2080 Dictee zaterdag 30-01-2021 (1) dictee Dictee van de dag (104) √

Dictee – dictees [2080]

Oefendictee 753 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (104)

0. Vooraf: woorden met (*) staan niet in de wdb.

1. Een donquichot [ijveraar voor hersenschimmen] laat zich inspireren door Don Quichot, die met Sancho Panza tegen windmolens streed. Hij wilde zo nodig de broodnodige handelingen meteen verrichten. Wat is het verschil tussen de afasie van Broca [niet spreken, schrijven] en die van Wernicke [niet verstaan, lezen]? Een psychische anafylaxie [allergische reactie tegen een bepaald allergeen (veroorzaakt een allergie) bij een tweede blootstelling] is levensbedreigend. Een azer aast, een grazer graast. Ik heb nooit helemaal goed begrepen, waarom we 'aveetje' (ave = ave maria = gebed, weesgegroetje, keer bidden) en 'Ave Mariaatje' (Ave Maria = de naam van het gebed, Weesgegroet) zo schrijven. Het eerste is x bidden, het tweede de naam van het gebed. De afroditische mysteriën hebben betrekking op Aphrodite. Aan haar heeft een afrodite [beeldschone vrouw] haar omschrijving te danken. Het moustérien is trouwens de laatste periode van de oude steentijd. Zou de moutan [boompioen, als sierplant gekweekte heester] toen al bestaan hebben? Op een a-b-bord leerde je het abc. Dat is wel het allerallerlaatste dat we zouden moeten willen. Hij verdraagt geen asperges, hij lijdt aan asperger, het 'aspergesyndroom' [syndroom, ziekte van Asperger = verwant aan autisme].

2. Van wielrenners worden de whereabouts [i.v.m. dopingcontroles] gecheckt. Hij zit graag te dingesen aan oude klokken. Voorbeeld van een syllepsis: "Dikke Dinges was gestorven in zijn Heer en
lits-jumeaux". Hoe zou je een metroseksueel omschrijven [uiterlijk, emoties, zachte kant]? Je kunt heden ten dage in pais en vree (vaste uitdrukking, GB, anders ook: peis) leven. Wist je dat een ria een door de zee overspoeld rivierdal is? Die act vindt de jeugd übercool. Feyenoord is mijn club, mijn cluppie, daar blijf je liever van af. Bij een dictee in Wijchen werd 'prognosticeren' s'loos voorgelezen. Bij osm [ons soort mensen], een soort soort-zoekt-soortmensen, vinden we geel-met-rode blazers te gek. Voor de prince charming [charmeur] was de prince-de-galles [wollen weefsel] dragende princess charming [attente mooie jonge vrouw] een princesse lointaine [onbereikbare geliefde]. Het dharma [grondregels oosterse religies] bepaalt je gedrag en kan mede ook je karma [geheel aan goede en slechte daden, gaan mee bij reïncarnatie] bepalen.

3. Een residentie of résidence wordt tegenwoordig ook wel 'state' [uitspraak: NL] genoemd: een statenwijk [geen n uitspreken] is chic en maakt een chique indruk. Je moet daar wel continu zorgen voor een continu goede uitstraling (een continue inspanning). Als je een tik van de Kamper molen beethebt, leidt dat vaak ertoe, dat je aan een zenuwtic gaat lijden. Een tic douloureux [zenuwpijn gezicht] gaat lang niet altijd samen met een tic convulsif (korte samentrekkingen spieren door gezichtszenuw – zoals bij het syndroom van Gilles de la Tourette, het tourettesyndroom, het gillesdelatourettesyndroom, gillesdelatourette, tourette). Jij bent mama's kindje, wees maar niet bang, hoor. Dat is wel degelijk een oerdegelijke stof. Dat laatste adjectief lijkt ten onrechte verwantschap te hebben met 'godegelijk'. Zaniker(d)s zaniken altijd. In België is het ZAP het zelfstandig academisch personeel. De zapote is een donkerbruine vrucht met de smaak van een citroen of sinaasappel. Ze vonden mij trouwens vroeger een mama’s-kindje.

4. [Franca Treur – Een dorsvloer vol confetti] Het moderne sms-woord 'bjoetie' [beauty] is een mooie vondst, maar staat nog niet in de woordenboeken. Hoofdpersoon Katelijne houdt van duizendschoon, kattenstaart, juffertje-in-'t-groen [echt met koppeltekens], maagdenpalm, schoenlappersplant en vrouwenmantel. Ze schrijft echter [het correcte] '(onze)lievevrouwebedstro' ten onrechte met een tussen-n. Ze hoort ook een trein langsdenderen ['langs' + een werkwoord van beweging moet aaneen]. Ze schrijft 'tnegentig' beslist onjuist [namelijk als: 't negentig] (vergelijk 'tachentig'). De buurvrouw draagt een extra extra large T-shirt (een XXL T-shirt of een
XXL-T-shirt). Een aan-de-kante kamer hoef je niet meer op te ruimen. De lit(t)eraire vorm 'beneên' voor beneden staat niet in Van Dale. Haar oma is niet warmlopend [aaneen] voor verrassingen.

5. Het machien(tje) (machinetje, uitspraak) is kuis kaduuk. Een pilobroek is een broek van pilo, een soort van glad fustein, gekeperd half linnen, half katoenen weefsel (vooral gebruikt voor werkkleding). Ze zou dat werk niet op één middag afkunnen [aaneen]. De 'huus' (*) is dialect voor de 'kinderen'. In een reuzenpan gaat veel voedsel, een genoeglijke herrie omschrijven we met 'reuzepan'. Ten onrechte in drie woorden schrijft Katelijne 'tweeëntwintigenhalf'. Overlest was ze nog bij de buren. De termen 'MRIJ' en 'MRIJ-rund' moet je wel even opzoeken: dubbeldoelkoe (vlees en melk!) die sinds de 19e eeuw in het gebied tussen Maas, Rijn en IJssel wordt gefokt. Af en toe moet je er eens uit zijn. Moeder kan d'r poot heel goed stijf houden. Komt de SRV-man (*) nog?

6. Hoe schrijf je: stijfslaan, stijfkloppen en stijfvloeken? In de middeleeuwen gaven de mensen nog geld voor een goed verhaal. Op een lolobal kun je staan en ermee springen. Het jood-en-mof spelen komt in de woordenboeken niet voor. In de Bartholomeusnacht werden in Parijs meer dan duizend hugenoten omwille van hun geloof vermoord. Hoeveel is dat volgens Bartjens (GB – VD ook: Bartjes)? Dit wordt een megafestatie. Vindt men bij de hooidilt ook hanenbalken? De ouders vragen of de meester ervan afweet (GB). Ze kreeg van oma drie fruittella's (VD – 2019), twee Topdropjes (*) en vier Mentosjes (*) [beide: merk]. We hadden trouwens toch al het nodige oud delfts [fijn aardewerk] in huis en ook bone china [boon-tsjaaj-nuh – serviesgoed van fijn porselein]. Wij leveren eersteklasmelk (eersteklas melk). Daarmee hebben we al één koe in Delfts blauw en één koe in brons gewonnen.

7. Ze draagt vaak skai(leren) broeken (of skaibroeken). Ook de
Kaïn-en-Abelse strijd kwam ter sprake. Wie kent het ministeck (*) nog als speelgoed? Soms collecteren we voor de Bond tegen het Vloeken of de zending en missie in Irian (Jaya). De kreet 'yolo' staat voor 'you only live once'. Een bekende yoghurtdrank is Yogho!Yogho! (*). Je kunt ook een colaatje drinken of 7UP (*, Seven-Up). De blaarkop is egaal zwart of rood met een witte kop en een witte staartpunt. Rondom de ogen heeft de blaarkop een zwarte of rode vlek, de blaar. De muggen dansten boven de sprinken (*, hulpwatergangen). Die meisjes – refugiees – hadden iets ontheemds. Van deze plant zijn de meeste soorten uitheems. De hernhutters, dat zijn de Boheemse broeders. Bij strategoën kun je de maarschalk naar voren schuiven. Vandaag eten we peeën, beter: peetjes. Een peetje is ook een grootvader of een oude versleten man.

8. Op de sportdag kon je voetballen, korfballen en zo. Grinniken produceert gegrinnik. Ze was breedgebouwd, breeddenkend, breedlachend en breedsprakig. Hij begon het een ietsepietsie (VD ook: ietsepiesje, ietsepietsje, ietsjepietsje) beu te worden. Wat zou trouwens 'veurood' (* – de randen van een akker) zijn? Ze passeerden een lichtblauwe Ford (*). Rogier rijdt op zijn Kreidler (*) en Christiaan op de Zundapp (*). Het mattenkloppen is een kwestie van matten kloppen. De tomaten moesten nog gediefd [van dief = waterloot, wild groeiende scheut, ontdoen] worden. Dit gras is al van de tweede snee [tweede keer maaien]. Is dat dan na- of etgras? Ja. De australorp (*) is een Australisch kippenras (net als wyandottes en barnevelders). Een giletje is een soort vest: een mouwloos en van knopen voorzien bovenkledingstuk voor heren en dames. Die kleren zijn met Jif (*) [merk] gewassen. Hij is een rozewangige jongen die graag een sjekkie (shagje) lust en spekkies (spekjes) snoept.

9. Het hele huis ruikt naar deo [deodorant] van de Aldi (*). Het zyklon B is een gevreesd gifgas. De dominee preekte over de
van-verre-staanden en de alles-verbeurd-hebbenden. Hij kwam thuis met een zakje dropsleutels en een pakje Hubba Bubbakauwgom (*). Een dominee die 'gunnend' preekt, dat kan eigenlijk niet. Schrijf wat je hoort: lillikheid (*). Ze haalde haar beslagen statenbijbel uit
zeventien( )zoveel (? – zeventiendertig – 1700 en zoveel) tevoorschijn. Het huis was helemaal overhoopgehaald. De 'fermielje' (*) zal de familie wel zijn. Thermopane is een soort dubbel glas. Na de inbraak twijfelde oma: moest ze nu vertrouwen op dubbelglas of op de Heere? Op het rek stonden Dreft (*) en Buisman (*, geen visser!). Die kleren stonden haar pront(jes) [goed, mooi zittend]. Dat zal dan wel, hè. De vader vroeg: "wat doet er op?" (wazzup). Dat zijn echte saaimansen. Rottende appels geven een doordringende zoetzure, zoet-zurige [zoetzurige] geur.

10. Ze zouden ons tegemoetkomen. De schelle fruittellakleuren [VD, 2019] verblind(d)en onze ogen. Ocharm(en), wat hangt ons nu weer boven het hoofd? Wil je een anderhalveliterfles coca-cola meebrengen? Alsjeblieft, de bestelling. Zou ze dat hele bord op kunnen? Ze schoten van ver weg. Karel was verreweg de beste schutter. Ze zaten te ruften, winden te laten. Ze zou geen 'dank je wel' zeggen, een dankjewel kon er dus niet af. Ik wil graag twee kiepers [wagen, laadbak] met zand. Voor zoveel procent doe ik het niet. Twee shandy's graag. Het is te veel van dittum en te weinig van dattum. Daar stond ze dan: haar in boblijn, spijkerrokje en geel-witgestreepte [ook: wit-geel-] sokjes.

11. In 'zeventiend'eeuws' is er sprake van een synaloefe [samensmelting van twee opeenvolgende klanken van verschillende woorden]. Het gewrichtssmeer heet ook synovia. De syrah: vrijwel alleen in Frankrijk en Australië [wijnstok + wijn]. Szechuanpeper [anijspeper] of indiapaper [dundrukpapier voor bijbels]? Synchysis is vervloeiing (medische term, m.b.t. het oog – kristallen). Système de la bascule: dat is in de politiek het afwisselend steunen op verschillende partijen (bij een minderheidsregering).

 

2079 Dictee vrijdag 29-01-2021 (1) dictee Dictee van de dag (103) √

2079 Dictee vrijdag 29-01-2021 (1) dictee Dictee van de dag (103)

Dictee – dictees [2079]

Oefendictee 754 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (103)

1. [Vervolg 'Confetti' - alinea 1] De rolveger was van Brabantia. De Kalevala is een Fins volksepos. De friesian-holstein (holstein-friesian) is een Amerikaans zwartbont melkras. De ki [kunstmatige inseminatie] is een must [must-do]. Sjongesjonge wat is dat mooi! In een bijoudoosje zitten bijouterieën. Ze maakte een gesmokt jurkje, een smokjurkje [smokwerk: borduurwerk waarbij verticale plooitjes door horizontale rijen borduursteken bij elkaar worden gehouden]. Ze vindt wedgwood [Engels porselein] het einde. Er zitten zelfs dt-fouten in. Een dumper is een grote kiepkar. Die jurkjes zijn leukjes. Poeh, dat is sjiek de friemel [niet in wdb. – Mokums, ook wel: chic, chique]! De BMW stopte. Het klinket [loopdeur] zat in de grote mendeur [voor de oogst]. Een witrik is een witrug [zeker rund]. Olala (oh la la), die septic tank [rottingsput] is vol. De engelse groetenis is het Ave Maria [ja, engel]. Wauw (wow), dat is een grote (curaçaoënaar; ook C...), zeg. Wat is een pestbosje [vee begraven met besmettelijke ziekte]? In haar overall moest ze de wc-pot schoonmaken. Het was een kortdurend oponthoud. De jongen was een smeerkanis [smeerpoets]. Ze was dol op sesamcrackers. Die kinderbijbel is duidelijk voor de kinderen.

2. Op Driekoningen herdenken we de Drie Koningen, de Wijzen uit het Oosten. Er werd op Duyvispinda's [merk] getrakteerd. Je mag je dat niet toe-eigenen. Wanneer is het dankdag [biddag] voor gewas en arbeid? Ze freewheelde en reed op de fiets met haar luie reet. Al die mannen uit Moffrika hebben een hitlersnor. Ze hebben twee zwart-witte lotharingers [konijn]. De jongens speelden met Rubiks kubus. Ken je het verhaal van de Emmaüsgangers (die gingen wel ...)? Onze opa heeft O-benen. Toe zijn er aardbeien en radijzen. Je bent onder(de)hand oud en wijs genoeg. Deze pvc-pijpen (polyvinylchloride) zijn van inferieure kwaliteit. Hoe zou jij 'aftakas' (as) uitspreken? Het gaat dan om een trekker. Roefroef, roeftem, en weg was-ie. De Samaritaanse wilde voor barmhartige samaritaan spelen. Een gyproc plafond (gyprocplafond) is van gipsplaten. Zij zijn van de hoedjeskerk [streng protestants kerkgenootschap = zwartekousenkerk].

3. Dyslexie en dyscalculie kunnen heel goed samengaan. De 20 wekenecho is de screeningsecho of seo (structureel echoscopisch onderzoek), het 24 uursritme is het slaap-waakritme en de ACM [Autoriteit Consument en Markt] is ontstaan uit NMa [Nederlandse Mededingingsautoriteit] en Opta [Onafhankelijke Post- en Telecommunicatieautoriteit]. Het alawisme is een vrijzinnige sjiitische stroming in de islam die o.a. de sharia afwijst. Een alevi is een aleviet [alawiet]. Al Qaidastrijders zullen weinig ophebben met een
amuse-bouche (= amuse-gueule). Het ANPR is het Automatic Number Plate Recognition (automatische kentekenplaatherkenning). De BED is de binge eating disorder (eetbuienstoornis). Een blu-rayspeler is een apparaat om blu-rays, dvd's en cd's af te spelen. Bishts [biesjts] zijn veelal versierde traditionele Arabische overjassen. Blefaritis is ooglidontsteking. En wat is een blobvis [diepzeevis met lichaam opgebouwd uit gelatineus weefsel]? Het bni is het bruto nationaal inkomen.

4. Van breath-holding spells [stoppen met ademhalen door heftige emoties] kunnen kleine kinderen blauw aanlopen en zelfs flauwvallen. De brexit is het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie. Wat doet het Burgernet [met politie, etc, uitkijken naar verdachte personen]? Geef ons maar een (caffè) macchiato [met opgeschuimde melk]. Een caractériel(le) [m/v] is hardleers-koppig. De cholelithiase is de galsteenziekte. De CMV-infectie is de cytomegalovirusinfectie of cytomegalie. De CSR is de corporate social responsability (het sociaal beleid van een organisatie). Het customer relationship management (crm) is het klantenrelatiebeheer. De cvc-code (card validation code) is de veiligheidscode van een creditkaart. Wat houdt een dixitattest [van dokter n.a.v. verklaring patiënt] in? Wie dragen er dishdasha's [lang traditioneel gewaad]? Antwoord: Arabische mannen. Je moet k.i.d. [kunstmatige inseminatie met sperma van een donor = donorinseminatie] niet verwarren met ki [kunstmatige inseminatie, ook: kunstmatige intelligentie – kie = van eigen partner]. De DVT is de diepveneuze trombose en de (het) EASA is de (het) European Aviation Safety Agency.

5. De eug is de extra-uteriene graviditeit (buitenbaarmoederlijke zwangerschap). De FAP is de familiaire adenomateuze polyposis [goedaardige gezwellen in darm – erfelijk]. Het FSH is het follikelstimulerend hormoon. Een gnathoschisis is een kaakspleet. Een serir is een grindwoestijn. De hand-, voet- en mondziekte [infectie met pijnlijke blaasjes] wordt veroorzaakt door bepaalde coxsackie- en enterovirussen. Een holter-ecg [elektrocardiogram] omvat minimaal 24 uur. Hookahs [oe] zijn waterpijpen. Een huisgod is een lar en een hulppiet helpt Zwarte Piet. De ICSI is de intracytoplasmatische
sperma-injectie. Een kapper-haarwerker is een posticheur. De jabador [lang hemd + broek] en de kandora [traditioneel gewaad] komen uit Noord-Afrika; de jahannam is de hel van de islam. Een KOPP staat bekend als kind(eren) van ouders met psychische problemen.

6. Dat is pas erg: de knikkebol- of zombieziekte. Zo'n fille du régiment [legerhoer] lustte best een legbatterijeitje. De lvb-jongeren zijn lvb (licht verstandelijk beperkt, vergelijk: lvg – gehandicapt). Het NAH is het
niet-aangeboren hersenletsel. Een NSAID is een nonsteroidal
anti-inflammatory drug [vb.: ibuprofen]. Nsfw: not suitable for work [bv. link naar porno]. OLK: onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten (vergelijk ook: SOLK = somatische dito). Het OSAS is het obstructief slaapapneusyndroom (slaapapneu). Een pegsonde is een dun slangetje voor percutane endoscopische gastrotomie [door buikwand direct in de maag]. Ze lijdt aan phpd: pijntje hier, pijntje daar. De PKU is de phenylketonuria (fenylketonurie – erfelijke stofwisselingsaandoening bij jonge kinderen). Een quarterpounder [extra dikke hamburger] is niet gezond. Zijn die nou lekker, quaggamosselen [schelp lijkt op zebra, quagga]? Die ptosis [hangend bovenooglid], dat is geen gezicht. Mossen en schimmels hebben een rizoïdenorgaan [lijkt op wortel – voor voedselopname]. Grappig: een rhinophyma is een aardbeienneus.

7. Alle rekwisieten zijn voorhanden. Men heeft hem geresusciteerd [gereanimeerd]. Het rsin is het rechtspersonen- en samenwerkingsverbandeninformatienummer. Het RSV is het RS-virus [respiratoir syncytieel virus]. Een scrunchie is een wokkel [elastiek voor hoofdhaar]. Een saola is een zeldzaam rund. Is dat goed- of slechtbetaald? Hij lijdt aan socialbesitas [dwang- en overmatig gebruik sociale media]. Als een land alle prijzen [sport] wint, is dat een (clean) sweep. Het SUP is de stand up paddle surfing (zich staande op een surfplank met behulp van een peddel voortbewegen over het water; peddelsurfen). Een tagcloud is een woordenwolk. Een takshita is een traditioneel Marokkaans gewaad bestaande uit een jurk en een veelal rijkversierde overjurk. De TENS is de transcutane elektrische neurostimulatie [pijnbestrijding met elektrische impulsen]. Terdoodveroordeelden maken qua spelling een compactere indruk dan vroeger. Een tic nerveux is een zenuwtrekking. Totterdood bemin ik je.

8. Tikitakavoetbal is tiktakvoetbal (à la Barcelona). Een transeunt diaken is dat tijdelijk. Een twaiku is een via Twitter verstuurde haiku. De nieuwe aarzelingsindicatoren zijn uhm, euhm en ehm. Veelgestelde vragen zijn frequently asked questions (FAQ's). De VGV is de vrouwelijke genitale verminking, zoals daar is de clitoridectomie. Woordfeuden of -feuten is een internetvariant van scrabble. Een X-thorax is een longfoto. Een zweefkees is een zwever. Wie van ons kent, in het tijdperk van de ktv [kleurentelevisie], de zwart-wittelevisie (zwart-wit-tv) nog? Die keten heeft een zomer- en wintersolden [uitverkoop]. De SEO (search engine optimization) is de zoekmachineoptimalisatie. Leg uit wat ebit [earnings before interest and taxation] en een ebitda [earnings before interest, taxes, depreciation – = afschrijving op goodwill – and amortization = herwaardering] is, en dat een rebitda een recurrente [periodiek terugkerende] ebitda is. Alle Engelse termen daarbij worden u genadiglijk geschonken … Niet, dus.

9. Een toneeltruc is een jeu de théâtre. Een taqiyah is een klein rond kapje dat sommige moslims op het hoofd dragen uit respect voor God (beter: Allah, VD!), m.n. tijdens het gebed. Het brugpensioen heet in België sinds 2012 officieel SWT: stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag. Opzoekvraag: wat is een suctie [medisch het weg- of afzuigen van een vloeistof uit het lichaam; denk aan liposuctie – vet]. En een sporee? [sporenafdruk; paddenstoelen]. Wat doe je met appjes op een smart-tv? Sofrologie is een op yoga geïnspireerde ontspanningstechniek. Dat e-boek (ook: e-book) is eblouissant [schitterend, betoverend]. Een otitis media is een middenoorontsteking. Een onychomycose is een schimmelnagel. Wie kent de Occupybeweging nog? Is dat nou een paterdavidshert [China, ezelshert]? Een moiré-effect [gewaterd, gevlamd] kan heel mooi zijn. Die vrouw spreekt nog vloeiend Mandarijn [taal, Mandarijnenchinees]. Daar is sprake van een lose-losesituatie. De locals zijn altijd goedgeïnformeerd. Een kulturhus [uh uu uu] is een cultuurhuis.

10. Jozef II werd spottend keizer-koster [regelzucht kerkelijke aangelegenheden] genoemd. Ze betrekken een instapklare flat. Het ilium is het darmbeen. Hot wings zijn een zekere snack. Een uitvinder heeft wel honderd-en-een ideeën. Hoarding is verzamelwoede. Wat is een heen-en-weerschrift [school en ouders]? De hart-longreanimatie kan doeltreffend zijn. Met het guldentijdperk [gulden! ƒ] wordt niet de gouden eeuw (indien Nederland: Gouden Eeuw) bedoeld. Hij is Nederlandsonkundig. Een flou artistique (soft focus – romantische sfeer) kan een verrassend effect hebben. Een flat character [ongecompliceerd] ontwikkelt zich (verder) niet in het (film)verhaal. De engelenleer is de angelologie. De ekiden is een zekere estafette [6 lopers, samen marathon]. Dat het 'dennenbos' nu pas – 2014 – in Van Dale verschenen is …

 

2078 Dictee donderdag 28-01-2021 (1) dictee Dictee van de dag (102) √

Dictee – dictees [2078]

Oefendictee 755 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (102)

1. De pgd is de pre-implantatie genetische diagnostiek of
pre-implantatiediagnostiek. Onze Prins Carnaval draagt een prinsenmuts. Het sacro-iliacale gewricht (SI-gewricht) betreft het heiligbeen en het darmbeen. Sapperdeflap, dat is nog eens sterk, zeg. Wat houdt showrooming [in een fysieke winkel uitleg, maar online bestellen] in? Op pinksterzondag 1872 overleed Jan Hendrik van Dale (ja, die van de Dikke Van Dale). Hij bleef een echte Sluisenaar, al kreeg hij de kans om voor de woordenboeken naar Leiden te verkassen. Werkwoorden met 'gelijk': gelijkbreien (letterlijk, figuurlijk), gelijkgaan (klokken), gelijkknippen, gelijkkomen (figuurlijk, ook sport), gelijkliggen (tegels), gelijklopen (klok, schoeisel), gelijkmaken (van pad, ook: bij sport), gelijkrichten en -schakelen, gelijkscheren en -snijden, gelijkspelen (sport), gelijkstaan (sport, etc.) en -steken, gelijkstellen, gelijkstemmen en -stoten, gelijktrekken en -zetten.

2. GB voegt daar niets aan toe. De koning hield vroeger rexkonijnen. Die Reykjaviker? Die woont in die rez-de-chaussee [benedenwoning] daar. Het IPA is het International Phonetic Alphabet, een veelgebruikt internationaal fonetisch alfabet. Deze kat is cypers gestreept. 'Zoogdier' is een hyperoniem van 'kat' [overkoepelend begrip], en dus is 'kat' een hyponiem van 'zoogdier' [deelbegrip]. De denotatie van 'studentikoos' is 'passend bij studenten', de connotatie kan zijn 'passend bij brallerige corpsballen'. Bij 'drinken' kan de betekenis zich vernauwen van de neutrale betekenis naar 'sterkedrank’ (GB ook: sterke drank) drinken [‘sterkwater’ altijd aaneen!]. Wat wij spreken is afkomstig van de
Indo-Europese taalfamilie. Zou die samen met de Oeraalse taalfamilie afstammen van een oertaal? In andere verbanden dan taal zeggen we liever 'Oerals'. Onze taal tussen 600 en 1200 (n.C(hr).) noemen we doorgaans Oudnederlands.

3. Daaraan voorafgaand waren in de vijfde eeuw de Angelen en Saksen de Noordzee overgestoken om zich te vestigen in
Groot-Brittannië. Hun Germaanse dialecten worden daar sterk beïnvloed door het Oudnoors van de Vikingen. In de Oudhoogduitse dialecten treedt ondertussen een flinke klankverschuiving op. En vanaf 1200 spreken we van het Middelnederlands. Overigens: het Oudnederlands was niet algemeen. In Groningen, Friesland en Holland spraken de mensen Oudfriese dialecten en in Overijssel en Drenthe Oudsaksische dialecten. In die tijd was schrijven een zaak van kerk en wereldlijke overheid. De schrijftaal was Latijn. Als kanttekening in de marge verscheen weleens [GB ook wel los!] een aantekening in de 'eigen' taal. Dat noemt men een glos(se), mv.: glossen. Die waren vaak in het Nederfrankisch gesteld.

4. Zo is het interessant uit te zoeken, hoe een korfbalclub als Vada uit Wageningen aan haar naam komt (doorwaadbare plaats!). Dat wij Latijn schreven, daarbij speelde het Romeinse Rijk, niet te verwarren met het Heilige Roomse Rijk, een belangrijke rol. Het begin van het oudste 'lit(t)eraire' Nederlandse zinnetje is 'Hebban olla uogala …'. Zoek maar eens uit hoe dat op de achterkant van de laatste bladzijde van een elfde-eeuwse bundel met Oudengelse preken in de abdij van Rochester terechtkwam. Besef wel: er is meer dat niet dan dat wel vaststaat. Als je internetbelt met software van Skype, ben je aan het skypen: ik skype, zij skypete, wij hebben geskypet. Willekeurige leenwoorden zijn 'roaming' (gebruikmaken van andere telecomaanbieders dan de eigen) en 'smartphone' (mobieltje met internet en navigatie).

5. Een bekend Middelnederlands verhaal is 'Karel ende Elegast'. De huidige jongvolwassenen kennen dat niet. Een (zit)bank en een (spaar)bank tonen aan dat 'bank' een homoniem is, net als 'weer' en 'vorst'. Mogen we 'kast', 'ordner', 'pen' en 'koffie' wel oer-Hollandse woorden noemen? Het woord 'ananas' komt uit de Zuid-Amerikaanse taal Guarani, 'cacao' en 'tomaat' komen uit het Nahuatl, een taal van de Azteken, 'boerka' en 'fakir' komen uit het klassiek Arabisch, 'bonsai' en 'geisha' uit het Japans en 'toendra' uit het Russisch. Kun je ook woorden aangeven, die vanuit de Indo-Europese taal niet via de Noord-, maar de West-Germaanse tak daarvan en vervolgens via het Oud- en Middelnederlands nu nog in onze taal voorkomen?

6. Het is duidelijk dat ook het Jiddisch (Jiddisj) het nodige heeft bijgedragen aan onze huidige taal. Een nieuwsgierig aagje zou het ver moeten kunnen schoppen in de wetenschap. Als je zegt: "Anna had de bokkenpruik op en wilde op de valreep nog het gelag betalen", zal niet iedereen dat begrijpen. NB Veel in dit dictee is gebaseerd op: Heidi Aalbrecht, Taal voor in bed, op het toilet of in bad, Amersfoort, 2013, BBNC uitgevers. 'Opnoteren' als foutieve samentrekking van 'opschrijven' en 'noteren' heet een contaminatie of malapropisme. Soms pakken onze hersenen een verkeerd woord uit het geheugen: een 'gifzwarte' (gitzwarte) dag of een 'Groningse' (chronische) ontsteking. Je kunt ook 'hypercorrect' zijn: er waren veel 'toeschouders' (toeschouwers, uitspraak van Leontien van Moorsel). Dt-fouten? Ik niet! Mij niet gezien. Je [= jou] wordt(!) weleens gevraagd of je echt foutloos kunt schrijven.

7. Bij uitdrukkingen is er vaak verschil tussen Vlaanderen (zo klaar als pompwater) en Nederland (zo klaar als een klontje). Denk ook aan 'vast en zeker' (Nederland) en 'zeker en vast' (Vlaanderen). Een voorbeeld van een standaardtaal is het Standaardnederlands (voorheen ook wel ABN, Algemeen Beschaafd Nederlands). De eerste pogingen tot een standaardtaal te komen stammen uit de Zuidelijke Nederlanden (onder Spaanse invloed). Omdat de Noordelijke Nederlanden onafhankelijk waren (zich althans daartoe verklaarden), lukte gezamenlijk optrekken niet. In 1588 werd de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden opgericht (Friesland, Gelre, Holland, Overijssel, Stad en Lande (Groningen), Utrecht en Zeeland). Toen ontstond behoefte aan een standaardtaal: Standaardnederlands, geënt op het machtige Holland.

8. In 1618 besluit de Synode van Dordrecht dat er een Statenvertaling moet komen. Die heeft tot op heden een enorme rol gespeeld bij de popularisering van (een) standaardtaal. Overigens heeft ook het zuidelijke Nederlands [Belgisch-Nederlands t.o.
Nederlands-Nederlands] een importante rol gespeeld, omdat
Vlaams-Brabant een enorme schrijftraditie had. [Wijst het gebruik van 'hun hebben' per definitie op een laag IQ?] We moeten zeker ook noemen de Tachtigers, aanhangers van een vernieuwende beweging binnen de Nederlandse literatuur (GB ook: tt). Vanwege de Franse elite in Vlaanderen was er weinig ruimte om aan een standaardtaal te werken in Vlaanderen. Die ruimte kwam er wel tijdens het korte bestaan van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (1813-1831). Na de Belgische onafhankelijkheid ontstaat bij de Vlamingen heel sterk de behoefte aan een eigen identiteit.

9. Zo is het Verkavelingsvlaams ontstaan. De dialectologen tellen voor Nederland en Vlaanderen ongeveer 24 dialecten. Het Fries is onder het Europees Handvest voor Regionale Talen of Talen van Minderheden erkend als minderheidstaal en heeft als enige in Nederland de hoogste status gekregen die een minderheidstaal volgens dit handvest kan krijgen. Dat houdt in dat Nederland de Friese taal niet alleen moet beschermen, maar ook bevorderen met maatregelen. Er is onderzoek gedaan naar de ontwikkeling van het alfabet in de Lage Landen. Hoeveel talen denk je, dat er wereldwijd ongeveer zijn? Antwoord: meer dan 6000! Van 1813-1831 volgden de Zuidelijke Nederlanden wel met tegenzin de spelling-Siegenbeek, maar na de onafhankelijkheid werd die onvervaard als 'Hollands' en 'protestants' verketterd.

10. In België werd in 1844 de spelling-Willems verplicht gesteld. De spelling-De Vries en Te Winkel (vanaf 1864 in België en vanaf 1883 in Nederland) was een bijproduct van het WNT, het Woordenboek der Nederlandsche Taal, waaraan door generaties vanaf die tijd tot 1998(!) is gewerkt. In 1954 kwam het eerste Groene Boekje uit (Woordenlijst van de Nederlandse taal; die met de voorkeurspelling). In 1995 verscheen pas weer een nieuwe versie onder auspiciën van de Taaladviescommissie [eigennaam] van de Nederlandse Taalunie (NTU). In 2005 was dat ook weer het geval en in 2015 is [2019: was] de volgende herziening gepland. Zal het Witte Boekje dan het loodje hebben gelegd? Wat de dicteefanaten betreft: graag!

 

2077 Dictee woensdag 27-01-2021 (1) dictee Dictee van de dag (101) √

Dictee – dictees [2077]

Oefendictee 756 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (101)

1. Kunnen verbuitenlandste woorden ook weer terugleenwoorden worden? Onmenselijk eigenlijk, zo'n mensenlijk! De orthostasie, het rechtop staan, onderscheidt mensen van dieren. De uitdrukking 'homo homini lupus' betekent: de ene mens is voor de andere een wolf, dat is zijn grootste vijand. De homo erectus is de rechtop gaande mens. Na de Mattheuspassie werd er niet geapplaudisseerd, men ging rechtstaan. Het Fries: zoals al eerder gezegd: een echte taal (volgens het Europees handvest …). Zelf noemen ze hun provincie Fryslân en hun taal Frysk (zie lemma 'FO' = Frysk Orkest). De Friese vrijheidsstrijder Pier Gerlofs Donia had als bijnaam Grutte Pier (Grote Pier). Hij vocht rond 1500 tegen Saksen en Bourgondiërs, die Friesland hadden veroverd. Als je het Friese zinnetje dat hierna vermeld wordt, niet goed kon uitspreken, was zijn zwaard je deel.

2. Dat twee meter lange zwaard kon je dus de kop kosten. De zin luidde: Bûter [boe-tuhr], brea [bree, vergelijk 'beer'] en griene [met
ie-uh, neusklank] tsiis [de 'ii' iets langer dan de 'ie' in 'kies'], wa't dat net sizze kin, is gjin oprjuchte Fries. Vertaling: Boter, roggebrood en groene kaas, wie dat niet zeggen kan, is geen echte Fries. Zoek ook nog maar eens op (internet), waarom men 16 november 1951, de dag waarop Fedde Schurer werd veroordeeld, kneppelfreed (knuppelvrijdag – beide niet in wdb.) noemt. De Friese taalfamilie heeft drie takken: Noordfries (in Duitsland erkende taal met Eilandnoordfries en Vastewalnoordfries), Saterfries (in Duitsland erkende taal) en Westlauwers Fries (waaronder Standaardfries, Kleifries, Woudfries, Zuidwesthoeks, Terschellings, Schiermonnikoogs, Hindeloopens, Stadsfries en Bildts). Veel hiervan staat niet in de (gangbare) woordenboeken.

3. In de zeventiende eeuw heeft men ook nog Middelfries gesproken en in het noorden van Noord-Holland sprak men West-Fries (GB). Ik zoek naar werkwoorden die met 'plaats' beginnen: (VD) plaatsen, plaatsgrijpen, plaatshebben, plaatsmaken, plaatsnemen, plaatsnijden [met 'plaat'] (graveren) en plaatsvinden. GB voegt hier niets aan toe. Ik ben 20'er (twintiger) (overjarige tiener of teenager) en heb een
F1-verslaafde vader. Ons zwart-witblaadje met een advertentie van een fastfoodketen is nu een fullcolourblad met grote oplage geworden. Hij is goedgeïnformeerd. Smartphone en smart-tv zijn smart devices [slimme apparaten]. Hier hebben we een inhuistraining (inhousetraining) voor. Zij wil letselschadeadvocaat worden. Hij is tweedejaarsstudent [ook: tweedejaars student]. Zij zijn ex-echtelieden. Ik wil nu snel mijn bachelor recht(en) [VD] halen.

4. Hier heerst een no-nonsensecultuur [no-nonsense] Ik refereer aan de artikelen 138b en 161 sexies [punt 6] (W v) Strafrecht [WvS, Sr, W.v.Str.]. Zij rijdt in een P.C. Hoofttractor, een asobak. Is daar Angelsaksische literatuur (GB ook: tt) over? Wat heb je nou aan
one-issuepartijen [one issue]? Geen twijfel aan: ddos-aanvallen (distributed denial of service) zijn crimineel. Ga jij ook naar die sushiworkshop? Jules Deelder was een ras-Rotterdammer [overleden: 2019]. Hoeveel hr-medewerkers [human resources] hebben jullie? En is er een hr-installatie [hoog rendement, hoogrendementinstallatie]? Hij is daar junior medewerker. Wij zijn 24/7 [24 op 7] bereikbaar. Het OM, het Openbaar Ministerie is nu gesloten. Ik bedoel het Ministerie van Justitie als instelling, niet als gebouw. Ik kwam een SP-stemmer [Socialistische Partij] tegen in de cd-winkel [compact disc]. De Raad van State (RvS) heeft een uitspraak gedaan. Die wethouder van Financiën en Economische Zaken heeft behoorlijk wat steken laten vallen.

5. Als niet-rechtenstudent weet je zoiets niet, als jurist in spe natuurlijk wel. Wat heb je zoal op je cv [curriculum vitae] staan? Heb je genoeg aan de stufi [studiefinanciering]? Moet je het vak strafrecht echt overdoen? Ze is jurist in de fashionsector [mode]. Het STEP-bestuur (niet in wdb.: Stichting Student en Praktijk) zal je ontvangen. Worden er nog step-ins [elastische jarretellengordel of smal korset zonder sluiting, dat je aandoet door erin te stappen] gedragen (en wat is een e-step – elektrisch)? Wij bieden een allroundopleiding (allround opleiding). Ons kantoor zit niet bij de Zuidas, maar bij het Vondelpark [Amsterdam]. Eisen ze daar een IQ-test [intelligentiequotiënt]? Een advocaat-stagiair is natuurlijk al verder dan een student-stagiair. Waaruit bestaat jullie clientèle, de gezamenlijke cliënten of klanten? We werken voor goededoelenorganisaties [goede doelen], maar ook voor multinationals. Kennis van de rechtsstaat is een pre. Wij zoeken enkele fiscalisten en kandidaat-notarissen.

6. Een rechtbank moet vonnissen, vonnis wijzen. Als er geen appel [èh] komt of partijen berusten, dan komt het vonnis in staat van gewijsde [is onherroepelijk]. Ons kantoor treedt op als rijksadviseur voor het Ministerie van Financiën [instelling] en de Belastingdienst. Er moeten training-on-the-jobafspraken [training on the job] gemaakt worden. Minimaal vereist is een hbo- of wo-(denk)niveau. We zoeken dus geen vwo'ers of havoërs. Ook zoeken we geen carrièrejagers. Heeft die knul wel voldoende skills [vaardigheid]? Het televisieprogramma DWDD (niet in wdb.) heet voluit De Wereld Draait Door. Hoe doen ze het qua carrière, die bètawetenschappers? Piet is studieadviseur voor het vak farmacie. Er zijn veel slimme ICT'ers (GB ook wel: ict). De überhedonist in mij haalt elke zondag patat met frikandel. Ik verwacht dat ze één front vormen, die medebestuursgenoten van mij. Ze hebben daar drie flexwerkplekken.

7. Daar is weer zo'n whizzkid met LinkedIn(-)profiel en USB-stick op zak en 2D-visitekaartjes. Hoeveel kWh (kilowattuur) verbruikt dat apparaat per dag? Rampen als WO II en de verafschuwde
tuberculose-epidemie wil je in de toekomst liefst voorkomen. Maar weinig van mijn mede-mbo'ers van toen hebben nu een gemengde sociaal-economische achtergrond. Wat is jullie corebusiness [kernactiviteit]? Een universiteit heeft een College van Bestuur [CvB]. Hij volgt nu een master in het vak filosofie. Is ze cum laude afgestudeerd? De zaal heeft een witgekalkt systeemplafond. Onze docent rijdt in een Toyotaatje. Dat restaurant heeft een Michelinsterrenkok aangetrokken. Rotterdam is de hotspot, de place to be. Zijn er veel Roparun-deelnemers (Rotterdam-Parijs, mogelijk als eigennaam geen koppelteken)? Dit is nu eenmaal een gezelschap met weinig discours [conversatie]. Er waren meer dan zestig eerstejaars bestuurskunde.

8. Een universiteit heeft veel faculteiten, zoals de faculteit der wijsbegeerte. Wanneer is het WK voetbal? Na de mulo, de havo, de kweekschool en het gymnasium heeft hij de studie (der) filosofie gedaan. Wil je goed functioneren, dan moet je werk-levenbalans op orde zijn. IKEA heeft twee nieuwe buitenmeubelseries uitgebracht. De ESL is de Erasmus School of Law van de EUR, de Erasmus Universiteit Rotterdam. Op het Erasmus MC [medisch centrum] kunnen ze de meest ingewikkelde operaties uitvoeren. Ze hebben daar ledverlichting (light emitting diode). Zou Neelie Smit-Kroes ook een oud-ESL-studente zijn? Ja. We zoeken junior onderzoekers (junioronderzoekers). Er zijn EUR-studenten die xtc (voluit: ecstasy) gebruiken. Komt er een Neelie Kroesleerstoel? De dalai lama is de boeddhistisch leider van de Tibetanen. Het MDMA- [methyleendioxymethylamfetamine] en GHB-gebruik [gammahydroxybutyraat, gammahydroxyboterzuur – ook GBH – Engels: grievous bodily harm] neemt toe.

9. Ook de consumptie van heroïne, cannabis en ritalin [BE: rilatine] loopt de spuigaten uit. Aan mij is een vrij- of vrimibo [vrijdagmiddagborrel] niet besteed. Bij de studie (der) bedrijfskunde leer je veel over bv's [besloten vennootschap]. Ze hebben daar een old boy(s) network [informeel circuit van mannen in leidinggevende functies]. Het kledingvoorschrift was jasje-dasje. 'Mevrouw de preses', dat bekt toch niet? Je weet toch dat VOC de afkorting is van Vereenigde Oost-Indische Compagnie? Leontien was een echte
jack-of-all-trades, een uitgekiend manusje-van-alles. Dit boek moet maandag terug naar de ub [universiteitsbibliotheek]. Hebben we in Nederland een dichter des vaderlands, op campus Woudestein (vlak bij het complex van Excelsior) hebben ze een dichter(es) der campus. In een tijd van onzekerheid en klimaatverandering zouden Rotterdammers zich meer en meer moeten afvragen waarom de Oostzeedijk in Kralingen toch mogelijk niet Oostzeedijk heet.

10. Deze student sociologie en bestuurskunde kickt op cybergothicfeesten: hij krijgt er een kick van. Zij geniet van de elektronische muziek zoals industrial, hardcore, noise en powernoise, die daar gedraaid wordt. De dominee hield een rechttoe-rechtaanpreek (beter: 3 losse woorden). Is het project X-feest in Haren nu juridisch afgeprocedeerd? Wie won de Nobelprijs voor de Vrede? Voor dit recept heb je nodig een zak tortillachips, crème fraîche, chilisaus en verse koriander, voor dat andere recept rucola en Coburger ham. Hij is
ex-CEO [chief executive officer, president-directeur, bestuursvoorzitter] van Porsche. De cockneys spreken Cockney. Het cockaynesyndroom is een soort van (versnelde)verouderingsziekte.

 

2076 Dictee dinsdag 26-01-2021 (1) dictee Dictee van de dag (100) √

Dictee – dictees [2076]

Oefendictee 757 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (100)

1. Wat restte het niet-calvinistische, maar bourgondische Sluis? De afkorting 'hrm' staat voor humanresourcesmanagement. Was de bestorming van de Bastille het begin van de Franse Revolutie? Ja. Sint Anna ter Muiden en Sint-Kruis liggen in westelijk Zeeuws-Vlaanderen (West-Zeeuws-Vlaanderen) en Sint-Margriete in Oost-Vlaanderen (deelgemeente van Sint-Laureins – plaatsnamen niet in wdb.). De Van Dales woonden in het stadje Sluis. In staatsrechtelijke zin is 's Konings zoon [de vermoedelijke troonopvolger] de Prins van Oranje [en de Prinses van Oranje zijn gemalin, althans vóór het Koninkrijk der Nederlanden]. Staat dat echt in de Dikke Van Dale? Ja. Hij is
adjudant-instructeur. Een orangist is de tegenpool van een staatsgezinde. Vroeger had je een bargedienst [met trekschuit of beurtschip – ook: bargie] tussen Sluis en Brugge. Zo'n palissadeomheining [n/s] is wel wat. De staatse oorlogsmachine draaide op volle toeren. Een pro-Deoadvocaat werkt pro Deo [P.D.] voor een pro-Deaan (‘cliënt’). Gaan jullie naar het Heilige Land [Israël]?

2. Die bètaprofessor is een rechts geleerde, geen rechtsgeleerde. Déjeuners à la fourchette zijn lunches waarbij vlees of vis gebruikt wordt. Sommige woorden kun je beter letter voor letter spellen: zo'n letter-voor-letterspelling maakt veel duidelijk. Een initiaalwoord als 'PvdA' [Partij van de Arbeid] of 'CEO' [chief executive officer] moet je overigens wel op die manier uitspreken, een letterwoord als 'vip' [very important person] of 'havo' [hoger algemeen voortgezet onderwijs – haa-voo, niet: ha-aa-vee-oo!] dus duidelijk niet. Dezen spreken Luiker-, genen koeterwaals. Geldt zulks vooral voor mensen in Afrika die hongerlijden? Leg uit het verband tussen (een) xtc-koffieshop en 't kofschip. Geen! Om au bain-marie te verwarmen heb je een
bain-mariepan nodig (ook: roner – niet in wdb. – 2021 wel! – of slowcooker). Een voorbeeld is jan-in-de-zak [meelgerecht in doek], dat au bain-marie bereid wordt. Mijn gewrichten beginnen artrose en artritische verschijnselen te vertonen. Heb jij nog een a-al-tolletje [zeskantig: A (al – alles), B (bij), D (dubbel), N (niet), S (zet in) en T (trek)]? Raar, maar zo schrijf je dat volgens het a-b-boek.

3. Is er een woord voor 'anglicaan' in de Angelsaksische of Oudengelse taal? Het ebolavirus is nog erg bedreigend. Heeft elke nixer – is die van de generatie nix, of X? – een hoge nixfactor? De titel van de vorst van Haiderabad is nizam. Een nikser nikst soms in zijn niksie: hij kan zelfs een nikserig niksisme aanhangen. Kijkers zijn geen kopers: niet-kopers dus [dát niet verkorten tot niko!]. Maar ook een nikokabel en -leiding behoren tot het niet-koper. Een baco is een colaatje met een scheut rum. De term is een samentrekking van [merknaam] 'Bacardi' en 'cola'. Het spelen van zo'n bagatelle [geen 'luh' uitspreken – muziekstuk] is geen bagatel [niemendalletje]. Moet een reliefcommissie [steun] verstand hebben van bas-, demi- en haut-reliëf? Nee, dus. Bij dat cabaret kreeg je de Kamper uien als op een kabaret [presenteerblad] gepresenteerd, opgediend. Dat past alleen maar op minimaal zeven blu-rays [optische schijf, blauw laserlicht]. Het beëlzebubsfeest [schoonmaaktijd] verwijst naar de god Beëlzebub [demon, duivel, drekgod].

4. Albedillen zijn bedilallen. In Qatar komt catarre [ontsteking slijmvlies – neus, maag-darm] veel voor. De cadansenvertolking was magnifiek. Cursusje meervoud: chefs, chef-artsen, chefs d'équipes [of],
chefs-d'oeuvres [of], chefs de cuisines [of], chef-dirigenten, chef-koks, chef-redacteurs/en (GB), chefs-redactie (GB), chefs-sport (GB) en chefs-staf (of chefs van staven; GB ook: chef-stafs – ook nog: stafchefs – GB, VD). Schrijf je 'cedille' met een cedille? Nee. Er was consensus over wat een censor [volkstelling, censuur] doet. Nog twee meervouden: croque-madames en croque-monsieurs. Ik acht hem tot een crime(s) passionnels in staat. Bij de acht brieven zaten maar drie nette curricula vitae. En weer wat meervouden: cordon(s) bleus (vleesgerecht of ook – VD – topkok), cordon(s) rouges (VD – ridder in de orde van Saint-Louis of ridder van het Legioen van Eer – of mindere kok dan cordon bleu), cordon(s) sanitaires, crêpe de Chine [GB, VD] en crêpe georgette (alleen VD – die hebben net als alle 'crème'-variaties geen mv.) en crêpes suzettes [of].

5. Wist je, dat hij dienstdoet als stadsmarinier? Er staan ditjes en datjes in VD en GB. Sommigen zien liever een doorsnee-Vlaming [doorsnee Vlaming] dan een volbloed Nederlander. Op Driekoningen herdenken we de Drie Koningen – de Wijzen uit het Oosten – en eten we driekoningenbrood. Te duivekater: weer allemaal duivendrek! Hebben [geen n uitspreken] dingetjes(!) altijd nut? Nee, en ook voor gadgets, hebbedingetjes geldt dat maar in beperkte mate. We aten in een eersteklas restaurant [eersteklasrestaurant in de trein]. We kregen een eersteklas treinreis in een eersteklas(sen)coupé. U moet 'ecstasy' [xtc] nu voluit schrijven, zoals u afkortingen ook beter kunt uitschrijven. Waar gebruik je een erlenmeyer [laboratorium, vlakke bodem] voor? Een eolusharp [windharp] is genoemd naar de Romeinse god Aeolus.

6. Zijn ex-temporeredes [ex tempore: onvoorbereid] zijn opmerkelijk te noemen. Dat ewigweibliche leverde Miss Holland bij de Miss Europaverkiezing een ex-aequoklassering op. De eskimohonden bewaken de eskimohut, de iglo. Waar zit het nulpunt op de Fahrenheitschaal? Die schaatsster en die skiester [ie, uh – anders: skister, ster, èh] hebben een latrelatie. De flierefluiter maakte van het fluitenkruid een fluitedingetje om mee te fluiten. We eten vooraf een ganzenleverpasteitje: pâté de foie gras, of zeg maar gewoon 'paté'. Een franciscaner pater hoort thuis in een franciscanenklooster (fransisanerklooster, franciscaner klooster). De francofonie omvat de gezamenlijke Franssprekenden. Met een frietje (een portie frieten) wordt patates frites bedoeld. Met een fulltimebetrekking heb je een fulltime baan. De flapuit schreef vrijuit op de flap-over. Als tussengerecht kregen we gnocchi [njoh-kie/gnoh-kie]. Met bamis of de baafmis wordt de Sint-Bavomis bedoeld.

7. Daar word ik nou gallisch van. De kringetjesspuger leefde zich uit bij de gargouille, de waterspuwer. Iemand gedag zeggen is iemand goedendag zeggen of wensen. Die stier is bovenmatig gehorend [= gehoornd]. In die chiropraxie raak je goedgeïnformeerd. Goed beschouwd en welbeschouwd, blijkt hij wel degelijk gelijk te hebben. Hij drijft een goedlopende winkel. Is een (goud)reinette gewoon een goudrenet? Ja. Hij heeft al meerdere grands prixs [of] gewonnen. Dat had ik half en half al wel gedacht. Wat is een broodje halfom? Met het half-om-half wordt gehakt half om half bedoeld. De misère (miserie) nam hand over hand toe. Zijn hautaine lach deed het gezelschap verstillen en verkillen. Ze wist er heg noch steg. Heel vervelend, dat jarretelleneczeem. Krijg nou het heen-en-weer. Gebrek aan hybris [ie (over)moed – VD ook: hubris – uu] kon je hem niet ontzeggen.

8. Een favicon, pagina-icoon of urlicon wordt op de URL-balk [uniform resource locator, internetadres] weergegeven. Hij wordt in vrijheid gesteld: zijn invrijheidstelling is nakende. De jackets zijn de poten van een booreiland. Dat noem ik nou eens je van het. De Kaninefaten of Cananefaten woonden in het huidige Zuid-Holland. Zij zijn dol op döner en shish kebab. Wat is een nko-arts [neus, keel, oor]? Mag ik dat voetbal-dvd'tje van je lenen? Zij vormen een stel maffioze (maffieuze) maffiosi. Er was mayonaise en dijonnaise te over. Na de verloren judopartij met diverse malen 'mate' [ee, tw., partij onderbreken] stortte hij zich op de maté, de paraguaythee. Van te veel mecalo's [megacalorie] wordt je obees. Dat wil je toch: mens zijn, omdat het mens-zijn zo belangrijk is. Een gewone menage, zo'n huishoudinkje, is nog geen ménage à trois [samenleving van drie personen]. Heb jij mijn morning-afterpillen [morning after] gezien? Morieljes zijn zakjeszwammen, morilles ook? Nee, kersen.

9. Wat kan die hond mooizitten, zeg. Waar gaat de reis heen: naar het Nabije, Midden- of Verre Oosten? Hij houdt van nordic walking: hij is een echte nordicwalkingfanaat. Is het noordpoolgebied exact hetzelfde als 'de Noordpool'? Ja. Hij zal dat nooit ofte nimmer, nooit en te nimmer, toegeven. Je kunt die activiteit beter niet in het hemelvaartsweekend houden. Je moet op je qui-vive zijn. Hoe zou de Oernevel eruit hebben gezien? De Odyssee vond plaats na de Trojaanse Oorlog. De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) bevond de ok [oo-kaa] oké (OK). Het is te hopen dat ons oir [oor – nageslacht] niet zulke onoorbare [onbehoorlijk] strapatsen [bokkensprongen] uithaalt. Hij zou later voor pampus liggen [in zwijm door eten of drinken]. Een pasja [hoge ambtenaar Ottomaanse Rijk] kan moeilijk een Falasha [Jood van Ethiopische afkomst] zijn. Eerst paella [Spaans rijstgerecht] nuttigen en dan siësta [middagslaap] houden. Hij droeg een pardessustje [overjas]. Een pdf-bestand voldoet geheel aan de PDF-standaard [portable document format].

10. Is die PET-scan (positron emission tomography of positronemissietomografie) echt nodig? Het bestuderen van een postille [korte uitleg van wetenschappelijke of morele aard op de Bijbel] kan samengaan met het nuttigen van Drostes pastilles [VD]. De peking- en javamens leren ons veel over het verleden. De schrijfwijze van 'pluk-ze-wet' heb ik nooit begrepen. De piripiri is een Portugees en Mozambikaans gerecht. Wie kan mij het mogelijk subtiele verschil tussen een bul- en een pitbullterriër uitleggen? En tussen een poëem en een poëma? Zijn alle pre's meegewogen? Hij voerde zijn plan met precieuze precisie uit. Zijn promiscue [e uitspreken] promiscuïteit mag je echt promiscue [geen e uitspreken] noemen. Daar is een putschje gepleegd.