2030 Dictee zaterdag 19-12-2020 (1) dictee Dictee van de dag (62) √

Dictee – dictees [2030]

Oefendictee 795 OUD, geheel herzien naar situatie 2020

Dictee van de dag (62)

1. Een apc'tje bevat acetosal, fenacetine en cafeïne. Regeren in een adhocratie ad-hocpartijen ad-hocachtig? Een eolusharp [windharp] reageert op de wind (genoemd naar Aeolus). Het amperage geeft het aantal ampères weer. Après tout [after all, uiteindelijk, welbeschouwd, tenslotte] viel het après-skiën in het water. Anonymi zijn anoniem geanonimiseerd. Zij volgt een apothekersassistentenopleiding. Baksjisjen en baksissen zijn fooien. De gondelier bracht een barcarolle [gondellied, Venetië] ten gehore. De bard [volksdichter] zong, staande op een bart [brugdek, waterstoepje]. Hij heeft al heel wat best of fives [threes, sevens, vgl. bests of Bach] gewonnen. Het bellenmeisje ontving een bellerophonsbrief [ee] (uriasbrief – aankondiging ondergang van de brenger ervan) op de bel-etage. Kom nou, dit zijn geen bijdetijdse verhalen, maar uit-de-tijdse. Turven is er een schrapje bij zetten. Verdragen die elkaar: een bizon en een bisamzwijn? Den Bosch' burgemeester frequenteerde dat Bossche café. Ik wil daar totaal buiten staan.

2. Is dat te combineren: bruschetta [oe k] met Brussels lof? Het werd me op een kabaretje [dienblad] aangeboden. Ik vind dat burschikose, studentikoze, ongein. De ballerina werkt aan de barre [bahr, baar]. De canopenscherven zagen er niet uit. Een schedel is een dodenkop. Caput mortuum is dodekop. Een carottier [tjee] is een carottentrekker. De aangeschoten caracal [steppelynx] bewoog zich voort als een caracole [wijngaardslak]. Ik bespeurde hegeliaanse [Hegel], orwelliaanse [George Orwell], carrolliaanse [Lewis Carroll – die van Alice in Wonderland] en aristoteliaanse [Aristoteles] invloeden. We eten caesarsalade [ee ah]. De centerfold [grote foto, vaak naakt] zit midden in dit nummer. Herken je een shantykoor [zingt shanty’s, zeemansliederen] aan het chanten [op monotone wijze zingen]? Nee, dus. We zullen de chamade [sj] moeten blazen [aftocht]. De afkorting ch is van christelijk-historisch [VD: waarom niet: c.-h.?], r.-k. die van rooms-katholiek [en p.-c. is protestants-christelijk]. Ze had ongetwijfeld iets closes [intiem] in gedachten. Die klipper [boot] voer er al, deze clipper [vliegboot] daalde er neer. Een collébal [onder de band] moet je decolleren [wegspelen].

3. De handelsnaam voor kokosvezels is coir [uitspraak!]. Welk probleem is nou het complext [meest complex]? Wie is die confuse, verwarde, man? Welke connotatie [gevoelswaarde] hebben 'consanguien' [verwant in den bloede] en 'consanguiniteit' [bloedverwantschap] voor jou [beide: gwie]? Hoe spreek je 'cool' uit [vgl. ook coewl]? Vooraf de warming-up en achteraf de coolingdown. Een comtoise [geen p] is een hangklok. Dat betoog is concies [s] (beknopt), de concieze formulering erin viel op. In dat gebied is het copesysteem [rechthoekige kavel] gehanteerd. Culi's zijn foodies. Hij kreeg die culpoze [door schuld veroorzaakte] autoschade op zijn conto. Je zult beter af zijn als je ervan af bent. Ze daldeeden [doen waar je zin in hebt] dat het een lieve lust was. Waarvoor gebruiken ze cyanide en cyaanamide [irriteert de huid + ontstekingen]? NB Uiterst giftig is cyaankali = kaliumcyanide = cyaankali(um). Leverancier en afnemer moesten helaas snel dag-zeggen-met-het-handje. Een democratisch socialist is democratisch-socialistisch. De afkorting D.V. staat voor Deo volente (V.D. – volente Deo), D.G. voor Dei gratia (door Gods genade) of Deo gratias (Gode zij dank). Een dhow [dau:w] is een Arabisch zeilscheepje.

4. Wat disfunctioneert er bij dysfasie? Het vermogen om woorden en zinnen te vormen. Ik klopte aan dovemans deur en het was aan dovemansoren gezegd, dat ik om een dovenetel kwam. Wat een dribbel, kijk hem dribbelen. Wat een tackle, kijk hem tackelen. Een doorsnee-Nederlandsgezin (doorsnee Nederlands gezin) eet doorsneehamburgers, een doorsnee-Hamburger trouwens ook. Zijn het de circe's [verleidsters] die ons naar Scylla en Charybdis lokken? De koffieresten waren drabkleurig. Er was bijna geen tijd voor ademhalen, we moesten drank halen. Een drôle de guerre is een phoney war [vreemde oorlog]. Jullie moeten je niet druk maken, niet zo'n drukte maken! We zitten nog met duizend-en-een [heel veel – ook: honderd] vragen. Iemand dwarszitten is iemand de voet dwars zetten. Ecarteren is ecarté spelen. Zijn eclatante zege maakte éclat [baarde opzien]. Duizend tegen een [VD: één = onjuist] dat hij het doet. Ik heb mijn lieve eegaatje om EDTA, ethyleendiaminetetra-azijnzuur, gestuurd.

5. Mijn jas heeft een ecrue [GB] [touwkleurig] kleur. Zielig, als je ennui [verveling] gewoon accepteert. Hij bracht de engelse [engel!] groet, het Ave Maria [naam gebed]. Enfants prodiges [+] [wonderkind] kunnen ook enfants prodigues [+] [verloren zoon] zijn. In het entrepotje [opslag] kwam alles op z'n pootjes terecht. Een épagneul is een cockerspaniël. Een epididymis is een bijbal, daar wordt niet gedanst. De massa epateren [overdonderen] is épater le bourgeois. Ligt dat land in Midden-Amerika of Centraal-Afrika? NB Centrafrika is de
Centraal-Afrikaanse Republiek. Ik heb die begeleiding erdoor gedrukt toen hij al zijn geld erdoor gejaagd had. Ik citeer: "… dat het ertoe doet, dat je door eigen toedoen …". Ergocalciferol [vitamine D2 – VD: 2020 OK – niet meer D₂ , ook in boter] is nu eenmaal geen ergotalkaloïde [komt in moederkoren voor]. Er waren wat reepjes spagnolet [stofnaam] aan de spanjolet [draairoede] blijven hangen. Hij trilde als een espenblad en draaide daarna om als een blad aan een boom.

6. Mooie woorden: 'euphuïsme' [gekunstelde lit(t)eraire barokstijl], 'eufemisme' [gebruik van verzachtend woord] en 'eufonium' [tenortuba]. Zo mag ik net zomin niet zeggen: "Je moet daar niet zo min over denken." Mijn huidige vrouw is mijn ex-ex. Wat doet zo'n fait diverstje ertoe? Fasciitis [ontsteking van het bindweefselvlies] ja, maar waar? Die loser hield zich van den (GB 'den', VD 'de') domme maar hij was vanmiddag toch de lucky loser [mag als vervanger naar een (sport)evenement] en maakte een lucky shot [toevalstreffer]. Zou dat fetisje helpen? We gaan een filetje eten. Het is een feit dat hij fijt heeft. Een fiscaal jurist houdt zich met fiscaaljuridische zaken bezig. Ik zou maar fluks gehoorzamen. Op het project X-feest kwam het
fragiele-X-syndroom [verstandelijke handicap, etc.] ter sprake. Na de geslaagde fouetté [verlengde pirouette] was er crème fouettée [slagroom]. Hij freestylede vaak en thuis nam hij graag deel aan een freedekeetje [ee] (vormvariant van freedikeetje – vriendschappelijk potje voetbal). Ze was mijn frêleste patiëntje. Het heeft me geïntrigeerd dat hij zo snel gere-integreerd was. Hij soupçonneerde [verdenken] zijn buurman. Boeddhisten geloven in reïncarnatie en re-integratie. De friste ploeg zal winnen.

7. Een graue Eminenz is een éminence grise. Ook in Plathaags en Hagois is een haik een vrouwenkleed en een kaïk een vaartuig. Verrukkelijk, dat Häagen-Dazsijs (niet in wdb.). Met één houw kliefde hij de hauw [soort peulvrucht]. Niet elke hoge school is een hogeschool. De ichtyologie is de viskunde. IChThUS betekent: Ièsous Christos Theou Huios Sotèr. Geef enkele voorbeelden van hypallage's. Wil je me soms de dood injagen of in drijven? Mijn sigaar, ik ga er de brand in steken. Die jan-weetal en dat lijsje-weetal vormen een echt paar. Kleine Job, Joppie, zal wel weer het kind van de rekening zijn. De jonge turken werden ook wel jonge wolven genoemd (naar een politieke beweging in Turkije in de eerste twee decennia van de twintigste eeuw). De ja- en nee-stemmen zijn geteld. Een jasser [aardappelschilmesje] jast: Yasser Arafat kan dat niet meer. Ik stuur een paar jpegs [joint photographic experts group (beeldbestand in JPEG-formaat)] mee . Zijn kanis [hoofd, kop] is geen ponem [porem, gezicht]. Vroeger kon je nog behoorlijk je kandjes [kandidaats(examen)] halen.

8. Een hoogleraar is kat' exochen [bij uitstek, per definitie] een geleerde. Een karyoloog [celkernen] bestudeert volgens mij karyocyten [grote cel in het beenmerg die bloedplaatjes produceert]. Dat is Latijn voor mij en Chinees voor haar. Zijn kariatidenverzameling [vrouwenbeeld] mag er zijn. Je moet een kat niet in zijn kattengat kijken. Met dat kat-in-de-zak [voeringstof] kochten we een echte kat in de zak [miskoop]. De absolute temperatuur is nu 373 kelvin (K). VD, is een klinge nu ineens geen kleefkruid meer? Inderdaad, wel: klet, klit. De Koninklijke Marechaussee wordt afgekort tot KMar en het Korps Mariniers tot KMarns. Klits klats (ook: klets) klander(e), van de ene bil op de ander(e). Zullen we de koffer in duiken? Het startblok is de verhoging vanwaaraf zwemmers bij wedstrijden het water in duiken. Kondt ge maar vliegen! Dat is een spiermassa van komsa [groot]. Een k-Marokkaan is beslist geen knuffel-Marokkaan … Bij een
kop-staartbotsing zitten de wrakken echt kop aan staart.

9. Een kooltje vuur [stukje kool in komfoor of test] kun je beter niet bij een kooltje-vuur [sierplant] zetten (en omgekeerd). De kortte van het circuitje viel op. Zijn kroeze [gekruld] haren wapperden in de wind. Is Piet al langs geweest? De laserstralen speelden rond de mond van die lazerstraal. Wil je een glaasje limonade gazeuse [met prik]? Ben je nou helemaal van lotje getikt? In Malmö's binnenstad is het goed toeven. In die mallenfabriek gebruiken ze (g)een mallejan [palensleep]. De toeristen genoten van Manneken en Jeanneke Pis. Het liefst wilde hij zijn maîtresse maitriseren [er als meester over heersen]. Hij had meise buikvlinders. Mijn wens: je vrouw mens-erger-je-niete nog lang en gelukkig. Ik zoek eigenlijk nieuwzilver en oud zilver. We verschoven ouguiya's [munt Mauritanië, MRO] over het ouijabord [wie-jaa – contact met geesten]. Hij bekleedt nu de overstenrang. Mag ik een (cham)pagne? O, je bedoelt een sjampie! Bij de oude Grieken was een palaestra een sportveld [vgl.: palestrisch].

10. Parsimonie [eenvoud] kun je linken aan 'simpel', parcimonie [zuinigheid] aan 'cent'. Waar zijn in deze stad die (vermaledijde?) P+R's [park-and-ride], of heten ze hier K+R's [kiss-and-ride]? Antwoord: bij het station! Droegen pasja's [hoge ambtenaar Ottomaanse Rijk] pashmina's [sjaal] en komen die van de kasjmiergeit [uit Kasjmir]? Ja. Een patjakker [smeerlap] die veel patat eet, kan een padzak [papzak] worden. Die kruiden zijn berepedis [uh ih – heet]. Het woord 'passé' is passé [verouderd]. De liefde bedrijf je penages [voorzichtig]. We hadden een pico bello vakantie. We zien elkaar in Phnom Penh! Bij plaatsgebrek is er plaats te kort. Die privégesprekken hadden een hoog Privégehalte [tijdschrift]. Ze legden hem op het procrustesbed. Het hutchinson-gilfordsyndroom [progeria, veroudering] moet je zeker niet verwarren met het syndroom van Guillain-Barré
[guillain-barrésyndroom, GBS, aandoening centrale zenuwstelsel]. Pur(schuim) is polyurethaan.

 

 

2029 Dictee vrijdag 18-12-2020 (1) dictee Dictee van de dag (61) √

Dictee – dictees [2029]

Oefendictee 796 OUD, geheel herzien naar situatie 2020

Dictee van de dag (61)

1. Hij reit [vlak schaven] nu de planken, maar gisteren reitte [van vuil zuiveren] hij de waterplanten voordat hij naar huis reed. Nadat hij nog het vlas had gereet [reten = roten], was alles gereed voor deze week. In het klooster zit een religieuzenclubje. De pikeurs trokken hun rijjassen aan. Je kunt sirenenzang toch geen sirenegeloei noemen? Dat Zweedse woord blijft boeien: smörgåsbord [koud buffet]. Geen flauw idee wat dat zijn: szechuanpeper [anijspeper] en indiapaper [dundrukpapier]. De heggenranken kunnen wel naar elkaar toe groeien, daarmee is de heg nog niet toegegroeid [dichtgegroeid]. De meeste
65-plussers hebben een 65 pluskaart [beide: of alternatieven! – 65+'ers, 65+-kaart, vijfenzestigplusser, vijfenzestigpluskaart]. Ik fitnes, hij fitneste, zij ging naar (de) fitness in een fitnesscenter (fitnesscentrum). Die orfische klanken riepen bij mij zekere reminiscenties [reminiscensen] op. Zij is een zuidvruchtenhandel begonnen, genaamd De Nootzaak. Is dat daar een soort
eten-en-drinkenzaak? Ik heb een diepgewortelde afkeer van tuiniers die diepgewortelde planten altijd willen uitgraven. Ze ziet eruit als een ex-opgeblazenballonnetje.

2. Ik moest mijn bed nog dingesen. En, heb je het nu gedingest? Alweer zo'n elitedictee voor de dictee-elite. Mijn nicht, Jutte Peer, is epris van [verzot op] castagnaccio [Italiaanse kastanjetaart]. Mansoir is mannelijk oir [beide: 'oor' uitspreken], oorbaar [bnw.: o.a. gepast, behoorlijk] heeft daar niets mee te maken. Een (Spaanse) olla podrida is een eenpansgerecht, daarvan afgeleid is olipodrigo (olipodriga), dat is een mengelmoes. Hopla, hoepla, hoeplala. Hoe gaat het? Och, lala. Olala (oh la la), dat is een mooie opsteker! Een pierlala is genoemd naar Pierlala. Tralala, tralaliere, tralderaldera. Veel tralala verkopen is veel poespas maken. Een troela of troelala is meestal onaantrekkelijk. 't Is allemaal larie en apekool. Een zeker straatlied bevat: siene, siene, siene la me los, anders val ik om. Wie werd aangeduid met 'el caballero de la triste figura' (mv.: los caballeros)? Antwoord: Don Quichot!

3. Een offtopic is een non-topic. Kan ik de wachtdoende officier spreken? Offeren kun je aan Bacchus (veel (wijn) drinken), aan Neptunus (overgeven), aan Apollo, aan Phoebus, aan de muzen (deze laatste drie: zich met de dichtkunst bezighouden) en aan Venus (zich aan de liefde overgeven). Wat is een officier à la suite [persoonlijk assistent van een civiele of militaire autoriteit]? Een offerziener is een haruspex (zoek maar op – voorspeller). Mijn schild ende betrouwen zijt Gij, o God mijn Heer (Wilhelmus, couplet 6). Hij zou onder dak komen en dus onderdak krijgen. Het on-dit [gerucht] ging dat ... het meervoud van onus [last] onera is en dat een oneirodynie [ee] een nachtmerrie is. Het oölithisch ijzererts bestaat uit, zeg maar, eiersteen. Die man is een notoire [twaa/too] (beruchte) boef. Ruwzink is geen zink, zoals je dat in de natuur aantreft, maar zoals het in de handel is. Met r&b wordt doorgaans arrenbie aangeduid (rhythm-and-blues).

4. R&D (Research and Development) wordt in bedrijven gebruikt voor de afdeling Onderzoek en Organisatie (O&O). De drie r'en zijn rust, reinheid en regelmaat. De afkorting RA staat ook voor reumatoïde artritis. Geen raad zonder eigen baat. Je kunt wel raden, wie de Moeder van de Goede Raad is [Maria, de Heilige Maagd]. Het bestuursorgaan van de provincie Zeeland is Provincie Zeeland (instelling). De REA is de Raad voor Economische Aangelegenheden. Kun je overeenkomsten bedenken tussen de Hoge Raad der Nederlanden en de Hoge Raad der Israëlieten (het sanhedrin)? De Raaf zie je bij de Maagd en de Beker [sterrenbeelden]. Een raatakker is een Celtic field [honingraatstructuur]. Een rabbijnenbijbel is een bijbel voorzien van commentaren en een Aramese vertaling. Het Westerwolds raaigras heet officieel Lolium multiflorum westerwoldicum. Wat betekent 'rabarberrabarberrabarber' op het toneel? Dat bootst een volksmenigte na.

5. De rabelaisiaanse taferelen zijn naar Rabelais genoemd. Daar ben ik rabiaat [verwoed, fervent] tegen, al ben ik beslist niet rabide [aan rabiës lijdend]. Is Messi de man van de rabona's [schietbeen achter standbeen langs]? Racaille is een raar gevormd woord [gepeupel, uitschot]. 'Vloe' is een hypercorrect gevormde vorm van 'vloei'. Een raccroc [rah-kroo] is een geluksstoot in het biljartspel. Raceduiven kan ik me voorstellen, maar wat is racemus [het uitgeperste sap van rijpe druiven]? Sombere boel: een dark horse [outsider] in een darkroom [onverlichte ruimte voor seks]. Een open haard werkt het best(e) in de openlucht. Een voorbeeld van een openbaringsboek is Openbaring (Apocalyps, de Openbaring van Johannes). Hij zou er gekleurd op staan. De aardappelen hebben te lang opgestaan. Toen zij van vijfhoog bij mij vijf hoog [= op mijn tenen] stond, brak (letterlijk?) mijn klomp! De ophicleïdengeneratie [voorloper tuba] zal toch wel zo langzamerhand uitgestorven zijn? En het eufonium [tenortuba] dan?

6. De orpheusgrasmussen vallen dood van het dak [mythische
zanger-dichter Orpheus met zijn orfische liederen]. De
oren-en-pootjesdag is helemaal in rook opgegaan bij VD [kinderen helemaal wassen ,ook benen en voeten]. Alle oranjehemden spelen in het Oranjeshirt. Spreek goed uit: racemus [uitgeperste sap rijpe druiven]. Lijken 'rachmones' [medelijden] en 'sjlachmones' [lekkernijen met Poerim, joods feest] ook inhoudelijk op elkaar? Nee, dus. Houd rekening met racketeering [ie] [chantage, afpersing]! Is het katrienerad of -wiel, het rad van Sinte-Katrien (de Heilige Catharina van Alexandrië), een soort rad van fortuin? Nee, een huidziekte met steeds groter wordend ‘wiel’. Morgen is het weer Heilige Salarius
(sint-salarius). Is er nog voldoende Heilige reserve (VD) [hostie in de tabernakel]? Ze maakten veel radau [drukte, lawaai]. Een rampjaar is een annus horribilis (en 1672 was er het Rampjaar). Wat zijn een raden adipati [adellijke titel Java] en een pangeran(g) adipati [troonopvolger]? En een raden-ajoe [titel van inlandse dames die in de derde graad afstammen van een vorst]? Met een raderwieltje kun je raderen [uh]. Hoe gaat het? Och, zozo, lala. De leden van de Politieke Partij Radicalen (PPR) waren radicalen. Radicchio is rode sla. We roeien dat janhagel radicitus (met wortel en al) uit.

7. De radiometer is een toestel geconstrueerd door Crookes. Een radler bevat bier en frisdrank. Hij droeg een raf [blauwkleurig] uniform (vergelijk de Royal Air Force, de RAF). Beschrijf de raffleslamp [lamp bestaande uit twee matglazen stolpen op elkaar, aan glazen kettingen met een rij kristallen staafjes eromheen] eens. Een rahout (ralijst) is de sent van de gilling. Die RAI is de Radio Audizioni Italiane (Italiaanse staatsomroep). Een raillas is de verbinding van de railstukken van een spoorweg. De railleur [ee eu – schoonmaker tramrails] schudde de stoepier [pjee] [klantenlokker] de hand. Hou(d) eens op met die raillerieën [ra-juh-rie – spotternijen]! Er worden kangoeroewagons [uh] gebruikt bij het rail-routevervoer. Is dat nou een rail-wegvoertuig? Ook Nasser voerde de titel raïs. Een rakel [hark – zuinig] en een spriet(?) is altijd iets, maar twee sprieten zijn twee nieten. Een sleis is een rakelijzer. In welk Bijbelboek vind je 'raak niet, smaak niet, roer niet aan' [Kolossenzen 2:21, strenge christenen: niet sporten, etc.]. Spreek uit: raketting. Zijn er speciale Rammenfeesten [sterrenbeeld]? Duidelijk is: dit is een rancunemaatregel [s]!

8. Het RAM is het random access memory, het ROM het read-only memory. Crème brûlée doe je in een ramequin [vuurvast ovenschoteltje]. Hoe hoog was de ramingssom [bedrag]? Hij kreeg een ongelofelijke (ongelooflijke) bastonnade [pak slaag]. In 1935 is het Nationaal Rampenfonds opgericht. De trommel ging van ramplanplan. Kan een vrouw eigenlijk wel rampetampen? Ja, hoewel 'tamp' penis betekent. Hoe gaat het verhaal van de rana in fabula (de kikker in de fabel)? De rand is de munteenheid van de Republiek van Zuid-Afrika. Valt een zware krop sla (een sluitkrop) ook onder de kropsla? En de lollo rosso [met lollo-rossobladeren en gekruld blad] en de lollo biondo [geelgroen]? Hoed u voor de randjaus [voetangel van aangepunte bamboestokken]. Het ramadanfeest is het Suikerfeest. Het raneynikkel is fijn, pyrofoor [snel oxiderend en met vlam verbrandend] en poedervormig. De rangaku (studie van Japans-Nederlandse handelscontacten ooit) is ook voor Nederland interessant. Het woord 'rangoli' [Indiase kunstversieringen met geometrische vormen] komt uit het Oudindisch. Indiase vorstinnen worden met rani's aangeduid. Orangeade is gewoon ranja.

9. Wat is ransomware (gijzelsoftware)? Waar vind je nog raouts
[raa-hoet] (deftige avondpartijen)? Niet fijn, die dissrap. Kouvatten is een kou(tje) vatten. Raquettes zijn sneeuwschoenen. Een rara avis in terris nigroque simillima cygno is een kuise vrouw. Naar jihadisten moet (2019: moest?) je zoeken als naar rari nantes [verdrinken in de massa, ook weinige haren op een schedel]. Rapmusic is rapmuziek [uitspraak]. In zijn bibliotheek staan rarissime (zeldzame) rariora (zeldzame objecten). Wat is de RaRo (in NL, historisch: Raad van Advies voor de Ruimtelijke Ordening)? In de Westerschelde vind je de Noorderrassen [wielen, draaikolken]. Hij is een ras-Amsterdammer, een rasechte Amsterdammer. Mijn keel is zo rauw als een rasp. Een rasoel is een apostel van Allah. Wat moet zo'n raseteur (stierenvechter) met zo'n stier? Aan die raspoetin [intrigant] ging de organisatie ten onder, te gronde. De rassenlijst wordt opgemaakt door het Instituut voor Plantenveredeling te Wageningen. Moet je die rastaquouères (buitenlandse snoeshanen) nou zien. Gooi die hele ratatouille [ratjetoe] maar in mijn pet! Ik ratete [ww. raten = van een rating voorzien] dat met een 3.

10. De emoe en de struisvogels zijn ratieten (niet-vliegers). Zijn nicht was mislukt en een echte ratee [mislukkeling, m.: raté]. Er waren rationes decidendi, beslissende redenen. Op de kiel wordt vaak ratjepee (soort teer tegen zeepokken) gesmeerd. Rats-boem, het is gedaan. Vergelijk ook: pats-boem, knots-boem en sjing-boem. De rattenvanger van Hamelen is bekender dan de rattenvanger van Berlijn [verleider, Hitler], denk ik. Op die muur zit rauhfaser [structuurbehang]. Uit rauwolfia [plant] wordt reserpine [bloeddrukverlager] getrokken. Een ravelijn is een demi-lune [buiten de poort]. Wel graag met ravigotesaus, a.u.b. Een rawah is een moeras, een sawa een nat rijstveld en de desa [dèh-saa] het platteland. Het rayé is een zeker weefsel. Wat zetten we die raw foodies (eters van niet-verhit voedsel) voor? Een stenen roeland [weinig soepel] kan best ook een razende roeland zijn. Zo schrijf je dat: rhythm-and-blues (r&b, arrenbie).

 

2028 Dictee donderdag 17-12-2020 (1) dictee Dictee van de dag (60) √

Dictee – dictees [2028]

Oefendictee 797 OUD, geheel herzien naar situatie 2020

Dictee van de dag (60)

1. Had ik al gemeld dat je voor 'r&b' in het oVD-zoekvak gewoon 'rb' moest typen? (2020 – mocht en mag allebei)? Om digitaal tekstinformatie aan radioprogramma's toe te voegen is de techniek RDS (radio data system) nodig. Met 'il re galantuomo' werd koning Victor Emanuel (1820-1878) aangeduid. Een nandoe, een rea, is een Zuid-Amerikaanse struisvogel. In een gaaz [NL: geriatrische afdeling van een algemeen ziekenhuis] zie je veel oudedamesschoenen. De verzorgster had thuis juist veel oude damesschoenen weggegooid. Het ovisme (omne vivum ex ovo: alle leven komt uit het ei) staat recht tegenover het animalculisme [wezens in zaadcel in miniatuurvorm aanwezig]. In Tonga betaal je met pa'anga's [TOP]. Met Oud Europa(!) wordt West-Europa bedoeld. Het zou oude wijven met klompen [zeer hard] regenen. Al regent het (handspaken en) oude wijven, al is het nog zulk slecht weer, ik kom je opzoeken. Morgen hebben we oudewijven [koeken] bij [niet: op] de koffie.

2. Het out-of-the-boxdenken [out of the box] was een soort
out-of-the-bluebegrip [out of the blue]. Het wittepaillettenlapje (GB) viel in de rode paillet [clairet, wijn]. Er werd gesold met het verzorgend personeel: het werd in diverse paazen [NL: psychiatrische afdeling van een algemeen ziekenhuis = az] en gaazen [geriatrische] tewerkgesteld bij wijze van tewerkstelling. Die paco's (soort van lama's) kunnen toch moeilijk als pacotilles (goederen van kapitein en schepelingen ...) dienen, niet? Zijn er ook in Nederland blondes d'Aquitaine [vleesrund]? Alleen bij de gratie van uit het ambt te zijn gezet, kan een
oud-emerituspredikant bestaan. Daar liepen een berg koeien, echte bergkoeien. Is dat een goede combinatie: karwijzaad op karweivlees [ingewandsvlees]? Het insectendodende parathion is
di-ethylnitrofenylthiofosfaat. Myxomyceten zijn slijmzwammen. Loopt je pancartenfabriekje [tekstborden] een beetje? Mag dit affichetje
[ah-fie-suh-(t)juh] voor uw winkelraam hangen? Op een houtenjassenpark vind je een hele houtenpaletotverzameling.

3. Ik vind die papiers collés [+] [collage] mooi. Een parisappel is wel naar Paris [Trojaanse prins] genoemd, Parisch marmer niet (maar wel naar Paros). De Parisienne droeg een parisiennejurk en de vechtlustige Parisien een parisien [stootdegen]. De uitdrukking ' l'art de grouper les chiffres' doet me denken aan die andere uitdrukking: there are lies, damned lies and statistics (Mark Twain). Boven op de heuvel was er een bellevuetje [mooi uitzicht, belvedère]. Hij heeft al vaker een bévuetje [flater] begaan [geslagen]. Node, echt noodgedwongen, noodde hij me ten aanhoren van eenieder te gast. Het Parthenon is de tempel van de maagd Pallas Athene, daaraan kun je bijvoorbeeld 'parthenogenese' ('parthenogenesis' – voortplanting zonder bevruchting, ook: Maria!) onthouden. De computer parsete [parsen, parseren = syntactisch ontleden] dat hele corpus [verzameling teksten]. Je moet niet zo vaak een Frans paternoster bidden [vloeken] , hoor. Hij patiencet heel verdienstelijk. Die passerelleoplossing [geen 'luh' – smalle loopbrug voetgangers] is fraai. We kennen Drostes [flikken] en Emser pastilles [geneesmiddel]?

4. Is dat nu van peau de pêche [stof, gmv.] of peau de suède [leer, id.] gemaakt? De salarissen zijn payabel [èh jaa] gesteld. Aan de zuidelijke hemel kun je de Pauw zien [sterrenbeeld]. Wat is hij verworden tot een pauvre sire, een stumper(d). Hoe werkt een pebblebedreactor [kernreactor met soort knikkers]? Veilig, zo'n paumellesluiting [geen 'luh' uitspreken – zeker scharnier]. Heerlijk, zo'n paupiëttemaaltje [s] [met blinde vink]. Je zult nu wel de pee [p, pest] inhebben. Is afpeigeren [dodelijk vermoeien] minder erg dan peigeren [doodgaan]? Een realo bedrijft realpolitik [t.o. moraalpolitiek]. Eén reb (meneer), twee raboisai. Een rebec is een- tot viersnarig, een rebab tweesnarig. Het rebbebegrip [n/s] duidt een rabbi aan en rebbes staat voor winst of woeker bij de joden. Een (niet A) rebel without a cause mist een opstandsdoel. Vijftienmaal '*ika': Afrika, Amerika, Midden-Amerika, (het) Centrafrika (de Centraal-Afrikaanse Republiek), Moffrika, Verenigde Staten van Amerika en Zuid-Afrika; Costa Rica klinkt wel als 'ika', maar is vanzelfsprekend met een c.

5. Verder nog '*ika' in: balalaika (Russisch driehoekig snaarinstrument met vlakke klankbodem), laika (Russische eskimohond), Laika (het eerste levende zoogdier, een Russische hond die 57 jaar geleden rond de aarde cirkelde in de Spoetnik II), paprika, puntpaprika, rebetika (melancholieke Griekse volksmuziek), sjeika (vrouwelijk sjeik of vrouw van een sjeik), swastika (hakenkruis) en wika (werker in kerkelijke arbeid). NB Er is niet gezocht op '*ika*' (veel trefwoorden, waaronder 'karikatuur'). Overigens '*ica' geeft ook heel veel lemma's, net als '*ica*'. Leg de begrippen ebitda [earnings before interest, taxes, depreciation and amortization = bruto bedrijfsresultaat vóór rente, belastingen, afschrijvingen (op goodwill) en herwaarderingen] en rebitda [recurrente ebitda] eens uit. Rebus sic stantibus [onder deze omstandigheden] gaat de deal niet door. Een récamier is een rustbank. Een chiconomic (niet meer in VD) is een recessionista [modebewuste vrouw, koopt ook tijdens recessie]. Is het recetteboek [s] helemaal bij? Een rechte jozef is een ware jakob. Rechthebbenden zullen recht hebben. Deze zaak is nog steeds sub judice [onder de rechter] wegens appel.

6. Er zijn rechter- [rechterhersenhelft: creatief, intuïtief] en linkerdenkers [analytisch, praktisch]. Erge fouten kun je niet recht maken. Niet op reageren, Lena! Ze woont rechtover de kerk. Een rechtsbinnen mag niet rechtsbuiten spelen, een rechtsbuitenspeler wel. Een rechts-extremist is extreemrechts. We onderscheiden sinistro- [links-] en dextromanie [rechtshandigheid]. Links afslaan is linksaf gaan. Het rechts-populisme is in opkomst, het rechts-radicalisme ook. Roerganger: rechtzo die gaat! Wist je dat een ronggeng een (Indisch) inheems dansmeisje is? Op recipés stond vaak: recipe (R, men neme). Reclamenlettergrepen dienen als custode of bladwachter (als 'laatste' lettergreep voor de boekdrukker – die zit niet in het reclamevak – n/s). Een recluse (ingemetselde kluizenaar) kwam er nimmermeer uit. Vanmiddag is de reco [reconstructie] van die roofoverval. Het is niet recommandabel [aanbevelenswaardig] om veel te commanderen. Deze brief is recommandé [aangetekend]. Wanneer begon de reconquista [christelijke herovering van het Iberisch Schiereiland op de Moren, vanaf 800 n.C(hr).] precies?

7. Vanwege het personen- en familierecht kun je een récompense [verrekening tussen eigen en gemeenschappelijk vermogen bij huwelijk onder voorwaarden] verschuldigd zijn. Sommige geluidsdragers zijn recordable [voor geluid en beeld]. Na reconvalescentie [herstel uit ziekte] treedt soms recrudescentie [verergering na tijdelijke verbetering] op. Een recruiter is een rekruteerder [personeel werven]. Recta prava facere [k]: wat krom is recht praten. Wil je dit even recto verso [dubbelzijdig] kopiëren? Een idée reçu [algemeen aanvaard] van velen is geen idee-fixe [dwangvoorstelling] van één iemand. Is die recueil militaire [verzameling verordeningen, besluiten, wetswijzigingen] al compleet? Hij heeft een maand recuup [= recup, BE: recuperatieverlof]. Een redan bestaat uit twee facen [vestingbouw]. Hij zei het met recht en reden met rede (verstandig). Hij had zo zijn redenen om als rekenkundige redens 3 en 5 te gebruiken. De verklaring die hij gaf, was redenrijk (en redelijk). Zijn welbespraakte rederijkheid is alom bekend. Als tegenstander is hij redoutabel [geducht]. Redox is een samentrekking van reductieoxidatie. Meiose is (het begin van) een reductiedeling. Die reductio ad Hitlerum [drogreden waar Hitler en de nazi's ten onrechte bij gesleept worden] vind ik niet zo geslaagd.

8. Een reduit is een vluchtschans. Alles ree(d), alles in orde, oké (OK)? Een reefer [ie] is een marihuanasigaret. Een reeltje [spoel, molen] zit aan een hengel. Re-enacten is een historische gebeurtenis opnieuw in scène zetten. Een scooter werd ook reesplee [VD, GB: raceplee] genoemd. Een voorbeeld van een referentie-elektrode is een kalomelelektrode [met constante potentiaal]. De référérechter
[kort( )geding] schrapte de aanstelling van die referee voor de wedstrijd van aanstaande zondag. Jaren na de vasotomie [* doorsnijden zaadleiders, vasectomie = uitvoergang zaadbal wegnemen] vond refertilisatie [terugdraaien van *] plaats. Hier scheiden onze wegen: jij gaat naar het refodome [groot kerkgebouw van een reformatorisch kerkgenootschap], ik naar het motodroom [renbaan voor auto's en motorrijwielen]. Een reformateur wordt ook wel Rijnsburger genoemd: die lustte de rijnsburgers [groentesoort, gele ui] rauw. Een reformkorset is een contradictio in terminis [de reformbeweging streefde de afschaffing van het korset na]. Zij was als refugiee [m.: refugié] naar Zeeuws-Vlaanderen gekomen. Hij heeft een refuusje (weigering, blauwtje) gelopen. Hij gaat als regel, in de regel, naar de kerk. Dat is in régencestijl [overgang Louis XIV --- > Louis XV, 1715-1723] uitgevoerd. Hij wil wat krom is, rechtmaken.

9. Hij heeft een regenbui tussen de benen (moet naar het toilet, de wc). De Hyaden vormen het Regengesternte (de Regensterren). De regenheilige is Sint-Margriet, piesgriet, pisgriet, piskous. Waarom benoemt VD de regenzondag apart [en een regenmaandag dan]? Regis ad exemplar: naar het voorbeeld van de koning. Regium donum: koninklijke gift en regius professor: aan Engelse universiteiten een professor die een door de koning (met name door Hendrik VIII) ingestelde leerstoel bekleedt. Waar reigt [speuren, azen] die reiger naar? Is het reïmponeren in de boekdrukkerij gere-importeerd [herinvoeren]? Ik ben Reinaert (Reintje) de Vos en sta bekend om mijn reinardieën [sluwe streken]. At de reine du bal [mooiste danseres] nu een reine-claude of een reinette (renet)? Reining is dressuur in western style. Ze lieten Gods water over Gods reinsteen [grenssteen, akker] lopen. Er is daar een invaliden-, beter: een mindervalidentoilet. Hebben we de reis- en kredietbrief meegenomen?

10. Ik doe aan reiki [therapie met energie uit de handen, tegen spanningsklachten] en ik eet reishi [zekere paddenstoel]. Zijn die reis- en verblijfkosten al overgemaakt? Ik typte dat op mijn portable [draagbare pc]. Het economyclasssyndroom heet ook wel reistrombose. Op die mislukte reis was hij de reisleider. Bij tweedeklasreizen wordt er tweede klas gereisd. Hij is REK, Ridder in de Orde van de Eikenkroon. Was u die patiënt voor de rekanalisatie (ongedaan maken sterilisatie)? Hij is rekenblind, dyscalculisch, en lijdt dus aan dyscalculie. De ecu [European Currency Unit] was tot 1999 in de Europese Unie de rekeneenheid. In België controleert het Rekenhof de rijksuitgaven (in Nederland de Algemene Rekenkamer – de Eerste Tafel voor de inkomsten, de Tweede Tafel voor de uitgaven). Rekeningen van Jan Kalebas (waaruit je niet wijs kan worden) worden daarbij niet geaccepteerd.

 

 

2027 Dictee woensdag 16-12-2020 (1) dictee Dictee van de dag (59) √

Dictee – dictees [2027]

Oefendictee 798 OUD, geheel herzien naar situatie 2020

Dictee van de dag (59)

1. Een manilla(kabel) is tegen vocht bestand. Een rek-op [klimplant, bitterzoet, alfrank] kan klimmen. Spreek snel uit: rekrol. Een rekstok is een barre [bahr/baar – bij ballet]. Een rekwirant of rekestrant is een reclamant. Op het theaterraam stond: vanavond relâche [geen opvoering]. Schepen met averij kunnen een relâche forcée [gedwongen oponthoud] hebben. Er zou een economische relance [ruh-lahns – opleving, herstel] op komst zijn. Relaps(e) (relapsus) (terugval – ook: in ketterij) bij junks is heel verdrietig. De UvT is de Universiteit van Tilburg. Deze arcs de triomphe staan niet in Parijs, die andere Arc de Triomphe wel. Die film wordt gereleased (gereleaset – nieuw uitbrengen). De relevé is een basisbeweging bij ballet en dans, waarbij het lichaam zich op de tenen verheft. Zijn deze maatregelen echt klimaatrelevant? Dat land krijgt economische relief [hulp, bijstand]. Bespreek de reliefs en bas (bas-reliëfs – voor minder dan de helft boven het vlak uit) en de reliefs en creux (hoogste punten in vlak). Een reliekschrijn is een reliquiarium.

2. Op de relizender werd over een reliekkruis gesproken. De banken ondergingen een stresstest, ondergaan nu ook de kerken een religiestresstest? Lekker, die bananenrelish [gekookt mengsel, bijgerecht]. Een religoeroe is een religiegoeroe dan wel een religieuze goeroe. Relschoppen is een rel schoppen. Er zijn rel- [strijdbaar] en kastnichten [komt niet voor geaardheid uit]. Het REM-eiland was en is een soort booreiland van de Reclame-exploitatiemaatschappij, het is vanaf 2011 opnieuw open als restaurant in Amsterdam [niet meer in VD]. De nota van remarque [van de Algemene Rekenkamer] was nogal remarquabel [opmerkelijk]. De balans van Curie is de rembalans [schommelingen dempen]. Jammer dat die remblai [aanaarding] en déblai [uit te graven grond] zich op verschillende locaties bevinden. Spreek uit: rembourstikster [typiste]. Dit is een rembrandtieke schildering naar mijn hart. GB prefereert echter 'rembrandtesk'. In het Rembrandtjaar waren er extra veel Rembrandts in Nederland. Hoeveel was het remis [ruh-mihs – korting, kwijtschelding]? Hij moest velis et remis (met de grootst mogelijke spoed – remis velisque) vertrekken, en dus paste 'remisso animo' (met slappe of trage geest, zonder animo) geheel niet.

3. Een bowdenkabel [boo-duhn] is een remkabel. Heeft de Remonstrantse Broederschap nog veel leden? In Vlaanderen noemen ze een aanhangwagen een remorque. Bij remplaceren krijg je remplaçantengeld. Wat betekenen 'remotis arbitris' (onder vier ogen, r.a.) en 'remotis partibus' (na wegzending van beide partijen)? Niet storen, ik ben in mijn remslaap (rapid eye movement)! Hoe kwam die vos in de hoenderren? Madapolam is renforcé [katoen, louisine]. Reneweren is verrinneweren (vergelijk: renuatie of renewatie). Weldoen geeft rente: wat men de armen geeft, leent men de Heer. Rentenieren kan (niet: kunnen, zijn geen nieren) lucratief zijn. Renvooieren betekent ook: in handen stellen van. Een reparatrice repareert niks; ze gaat wel voor Maria's Eerherstel [kloosterzuster dus]. Die sportploeg kreeg nog een repêchage, een herkansing. De (het) repentir is het pentimento (weer zichtbaar worden ... na overschilderd te zijn). Op repli's (terugtrekposities) hebben legeronderdelen even rust: die hebben dan gereplieerd [repliëren]. Dat was echt een prachtige repo (reportage)!

4. Vervelend, jouw répondre en Normand [ontwijkend antwoord]. De reporente n/s (refirente, van een centrale bank voor de korte termijn – herfinancieren) is verhoogd. Een reprograaf werkt op de repro(ductie). Prulpoëten worden aangeduid met reptilia Parnassi [de reptielen van Parnassus]. De république des lettres is de republiek der letteren, vergelijk: res publica litteraria. Bij rescissie wordt een testament ongeldig verklaard. Reseceren is operatief wegnemen. Reserva is nu eenmaal geen crianza [wijn]. Een vrouwelijke (ouwe) zeur is een dramster, eitekop, femelkont, kieskauwster, klooister, (ouwe) loel, troela, seibelaarster, slijmjurk, tuthola, zagevrouw, zeikster, zeiklijster, zeikmier, zeikstraal of zemelknoopster. In de Residentie [Den Haag, waar Oranjevorsten resideren] vind je heel wat résidences (van residentieburgers dus). In Frankrijk heette de resistentie résistance [verzet]. Is dit contract echt resiliabel [opzegbaar]? De Scherpe Resolutie stamt van 1617.

5. Het resonantie-effect is het doneren of accepteren van elektronendichtheid via overlap van pi-orbitalen (π-orbitalen). Een respectueuse is eigenlijk een putain respectueuse [prostituee]. Dat zijn res praeternaturales, bovennatuurlijke dingen, zo leert de theologie. Het tijdvak van 1814-1830 wordt de restauratie genoemd. Het rustelozebenensyndroom wordt ook aangeduid met restless legs. De RET is de Rotterdamsche Electrische Tram (Rotterdams stadsvervoerbedrijf). De retardatietheorie is de theorie van Bolk [verband langzame lichamelijke en hoge geestelijke ontwikkeling van de mens]. Een retardo [kansarm kind] heeft maar weinig kansen. Zeg, ik ben niet achterlijk, ik ben geen retard [rie-taart] (achterlijk iemand). De Retiër en de Retische leefden in de Romeinse provincie Noricum. Het Reto-Romaans stamt uit de Romeinse provincie Raetia.

6. Kennen jullie de Drachtster kopieer-, corrigeer- en correctiefabriek, het taal- en spelfoutendestructiebedrijfje DrukDruk? (DrukDruk is een voorbeeld van CamelCase, net als GroenLinks, ChristenUnie, JavaScript en FireFox.) Zo'n filosoof moet je gewoon retorqueren (met eigen woorden bestrijden). Een retourbiljet is een heen-en-terugbiljet. Een ignatiaanse retraite is er een van 30 dagen op basis van de Geestelijke Oefeningen van St.-Ignatius (Sint) van Loyola (kan ook in verkorte vorm, waarschijnlijk: minder dan 30 dagen). Kan dat retrievalsysteem [terugzoeken informatie] ook produceren wat een retriever [hondenras] is? Op dat traktaat [verdrag] volgde later de retraktatie [herroeping]. De retteketetsjingboem kwam ook nog langs bij de koninklijkeonderscheidingontvanger (KO-ontvanger). Hij heeft een olfactorisch [reukzin] gebrek. Die reumatoïde artritis [gewrichtsontsteking] is buitengewoon vervelend. Je kent het sprookje van Klein Duimpje en de reus? Reüsseren [slagen] levert een réussite [succes] op. Dit bericht komt van Reuters [persbureau]. Een voorbeeld van een reuzenbeeld is een kolossus [vgl. de Kolossus van Rhodos]. Het was een reuzezwijn [geluk, bof] dat hij bij het tentamen de vraag over het reuzenzwijn goed had.

7. Kijk ze vliegen, die nonganzen [brandganzen]. De balansen van sommige (bedrijfs)dochters vallen te negatief uit qua resultaat. Rev.D. staat voor: Reverendus Dominus of Reverende Domine, eerwaarde heer [VD schrijft bij E.H. Eerwaarde Heer ...]. Het ethisch reveil en het Aziatisch reveil moet je niet verwarren met het Reveil van pakweg de jaren 10 en 20 in Zwitserland en 30 in Nederland, let wel: van de negentiende eeuw. Leg het verschil uit tussen het
Belgisch-Nederlandse 'revendicatie' (sociale of politieke eis) en het algemenere 'revindicatie' (terugvordering eigendom). Hij leeft op zijn revenuen [renteniert]. Prachtig, die reverbères [lantaarnpalen, ook lantaren [GB]) die zich door de mist heen boren. De termen voor eerwaarde vader zijn 'Reverende Pater' en 'Reverendus Pater'. Wat is een reversed take-over [bepaalde overname van aandelen]? Enkele revoluties waren: de Franse Revolutie, de Russische Revolutie (Oktoberrevolutie – in nu – november, nieuwe tijdrekening = Novemberrevolutie), de tweede industriële revolutie, de Culturele Revolutie in China en nu de digitale revolutie.

8. Klopt het, dat er steeds meer revues komen? Aan die straat staan enkele rez-de-chaussees [benedenwoning]. Helemaal duidelijk is het niet (t.a.v. hoofdletters): rex apostolicus (Apostolische Majesteit), rex catholicus ((ware) ‘katholieke koning’), rex christianissimus (Zijne Allerchristelijkste Majesteit) en rex fidelissimus (‘allergelovigste koning’). De afkorting RFID staat voor radio frequency identification (technologie waarmee d.m.v. een chip een product op afstand kan worden gelezen). Het scheikundig element Rg is röntgenium [111]. De Rfv is in Nederland de Raad voor de Financiële Verhoudingen (adviesorgaan van de overheid). Tot mijn verbazing staat RGB voor rood, geel – VD 2020 groen! – en blauw. Vergelijk ook CMYK [Cyan, Magenta, Yellow, Key – cyaan, magenta, yellow en key – k van black = zwart]. Het chemisch element Rh is rodium (45). Een rhinestone is een rijnsteen en zit op kleding [glittersteentje]. Wat heb jij een rhinophyma (aardbeienneus), zeg!

9. Mogen Rhodesian ridgebacks nog steeds gehouden worden? Het 'bedienen' van een rhönrad [twee verbonden grote hoepels] is best moeilijk. Geef mij maar Amsterdam (en rhythm-and-blues, r&b, arrenbie). De afkorting Rib staat voor ribose. Een riad [paleis of stadsvilla met binnenhof] in Noord-Afrika heeft veelal een fontein. De (het) Riagg is in Nederland de Regionale Instelling voor Ambulante Geestelijke Gezondheidszorg. De rial is de munteenheid van verschillende landen in Azië, onder andere Iran, Jemen, Oman en Qatar – 2020 ook riyal! – (vergelijk de riyal van Saoe/udi-Arabië – GB/VD). De Rialto is een beroemde brug in Venetië met winkels erlangs. Een riaskust is een kustvorm met veel verdronken rivieren (bijvoorbeeld in Bretagne). Een rib is (naast een bot ook:) een rigid inflatable boat: speedboot bestaande uit een platte, veelal aluminium romp met daaromheen een met lucht gevulde rubberen band.

10. Een ria is een door de zee overspoeld rivierdal. Ongebruikelijk, maar men deed de pelsers [kleine haringachtige zeevis] in een pelsen (pelzen) zak [van pels gemaakt]. Zij die pidginengels spraken, waren lang niet altijd cockneys die ook het Cockney(dialect) beheersten. Tenue de ville is stadskleding. We eten maar eenvoudig: een pilavje (VD ook: pilautje – rijst in vleesnat). Pelleterieën zijn bontzaken. Zo'n veertje is piepschuimlicht. Ze had haar pillbox [hoed in de vorm van een pillendoos] op, toen ze de pillegift [doopgeschenk] in nota bene een pillendoosje offreerde. Traditionele rolverdeling: de vrouw pikeert [doornaaien], de man piqueert [bij biljarten een piqué maken]. De prince charming ontpopte zich als een pince-sans-rire [droogkomiek]. De planchette [bij spiritistische seances] komt in beweging, het planchet [smalle plaat, bv. boven wastafel] niet. Die pierewiet [grappenmaker, spring-in-'t-veld] is een kei van een pirouettedraaier, maar daarna was hij wel kierewiet [niet goed wijs], en dus echt kierem (= gek).

 

2026 Dictee dinsdag 15-12-2020 (2) dictee Oefendictee december 2020 (1) √

Dictee - dictees [2026]

Oefendictee december 2020 (1)

1. Hij paardt, hij moet vaak sappelen. Het asociaaltje droeg een omslagdoek met het opschrift 'asosjaal'. Hoeveel ouguiya
[munt Mauritanië, vroeger: MRO, thans MRU] betaalde je nou voor dat ouijabord? Bij moksatherapie wordt moksa [alsembladerendons tegen jicht en podagra] gebruikt. Breng jij de boontjis, de sperziebonen even mee? De internetextensie van Man is im (Isle of Man). Tussen he’s en ho's klikt het niet altijd. Het computerprogramma is gecrasht. Oneus is oneerlijk (ww.: oneuzen), onereus is drukkend, bezwaarlijk, onera zijn lasten, belastingen. Onus (enk.) is last, onus probandi is bewijslast. 07/12/2020: nieuwe update VD: 390.085 lemma’s (was: 389.594).

2. Beter blo Jan dan dô Jan. De Arabier, gehuld in zijn bisht, was op bezoek bij de Papoea’s en danste mee om hun bisjpaal. VD, ‘blekhol’ [oh, mv. -holen] en ‘black hole’, mag dat allebei? Nee! Bohrium [Bh,107 - de h van hoog] staat in de periodieksysteemlijst 102 plaatsen hoger dan borium [B, 5]. Buna (VD), synthetisch rubber, komt van butadieen en natrium. Mag ik twee caffè corretto’s van u? De machiavellisten dronken caffè macchiato. Ali Cyaankali is vergelijkbaar met Ali Chemicali. Een immergroene plant is altijdgroen [semper virens]. De coccejanen volgden Coch [2024], de koksianen De Cock. Een ander woord voor glutenintolerantie is coeliakie. Het openluchtvaudeville vond plaats bij die bougainvilles/a’s [plant, trinitaria]. Polyisocyanuraat is pir.

3. Een mashrabiya is een decoratief houten rooster tegen het zonlicht. Wat merk je op bij conchiglie [schelpjespasta, enk.] en zabaglione[s/’s]? De ‘g’ moet je niet uitspreken. Een eclogendichter is een eclogedichter [ee]. Mijn doño [baas] is een coño [schoft]. Er was veel dyugudyugu [drukte] over die dyogo [literfles met of voor bier]. Ik heb er de (bij)ballen – epididymides – verstand van. Kun je sikhs ontmoeten op een fikhschool? Mogelijk. Na uitvoering van de caccia [muziekstuk met jachtscène] was er focaccia [brood met olijfolie]. Forsa is sterkte, ‘forza’ [uitroep] is ‘hup’. Bwana Kitoko [lett.: mooie heer] was de bijnaam voor de jonge koning Boudewijn in Congo. Het woord ‘bwana’ is heer, meester (Swahili). Wie heeft mijn rijjas gezien, we gaan veel rijjool beleven! Nangka [boom, vrucht] komt niet van de ginkgo [Japanse waaierboom].

4. Ter eenre zijde speelde Ajax goed, ter andere zijde was Feijenoord effectiever. Je kunt de mist en de diepte ingaan, maar ook de dieperik in gaan. Een foodie lijdt aan voedisme [gericht zijn op lekker eten en drinken]. In de sport is een repêchage een herkansing. Met ‘*sum’: ad (in) usum (ten gebruike), a solis ortu usque ad occasum
(van zonsopgang tot zonsondergang), civis Romanus sum (ik ben een burger van Rome), cogito, ergo sum (Descartes: ik denk, dus ik besta), dubiosum (twijfelgeval), Hilversum 3, impressum (vermelding in boek van uitgever, etc.), in antecessum (vooruit, op afrekening), lumpsum (bedrag ineens), pensum (taak, strafwerk), per habitum infusum
(door zijn aangeboren aard), (o)possum (buideldier, bont).

5. Verder: secundum usum (volgens gebruik), sum qui sum
(Ik ben die Ik ben – aanduiding Jahweh, JHWH, JHVH), vero distinguere falsum (de leugen van de waarheid onderscheiden), vestigia nulla retrorsum (geen stap terug), opera- en porno-universum. Bij ‘niet meevallen’ is het hij vaarde, met een schip: hij voer. Met ‘*asji*’ alleen hasjiesj (hasj, hennep), masjiach (joden: heilbrenger, verlosser), masjid(s) [mah-sjiht – moskee], tabasjir [ie] (bamboesuiker) enne … wasmasjien [lemma ‘wasje’ – 2 - in refrein van een SR-lied]. Ook nog: midrasjim [mv. van midrasj = interpretatie van commentaar op een gedeelte van Thora], choemasjim (mv. van  choemasj = de 5 boeken van Mozes, Thora, in één boek). 

 6. Dat alles uit VD, GB niks nieuws. Ook gezocht op ‘*ashi*’ (selectie): dashi (bouillon), dashiki (blouse West-Afrika), hashi (Jap. eetstokjes, mv.), nashi(peer), sashimi (Japan, rauwe vis), slashie (iemand met meer banen), washi(papier) en yamashita (turnsprong). Vergeet ook de Washingtonner en de lashitte niet! Dit alles: VD. In GB nog: kipashi = (internet) (bruin en wit) brood. Een entr’acte dient als aktekoppelaar. Zij is het meest promiscuest van allemaal. Jongen en jongetje, rotjongen en rotjongetje, dus: kwajongen en kwajongetje. Queueën [kjoe] veroorzaakt een queue [keu]. De VR is de Veiligheidsraad. Sommige breuken zijn lastig.

7. Het duurde driekwart seconde. Dat mag altijd aaneen, als breuk ook drie kwart, dus drie kwart seconde is ook goed. In die context mag je ook driekwartseconde schrijven, vergelijk tweederdemeerderheid. Onze Taal had deze 10 kandidaten als Woord van het Jaar 2020: anderhalvemetersamenleving, beeldbellen, complotdenken, coronacrisis, hamsteren (gebaar), huidhonger, lockdown, (het) nieuwe normaal, raamvisite en thuiswerken. De marathon is een langeafstandsloperssloper. VD NL had 3 kandidaten (van 20) op de shortlist voor Woord van het Jaar 2020: viruswappie, blokjesverjaardag [gasten in blokken, verspreid over de dag] en hoestschaamte.

8. De complete lijst (20) van VD was: blokjesverjaardag, coronamoe, covid, covidioot, eenzaamheidsvirus, fabeltjesfuik, hoestschaamte, infodemie, jojolockdown, klimaatwanhoper, kuchscherm, lockdownfeestje, raambezoek, racismeknielen, stekkergekte, testsamenleving, uitsluitingscultuur, viruswappie en zelfquarantaine.

9. Bij VD in België waren de 20 kandidaten: aanloopleren, anderhalvemetersamenleving, contactspeurder, coronamoe, covid, covidioot, druktebarometer, dutjestaks, hoestschaamte, knuffelcontact, kuchscherm, lockdownfeestje, raambezoek, reddingsstrook, spookkeuken, sportbubbel, versoepelbrigade, vivaldicoalitie, vriendenaandeel en zelfquarantaine.