dinsdag 19 januari 2021

2070 Dictee donderdag 21-01-2021 (1) dictee Dictee van de dag (95) √

Dictee – dictees [2070]

Oefendictee 762 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (95)

1. Hoe maak je benzoyl [zoo-wiel]? Zo'n domoor van een beotiër [lomperd] willen we niet. Je mag mijn recensie-exemplaar. Een berad rijtuig loopt gemakkelijker [assen hebben ruwheid verloren]. Niet alle Berbers maken berbers [tapijten]. Het Tifinagh is het Berberschrift. Die bereisde roel kan veel vertellen. Wanneer was de berenning [berennen is m.b.t. een vesting: onverwacht en snel omsingelen, insluiten] van Aardenburg [Zeeuws-Vlaanderen]? De bergcentaurie is een soort van knoopkruid. In Bergerac drinken ze graag bergeracs [wijn]. Een
berg-Schot is een Hooglander. Gaultheria [goo-tee-rie-jaa] is bergthee. Een katabatische wind is een bergwind [dalend; antoniem: anabatisch, stijgend]. Dat is een beruchte beriberistreek [ziekte, een tekort aan vitamine B1]. De berimbau is een ingewikkeld Zuid-Amerikaans snaarinstrument. Een berjozka was een staatswinkel in de voormalige Sovjet-Unie. Wat is een berlijnen [= baleinen, beide bnw.] zweep? Antwoord: = uit baleinen staafjes samengesteld. Hij dweept met berliner (znw., boterhamworst). Een Berner senner [= Berner sennenhond] weet niet wat het bernoulli-effect [van vloeistof- of luchtstroom] is. Ze riepen 'bersiap' [strijdkreet Indonesische vrijheidsstrijders].

2. Beryllistiek is waarzeggerij uit spiegels. De bersaglieri is de Italiaanse lichte infanterie. Een berthe is een kanten pelerine. Met ABN, het Algemeen Beschaafd (Nederlands), wordt de Nederlandse standaardtaal (het Standaardnederlands) bedoeld. Een discrete wetenschapper gebruikt de pluralis modestiae [bescheidenheidsmv.]: wij hebben ontdekt dat … De uitdrukking 'pluralis majestatis' betekent iets heel anders (majesteitsmv. Wij, Willem-Alexander) [Verpleegstersmv.: en nu gaan we slapen]. Ze werden gedreven door een berserkerwoede [woeste strijdwoede – berenvel van krijger]. Wanneer beginnen dit jaar de Algemene Beschouwingen? Wie kent die antieke BB, de Bescherming Bevolking, nog? Ben je nou helemaal besjoecheld [belazerd]? Hij zou zich beslabberen (bemorsen), al at hij noten [hij is zeer onhandig]. Met VGV [vrouwelijke genitale verminking] wordt clitoridectomie [besnijdenis] bedoeld. Besjt (Baäl Sjem Tov) is de Meester van de Goede Naam (Israël ben Eliëzer – ca. 1700-1760, grondlegger chassidisme).

3. Zoek eens uit, wat de (het) Geheim Besogne [commissie uit de gewesten van de Republiek voor buitenlandse zaken] en Groot Besogne [verenigde vergadering van ministers, staatsraad, wetgevend lichaam en raadpensionaris tijdens het bewind van Schimmelpenninck (1805-1806) in de Bataafse Republiek] zijn. Een Bessie Turf is een zeer dikke, tonnetjeronde jonge vrouw (familie van Billie Turf?). Het Twaalfjarig Bestand was de twaalfjarige wapenstilstand (1609-1621) tijdens de Tachtigjarige Oorlog waarbij de onafhankelijkheid van de Verenigde Provinciën werd erkend. Ze wilden alleen maar de status quo handhaven. We gingen met bestekrijs (rijshout, takkenbos) op reis. Het bestgoed [tabaksgewas] is best goed. Is bestilla hetzelfde als pastilla? Ja: deegbladen gevuld met kip en amandelen. We lezen momenteel de bests of Mulisch en Reve. In diverse leagues worden best of fives gespeeld. Is er een handboek met best practices [praktisch beste werkmethode]? Met welke Algemene Maatregelen van Bestuur (AMvB's) moeten deze raad van bestuur en zijn CEO (chief executive officer) rekening houden? Die Raad van Bestuur moet je in Suriname zoeken. Bestuurderen of bestuurders? Beide, maar het eerste is archaïsch, vnl. gebruikt bij landsbestuur, etc.

4. De Wet op de Universitaire Bestuurshervorming (WUB) heeft veel stof doen opwaaien. De Algemene wet bestuursrecht [Awb] is van eminent belang. In een bestvat zit bestnat [= moutwijn]. Hij heeft de bèta-afdeling (gymnasium bèta) gedaan. Een betaaltelefoon is een prepaid telefoon [ook: prepaidtelefoon]. Een bvo is een betaaldvoetbalorganisatie. Die betamax [ee, standaard voor video] is nooit ingeburgerd geraakt. De meest bête [dom, onnozel] bètamens wil nog wel een bete broods. Hij lijkt me een uitstekend
bête-noirekandidaat [bête noire, zwarte schaap]. De beteu/onie is een lipbloemige plantensoort. Een plateel [schotel, schaal] is meestal plat. Al je bêtises [domheid, dwaze streek] zijn je bij dezen vergeven. Zij is door hem betsjoend [betoverd]. Beugen [met de beug, zeker vistuig, vissen] deed men op de Grote en de Kleine Vissersbank benoorden de Doggersbank. Een shimeji is een beukenzwam. Ze spreekt alleen Beulemans Frans: slecht Brussels Frans. Men noemt beunhazen [als znw.!] ook wel Beun de Hazen [enk.: Beun de Haas].

5. Het meervoud van 'beurre blanc' is 'beurres blancs' [+ zekere saus] en dat van 'beurre noisette' is 'beurres noisettes' [+ alleen VD: = beurre noir, bruine boter, zwarte boter]. De beursgang wordt IPO genoemd: initial public offering, beursintroductie. Je moet me geen Zeeuwse beuzelingen [leugen] vertellen. De drie Bevalligheden [dochters van Bacchus en Venus, Aglaia, Euphrosyne en Thalia, Griekse mythologie] zijn de drie Gratiën [Griekse mythologie: dochters van Zeus en Charites]. NB Gratiën = Bevalligheden. Vergelijk een bevek [beleggingsvennootschap met veranderlijk kapitaal] eens met een bevak [vast]. Hij droeg een kastoren [van kastoor of bevervilt] hoed, zij een beverse [van bever, wolachtige stof] jas. Het bevertien [weefsel werkkleding] heeft soms een drabkleur. Kopen wij die bevertienen broek? De Prins van Oranje is Prins Willem I, Willem de Zwijger. Hij legde de confirmatoire eed [twa/too – bevestigingseed] af. De Kirgiezen bevolken de steppen/s [zijn een steppevolk]. De hallelujahoedjesdraagster [LdH] werd bevorderd tot heerlijkheid [is overleden]. Op Bevrijdingsdag wordt het bevrijdingsfeest herdacht. Van die bévues [flater] mag je er geen enkele meer opnieuw maken.

6. Vloek of bede: godbewaarme, God bewaar me, God beware? Ook: herebewaarme(!) of bewaarme. Met Zeeland bewester Schelde wordt Zeeuws-Vlaanderen bedoeld. Bewussies [schot op doel] zijn maar schijnbaar toevallig doeltreffend. Een beyoncévlieg is een paardenvlieg met een opvallend, goudkleurig achterlijf. Dit blok hout is zeskant [met een zeshoekige doorsnede] bezaagd. Bezaansschoot aan: op naar de borrel! Vijf bezanten [oude gouden munt Byzantium] waren ongeveer tien dukaten waard. Wat is in de heraldiek bezanté [gevuld met genoemde bezanten]? Een bezemstuiver [kleinste zilveren munt in Nederland] stuift niet. Een bezestein [Perzisch] is een markthal. Bezique is een Frans kaartspel. Waarom was een bezoar(steen) [maagbal in maag en darmkanaal van herkauwers] zo gewild [als geneesmiddel, tegen( )gif]? De man werd zwaar bezocht, de badplaats was drukbezocht. De pret is al zwaar bezoles (Bargoens: ziek, bedorven). Bij een watersnoodramp ontstaan bezouten polders. In Indië konden zaken buiten bezwaar van den Lande [zonder dat het land hoefde te betalen] plaatsvinden. Eilaas, eilaci, laci, laas! Kom, we gaan jeu-de-boulen!

7. Ik verlustigde me in een dolce far niente [zalig nietsdoen]. De rapper [èh] repte [rappen met ah = klapperen, slecht sluiten] van een schone blondine. Zij kwam uit Boskoop, maar was daarmee nog niet een schone van Boskoop en zeker niet een schone uit het Westland. De Schone Slaapster wordt meestal Doornroosje (die van de doornroosjesslaap) genoemd. De zesde symfonie van Beethoven wordt aangeduid als de Pastorale. Schubert heeft ook wel impromptu's [zonder voorbereiding gemaakt] geconcipieerd. De negende van Schubert wordt met de himmlische Länge aangeduid (en de achtste met de Unvollendete). De passage 'himmelhoch jauchzend [euforisch], zum Tode betrübt' [diepbedroefd] is van Goethe. Een segway heeft wielen. GB kent alleen de enkelvoudige pilav (pie – rijst in vleesnat, VD ook: pilau). Hij was eerst boosaardig, later hovaardig. Komt de sudden death [beslissend doelpunt] nog voor? Is de goliathkever naar Goliath genoemd? Ja!

8. Dat komt niet vaak voor: een masseuse die een religieuzebestaan gaat leiden. Ik vind dat meer CDA- dan D66-achtig. Het PvdA-dom spreekt me meer aan dan het VVD-dom. Het ChristenUnieschap trekt haar niet, het SGP-schap weer wel. Het co-ouderschap vereist een strenge coördinatie. Ze bad een ave mariaatje [keer bidden – naam gebed: Ave Maria]. Er was een reünie van gere-integreerde allochtone Nederlanders (die hebben dus een re-integratie ondergaan). Preëminent is boven andere(n) voortreffelijk en preëmptief is (bij een aanval) preventief. Een meisje van twee en een half jaar is een tweeënhalfjarig meisje. Let op het afbreken bij woorden als ruïne, egoïsme, continuïteit en decafeïné, tenminste als je afbreekt voor de i [ru-ine]. Zijn SP-gezindheid komt me vreemd voor. Heeft een lierenman [orgelman, straatmuzikant] een wincharsenaal [lier op schepen]? Nee, dus. Wordt gij soms al een daagje ouder? En jij dan, word jij al een daagje ouder?

9. De vrouwenklas van de agentenopleiding ging op excursie. Snapt u dat: ze bad ook nog een weesgegroetje [keer bidden]. Het gesmede ijzer was nog heet. Arrenbie, r&b, rhythm-and-blues. Trek je niks aan van GB bij designerbaby [VD ook: designbaby]. We verwachten je op de five o'clock tea. De afkorting EDP staat voor electronic data processing. Die Brit is de man van die stiff upper lip [Britse onaandoenlijkheid]. De afkorting www staat voor world wide web. Gisteren paintballde hij nog. Wie beheersen het schoolfrans en het Plat-New Yorks nog? Wie won die wedstrijd tussen de kaaskoppen [autochtone Nederlander, scheldwoord] en de spaghettivreters [scheldnaam Italiaan, macaronivreter]? Wie domineert: de Heilige Maagd of de Heilige Thomas? De afkorting a.u.b. vereist een zogenaamde letter-voor-letteruitspraak. Die StuBru-medewerker [Studio Brussel] is een Vinex'er [NL: Vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra]. Ze spelen jeu de boules, het jeu-de-boulesspel dus. De tabouleh (GB ook: taboulé) is een salade met couscous [nationale gerecht Noord-Afrika] of bulgur (ook: burgul – tarwekorrels).

10. Christene zielen [christenzielen, uitroep van verbazing], was me dat sjacheren! Er was geen christenziel (niemand). In zo'n elysisch [gelukzalig] elysium [verrukkelijk verblijf] moet je wel een Elysisch verlangen [naar paradijselijke gelukzaligheid] krijgen. De Eiffeltoren vind je niet in de Eifel. Bij het woord 'rimram' is er sprake van een
bijna-reduplicatie. De verledentijdsstam van 'lopen' is 'liep'. Noem eens enkele de- en het-woorden. Deze natie heeft een frappante [treffend, opvallend] force [+ s] de frappe [(Franse) kernwapens]. De pointe of clou van een mop wordt ook wel een frappe [frahp] genoemd. De visfarce [culinair: mengsel] was verrukkelijk, de bediening een farce [klucht, aanfluiting]. Het opgevoerde toneelstuk was farcicaal [vol farcen, grappen: dolkomisch]. De Zuid-Amerikaanse trypanosomiasis is de ziekte van Chagas (kortweg: chagas – overgebracht door bloedparasiet). Het chemisch element met atoomnummer 36 is krypton (symbool: Kr).

 


maandag 18 januari 2021

2069 Dictee woensdag 20-01-2021 (1) dictee Dictee van de dag (94) √

2069 Dictee woensdag 20-01-2021 (1) dictee Dictee van de dag (94)

Dictee – dictees [2069]

Oefendictee 763 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (94)

1. Dat geeft geen pas, dat is niet pasgevend. Internationale verkeersborden zijn onderdeel van de pasigrafie [voor allen leesbaar tekenschrift, onafhankelijk van de taal]. Kun jij een leuk affichetje ontwerpen? Hou nu alsjeblief(t) (ajb. in GB, VD ook: asjeblief(t)) eens op (of wat netter: a.u.b. (alstublieft))! Eolien of eoline is een zeker weefsel (met onder andere organzinzijde – kettingzijde, organzin = draad, organza = weefsel). Eo sensu is in die of dezelfde zin, eo ipso is juist daardoor (vanzelf). De eolusharp is naar Aeolus [god van de wind] genoemd, het Eolisch kapiteel naar Aeolis. [landstreek, noordwesten van Klein-Azië]. Een zarzuela is een Spaanse stoofschotel van diverse vissoorten en groenten of een soort Spaanse operette. In de internetwereld betekent de afkorting bf (extensie van Burkina Faso) vast en zeker iets [ISO-landcode = BF]. Er zijn veel gouden eeuwen, zoals die van de boekdrukkunst, één eeuw mag zich echter maar onze, de Gouden Eeuw [Nederland, Holland] noemen. Ik ben still going strong [nog steeds krachtig] en in de [the VD] winningmood [vol vertrouwen op de overwinning]. Hè, eindelijk: het meervoud van pylon is pylonnen (maar ook: pylonen. mv. van pyloon = poortgebouw).

2. Ik wil geen open deuren intrappen, maar bij het intrappen voor de wedstrijd had ik nog een goed gevoel. Toen echter in het slotsecondegebeuren het de bal het doel intrappen niet lukte, heb ik na afloop uit woede de deur van het kleedlokaal ingetrapt. Die zakkenrollerstruc, daar ben ik met open ogen in getrapt. Bij de NTU [Nederlandse Taalunie] zijn ze zinnens (van zins) om een nieuwe oplage van het GB uit te brengen [2015]. Kun je meer dan een bff (best friend forever, beste vriendin, hartsvriendin) hebben? Hoe hoog scoort deze storm op de schaal van Beaufort (Bft)? Er zijn nogal wat bgd's (bedrijfsgeneeskundige dienst) die zich om de bgz (bedrijfsgezondheidszorg) bekommeren. Het element borium met als atoomnummer 5 (symbool: B, de naam komt van borax) moet je niet verwarren met het kunstmatige element bohrium (atoomnummer 107, symbool Bh, naar Niels Bohr – h: hoog). Ik word bang van bhang (ah, bheng. èh, verdovend middel – drank uit Indische hennep), zei die bengel. De taxplanning floreert.

3. Wat weet je van de Indiase goeroe Bhagwan Shree Rajneesh? Bhaktiyoga is een mystieke vorm van yoga, waarbij devotie centraal staat. Alle Bhutanezen uit Bhutan betalen met de Bhutaanse ngultrum [BTN]. Deze bhv'er [bedrijfshulpverlening] gebruikt een groteletterhandboek. Met BI [bie-aai] wordt businessintelligence aangeduid. Zij verzamelt bibelotjes [oo – snuisterij]. Een bichon is een soort maltezer (= maltezerhond) [gezelschapshond – ook: (Maltezer) leeuwtje, leeuwhond, kees(hond)]. Hun staatsorde is monocameraal [eenkamerig]. Hij is specialist in bicyclekicks [voetbal: omhaal]. Vergeet je pillen niet: b.i.d., bis in die – tweemaal per dag. Verwar die
rooms-katholieke Biddag [H. sacrament] niet met die andere (protestantse) biddag [voor gewas en arbeid]. Een deftig woord voor aapje is 'bidelot' (loo – vormpje voor een stropdas). Een mihrab is een gebednis. Zou dat bidbook volstaan voor dat sportevenement (en datzelfde of biedboek voor die bedrijfsovername)? Geef mij maar zo'n biefburger [van biefstuk]. Dat tuinperk heeft ontegenzeggelijk een bielsen [bnw.] afscheiding. NB: [znw.] biel --- > biels of biels --- > biels/zen. Een boomer is trouwens een kruising tussen chihuahua en maltezer.

4. Een bierbrouwer moet bierbrouwen. Dat vlees is bien cuit [well done, goed doorbakken]. Bien entendu, welteverstaan, ik zal het doen. De bedelaar en de miljonair waren bien étonnés de se trouver ensemble: zeer verwonderd zich in elkaars gezelschap te bevinden, m.n. in de betekenis van: samen genoemd te worden. De bietenberg opgaan is de mist ingaan. Bij een biezenmandje denk je automatisch aan Mozes. De biezensnijders wonen in Tietjerk [schertsend]. Daar bifurqueren die twee rivieren met een bifurcatie [tweesprong]. De kersen op de taart, zijn dat bigarreaus? Jazeker! De yeti wordt ook bigfoot [sneeuwman, o.a. studieobject van de cryptozoölogie] genoemd. Zelfs de big bazooka's van de regering [drastische financiële of economische maatregel ter bestrijding van een crisis e.d.] verhielpen de crisis in deze bigbrothermaatschappij niet. De bigbangtheorie [oerknal] is vast niet ouder dan de weg naar Kralingen. Het is om ende bij drie uur ernaartoe. Bij big government [veel taken bij de overheid] gaan taksen [belastingen] omhoog.

5. De Bijbel van deux aes is de Deux-aesbijbel. Bij folies à deux delen de koppels een waandenkbeeld. Een bijbellezenaar dient de Bijbellezing. De bibliolatrie is de Bijbelverering. Zou hij al bij zijn? Hebben ze hem bijgebracht in het bijzijn van z'n geliefde? Goede Vrijdag, tweede paasdag en tweede pinksterdag zijn bijdagen. Wilt u er wat bijdoen? Wil je die stoelen bijeenzetten, dan kunnen we bijeenzitten (VD). Dat weefsel heet bijencrêpe. De bijeengetrommelde notabelen hebben de koppen bijeengestoken. Het heeft mij altijd bijgelegen, dat dit gebeuren zou. Bijna-geld is near money [snel te gelde te maken]. De cortex is de bijnierschors, de medulla het bijniermerg. Wilt u mijn bijgegroeide haar bijknippen? Hij moest beslist alle zeilen bijhebben, bijhouden.

6. Een bijou [bie-zjoe] is een kleinood, bijouterieën zijn kleinodiën. Moet je dat (die) er nou met de haren bijslepen? Ik moet die foto maar wat bijsnijden. De Wet Werk en Bijstand [WWB] heette vroeger Algemene Bijstandswet [ABW] of kortweg en algemeen: bijstandswet. Hij moet meer van zich af bijten. De bijvoetwol [bijvoet = plant] wordt ook moksa genoemd. De deconfiture van het Romeinse Rijk was toen al een feit. Détournement de pouvoir of abus de pouvoir is machtsmisbruik, het juste milieu [Fr.] is het juiste midden en een plein-pouvoir (de en het) is een lastgeving tot verrichting van zaken zonder enige beperking. Een buttondown van een overhemdsboord moet aan beide zijden worden vastgeknoopt. Zij bikepoolden [baajk oe] [samen fietsen, verkeersveiligheid] regelmatig. Ze lijdt aan het bikinistresssyndroom [onzeker met zwemkleding]. Er staat toch geen cement, zeemanstaal voor snert, op het bikkesementmenu? 3 heeft als bikwadraat 81.

7. Mevriet [houtkrullen en cement] is onbrandbaar materiaal. We gaan vandaag met Jan Bil z'n wagen, met de billenwagen, met de benenwagen. Te voet: per pedes (apostolorum). Twee van de onderhandelaars hadden een bilaatje [bilateraal overleg]. Wat kan een 'bilboquet' [vangbekertje, etc.] allemaal zijn? Een bilbord [ankervoering] is geen billboard [groot reclamebord]. De bildtstars [aardappel] zijn naar Het Bildt [Friese plaats] genoemd. Stratenmakers kunnen een bildecolleté hebben [broek te laag]. Hij is een man van erudiete [met grote kennis, etc.] bildung [algemene ontwikkeling]. Bilharzia (bilharzia/osis – tropisch, zuigwormen in bloed) is schistosomiasis. Hij heeft gebiljardeerd [bal tweemaal of twee ballen geraakt met de keu]. Een café billard [bie-jaar] is een biljartcafé. Een billenjob is een billift, een cosmetischchirurgische ingreep [en geen lift dus]. Ik doe u kond, dat u het kontschudden, het billenshaken, niet gewonnen hebt. Bijlo (bilo), het werkt! Het bilzekruid is het dolkruid of ook wel: malwillempjeskruid. Voor clignoteurs [richtingaanwijzers] worden bimetalen [met verschillende uitzetting] gebruikt. Het woord 'bindi' [rode stip op het voorhoofd van een hindoevrouw, die aangeeft dat zij getrouwd is] komt uit het Hindi.

8. Bindsla is Romeinse sla of romaine. Zijn horloge loopt op de binkert [verkeerd]. Kunnen we hem na die binnenbrand als lid nog binnenboord houden? Hoelang zou hij al op het Binnenhof zitten? En tot hoelang nog? Is dit nu vissen in het binnen- [in het zicht van de kust] of buitenlek? Hij is jong binnengelopen [financieel onafhankelijk]. De binnenplaneten zijn Mercurius en Venus. Met monologue intérieur wordt binnenpraat [weergave in directe rede] bedoeld. Iets binnenstebuiten keren is het binnenste buiten keren. Een hortus conclusus is een binnentuin. Zij gaat meestal binnenzonnen [zonnebank]. Bioactieve stoffen is de verzamelnaam voor stoffen als antioxidanten [toegevoegde stof tegen bederf], carotenoïden [oranjerode tot gele plantaardige en dierlijke kleurstoffen],
fyto-oestrogenen [bij vrouwen tegen overgangsklachten] en glucosinolaten [in bepaalde koolsoorten]. Een biobrander werkt op
bio-ethanol. Zeggingskracht loopt van niets- via weinig- naar veel- en alleszeggend. Biodynamisch is biologisch-dynamisch (bd). Bioscopie [is er leven in het lichaam geweest?]: is dat een goedkoop bioscoopje? Nee, dus.

9. Wat wordt dat vanuit moleculairbiologisch standpunt bezien? Wat is de biotoop van de Musca domestica [huisvlieg ...]? De huiskat is de Felis catus. Dat zijn bioscopische opnamen/s. Beren zijn het quadrupedalisme niet ontgroeid. Zoek eens op: een ongelikte beer … [een ruw mens, een goliath, un ours mal léché]. Alleen zo'n birmaan [kat] mag je burmees noemen [helaas echter ook: Birmaan en Birmees ...]. De munteenheid van Myanmar (voorheen: Birma) is de kyat (tsjahtMMK – die van het vroegere Ethiopië was de birr, ETB). Het woord 'biryani' [stoofschotel] is aan het Farsi [Perzisch] ontleend. Cantuccini [knapperige, tweemaal gebakken koekjes] zijn biscotti di Prato. Het zijn echte kissebissers (kizzebizzers): hun bisbilles zijn, hun gekibbel is, aan de orde van de dag. Zij kickt op bismarckharingen. Bij dat dodenritueel is een bisjpaal [boomstam, Papoea's] nodig. Bishts zijn veelal versierde traditionele Arabische overjassen. Een zijde- en een franjeaap zijn guereza's ['g' als in 'goal' en 'ee' zoals in begeren]. Hoeveel bisschopszetels telt Nederland? 7 (1 aartsbisdom, 6 suffragane = onderhorig). Welke bivalvedieren [n/s – schelpdier met 2 schalen, bv. oester] ken je zoal? Een blaataap heeft veel blabla, blablabla, babbeldebabbel.

10. Hij had even een black-out: hij wist niet meer wat fall-out [radioactieve neerslag] was. Zij geloven in de bijbel van 52 bladen [een spel kaarten]. Het mondde uit in een bladzijdelange tirade. Blague [grootspraak] kun je die blagueur niet ontzeggen. Het waren een blakaman [SR: zwarte of negroïde man] en een orang blanda [Maleis: blanke]. De blaka [Sranantongo: blanke] stond bladstil [blakstil]. Het toetje was blanc-manger [zeker nagerecht]. Het blanc fixe is een witte verfstof [bariumsulfaat]. Een blancet is een blanco accept [wissel], het Franse woord 'blanchet' vinden we terug als blanket (peer, maar ook: zekere volmacht, blanc-seing = getekende, niet-ingevulde, niet ingevulde volmacht). Een blanc-bec is een melkmuil. Blamabel, blamage en blameren ken je, maar wat zijn blamestormen [gezamenlijk bespreken wie de schuldige is], blaming the victim [beschuldigen wie feitelijk het slachtoffer is] en blaming-and-shaming [publiekelijk te schande maken bij rechterlijke veroordeling]?


zondag 17 januari 2021

2068 Dictee dinsdag 19-01-2021 (1) dictee Dictee van de dag (93) √

Dictee – dictees [2068]

Oefendictee 764 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (93)

1. De Nijmeegse Vierdaagse is een vierdaagse langeafstandswandelmars. Hoeveel woorden beginnen er met 'de*'? Antwoord: 1984 (situatie 2014 – 3054 in 2019! – 2021: 3130), een remarquabel aantal. Ik presenteer een selectie: DEA (Drug Enforcement Administration, Amerikaanse drugsbestrijdingsorganisatie), de onderhandelingen eindigden in een deadlock, in een impasse, op een dood punt, testimonium de auditu: getuigenis van horen zeggen, verklaring uit de tweede hand, débarcadère (aanlegplaats), de debije (maat voor het elektrisch dipoolmoment van een molecule – molecuul), debitum naturae (de tol die de natuur eist, m.n. de onvermijdelijkheid van de dood), déblai (uit te graven grond), débris (puin), debris (ruimteafval – klemtoon!), deboursement (uitbetaling), debout les morts (sta op, doden!), débouché (afzetgebied) en de bon augure (een goed voorteken zijnd).

2. Verder: de bon coeur (van harte, gewillig), de bonne foi (te goeder trouw, vergelijk: bonnefooi), de bonne grâce (goedschiks), de but en blanc (op de man af, zonder omwegen), deca, decaf, decafé, decafeïne, decafeïné, Decamerone is de titel van een boek van Boccaccio, hoeveel is een decamegajoule?, decatlon (tienkamp), deceptio visus (gezichtsbedrog), decessit (d.s.p., ook: obiit sine prole: overleden zonder nageslacht), de cetero (voor het overige, overigens), déchéance (verval van een recht, tenietgaan), decher (dee-chuhr – 10 stuks huiden of vellen), decies [dee-sie-jèhs] ((onder) lid 10), decimator universalis (de dood), déclaration des droits de l'homme (verklaring van de rechten van de mens), declassé (aan lagerwal geraakt persoon, vrouw: declassee), decolleté (lage uitsnijding aan, laag uitgesneden hals van jurk).

3. Ook nog: onderzoek de commodo et incommodo: burenverhoor in geschillen over burgerrecht, de concert (in overleg, gezamenlijk), de coutume (naar gewoonte), de credulitate (uit overtuiging), de dato (daterend van), dedain (minachting) en dedaigneus, decumanus
(oost-westas in oude Romeinse steden), decujus (erflater), de die in diem (= in diem: van dag tot dag, met de dag), deductio ad absurdum (bewijs uit het ongerijmde), deejay, diskjockey, dj, deeltijd-VUT [vervroegde uittreding uit dienstverband] en deeltijd-WW [Werkloosheidswet], deen (wilde zwaan), deep- of dieplinken, deep throat [tipgever, vorm van fellatio], deësis (iets uit de Byzantijnse kunst, zoek maar op – Christus, Maria, Johannes de Doper), de-escaleren, defensor fidei (titel aan de Engelse koningen sedert Hendrik VIII verleend), defilé en defileren, defrienden (ontvrienden), de fumo ad flammam (van de regen in de drup), dégénéré (v.: dégénérée) en degoe (struikrat).

4. Vervolgens: degout (walging, afkeer), degoutant en degouteren, dégras (afvalvet uit leerlooierijen), deiktisch (ij aanwijzend), Dei gratia (bij de gratie Gods), deïficatie (het vergoddelijken), dei (uit kinderrijmpje of titel van de beheerser van Algiers, later bei), de haut goût (sterk gekruid), de gustibus non est disputandum (over smaak valt niet te twisten), deimt (dagmaat), deimt-deimtsgelijk, de industria of ex industria (met opzet), deixis [ij] is het verschijnsel dat sommige taaluitdrukkingen voor hun interpretatie afhankelijk zijn van de concrete gebruikssituatie, hij deinsde, stootte een deins bij het biljarten, de integro of ex integro (van voren af aan), deis [ee-jih] inimicis natus [uh] of dis inimicis natus (onder een ongelukkig gesternte, voor het ongeluk geboren), délai (uitstel van een termijn) en delfisch (orakelachtig).

5. Daarna: het delcredere (het borg staan van een commissionair), de d-elementen uit de chemie, deleman (huurrijtuigje op twee wielen), délégué (vrouw: déléguée), de lege ferenda (volgens toekomstig recht), de lege lata (volgens geldend recht), Delftenaar of Delvenaar, oud delfts, Delfts blauw, die deli(tabak) komt van Deli, delicta juventutis meae (de zonden van mijn jeugd), delier (delirium), deliramenta doctrinae (de razernij van de geleerden), delirium tremens [(na stoppen met) alcoholgebruik], het orakel van Delphi, de Deltametropool, het Deltaplan leidde tot de Deltawerken, wat is een deltoïde [punt op kleine cirkel rolt in grote cirkel] en wat is deltiofilie [prentbriefkaarten verzamelen]?, demee (temet), de mal en pis (van kwaad tot erger), dementi (logenstraffing, loochening) en dementie en dementia paralytica (hersenverweking).

6. En ook nog: dementia praecox (schizofrenie), dementia praesenilis (op jonge leeftijd beginnende dementie), dementia senilis (ouderdomsdementie), demi-fond (vorm van baanwielrennen),
demi-fortune (rijtuig met één paard), demi-john
(dame-jeanne, dameraan, grote mandfles), demikini [bh, beha, met kleefstof, geen bandjes], demi-lune (ravelijn, halvemaanvormig of hoekig bolwerk), demi-mondaine (schijnbaar fatsoenlijke vrouw van losse zeden),
demi-vol (in de heraldiek – 1 vleugel), demi-vierge (meisje dat allerlei intimiteiten toelaat, behalve de consummatie), demi-sec (halfdroog), demos (het volk), de mortuis nil nisi bene (van de doden niets dan goeds), in den beginne liep het niet, op den duur wel, dem Verdienste seine Kronen (ere wie ere toekomt), dengue (knokkelkoorts), denique coelum (eindelijk de hemel, nl. wij zullen die verwerven – roep van de kruisvaarders).

7. Voorts: denning (moutzolder), de nocte ('s nachts), dente superbo (met lange tanden), de novo (opnieuw), de nos jours (huidig, tegenwoordig), de non locando ((beding) van niet te verhuren), met deo(dorant) houd je jezelf fris, Deo annuente, annuente Deo = Deo favente (D.F.), favente Deo, allemaal: met Gods gunst, Deo gratias (D.G.), goddank, godzijdank, Deo juvante, juvante Deo: met Gods hulp, de omnibus aliquid, de toto nihil: (vergelijkbaar met) twaalf ambachten, dertien ongelukken, Deo volente (D.V.), volente Deo (V.D.): als God het wil, depêche (o.a. telegram, postzak), uit dépit: geërgerd, teleurgesteld, een dépositaire is een depositaris [bewaart geld of goederen], depositum fidei: (r.-k.) het onveranderlijke deel van de geopenbaarde waarheden, in depot geven (= en dépôt), ze was depri [depressief], de profundis: psalm 130, een van de boetpsalmen.

8. Om te vervolgen met: een de/arboeka een Arabische of Turkse vaastrommel, derby is (ook) kaas uit Derbyshire, de Belgische
derde-betalersregeling [BE: bv. het ziekenfonds], der eingefrorene Dünkel: de in iemand vastgevroren eigenwaan, der Erscheinungen Flucht: de wenteling der verschijnselen, der ersten Liebe goldne Zeit: de gouden tijd van de eerste liefde, der feine Griff und der rechte Ton: de fijne handgreep en de juiste toon, der frische, fröhliche Krieg: de frisse, vrolijke oorlog, der Himmel auf Erden: de hemel op aarde, de rigore juris: naar de gestrengheid van het recht, de wet, de rigueur: verplicht, voorgeschreven door de etiquette, der jüdische [Duits!] Selbsthass: de haat van de Joden jegens zichzelf, der Kampf ums Dasein: de strijd om het bestaan, der kühne Griff: de stoute greep en dernier cri: het laatste modesnufje.

9. Het gaat maar door: der langen Rede kurzer Sinn: de kort samengevatte zin van deze lange redenering, der Luxus der eigenen Meinung: de weelde van een eigen mening, dermatorragie: huidbloeding, der Mensch ist, was er isst: zeg me wat je eet en ik zal je zeggen wie je bent, de overgave leidde tot een ongeregelde déroute [verwarde vlucht], der reine Tor: naïeve dwaas, derrick: boortoren, derrie: fecaliën, feces, derrière: achterwerk, derris: vlinderbloemige klimplant, der rote Faden: de rode draad, dershane: collegezaal van een medresse [madrassa, moskeeschool], der springende Punkt: kardinaal punt, punctum saliens, dertienavond: driekoningenavond, der Wille zur Macht: het streven van de mens naar macht en invloed, der Wille zur Tat: de wil tot de daad, descensus ad inferos: nederdaling naar de hel, des Guten zuviel: te veel [maar: een teveel] van het goede en de Desolate Boedelkamer [weeskamer, overheidscollege, beheer – Amsterdam].

10. Ten slotte: desipere in loco: op zijn tijd uitgelaten, niet altijd wijs zijn, DNA: desoxyribonucleïnezuur [Engels: a = acid], des Pudels Kern [de kern van de zaak], het dessous des cartes: het geheim van de zaak, dessus-de-porte: deurstuk, schilder- of ander kunstwerk boven het kalf – dwarsregel tussen een deur- of luikopening en het lichtraam erboven –, de stercore Ennii: frase waarmee men te kennen geeft dat uit een massa minderwaardig werk nog enkele waardevolle dichtregels opgediept zijn, d.e.t.: daarentegen, detente: politieke ontspanning, ten detrimente van: ten nadele, tot schade, op kosten van, detoxen: afkicken, de trop: te veel, overbodig, de (oo: ex) tripode dictum: in orakeltaal, deuce [djoes – tennis, 40-40] en deugddoend.

 


zaterdag 16 januari 2021

2067 Dictee maandag 18-01-2021 (1) dictee Dictee van de dag (92) √

Dictee – dictees [2067]

Oefendictee 765 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (92)

1. Het eind komt in zicht: Deus: God, Deus absconditus: de verborgen God, God als onkenbaar voor de mens, Deus avertat: God beware (bewaar me) (godbewaarme), deus ex machina (uit de lucht vallende oplosser van problemen, bijv. in een toneelspel), Deus meliora det: God betere het (God betert! – godbetert), Deus omen avertat: God verhoede dat, het Deutschlandlied is het Duitse volkslied, developpé: basisbeweging bij ballet en dans, de verbo ad verbum: woord voor woord, woordelijk, ad verbum, de visu: met eigen ogen, als ooggetuige, DeVlag (opzoekitem – Duits-Vlaamse Arbeidsgemeenschap – SS), dewarvat (vacuümvat), deweysysteem: decimale classificatie in de bibliografie, dextromanie: rechtshandigheid, devitrificatie: ontglazing, device: apparaat, hardware, een Deventenaar met deventerkoek [ook: Deventer koek], deux-chevauxtje: lelijk eendje, deuxième bureau (maîtresse) en Deuxième Bureau (Parijs, Franse militaire inlichtingendienst), deutzia (bruidsbloem) en detentie (hechtenis).

2. Ik zit nu al zo lang te wachten. Op motorrijtuigen betekent CH Confoederatio Helvetica. Een blaka is een blakaman [zwart of negroïde]. Hij gaf een blanco-endossement [met alleen handtekening erop] af. Hij legde de blank-om-een aan [dominosteen]. Blanquette is ragout op basis van gekookt wit vlees (geen witvis!). Een kalfsblanquette is een blanquette de veau. Wat voorkomt de Blasiuszegen [een keelaandoening, 3 februari]? Hij is van het Blauwe Kruis [geheelonthouder]. Wat gebeurde er in het sprookje van Blauwbaard [bracht zijn 7 vrouwen om – dat is een sprookje van Blauwbaard: er is niets van waar – een blauwbaard is een vrouwenbeul]? De lucht begint te blauwen en de boer te blouwen [met armen slaan, boerenvuur maken]. Een savante is een blauwkous [geleerd, minachting huishoudelijke zaken]. Hoe spreek je 'bluefort' [bloe-foor – variëteit van de Franse kaas roquefort] uit? Jullie zouden toch vooruitbetalen? Ik heb mijn tanden laten bleachen [bleken, wit maken]. In het zeewezen is een hel, een duister hol, een blekhol (vergelijk: black hole = Eng.) voor in een schip. Single malt [onvermengde, van gerstemout gestookte whisky] is het andere uiterste van blended (Schotse – een mix) whisky. Blendwerk der Hölle: een helse zinsbegoocheling. Het poetsmiddel 'blenko' komt van 'blanco'.

3. Ga maar zolang in de wachtkamer zitten. Een blessing in disguise is een meevaller die aanvankelijk een tegenvaller leek. Bleu chaud is rauw en lauw, bleu froid is rauw en koud [van vlees]. Een happy ending story is een blijeindend verhaal. Niets is hier blijvend. Blinde maupie [eerst zien, dan geloven], dat geloof je toch zeker zelf niet? Een blindaas is eigenlijk een blinde daas [steekvlieg]. Het caecum is de blindedarm. De blind holes zijn het lastigst [golf: green vanaf de afslag niet te zien]. Een blizzard is een hevige winterstorm. Wie is het bloodst (lafst) van die drie? Wie zijn de huidige prinsen van den bloede? Bloed laten is aderlaten: denk ook aan bloedlating. Kijk, een bloedblein [blaar] op mijn hand. Het werd een bloedeloze nul-nul (in cijfers: 0-0). Zou hij die bloedhete (bloedgeile) griet wel aankunnen? Een bloedmobieltje wordt van coltan (columbiet en tantaliet – zaken voor oorlogsmateriaal – met de opbrengsten ervan worden oorlogen gefinancierd) gemaakt. De bloeimaand [Franse Republiek] is floréal.

4. Hij heeft bloedontlasting (teerfeces). Sepsis, septikemie [bloedvergiftiging] kan dodelijk zijn. Consanguiniteit is een kwestie van consanguien (! – gwie, niet guu-wie) zijn. Zou dat schip een lading buskruit in hebben? Is pleegzuster bloedwijn een merknaam? Nee. We gaan de bloemetjes buitenzetten. Wat is het 'uurwerk van Flora'? Bloemenhorloge, perk met planten. Ze was gekleed [zonderling dus] als Tante Bloemkool . De mouwen bloesden als een bloes of blouse [uitspraak!]. Ik zit helemaal in de blogsfeer. Het hele linkse blok stemde en bloc tegen. Een blokart is een zeilwagen op 3 wielen. Nooit meer vergeten: aa-lava is bloklava (en een a-b-kind is …). Kind dat pas de letters leert. Blokzandsteen is quaderzandsteen. Er zijn meer hondjes die Blom [Mops, Fikkie] heten. Een blonde d'Aquitaine is een blond vleesrund. 's Zomers is blootliggen [voor gevaar, dat is figuurlijk] niet erg. Ze zullen blootstaan aan kritiek. Een bloque is een biljartstoot [fors, rechtuit]. Een blouson noir is een nozem.

5. De bluegrass [countrymuziek] komt uit Kentucky. Helmut Kohl beloofde blühende Landschaften [1990, aan de inwoners van de DDRDeutsche Demokratische Republik]. Blush [NL: ah, BE: uh] is rouge. Verklaar: Blut und Boden [bloed en grond – leus van de nationaalsocialistische binnenlandse propaganda en grondpolitiek] en Blut und Eisen [bloed en ijzer, Bismarck 1862, beginsel van machtspolitiek]. Op verzoek van L.L. te L.: welke woorden hebben 'ée' aan het eind? Nu kan je in VD niet op accenten zoeken, dus moet dat op '*ee'. Aan lemma's levert dat (situatie 2014) 530 [2019: 873 – 2021: 882] treffers op, binnen artikelen nog eens 1705 [2019: 1755 – 2021: 1807] (daar begin ik dus niet aan!). De oogst (toch maar, beperkt): à main armée: gewapenderhand, à portée: binnen zijn (het) bereik, appellation contrôlée: gecontroleerde, erkende herkomstbenaming van wijn (A.C.), à tête reposée: bedaard, rustig (over iets nadenken, overleggen), arrière-pensée: (verzwegen) bijgedachte, voorbehoud, bombe (glacée): (bij banketbakkers) een ijsgerecht in twee kleuren.

6. Verder: chambre séparée: ruimte waar men met een eigen gezelschap afgezonderd kan vergaderen, chose jugée: afgedane zaak (= judicata res), crème brûlée [nagerecht], crème fouettée [slagroom], fricassee [gerecht van fijngehakt vlees met pikante saus], Grande Armée (het Grote Leger – van Napoleon), haute volée: de voorname, de hoge kringen, jeunesse dorée: jongeren uit de aanzienlijke en rijke standen, die de toon aangeven in mode en vermaak, joyeuse entrée: feestelijke inkomst, kindermatinee, lychee: altijdgroene boom, marquee [ie]: over een beeldscherm lopende mededeling, marque: gedenkteken, marqué: toneelspeler met verradersrol, onvree [onvrede], panacee [wondermiddel], par renommée: volgens het gerucht [bij geruchte], partie carrée: gezelschap van vier personen in twee paren – twee dames en twee heren, pièce montée: bruidstaart, renommee: goede naam, gunstige reputatie, Vendée(s) [Frans departement – bnw.] en mêlee: krijgsgewoel [ook: voetbal].

7. Verder: porte-brisée: dubbele, openslaande deur of schuifdeuren tussen twee vertrekken, relâche forcée: gedwongen oponthoud, m.n. van schepen met averij, rime batelée: rijm bestaande uit klankovereenkomst tussen het slotwoord van een versregel en een of meer (delen van) woorden in de volgende regel, soiree [NL], soirée musicale, soirée dansante, tenue de soirée of toilette de soirée (avondkleding, tegenover tenue de ville – stadskleding, wandelkostuum), toile cirée: wasdoek, vie manquée: leven waarin men zijn roeping of talent niet heeft kunnen realiseren en vole annoncée: in het omberspel al de trekken halen wanneer dit tevoren aangekondigd is. En tja, waar het om ging, is er niet uitgekomen: waarom een vrouwelijke attachee en prostituee (naast attaché en prostitué), maar wel dégénérée en déléguée (naast dégénéré en délégué)?

8. Wel, het antwoord staat in (p)GB op p. 21 [2021: 34] bovenaan [2021: onderaan]. Dat komt omdat de laatste 2 vormen nog als specifiek uitheems (Frans) ervaren worden. Volgens mij zijn dat in onze woordenboeken wel de enige twee. Ik ga daarvoor echter die 1705 [2019: 1755 – 2021: 1807] treffers niet te lijf … [wel: crème brûlée en soirée dansante ...]. Helaba, zijn jullie er nog? Een sitatoenga is een waterkoedoe, een vrij grote moerasantilope. BMX'en betreffen de bicycle motocross [X, cross, kruis, crossfiets]. Een BM-jacht (BM'er) heet zo naar het Bergumer Meer. Een boanerges blinkt uit in vurige geloofsijver. De BO is de bodyodour, de lichaamsgeur. Hij is zo rijk als Boaz en Croesus samen. Waarom worden Duitsers voor boches uitgescholden? Geen idee. Bocheljoenen zijn kratesen [gebochelde, misvormd mens]. Zou ze haar schort voorhebben? Hij zal toch wel het beste met ons voorhebben? Ik zie een bodhisattva [stelt boeddhaschap uit om anderen te helpen] niet op een bodhrán [bau-rahn – Ierse handtrommel, folkmuziek] spelen. Ze moet niks van die boeddhisterij [minachtend voor boeddhisme] hebben.

9. Boeën is boe roepen. De Groningse boeghies is een gerookt runderboegstuk. Er kwam een kanjer van een Boeginees vaartuig voorbij. Het (boeg)sprietlopen is een volksspel [over een horizontale gladde mast]. In het Gulden Boek [naamboek met vorstelijke en hooggeplaatste personen als bezoeker] van Amersfoort staan heel wat namen. Daar kun je wel een boekje over opendoen. Kwarto en octavo zijn boekformaten. Hij maakt zijn beroep van boekenschrijven. Boemboe (mv. -s of boemboeboemboe) zijn specerijen gebruikt in de Indonesische keuken. Vertel meer over de Boeren in Zuid-Afrika (en hun boerengeneraal). Ze spreken daar geen Stadfries, maar Boerenfries. De Boerenkrijg moet je in Vlaanderen en Wallonië situeren, de Boerenoorlog óf in Zuid-Afrika óf in Zuid- en
Midden-Duitsland. Ze dronken boerenmelk en -meisjes. Wat is het boerhaavesyndroom [slokdarmbreuk door braken] precies? Boetplegende nonnen zijn te omschrijven als boete doend.

10. Wat zit er zoal in boeuf bourguignon [in blokjes gesneden rundvlees met ui en champignons, gestoofd in rode wijn en bouillon]? Daar zal Jan Boezeroen [arbeider, gewone man] een boodschap aan hebben. Wat ben je toch een bofkont! Al mijn buren hebben ook bogaarden [boomgaard, bogerd]. Een bo-gesprek of collect call slaat op 'betaling opgeroepene'. Ze leefden in bohème [met de ongeregelde levenswijze en de kring van zo levende artiesten, m.n. in grote kunstcentra]. De bohemer [zigeuner] en de bohemienne (met boholook – artieste met ongebonden, vrij, zorgeloos bestaan) konden het goed vinden. Een boilie [bohj-lie] is een aasbolletje voor sportvissers. Die bojaar [adellijk grootgrondbezitter in het oude Rusland en de andere Slavische landen] frequenteerde boîtes de nuit [nachtclub]. Bij het bokjespringen moet er iemand bokstaan (bokjestaan). Je zal maar met zo'n bokito [NL: scheldwoord: benaming voor een zwaarbehaarde man, een vandaal of relschopper] getrouwd zijn. Hij is bokke- (net als ape- en pauwentrots) of botergeil. Kun je met een bokspoot [bokkenpoot, letterlijk, maar ook: sater, duivel, boksvoet] boksen? Nee, dus. Een (rare) bokkenees (bokkinees) is een ruwe of wonderlijke kerel.

 


vrijdag 15 januari 2021

2066 Dictee zondag 17-01-2021 (4) dictee Oefendictee januari 2021 (1) √

Dictee - dictees [2066]

Oefendictee januari 2021 (1)

1. Let op: Heiloo, een Heiloos huis, Heiloos burgemeester en Heiloose toestanden, maar: Groenlo, een Groenlo’s huis, Groenlo’s burgemeester en Groenlose verwikkelingen. De trouwerij ging vooraf aan de bouwerij en de daaraan voorafgaande (d.a.v.) heierij. Let op: reïncarnatie, reïmponeren, maar re-integratie. Ik houd het maar op ‘agapenmaaltijd’. VD geeft als uitspraak: /aɣapə, aɣapɛ/. Een kattenkop doet kattenkwaad. Fish-and-chips koop je in een fish-and-chipsstand. Geen woorden, maar daden: facta non verba. Cryptogram, dat lichaamsdeel vindt een kno-arts nooit: de verstopte neus!

2. De sterlet is een Zwarte Zeesteur (zwartezeesteur). Dance is EDM (electronic dance music) Raar: amoureus, maar polyamoreus (GB, VD)? 'Sarahs bikinietje' schrijf je zonder apostroffen, 'Sara's bikini's' met twee. Een pullover is nu eenmaal geen slip-over. Angina temporis is een schertsende verbastering van angina pectoris. Ze was een chique meid, chic, zeg maar: sjiek de friemel/friebel (niet in wdb.), maar vandaag was ze geen sjiek waard, toen haar oom sjiekte met chique sjiektabak, die overduidelijk chic was. De overklede vrouw nam op de overklede stoel plaats. GB schrijft idee-fixendwang [n], VD
idee-fix
edwang [n/s]. Wat houdt de wuhanshake nu precies in?

3. De voltaïsche zuil is de zuil van Volta. In BE lijkt ‘intensieve zorg’ frequenter dan ic (intensive care). Voor het element Rg kun je het beste röntgenium schrijven (voorheen Uuu = unununium). Paks zijn polycyclische aromatische koolwaterstoffen. Met een Bourgondisch geloof ben je een doortrapte leugenaar. Een stylo is [BE] een balpen. Een prostylos heeft vóór, een amfiprostylos ook achter een zuilenrij. Echt waar: in de Savoie genoot de Savooiaard van de fondue savoyarde [kaasfondue]. In Oman wonen Omani's, Omani of Omanieten (en vergeet de Omaanse of Omanitische niet!). Je moet de presocratische filosoof Heraclitus uit Efeze vooral niet verwarren met keizer Heraclius.

4. Ken je deze synoniemen: nieuwjaarsdag en Nieuwjaar? GB: koeskoes = dier, couscous = gerecht (Noord-Afrika). Let op: bij VD is koeskoes ook nog, maar wel een ander, gerecht. Een
beha-affiche (
GB) is een desbetreffende poster (internet). Vanmiddag is die/dat t.d., thé dansant [m.v. (s) s]. In SR is een skratjie een skraki, een trommel en – om het simpel te houden: skratjie pokoe is skrakipoku = traditionele creools-Surinaamse zang begeleid door drums, voorloper van kaseko. Schrijf je ‘chebakia’ wel goed? Een tweep is een twitteraar. Het is feest: de jubilaris verblije of verblijde zich! Je kunt spannende sprookjes vertellen, maar in het spannendesprookjesvertellen is ‘vertellen’ znw.

5. Een afghaan kan zijn een windhond, een jas – een Afghaanse jas dus! – en hasj. De agnèssorelsoep is zekere kippenroomsoep. Een geëcht kind is een niet-eigen kind. Hij is erg Bijbelvast, tekstvast, Schriftvast. In qat zit cathine. Luitenant, luitenants – BE: luitenanten, luitenant-kolonel(s), luitenant-admiraals/alen – VD alleen s, en luitenants-ter-zee zitten op een luitenant-ter-zeeschool. Zijn eersteklastreinreis was een eersteklas treinreis. MDMA, je weet wel, is methyleendioxymethylamfetamine (de drug ecstasy, xtc). Gezocht op *meloen*: boommeloen (papaja), galiameloen, hoornmeloen (kiwano) en kantaloep. Een adenoïdenlijder lijdt aan adenoïden, een adenoïde vegetatie.

6. Die jongelui zijn ver-adhd'd. Ook nog: een watermeloen geeft citrulline, komkommer x meloen = cumelo, andere schrijfwijze: kanteloep en cantaloupe (karbonkel), om mee te eten: parisiennelepel, een nashi(peer) lijkt op een meloen, piel de sapo
[
pie-jèhl-dèh-saa-poo], de sukwa [soe-kwaa] geeft een soort komkommer, een veur is een geul, gebruikt bij de teelt, een zuurzak is een guanabana en de yacon is een eetbare knol (appelwortel). Het
GB-woord ‘shordje’ komt van ‘short’ en ‘woordje’. Je moet dan denken aan ‘
vnzlfsprknd’ voor ‘vanzelfsprekend’, etc. Voor moai(s), monolithisch beeld, moet je op Paaseiland zijn. En voor de galapagosschildpad op de Galapagoseilanden … Ook voor darwinvink en landleguaan trouwens.

7. Taenia: geslacht van lintwormen, ook iets uit de (Dorische) bouwkunde, dan mv.: taeniae. Mooi duo: tagliatelle en zaba(gl)ione, sabayon. Vergelijk ook passacaglia en passacaille. Een poku is een liedje, een tapu een amulet, een talisman. De orpheusgrasmus klinkt orfisch. Als een Maleier lijdt hij aan latah. Verwar niet: mycorrhiza (symbiose) en myorrhexis (spierscheuring). Eén korè, twee korai, één kouros, twee kouroi. De leljacana heeft heel wat namen: chirurgijn, kepanki [ih], lansvogel, spoorvogel en spoorwiek. Wat doet syfilis met de epididymis? Op de jacquard verscheen een afbeelding van een jaquemart. Stel je voor: Fo at in de caccia een focaccia. Aan een ginkgo groeit geen nangka. Ook leuk: fyofyo’s op een gadotyo.

8. Zijn doño is een coño. Wat hebben ducttape, dumbbell en
DEC
T-telefoon gemeen? Zou een biná buní lusten? Met *jee: [GB] jee, o jee, [VD] herejee [tw. en znw.: gedoe], holadijee, tararaboem(dijee) [sjing-boem], Here jee (tw.) en ouwe taaie, jippie jippie jee [kinderliedje]. Met jee* nog: jeetjemina en Here jeetje. Kudo's zijn complimenten, kudos kent alleen het enkelvoud. Mogelijk zou je aan ‘whoopie’ denken, maar NL kent alleen ‘woepie’ [tw. – vreugde]. De pisco sour is een zekere cocktail. In saecula saeculorum [tot in de eeuwen der eeuwen] moet echt met ae's. Savvie [ah] = verstand en savvy [éh] is (bnw.) slim, handig. Het is ‘een handige harry’, maar ‘dikke Harry’ (bekijk het maar!). Phubben: doorgaan met je smartphone tijdens gesprek.