idus, 15e, scheelt per maand - ook de 13e] van maart werd Caesar vermoord. Op-en-top is identiek aan op end' op. We noemen in het bijzonder de ANWB-ideologie [oorspronkelijk: Algemene Nederlandsche Wielrijdersbond] en de
nazi-ideologie [Hitler], naast de partijideologie, bijvoorbeeld uitgedragen door een PvdA-ideoloog [NL: Partij van de Arbeid - BE: PVDA]. Hij wees op het idioom (het taaleigen) van de westerse poëzie. Id (of: hoc) genus omne is heel dat slag mensen. Een idist is beoefenaar van het Ido [kunstmatige wereldtaal]. Een idiot savant is iemand met het savantsyndroom (geestelijke stoornis bestaande in (uit) een combinatie van zwakzinnigheid met een extreme begaafdheid op een intellectueel of artistiek terrein).

5. De titelverdediger werd saved by the bell. Savoir-faire heeft als synoniem wereldkennis, savoir-vivre levenskunst. Een Savooiaard komt uit Savoie. Daar heb je in volkstaal geen savvie [verstand, vgl. savvy – bnw.] van. Savoureren (degusteren) is de smaak ten volle genieten. Het savonethorloge viel op het savonnerietapijt. Een sawaslang is een soort van python. De sawoe-manila is de sapotilleboom. De sazspeler ging onderuit. De saxofonist at Saksische leverworst (saks). SB is de tweeletterige ISO-landcode van de Salomonseilanden. Een ID-kaart is een identiteitskaart. Het
Ied/Eid-al-Fitr is het Suikerfeest [en het Ied/Eid-al-Adha het Offerfeest]. Het iepenloftspul [openluchtspel] wordt in de Friese buitenlucht opgevoerd. Een iepenpage heeft een witte W-streep. Je kunt beter niet eruitzien als de dood van Ieperen (of: Pierlala).

6. De Ierse Zee was nog ver. De ismaëliet nam de Jemeniet zijn lyddiet en yperiet af. De uitspraak 'zo niet onbewogen, dan toch onvervaard' stamt van Byron ('if not unmoved, yet undismayed'). Een ifo [intelligent flying object] heeft wel iets van een ufo [unidentified – vliegende schotel]. Het gebeurde ignaris omnibus, zonder dat iemand er iets van wist. Een ignis fatuus is een dwaallicht, de ignis sacer de kriebelziekte. De i-grec [schrijf dit met meer dan één letter!] werd geschrapt. I-ijzer schrijf je niet met een korte ei, maar met een lange ij. Deze discussie is ijdellijk (vruchteloos). Geef mij naar een ijbot [platvis] of ijbuk [ijbokking] [VD: met koppelteken – is de ij een letter? 2020: zonder - alleen streepje bij hoofdletter IJ - IJ-oever]. De Maghrebijn was bijna-buurman van de Riffijn. De Grote IJsbarrière is een loodrechte muur van ijs in de Rosszee, het begin van de ijskap van de Zuidpool. Het ijs breken doe je met een ijsbreker of door toch maar iets positiefs te zeggen. IJselijk is afgrijselijk.

7. De minst bekende van de vier ijsheiligen is Mamertus. Bij blessures kan een ijskompres helpen. Bij het ruitertoerisme kom je ijslanders [paard - IJ... kan ook] tegen. Een IJslandvaarder is een visser (of een schip). Hoe werkt de ijsmachine van Carré (kunstijsmachine)? De ijsselmoppen, daar lach je niet om; je kunt ze metselen. IJsselmeerpolder is een synoniem van Zuiderzeepolder. IJsspaat is een variëteit van orthoklaas [mineraal]. In de kleine ijstijd kwamen veel strenge winters voor. Een bekende sport is ijsspeedway. Curling heet ook ijswerpen, ijswol is zefierwol. De Noordelijke en de Zuidelijke IJszee zijn ijszeeën. Een verstuikte enkel kun je ijzen. Er bestaat ijzer-II en ijzer-III, missen we dan niet iets? En ook ijzer 7 en ijzer 8 bestaan [bij golf]! IJzeraluin is ijzer-III-sulfaat, ijzerchloruur is ijzer-II-chloride. De IJzerbedevaart voert naar de IJzertoren in Diksmuide.

8. De IJzeren Man bij Vught is een uitgegraven poel. De IJzeren Hertog [2022 – met hoofdletters = de hertog van Alva] was een ijzeren hein en zelfs ijzerenheinig. De IJzeren Garde lag achter het IJzeren Gordijn. Het citroenkruid behoort tot de ijzerhardfamilie [grond]. De ijzerhart is zekere Surinaamse loofboom [lucht]. Een ijzerhouten tafel, is dat een contradictio in terminis? IJzerniobaat is columbiet, ijzeroer zodenijzersteen. De ijzerproef [zeker godsoordeel] was geen pretje. De ijzerstapelingsziekte is hemochromatose. Ikan bali is een Indonesisch visgerecht van makreel met een sambalsaus. De 'ik-en-jijsteek' is een naaistersterm [negsteek]. In de ik-roman kwam een ikstern voor. Hij schrok zich het ik-weet-niet-wat. De ileus is de afsluiting van het ileum (kronkeldarm; meervoud: ilia). Hij werd illico [op staande voet] ontslagen.

9. Ze bespraken een illusoire illusoriteit. Een iezegrim is een gewestelijke ijzerbijter. De ibadieten vormen een zelfstandige stroming binnen de islam. De ex- en import liep goed. Het IMEI-nummer staat voor international mobile equipment identifier-nummer (15-cijferig identificatienummer voor gsm's). De afkorting I.M.D.G. betekent: in majorem Dei gloriam. Imari is een porseleinsoort, imax oorspronkelijk een merknaam (image maximum, techniek waarbij een film op een wandvullend scherm wordt geprojecteerd). Het IMF [International Monetary Fund, Internationaal Monetair Fonds] is im grossen (und) ganzen een instelling die in Frage komt (het Duits kent hier niet: im – VD wel), wanneer een lening aan de orde is. De imitatie-Elvis dronk een cola-imitatie. Het (de) imitatorum servum pecus is de slaafse kudde van na-apers. Een imkerij heet ook bijkerij, niet te verwarren met een (mountain)biker.

10. De immelmann is een figuur bij het kunstvliegen [vliegtuig], een halve looping, gevolgd door een halve tonneau [rolvlucht]. Ooit of (te) immer? Welnee, nooit ofte nimmer [nooit en te nimmer]! Immergroen is altijd groen blijvend, altijdgroen. De immigratiedienst in Nederland is de IND, de Immigratie- en Naturalisatiedienst, geschreven volgens het donorprincipe. Een immortel is een lid van de Académie française … Dat kan dus een fransoos of een Française zijn. Een immortelle is een strobloem. Is die immunodeficiëntie [gebrek aan immuunstoffen] aangeboren? Vraag het de immunoloog, die weet alles van antistoffen en auto-immuunreacties. '(Ab) imo pectore' betekent 'uit het diepst van zijn gemoed'. De i-mode is de internet-mode (techniek die het mogelijk maakt met een mobiele telefoon informatiepagina's op te roepen en te e-mailen).

11. Kan een tinus-aan-de-rekstok [kruisbeeld, ook: jan-an-de-lat] ook aan een vlaggenstok hangen? Tijdens een regenbui zie je de Regensterren [Regengesternte, Hyaden, sterrengroep bij de Plejaden] niet. Met musée de la rue wordt affichekunst bedoeld.

 

 

 

2673 Dictee vrijdag 15-04-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (544) √ x

Dictee – dictees [2673]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 313, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (544)

1. Bij het bridgen kun je imps [international match point] halen. Een impala is een antilopesoort [n/s, het antiloop is (allen) een stof]. Impat [buitenlandse werknemer, topfunctie] is een antoniem van expat
[NL-werknemer in buitenland]. Een impegno [ihm-pèhn-joo] is een borgstelling. Het Romeinse imperium benoemt een keizerrijk. Imperium et libertas zijn onverenigbare begrippen (heerschappij en vrijheid), 'imperium in imperio' is 'een staat in de staat', zoals een kerk die zich mengt in het staatsgezag. Imperturbabiliteit is onverstoorbaarheid, impetigo is een door bacteriën veroorzaakte ontsteking van de huid en impitoyabel is onmeedogend, meedogenloos. Midden in een atrium [binnenplein] kan een impluvium [bassin voor opvangen van regenwater] zitten. Impopulair is onpopulair. Als voorbeelden kun je nemen de olie- en thee-import en de auto-export. Importuun is inopportuun. 'Impossibilium nulla obligatio' (niet meer in VD) is een waar woord: 'tot het onmogelijke kan niemand verplicht worden'. Dat plan is imprakticabel, onuitvoerbaar. Volgens mij is ejaculatoire impotentie [geen zaadlozing door neurotische stoornis] niet strikt hetzelfde als impotentia coeundi [geen erectie] en impotentia generandi [geen bevruchting]. Het impreg is veredeld hout [geïmpregneerd].

2. Van imprimé katoen maak je bijvoorbeeld bedrukte japonstof. Een impresariaat fungeert als impresario. I love improrock [= improvisatie]. Improductiviteit heeft niets met (het wiskundig) inproduct te maken. Zij was voor in de, of beter: achter in de twintig. Is de Nederlandse taal inadequaat om termen weer te geven als in agone (in het uiterste geval), in aeternum (voor eeuwig, in eeuwigheid), in aere aedificare (luchtkastelen bouwen), in abstracto (op zichzelf beschouwd, opzichzelfstaand), in absentia (bij afwezigheid (van de genoemde)) en in abrupto necessitatis (in uiterste noodzaak)? Een inaliënabel goed is onvervreemdbaar. Andere exoten in onze woordenschat zijn: in articulo mortis (op het ogenblik van de dood, in het stervensuur), in armis (onder de wapenen), in a nutshell (in een nutshell, in een notendop), in antecessum (vooruit, op afrekening), inanis verborum torrens (een stroom van nietszeggende woorden), in anima vili (in corpore vili, medisch: van proeven en experimenten uitgevoerd op dieren, overledenen en eertijds ook wel op slaven, gevangenen).

3. Maar we zijn er nog niet: in augustis (in moeilijke omstandigheden), in angello > < cum libello (ook verwisseld! – in een hoekje met een boekje) en in ambiguo (in geval van twijfel, in onzekerheid). Hij betaalde zijn schulden bij de inbedrijfstelling [in bedrijf stellen] in baribus [contant]. Bij de Belgische Kamer van Inbeschuldigingstelling [in beschuldiging stellen] kun je in beroep gaan. Een inblazing is een kwade ingeving. Het inbesteden [uitbesteden ongedaan maken] was een speerpunt. Het is feest, kom allen, komt u toch allen! Hij is de garage ingebotst [vgl. inrijden]. Het houdt niet op: in bonam partem (goed bedoeld, in gunstige zin, antoniem: in malam partem), in brevi (in korte tijd), in bona pace (in volle vrede, in gerustheid) en in bonis (gegoed, welgesteld - vgl. bonus en malus en de bonus-malusregeling). Op de plaats van de kleine fontanel zit het incabeen. Het beroemde boek 'Imitatio Christi' ('De navolging van Christus') is geschreven door Thomas a Kempis ('De imitatione Christi' betekent: 'Over de navolging van Christus'). Het Rome-imperium stond op instorten. Ten slotte vermelden we 'in calce' (aan het einde) en 'in calculo' (in de berekening, in aantal). Een incalelie is een alstroemeria [eu]. Incarceratie is gevangenzetting (kerkering - gevangenzetten). Het bedrijf deelde incentivetours uit. Het Incavolk sprak een Incataal.

4. 'In casu' duidt 'in dit geval' aan, 'in casum casus' 'als het geval zich werkelijk voordoet', 'in casu subtrato' 'in het onderhavige geval' en 'in causa' 'in de (rechts)zaak'. Incineratie is lijkverassing en een inciviek [collaborateur WO II] vertoont incivisme. Hier is het rapport, incluis [inclusief] bijlagen. De inclosa zitten er dus bij. Het barst van de Latijnse uitdrukkingen: 'in commercio' (in de handel), 'in commune bonum' (ten algemenen nutte), 'in contrarium' (integendeel), 'in corpore' (gezamenlijk), 'in concreto' (feitelijk), 'incredibile dictu' (het klinkt ongelofelijk), 'in continuo' (onafgebroken), 'in confesso' (erkend), 'in continenti' (op staande voet; let op: geen incontinentie!) en 'in communi' (gemeenschappelijk). De incompanytraining (inhouse training, inhuistraining) was een succes. Het lidmaatschap van de Eerste Kamer der Staten-Generaal is incompatibel [onverenigbaar] met dat van de Tweede Kamer. Bij de kabinetsformatie bleek de incompatibilité d'humeur [gebrek aan overeenstemming van karakter] De incrowd [de ingewijden] was een heuse kliek. Incubus [duivel als man bij de coïtus] en succubus [als vrouw] zijn duivelsverschijningen. Een incunabel [met losse letters gedrukt boek] is een wiegendruk oftewel paleotype. De alinea-indeling lag alvast vast.

5. De incus (meervoud: incudes) is het aam/nbeeld(sbeentje). Aan een indecent proposal [onbehoorlijk voorstel, buitenechtelijk verkeer] zit altijd wel een luchtje. PSV was in de (ook: the) winningmood. Een indiaan (hij spreekt een indianentaal) komt niet uit India, een Indiër (Indiaër) wel. Een indiajurk is van indiakatoen gemaakt. Een in een Indian summer verteld indianenverhaal is niet altijd waar. De indiepop (nee: geen hindipop!) is een muziekgenre. Het indienne (sits, chintz, calicot) is een Oost-Indische katoenen stof, fijn gedrukt katoen. Indigestie wordt ook aangeduid als dyspepsie [lichte spijsverteringsstoornis]. De eilanden van Indonesië vormen de Indische archipel [altijd klein!]. Australisch Insulinde is de Papoease eilandengroep. De indogermanistiek is een wetenschap. Indol (indool) is benzopyrrool. Een indomeisje maakt deel van de Indo-Maleise bevolking. Hij was de gevangenis ingedraaid. Timmy's pootjes maakten gave indrukken in de sneeuw. Faradisme is inductie-elektriciteit.

6. Vreemde uitdrukkingen, ze houden maar niet op: 'in culpa' (schuldig), 'in cura' (op het raadhuis, voor het gerecht), 'indicta causa' (zonder verhoor en verweer, zonder vorm van proces), 'in diem' (bij de dag), 'indoctum vulgus' (het ongeleerde volk, de onbeschaafde menigte), 'in dorso' (op de achterzijde), 'in dubio' (aan het twijfelen), 'in dubio (dubiis) abstine' (onthoud je in geval van twijfel), 'in dulci jubilo' (vrolijk en in overdaad), 'in duplo' (in tweevoud), 'in einem Guss' (in één keer), 'in esse' (werkelijk bestaand), 'in posse' (slechts potentieel aanwezig), 'in eventum' (als het geval zich voordoet), 'in excessu' (bovenmatig), 'in exitu' (na afloop), 'in extenso' (in zijn geheel), 'in extremis' (in de laatste ogenblikken (van het leven)), 'in facto' (daadwerkelijk), 'infans in utero matris' (een kind in de moederschoot), 'in favorem' (ten gunste), 'in fidem' (ten – als, tot – waarborg), 'in fine' (tegen het eind), 'in flagranti' (op heterdaad), 'in folle' (voetstoots), 'in forma' (zoals het behoort) en 'in foro' (voor het gerecht).

7. Het de-industrialiseren was geen optie. Als je open-minded [met een open mind] bent, schrijf je 'kunstminded' en industrieminded' aaneen. Met een indycar [zeker type raceauto] wordt geracet. Het was een wonder; het ineffabele werd gezegd. Het is een bloot feit: de INF (Internationale Naturistenfederatie) bestaat! In Bethlehem [VD; NBG: Betlehem] vond ooit infanticide [kindermoord] plaats. Het ziektebeeld heeft een infauste [ongunstige] prognose. Infectievrees is mysofobie. Er is sprake van diploma-inflatie. Bij inflecteren [buigen, taalkunde: verbuigen] is er geen inflexibiliteit. Een ICT'er (GB – toelichting – ook: ict'er) heeft een infobaan, de infobahn is de elektronische snelweg [informatie]. De informatiebrij op de informatie-cd [compact disc] was niet te verteren. Dat was infra dig(nitatum) [beneden de waardigheid] van deze chique persoon. Waar slaat het fragment "… signaal bij de tuner, met een 30 dB [decibel] lagere ruisdrempel …" op? De ingénue [persoon] was ingénu [bnw. nooit + e]. Dat is de schuld van mijn leraar, het zit er ingeramd. Het wordt hem met de paplepel ingegeven (ingegoten). Het ingveonisme (van Ingveoons) is een dialectische eigenaardigheid in het Nederlands.

8. Wij zijn ingezetenen van het Rijk. Een ingot [ih oh] is een baar [van bv. goud]. Een poursuite is een inhaalwedstrijd. Zou hij nog steeds de p (pee) inhebben? Hij is goed van inhout [geraamte schip; hier: hij is stevig gebouwd]. Ze zouden hem nog de dood injagen. In het ziekenhuis vond een DNA-injectie plaats, in de fabriek een
CO₂-injectie. Daar stond ze dan met gloeiend inkarnate [tussen kers-
en rozerood] wangen. Mijn inkjetprinter is kapot. De Blijde Inkomst (Blijde Intrede – van een vorst) is iets van heel vroeger. Een inlay is een op maat gemaakte vulling van een tand of kies van goudamalgaam of porselein. Inleggen is hineininterpretieren. Synoniemen van inlegwerk zijn intarsia en marqueterie. Een inlinecomputer [bestuurt het productieproces] zorgt voor optimale winst. In loco parentis [plaatsbekledend voor de vader] trad een oom op. De wiskundige werd beschuldigd van in logicam peccare (tegen de logica zondigen). Dat was een doelpunt om in te lijsten. Een ingemaakte guit is een aartsschelm. Wacht maar in meliorem fortunam (totdat de omstandigheden gunstiger zijn). Een in-morastelling [in mora] is een ingebrekestelling [in gebreke stellen]. In (puris) naturalibus [naakt] stond ze voor hem. De inner circle is een groep van intimi. Je moet dat wel in nexu (in de samenhang) zien. In no time bleek dat in nostro casu [in ons geval] nader onderzoek nodig was. De inontvangstneming
[in ontvangst nemen] van het rapport deed veel stof opwaaien. Hij was dandy [volgt de mode; minder dan 'fat'] in optima forma [volkomen, bij uitstek].